Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
De Verkiezingen in Engeland.
16e Jaargang.
VRIJDAG 31 OCTOBER 1924
fv'o. 4.782
Se fceidóohji Sou/tont
ueABONNEMENTSPRIJSbedraagt bi] vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal
B:i onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaaL
franco per post I 2.95 per kwartaaL
jjet Geïllustreerd Zondagsblad Is voor de Abonnes ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
OH blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen IL
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 s POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentlSn 30 eenl per mg*
Voo* Ingezonden Mededeelingen wordt hel
3 dubbele ven het tarief berekend. a
Kleine adverlentlën, van ten hoogate SO woorden, wi
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
nnnr, koop en verkoop 10.50.
njt nummer bestaat uit zes
bladen, waaronder het Geïl
lustreerd Zondagsblad.
MORGEN, Hoogfeest van Alle
leiligen, zal „De Leidsche Courant"
«IET VERSCHIJNEN.
"De gemeenschap der Heiligen.
Katholieke dagblad, dat den lezers
liedt het nieuws-van-den-dag, voorlich-
jng in actnee-le vraagstukken, leerzame én
mtspannendo lectuur, heeft o.m. ten taak
lezers te doen meeleven het Kerkelijk
de Kerkelijke Liturgie. Een onzer
jriester-medewerkers doet zulks wekelijks
n de Kalender van de Week (in het 3de,
Jaterdagsche, blad.)
Wij mogen u op deze plaats wijzen op
iet Katholieke Leerstuk van de Gemeen-
ichap der Heiligen, dat dezer dagen de
[erkelijke Liturgie in zulk een glanzende
gaarheid voor oogen stelt.
Morgen viert de Kerk het feest van Alle
leiligen.
En Maandag is het Allerzielen-dag.
Beide dagen, op zichzelf, en vooral door
in samentreffen, plaatsen in werkelijk-
leid voor ons het Katholieke dogma van
[e Gemeenschap der Heiligen de Ge-
aeenschap tusschen de Zegepralende, de
a'idende en Strijdende Kerk: Hemel, Vage-
iur en Aarde.
Het is een Katholieke leer, vol treffende
ertroosting en verblijdende zekerheid.
Bij het moeizame streven naar omhoog,
as loswringend uit de ketens, die de
aensch en-ziel boeien aan de stof straalt
laar voor ons het sterkend voorbeeld van
le Heiligen, die tevens onze voorsprekers
rillen zijn bij den Almachtige van de
ielen die reeds hebben erlangd het erf-
eel der Kinderen Gods.
1 En Maandag worden wij op bijzondere
ijze herinnerd aan de waarheid, dat wij
zielen, die nog verblijven in de plaats
ït loutering, in het Vagevuur, kunnen
tr hulpe komen Wij arme menschen
■andelooze diepte der Goedheden Gods
Op deze dagen vooral moet héél het
[atholieke volk zich bewust zijn van de
4—emeenschap der Heiligen.
Verdiept en versterkt moet worden do
ol daden dringei de overtuiging, dat wij
én zijn met de zegepralenden in den
de lijd .den in het Vagevuur,
én zijn óók onderling, als leden der Strij-
ende Kerk, één in waarachtige onder-
hge liefde
Rondom den Voorzitter van den
„Bond".
't Gaat er hier en daar den schijn van
g| rijgen, alsof men, bewust of onbewust, de
ntstemming over de oprichting van het
PU femocratisch Verbond „Sb. Michaël" zoo
Ijl ril verplaatsen, datde Voorzitter van
en Algemeenen Bond, van de R.K. Staats-
artij, de heer mr. A. baron v. Wijnbergen,
het middenpunt van wordt!
Onbewust, blijkbaar, heeft men het in
'riesland gedaan (wij hebben het gisteren
Afgedeeld), waar een lid van het Bonds-
sstuur zijn ontevredenheid heeft geuit
ver bet beleid van den Bondsvoorzitter.
Schijnt ons intussehen onverdedigbaar,
teen bestuurslid buiten het bestuur
optreden van den voorzitter van zijn or-
latie gaat laken, terwijl hij zulks 'blijk
bar nog niet i n het bestuur heeft ge-
althans, zéker niet zoo duidelijk en
[[omwonden.
heel verklaarbaar! schuift
pt Democratisch Verbond do aandacht
an zich af naar den Bondsvoorzitter, door
..-P1 bestuursvergadering uit te schrijven,
24i Jaiop, volgens een persbericht, het
pleid van den voorzitter der B.-K. Staats-
'rtij het punt van bespreking zal uitma-
Ons dunkt, dat de leden der R.-K.
taatspartij goed doen, bij de critiek over
et beleid van den voorzitter, altijd na-
mrlijk, maar vooral nu eenige gereser-
Krde voorzichtigheid te betrachten
ferwegende. dat het „tout savoir", alles
het oordeel wel eens zou kunnen
zeggen wij niet, dat wij het
jd van den heer Van Wijnbergen, spe-
inzak© het Democratisch Verbond,
p?tief kunnen goedkeuren volstrekt
^aar, om een besliste afkeuring open-
te uiten, is o.i. in do hier aangeduide
handigheden meer feiten-kennis en een
Sende re,den noodig, dan velen schijnen
ffleenen.
Om de kwestie-Katholieke Staatspartij
emocralisch Verhond te bespreken en
goede oplossing te brengen, is aller-
uoodig, dat geen scherpere afkeu-
.,- togen persoonlijke gedragingen van
"s worden gedaan, dan ter wille van
a-i absoluut vereischt wordt.
De overwinning der Conservatieven overweldigend,
Meer dan 400 zetels in het Lagerhuis.
De uitslagen.
Gisteravond laat waren 600 Lagerhuis-
zetels van de 615 bekend.
Gekozen waren 401 conserva
tieven, 154 labours, 40 li
beralen, 4 onafhankel ij-
ken, 1 communist.
De cijfers der vorige verkiezingen lui
den: conservatieven 258, liberalen 158, la
bours 191.
Zooals bovenstaande cijfers aantoonen
hebben de conservatieven een éclatante
overwinning behaald. Z"el}Ês de stoutste
verwachting van de zegepralende partij
is overtroffen. De volledige uHslag zal niet
voor het eind van de week bekend kunnen
zijn, maar dit kan niets meer aan de be
slissing veranderen.
De regeering gaat van links op rechts
over. Het Labour-kabinet zal plaats ma
ken voor een Tory-kabinet, dat in het
nieuwe parlement over een veel grooter
meerderheid zal beschikken, dan waar
over Baldwin aan het eind van het vorig
jaar beschikte, toen hij tot parlemcntsont-
binding overging, ten einde van do natie
een mandaat te vragen voor de bescher-
ming'Van de natioale nijverheid in de ver-
wachting, daardoor de werkloosheid te
kunnen beteugelen. Dit mandaat werd
hem, zooals men weet, geweigerd. Bald
win ging lieen en maakte in Downing
Street plaats voor Mac Donald, die thans
op zijn beurt weer voor Baldwiu ^plaats
moet maken.
De eerste minister Mac Donald is gis
teravond te Londen teruggekeerd. Heden
zal een kabinetszitting worden gehouden
ter bespreking van de vraag of het kabi
net in verband met den uitslag der verkie
zingen onmiddellijk zal aftreden of dat
een onvermijdelijke nederlaag in het par
lement, dat op 24 November bijeen zal
komen, zal worden afgewacht. Het on
middellijk aftreden van het kabinet wordt
waarschijnlijk geacht.
Het echec der Liberalen.
Het verlies der liberalen is verpletterend
Zij beweren, dat hun débacle te wijten is
aan het feit, dat het land niet zoozeer an
ti-liberaal als wol anti-Labour stemde
en een onderzoek van de stemmencijfers
schijnt deze meening te bevestigen. Im
mers, bet lijdt geen twijfel, dat bij drie
hoeksverkiezingen talrijke kiezers, die in
normale omstandigheden op de liberalen
zouden hebben gestemd, hij deze gelegen
heid op den conservatief stemden ten ein
de de kans te vermijden, dat een T>bour-
candidaat zou winnen.
Toekomst vragen.
Nu het vaststaat, dat de conservatieven
een absolute meerderheid in het parle
ment zullen hebben, doen zich allerlei
vragen voor.
In de eerste plaats, of Baldwin, wiens
beleid tijdens zijn vorig optreden als pre
mier niet bijzonder voldeed, opnieuw als
eerste minister zal optreden dan wel <5f
een der andere conservatieve leiders in
zijn plaats zal treden.
Een tweede vraag is wat de conservatie
ven zullen doen met het Russisch pro
bleem. Het schijnt wel vast te staan, dat
een voorstel tot ratificatie van het door
Mac Donld gesloten tractaat thans geen
zin meer heeft. Tegelijkertijd Is echter
bekend, dat de Russen bij de ratificatie
te Moskou uitdrukkelijk hebben ver
klaard, dat dit tractaat feitelijk reeds te
veel concessies van Rusland vereisckte en
dat zij in geen geval bereid zijn iets, wat
dan ook, verder toe te geven. Hierdoor
wordt het vrijwel onmogelijk, dat een
nieuwe Engelsche regeering met eenige
kans op resultaat de onderhandelingen
hervat. Daar echter Frankrijk bezig is
met een erkenning, zou het achterwege
blijven van een overeenkomst tusschen
Londen en Moskou Engeland in een na-
deelige positie brengen. De nieuwe regee
ring zal dus hoe dan ook eenige stappen
moeten doen in dit vraagstuk.
De derde vraag is, wat de nieuwe regee
ring voornemens is te doen, wat betreft de
handelspolitiek. Vrijhandel of protectie?
De indruk in het buitenland.
In Duitschland.
Do Duilsche bladen gelooven niet, dat
de verhouding tusschen Engeland en
Duitschland door den val van het kabi-
niet van Mac Donald zal verslechteren.
Het is vanzelfspreken zegt het
„Berl. Tageblatt" dat het Londensche
verdrag door iedere Londensche regee
ring geëerbiedigd en doorgevoerd zal wor
den. Ton slotte meent het blad, dat het
moeilijkste vraagstuk der Engelsche bui
tenlandsche politiek in de toekomst de
verhouding tot Rusland zal worden.
In Fransche linksche kringen is men ver-
eveneens, dat van een eventueel conserva
tief kabinet nauwelijks, een principieel©
wijziging der Engelsche buitenlandsche
politiek is te verwachten en het blad
merkt verder op, dat de moeilijkheden tus
schen Engeland en Frankrijk door de
regeeringswijziging te Londen niot gerin
ger zullen worden, waardoor een terug
slag op de Duitsche politiek kan volgen
waarvan het voordeel twijfelachtig kan
worden.
In F r a n k r ij k.
In Frnsche linksche kringen is men ver
bijsterd, maar ook woedend en wel op
Herriot.
De links-radicalen zoowel als de socia
listen, en misschien de laatsten nog hot
meest, staren met ontzetting op den enor-
men misslag, die Herriot begaan heeft
met zijn poging om bij Mac Donald in het
gevlei te komen en de sovjets te erkennen
De vriendschap met Mao Donald, waarop
de laatste maanden de geheele Fransche
buitenlandsche politiek dreef, is met Mac
Donald neergestort en het armzalig effeot,
dat het kartel maakt, wordt door de op
positie onmiddellijk flink geëxploiteerd.
De nationalisten zijn buitengewoon te
vreden. Zij zien in den Britschen verkie
zingsuitslag vooral een volkomen neder-
lag voor de politiek van het ontzien der
revolutionaire demagogie.
Het Journal des Debats wraakt vooral
de erkenning door Frankrijk van de Sov
jet-regeering juist op den dag, dat het En
gelsche volk de compromitteerende poli
tiek ten opzichte van de Sovjet-regeering
verwierp. Het blad nj^ent, dat het Fran
sche volk hetzelfde zou doen, indien men
het raadpleegde.
buitemlakp
Duitschland.
Een dreigende spoorwegstaking.
Ernstige ontstemming onder
de arbeiders.
In verband met de mislukte loononder
handelingen van het spoorwegpersoneel
heorscht onder de spoorwegarbeiders
groote ontstemming. Naar een der bladen
meldt hebben do organisaties van het
spoorwegpersoneel hun functionarissen op
gedragen een eventueel© staking noch
tegen te gaan noch te bevorderen. Dat de
toestand zich verscherpt, blijkt uit het feit,
dat dit keer de neutrale vakvereenigingen
te zamen met de christelijke -bonden ge
meenschappelijke protestvergaderingen or-
ganiseeren.
Een Berlijnsch Politie-Commissaris
Gearresteerd.
Cjroot opzien is te Berlijn gehaard door
de arrestatie van een commissaris der
crimineele politie en oen assistent-ambte
naar daarvan. Beiden zijn jarenlang in
dienst der poltio geweest. Zij worden thans
ernstig verdacht van omkoopbaarheid, in
de kwestie der spiritussmokkelarij waarbij
de staat voor millioenen is benadeeld. Bei
den worden zij er van beschuldigd, do lei
ders van deze smokkelarij te hebben be
gunstigd en gesteund. Zij zijn ter beschik
king der justitie gesteld.
De moordenaars van Erzberger
De tweede moordenaar van Erzberger,
Tilessen, is te Presburg door een verte
genwoordiger van de Duitsche politie her
kend geworden.
De kwestie van de uitlevering berust in
handen van het Tsjeoho Slowaaksch mi
nisterie van justitie. Het is te voorzien, dat
het Tilessen minder goed zal vergaan dan
zijn collega Sc-hulz in Hongarije. Deze zal
waarschijnlijk via Roemenië naar Turkije
gaau.
Frankrijk.
De FranschZwitsersche Zcnc-kwcstie.
Frankrijk aanvaardt ar bi tra ge
Frankrijk heeft met betrekking tot de
Zwitsersche zonekwetsie arbitrage aan
vaard. Het compromis wordt Donderdag
geteekend.
Nog eens ex-keizer Wilhelm
De tot het nationale blok behoorendc af
gevaardigde Bonnet heeft aan Herriot mee
gedeeld, dat hij hem wil interpelleeren
over het standpunt van de Duitsche regee
ring ten opzichte van het verdrag van Ver
sailles, evenals over de door de Fransche
regeering te nemen maatregelen inzake de
bij het vredesverdrag voorziene bestraf
fing van den ex-keizer, en van de militai
re en civiele autoriteiten, die in strijd met
het volkenrecht hebben gehandeld.
Noorwegen.
Nog een Zinovjef-brief
De Sovjet-propaganda in
Noorwegen
Het blad „Tidens Tegn" publiceert een
geheim document van de communistische
partij, waaruit blijkt, dat het uitvoerend
comité der derde internationale in het
voorjaar van 1924 tijdens de groote sta
king in Noorwegen de communisten heeft
aangespoord tot revolutie. De echtheid van
dit document wordt door de communis
tische partij erkend.
China.
De burgeroorlog
De beslissende t r i j d op.
handen
De terugtrekkende Tjili- (regeerings)-
troepen scheepten zich Woensdag in op
stoomschepen in de haven van Tjin-Wang-
Tao, dat nog niet door de Moekden-troepen
is bereikt. Twintig duizend manschappen
van Woe-Pei-Foe kwamen per schip te
Tang-Koe (de voorhaven van Tientsin)
aan. De troepen van Feng-Joe-Sjiang ruk
ken in snel tempo op naar Langfang
(halfweg Peking-Tientsin) en hebben het
plan hedenavond een algemeenen aanval
op het Tjili-leger te doen.
Feng-Joe-Sjang biedt 100.000 dollars
aan den gene, die Woe-Pei-Foe gevangen
neemt en 50.000 aan ieder, die hem doodt.
Amerika.
De drankbestrijding
Ontslag vamhooge ambtenaren
Dó correspondent te Washington van de
Chicago Tribune meldt, dat de attorney-
generaal Stone, zes officieren van justitie
op verschillende standplaatsen hun ontslag
heeft gegeven, en aan vier anderen ver
zocht heeft af te treden, wegens hun na
latigheid om de anti-drankwetten toe te
Blf^ENLAND
EERSTE KAMER.
Overzicht.
In do gisteren gehouden vergadering
der Eerste Kamer werd de behandeling
van Je wijziging der Motor- en Rijwiel-
wet voortgezet.
Het woord was aan den Minister van
Justitie, mr. Heemskerk, die in de eerste
plaats naging, of de toestand thans bevre
digend is. Onder groote vroolijkheid con
stateerde-spr. dat het streven der automo
bilisten, om niemand te overrijden, niet
zoo groot is, als de wetasch der anderen,
om niet te worden overreden.
Voor automobilisten beteekent de wij
ziging z.i. een uiterst gematigde regeling.
Het moderne verkeer levert nieuwe geva
ren op. Men behoeft er de oogen echter
niet voor te sluiten. Voor sporen en trams
zou men eveneens een verscherpte rege
ling kunnen invoeren. Spr. zou dat geen
ongeluk vinden, maar hij is niet alleen
de baas. Thans gaat het tegen de gevaren
van autmobielen en die afschuwelijke ma
chines, die de volksmond motorfietsen
noemit. (Gelach). De minister zette ver
volgens uiteen, dat de automobilist in een
buitengewoon gunstige positie zal komen,
door de kwalificatie van bet artikel 21 bis
Hij is vrij als er overmacht in het spel is
daaronder begrepen schuld van derden.
Waar eigen schuld ophoudt is overmacht
De regeling gaat veel minder ver dan re
gelingen in Duitschland, Frankrijk en an
dere landen. Spr. meent dan ook, dat er
juist teedere zorg voor den automobilist
uit dit ontwerp sprak.
Na re- en dupliek werd het wetsont
werp met 29 tegen 5 stemmen aangeno
men. Wij komen op het wetsontwerp na
der terug.
Daarna werden enkele andere wetsont
werpen aangenomen.
De Eerste Kamer is daarop tot 18 No
vember uiteengegaan.
TWEEDE KAMER
Overzicht.
Wij kunnen vandaag om „technische"
redenen alleen een overzicht geven, geen
verslag. En om journalistieke redenen is
zulks niet zoo erg te bejammeren; wij
meenen toch, dat onze lezers met een kort
overzicht zich wel voldoende ingelicht
achten.
Van de wijzigingen, die door overne-1
ming van amendementen in het oorspron
kelijk ontwerp werden aangebracht, noe-
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND
De conservatieven hebben een reusach
tige meerderheid in het Lagerhuis ge
haald. Meer dan 400 zetels van de 615.
De indruk fn, Duitschland en Frankrijk.
De toestand in China. Een beslissende
slag of vredesonderhandelingen (Buitens
land en telegrammen).
Ontslag van hoage ambtenaren in ds
Vereen. Staten in verband met het drank-'
verbod.
BINNENLAND.
Overzicht Eerste en Tweedo Kamer.
De Eerste Kamer heeft het ontwerp tol
wijziging van de Motor- en Rijwieiwet
aangenomen.
Een vergadering in Den Haag veer een
intercommunale autobusdlenstregeiing.
OMGEVING.
Uitvaart en begrafenis van den zeer-
eerw. heer W. F. Roozen, emeritus-pas
toor van Oegstgeest.
Onze Geïllustreerde Pagina
Onze geïllustreerde pagina bevat van
daag o.m.: Verschillende photo's betref
fende de verkiezingen in Engeland De
Leidsche hoogleeraar dr. W. Einthoven,
winnaar van den Nobelprijs 1924 (voor
Natuur- en Geneeskunde) De nieuw
benoemde directrice van het Leidsche
Academisch Ziekenhuis, zuster S. G. Hei-
dema.
men' we enkel do voornaamste. Zoo werd
het invoerrecht op strijkijzers van 8 op
5 gebracht (amendement-mej. Katz).
In het ontwerp werd de mogelijkheid van
vrijstelling van uurwerken opengelaten
(amendement-Ter Hall). Het invoerrecht
van spijkers en draadnagels, in het oor
spronkelijk ontwerp vrij, werd op 5
gebracht (amendement-Hermans), dat van
tegels, aanvankelijk eveneens vrij, op 8
(amendement-Hermans). Hot invoerrecht
van verpakte havermout werd van 20 tot
5 teruggebracht (amendemenit-mevr.
BakkerNort), dat van abrikozen en per
ziken van 8 tot 5 (amendemenit-Biere-
ma) en dat van amandelen ook van 8 tot
5 (amendement-Boon). Abrikozen-pulp
werd vrijgesteld.
Onder <Te verworpen amendementen is
vermeldenswaard dat van den heer Ger-
ritzen, om „automobielen en motorrijwie
len en andere vervoermiddelen met eigen
beweegkracht" niet met 12 docK met 8
te belasten vermeldenswaard vooral,
omdat de minister verklaarde deze verhoo
ging te hebben voorgesteld, ten einde zoo
doende van de gebruikers dezer vervoer
middelen één ton per jaar méér te kunnen
ontvangen als tegemoetkoming in het on
derhoud der wegen door den Staat. De
Minister merkte aanstonds daarbij op,
dat deze verhooging toch niet protectio
nistisch is, omdat er hier te lande maar
één enkele automobielfabriek bestaat, die
zeer dure wagens maakt.
De Kamer is gisteren door alle tariefpos
ten heen gekomen. Zij ving reeds de be
handeling aan van de artikelen der wet
zelve, waarbij een amendement van de
Gommisise van Rapporteurs werd overge
nomen, tengevolge waarvan de rechterlij
ke macht zoowel als handel, nijverheid cn
landbouw invloed zullen kunnen oefenen
op de samenstelling van de Tariefcoro-
Voorlcopige verslagen
Verschenen do Voorloopige Verslagen
op de Begrootingen Buitenlandsche Zaken
en Financiën op het ontwerp tot wijziging
der Loterijwet en op het voorstel v. d.
Waerden betreffende het instclten co->/u«
socialisatie-commissie
Koninklijke Besluiten
Burgemeester?
Bij K. B. is benoemd tot b'
van Zwartewaal S. da Silva.
Notariaat
Bij K. B. is: aan H. Wcrtheiin, op zijn
verzoek, met 31 December a.s.. eervol ont
slag verleend uit zijn betrekking van no
taris te Amsterdam; en aan H. L. Maar
schalk, op zijn verzoek, met 30 April a.s.,
eervol ontslag verleend als notaris te Bos
koop.
Wijziging Drankwet.
Het oordeel der organisaties
gevraagd.
De Minister van Arbeid, Handel en Nij
verheid heeft, naar Gagedisco meldt. fc*111
een aantal organisaties van belanghebben
den haar oordeel gevraagd over een ^oor-
ontwerp tot wijziging van enkele artikelen
van de Drankwet, o.a. ten doel hebbend©
nadere voorzieningen ter zake van do z.g.
vervanging.
