16e Jaargang
WOENSDAG 22 OCTOBER 1924
No. 4774
Bureaux: RAPENBURG No. 10 LEIDEN
ByiTEHLAlSQ
ngi
31 )ii nummer bestaat uit twee
daden.
SeS^idóoke (Bowïmiï
UeABONNEMENTSPRIJSbedraagt bi] vooruitbetaling
Voor Leiaen 19 cent per week 12.50 per kwartaal
fei ome Agenten 20 cent per week I2.S0 per kwartaaL
franco per poet 12.95 per kwartaaL
Het Geïllnstreerd Zondagsblad Ia voor de Abonnee ver
fnjgbaor tegen betaling van 50 ct. per kwartaal bi] voor
uitbetaling. Aiionderlijke nnmmers 5 ct, met GeïUn9treerd
Zondagsblad 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen J.
TgL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 tt POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gswons advarlanllSn 30 cent per Ng«g
Voor Ingeionden Mededeelingen wordt het
dubbele van bet tarief berekend.
Vrijheid van drukpers.
o Tariefwet is een in de handen der
iikerpartijen zeer welkom wapen tegen
5 rechtsche Rogeering,
En „Het Volk" eischt daarom, dat in
aar kolommen over de Tariefweb niet
aders wordt geschreven, dan in afkeuren-
en, afbrekenden zin.
Uit het „Grafisch Weekblad" van de
f.Y.V.-richting blijkt, dat aan het „Volk"
'i ingezonden stukje werd gestuurd, waar-
F. van der Wal scherp protesteert te
en de wijze, waarop zijn par tij orgaan
oorlichting geeft over de Tariefwet. Dit
ieene voorlichting, schreef hij, met „alle
[gica en alle respect voor hare lezers" in
Eu zoo is het ook inderdaad. Het duurte-
rgumcnfc raakt kant noch wal. De nu
anliangige wijziging der Tariefwet brengt
sa vexhooging van 3 pCt. der invoerrech-
,Waar deze verhooging artikelen be-
reft, die hier niet worden vervaardigd
n dat zij11 er ve^e wor<it het hoogere
»cht betaald niet door den binnenland
den verbruiker, maar door den buiten-
indschen leverancier, die natuurlijk
mdat hij baas is van de markt reeds
ng den uitersten prijs bedongen heeft",
dus merkt de „Volkskrant" terecht op. En
n andere gevallen waarin het artikelen
[treft, welke hier wél worden vervaar-
igd kan de hoogere heffing belemme-
ug van invoer tengevolge hebben en ver-
ooging van productie voor do eigen in-
ie. En deze productie verhooging
„jt weer, zooals in de Hamer met vele
jorb celden bewezen werd, verlaging van
en kostprijs."
Haar „Het Volk" houdt 'haren lezers
ch dagelijks het duurtespook voor, dat
[j het inwerkingtreden van de Tariefweb
[igens het blad zal opdoemen. En, wan-
ier iemand als de heer Stenhuis daar-
genover eens iets anders wil stellen, dan
órdfc hem niet toegelaten dat in zijn
gen partijorgaan t© doen!
Dat is nu de v r ij h e i d van d r u k-
er s, door de S. D. A. P. altijd zoo hoog
fpemd! Wij zijn tegen oensuur,
lide nog dezer dagen de leider der S. D.
P. in den Leidschen gemeenteraad, mr.
Eek! Jawel, ziet maar 'ns naar de p r ac-
ijk!
Vrijheid van opvoeding.
jeugd moet worden opgevoed z.onder
oclsdienstige dogma's, geheel en al vrij.
x moet later zelf een keuze doen uib de
I erschillende levens- en wereldbeschou
wingen. In dergelijke bewoordingen hebben
e zoo vaak het socialistisch jeugd-
Ideaal hooren verkondigen, 't Is onredelijk,
t is liefdeloos, wie meent het goede te
leziiten moet zich gedrongen gevoelen
at ook aan zijn kinderen te schenken!
sar zoe verd het toch gezegd!
Maar nu lezen we in „Het Volk" een
itnoodiging tot een conferentie over s o-
ialistis ch e jeugd op voeding. Dus: de
pvocding niet neutraal, maar socialistisch.
25 lij kunnen ons dien wensch heel goed be-
rijpen; hij is alleszins logisch. Doch in
«[tijd met de vrijheid van opvoeding
ten socialistische leuze en socialistische
eer is die practijk klaarblijkelijk!
Volkenbond.
Kahoüeken en Zionisten.
Een beroep op den BondL
De algemeene raad van de Italiaansc'he
Katholieke Unie voor de Heilige Plaat-
en heeft een motie aangenomen ten gun-
[0 van de bescherming van de rechten der
Christenheid in Palestina. „Gezien de
ging van het Zionisme en do her-
jaaldo ontwijding der Heilige Plaatsen",
esloot de raad een beroep te doen op den
nlkenhond.
Duitsc'nland.
DE RIJKSDAGONTBINDING.
De houding der democraten.
D eden verlaten de partij.
Op grond van de weigering der demo
nische fractie om geen deel te nemen
!aa een naar rechts uitgebreide regeering
L«hea drie rijksdagafgevaardigden aan-
ïaing gevonden uit de democratische
y treden. Onder 'hen bevindt zich
U^re minister van Justitio Schiffer
,§aT vérder verluidt zou de rijksweer-
Gessier voornemens zijn, even-
de partij te treden. Zijn definitie-
■psing heeft hij echter afhankelijk
p. aakt van het votum van zijn kiezers.
Ljf 'uttreden van Gessier uit de demo-
rfC parüi zou zeer door die partij
ven betreurd en men hoopt dan ook,
'J voor de partij behouden ml blij-
Duitiche persbcschcuwinssn.
Alle bladen zijn gisteren begonnen met
elkander de schuld van de rijksdagon(bin
ding te geven. Eigenaardig is daarbij, dat
de meeste bladen tegelijk den nadruk leg
gen op de overbodigheid van de crisis en
op de slechte samenstelling van den te-
genwoordigen rijksdag, die slechts een
uiterst gebrekkig beeld schijnt te geven
van de politieke gevoelens, die in het Duit
sche volk leven.
De „Tag" is met het verloop der zaken
natuurlijk zeer ontevreden, want op het
laatste oogenhlik is het doel der nationalen
voor de zooveelste maal mislukt en heeft
Hergt zich zijn vurig begeerde minister
portefeuille zien ontgaan.
De „Vörwarts"- verliest - geen oogenbliik
tijd voor het houden van nabetrachtingen,
maar komt met een klinkend verkiezings
artikel. Het blad handelt daarmee in den
geest barer fractie, die nog geen vijf mi
nuten na de rijksdagontbinding verklaar
de, dat bij de socialisten alles reeds klaar
is voor de verkiezingscampagne en deze
dan ook onmiddellijk inzet.
De „Vossische Zeituhg" merkt np, dat
de ontbonden Rijksdag-niet in 'het teeken
van den vrede stond. Het Duitsche volk
moet zorgen, dat. de nieuwe Rijksdag in
het teeken van den vrede staat. Het gaat
ditmaal om het Duitsche lot voor jaren en
tientallen van jren. Na 10 verloren jaren
is het zaak den vrede te winnen, den vre
de der nationale zelfbestemming, der Euro
peesche gemeenschap en der economische
samenwerking naar binnen en naar bui
ten*
De indruk in Frankrijk.
Algemeene voldoening.
De ontbinding van den Rijksdag wordt
te Parijs algemeen met voldoening be
groet. De bladen der linkerzijde wijzen er
op, dat de Duitsche verkiezingen van 4
Mei j.l. sterk werden beïnvloed door en een
protest waren tegen de -Roerbezetting.
Sindsdien is er veel veanderd in de poli
tieke situatie. Poincaro is door Harriot
opgevolgd. Do overeenkomst van Londen
heeft do internationale atmosfeer gezui
verd en heden zou een aanvang gemaakt
worden met de aangekondigde ontruiming
van het Roergebied.
In do rode, welke hij te Boulogne heeft
gehouden, heeft Herriot nog uitdrukking
gegeven aan zijn twijfel aangaande de
irekting, welke Duitsch'lanid zal inslaan.
Thans is het woord aan de Duitsche kie
zers, aldus de regeeringsgezinde Fransche
bladen, om te kennen te geven, of zij wer
kelijk vrede wenschen.
De rechtsche bladen in Frankrijk spot
ten eenigszins met dè zoogenaamde nieu
we Fransche politiek en haar beroep op
de Duitsche democraten. Zij wijzen erop,
dat de Duitsche verkiezingen een maand,
na de Engelsche verkiezingen plaats zul
len hebben, en dat een versterking der En
gelsche conservatieven als wachtwoord
zal kunnen dienen tot versterking van het
Duitsche nationalisme.
De gevolgen voor de Communisten.
Geen immuniteit meer.
In verband met de ontbinding van den
Rijksdag hebben de afgevaardigden hun
immuniteit verloren. Dientengevolge zijn
de strafvervolgingen, ingesteld tegen een
aantal afgevaardigden, in kracht- getre
den.
Togen bijna alle communitsische afge
vaardigden zijn vervolgingen gaande we
gens hoog- of landverraad en andere de
licten. De rechter van instructie bij het
staatsgerechtshof is gistermorgen tegen
eenige afgevaardigden der communistische
partij, zooals Höllein, Hemmele en
Grylewicz opgeti-eden en heeft aan de
Berlijnsche politie verzocht de noodige
maatregelen te nemen. Zoodoende is Höl
lein gistermorgen in zijn woning gearres
teerd en naar Moabith gebracht, waar hij
ter beschikking van den rechter van in
structie is gesteld. De afgevaardigde Rem-
miele en d8 andere communistische afge
vaardigden waren niet in hun woning,
toen do politie verscheen. Er werden huis
zoekingen verricht, doch niets werd inbe-
slag genomen. Naar wo.'dfc gemeld, hebben
de meeste communistische afgevaardig
den, dio met een ingrijpen der justitie re
kening hielden, reeds Maandagavond on
middellijk nadat bekend werd, dat de
Rijksdag was ontbonden, Berlijn verlaten.
Uit.dc bezette gebieden.
De ontruiming.
Gisterochtend om 7 uur zijn de in de
Rijnhaven te Karlsruhe geslatiomleerde
Fransche troepen over den Rijn naar de
Palts afgetrokken, met uitzondering van
een detachement van 15 man.
De Franschen hebben eveneens Mann
heim in de richting-Ludwigshafcn verla
ten. Het slot van Mannheim werd ont
ruimd en door do Duitsche politie bezet.
De bevolking onthield zich van elke de
monstratie. Do sinds Februari 1923 te
Mannheim gestationneerde scheepvaart-
coiilrole-commissie van' 25 man is geble
ven. - i
Heden worden ontruimd de gebieden
van Dortmund en Hoerde, voorts Voh-
winckel, Remsckeid, het station van Lim
burg en de stronken ten Z.-O. van de
grens van het bruggekoofd Keulen.
De Belgen verlieten, gisteravond Wesel
on trokken over de Lippe en de Rijnbrug
gen naar Buderich. Hun afmarsck had
zonder incidenten plaats. De plaatsen aan
gene zijde van de Lippe blijven echter
nog bezet.
De douanen te Emmerik'.
Het beheer van. de douanen te Emmerik
is gisteren overgedragen aan. de Duitsche
overheid. De Belgische ambtenaren zijn
gistermiddag vertrokken.
Engeland.
Do verkiezingscampagne.
De kansen der Conservatieven
Lloyd's Londensche verzekeringsmarkt
verwacht nog een conservatieve meerder
heid over Labour en liberalen samen en
noteerde gisteren een premie van 60 op
polissen tegen dien kans.
Openbare vergaderingen beginnen hier
en daar woeliger te worden. Vooral in
Glasgow en het Westen van Schotland
speelden zich rumoerige tooneelen af. Tot
dusver schopten vrijwel altijd roode kie
zers de vergaderingen van hun tegenstan
ders in de war. Eergisteravond echter
werd een Lahour-xaeeting door tegenstan
ders onmogelijk gemaakt. Te Ghiswck raak
ten Britscke fascisten en socialisten in een
vergadering handgemeen, waarhij aan el
ke zijde drie personen werden gewond.
Te Reading trad de conservatieve candi-
daat manhaftig op. Bij den ingang van de
vergaderzaal werd hij door een tegenstan
der met een stok bedreigd, en toen iemand,
hem in de vergadering telkens in de rede
viel, verliet de candidaat het podium,
greep den rustverstoorder hij de kraag,
wierp hem de deur uit en zette zijn rede
voering rustig voort.
Portugal.
Een mislukte staatsgreep.
Een V. D.-bericht geeft bijzonderheden
over een mislukte staatsgreep in Portugal.
In het communistische hoofdkwartier in
een der straten van het centrum van de
Portugeescke hoofdstad werd door de po
litie in den avond van 17 October een
huiszoeking gedaan. Senator Procopio de
Freitas en Lopes de Oliveiro, vroeger een
van de meest bekende rechters van de stad
werden gearresteerd, alsmede oen aantal
andere uiterst linksche elementen. De
autoriteiten waren eenige dagen te voren
er van op de hoogte gebracht, dat de lei
ders der uiterst linksche partijen voor
nemens waren de revolutie te proclamee-
ren. Het geheele revolutionaire comité
werd gevangen genomen, behalve Procopio
de Freitas, die in vrijheid werd gesteld
omdat bij Senator is. Versterkt door af-
dcelingen militairen patrouilleert de po
litie dag en nacht door de straten. Tot
dusver zijn er geen slachtoffers gevallen.
Balkan-Staten.
De orthodoxe kerk
Koning Alexander opperhoofd
Naar de „Manch. Guard" uit Weenen
verneemt is koning Alexander tsaar Nico-
laas van Rusland opgevolgd als protector
van het H. Graf in Palestina en als hoofd
der Grieksch-Orthodoxe kerk over de ge
heele wereld
Een deputatie van de archimandrieten
van Constantinopel en Jeruzalem heeft
deze ambten aan den J o ego-Slavisch en
koning aangeboden.
Sinds den dood van tsaar Nicolaas had
de orthodoxe Kerk geen leek als opper
hoofd.
G riekeniand.
De benadeeling der Griekschc vluchtelingen
Duizenden uit do
Volkenbondskas gestolen
De gevolmachtigde Ghilds is Zaterdag
te Saloniki aangekomen om een onderzoek
in te stellen in de boeken van baron Kauf
man n, die beschuldigd wordt van verduis
tering van gelden uit het Volkenbondsfonds
voor de Russische, Armeensche en Griek-
sclio vluchtelingen.
De bladen te Saloniki. die baron Kauf-
mann van verduistering beschuldigen, mel
den, dat hij eigenlijk: geen baron is, doch
zichzelf dezen titel heeft gegeven na de
vlucht van het Wrangelleger in 1921.
De bladen verklaren verdea, dat hij
duizenden heeft verduisterd, welke te zij
ner beschikking zijn gesteld voor de voe
ding dor Grieksche en Armeensche vluch
telingen in Noord-Griekenland, Macedonië
en "VVest-Tkracië
Ghilds verklaarde, dat aHes nauwkeurig
zal worden onderzocht.
Arabië
Ex-koninq H.GesssIn
Gaat bij zijn zooninwö'nn'
Koning Feisjal stelde den ministerraad
PSiï?» at*ver'sn*13ii, Tan ten hoogste woorden. ^aaHS
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, haar en vg>
huur, koop en verkoop i Q.50, 1
van Irak in kennis van een schrijven van
ex-Koning Hoessein, waarin deze verzoekt
een toevlucht te mogen zoeken dn Irak. De
Ministerraad heeft besloten da't er geen
bezwaar is tegen een vestiging van Hoes
sein te Basra, op voorwaarde, dat hij daar
als particulier burger zal leven en zich
zal onthouden van inmenging in de poli
tiek van Mesopotamia.
China.
^JJe burgeroorlog
Nieuwe successen van Poking
De troepen van de regeering te Peking,
onder leiding van Woe-Pei-Foe, die eenige
dagen geleden erin slaagde do strijdmacht
van den dictator van Mandsjoerije Tsjang-
Tso-Lin achter den grooten Chineeschen
muur terug te dringen, hebben thans
nieuwe successen behaald. Zij noopten,
blijkens een Reuter-telegram, het leger
der opstandelingen het Sjanhaikwan-
front (aan de Golf van Petsjili) 16 K.M.
terug te trekken.
Woe-Pei-Foe heeft thans bevel gegeven
tot een algemeenen opmarsch.
Blf^JALAND
TWEEDE KAMER.
Overzicht.
Hefc was laat in den middag, toen gis
teren de twintigste spreker, dr. van der
Waerden, zijn bestrijdingsrede geëindigd
had en he.t woord was aan den Minister
van Financiën, die slechts een aanloopje
maakte (om nieuwen toevloed van spre
kers af te snijden) en hedenmiddag ach
tereenvolgens zal behandelen: de finan-
cieele noodzakelijkheid van de nieuwe Ta
riefwet; de wijze van voorbereiding, de
techniek en het karakter van het wetsont
werp.
Wij vragen de aandacht van de lezers in
't. bijzonder voor de verdedigingsrede van
den Kath. afgev. v. Vuuren (zie verslag
in !het 3de blad).
Staatsbegrooling 1925.
Wet op de Middelen.
Blijkens het eindverslag van de Commis
sie van Rapporteurs konden sommige leden
niet begrijpen, dat de Minister voor het
jaar 1925 de opbrengst van de inkomsten
belasting 5 millioen hooger raamt dan
voor 1924. Hetgeen op bladz. 2 dor Memorie
van Toelichting daarvoor wordt aange
voerd,, geeft, naar hun meening. een te gun
stige voorstelling van zaken. Zij vreesden,
dat de daling van de opbrengst dezer be
lasting nog zal blijven doorgaan.
De Rijksverzekeringsbank.
Wetsontwerp.
Ingediend is een wetsontwerp tot wijzi
ging van de wet op de Rijksverzekerings
bank.
Aan de Memorie van Toelichting is het
volgende ontleend:
In verband met de verhoudingen in het
land- en tuinbouwbedrijf zijn de vervalda
gen voor de premiebetaling niet, gelijk in
de Ongevallenwet 1921 het geval is, op 1
Januari en 1 Juli, doch op 1 Mei en 1 No
vember gesteld.
Ingevolge artikel 3, eerste lid, der be
doelde wet loopt het boekjaar voor het
Landbouwongevallenfonds van 1 Januari
tot en met 31 December. Dit laatste levert
echter administratieve bezwaren. Daarom
wordt thans voorgesteld het boekjaar te
doen ioopen van 1 Nov. tot en met 31 Oc
tober.
De Postcheque- en Girodienst.
Verdere openstelling.
De Directeur-Generaal der Posterijen en
Telegrafie maakt bekend, dat voor de post
rekeningen, behoorende tot de 6e en 7e
groepen bedoeld in lid III onder b, van de
beschikking van den Minister van Water
staat- dd. 24 September 1924 (de nummers
50.000 tot en met 69999) de postcheque- en
girodienst weder wordt opengesteld met
ingang van 27 October 1924.
Vragen van Kamerleden.
Droogmaking van dQn "West-
plas te Aalsmeer.
Door den heer Knigge zijn aan den Mi
nister van Waterstaat de volgende vragen
gesteld:
Is het den Minister van Waterstaat be
kend, dat aan den concessionaris voor de
droogmaking van den Westpias te Aals
meer de noodige medewerking wordt ont
houden; dat deze concessie reeds voor ja
ren aan den ingenieur ten Bokkel Huinink
is verleend geworden en de betrokken be
sturen tot dusverre niet tot overeenstem
ming zijn gekomen omtrent de voorwaarden
welke aan de droogmaking moeten worden
gesteld?
Meent de minister ook niet, dat door dit
gemis aan medewerking een algemeen en
landbouwbelang wordt geschaad en een
object van productieve werkverschaffing
wordt verwaarloosd en dat de Regeering
hier een taak heeft te vervullen om met
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND
Verschillende partijleden dor Democrat
ten treden uit de partij. PersbeschouwirM
gen over de Rijksdagontbinding.
De kansen der conservatieven ïn En^
geland
De ontruiming van verschil! ;nde deelet?
van het bezette gebied.
Mislukte staatsgreep in Portugal.
In China hebben de regseringstroepen
nieuwe successen behaald.
Frankrijk erkent de Sovjetregcering de
jure (Telegrammen).
BINNENLAND
R.-K. Centrale Raad van Bedrijven
Hervatting der samenweking (2de blad).
OMGEVING.
Burgemeestersbenoeming te Bodegraven
Burgemeestersonislag te Koudekerk.
Geen annexatie van Stcmpwijk en
met 's-Gravenhage. (2de blad).
alle haar ten dienste staande middelen deze
belangrijke landaanwinning te bevorderen?
De salarisverlaging van het Rijkspersoneel
De „Haagsche Courant" meldt:
Van een verlaging percentsgewijze is
geen sprake en daarvan i«s ook nimmer
sprake geweest.
Er is een bedrag van 15 millioen méér
op de begrooting gebracht; ddt bedrag zal
worden verdeeld onder de ambtenaren.
Zdij, die te veel salaris hebben, zullen di.t
verminderd zien, anderen, -die te laag ge*
salanioerd zijn, zullen meer ontvangen.
Hier staat echter tegenover, dat de duurtc-
bijslag zal woiden ingetrokken.
Men hoopt de nieuwe salarisreg'-Ling 1
Januari 1925 te kunnen invoeren, doch ze
kerheid bestaat hieromtrent niet en het
blijft de vraag, of men tegen dien tijd ge
reed zal zijn met do nieuwe regeling.
Wij gelooven, aldus heLblad, naar het
geen wiij vernamen, dat de ambtenaren er
geenszins op achteruit zullen gaan.
\Wij::s*inr °ens;cenwet 1922
Naar „De Resb." verneemt zal voor de
a.s. wijziging van de Pensioenwet 1922 het
volgende worden voorgesteld:
Het zgn. wachtgeld vervangend pensioen
zal vervallen, te*wijl de vroegere wacht
geldregeling zal worden hersteld met af-
loopende bedingen. Deelgerechti.gden in
het Pensioenfonds, waarvoor geen wacht
geldregeling bestaat, worden zonder pen
sioen ontslagen, doch zullen een beroep op
de Kroon kunnen doen. Verder wordt
overwogen, hel pensioen voor elk jaar in
aanmerking komenden dienst 134 pet. te
doen bedragen, zoodat, evenals voorheen,
het maximum na 40-j?.r'?en cl'enst kan
worden bereikt.
Het nrnimum-pensioen van 30 pet tot
het invaLidileits- en verhoogd invaliditeits
pensioen zal eveneens worden, beperkt.
Voor het geval een gepensionmeerde op
nieuw arbeid ter hand neemt en pensioen
plus nieuwe inkomsten méér bedragen dan
de laatst genoten jaarwedde, wordt pen-
sioenkorting voorgesteld tot den pensioen-'
gerechtigden leeftijd.
Van het bedrag, waarmee de nieuwe in
komsten plus pensioen de vroegere jaar
wedde overschrijden, wordt 90 pet. op het
bedrag gekort.
Het vervroegd ouderdomspensioen zal
niet meer worden toegekend op aanvrage
van den betrokkene, doch op uitdrukkelijk
verlangen van den betrokken dienst, ter
wijl tevens de bevoegdheden van den Pen
sioenraad ten ppzichte der medische at
testen aanmerkelijk zullen worden uitge^
breid.
Eventueele tijdelijke ambtenaren en zij,
die een wedde genieten van minder dan
f 400, zullen niet racer in de nieuwe Pen
sioenwet worden opgenomen.
De R. K. Middenstands-Vereeniging
te Haarlem.
Bestuursvoorstel tot
ontbinding.
Door het bestuur der R. K. Middenstand#
vereeniging is een circulair© rondgezonden,
waarin mededeeling gedaan wordt van het
bestuursvoorstel, om tot ontbinding der
vereeniging ove.r te gaan. De vergadering
waarin dit bestuursvoorstel, dat met alge
meen© stemmen genomen is, behandeld zal
worden, zal plaats vinden Maandag 3 No
vember.
In de korte toelichting wordt o.m. go-
Z0?Van het tegenwoordige Bestuur zal toob
wel bezwaarlijk kunnen gezegd worden, dat
niet alles is aangewend en beproefd, om net
dreigend gevaar te bezweren.
"Wde dan wel de schuld dragen?
In details zullen wij deze schuldvraag m
i bespreken.
