16s Jaargang. WOENSDAG 26 NOVEMBER 1924 No. 4803 tieABONNEMENTSPRIJSbedreagtbl] vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 2.50 per kwartaal pij onze /genten 20 cent per week 12.60 per kwartaal France per poet 12.95 per kwartaal Het Geïllnstreerd Zondagsblad Is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor- nitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cl OR blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon* en Feestdagen Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TIL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS 8EDRAA0T» Oe won a advorl.ntien 30 eon! pot reg«| Voot Ingezonden Mededeelingro wordt bel dubbele ven het tarief berekend. 3 Kleine advcrtenilën, van ten hoogste SO vooidee, «1 betrokkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en huur, koop eu verkoop 3 0.50 lit nummer bestaat uit tace ■dan. Over een film, die „Katholiek" genoemd is. In onze recensie van bovengenoemde film schreven we Zaterdag o.m.: Onder den indruk van de buiten gewone filmtechniek vergeten we, dat het drama, hetwelk verwond wordt, wel wat hèèl erg gedramatiseerd is, zoodat het tras, wanneer wij het moes- jen lezen, zeker niet zou bevallen; ter wijl ook hier en daar do vertooning niet vrij is van een onnatuurlijkheid en sentimentaliteit, die wij op het tooneel niet zouden willen aanvaarden. Vooral bij de "Witte Zuter hinderde dat ons. Is ons nadien gebleken, dat er ineer- [ere, ook ontwikkelde Katholieken zijn, Be zóózeer „onder den indruk van de raitengewone filmtechniek" zijn gekomen, Jat zij onze meening, in boven geciteerde roorden uitgedrukt, niet willen aanvaar den en zelfs de film onder elk opzicht eer roemen. Wij komen nu, op wat wij Zaterdag chrcven terug, omdat het ons nuttig lijkt, lat ajlen, en de Katholieken zelf op de eerste plaats, zich een goed oordeel vor- ü?n over films, die bedektelijk of ~niet- edektelijk worden aangediend als Ka- holieke films wat ook met „De Fitte Zuster'-film, helaas, al is geschied. Wij zeggen: helaas, omdat de film op alk een kwalificatie geenszins aan- praak mag maken. Wij hebben" dan ook lij onze lezers een dergelijke meening, ils zij al mocht hebben bestaan, in onze «censie willen wegnemen. De boven-geciteerde passage iu die re- ensio handhaven wij volkomen. Wij heb- I eu daar onze meenings zelfs heel g c- 11 a t i g d uitgedrukt! En met opzet laar de moderne bioscoop vaak, bijna safgebroken, films vertoont, die moreel «er veel lager staan, dan „De Witte Zus- Ir", daar wilden wij dit pogen in een ons fcziens minder verkeerde richting, hetwelk «thans eenigermate heenwijst naar een «ede bedoeling, zoo clement moge- [«ijk beoordeelen. Het schijnt ons nu echter *-* nu velen too geheel anders oordeelen om de genoemde reden nuttig, die beoor- ieeling nader te motiveereu en ook scher per te formuleeren. Wij schreven Zaterdag dat het „drama, letwelk vertoond wordt, wel wat hèèl erg jriramatiseerd is, zoodat heit ons, wan ts: ij het moesten lezen, zeker niet ton bevallen''. Het zou ons niet bevallen, om litte- niro en om psychologische redenen. II Om litteraire redenen. Er zijn n.l. zoo- ■I' 'tel „toevalligheden" in het drama, dat ju lel in deze niet kan worden overtroffen door den eersten den besten stuivers-ro- 1 Eau. Litteraire waarde als drama heeft fo film volstrekt niet. Nogmaals: door de -| ehitterénde filmtechniek vergeten wij ■alks vrij gemakkelijk. En wij kunnen ^l ons heel goed indenken, dat een toe- fitauwer, die 'ns uitgaat en dus niet bij- Li under critisch gezind is, zich daarvan San voldoende rekenschap geeft, zoodat ij in oen min of meer bevredigde stem- tfi aicg heengaat. Alleen reeds om deze re- zou de film de aanduiding „Katho- id Ifk" moeten worden onthouden, omdat wij prullaria onder litterair opzicht niet met tón naam willen gekwalificeerd zien. Dock cr is erger. Psychologisch is de oman, die hier als film wordt vertoond, on mislukkig. En dat is juist voor ons, 5,3 a t holie'ken, .hinderlijk; zoodat jij de film daarom onder geen voor waar- of «als een Katholieke «zouden kunnen aan- i' marden. De psychologie toch van het tósje, dat in den vermeenden dood van ^aar beminde een aanleiding vindt om in klooster te gaan, is, natuurlijk, niet j «psychologie van de klooster-roep;ng. iGl at begrijpen alle Katholieken wel. Een it. looping" als deze moge nu. en dan 'ns [Jorkomen; zeer kernachtig zeide ons een mtholiek van veel levenservaring: Als U zoo over het algemeen de „roepingen" III dan zouden over tien jaar al onze hosiers leeg zijn. Wij hopen, dat zulks ok door alle niet-Katodilieken, die de us ;toi zien, zal worden hegrepen. Maar wij ipri rp^zen daarvoor wel, althans voor wat een Jero categorie van oppervlakkige toe- «ouwers betreft. Wij moeten hierbij cch- !r opmerken, dat de film dezulken hoogst ^arschijnlijk toch geen kwaad doet, om- Jl bun oordeel over Katholieke instellin- meestel niet scheever kan getrokken dan het al staat. Wij ackreven verder, over de film: „Ter- bj ook hier en daar de verlooning niet :'J yan een onnatuurlijkheid en sen- die wij op het tooneel niet iw.'u 7.w^en aanvaarden. Vooral bij de o Zuster hinderde dat ons", oiogen al wereldsch jonge meisjes zijn, wier „liefde" zich zoo zoetelijk en zinnelijk, zoo hartstochtelijk en sensueel kan uiten bij de Katholieke heldin van dit drama, die kloosterzuster worden zal, hadden wij recht iets beters to verwachten' Tegenover films, als de hier besprokene, behoeven wij, als Kaholieken, ons inziens niet afwerend te staan. Wij motiveer den hierboven reeds, waarom een zoo cle ment oordeel gebillijkt kan zijn. Maar men vinde ons daartegen in verzet, zoo gauw er het éticpiet „Katholiek'' op wordt geplakt! En de Hemel beware ons voor Katholieken, die zelf, direct of indk reet, dat praedicaat aan 'zulk een film ge ven. Men moge die films als Katholiek toelaatbaar achton; verder kunnen wij ze ker niet gaan. V De antithese rondom een doode, In „Het Volk"' van gisteren wijdt Klee- rekooper zijn „Oproerige Krabbels'' aan den overleden geestverwant Heijermans. En hij meent niets beters te kunnen doen dan den overledene zelf te laten spreken „over wat hem morgen (heden) weder varen zal". En hij citeert dan uit de „Klei ne Vertelsels" (verschenen in 1906), waar in Heyermans met een luchtigo opper vlakkigheid, als de man van het leven en vdn de 'wereld, die het sterven nog o zoo ver wogwaant, schi'ijft over zijn begrafe nis. Het einde van het geciteerde „Vertel sel" is: '„Werkelijk, het denkbeeld van met veel ceremonieel, veel nette rijtuigen, veel kransen begraven te worden, is een vertroostende eindgreppel op bet grasveld van 't leven, waar we rustig te grazen loopen. Het lijkt me volkomen gezellig door veel menschen te worden weggebracht, van een genoégelijkheid zonder einde, veel statie, voel uitpakkcrij, geen (katterigheid. O, ik hoop maar, dat Lou tegen dien tijd goed in zijn kon tanten «it'V - - - - En Kleerekooper schrijft er alleen de zen als uiting van hartelijke vriendschap bedoelden regel bij: „Het zal zóó gebeuren, morgen, Herman In „De Maasbode" van gisteravond be schrijft dr. Fr. v. Eeden een laatste bezoek aan zijn nu overleden kunstbroeder. Wij citeeren uit zijn artikel (in v. Eedens schrijftrant) het volgende: Ik keek de kamer rond en 't eer ste wat ik zag was een groot kruis beeld. Dit was een blijde verrassing. Daar, waar ik hem 't laatste zag, in zijn kantoortje te Amsterdam, daar waren geen kruisbeelden. Ik stond op en groette den Heiland. Het beeld hing daar niet enkel als sieraad. Ik keek naar den zieke en uitte mijn verwon dering. Toen knikte Heyermans glim lachend en riep zijn vrouw, dat zij mij nog een ander crucifix zou wij zen in een aangrenzende kamer. En ook daar was in een groot kruisbeeld, en niet alleen iot sieraad En toen hebben wij gepraat, onbe vangen rustig en moedig, alsof er van dood noch sterven sprake was. En al ben ik niet terstond als bekeer der opgetreeden toch zag ik en voelde ik dat het den zieke aangenaam was als wij oover het geloöf en het ■toekomstig leeven spraken. Ik vroeg Hoyermans of hij er om lachen zou als ik voor hem had. Toen werd weer de zware, steevige hand uitgestooken en de mijne geschud met expressie van groole dankbaarheid. Hij dankte mij, met 'allo kracht die nog in hem was, voor de belofte, dat ik voor hem zou bidden. En v. Eeden zegt dan verder, dat hij voor zijn vriend gebeden heeft en bidden zal en vraagt ook anderer gebed. Scherpe antithese tusschen de vriond- schap van den ongeloovige en den geloo- vige. Volkenbond. Duitschlands toefreden. Het antwoord van Zweden. Maandag is het antwoord van Zweden op de Duitsche noila aan den Volkenbond van twee maanden geleden eindelijk ont vangen. Er ontbreken nu nog slechts do ant- woodren van Spanje en Italië. Zweden stelt zich op het standpunt, dat Duitscblaud een passende plaats als groot macht in den bond toekomt en hoopt, dat de noodige maatregelen getroffen worden, opdat het dadelijk een permanenten zetel in den raad krijgt. De Zwedsche regeering kan zich daar entegen niet vereenigen met het voorbe houd, dat Duitschland betreffende para graaf 16 van het Geneefsche protocol maakt, Het acht dit voorbehoud niet in overeenstemming met den geest van be doelden paragraaf en hoopt dat Duitsch land in zijn ontwapening geen reden zal vinden, uit dgp bond te blijven. Zweden acht het overigens niet strij- dit met dit artikel, dat bij de uitvoering van sancties rekening wordt gehouden met speciale omstandigheden/in casu met de beperkende bepalingen omtrent de Duit sche bewapening. Duitschland. De a.s. rijksdagverkiezingen. V i e r-e n-t w i n t i g p a r t ij e n. Voor de a,s. rijksdagverkiezingen heb ben niet minder dan 26 partijen en par tijtjes hun Candida tenlij sten bij den „Reichswahlleiter" ingediend. Van deze 26 partijen zijn er twee geschrapt, omdat zij niet aan do voorgeschreven eischen voldeden, zoodat de Duitsche keizer een keus zal hebben te doen uit 24 vreschillen- de partijen. Do meeste van deze partijen zijn dwerg groepjes, in het leven geroepen door poli tici of would-be politici, die meestal te vergeefs hebben geprobeerd zich door oen reeds bestaande partij caudidaat te laten stellen en ontevreden waren met de plaats, die zij op do candida-'cnlijst hadden ge- kregen. Uit baloorigheid daarover en om dat zij toch met allo geweld rijksdaglid willen worden, richtten zij dan maar een eigen partijtje op. Hei prcccs' Nathusius. Goen genado maar rechï Te officieeier plaatso te Berlijn is nog niets bekend omtrent de door Parijs aan gekondigde graticverleening aan generaal von Nathusius. Overigens schijnt men in do Wilhelmstrasso niet bereid ite zijn met een dergelijke regeling van de aangelegen heid genoegen te nemen. Men wil voor den ouden generaal geen genade maar recht, met andere woorden zijn vrijspraak in hooger beroep. De FranschDuitsche besprekingen, Weder opgeschort. De FranschDuitsche economische be sprekingen, welke zich bezighouden met de kwestie van de metaalnijverheid, zijn uitgesteld wegens ziekte van een der Duitsche deskundigen. Diit nieuwe uitstel heeft in de betrokken Fransche kringen een slechten indruk gemaakt naar uit Pariijs wordt gemeld. De luchtvaart-beperking. S ngols c hD u i it s c he besprekingen. Generaal Brancker, chef van het En- gelsche luchtwezen, heeft per vliegtuig een kort bezoek aan Berlijn gebracht en is gisteren weer opgestegen, om via War schau, Lemberg, Boekarest, Gonstantinopel Augora, Aleppo, Bagdad, Chiraz, Abas, Sakkar. Mirat naar Calcutta te vliegen. Het doel van zijn bezoek, zoowel te Ber lijn als te Warschau, is besprekingen to voeren over do luch.tverbinding Engeland Indië, welko ongeveer de boven aangegeven route zal volgen, Do groole moeilijkheid, welke zich hierbij voordoet, is, het over vliegen van Duitschland, welks regeering niet toe wil staan, dat vliegtuigen, die niet aan dezelfde beperkingen beantwoorden als welke haar door het verdrag van Ver sailles opgelegd werden, over haar grond gebied vliegen. Volgens deze belemmerin gen kan Duitschland b.v. geen vliegtuig bouwen, dat in staat is meer dan ongeveer vier personen te dragen, terwijl Engeland reeds denkt aan machines van duizend P.K. sterk, die meer dan drie maal zoo veel prestoeren. De Duitsche eigendommen in Kameroen. Een Engelschman koopor. Twee-en-twintig van do drie-en-twintig vroegere Duitsche eigendommen in Kame roen werden gisteren te Londen geveild en aan een Londenschen zakenman voor de som van 130.000 pond sterling verkocht. De kooper verklaarde dat hij de gekochte eigendommen niet aan Duitschcrs zou over doen. Italië Een Maiiaansch succcj in Tripolis Een Italiaansche colonne rukte eergiste ren Sirto binnen. Do Italiaansche vlag is geheschen op het kasteel, dat in 1925 door de Italianen was verlaten. Den avond van dienzelfden dag viel do colonne het kamp aan van Ibrahim Soslni. den zoon van Ramadan Soetni, die in 1915 de Italianen door verraad dwong zich uit Sirte terug te trokken, Ibrahim zelf slaagde erin te ontkomen, vijftig opstandelingen werden gedood, terwijl een groole hoeveelheid mu nitie buit werd gemaakt. Spanje'. De etrijd in Marokko Volgens bericht uit Madrid heeft Primo de Rivera medegedeeld, dat de troepen van Xetoean, dio thans tusschen Soko en Arba staan, hun terugtocht zullen voorlzetlen, zoodra het weer heter is geworden.' Primo de Rivera is van plan, binnenkort naar Madrid te gaan. Yougo-Slavië. De politieke toestand. Arrestatie van leiders der B o o r o n p a r t ij. Uit Belgrado wordt gemeld, dat in den Joego-Slavischen ministerraad besloten is, over te gaan tot de arrestatie van don voorzitter en 40 vooraanstaande leiders der Republikoinsche Boerenpartij, dio met Moskou en do Macedonische revolutionaire partij in verbinidng zouden hebben ge staan, De betrekkngen met Sovjet-Rusland. Uit gezaghebbende bron wordt mede gedeeld, dal de politiek van Joego-Slavic ten opzichte van Rusland in den loop van de volgende dagen gewijzigd zal worden. Van de tegenwoordige passief-afkeurende houding zal tot acticven tegenstand wor den overgegaan, nadat aan de Europeesche ^mogendheden mededceling zal zijn gedaan van de gevaarlijke actie der communisten in Joego-Slavië. De Jocgo-Slavische regee ring zal trachten, in samenwerking met do andere staten, de middelen te vinden om de centra der Russische propaganda to vernietigen. Roemenië. Complot tegen tic ex-koning George. Volgens telegrammen uit Braila is men een aanslag op i.et spoor gekomen tegen den op het oogeubhk in Bessarabië voor. de jacht vertoevenden ex-koning van Grio kenland, die, zooals men weet, in Roeme nië vertoeft. De geheelo spoorweg wordt militair bewaak'. Verscheidene Grieken, die zich niet konden logilimeeren, zijn ge arresteerd. Egypte. het conflict met Ensc'and. Het gevaar bozworen. Over het algemeen acht men het gevaar van een crisis in de Egyptische aangele genheid bezworen. Vooral het besluit van koning Foead om zijn parlement voor een maand te verdagen wordt beschouwd als een zeer juisle poging van het nieuwe ka binet om strubbelingen te vermijden. Toen de parlementsleden het besluit der verdaging vernamen, gingen zij rustig uit een. Alles bijeengenomen heerscht te Gaïro volkomen rust. De samenstelling van het nieuwe ka binet is zeer ongewoon, daar door de toe treding van Gattani, die Jood is, als mi nister van Financiën, in het nieuwe kabi net do Islam, Christendom en Jodendom vertegenwoordigd zijn. De algemeene toestand Is in den loop van Dinsdag aanmerkelijk verbeterd en begint geleidelijk aan weder normaal te worden. De meeste sludenlon en scholieren gaan weder naar school, maar zijn nog niet aan het werk gegaan. Interventie van den Volkenbond? Do Egyptische Kamer heeft een protest geformuleerd, waarin interventie van den volkenbond ten gunsto van het Egyptischo vreedzame en hulpelooze volk gevraagd wordt. In dat protest wordt levens opnieuw bevestigd de algeheele onafhankelijkheid van Egypte en den Soedan, welke landen één zijn. Do correspondent van do „Daily Tele graph" te Gonève seint evenwel, dat men het in kringen van den Volkenbond niet waarschijnlijk acht, dat eenig lid van den Raad van den Volkenbond een voorstel lot interventie in het Egyptische vraagstuk zal doen, aangezien dit vraagstuk als een binnenlandsche aangelegenheid wordt be schouwd, welke dus niet onder do com petentie van den Volkenhond valt. China. Do politieke toestand. Ts j ang-Tso-Lin dictator. Volgens berichten uit Peking heeft Tsjang-Tso-Lin zich tot voorloopig leider der staatszaken verklaard. Men neemt aan, dat generaal Feng zich bereid zal ver klaren zijn past neer te leggen, waardoor de onderhandelingen met "VVoo Pei Foe en do gouverneurs der centrale provincies veel gemakkelijker zouden worden. Soen op weg naar Pelcing. Soen-Yat-Sen is te Kobe aangekomen. Hij is op weg naar Peking Een nieuwe on tont e? De correspondent van do „Daily Tele graph" te Tokio verneemt, dat de verte genwoordigers van Soen-Yat-sen en Tsjang-Tso-lin, die onlangs een bezoek aan Japan brachten, do verzekering hebben HET VOORNAAMSTE NEEUW&j BUITENLAND Besprekingen voor een luchtverbindiiHf van Engeland naar Britsch-lndië. Joego-Slavië gaat een actie voeren teg«r de Russische propaganda. Het conflict tusschen Engeland ert Egypte. Het gevaar is bezworen. Coolidge is vóór toetreding van Amerika tot het Hof van Internat. Justitie. BINNENLAND Nieuwe grootsche vliegplannen. Eert Nederlandsche wereldvlucht. (Luchtvaart, 2de blad). j Gisteren to 's-Graverhage gehouden be-» sprekingen tusschen de commissie, samen-' gesteld uit het bestuur der R.-K. Bend van Rijkskieskrinrcrganisaties en het hoofdbe^ stuur van „St. Michasi" hebben geleid tot het afbreken der ondarha^ds'i'!' ---". gekregen, 'daf Japan in militair cn fin,ui cieel opzicht ten aanzien van den strijd i» China do neutraliteit zou bewaren. De twee landen zouden volgens den correspondent een poging doen om met elkaar samen to werken in dien zin, dat zij elkaar mate rieel en moreel sleunen. De correspondent voegt hieraan toe, dat hij reden heeft om te gelooven," dat de grondslag is gelegd voor een nieuwe en tente in het Verre Oosten ais het logisch en natuurlijk uitvloeisel van do inierna- tionale conferenties en na'ionale wetge ving der laatste jaren. Er zanden zelfs toe- kenen zijn, die wijzen op een naderende Russisch-Janan -~"he enlenle AfltbfiKt-. Amerika en het Int, Hof. Coolidge verklaart zich voor toetreding. Do belangrijkste kwestie, welko do Arno- rikaansehe Senaat in zijn eerstvolgende vergadering, in December, zal hebben te behandelen, is zeker wel do vraag, of de Vereenigde Staten zullen toetreden tot het Permanente Hof voor internationale just itie, ongeacht de omstandigheid, dat dit door den Volkenbond is ingesteld. President Coolidge heeft een dezer da gen, ter gelegenheid van een op het Witte Huis belegde bijeenkomst van vertegen woordigers der Amerikaanscho kerken on handelsorganisaties, zijn standpunt uit eengezet. Hij zeide, dat hij in zijn bood schap aan den Senaat ten sterkste de deelneming van Amerika zou aanbevelen en den weigever zou vragen, deze toetre ding mogelijk te maken Coolidge heeft thans gezwi u ovr een eventueel voorbehoud, of wijzingen, aan te brengen in het statuut van het Hof, of schoon hij einde October, in een open brief verklaarde: „Wij stellen toetreding tol hot Permanente Hof voor internationale justi tie voor, ondei' ieder gewensohte voorwaar de of beperking, welke practisch mocht blijken en waarvan redelijkerwijze kan worden verwacht, dat de andere naties er mede accoord zullen gaan TWEEDE KAMER. Overzicht. Bij den aanvang der zitting bracht do Voorzitter hulde aan do koene vlie gers, die het bestaan hebben de vlucht Ne derland Indië te volbrengen. De minis ter van Binnen 1. Zaken shot zich hierbij namens de Regeering aan. Ho heer v. Ravesteijn kwam roet in het e en gooien, door onder groot rumoer te ver klaren, dat hij zich niet geheel bij d:o hulde kon aansluiten omdat zij stond in het te-eken van nationalisme en imperia lisme Ve-rvmgena werd er gestemd over de moties B ra u ti g am en II i o m s t r a, betreffendo Arbeidswet en transportbedrijf en Arbeidswet en land-e.n tuinbouwbedrijf, welke moties werden verworpen met 52 tegen 20 cn 52 tegen 21 stemmen. Voor S. D. A. P.. C. P en V-D. Daarna de replieken van de algemeene beschouwingen over de Staatsbegrooting, waarin niets nieuws werd gezegd cn welige bijz. mat waren. Do heer Ter H a 11 (V.-B.) trok zijn motie inzake verbetering van den toestand der gepensioneerden in, nu de re geering had verzekerd óat z.ij haar ern stige aandacht daaraan schenkt. In de avondvergadering werd dc Begroo ting van Arbeid verder behandeld; van welke z'tting wij hieronder een verslag ge^ ven, Vermeld zij, dat de heer v. d. v\ a e r- den (S.D.) een motie indiende, waarin hij de regeering vraagt, alvorens tot intrek king der huurwetten over te gaan. dc se vens daaromrent aan de Kamer ter beoor deel ing voor te leggen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1924 | | pagina 1