Bureaux: RAPENBURG No. 10 LEIDEN leABONNEMENTSPRIJSbedreagt bij vooruitbetaling foot Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal jij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal ranco per poet 12.95 per kwartaal i [et Geïllustreerd Zondagsblad is voor de A bonnes vei* gbaar tegen betaling van 50 cl per kwartaal, bij voor- gtbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct,, met Geïllustreerd ondagsblad 9 ci. Het begrip Democratie. liddag ia lie Utrecht, na een van den DeMtsohen hoQgileer&ar prof. Veraart, opgericht de Democratische men zie daarvoor de rubriek Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon* en Feestdagen TIL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 e POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT I Gewon, advertentlSn 30 oenl per ie6e9 Voor Ingezonden Mededeelingen wordt bet 3 dubbele van bet tarief berekecd. Kleine adverlentiön, van ten hoogste 30 woorden, wauM betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en va2 huur, koop en verkoop 10,50. 1 nummer bestaat uit teres Zaterdagavond stond iin enkele bl!a- j*® iar kol van een anderen Delffcsóhen. Seeraar prof. dr. A. Steger, waarin - die actio van bedoelden Bond een 'uii ordeeling wordt uitgesproken. hebben wij bij de lezing van dat arti- liet van ons kunnen afzetten de vrees, lo discussie over bet al dan n'itat ge- yan bet bestaan van dien Bond uitlokken een gedisputeer over wat lelijke democratie beteekent., waarbij Hoogstwaarschijnlijk veel langs elkan- worden beenigepraa't. heeft, aldus prof. Steger, aan. bet van den. Democratischen Bond ge- wat bet verstaat onder „democra- J1 a politiek" en dat bestuur (voorloopig i ,urj. beeft daarop geantwoord: „bet n> il van maatregelen tot omhoog heffing •te i jet geestelijk en stoffelijk peill van de volksklasse, ten bate van het geheel© al zijn geledingen." •echt veroordeelt prof. Steger deze op- van democratie als eenzijdig it strookend m_et de leer 'ausen, die onder democratie ver zorg voor alle klassen. En hfj uit de Encycliek „Graves de oom- re" van Leo XIII de volgende pas- „Ëveneens moet van de christelijke i'moaratie verwijderd worden een tpD idere steen des aanstoots, dat zij na- elijk baax zorgen zoozeer wijdt aan (belangen der lagere standen, dat zij 'hoogere schijnt te vergeten, terwijl QaJob de beteekenis van dezen voor bet ijfkud en den bloei van den Staat niet ta ant deze leidt ertoe om in volstrek- zin alle meniscben van alle standen omvatten, wijl zij zijn van een en 'J selfche familie, geschapen door den- Ifden welwillenden Vader en verlost lör d'enzelfden Verlosser, en, geroe- tot dezelfde eeuwige erfenis." (Zie: I). J. Aengenent, „Pauselijke Docu- 3ütea", blz. 102). zou ons echter niet verwonderen, als lemocratische Bond komt verklaren, zelf do door baar gegeven bier- geciteerde verklaring als niet juist I... Prof. Veraart toch heeft dlat in laterdag te Utrecht gehouden r.edo ijk reeds min of meer gedaan, toen side: „Voor alles hebben wij te be en de fatale dwaling, als zou de aan- -j te rekten Democratische Bond een. klasse-politiek". En: „Wij ver- 1 natuurlijk niet, dat de B. K. S'taats- j is voor alle burgers, maar inet alle (heken sociologen handhaven wij, da-t vóór alles is voor de economisch- eren." m deze aanduiding van wat demo- is kan o.i. ook prof. Steger geen jend bezwaar hebben; al munt hier •Veraart niet uit door een zeer scher- rmuleering van zijn -opvatting! ger zelf zegt in zijn reeds ge- d artiikei: .elwiifeld kan, bijvoorbeeld ter op- kg van sociale misstanden in ééne de R. K. Staatspartij verplicht zijn lie klasse tijdelijk bijzondere zorg te n, en dit kan dan aan het geheele feu goede komen, inaar de politiek ar'ij kan. dat'no.oit worden; di!e moet blijven de algemeen© zorg voor alle Bil," ewel prof. Veraart het, begrijpelij ke, wel wat anders zou formule-eren, •ok hij, dankbaar, op zijn beurt deze pg wel kunnen onderschrijven. meenen daarom, alles te zamen ge- dat bet verstandig zou zijn, in- ret over het begrip „democratie" niet r wordt geredetwist tusscben den De- ttlischen Bond en diens tegenstanders "iaris zeker niet nu, nu de direct-prac- politiok aan de orde is. vindt, zeer oppervlakkig of zeer willekeu rig wordt gemaakt! Als we prof. Veraart motgen gelooven en aannemen, wat hij in zijn rede van ji. Zaterdag heeft gezegd, dan is op dit mo ment zoowel bij die Regeering al's in de Ka tholieke Staatspartij practisch weinig of niets van de democratie overgebleven! Van wat, b ij v o or be el d, 'n Minister van Arbeid, mr. Aalberse, democratisch heeft gedaan wordt in dit verband zelfs met geen enkel woord van w'aardeering gerept! Professor Veraart sprak Zaterdag over het „doodzwijgen" door de Katholieke pers! In dit absoluut gemis aan waardeering ligt al reeds een zékeffe veroordeeling van den opzet, van de bedoeling van den Democratischen Bond! En bij de discussie over prof. Veraart's organisatie zal men o.i. goed doen, het zwaartepunt dadr te leggen, in plaats vajn in de formuleering van het begrip demo cratie. V Een bond in den bond. Wij zijn er ons bovenal van bewust, al dus prof. Veraart, „dat de kracht van het Katholieke volksdeel op staatkundig terrein èn voor de Katholie ken èn voor heel het Nederlandsche volk van het hoogste belang is''. Sympathieke woorden- Maar is de daad, die daarop volgde, de oprichting van een bond, in overeenstem ming met die woorden? Brengt zoo'n bond niet perse een groot gevaar met zich, dat de kracht van het Katholieke volksdeel op staatkundig terrein zal worden gebroken? Te meer bevreemdt de oprichting van dien bond, waar de leiders er van in de Katholieke Staatspartij vertrouwenspos- ten en leidende functies hebben. Prof. Veraart zelf is bestuurslid van den Alge- meenen Bond Wij willen niet ovmdjijym^eja^wj.j-LJg$r menteel niet onmiddellijk dreigend is, vertrouwend daarbij op een in deze be leidvol handelen der R.-K. Staatspartij en ookop wat moer bezadigdheid bij den Democratischen Bond, dan de heet gebakerde opzet moet doen veronderstel len! Democratie in de practijk. •s men het eens over wat Christelijke •oratio beteekent, in de practijk jen er Verschillen bestaan, tengevolge verschil in inzicht en voel'en. Wan- kau men spreken van oec-ohomlsch- ïeren, die de bijzondere zorg van die 'öid. behoeven? Hoever kan die bij- &W zorg zioh uitstrekken? =-= Wan- D1ag de Overheid de overtuiging lieb- iu deze haar plicht te hebben ge- r liet antwoord,, dat op deze vragen practiceke politiek wordt gegeven, 'scheidt men vaak ook Katholieken ejof niet, meer of minder democra- Opgemerkt moeit hierbij -echter wor- "d deze onderscheiding heel dikwijls JvcQnig grond in de werkelijkheid Duit3chland. Het proces tegen de 0. C. Lichte straffen. De beklaagden in het proces tegen do leiders der organisatie Consul werden we gens hun lidmaatschap van een geheimen bond tot 3 tot 8 maanden gevangenisstraf veroordeeld onder aftrek der voorloopige hechtenis. Demonstraties en tegen-demonstraties. Botsingen te Potsdam. Gisteren heeft te Potsdam een groote republikeinsche demonstratie plaats ge had ter inwijding van het vaandel van de afdeeling Potsdam der organisatie Rijks banier Zwart-rood-goud. Als gevolg van een oproeping m de na tionalistische bladen waren vele Völkische elementen naar Potsdam gekomen. Na het einde van de officieele plechtigheid provo ceerden zij de leden van de republikein sche organisatie, waarbij het tot botsingen en arrestaties kwam. Vóór het vereenigingslokaal trachtten eenige rechts-radicalen den republikeinen de vlaggen te ontrukken. Hierbij kwam 't tot een botsing, waarbij drie personen ta melijk ernstig werden gewond. Ook later, bij het invallen der duisternis^ hadden op verschillende punten kleine botsingen plaats, terwijl de politie meermalen moest ingrijpen. Het aantal gewonden bedraagt 12, dat der gearresteerden 30. Om erger te voor komen, gaf do leider der republikeinsche organisatie den van buiten komende le den den raad, spoedig weer te vertrekken. Bfet vertrek had een tamelijk ongestoord verloop. Frankrijk. De klcoster-enq'jste. Het onderzoek te Duinkerken Het strenge onderzoek der regeering in de oorden van vrede, gebed, naastenliefle en deugdenbeoefening wordt nog terdege voortgezet. Een der Fransc-ke bladen heeft een on derzoek ingesteld te Duinkerken waar ook een functionaris van den algemeenen vei ligheidsdienst een onderzoek had ingesteld Het blad vertelt om.: In de rue do la Paix kwamen we bij do ziekenzusters', August inessen: De moeder overste bad ge;en inlichtingen verstrekt overigens zoido zij, is onze congregatie hier voldoende bekend. Wij verplegen 1 hier sinds 60 jaar de zieken. Bij de zusters .van het Kindje Jesus wensohte men eveneens inlichtingen. Deze nonnekens verzorgen eh verplegen geheel gratis de armen der stad. De zusters Franciscanessen, die sedert den oorlog een weeshuis beheeren bene vens een internaat ten behoeve der mari niers, mochten ook een bezoek ontvangen van den commissaris. De zus (er3 gelooven niet, dat men haar zal verdrijven, wijl zelfs de prefectuur weezen naar haar klooster zendt. De bewonderenswaardige nonnen van het bureau van weldadigheid zijn even min aan het'wakend oog ontsnapt. De zus ters hadden de gevraagde inlichtingen ge geven, haar oorlogdecoraties te voorschijn gehaald, want verklaarden zij glim lachend: men kende ons tot in de schuil plaatsen tegen de bombardementen. De oorlog, ja. Toen zou men gedacht hebben dat religieusenvervolging uit h^t Fransche woordenboek was geschrapt. De veiligheidsfunctionaris Irad hetkloos ter van de zusters der armen nog niet be zocht. Ik denk niet, dat zij onh zullen ver drijven, verklaarde de moeder-overste. Wat zou er van ouze oudjes terecht komen In hun natuurlijk élan van liefde en zelf verloochening dacht de zuster slechts aan het lot der arme mis deelden ter wier ver pleging de zusters de wereld verlaten heb- i ben. De journalist besloot zijn rondgang met een bezoek aan het Karmel-klooster. De mère-superieure verklaarde hem: Mijn antwoord was kort. Ik heb den commissa ris meegedeeld, dat wij niet geautoriseerd waren. Ons doel is slechts gemeenschap pelijk gebed. De stem was kalm vol chris telijke berusting. Ziedaar dan de vrouwen wier tegen woordigheid hinderlijk zou zijn geworden op den sohoonen grond van Frankrijk, kampioen van het Recht en van de Vrij heid, besluit het blad. De Sovjetpropaganda. Ver valse h te documenten. Het is nog allerminst duidelijk, welke beteekenis men-moet hechten aan de berde documenten, Vrijdagavond door het fo reign office gepubliceerd. Het eene bevat, gelijk gemeld, de instructies der derde communistische internationale, ge-zonden aan de Britsche communisten en is onder teekend door Zinovieff. Deze instructies geven aan, hoe gehandeld moet worden, opdat de communistische revolutie in En geland zal kunnen uitbreken. Het andere document bestaat uit een protestnota, door het foreign office aan den sovjet-ge zant te Londen overhandigd. De gezant Rakowski heeft tegenover een medewerker van de „Daily Express" ver klaard, dat het communistisch document vervalscht moet zijn. Hij poogde deze be wering met drie argumenten te staven. De juistheid van het argument, dat er geen derde communistische internationale be staat,, kan moeilijk worden" ontkend. Men spreekt van derde internationale of van communistische internationale, niet van derde communistische internationale en men kan moeilijk verwachten, dat het be stuur van de partij te Moskou instructies zal verzenden op briefpapier met een hoofd, waarvan ieder communistisch in tellectueel onmiddellijk ziet, dat het niet authentiek kan zijn. Van den anderen kant wijst de Daily Tel." erop, dat men eveneens moeilijk kan aannemen, dat het foreign office haar op zienbarende nota aan den sovjetgezant zou hebben doorgezonden, zonder zioh eerst er van overtuigd te hebben, dat het communistisch document authentiek was, waar ook de leider der commimitisohe partij in* Engeland verklaart niets -om trent het document te weten. Rakowski, die denkt dat men met een verkiezingsmanoeuvre te doen heeft, sprak er terecht zijn verbazing over uit, dat het foreign office in strijd met de diplomatie ke gebruiken het document en de Britsche nota gepubliceerd heeft, zonder het Rus sische antwoord af te wachten. De nota immers, waarin do regeering te Moskou er van beschuldigd wordt de gesloten over eenkomsten te hebben verbroken, draagt een zeer ernstig karakter. De „Daily Express" zegt, dat terwijl aan den eenen kant de openbare msening door het gebeurde nog meer tegen Rus land en dus ook tegen de Britsche regee- ring, die een Russische leening wil ga randeeren, kan worden opgezet, de krach tige nota aan den anderen kant als bewijs kan worden aangehaald van do zelfstan dige positie, welke het kabinet Mac Donald tegenóver Moskou en de Britsche commu nisten inneemt. Daardoor zou de onmid dellijke publicatie der documenten kun nen worden verklaard. In politieke kringen, zegt hetzelfde blad, neemt men aan, dat de labours, die zich met een debacle bedreigd zien, het com munistisch document als voorwendsel 'heb ben gebruikt om allo verdere discussie met do sovjet-regcering. over oen leemng af te breken. De Valera. Weer in vrijheid gesteld. De Iersche republikeinsche leider De -Valera, die vlak voor een vergadering te Newry op last van de Ulsterautoriteiten werd gearresteerd, is weer teruggebracht naar de grens van den Ierschen Vrijstaat en daar in vrijheid gesteld. Hij beloofde, dat hij Ulster rustig tzou verlaten als men hem terstond zioh in vrij heid over de grens liet begeven. De Valera zegt, dat hij van plan is, de redevoeringen, die hij Dinsdag te London derry en op andere plaatsen in Ulster zou houden, door te laten gaan. Hij is dus blijkbaar van plan, ten spoedigste weer over de grens terug te keeren. Spanning tussehen Engeland en Stëexico. Opheffing van Mexlcaansche consulaten. De minister van Binnenlandsche Zaken heeft last gegeven tot sluiting van de Mexicaanche consulaten te Londen, Liver pool en Glasgow en van alle honoraire consulaten in Engeland;. Als reden van de zen maatregel wordt aangevoerd, dat Mexico het beneden 'haar waardighedi acht, consuls bij een reegeermg te hand haven, die geen officieele betrekkingen met haar onderhoudt. Hongarije De moordenaar Schulz. Volgens bericht uit Boedapest is Schulz de moordenaar van Erzherger, weder vrij gelaten, daar hij kon aantoonen in Hon garije een vasten werkkring to hebben. Hij zal zioh echter gedurende zijn ver der oponthoud in Hongarije iedere week bij de politie moeten melden. ^--Vnlcpinaj>pji WüllfrteLegram uit Boeda- de vrijlating van Schuz rC/- -uuii- bepaald, dat hij zijn intrek zal nerfrefi^n den afgevaardigden Goemboes. Rusland. Trotski en de boeren. Vermoorde spionnen. Het aantal der Moskousche dagbladcor respondenten, dat op het platteland is ver moord, is reeds gestegen tot het onrust barende cijfer van 46. Daarom heeft Trotski zich thans met die aangelegenheid ingelaten en hij heeft daarover een artikel in de „Prawda" geschreven waarin hij zegt, dat „de oogen en de ooren van do centrale regeering beschermd moeten wor den togen de rijke boeren". Onze corres pondenten moeten voortgaan de gevallen van overtreding te melden, door de lande lijke bevolking begaan op de anti-specu- iatiewetten. De rijke boer, zegt hij, is de gevaarlijkste vijand van de sovjet-regee ring. Hij eischt voor zich den particulieren handel op en de vrjheid particuliere rijk dommen te verzamelen. Deze hoeren heb ben hun eigen Ku-Klux-Klan gevormd en deze vormt benden van boeren die de com munistische dagbladcorrespondenten en de sovjetjbeambten vermoorden en die de in ning van do graanbelasting verhinderen. Zij bedreigen de sovjet-regeering met een burgeroorlog. Wij zullen hiertegen met de wapenen moeten ingrijpen, besluit Trotski Polen. Nieuwe snvaüen in de Pooisehe grens gebieden. Naar uit Warschau wordt gemeld, heb ben aan de Oostgrens in de districten Danilowize, Swieciany, Tarnopol en Dub- no nieuwe invallen van benden uit Rusland plaats gehad. De vreedzame grensbevol king stond wederom aan afpersing, plun dering en moord bloot. De Poolscbe regee ring treft krachtige maatregelen om hier aan een einde te maken. China. De staatsgreep te Peking. Het kabinet afgetreden. Uit Moekden wordt gemeld: Een communiqué zegt, dat president Tsao Koen naar de wijk der gezantschap pen te Peking is gevlucht. Woe Pei Foe is op de vlucht. De terugtocht van het leger van do centrale regeering te Shang- haikwan is afgesneden. Een communiqué uitgegeven door het hoofdkwartier van Tsjatig Tso Lin meldt., dat do oorlog met de Chineesohe centrale regeering geëindigd is. Het kabinet is afgetreden, na do ver ordening van den president gecontrasig neerd te hebben, waarin de staking der vijandelijkheden bevolen wordt. Aan de „Daily Mail" werd uit Peking gemeld, dat Woe Pei Foe -de vlucht heeft genomen aan boord van een Ita'liaansche kanonneerboot. De president der Chinee- scho republiek is volgens betzelfde blad ge vlucht in het gebouw van het Neder landsche gezantschap te Peking. HET VOORIÜfiAMSTE HIHMfS. BUITENLAND Bij gelegenheid van een republikeinsche demonstratie te Potdam hebben botsingen plaats gehad. De Sovjetpropaganda in Engeland. Tegenstrijdige berichten omtrent het eindigen van den strijd in China. De Nederlandsche monteurs worden met hun vliegtuigonderdeelen voor da F. VII' aan de Bulgaarsche grens opgehouden. (Luchtvaart). BINNENLAND. De oprichting van een Democratisch Verbond Voorzitter prof. Veraart. De Minister van Arbeid overweegt de Huurcommissies op te heffen (2de blad). LEIDEN De verbreeding van den Rijnsburgerweg De strijd nog aan den gang? In tegenstelling met andere berichten, wordt uit Peking geseind, dat Woe Pei Foe een krachtigen aanval heeft onder nomen op het front hij Shanghaikwan, ten einde te trachten den rechtervleugel van het Mantsjoerijscbe leger te omvatten Blijkbaar is er den aanvoerder alles aan gelegen, zoo spoedig mogelijk een beslis sing te verkrijgen, zoodat hij den aanval verkiest boven een pfTafev's^h welliehf voorden1 r BINNENLAND R.-K. DEMOCRATISCHE BOND „St. MICHAëL». De oprichtingsvergadering. de oprichtingsvergadering n^eföh£r,'ngr van een Tt.-K. Democratische, "mbeiï Volgens artikel 5 der statig lid van dezen Bond zijn alle ""nen vrouwen, die den leeftijd van 2-5 ]!?ne" en ben bereikt die met doel en midd1. heli- art. 2 en 3 instemmen en door bet bfk in— tot bet lidmaatschap zijn toegelaten 'T dus hadden de bladen vermeld. Genoemde art. 2 en 3 zullen waarschijn lijk doel en m:ddelen van den Bond aan geven, die eveneens in de katholieke pers zijn gepubliceerd en die men ook vindt aangeduid in de rede van prof. Veraart, waarvan 'hieronder een verslag volgt. Ten zeerste waren wij verwonderd, toen ons Zaterdagmiddag te Utrecht bleek.^ dat deze opricht.ingsver ga d e r i ng (die tocli uit haar aard niet huishoudelijk is) niet toegankelijk was voor de pers; en nog meer, dat geen enkele bela-nirstel- lend lid van de R.-K. Kicsvexeeniging werd toegelaten! Alleen waren er 'n dertigtal uitgenoodig- den. (Onder deze hebben wij niemand uit Leiden of omgeving opgemerkt). Van de openingsrede van prof. Veraart werd ons een communiaué verstrekt, waar aan wij bet volgende ontleenen: Rede prof. Veraart Volgens spr. hebben een vijft.nl proble men onrust ge.wekt in het Katholieke kamp over staatkundige vragen. Deze zqnï het financieel beleid het sociaal oecouo misch beleid en bet beleid in mditairr zaken van deze regeering. bet gemis aar leiding en voorlichting van den kant. var do R.-K. Staatspartij, de houding van dft R.-K. Pers over dat alles. Spr. vonnisde het. financieel beleid van minister De Vries en van minister Colpn. En vervolgde: Wat deed de regeering voor een betere ordening van ons wel vaartproces? Wat werd gedaan ter be strijding van, de algemeen© werkloosheid? Welke planqen ontwikkelde men voor een actieve welvaartspolitie'-Wat voor e oplossing van het pack, vraagstuk? a voor de bedrijfsorganisatie, terwijl mist daarover bij de Katholieken in den Hno- gen Raad van Arbeid zulk een voortreffe lijk resultaat te voorschijn kwam. Dan wees apr. op het beleid m militaire zaken: het geld wordt op voor ieder tast- bare wijze weggesmeten aan een ondeug delijk militair apparaat: verzuimd wordt een onderzoek in te stellen naar het pro bleem, principieel en jp^actiseh, voor oo logstcerusting voor Nederland. Bij dat al is. aldus spr.. volstrek, g_^ mis aan leiding van den kant der _R.-K. Staatspartij. Kwam het volk ergens in be- weging, zooals bij de. kwestie der Vloot wet in Den Haag, of bij de P^kreehte- lijko bedrijfsorganisatie te Amsterdam, dan werd hemel cn aarde bewogen tegetf de pnverlaten, die. zich als zelfstandig de kende staatsburgers lieten gelden Dit bracht spr. op de houding der die doodzwijgt of verguist. Een ver?uui g als onder de heidenen met zouvvoor^: men werd soms het deel van hen,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1924 | | pagina 1