"bericht!" 1öe Jaargang. DONDERDAG 24 SEPTÉMBER 192< Ste £zidóohz Couao/IU' IJeABONNEMENTSPRIJSbedraagt bij vooruitbetaling •Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal jBij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal Franco per post I 2.95 per kwartaaL Het Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné'a ver krijgbaar tegen betaling van 50 cl per kwartaal, bij voor- bitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cl, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cl itsaaaa^ggg^B^aiwia1 VKgaMiBfffigs Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- eo Feestdagen L Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 s POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT Gewone advertentlSn 30 cent pe? regelt Vooï Ingezonden Mededeelingen wordt h«4 dubbele van het tarief berekend. a Kleine sdverlentlan, van ten hoogste 80 woorden, waart. betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en vsoa huur, koop en verkoop 10.50. it nummer bestaat «St tis laden. Zij, die zich per I October a.s. „De Leidsche Courant" wenschen abonneeren, ontvangen de vóór en datum verschijnende nummers ratis. DE ADMINISTRATIE, „Het Volk" over gebed. „Het Volk" is niet tegen den godsdienst welneen. Lees b.v. maar 'ns liet vol- nde: „Door strijd en volharding de punt van k slechts één bajonet voorgoed stomp te aken, bet'cekent méér voor „do eere ids" e» om „alles in Christus te herstel- dan in duizend kerken of tienduizend oosters honderdduizend gebeden. Wat 'n kletspraat; wat 'n dwaze over- ij ving eenerzijds over het stomp maken m slechts één bajonet en wat 'n domme oordeeling en venijnige kleineering van mderdduizend gebeden in duizend ker- n of tienduizend kloosters. En dat durft dan nog beweren, niet te- ïi den godsdienst te zijn Terwijl er nog atholicken worden aangetroffen, die dit koven. De salaris-kortingen. Het Katholieke dagblad „Het Huisge- heeft onlangs gewezen op de wensche- kkeid, dat nog de uiterste poging worde daan, om de korting op de ambtelijke larissen en loonen tot bescheidener af- etingen terug te brengen. En het blad opperde het denkbeeld, het drag van do salaris-korting te vermin- ren met de geraamde opbrengst van de orgenomen belasting op weeldeverterin- n. Dat denkbeeld is ook ons sympathiek. Verlaging der directe belastingen is on- Iwijfeld zeer gewenscht. Doch to voorkomen, dat het levenspeil ambtenaren en daarmede gelijkstaan- In in sommige of misschien in meerdere vallen zinkt beneden wat voor een be- lorlijk bestaan mag worden vereischt ilks is nog meer gewenscht. En zal zulk een inzinking niet gesckie- wanneer geheel ongewijzigd de be- aande plannen inzake salariskorting zul- u worden doorgevoerd? Er is gegron- vrees voor. En daarom zij ernstig in overweging ge- ivcn het denkbeeld, om althans een ge- felle van de opbrengst der voorgenomen eelde-belasting to besteden om de druk- salaris-kortingen wat te verlichten. ByiTEHLSIIÖ Volkenbond. Het toetreden van Duitschland. Zes voorwaarden gesteld. In het communique over den kabinebs- lad was sprake van een aantal vragen, onafscheidelijk verbonden zijn met 'uitschlands toetreding tot den Volken- ond en waarop Duitschland een antwoord il verkrijgen. Naar verluidt gaat het daarbij om-de plgcnde zes punten: lo. De verzekering, dat de toetreding tot en Volkenbond niet insluit de erkenning an de in het Verdrag van Versailles op- enomen formule over de schuld van 'uitsohlanl aan den oorlog. 2o. Duitschland wil een permanenten etel verkrijgen in den Volkenbondsraad i liet Volkenbondssecretariaat. 3o. Daar Duitschland volkomen ontwa- pnd is, moet het vrijgesteld worden van 'lueming aan de Volkenbondsexecu- ?e. o. De Duitscke regeering wenscht ver- de houding te kennen der betrokken oogendlieden inzake de kwestie der Roer ketting. 5o. Duitschland moet als mandaatmo- [cndhoid voor koloniën kunnen optreden. Go- Duitschland beschouwt het als ge- rensoht, dat ook de andere tot dusver niet Pt den Volkenbond toegetreden mogendhe den tot toetreding worden uitgenoodigd. Van het antwoord op deze vragen, die ot de tien in den Raad vertegenwoordig- :9 Mogendheden gericht zullen worden, ?aakt Duitschland het afhankelijk of het ien verzoek tot toelating aan den Volken- 'ond zal richten. Genève is tevreden, stap der Duitsche regeering heeft in iingen van alle delegaties een gunstigen -druk gemaakt. In de kringen der Fran- sche delegatie werd de thans gekozen op lossing de eenige juiste genoemd. Men achtte het niet buitengesloten dat nog voor de bijeenkomst der volgende vergadering een buitengewone vergadering zal worden samengeroepen, om over het verzoek te b- slissen. Hel begrip aanvaller. Een nadere definitie. Een belangrijk feit heeft zich in den loop van den avond van Dinsdag voorgedaan. Met betrekking tot do definitie van den aanvaller stelden Loucheur en do la Pra- delle een redactie voor, die onmiddellijk alle stemmen op zich vereenigde.Hier volgt de formule, die zal worden ingelascht in art. 4 van het protocol: „Aanvaller is elke staat, die zijn toe vlucht neemt tot den oorlog en daarbij de verplichtingen schendt van het Pact of van dit Protocol. Hiermee wordt gelijk ge steld schending van het statuut van een ontwapende zone. Bij vijandelijkheden wordt (behoudens een tegengestelde beslissing van den Raad, met algemeeno stemmen genomen) als aan valler beschouwd: lo. do staat, die gewei gerd lieeft zich te onderwerpen aan de procedure voor een vreedzame regeling, voorzien in do artt. 1315 van het Pact en aangevuld door het Protocol, óf die weigert zich neer te leggen, hetzij bij een rechterlijke of scheidsrechterlijke beslis sing, hetzij bij een eenstemmig ad\ies van den Raad, óf die zich verzet heeft tegen een eenstemmig accord van den Raad met betrekking tot een rechterlijke of scheids rechterlijke beslissing, waarbij de Raad •erkende, dat het geschil tusschen de oor logvoerenden ging over een kwestie, welke het internationaal recht overlaat aan de uitsluitende competentie van een van bei- do staten; 2o. elke staat, die een van do voorloopige voorzieningen schendt, welke door den Raad zijn voorgeschreven tijdens de perio de van procedure, en welke in het volgen de artikel zijn vastgelegd. Als de Volkenbondsraad, afgezien van do veronderstellingen in de 1ste en- 2de pa ragraaf, niet binnen zeer korten tijd heeft vastgesteld wie aanvaller is, zal hij ver plicht zijn, den oorlogvoerenden een wa penstilstand voor te schrijven, waarvan hij de voorwaarden bij meerderheid van tweederden zal vaststellen en voor welks doorvoering hij zal waken. Iedere oorlog voerende, die den wapenstilstand weigert of de voorwaarden schendt, zal als aan valler worden beschouwd. De Raad zal dan den aangesloten staten berichten, dat zij onverwijld de sancties moeten toepas sen, die voorzien zijn legen den aanval ler". De Iniern. Ontwapeningsconferentie. Stroomingen voor oen lateren datum. Te Genève treden stroomingen op, die de ontwapeningsconferentie willen ver schuiven lot een later datum. Zoo zegt men dat de diplomatieke voorbereidingen niet in den loop van het a.s. voorjaar beëindigd kunnen zijn, terwijl er verder op wordt gewezen, dat de internationale arbeidscon- ferentie 15 Juni te Genève bijeenkomt, en dat het uit practische overwegigen niet ge wenscht is, dat beidde conferenties samen vallen. Genoemde kringen willen de ont wapeningsconferentie liever verschuiven tot den volgenden herfst, na de vergade ring van den Volkenbond, teneinde gelegen heid te hebben d© wijzigingen, die in het pact. zijn aangebracht zorgvuldig te be- studeeren. Het is nog niet zeker, dat zij die voor dit uitstel zijn, succes zullen hebben en zullen winnen van de andere kringen die een spoedige ontwapeningsconferentie wenschen. Duitschland. Het Duitsclv— Engeische handelsverdrag. De besprekingen voorloopig opgeschort. De besprekingen, welke te Berlijn be gonnen zijn tusschen Engeische en Duit sche vertegenwoordigers ter voorbereiding van de onderhandelingen over een handels verdrag, zijn gister afgebroken en voor onbepaalden tijd uitgesteld, daar het on mogelijk is gebleken, een basis voor een overeenkomst te vinden. Een Völkische actie ten gunste van Hitier Naar uit München wordt gemeld, valt er in Völkische kringen een levendige ac tiviteit waar te nemen die ten doel zou hebben om energieke tegenmaatregelen voor te bereiden voor het geval Hitler niet op vrije voeten wordt gesteld of uit Beieren zal worden uitgewezen. Ingeval Hitler inderdaad wordt vrijgelaten, zal hij, naar verluidt, weer onmiddellijk de leiding van de Völkische beweging op zich nemen, daarin alleen terzijde gestaan door generaal Ludendorff. Denemarken. De verkiezingen voor het Landsting. De oppositie versterkt. Dinsdag zijn de verkiezingen, voor het Landsting, het Deensche Iloogerhuis, ge houden door de bijzondere kiezers die de vorige week waren gekozen en thans de 28 vertegenwoordigers hebben aangewezen voor de zetels die opengevallen waren door het vierjaarlijksch aftreden van de helft der leden van het huis. De sociaal-democraten wonnen 12 zetels (een winst van drie zetels), de radicalen bleven staan op 3 zetels, terwijl van de op positie de liberalen 8 zetels verkregen, en de conservatieven 5 zetels, zijnde een verlies van een zetel. De verhouding is thans: sociaal-demo craten 25, radicalen 8, liberalen 31, con servatieven 12, zoodat de oppositie 43 ze tels bezet tegen de regeeringspartij en de radicalen 33. Spanje. De srijd in Marokko. Een generaal van z ij n fu n c t ie vervallen verklaard. De koning ondertoekende een decreet, waarbij generaal Quoipo de Lano, de com- mandaat van de zone van Geuta, van zijn functie vervallen wordt verklaard. Bulgarije. Koning Boris r.iet vermoord. Het Bulgaarsche gezantschap spreekt de geruchten tegen beireffende dep moord op koning Boris van Bulgarije. Geheel Bulgarije in staat van beleg. Bloedige botsingen. De „Figaro" verneemt uit Constntino- pel: De bladen melden, dat geheel Bul garije in staat van beleg is verklaard. El ke politieke overtreding zal met den dood gestraft worden. Dagelijks hebben bloedige botsingen plaats tusschen voor- en tegen standers van dè autonomie van Macedonië. Arabië De strijd met de Wahahi's. Een alge me ene a^hva I voorbereid. Uit Hedsjaz wordt gemeld, dat het le ger van Emir Ali aanzienlijk is versterkt, en een algemeenen aanval op de "Wahabi'a voorbereidt, ten einde Taif te heroveren. De sterkte der strijdrkachten van de Wa- habi's beet stationnair te zijn gebleven. Britsch-lndië. Botsing tusschen Hindoes* en Mohammedanen. Drie dooden, 43 gewonden. Uit Sjabahanpoer in de Vereenigde Pro vinciën wordt gemeldt, dat Zondag bij een nieuwe botsing tusschen Hindoes en Mo hammedanen drie personen zijn gedood en 43 gewond. China. De Chineesche burgerocilog. Mantsjoerije en S o v j e t-R u s 1 a n d. Een telegram uit Moekden bevestigt dat Tsang Tso Lin en de Sovjetregeering het met elkaar eens zijn geworden. Tsjang Tso Lin erkent de regeering te Moskou en aanvaardt het artikel van het Rus«sisch-Chinecscho vergelijk van 31 Mei nopens den Chineeschen Ooslerspoorweg. Vredesonderhan d el i n ge n? Do „British United Press" meldt uit Sjanghai, dat vredesonderhandelingen zijn geopend tusschen do commandanten der beide legers, die om Sjanghai' strijden. De militaire gouverneur van Tsjekiang zou voornemens zijn de troepen van Nankink, die deel uitmaken van het leger van Kiang soe toe te staan zonder strijd Sjanghai binnen te rukken. Met het oog hierop wor den de maatregelen ter bescherming van do vreemdelingen te Sjanghai uitgebreid, daar men do bezetting van Sjanghai door een leger van 20.000 man niet zonder ge vaar acht. Inmiddels maakt de bevelhebber der troo pen van Kiangsoc zich gereed tot een nieuw offensief voor het geval, dat de on derhandelingen op niets zouden uitloopen. Men verwachtte lieden een bombarde ment. De spoor we"- tusschen Sjanghai en Hang- tsjoe is afgesneden, doordat men een brug in do lucht beeft laten vliegen. Amerika. Een Amerikaanschc ontwapenings conferentie. Onaf hankelijk van den Volkenbond. Blijkens een verklaring van het Witte Huis houdt president Goolidgo vast aan zijn voornemen, om na de oplossing van het vraagstuk der schadevergoeding onaf hankelijk van den Volkenbond een confe rentie tot beperking der bewapening bijeen te roepen. Men is van meening, dat het be ter is deze conferentie buiten de Euro- peesche atmosieer. dus in Amerika te doen houden. iSffiSiLMii R. K. KAMER-CENTRALE LEIDEN. Gisteren heeit in hefc Bondsgebouw de R. K. Kamer-Central© een verga-dering ge houden onder voorzitterschap van den heer A. J. Oostdam. Onder de ingekomen stukken was een mededeeling, dat te Sclviebroek de oprich ting van een Kiesvereeniging in voorberei ding is; berichten van verhindering waren er van de bestuursleden de heeren Bader, v. d. Meer, 'Houdijk en dr. Hoffman. De heer Bader (Warmond) brengt ver slag uit van de Bondsvergadering te Utrecht, waarvoor aan dezen, door den voorzitter wordt dank gebracht, evenals aan de verificatie-commissie, op wier advies werd goedgekeurd de met een batig saldo van 77 gld. sluitende rekening over 1923. Reglements-w ij ziging. Aan de orde was nu de aanpassing van het Kringreglement bij het Bondsreglement. De Voorzitter wijst op de meening van enkele bladen, als zou het Kringbestuur door de wijze van candidaatstelling voor het adviseerend College in botsing komen met het Bondsreglement. Spreker zegt op de eerste plaats, dat deze opmerkingen wel wat laat zijn gekomen. Vervolgens betoogt hij, dat- alles in orde is, indien het Kring- bestuur de. door de vergadering opgemaakte voordracht beschouwt als de zijne en deze als zoodanig bij hét Bondsbestuur indient. Daarna wijst de Voorzitter erop, dat-Sas- senheim inplaats van amendementen ee.n geheel nieuw reglement heeft ingediend, waarom hij wil verzoeken da tin te trekken, aan welk verzoek door Sassenheim wordt voldaan. Hierna komt artikelsgewijs het nieuwo concept-reglement in behandeling. Wij zullen onzen lezers niet een. verslag geven van all©3 wat daarbij is besproken; alleen het voornaamste mededeelen. Bij art. 3 worden pleidooien gevoerd om door -den Kieskring niet slechts één kies- vereen. in een gemeente te doen erkennen, maar alle parochiale kiesvereenigingen. Het bestuur komt aan dezen wensch tege moet door te bepalen, dat er in één ge meente wel meerdere parochiale kiesver eenigingen kunnen zijn, mits deze zich vormen tot een centrale, welks statuten door heb Kieskringbestuur zijn goedger keurd. Hoewel meerderen zich eerst tegen deze voorwaarde verzetten, wordt ten slotte het bestuursvoorstel aangenomen. Hefc bleek, dat men vooral te Nieuwkoop- Noorden moeite had om tot een Centraje te komen, waarom de voorzitter toezegde om daar, desgewenscht. eens over deze zaak te komen praten. Een poging van Leiden, om in art. 5 te lezen, dafc de secr. der locale kiesv. niet in Januari maar in Maart een opgave van het aantal leden inzenden, stuitte af op een desbetreffend artikel in het Bondsregle ment. Een afgev. van Noordwijkerhout gaf de wijze raad, om in de locale kiesv. het 'boekjaar te veranderen, dus niet te doen loopen van Jan. tot Jan. Verder werd dit artikel door het bestuur aldus gewijzigd, dat bij nalatigheid inzak© het opgeven van het ledental het in ge breke. blijvende bestuur dn de per3 zal worden gepubliceerd na aanmaning door een aangeteekend schrijven aan den Voorz. In art. 7 wordt bepaald, dat de afge vaardigden der „Centrale" e.n hunne plaats vervangers voor de algemeene vergaderin gen van den Bond voor de helft worden aangewezen door heb bestuur en voor de helft bij ge.wone meerderheid van stemmen op een vergadering der Centrale" worden gekozen uit de georganiseerde kie zers. 1 Tegen dit artikel kwam ven verschillende zijde, oppositie. De een (Boskoop) wilde heb best. meer invloed geven e.n do vergadering laten kiezen uit dubbeltallen, welke door het bestuur zijn voorgesteld. Anderen wensehten juist alle afgev. door de verga dering te doen benoomen. De voorzitter verdedigde het bestuurs voorstel door er op te wijzen, dat daardoor een eenzijdige samenstelling der afgevaar digden kan worden voorkomen. Alleen met- Hillegom tegen werd het bestuursvoor stel tenslotte aangenomen. Bij art. 9 maan he.b bestuur over een amendement van Leiden, om voor een can didaatstelling voor het adviseerend Colle ge niet to vci-eische.il vijf kiesv., maar één voldoende te achten, met die.n verstande, dat dan alleen een Candida at in aanmer king komt, indien hij door minstens vijf kiesv. is gesteld. Art. 13 gaf aanleiding tot- een breedc, o.i. wel nuttige discussie over het politiek ad vies. De heer Balvers (Hillegom) zeide-, dat in het Bondsreglement, krachtens gedane toezegging, niet had mogen staan, dat men ook op heb poHtiek advies in zijn geheel kan stemmen. Bij de bespreking, die daar na volgde, bleken meerderen van meening te zijn, dat voorkeurstemmen op het politiek advies van betcekenis kunnen zijn, wat door anderen werd ontkend. Van bestuurs zijde werd gezegd, dat men hieromtrent HET V00RHAAB3STE NIEUWS. BUITENLAND Zes voorwaarden stelt Duitschland vóór. het toetreedt tot den Volkenbond. Koning Boris niet vermoord. Amerika wil een afzonderlijke ontwape ningsconferentie bijeenroepen. BINNENLAND. Vergadering van de R.-K. Kamer-Cen trale Leiden. nadere inlichtingen zou vragen. Afgev. van Sassenheim en Leiden achtten echter deze informatie overbodig, daar h. i. het Bonds reglement duidelijk zegt, dat alle stemmen op een der candidaten van het politiek ad- vies uitgebracht worden beschouwd als te zijn uitgebracht op no. 1. Nu het bestuur bij art. 18 zelf een redac tiewijziging voorstelde, trok Leiden een door haar op dat artikel ingediend amendement in. erk ie z in g Ad' Colleg i n d Op een vraag van een der afgev. bij art. 20 om den Zondag voor vergaderingen niet absoluut uit te sluiten, zeide do voorzitter, dat zulks geschiedt overeenkomstig een aan het bestuur medegedcelden wensch van Z. D. H. den Bisschop van Haarlem. Na afhandeling van het reglement was aa-n de orde verkiezing van 3 personen, wier namen zullen worden geplaat-st op de aan het Bondsbestuur te zenden voordacht voor heb Adviseerend College. De- namen der candidaten hebben wij reeds eerder gepubliceerd. Aan een verzoek om de vergadering mede te deel&n, welke positie de candidaten in heb maatschappe lijk leven innemen, voldeed de Voorzitter (waarbij hij in het bijzonder wees op prof. Aengenent en prof. Keesom) terwijl het bestuurslid Warmerdam een extra, aanbe veling hield voor den arbcider-candidaaj den heer Koriekaas. De stemmen waren over de candidaten als volgt verdeeld: prof. Ae-ngenent 100, Hendrikx 41, dr. Hoffman 73, Heiiker 25 prof. Keesom 134. J. Kortekaas 68, W. v. d. Laan 24, J. B. Wesselingh 40. Op do aan het- Bondsbestuur te Zenden voordracht staan dus: prof. Aengenent, dr. Hoffman, prof. dr. Keesom, uit welke drie het Bondsbetf-uur één lid voor het Adviseerend College moet aan wijzen. De Voorzitter zeide het een eer voor Lei den te rekenen, dat in dit landbouwdistrict iemand als prof. Keesom de meeste stem men op zich vereenigd 'heeft. De a. s. verkiezingen. Nu was aan cle orde heb volge-nde punt der agenda: bespreking der inzichten van den Kieskring ten aanzien der komen de verkiezingen. De heer Stadhouder (Zocterwnude) wil er ibij den voorzitter als lid van het- Bonds bestuur op aandringen, dat worde hersteld een bij do vorige verkiezing den heer Bal vers aangedaan onrecht-. De heer Tobé (Leiden) uit namens Leiden den wensch, dat in de R. K. Kamerfrac'1 zullen zitting hebben personen uit har. l d en industrie en uit landbouw. Verder geef; hij in overweging, dat het Adviseerend College voeling zal houden met de staats organisaties. De heer Rozema (Sassenheim) zegt, dat Sassenheim burgemeester Gouverneur vmr de Tweede Kamer zal candideeren. Do werklust een de bekwaamheid van dezen bur gemeester zijn groot: ter illustratie ^wijst spreker op waterleiding en elcctriciteiib to Sassenheim. De heer Lieverse (Hoogmade) bepleit dA, afvaardiging van een candidaab uit 'lanugo en tuinbouwkringen. De heer Balvers (Hillegom) zegt, da-t hem spijt, dat door Sassenheim do van pen candidaab i*3 genoemd. Nu moet ook zeggen, dat hij met. dio aanbeve' niet accoord gaat. omdat zij gebaseerd op onjuistheden. De waterleiding is stand gekomen door Hillegom op ïnitiafcïi van spreker. Van het electriciteitsbe-d heeft de heer Gouverneur een N.V. .ge» maakt, waarvan hij zelf bezoldigd directed* is. Verder geeft spreker in overweging, w©*t to bedenken, dat- het onmogelijk is te zijl burgemeester of wethouder en Kamerlid. Na deze bespreking waarvan zoor duidelijk is niet bedoeld werd, dat tot eenig besluit zou leiden, kwam do ron< vraag aan de orde. Rondvraag. De heer Stadhouder bespreekt het vet^ bed van Zoeterwoud© om op Zondag, ren^ wedstrijden te houden door de gemeente ©H, licht daaromtrent in de aanwezige kamei* leden, do heeren Loerakker en Bulten (eer*|j genoemde was door den Voorz. als afgew van Leiden tijdens de vergadering verwek komd) omdat hij vernomen heeft dat- d« desbetreffende ve.recniging bij den Hiniste* jn appél is gegaan.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1924 | | pagina 1