16e Jaargang.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 LEIDEN
ZATERDAG 8 NOVEMBER 1924
No. 47S8
e xcidóehe Sou/tani'
UeABONNEMENTSPRIJSbedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal,
onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal,
ico per post I 2.95 per kwartaal,
jet Geïllustreerd Zondagsblad ïb voor de Abounds ver.
fcrijgbaar tegen betaling van 50 et per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen IL
TEL. INT. ADMINISTRATIE ©35 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 a POSTBUS No. II
jt nummer bestaat uit vijf
laden, waaronder het Geït-
istreerd Zonriagblad.
Onze photo-pagina's.
Wij ontvingen van een onzer abonné's
volgend briefje:
Hooggeachte Directief
Waar de Katholieke pers naast veel
iliek vaak niet die waardeering geniet,
|,9J jarop zij aanspraak maakt, daar gevoel
lij verplicht, U eens ronduit te zeggen,
U met Uwe mooie photo's in Uw blad,
Bral door Uwe wekelijksche technisch-
orig verzorgde photo-pagina de erken-
1* ijkheid verdient van al Uwe lezers.
Be K liolieke pers gaat in deze voor-
kn n' Om dat eens openlijk te verkla-
d, wil ik U de plaatsing in Uw blad van
'R t korte briefje (zonder naamvermelding
:p.) vriendelijk verzoeken.
Het ware hoogachting
Uw dankbare abonnê
Wij plaatsen dit briefje gaarne, omdat
laten wij het eerlijk erkennen: waar-
ering goed. doet, al hebben wij ook niet
erg over critiek te klagen, zooals de
ieder meent.
En ook, omdat wij hierbij gelegenheid
jen, mede te deelen, dat het ons stre-
9W® is, om onzen lezers spoedig meerdere
's ie geven.
W
.ij oprec
Pil 'fbare
Ut de Eeuwige Stad.
ALLERZIELENDAG.
lij .weet, waarde lezer, met die eeuwige
dbedoelen we Rome. Eeuwig, omdat, zij
middelpunt is van de Katholieke Kerk,
Ike de belofte der eeuwigheid heeft: „de
Enten der hel zullen haar niet overwelf
jen". Maar dit is ook de eenigsle reden
arom we Rome de eeuwige stad kunnen
toen, want er is wellicht geen andere
ter wereld, waarop de tijd, de ver
eende tijd, zoozeer zijn stempel heeft
Irukt. De eeuwige stad, juist om haar
verleden, draagt zichtbaar de sporen
den dood. En mogen dan de monu-
iten van kunst en genie drommen van
endelingen lokken, ze staan daar ook
grauwe ouderdom om te herinne-
»i aan een wet, die overal ter wereld
k, dat al het ondermaansche ten doo-
is opgeschreven. Maar zooals alle mid-
punten, is vooral Rome de stad van
tosten, van tegenstellingen; en voor
Katholieken is daar het bijzonderste,
contrast, tusschen tijd en eeuwigheid:
it juist daar, waar we zoo aan den
id herinnerd worden, daar weten wij
een eeuwig jong leven tintelt, het
fn van de Bruid Ghristi, de H. Kerk,
laat ik ophouden met die bespiege-
het kwam doordat ik op Alierzie-
lig den ontzaggelijken doodenakker
JiRome bezocht, het Campo Verano, of
Santo. Den allerzielendag besteedt
•echte Romein geheel en al voor zijn
tbare dooden, en heel Rome loop*, uit
litljM ar dat tweede Rome, de doodenstad. Dit
11sr was do directie der tramwegmaa*-
wppij al heel gedienstig, door uit de
lH schillende centra's van Rome directe
I ^verbindingen te organiseeren met het
'PO Santo: want te voet is het een "nee-
hippel. Alzoo dan een plaatsje ver-
!I|1 op de treeplank (men mag dan van
uk spreken, want ook op werkdagen
'kn de trams gewoonlijk uit, zoodat er
125 meer niet-betalend publiek aan-
Sti dan er inzit. Lezer, zoo ge aan-
ffld Rome-reiziger zijt, wees dan alvast
aarschuwd tegen zakkenrollersen
!r de doodenakker. In de huurt van
Campo Santo, zwart van de menschen,
geschreeuw van verkopoers van bloe-
kransen en kleine waspitjes. Voor
'Agang op het groote plein een gewir-
van trams, „aapies", en taxi's. Na
gekonkel en veel afdingen bemachtig
"iet m'n compagnon, die een Oostersche
5'er is, een hos bloemen en we stap-
monumentale poorten van het
e|jjl|^0 binnen. Hollander, wilt ge een idee
■wat ge hier ziet? Ga dan in het voor-
aaar onze tulpen- en hyacinthen-
1?n> ge ziet dan niets dan bloemen, en
ook. Treffend te zien hoe do dartele
yj| Join ernstig wordt, zoodra hij zich be-
de doodenstad, en met zijn hloe-
[Vj 1111 de hand op zoek is naar de rust-
,Taa zijn dierbaren. Daar aangeko-
U'1 hij zijn piëteit jegens de afge-
J\lI Tonen, niet maar door eventjes een
'eJ neer te leggen en een tientje te
.en> neen, want vooral de dames ne-
nauw- Ze brengen van huis
dwijl en emmer mee en dan be-
*®3t een duchtige schoonmaak: haar
^uwtoillet is daarvoor geen beletsel,
wordt het graf keurig versierd en af-
met de kleine brandende waspitjes.
Zoo lijkt dan heel die doodenstad bezield
van leven. Ook wij leggen onze bloemen
op het bescheiden graf van onze Ooster
sche broeders, en gaan dan eens rond om
een en ander der prachtmonumenten te
bezien. Na een paar uur is men doodop,
men heeft een indruk, maar lang niet de
helft gezien. In de verschillende grafka
pellen wordt hier en daar een heilige Mis
opgedragen, bijgewoond door de veelal
adelijke families. Om' tién uur de prach
tige militaire requemmis in de open lucht,
op een altaar overladen met de nationaal
gekleurde kransen van staat en burgerij.
Men begrijpt dat vooral sinds den moor
denden oorlog die militaire mis een bijzon
dere heteekenis heeft. Als Hollander voelt
men zich bijzonder aangetrokken door een
monument, n.l. dat der pauselijke zouaven,
dat Pijis IX daar in 1867 voor zijn trou
we helden deed oprichten. Het is een
prachtmonument met een heerlijk op
schrift des Pausen. Toen echter in 1870 de
Pauselijke stad overmeesterd was, en de
H. Vader gevangen werd van heit Vati-
kaan, toen plaatste de Vrijmetselaars-
regeering een opschrift op dit monu
ment, dat luidt: „Dit monument, dat de
pauselijke regeering oprichtte ter herin
nering aan vreemde huurlingen, laat Ro
me, nu het verlost is, achter aan de nako
melingschap ter eeuwige herinnering aan
rampzalige tijden". Eens rond het monu
ment loopend, doet het je Hollandsche
hart goed, zoovele Hollanders onder die
helden te zien ingegrift. Ik zag namen als
van Piet de Jong, van de Boom, Grone,
"Hevkamp, Otten, Pronck, Maes, Melker t
en nog vele anderen. Dat is een monument
voor Katholiek Holland in den vreemde.
Het wordt tijd naar huis te gaan. Wat
maakt zoo'n doodenakker een diepen, wee
moedigen indruk. Hoe ontzettend werke
lijk ziet men hier het onvermijdelijke,
zeker toekomstige van den dood. Maar dit
rustoord der dooden is ook een heerlijk
geloofsargument. Want waarom zijn toch
die goede Romeinen zoo nijver in de weer
voor hun dooden1? Ha, midden in die doo
denstad staat het antwoord,machtig ge
lijnd, de Christus resurgens, de verrij
zende Ghristus: „Ik ben het Leven". Do
dooden leven, en we vertrouwen dat ze ge
lukkig leven.
Vol van gedachten, sta je weer in eens
in 't volle leven vóór den grooten ingang,
en je kunt niet van je afschuiven wat je
daar juist nog op dat laatste graf monu
mentje las:
„Dat, wat gij zijt, waren wij,
„Dat, wat wij zijn, zult gij zijn".
J. STROTMANN, Pr.
3 Nov. 1924.
BUITENLAND
België.
De dreigende kabinetscrisis
De kwestie van vertrouwen
De Belgische premier Tkeunis zal de
volgende week de kwestie van vertrouwen
deelen Hij zal dan zijn voorstellen indienen
betreffende de verhooging der ambtenaren
salarissen, maar daaraan tevens nieuwe
helastingsvoorstellen verhinden en deze
aan een voorafgaande goedkeuring der
Kamer onderwerpen.
Mocht de rechterzijde uit vrees voor de
kiezers tegen deze belastingen, welke 100
millioen moeten opbrengen, stemmen, dan
beteekent dit het ontslag van het kabinet
on naar alle waarschijnlijkheid de ontbin
ding der Kamers.
Frankrijk.
Nieuwe politieks partij
Millexand weer in actie
Millerand heeft een nieuwe politieke
partij opgericht onder zijn leiding. In een
oproep aan het Fransche volk wordt ver
klaard dat de leiding van de huidige re
geering en de politiek van 't linksche
kartel in hooge mate gevaarlijk zijn voor
het land en dat, naar de meening van de
nieuwo groep, een einde gemaakt moet
worden aan dit bewind.
Do radicaal-socialisten hebben de Fran
sche belangen op de conferenties van Lon
den en Genève benadeeld. Ook in de bin-
nenlandsche politiek hoeft het hloc der
linksche partijen niets dan teleurstellingen
gebracht.
Millerand roept ten slotte liet land op,
liem te steunen, de huidige regeering te
vervangen door een stabiele, bestaande uit
gematigde republikeinen.
In bepaalde kringen acht men het waar
schijnlijk, dat Millerand zich candidaat
zal stellen voor de Kamer.
Maarschalk Foch tegen de' ontwapening
Maarschalk Foch heeft zich laten inter
viewen door de Ghicago Daily News. Foch
is tegen onmiddellijke ontwapening.
Duitschland heeft materieel wel is waaT
ontwapend, maar de Duitsche geest is
militaritischer dan ooit. lu
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone adveriontlSn 30 oent pe? reSs8
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt hst
3 dubbele van het tarief berekend. s
Kleine adverlentfëny van ten hoogste 80 woorden,
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
huur, koop en verkoop flü.50«
TIIIiiiii i minimi i hum!..»
Naas,t Duitschland heeft men ook nog
Rusland, dat de oude pan-Siavisehe idea
len thans in een nieuwen vorm tracht te
verwezenlijken. Het groote -verschil tus
schen den geest in Duitschland en in Rus
land en die in de Ententelanden maakt de
verwezenlijking van dumenscblievende
idealen van den Volkenbond nog voor ge-
ruimen tijd absoluut onmogelijk.
De nieuwe diensttijd
Verkorting toit 12 maanden
De verplichte diensttijd in Frankrijk zal
binnenkort van 18 maanden tot één jaar
worden teruggebracht. Generaal Noliet, de
minister van Oorlog, heeft die verandering
aangekondigd, die daarom reeds onvermij
delijk was omdat het land zijn jonge
mannen zoo spoedig mogelijk voor produc
tief werk terug wil hebben. Een bijzondere
correspondent schrijft naar aanleiding
hiervan in de „Times" o.m. het volgende:
Het Fransche leger krijgt met dezen
maatregel een ander aanzien Het geboorte
cijfer is zoo achteruitgegaan, dat men
zelfs met 12 maanden diensttijd zijn effec
tief niet in stand houdt.
Het Fransche leger is hard op weg,
hetzelfde te moeten doen als waartoe het
Duitsche krachtens het vredesverdrag ver
plicht is: zich te beperken ,to»t een - klein
beroeps-keurleger. Alleen zijn de Duii-
schers, door het verdrag, niet in staat, dat
leger volledig zijn program in vredes- èn
oorlogstijd te doen vervullen. Dat program
is n.l. in vredestijd het volk op basis van
het militie-beginsel tot den oorlog te oefe
nen, en bij uitbreken van oorlog onmiddel-*
lijk toit actie over te gaan hetzij ten einde
het conflict met één slag te beëindigen,
hetzij ten einde een barrière op te werpen
waarachter do volksmassa zich kan wape
nen. Een gereorganiseerd Frailsoh leger
lean dit dubbele program wèl volbrengen.
Duitschland.
Het financieel herstel
De rijksregeering hjrpft.aangekondigd,
dat 2ij de belastingen wil verlagen, amb
tenaarssalarissen verhoogen en do oude
Duitsche schulden op voordeeliger wijze wil
valoriseeren, dan in de derde belasting-
noodverordening was voorzien. Dit wordt
algemeen opgevat als het bewijs, dat de
Duitsche begrooting in evenwicht is.
Oostenrijk.
ALGEMEENE SPOORWEGSTAKING
De regeering treedt af
Het vorkeer te middeTnacht
s top gezet
Reeds langen tijd waren onderhandelin
gen gaande tusschen de directie der Oos-
tenrijksche spoorwegen en het spoorweg
personeel over loonsverhooging. Deze on
derhandelingen zijn gisteren afgebroken.
De directie verklaarde, dat zij niet ver
der kon gaan dan do reeds gedane toezeg
gingen, die per jaar 44 milliard kronen
meer zullen eischen dan de tegenwoordige
kosten reeds bedragen. De vertegenwoordi
gers van het personeel, die een verdere
loonsverhooging verlangen, welke nog een
bedrag van 10 milliard kronen extra zou
eischen, besloten daarop de algemeene sta
king te proclameeren, die hedennacht om
twaalf uur zou ingaan.
Inmiddels begaf zich in verhand met
de mislukte onderhandelingen de directeur
van de spoorwegen naar den bondskanse
lier Seipel en deelde dezen mede, dat hij
niet in staat was, verdere financieele te
gemoetkomingen te doen en dat hij zich
daarom genoodzaakt zag, de regeering liet
aftreden van de gekeele spoorwegdirectie
aan te hielen.
De bondskanselier antwoordde hierop,
dat ook de regeering het een -plicht acht
van de directie om bij do onderhandelingen
met het personeel zich alleen door zakelij
ke overwegingen te iaten leiden, daar door
een overschrijding van de reeds, gedane fi
nancieele tegemoetkomingen het te Genè
ve vastgestelde saneeringsprogram anders
zou vervallen. De hondskanselier verklaar
de verder, dat als het besluit inzake de
algemeene staking door hot personeel
mo'ht worden doorgevoerd, en de spoor
wegen om middernacht zouden worden
stopgezet, ook het kabinet zich genood
zaakt zou zien af te treden.
De hondskanselier verwittigde de par
tijlijders van het aftreden der regeering
als het tot een spoorwegstaking mocht ko
men. Eveneens werden de vertegenwoor
digers van het spoorwegpersoneel in ken
nis gesteld van de zeer ernstige politieke
gevolgen als er geen overeenstemming tus
schen het personeel en de directie kon
worden bereikt.
De daarop volgende londerhandelingen
hadden evenwel geen resultaat en te mid
dernacht brak op alle lijnen van de Oos-
tenrijkscho spoorwegen de staking uit.
Het stakingsparool is zonder uitzondering
opgevolgd.
Dr. Hainisch, president van de Oosten-
rijksche republiek, heeft te middernacht
het ontslag van mgr. Seipel en van het ka
binet aanvaard, doch den kanselier ver
zocht do loopende zaken te willen afdoen,
totdat een opvolger is gekozen. De sociaal
democratische partij zal waarschijnlijk he
middelend optreden. Het vormen van een
coalitie tusschen christen-socialen en so
ciaal-democraten is zeer wel mogelijk. In
dien do partijen echter onverzoenlijk blij
ven, zal do president van de Weensche
politie, Schoder, belast worden met een
kabinetsformatie.
Italië
Splitsing onder de fascisten.
De aanval op de oud-strijders door Ro-
meinsche fascisten heeft een splitsing in
de fascistische partij teweeggebracht. Een
aantal afgevaradigden, die als fascisten
gekozen zijn, zullen een oppositie-groep
vormen als het parlement de volgende
week weer bijeenkomt.
Rusland.
Ruslands rechten in de IJzee.
Een waarschuwing van
Tsjitsjerin aan het
buitenland.
Tsjitsjerin heeft aan alle buitenlandsche
regeeringen een nota gericht, waarin nog
maals wordt gewezen op Ruslands souve-
reino rechten op de eilanden, welke noor
delijk van Siberië in de Noordelijke IJs
zee zijn gelegen.
De Russische Sovjet-regeering, aldus
wordt verder in de nota verklaard, zal in
geval deze rechten geschonden worden,
voldoening eischen van elke regeering,
welko haar onderdanen steunt, die zich
hieraan schuldig maken of welke de schul
dagen niet straft.
De nota is opgesteld naar aanleiding
van do jongste beweerde schending der
genoemde rechten door eenige mogendhe
den.
Egypte.
Engeland en Egypte.
Een modus vivendi.
Het belangrijke Zaghloelistische blad
„La Liherté'' noemt in een hoofdartikel
over het optreden der conservatieve regee
ring te Londen, de revolutionaire actie,
ten einde Egypte's eischen ingewilligd te
krijgen, onuitvoerbaar. Het blad bepleit
onderhandelingen over een modus viven
di, welke de betrekkingen tusschen Enge
land en Egypte de eerstvolgende 3 a 4 jaar
zou moeten regelen. Volgens dien modus
zou Groot-Britannië moeten goedvinden,
dat Egypte lid wordt van den Volkenhond
en aandeel krijgt in het beheer van den
Soedan, terwijl het Egyptische leger mede
zou moeten werken bij de bewaking van
het Suez-kanaal.
China.
De toesiand.
De „Times" meldt uit Peking,dat Tsjang
Tso Lin, de militaire gouverneur van
Mantsjoerije van Moekden naar Tientsin
is vertrokken. Morgen gaat hij naar Pe
king.
mmtiEWLm®
TWEEDE KAMER.
Overzicht
Het debat over de, ambtenaarssalarissen
is verloopen zonder direct resultaat.
De heer v. Scha ik (R.-K.) had een mo-
tio ingediend (mede onderteekend door den
katholiek Bongaerts) uitsprekende, „dat,
indien de tegenwoordige kosten van het
levensonderhoud niet zouden dalen, een
verbetering van den toestand van 's lands
financiën, welke o.a. zou kunnen blijken uit
do totaalopbrengst der rijksmiddelen over
het dienstjaar 1924. mede behoort ten goe
de te tomen aan de salarissen der rijks
ambtenaren en onderwijzers voor het
dienstjaar 1925." Hij wilde verder herstel
van het centraal georganiseerd overleg,
„ook teneinde te geraken lot correctie van
in de regeling 1925 mogelijk voorkomende
minder juiste verhoudingen."
Er word daarin niets onmogelijks ge
vraagd. Dat ontkende minister Ruys
ook niet; hij moest toegeven, dat, in deze
motie is rekening gehouden met de finan
cieele moeilijkheden, waarvoor de regee
ring zich ziet geplaatst. Evenwel de belofte
ze uit to voeren, wanneer ze werd aangeno
men, zou de regeering te veel hinden, om
dat zij in de naaste toekomst voor onvoor
ziene omstandigheden zou kunnen worden
geplaatst. Maar, als een blijvende verbete
ring in den finamcieelen toestand intreedt,
dan zou do regeering, de belangen van de
verschillende groepen der bevolking in het
HET VOORNAAMSTE NIEU^Se
BUITENLAND
Millerand sticht een nieuwe poüiieka
partij in Frankrijk.
Wegens het uitbreken van een alge
meene spoorwegstaking is de Gosienrijk-
sche regeering afgetreden.
Splitsing onder de fascisten.
BINNENLAND.
Alle bij c!e interpellatie-Gerhard ingej
diende moties zijn verworpen.
Maandag wordt de postcheque- en girtx
dienst in vellen omvang heropend.
De Nederlandsche vliegers naar Indies
zijn te Bushir aangekomen. (Luchtvaart);*
LEIDEN
Aan de Universiteit is tot opvolger van
Prof. PijRer benoemd Dr. A. Eekhof.
Het Ziekenhuis „Hopital Wallon" aart
het Rapenburg wordt opgeheven.
oog houdend, wel geneigd zijn te gaan ia
de richting als door de motie-v. Schaik aan
gegeven. Dat is echter o.i. precies hetzelfdd
als in de motie werd gevraagd.
He,t is daarom wel eenigszins bevreem
dend. waarom de regeering zich zoo weinig
toeschietelijk toonde.
Nu minister Buys er zoo tegenover stond,
durfden de andere twee rechtsclie partijen
het niet aan om voor deze motie te stem
men. Zij wilden de Regeering heelemaal
vrijlaten.
En de linksche partijen gaven ook hun
stem niet aa®. de motie-v. Schaik. Waarom
niet?
'b Kunnen niet anders dan politieke rede
nen zijn geweest, die het cTkèrtoe hebben
bewogen. De Katholieken mochten geen
succes hebben, ook niet. al zou het toch
nietzoo héél groot zijn geweest!
De Tweede Kamer heeft alzoo verwornen
de motie-Van Ravesteyn de vier moties-
Gerhard, de twee moties-Dresselhuys en de
motie-Van Schaik; bij de laatste stemden
alleen de Katholieken voor.
DE R. K. STAATSPARTIJ EN HET
DEMOCRATISCH VERBOND
„ST. MICHAëL."
Het bestuur van den Alg. Bond van R.K.
RijkskieskringorgaDisaties vergaderde gis
teravond ter bespreking van de houding in
te nemen ten aanzien van d© oprichting
van het verbond St. Michaël. Allereerst
werd besproken de houding van Prof. Ver
aart in deze actie. Het bestuur achtte het
eenstemmig onjuist, dat Prof. Veraart
zijnde zelf lid van het Bondsbestuur de
plannen die hij ten aanzien van de St.. Mi-
chaël-organisatie had, niet van te voren itf
dat bestuur tot een punt van bespreking en
overleg heeft gemaakt.
Daarna kwam de actie van St. Michaël
in-behandeling.. Het Bondsbestuur was v&fl
meening, dat de onderhavige zaak in het
stadium van overleg behoort te worden te
ruggebracht.
Het overleg zal met St.. Michaël word""
gezocht op den grondslag dat de act-^
hangende dit overleg, niet zal word or
voortgezet.
Mocht dit overleg onverhoopt tob geen
definitieve resultaten leiden, dan, besloot
het Bondsbestuur, zal de zaak ter beslis
sing aan de Bondsvergadering worden
voorgelegd.
Het Dag. Bestuur heeft zich inmiddels
schriftelijk tot. St.. Michaël gericht, met- de
vraag of St. Michaël op den grondslag bo
ven omschreven tob overleg bereid is.
Vandaag is de eerste vergadering van het
Advies-College gehouden.
De postcheque- en girodienst geheel
heropend.
Met ingang van Maandag zal de posb-
ehèque en girodienst in zijn geheelen om
vang worden heropend.
Uitvoering 'der Motor- en Rijwielwet
Het onderzoek naar de ge'steld-
lieid vanden chauffeur.
Ten aanzien van de Motor- en Rijwiel-
wet, wordt in het V. V. der Tweede Ka
mer op de Waterstaatsbcgrooting de hoop
aiitgesproken, dat, wanneer het ontwerp
tot wijziging dezer wet zal zijn tot stand
gekomen, het bij art. 17 bedoelde onder
zoek naar do lichamelijke en "geestelijke
gesteldheid van chauffeurs van eenvoudi-
gen aard zal zijn. Daartoe zou b.v. van do
hulp van een huisarts kunnen worden ge
bruik gemaakt. Men sprak de hoop uit,
dat de minister weerstand zou bieden aan
den aandrang om daartoe een omvangrijk
onderzoek door specialisten in te stellen
of de candidaat-chanffcur psycho-tech-
nisch te laten onderzoeken,.
