No. 4559
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
15e Jaargang,
JJeABONNEMENTSPRIJSbeüreagt bij vooruitbetaling
IVoor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal,
ï>ij onze Agenten 20 cent per week 6 2.60 per kwartaal,
franco per po3t 6 2.95 per kwartaal
Pet Geïllustreerd Zondagsblad Ia voor de Abonnee ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct, met Geïllustreerd
^ondagsblad 9 ct
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feesidagen 1.
TgL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
Dit numiaei* bestaat uü twee
Sbladea.
Kardinaal van Rossunv en de
Katholieke Pers.
Z.Em. Kardinaal van. Rossum had op de
f&ceptie te Amsterdam tijdens het Eucha
ristisch Congres aan den hoofdredacteur
van „Ons Noorden" beloofd een persoon
lijke aanbeveling voor het blad te zullen
Schrijven. „OnsNoorden," drukt nu dat
■drijven in facsimilé op de voorpagina af.
Niet alleen de Katholieken uit het Noor
den ook die uit andere streken van. ons
vaderland mogen de woorden van den
Kardinaal ter harte nemen. En wij rncsnen
goed te doen het schrijven op deze plaats
ia zijn geheel af te drukken.
f „Van den beginne af hebRen Wij het
verschijnen van „Ons Noorden" met blijd
schap begroet. En vanaf datzelfde ooge.n-
■blik hebben Wij met bewondering gezien
naar de mannon die 't hebben aangedurft
dat groot© werk op hunne schouders te
neme.n. Want, ja, een Katholiek dagblad
stichten, schrijven, staande houden, is een
Keer groot werk! 't Is het onophoudelijk
(verkondigen, voorhouden, inscherpen van
'd0 groote, bovennatuurlijke beginselen van
'den christelijken godsdienst, het voort
durend bestrijden ook, oordeelen en veroor-
Ideelen van de wereldsche, heidensche, god
vergeten ideeën, die zonder ophouden door
Se neutrale en atheïstische pers worden ver
kondigd en verspreid. Helaas! al te weinig
fWbrdt dit begrepen door de vele halfrka-
Jtholiekendie, hetzij om hunne wereldsche
heigingen hetzij om de valsche meeniag
jneer wetenschap uit een neutraal blad te
putten, hetzij om een soort menschelijk op-
Izicht en schaamte over ^un geloof, neutrale
bladen koopen en lezen tot hun eigen ver
derf, en hun steun alzoo onthouden aan het
Roomsche blad. Gezegend en geprezen mo
gen zij daarentegen zijn, die met hart en
'ziel het Roomsche dagblad steunen, die
'ijveren voor deszelfs verspreiding, die me
dewerken om het te brengen op de hoogte
van den tijd, die hunne middelen beschik
baar stellen voor die groote zaak, en die
(niet het minst door hun gebed dat veel
omvattend apostolaat steunen. Over hen
allen en over degenen, die als redacteuren
de zware zorgen van het dagblad dragen,
Toepen Wij door de voorspraak van de Al
lerzaligste Maagd Maria Gods ruimste ze
geningen af, den wensch uitsprekende dat
„On.s Noorden" immer moge toenemen in
bloei en ten minste in alle Katholieke
huisgezinnen van de Noordelijke provin
ciën worde gelezen."
BUiTEffLAMn
Volkenbond.
De Vclkenbondsvergadcring.
Rede van Apponyiy.
De groot© gebeurtenis van de plenaire
vergadering van den Volkenbond van gis
teren was de rede van den 75-jarigen
graaf Apponyiy, eerste gedelegeerde' ,yan
Hongarije.
Apponyiy, die in het Frans'ch. sprak, b&-
gon met, namens Hongarije, den Volken
bond dank. te zeggen voor het saneerings-
werk. Daarna ging hij over tot het ver
slag van den Raad en hield zich bezig met
de kwestie dor minderheden. Drie millioen
Hongaren zeide hij leven onder
Treem-de heerschappij en daarom is Hon
garije gedwongen zich met deze kwestie
^ezig te houden. De Hongaarsche regee-
?ing is van meening, dat de besprekingen
3ver deze kwestie niet beperkt moet Mij-
Ten tot de lc-den van den Volkenbonds-
?aad, maar dat zij ook door de kleine na-
Bies besproken moeten worden.
Vervolgens besprak Apponyiy de kwes
tie van het scheids-rechtsysteem. Honga
rije is principieel bereid, zich daarbij aan
te si uilen, maar liet moet de voorwaarde
stellen, dat in dat systeem alle volken, ook
de kleine, gelijk behandeld zullen worden
Ver volgens ging bij over tot de ontwa
peningskwestie, waarbij hij zich heriep
op art. 8 van het Verdrag van Trianon.
Hongarije is de ontwapeningsverplichtin
gen, welke dan dat land waren opgelegd,
nagekomen en het staat thans aan de an
dere staten de moreele verplichtingen,
die hun in het Verdrag van Trianon zijn
opgelegd, eveneens na te komen. Wat be
treft den chemisc'hen oorlog was spreker
van meening, dat het niet voldoende is, als
men de voorbereidingen tot den oorlog ver
hindert, een dergelijke afschuwelijke oor
log moet zelfs geheel onmogelijk worden
gemaakt. Thans hoeft voor de Volken-
hondsvergadering het uur geslagen om
stappen to doen, welke kunnen leiden tot
den wereldvrede. Te Londen hebben voor
bet eerst de overwinnende en de overwon
nen staten als gelijkgerechtigden met el-
kadner onderhandeld. Dat is'een goed tee-
ken van het begin van oen nieuw tijd
perk, on Hongarije is bereid tot medewer
king, doch het wensc-ht zijn' nationale
rechten niet prijs te geven.
Dr. Ssïpel aan het woerd.
Do financieele controle moeï
ophouden.
Seipel heeft voor den Volkenbond uit
eengezet. dat de financieele controle van
Oostenrijk thans moet verdwijnen en dat
de natie toegestaan moet worden, het sa-
noeringswerk zelf verder uit to voeren
Een instituut voor intellectueel©
samenwerking.
In do gister gehouden raadsvergadering
van den Volkenbond was slechts van be
lang -de aanvaarding van het Fr arische
aanbod tot stichting van een instituut voor
intellectueele samenwerking to Parijs, na
dat Jou venei verzekeringen gegeven had
omtrent het internationaal karakter van
het instituut en de aanvankelijke beden
kingen van Branting en Hymans wegge
nomen had.
België.
De m ijnwerkersstakisig.
Botsingen met stakers.
Ernstige incidenten hebben gister te
Frameries (district Bergen) plaats ge
had, alwaar twee mijn-ingenieurs door
stakers werden aangevallen. De politie
wist bijtijds erger te voorkomen.
In dezelfde gemeente hebben de stakers
getracht, een werkwillige te overmeeste
ren, die in de mijn gewerkt had en onder
politiegcleide naar huis terugkeerde. De
agenten waren bijna door do stakers over
mand, toen. versterking kwam opdagen.
Duitschland.
De liquidatie der bezetting.
Douanegrens opgeheven.
Eedennacht te 12 uur is de douane-
grens tusschen het bezette en onbezette
gebied van Duitschland opgeheven. Men
verwacht de eerste dagen een enorm goe
derenverkeer op de spoorwegen.
De militaire controle.
Maandag begonnen.
De intergeallieerde militaire controle
commissie heeft Maandag in verschillende
deelen van het Rijk een aanvang gemaakt
met de inspectie. Zij bracht een bezoek
aan een aantal vroegere munitiefabrieken
en formaties van de Schupo. Alle tot nu
toe plaats gehad hebbende controle-werk
zaamheden zijn geheel zonder incidenten
ver loepen,
Engeland.
De ferschs grenskwestie.
Oorlogszuchtige stemming
in Ulster.
Uit Belfast wordt aan de Daily Herald
•gemeld, dat er in Ulster weer een bijzon
der oorlogszuchtige atmosfeer heersc'ht.
Allerlei verhalen over geheime wapen
depots enz. doen weer de ronde. De hui
zen langs de grens worden versterkt als
kleine vestingen. Er hebben telkens ver
gaderingen plaats, waarin Geds woede
over liet katholieke Zuiden wordt afge
smeekt. Een rechtzinnige dominee, die
zijn zegen aan zulke vergaderingen wei
gert, is een uitzondering. Er zijn er helaas
zeer velen, die als leider optreden in die
haatcampagne'.-
Spanje.
De Spaansche nederlaag in Marokko.
Een proclomatie van do Rivera
De Spanjaarden hebben een aanval der
opstandelingen in de streek van Benidah
afgeslagen. 60 Spanjaarden zijn gewond
Primo de Rivera heeft een proclama
tie aan de troepen in Marokko afgevaar
digd, waarin hij hen aanspoord met kalm
te den strijd te voeren en waarbij hij zegt
te Tetoeau te «uilen blijven, totdat het ex
peditiecorps do overwinning behaald zal
hebben.
Uit Tanger wordt gemeld: De Spaansche
post te Sokelaiba tusschen Tetoean en
Sjosjoeon is door de Riff3 veroverd. Men
gelooft, dat het garnizoen verraad heeft
gepleegd-
Turkije.
Een Turksch-GrSekseh gsjchil.
Uitwisseling der Grieksche
inwoners te Konstantinopel.
Uit Konstantiopel wordt aan de Man
chester Guardian gemeld, dat daar oen
ernstige crisis is ontstaan betreffende de
uitwisseling der Grieksche' inwoners van
Konstantinopel.
De Turken willen de desbetreffende clau
sule van het verdrag van Lausanne aldus
inlerpreteéren, dat alle Grieken, die vóór
October 1918 niet als inwoners waren in
geschreven, kunnen worden uitgewisseld.
Dit "zou hierop neerkomen, dat nagenoeg
allo Grieken Konstantinopel moeten ver
laten, daar men aan do bepalingen be
treffende do inschrijving der inwoners
•hoegenaamd niet de hand heeft gehou
den.
De neutrale vertegenwoordigers in de
commissie voor do uitwisseling van Grie
ken en Turken hebben geweigerd zich met
de Turksche opvatting te vereenigen. Zij
stellen -voor dat alle Grieken, die vóór 13
October 1918 reeds in Turkije woonden,
het recht, zullen hebben in het land te blij
ven en dat de commissie in twijfelachtige
gevallen zal heslissen, rekening houdend
met verschillende aanwijzingen, zooals do
vraag of de betrokkenen belasting hebben
betaald, of zij een gevestigde zaak in
Konstantinopel hebben, of zij zonder be
zwaar voor de uitoefening van hun beroep
van domicilie kunnen veranderen, e.a. De
Turken hebben editor geweigerd op dit
voorstel in te gaan.
Hei paleis van den Sultan te koop?
Volgens een bericht in de Londensch©
bladen zal het paleis van dc-n Sultan bin
nenkort openbaar verkocht worden. Men
zegt, dat een huitcnlandsch consortium
het paleis wil koopen om er een amuse
mentslokaal en een hotel in te richten.
Rusïand.
De opstand! in Georgië.
De Russische lezing.
Ook het Russische Telegraaf-Agentschap
meldt thans, dat liet doodvonnis tegen 24
organisatoren van den opstand in Geor
gië ten uitvoer is gebracht.
In een oproep van de Centrale Execu
tieve van den Raad van Volkscommissa
rissen aan do bevolking van Georgië wordt
er op gewezen, dat de onderdrukking van
den opstand binnen 24 uur te danken is
aan de Georgische hoeren en arbeiders,
die terstond vrijwillige afdcelingen heb
ben gevormd. De Georgische -regeering
kan niet toelaten, dat de adel en officiers-
kaste den vreedzamen arbeid en de wel
vaart van Georgië verstoren.
Do professoren van de universiteit te~Ti-
flis hebben zich in een manifest gekeerd
tegen de onverantwoordelijke pogingen
van de rebellen, om het vreedzame leven
van de Georgische bevolking in de eerste
periode van haar nationaal, cultureel en
economisch herstel, te vernietigen.
Een eenigszins andere lezing.
De legatie van Georgië publiceert een
bericht, waarin gezegd wordt, dat de op?
stand in Georgië zich uitbreidt. Zekere di
visies van het roode leger zijn naar de
bevolking overgeloopen.
Voorts doet de legatie mcdedeeling van
de telegrammen aan Herriot, MacDonald
en den Volkenbond verzonden, waarin ge
zegd wordt, dat sinds 10 dagen verwoede
'gevechten plaat^ hebben tusschen de be
volking en de Sovjet-troepen, en waarin
verzocht wordt aan de regeering te Mos
kou voor te stellen op te houden met het
bloedvergieten en de moeilijkheden door
vredelievende middelen en arbitrage op te
lossen.
Voorts wordt nog via Konstantinopel
gemeld, dat de provincie Ahkhasie in han
den der opstandelingen is evenals do ge-
heele provincie Goeris.
Er zijn talrijke personen gedood en ge
wond in een slag hij Ozaurquctki. Eska
drons roode cavalerie maken gemeen©
zaak met de opstandelingen.
China.
De burgeroorlog in China.
De houding der mogendhedeo
De diplomatieke medewerker van de
„Daily Tel." verneemt, dat tusschen Lon
den en Washington van gedachten wordt
gewisseld over een gezamenlijk optreden
der mogendheden, met het doel den vre
de en de orde in China te herstellen. Het
initiatief zou zijn uitgegaan van Arnerl-
kaansch© zijde, De gezanten van Enge
land, Amerika, Italië en Japan hebben
een nieuwe nota tot het ministerie van
huiteulandsche zaken gericht, waarin de
noodzakelijkheid wordt betoogd om een
neutrale zon© af te bakenen, aan de
Hoeangkoe-rivier, waaraan Shanghai ligt.
Naar evenwel uit Peking bericht wordt
heeft de Chinecsche regeering dit gewei
gerd, volgens sommigen als gevolg van
Russische invloeden.
Te Shanghai zelf ziju in verhand met
den critieken toestand in de Noordelijke
wijken '1200 Engelschc, Amerikaansehe,
Jap arische en Italiaansche mariniers ge
land. Volgens een medcdeoling van den mi
litairen gouverneur van Tsje-Kiang rukt
het tweede leger van Tsje-Kiang ter sterk
te van 20.000 mail in de richting van
Ihing op.
Te Nanking en in provincie van dien
naam is de staat van beleg afgekondigd.
De troepen uit Kiang-Soo blijven in ge
ringe mate veld winnen, doch die van Tsje-
Kiang houden over hot algemeen goed
stand.
Soen Y.at Sen heeft geen geld.
Het is zeer goed mogelijk, dat de troe
pen van Tse-Kiang geen versterkingen uit
Canton zullen krijgen, daar 'het Soen Yat
Sen niet gemakkelijk valt zich de noodige
gelden voor een expeditie te verschaffen.
Hij is bovendien gedwongen het vertrek
der troepen uit te stellen wegens andere
belangrijke kwesties.
Amerika.
De a.s. verkiezingen in de Var. Staten.
Een gelukkig voort e eken voor
de republikeinen.
Volgens den voorloopigen uitslag der
verkiezingen in den staat Maine lijdt liet
geen twijfel, dat de republikein Brewster
tot 'gouverneur gekozen zal worden en dat
die Staat, zoowel in het Congres als in
de eigen wot geven dje Vergadering (een,
sterk repuhlikeiiische vertegenwoordiging
zal krijgen.
Dit is voor de aanstaande presidentver
kiezingen van groote boteekenis, want vol
gens een oud politiek gezegde, volgt Ame
rika gewoonlijk den Staat Maine.
President Goolidge kan uit de stemming
in Maine afleiden, dat de Oostelijke sta
ten hem stellig zullen steunen, doch in d©
Westelijke staten maken de republikein-
sclie leiders zich terdege -ongerust over
den invloed van den onafhankelijken can-
didaat Lafollolte.
De democratische candidaat Davis
maakt nergens veel indruk, behalve in de
overwegend democratische Zuidelijke Sta
ten.
In weerwil hiervan blijft de kans, dat
Davis en Lafollette te zamen voldoende
stemmen op zich zullen vereenigen om te
beletten, dat Goolidge een volstrekte meer
derheid krijgt, bestaan, in welk geval het
Congres een president zou moeten kiezen-
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gowone advortontlön 30 cent per regefl
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt bet
3 dubbele van het tarief berekend. n
Kleine advsrler.tSën, van'ten hoogst© 80 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huor en v®>
huur, koop en verkoop fü.50s
BINNENLAND
De Konlingirt naar de manoeuvres.
Zooals men weet, worden in deze maand
rondom Venlo groote militaire manoeuvres
gehouden.
De „N. V. Ct," verneemt thans met ze
kerheid, dat de Koningin deze manoeuvres
zal bijwonen.
Zij arriveert 25 September met haar
eigen specialen trein aan bet station te
Blerick en woont op dien dag de manoeu
vres bij. Zij keert 'a avonds weer naar Ble
rick terug en zal in haar slaaprijtuig over
nachten, om den volgenden dag het ver
volg der oefeningen gade te slaan, welke te
ongeveer 11 uur des morgens zullen zijn ge
ëindigd.
Direct daarna zal H. M. in haar extra-
trein vertrekken om zich naar Tilburg te
begeven, waar zij het standbeeld van Ko
ning Willem II, dat van Den Haag naar
Tilburg is overgebracht, zal onthullen.
De tabaksaccijns
Onderzoek naar de mogelijkheid
van een belasting bij de bron
Geen verhooging vootr sigaren
De Haagsche redacteur van de „Msb."
schrijft:
Verwacht wordt, dat binnen een dag of
14 de Memorie van Antwoord op het wets
ontwerp tot verhooging van den Tabaksac
cijns zal verschijnen.
Het „E'indh, Dagblad" meldde onlangs,
dat de voorgenomen accijnsverhooging nl/l
zal worden toegepast op sigaren, doch al
len op sigaretten en tabak. Ofschoon wij
wel den indruk hebben, dat deze zaak op
bevredigende wijze zal verloopen, staat
dit echter nog niet vast. De minister van
Financiën toch heeft ten deze nog geen be
slissing genomen; er wordt nog een be
langrijk advies hierover afgewacht, dat
eerst een dezer dagen zal worden uitge
bracht.
Voorts vernemen wij, dat nog eens een
nader onderzoek zal worden ingesteld naar
de mogelijkheid van een tabaksbelasting
bij de bron. Gevreesd wordt echter, dat
dit niet tot een gunstig resultaat zal
leiden, omdat ook vroeger reeds herhaal
delijk moet zijn gebleken, dat een belasting
bij de bron niet het vercischte bedrag in
de schatkist zal brengen.
De salarissen der ambtenaren
ïlen toeslag voor sommigën
Naar wij vernemen, is vastgesteld, dat,
indien het op 1 Januari 1925 aan ambte
naren toe, te kennen salaris mee,r dan 15
pet. lager is dan dat van 1 Januari 1924,
voor gehuwden en kostwinners dit meer-
dére in den vorm van een toeslag zal wor
den vergoed. Deze toeslag zal voorloopig
gedurende liet jaar 1925 gegeven worden.
De dividend- en tantième-belasting.
Wijzigingen voorgesteld.
Ingediend is een wetsontwerp tot wijzi
ging van de wet op de dividend- en tantiè
mebelasting 1917 en herziening van do re
gelen voor de heffing van opcenten ten be-
KET VOOfêft&ftfóSTE NIEUÏÏS.
BUITENLAND
Dr. Seipel bepleit op d9 Volkenbonds-
vergadertng opheffing van de financieele
controle over Oostenrijk.
De Fransche douane in hst bezetle ge«<
bied van Duitschland opgeheven.
Verschillende lezingen omtrent den op*
stand in Georgië.
Interventie van
China.
de mogendheden in
BINNENLAND.
Een nader onderzoek zal worden inge
steld naar de mogelijkheid van een ta
baksbelasting bij de bron. Een beslissing
of de accijnsverhooging niet zal worden
toegepast op sigaren, is nog niet genomen
Wijzigingen in de Wet op de Dividend*
en Tantièmebelasting.
De salarissen voor Posterijen en Tele-"
grafie.
Vragen aan de Regeering inzake con
trole op autobussen. De controle tf|
Haarlem.
Een verklaring inzake Broekhuys'
sneeuwbal. (Gemengde Berichten, 2e blad)'
hoeve van de gemeenten op deze belasting.
Blijkens de memori6 van toelichting
strekt dit wetsvoorstel in de eerste plaat?
om de wet van 28 Juli 1918, houdende vast
stelling van regelen voor de heffing varf
opcenten ten behoeve der gemeenten op de
dividend- en fcantièmehelasting, te zuiveren
van de gebreken, welke bij liaar toepas
sing aan het licht getreden zijn.
Salarissen posterijen en telegrafie
Eenige mededeelingen.
Het bestuur van de Vereeniging van Di
recteuren en Commiezen der Posterijen e.n
Telegrafie verneemt, dat, nu het overleg
tusschen de Centrale Commissie voor Ge
organiseerd Overleg in Ambtenaarszaken
met de Regeering is afgebroken, deze zich
niet meer verplicht rekent tot overleg over
de salarisregelingen in de overlegcommis
sies der onderscheidene dienstvakken. De
salarissen worden thans alleen door de Re
geering vastgesteld.
Heb Koninklijk Besluit, regeleinde de'
salarissen voor Posterijen en Telegrafie is
gereed. Voor d© hoofdcommiezen en com
miezen is de regeling als volgt:
Hoofdcommiezen, aanvangssalaris f4200,
maximum f 5000 na 6 jaar.
Commiezen, aanvangssalaris f 1800, maxi
mum f4000 na 18 jaar.
Van deze salarissen gaat 8% pet. pen
sioenbijdrage af. De aftrek bedraagt voor
gehuwden niet meer dan 15 pet. van heb
salaris van 1 Januari 1924. Ongehuwde^,
ontvangen d© laatste twee periodieke ver
hoogingen niet.
Voor de directeuren worden overeenkom
stige, ve-rminderingen ingevoerd.
Door de vermindering der bedragen en
d© verlenging der schalen wordt, vergele
ken met den toestand op 1 Januari 1924.
het salaris voor all© gehuwde commiezen
men minder dan 18 dienstjaren (verreweg
do moesten) verlaagd met 15 petvoor ge
huwde commiezen met 18 en meer dienst
jaren met 11 pet. Voor de ongehuwde com
miezen gaat de verlaging tot 25 pet.
De vermindering voor de hoofdcommie
zen wordt: gehuwden 8 tot 13 pct.t onge-
huwden 13 tot 17 pet.
Door den stilstand in de bevordering tob
hoofdcommies en de opheffing van een?
groot aantal kantoren gaat voor velen liet
inkomstenverlies 30 pet. te boven.
Het vereenigingsbestuur, dat deze rege
ling als een ramp voor de hooger© post
en telegraafambtenaren beschouwt, heeft
zich reeds gewend tot de Ministers van Fi
nanciën, van Marine en van Waterstaat
en tot den Directeur-Ge,neraal, en heelt
met deze autoriteiten een onderhoud aan
gevraagd.
De vertegenwoordigrs van alle afdeelin-'
gen der Vereeniging zijn opgeroepen naai
een spoedvergadering, waar .over de t4
nemen maatregelen zal worden beraad
slaagd.
Nieuwe postzegels.
Van de Reddingsmaat-
g c-h a p p ij e n.
Ter gelegenheid van het 100-jarig besta-sü
van de Nederlandsch© Reddingsmaatschap
pijen wordt een tweetal, naar het ontwerp
van den teekenaar P. A. H. Hofman ver
vaardigde bijzondere frankeerzegels uitge
geven in d©- 'waarden van 10 en 2 cent. Heb
zegel van 10 cent vertoont een op stelling
gereed liggend© reddingboot, dat van twee
cent zich in stormweer op zee bevindend©
schepen. De uitgifte dezer zegels beoogt,
op een voor alle kringen van ods volk toe
gankelijke wijze, de aandacht ie vestigen
cp liet bestaan der Reddingmaatschappijen
