16e Jaargang. VRIJDAG 3 JANUARI 1325 No. 4838 3)e Ceicbekc Qou/ta/nt De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling (Voor Leiden 19 cent per week 8 2.50 per kwartaal. 'Bij onze Agenten 20 cent por week 3 2.60 per kwartaal. 'Franco per post I 2.95 per kwartaal. 'Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver- ikrijgbaar tegen betaling van 50 cfc. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Oowone adverSentlën 30 cent per regels Voor Ingezonden Mededeelingen wordt bet dubbele van het tarief berekend. Kleine adverientiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en ver<! buur, koop en verkoop 10.50. Dit nummer bestaat uit drie bladen. V ZONDAGSBLAD 1 Be weekabonné's worden er aan her- ifnnerd dat bet. abonnementsgeld op bet Zondagsblad, 1e kwartaal, groot 50 cent, heden betaald moet worden, i 1 Be Administratie. V De coalitie en een motie. Be Leidsclie Kiesvereeniging beeft een motie aangenomen, betreffend de samen werking van de E. K. Staatspartij met de 'Antirev. en de Chr. Hist, partij m-a.w. be treffende de coalitie In een neutraal blad is gemeld gewor den, ^dat deze motie is aangenomen met algemeeme 'stemmen; wat onwaar is. Zij is aangenomen met een vrij groote meer derheid. Be motie luidt: De vergadering van de B. E. Kies vereeniging te Leiden, geboord de dis cussies, spreekt als haar meening uit. dat de in de afgeloopen Regeerings- periocle gevoerde coalitiepolitiek in ve lerlei opzicht niet de goedkeuring van de Katholieke kiezers kan wegdragen en spreekt den wensch uit, dat bij eventueel opnieuw vormen van - een coalitie aan de Katholieke partij de haar toekomende invloed en rechten niet zullen worden onthouden of ver kort. Deze motie zegt dus niet, dat de coa- litie niet meer wordt gewenscht zij zegt 'óók niet, dat men van een andere partij groepeering voor de E E. Staatspartij meer voordeel zou verwachten Alleen ,wordt geconstateerd, dat de coalitie-poli tiek van de ,,afgeloopen Regeeringsperio- de" „in velerlei opzicht" door de Katho lieke kiezers niet kan worden jjoedgekeuid. tie wenscht men dat dèn de aan de R. Staatspartij toekomende rechten volkomen zullen zijn gewaarborgd. Deze motie kan men dus. Zoo men wil, ook beschouwen als de uiting van hen, die 'den toestand, (de coalitie) bestendigd wil len zien, stellen boven iedere andere par- ti j groepeering. indien de Katholieke partij dan daarin meer invloed zal hebben, dan in het jongste verleden, ,,den haar toe komenden invloed en rechten" zal erlan gen. Wat men hier hoort van Katholieke zijde isprecies hetzelfde als wat vernomen wordt van den kant van eenige 'ontevredenen Protestantsch coalitie-genoo- !ten!.... Wil men de motie aannemelijk maken, dan zal men moeten aantoonen of waar schijnlijk maken, dat aan de Kath. partij an evenredigheid meer „rechten" zijn ont houden" of verkort", dan aan de andere twee gecoaliseerde partijen Op de verga dering van de Leidsche Kiesvereeniging is in het late uur de motie na wel wat erg weinig discussie aangenomen. Intusschen kan een dergelijke motie wel haar nut hebben tegenover drijvers in hete kamp der coalitiegenooten; zoo beschouwd kan zij wel als tegengif dienst doen. V De a-s. verkiezingssirijd. In het fascistisch weekblad ,,De Vader lander" staat een oproeping, waaraan wij «ntleenen: „In 1925, aan de stembus, zal wor- I den beslist, of ons volk geregeerd zal worden, dan wel, of het verder zal voorthollen op den thans ingeslagen weg naar den maatschappelijken chaos .Vaderlanders, beseft, welk een zware, maar schoone taak op u rust! Geeft ons do middelen, die wij noo. dig hebben om het steeds grooter wor- Idende leger van Aktualisten in den komenden verkiezingsstrijd ter over winning te kunnen leiden. Wij hebben om te kunnen slagen, veel geld noodig! Dab begrijpt go Welnu, draagt dan ook allen bij tot de .vorming van bet nationale fonds voor den komenden verkiezingsstrijd."^ Men wil dus frisch aanpakken! Wij wil len naar aanleiding van dit stukje even Vragen: Denkt men ten onzent al aan de verkrijging van het benoodigde geld voor Üe a.s. verkiezingen 1 De tijd dringt al! BUITENLAND Volkenbond. rv. nr' Hei protocol van Genève. Nieuw uitstel van behandeling Volgens de Morning Post, had tot giste renavond nog geen enkel Éngelsoh domi nion het houden van de voorgestelde rijks- conferentie over het protocol van Genève definitief goedgekeurd. Terwijl de kleine dominions hun beslissing laten afhangen van wat de andere dominions vinden, ge ven Canada en Australië nog altijd de voorkeur aan telegrafisch overleg. De Manchester Guardian meldt, dat de Engelsche regeering echter geen genoegen kan nemen met telegrafische beraadsla gingen. Daarom zou zij in Maart in den volkenbondsraad mededeelen, dat zij zon der voorafgaande conferentie met de do-; minions het protocol van Genève niet kan aanvaarden en om een nieuwe verdaging verzoeken. Men vermoedt dat het zoodoen de noodig zal tzdjn tot September geduld te hebben. i De Opiumconferentte. Engeland vraagt uitstel. Door een ongeval van lord Salisbury, dien de Engelsche regeering had aangewe zen als eersten gedelegeerde voor de opiumconferentie, die Maandag heropend zal worden, heeft de Engelsche regeering zich genoodzaakt gezien, een verdaging *r heropening Voor een week te vra gen. De Intergeallieerde schulden. De finantieele conferentie. Gunstige vooruitzichten. Naast de formeele besprekingen ter con ferentie der geallieerde ministers van fi nanciën wordt tuisscken alle delegaties een levendige en nuttige informeele gedachten-, isseling gehouden. Uit deze besprekingen treden twee hoofdpunten te voorschijn. Het kan in de eerste plaats zeker worden geacht, dat Amerika een. aandeel zal krijgen in de Duitsche annuïteiten boven het bedrag der kosten van de Amerikaansche Rijn- bezetting. De Britsche en Amerikaansche standpunten naderen elkaar in belangrijke mate, en ongetwijfeld zal ten slotte een bevredigende oplossing worden verkregen. De Amerikanen verminderden aanzienlijk -LÏgrlW ^ivniuèn-yr verder iïieè' IR ue be talingen te verdoelen over een termijn van 24 jaar (Amerika stelde aanvankelijk 20 jaar voor). De betaling aan Amerika van een aan deel in de annuïteiten behoeft geen wijzi ging mede te brengen in de percentages, tusschen de geallieerden indertijd te Spa overeengekomen. Een ander vermeldenswaardig punt is de zeer verzoenende geest van de Fransehe regeering nopens haar geschil met de Britsche in zake de schuldenkwestie. Duitschland. De regeeringscrisis. Nog steeds geen oplossing. Rijkskanselier Marx is er nog steeds niet in geslaagd een kabinet te vormen. Hoewel hij er,, door den nood gedron gen, reeds ernstig over dacht, met een ka binet voor den Rijksdag te verschijnen, waarin verschillende portefeuilles zouden worden bezet door de oudste staatssecre tarissen der verschillende departementen, en waartoe als politiek minister van Bin- nenlandsche Zaken de leider der democra ten, Dr. Koch, zou behooren, heeft hij dit plan moeten laten varen, daar de verschil lende gegadigden weigerden aan zulk een kabinet deel te nemen, terwijl ook de mi nister van Financiën, Dr. Luther, ver klaarde, zijn portefeuille niet te kunnen behouden. Het aanblijven van Dr. Lufcher is met het oog op te verwachten finan cieels beslissingen van het grootste ge wicht, zoodat men in den loop van gister avond een combinatie opstelde, waarin Dr. Luther het ambt van Rijkskanselier in een extra-parlementair kabinet op zich zou moeten nemen. Ook hierin slaagde men niet; men verwachtte hierop, dat Dr. Marx de opdracht tot vorming van een kabinet aan den Rijkspresident zou teruggeven. In een bespreking welke Marx en Lufcher hierover hadden, weid hiervan afgezaen, en zoo zal Marx ook heden nog zijn po gingen tot samenstelling van een kabinet voortzetten. Diverse combinaties worden nog ge noemd. Zoo werd het mogelijk geacht, dat de Rijkskanselier Marx zelf ook de porte feuille van Buitenlandsche Zaken voor zijn rekening zal nemen. Voor den post van vice-kanselier en minister van Bin- nenlandsohe Zaken wordt nog steeds. Dr. Koch, de leider der democraten, genoemd, De portefeuille, van Rijkswecr zou aan Gessier blijven. Men verwacht voorts, dat de ministers van Financiën en van Ar beid op hun post zullen blijven. De B a r m a t-a f f a i i' e. De verdere ontwikkeling der Barmat- affaïre schijnt ook nog invloed op de ka binetscrisis te zullen uitoefenen. De C.en trum-af ge vaardigden Lange, Stegecrmann Dr. Höfle legden hun mandaat in verband met de Barmat-zaak neer, en men ver wacht, dat laatstgenoemde ook zal altre- den als Rijksminister der Posterijen. Dr. Höfle is verantwoordelijk voor Üe izeor groote credieten, welke bet ministerie van posterijen aan' liet Barinat-comoern verleend heeft. De toestand Pn Pruisen. De toestand in Pruisen is eenïgszïns opgeklaard. Het Cenlrum heeft besloten, dat er geen reden voor het kabinet be staat, zich op grond van art. 45 der grond wet ter beschikking te stellen. Braunn blijft dus aan en zal zonder de volkspartij- ministers voor den landdag treden. Het Fransch-Duitsche handelsverdrag. Een verdraglooa tijdperk. Het Ri'jkskabmef heeft" besloten, 'het Fransehe regeeringsvoorstel betreffende een voorloooi:? handelsverdrag niet te aan vaarden. Met ingang van 10 Jan. a.s. treedt derhalve tusschen Duitschland en Frankrijk een verdraglooze toestand in. De onderhandelingen zullen evenwel wor den voortgezet. De leider der Duitsche 'delegatie. Tren delenburg, dlie gister aan bet Rijkskabt- i net rapport uitbracht oVer de gevoerde onderhandelingen vertrekt hed°nmiddag weer naar Parijs, alwaar hij Zaterdag zal aankomen. Hij zal1 zich nog denzelfden middag ter beschikking stellen voor ver dere besprekingen. Frankrijk. Communisten-agitatie Botsing te Parijs. De Parijsche communisten doen zich weer gelden. Oovertuigd dat er pogingen worden gedaan om in Frankrijk het fas cisme in ie voeren ten bewijze voeren z'j do slichting aan van de Nationaal-re- publikeinsche Liga van Mdlerand 1 zijn zij vastbesloten, den strijd daarmee aan tft.. IwT-i/lyM-i ,V r, - rl.-, AvwnTu'cnnrflfln In verband met onaangename ervarin gen bij de jongste communisten-manifesta ties, waardoor eenige zenuwachtigheid te Parijs was ontstaan, bad de receering begoten, dat men op de communisten een waakzaam oog zou houden eai deswege was een groote politiemacht, onder leiding van Guichard, hoofdcommissaris der ge meentepolitie, op de been. De communis ten trachtten het politiecord'on te verbre ken, maakten daarbij gebruik van steenen en flesschen, doch slaagden niet in bun opzet. Ten sTotte kwam bét toch tot een bot sing, ende politie sloeg er op los. Acht communisten werden co wond; eennee hun ner kregen schedelbreuk; volgens bun blad de „Humanité", was bet een wonder dat zii niet werden gedood. Zes-en-veert1 g vreemdelingen, Cechen, Polen en Duit- schors. meerendeels gewapend, zijn gear resteerd. Hongarije Huwelijksp'annen van ex-keizerin Zita"? De „Da.iiv Express" deelt mede. dat ex- keizerin Zita in het huwelijk zal treden met graaf Jozef Hunyady, ten e:nd» hier door in het belang van hare dynasKerïlan- nen, ito. het bezit, te komen van bet Hon- gaarsch burgerschap en van het recht om in Hongarije te wonen. Italiëi De houding der oppositie. Een manifest aan het land. De groepen der opposite znn gister on der voorzitterschap van Dl. Gesaro te Ro me bijeengekomen. 80 afgevaardigden war ren tegenwoordig. De voorzatter lag een manifest aan bet land voor, waarin de oTvoositiegmeoen de redenen uiteenzetten, welke hen dedten be sluiten in hun huidige houding te volhar- den. De bewoordingen van het manifest wer den onder levendige toejuichingen goedge keurd. Albanië Een nieuw ministerie. Uit Tirana wordt gemeld: Er is thans iin Albanië 'n nieuw ministerie gevormd on der presidium van Zogou, die ook als mi nister van binnenlandsche zaken op treedt. De oude nationale vergadering is tegen 15 dezer bijeen geroepen. Rusland. De acte tegen Trotskt. Ook S o k ol n i,k o f zijn tegeaj s t a n-d e r. Sokolnikof, de volkscommissaris voor financiën, heeft, volgens de Times, nu ook een beschouwing laten verschijnen over den algemeenen toestand, waarin hij de ideeën van Trotski bestrijdt. Sokolnikof, die zeer waarschijnlijk de meening weergeeft van het „politieke bu reau" der sovjetregeering, ia van meening, dat er in Europa een zekere rust is inge treden en een zekere s>tabiliseering hoeft plaats gehad, welke de hoop op een alge meens revolutie in de eerste jaren doet verdwijnen. Dit wil echter niet zeggen, dat de sovjetregeering een nederlaag geleden heeft en het blijft steeds de plicht van Moskou zich zoo te gedragen, dat het een bedreiging blijft voor de kapitalistische regeer ing en en een bron van kracht voor het revolutionaire proletariaat. „Onze re volutie" aldus Sokolnikof „kan niet eeuwig geïsoleerd blijven wan? zij moet voldoende 'krachten ontwikkelen om een algemeens opstanding te veroorzaken." Dit is blijkbaar niet de meening van kameraad Trotski. Wanneer Sokolnikof ons goed inlicht, dan beweert Trotski dat er vrijwel geen kans meer bestaat op een algemeene revolutie in Europa, omdat Amerika ons werelddeel geholpen heeft en omdat de Europeesche politiek nu afhan kelijk geworden is van do politiek van Amerika. Amerika heeft een einde ge maakt aan den eeuwigen strijd tusschen Engeland, Frankrijk en Duitschland en Amerikaansch kapitaal heeft het Euro peesche kapitalisme weer op de been ge holpen. De strijd voor de heerschappij in Europa is over en de overwinning is be haald niet door de revolutionaire gedachte van Moskou, maar door het kapitaal van New-York. De revolutie zal onmachtig zijn in Wesit-Europa, zoolang zij niet eerst is binnengedrongen in den burcht van het Amerikaansche kapitalisme. De gevonden kerkschatten te Kief Vijftien hooge geestelijken gearresteerd In verhand mat de ontdekking van ver borgen kerkelijke schatten in een klooster te Kief zijn 15 hooge gestelijken van het klooster gearresteerd. Volgens berichten ook rRu ssiscKê" 'eiTectën, tér mint vele miliiarden roebels. Deze bezittingen, welke bij de jongste onteigening achter worden gehouden, waren deels In kelders en in den kloostertuin begraven. Volgens een ander officieel bericht uit Moskou ontvangt de patriaxoh Tychon veel coutra-revolufcionnaire correspon dentie. Opstand In een Sovjet-Gevangenis Via Berlijn wordt uit Moskou getelegra feerd, dat in de gevangenis op het oiland Solowjetsky, waarin 1500 politieke gevan genen waren opgesloten, een opstand ia uitgebroken, en dat iedere verbinding met het eiland verbroken is. Moskou heeft ge tracht zich langs radio-telegrafischen weg met de gevangenen in verbinding te stel len, maar heeft geen antwoord gekrogen. Men neemt aan, dat de opstand der po litieke gevangenen, die een hongerstaking waren begonnen, een voor de stakers gun stige wending heeft genomen en dat dezen op hun beurt de beambten van het radio station hebben gevangen gezet. Egypte. De moord op den Sirdar De Mohammedaan, die gesignaleerd was als de man, die do schoten op Sir Lee Staok heeft gelost en langen tijd ge zocht is. werd heden door de politie gear resteerd. Men verwacht, dat deze arres tatie van groot belang zal zijn bij het ver dere onderzoek naar den moord. China De toestand in China. De plannon van Sun Yat Sen. Het A. P. A. meldt: Naar aanleiding van het bericht, dat de „Petit Journal van zijn correspondent te Peking zegt te hebben ontvangen en volgens hetwelk Sun Yat Sen verklaard heeft, dat zijn eerste daad zal zijn, om aan de nationale ver gadering voor te stellen, alle door China gesloten tractalcn op te zeggen, hebben wij het oordeel gevraagd van iemand, die van de gebeurtenissen in China bij uitstek op de hoogte is en dlie eerst onlangs uit China is teruggekeerd, na er 31 jaar te hebben gewoond en door zijn werkkring aldaar de hoste betrekkingen onderhield, ook met politieke kringen. Allereerst vestigde onze zegsman er de aandacht op, dat van een bijeenroeping eener Nationale vergadering tot dusver niets bericht is. Wel is daarvan reeds lang sprake, maar de wijze van verkie zing dier leden zou groo-to moeilijkheden medebrengen; daarom heeft men zich tot dusver vergenoegd met het mandaat der nationale vergadering van 1913 te verlen gen, voor zoover de leden nog aanwezig waren. Het is ook niet duidelijk, wie deze ver- i kiezigen zou kunnen uitschrijven. Of HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. De conferentie ter bespreking van het Protocol van Genève zal waarschijnlijk uitgesteld worden. De regeeringserteis In Duitschland notf niet opgelost. De oppositie In Italië heeft een manifest uitgegeven. Sokolnikof tegen Trotski. De luchtbewapening van Amerika. I r< BINNENLAND. Verslag van een vergadering van het R.-K. Verbond-van Werkgcversvakvereeni- gingen. Uitspraak van den Hoogen Raad inzake het Papefonds. (Rechtzaken). Onze Geïllustreerde Pagina De photo-pagina bevat o.m.: een portret van den Leidschen dr. Murk Jansen Do Fransehe minister van Arbeid, dien» echtgenoote en minister Aalberse Een overstroomd dorp bij Maastricht. De opstand in Albanië. Sim Yat Sen hiertoe den noodigen invloed en macht zou bezitten, valt sterk to be twijfelen. Sun Yat Sen onderhoudt welis waar o ogenschijnlijk vriendschappelijke relaties met d'e groep, die te Peking het hoofd begint op te steken en waarvan het beet, dat zij beïnvloed wordt door den sovjet-gezant Garachan, maa.r aan werke lijk gezag ontbreekt het haar voorshands ten eenen male. Voornamelijk vindt zij steun bij de intellectueel-en, met name de professoren en lagere staatsambtearen, die sedert lang geen salaris ontvingen en on der wie daardoor een zeer verbitterde stem en onderling tegen elkaar verdeeld, om ae leiding te Peking vochten, steunend op pun ten daarbuiten. Tot hen behoorde in de verte ook Sun Yat Sen, wiens invloedssfeer zich eigenlijk beperkt tot de stad Canton, waar hij ove rigens nog de macht moet dulden van zijn bondgenooten, de Yunnan troepen, die om geheel andere redenen dan hij in strijd zijn met de vroegre Noordelijke machthebbers. Amerika. De bewapening in de lucht. Onvoldoende geacht. Toegevende dat de wedstrijd in bewape ning zich ook tot de lucht heeft uitge strekt, deelde de Amerikaansche minister van Oorlog, Weeks, dezer dagen aan de commissie uit het huis van afgevaardigden welke een onderzoek instelt naar do lucht vaart-industrie, mede, dat de toegestane fondsen voor den militairen luchtdienst on toereikend zijn om èen voldoende lucht macht te handhaven. De zestien millioen dollar, wélke de oorlogs-begrooting toestond, is nochtans het grootste bedrag, dat ooit beschikbaar werd gesteld. Weeks stelde den opbouw voor van oen handelslucktvloot, waarvoor subsidie zou worden gegeven, daar hij dit het beste middel achtte, oim een behoorlijke rosorve- ludhtmacht te verkrijgen. BINNENLAND Koninklijke Besluiten. Burgemeester Bij Kon. besduit van 7 dezer is benoemd tot burgemeester der gemeente Koudekerk M. J. E. Kwint. Dienstplichtwet. Een wijziging Naar de „Rsb" vernoemt, ligt liet in heb voornemen een wetsontwerp tot wijzi ging van do Dienstplichtwet aanhangig to maken, hetwelk o.m. zal bcoogen eon reor ganisatie van het vooroefenings-instituut, in dien zin n.l., dat. do gelegenheid om zich do voorgeoefendheid eigen te maken^ slechts zal bestaan voor hen, die tot dienst plichtig zijn bestemd. Ook zal de keuring voor deze dienst* plichtigen belangrijk worden uitgebreid. Lijkverbranding In hot crematorium op Wcstervcld zijn in 1924 256 lijkverbrandingen voltrokken tegen 218 in 1923. En do weit? Dr. Witlox hoofdredacteur van t „De Maasbode." Naar „Do Morgen" mededeelt, is <3*

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1