15e Jaargang. MAANDAG 25 AUGUSTUS 1924 No. 4545 3)e Sou^cmt ZJeABONNEMENTSPRUSbedraegt bl] vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaaL Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal. Franco per post I 2.Ö5 per kwartaal. Het Geïllustreerd Zondagsblad la voor de Abonné'a ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor- oitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen 1. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 s FOSTBUS No. II Dit nummer bestaat uit tse* bladen. PATER J. VAN WELL S.J. 1899 26 Augustus 1924. Het is bij de Jezuïeten geen gewoonte, 'dat priester-jubilea met glans en hi.ster worden gevierd. Zelfs komt het veel voot, dat de zonen van St. Ignatius met opzet voor het groote publiek verborgen houden, jaar ei^ datum, wanneer God hen kroont met de zilveren kroon van het heilig priesterschap. Aan het onderzoek van de altijd actie ve Mère Clara, het lioofd van het prach tige pensionaat der Eerw. Zusters Ursuli- nen te Venlo, schijnt het te danken te zijn, dat de datum van Paler Van Well's zilve ren feest bij zijn tallooze vrienden bekend is geworden. En nu mag pater Van Well zoo nederig zijn als hij wil en hij mag zeggen: „Niet 'mij de eer maar dank aan God!" hij komt er ®oo simpel niet af. Gelukkig, dat wé nog een Roomsch© pers hebben, die ad majorem Dei gloria- am. do goede en edele menschenkinderen Zijn dienaren weet te hukligen. Zoo'n goede en edele is pater Van Well. Wij behoeven niet te vragen, of men hem te Leiden kont. Meermalen is hij hier geweest, om voor „Geloof en Wetenschap" op te treden en op de hem eigen poëti sche en zielvolle wijze een voordracht te houden, ernstig en diep, en-dan weer tin telend van geest en humor -■want hij is een leukerd! Zoo sprak hij hier o a. over Chesterton en Shakespeare en verleden jaar nog mochfen we hora voor de onder wijzeressen en onderwiizers der Inspec tie Leiden hooren over Kruislyriek. Pater Van Well is een man van zeldzame bele zenheid en kennis van Nederlandsche en buitenlandsche litteraturen. Bij zijn litte raire kruistochten door het land heeft hij duizenden, wie zelf door allerlei omstan digheden de schatkamers gesloten hieven, de schoon he :rl en den rijkdom van eigen en vreemde letteren leeven aanvoelen en waardeereli. Maar hoe veel dit alles moge beteekenen, het is nog maar het geringste van zijn werkzaamheid. Veel meer nog werd het innige zielsconfact met dezen ede1 en gees telijke verkregen in de retraite. Van zijn 25 priesterjaren was pater Van Well ge durende zesten jaar werkzaam op Man- resa. Gedurende dien tijd heeft hij daar ruim 500 retraites gegeven.-Neemt men aan. en dat ;s niet te veel, dat eTke retrai te gemidde'd bezocht werd door 50 per sonen, dan komen we tot het kapitale aan tal van 25 000 menschen die zijn retraites volgden. Daar zijn er bij d'o meermalen kwamen. Goed! Maar bij al da retraites door andere naters gedurende dien t'jd ge geven, zijn duizenden menschen geweest, die voor de nooden hunner ziel hun toe vlucht namen tot de kamer en de biecht stoel van pater Van Well, zoodat we ons gefal van 25000 nog wel mot eenige dui zenden kunnen U'tbreiden. Zielzorger is pater Van Well in de eer ste pTaafs;' zeldzaam kenner van de men- schelijke natuur. Menschen uit alle stan den en lagen Ier maalschappii hebben hem hun nooden en bekommernissen toe vertrouwd. Voor ieder in z:jn staat of stand, voor ied^r met zijn bizondeve moei lijkheden, had hij steeds het rechte woord om ze den weg te wijzen in het moeil'jke leven. I Hoeveel wankel broeders zohden er niet geweest zijn, wankel in den geloove, die door hem weer stevig op hun heenen wer den gezet en in hun godsd-'enst weer s'cnn en troost en sterkte vonden. Epu li'zon der zwak heeft Pater Van Well, zelf dichter en kunstenaar, steeds gehad venr 3rm; en bercoidc art-'sten, die dre:gden in den kamp met de nuchtere be rekening van. de wereld, maatschappelijk en geesfel'jk te gronde te gaan, en door hem werden gesteund met woord en met daad. 1 Hoevele dwalenden vertrouwden in den loop der jaren hem luin~levensb:echt toe en werden door hem geleid onder de veili ge sclmtse der H. Kerk. En ten slotte, hoe is hij de vriendelijke kindervriend. Hoe aandoenlijk teer weet hij met de kiemen om to gaan en lieve ge- voe^ns te wekken in hun hartjes. Van alle hiergenoemde categorieën en van zoovele anderen gaat morgen een bede op, dat de goede père nog vele, vele jaren zijn heiligen priesterlijken arbeid moge verrichten en dat God hem rijk mngo zegenen. En niet het minst wensohen dat wij zelf, <lie het onschatbaar voorrecht hebben, pa ter Van Well als onzen geestelijken vader ite beschouwen, die on3 uitleidde uit de "woestijn in het H. Land van Gods KeTk. Nog vele, ve1© jaren ze gene God dit in uubbolen zin verzilverde priesterhoofd. N. J. H. S. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentlën 30 cent per vcgtl Voor Ingezonden Mededeelingen wordt hot k dubbele van het tarief berekend. 8 Kleine advertentlën, van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ves^ huur,-koop en verkoop fOB5Q. 1 eySTElLfêllS -X- Het Londensche accoord. AANVAARDING DOOR FRANKRIJK. Een malie van vertrouwen. 336 tegen 204 stemmen. Bij de voortzetting der besprekingen in de Fransche Kamer over de Londensche overeenkomst, verklaarde Loucheur, dat zijn groep, do gansche radicale, voor de motie van vertrouwen in de regeering zou stemmen, daar volgens har de besluiten der Londensche conferentie den weg be reiden voor een bevredigende regeling van het herstel-vraagstuk. Paul Boncour verklaarde, dat de socia listen eveneens voor de motie van vertrou wen zouden stemmen, daar de regeering een geestesgesteldheid heeft geschapen, die het mogelijk maakt een beroep op Europa te doen voor de organisatie van de controle over de bewapening door den Volkenbond. Do besprekingen over de interpellaties in zake de Londensche overeenkomsten waren daarmede beëindigd, waarna de motie van vertrouwen in stemming werd gebracht. Het vertrouwensvotum werd met 336 tegen 204 stemmen aangenomen. Dat komt overeen met de stemverhou ding, welke wij 1.1. Vrijdag meldden, toon gestemd werd over de vraag of de resul taten der Londensche conferentie nu of later zouden worden besproken. De stem ming was toen feitelijk reeds een princi- pieele uitspraak. AFTREDEN DER REGEERING GEëlSCHT. De houding der D u i f 5 c h - n at ie n a len. Verdeeldheid in de gelederen. Do Duitseh-nationale partij tracht een nieuw element te brengen, in het conflict over do Dawes-wetten. Het officieuso orgaan van do partij brengt onder het opschrift: Weg met de regeering, een artikel, waarin gezegd wordt, dat het beter zou zijn een nieuwe regeering te vormen, dan om Rijksdag te ontbinden. Wij vragen aldus het arti kel een regeeringswijziging om met nieuwe mannen werkelijk succes te beha len. Valt de regeering, dan vervalt ook het werk wat te Londen is gedaan en dan komt do weg vrij'voor nieuwe mannen en nieuwe onderhandelingen. Deze eisch stel len wij op dit uiterst gewichtig oogenblik. Te oordeelen naar deze uitlating in dit blad, is het zeer onwaarschijnlijk, dat de -Duitsch-nationalen tot een vergelijk met het tegenwoordige kabinet zullen komen. Anderzijds blijkt 'het, dat bij de Duitsch- nationalen geen volkomen eendracht heerschf. Het besluit om de Dawes-wetten te ver werpen, is wel is waar met algemeene stemmen genomen, maar eerst nadat de oppositie de vergadering had verlaten. Merkwaardig is, dat zeer invloedrijke le den van de partij tot deze oppositie be hoorden. Men noemt in do eerste plaats den minister-president van Wurtemberg, Brazilië, verder admiraal Von Tirpitz en den Rijksdagvqorzitler, Wallraf. Bazille had in den rijksraad reeds voor aanne ming gestemd. Wallraf sprak voorname lijk namgis het Rijnland. Ook Maretzki, die uit de Duitsche Volkspartij naar de Duitsch-nationalen is overgeloopen, ver klaarde zich een aanneming van de Lon densche overeenkomst. Een waarschuwing van dr.- Schacht. Nog meer credietbeperkin$ In do Bijksdagcommissio voor Buitea- landsche Zaken heeft do Rijksdagbank- president dr. Schacht zijn meening uiceen gezet, met betrekking tot het geval, dat de Dawes-wetten in den Rijksdag niet zouden worden aangenomen. Teneinde den geldstandaard tegen inflatie te be schermen, zouden in de eerste plaats de credict-bepekingen nog scherper dienen to worden doorgeveerd. „Dit is", zeide Schacht, „geen bedreiging, maar uitslui tend de beantwoording van een vraag, Het is mijn plicht, voörr de stabiliteit van den Duitschen geldstandaard te waken". De ontruiming van Dortmund. De Belgen vertrekken heg in September. Dit Brussel wordt geseind: Begin Sep tember zullen Dortmund en de douane post Lippe-Wesel door de Belgische troe- pen worden ontruimd. VQLKEN30ND. Een rapport over giftgassen. De mogelijk heden van een nieuwen oorlog. In een rapport Yan de Volkenbondscom missie, benoemd om een onderzoek te doen naar de waarschijnlijko gevolgen van chemische ontdekkingen in toekomsti ge oorlogen, worden do mogelijkheden van het gebruik van giftig gas en bacteriën als wapens geschetst. Het doel ervan is, de verschrikkelijke mogelijkheden van een toekomstigen oorlog in ruimen kring be kend te maken. Het rapport stelt vast, dat, terwijl er bij het begin van den jongsten oorlog ongeveer dertig stikgassen bekend waren, heden ten dage meer dan duizend zijn en zegt dat het chemische wapen, zooals het gedurende den jongsten oorlog 'met toenemende intensiteit en' on miskenbare doeltreffendheid aangewend, de meest verscheiden psychologische ge volgen te voorschijn roept. Er zijn even min grenzen te stellen aan zijn macht, zijn doeltreffendheid en zijn veelsoortig heid als aan de pharmacologic, of eenige anderen tak van de chemie. Ofschoon door doeltreffende beschermingsmaatrege len zijn uitwerking op afzonderlijke* indi viduen zal kunnen worden verzacht, blijft het vraagstuk van do bescherming der burgerlijke bevolking óm ^en oplossing vragen. Daar de onheil brengende gassen geregeld in vredestijd, worden gebruikt, staat het scheikundig wapen ter beschik king van ieder groote industrieele mo gendheid, dio chemische fabrieken bezit. Professor Mayer van het „Collego de France", verklaart in zijn deskundig rap port aan de commissie: De schadelijke stof, in het geheim be studeerd, kan in groote hoeveelheden in iedere chemische fabriek gemaakt worden en zou op een bepaald oogenblik onver wacht kunnen worden gebruikt tegen een onvoorbereide bevolking en zou elke scha duw van weerstand breken. Hetgeen hekend staat als het bacteriolo gische wapen, wordt door de geleerden, dio hierover geraadpleegd zijn, voor het oogenblik niet beschouwd als van groote uitwerking. Zij geven als hun meening te kennen, dat zulk een manier van oorlog voeren weinig invloed ion uitoefenen op dén uitslag van den s*v:jd in verband met de berschorraende stelsels,* dio beschikbaar zijn om zijn uitwerking te beperken. De eenige manier die een zeker gevaar ople vert zon izijn. wanneer men uit vliegtuigen glazen bollen, gevuld met ziektekiemen, liet vallen. De meerderheid van de deskun digen is van meening dat de bacteriologie voor het oogenblik geen infoctiestoffen kan voortbrengen, die in staat zouden zijn de levende have van een land te vernieti gen. Oostenrijk. Aanvallen op mr. Zimmerman Het conflict versch.erpt Aan het „Berliner Tageblatt" wordt uit Weenen gemeld: Het conflict tusscken den commissaris generaal van den Volkenbond in Oosten rijk, mr. Zimmerman en de Oostenrijk- scke regeering, heeft zich verscherpt. De president van de Oostenrijksche nationale bank, dr. Reisch, publiceert een artikel dat tegen Zimmerman is gericht en hem aanvalt op grond van zijn laatste bericht aan den Volkenbond. Reisch antwoordt op de critiek die door Zimmerman op de leiding van de nationale bank is uitge oefend op de volgende wijze. Hij verde digt de leiding van de nationale bank, die volgens hem verhinderd heeift dat de jongste crisis in Oostenrijk zulk een om vang heeft genomen dat het geheelo sa- neeringswerk to gronde had kunnen gaan. Hij verwijt den commissaris-generaal dat hij de baisse-speculanten tegen de Oosten- dijksche kroon aanmoedigt. Tenslotte polemiseert hij tegen de uit lating van Zimmerman als, zou de dek king van de Oostenrijksche kroon zijn verhinderd. Volgens liet program van Ge neve behoeft het Oostenrijksche geld slecht tot 20 pet. gedekt te zijn. In wer kelijkheid bedraagt de dekking nog steeds 5- pet. Ten slotte verklaart de president van de nationale bank, dat hij bereid is eventueel zijn ambt. neer te leggen. Te "Weenen neemt men aan dat Reisch han delt in overleg met het Oostenrijksch mi nisterie van Financiën. Denemarken. De ontwapenings-plannen Het ontwerp door het kabinet goedgekeurd „Berlingske Tidende" verneemt, dat iu een Vrijdag gehouden bijeenkomst van hot Deensche kabinet de formeele goed keuring is gehecht aan do ontwapenings voorstellen, welke de minister van Defen sie, Rasmussen, in de eerstvolgende zit tingsperiode aan den Rijksdag zal voor leggen. De hoofdlijnen hiervan zijn de vervanging van het bestaande leger door een speciale grenspolitie en van de be slaande vloot door een kleine vloot van schepen der vissclierij-iuspectie en kust- wachl schepen. Er zal een kleine lucht vloot gehandhaafd, worden en het geheel zal re-ssortceren onder het ministerie van Buitenlandscke Zaken, terwijl het minis terie van Defensie zal worden opgeheven. De jaarlijksche kosten worden op 11 millioen kronen geschat, 'plus het wacht geld voor de ontslagen manschappen, van leger en vloot. Spanje. De strijd in Marokko Weer een Spaansche nederlaag Volgens een bericht uit Spanje is de algemeene aanval der Spanjaarden in Marokko op zoo heftig verzet gestuit, dat een reeds veroverde stelling weer ont ruimd moest worden. Griekenland. De muiterij op de vlooi Weer b ij gelegd De muiterij op de Grieksche vloot dreigde volgens berichten uit Athene, een ernstig karakter aan te nemen. Men sprak ervan, dat de kapitein van het pantser schip „Averof" de tegenwoordige regee ring niet wilde erkennen. Een regeer ings- order, die de vloot naar de haven terug riep, werd niet gehoorzaamd. Er werd reeds gezinspeeld op een aftreden van de regeering en de instelling van een mili taire dictatuur. Maar dank zij de bemid deling van den vroegeren Minister van Marine, is de zaak in der minne geschikt. Na lang aandringen zijn de schepen toch teruggekomen om nader orders af te wachten. Transjordanië. De Wahabi's verjaagd Uit Jerusalem wordt gemeld: Volgens officieel© berichten zijn de Wahabi's definitief uit Transjordanië ver jaagd. Do regeeriugstroepen, die door Be- douïnen geholpen worden, hebben 200 ge vangenen gemaakt. Het aantal dooden en gewonden bedraagt meer dan duizend. Afghanistan. Ds cpsiand B o 1 s j e w i s t i s ch e propaganda De berichten omtrent den opstand in Ahghanistan blijven nog verward. Sommi ge spreken van een uitbreiding, weer an dere van een onderdrukking van de op standige beweging. Het schijnt dat bols jewistische propaganda aan den opstand niet vreemd is. Vanaf het oogenblik, dat de bolsjewïki in Rusland aan bet bewind zijn gekomen, hebben zij Afghanistan steeds beschouwd als een bijzonder vruchtbaar gebied voor hun revolutionaire propaganda. De nabijheid van Engelsch- Indiö gaf hier bovendien een mooie go- legenheid om het Engelsche gezag te on dermijnen. De leider der tegenwoordige opstandige beweging, die in de eerste plaats is ge richt tegen den Emir, is Abdoel Karim Khan. Hij is de onwettige zoon van Ja- koeb Khan, een vroegeren Emir. Zijn moeder was van zeer eenvoudige afkomst. Eenige jaren geleden werd hij door ?ijn vader onterfd, daar deze het optreden en het geheele gedrag van zijn zoon ten scherptste meende te moeten veroordeelen BlüaiEtëLAÜD De film „Adoro Te". Voor het Aartsbisdom is de exploitatie van de film Adoro Te" door Z. D. H. Mgr. van de Wetering opgedragen aan de .N.V. Drukkerij - en Dagblad ..Het Centrum". Waarschijnlijk zullen in- het laatst der volgende week de vertooningen te Utrecht aanvangen. Hoog bezoek. Van Wroensdag tot- Vrijdag hebben de gewezen khedive van Egypte en zijn ge malin, prins en prinses Wemal-el-Dine-Hus sein uit Leeuwarden, waar zij logeerden, bezoeken gebracht aan verschillende wa terwerken in Friesland, o.a. den dam te Holwerd, de dijken bij Stavoren en het stoomgemaal bij Tacozijl. Vrijdagmiddag vertrokken de bezoekers over Dokkumer-Nieuwezijlen, om daar de sluiswerken te bezichtigen, naar Gronin gen. De prins en de prinses wonen thans te Parijs. De vlag weer uitI De Minister van Binnenlandsche. Zaken heeft, naar de Tel. verneemt, aan den bur gemeester van Zaandijk medegedeeld, dat bij geen termen aanwezig acht om het be sluit van B. en W. aldaar, strekkende om cp den verjaardag van do Koningin op het raadhuis weer te vlaggen, te vernieti gen. Do Duitsche vliegproeven in Limburg. De proefnemingen welke door een drie tal Duitsche ingenieurs op een terrein in de gemeente Heerlen genomen werden met een nieuw model vliegtuig van bijzonder l'chte constructie, zijn afgebroken. Het HET VOORNAAMSTE NIEUWS^ BUITENLAND De Fransche Kamer heeft hei accoord van Londen aanvaard, door het aannemen! van een motie van vertrouwen in Herriot. Een officieus orgaan der Duitsch-natio-* Jen eischt het afrreden der Duitsche regeer ring. Een rapport van den Volkenbond over de eventueele aanwending van giftgasseir In een toekomstigen oorlog. De aanvallen op mr. Zimmerman. De muiterij op do Grieksche vloot weer, bijgelegd. BINNENLAND. Do Aigemeene Nederlandsche Mijnwer-: kersbond tegen de nieuwe loon- en ar beidsregeling. De Centrale van hei Rijkspersoneel zegt hel lidmaatschap van het A. N. V. op. LEIDEN De R.-K. Kamer-Centrale „Leiden" ver-< dert op Woensdag 24 September a.s. terrein werd ongeschikt verklaard. Do proefnemingen zullen tkan3 te Munster ia' het onbezette ge.b'ed worden voortgezet. Afluisteren van Telefoongesprekken. Er worden sinds eenigen tijd, naar de „Grondwet" meldt, tusschen Roosendaal en Bergen op Zoom proeven genomen met een uitvinding van den Ir. der telegrafie, den heer A. H. do Voogd, uit Den Haag. Deze uitvinding bestaat hierin, dat door een hijzonder kruisingsysteem der draden, welke zich in de telefoonkabel be vinden, het afluisteren van telefoonge sprekken het «verspreken van de eeno ader op de andere, zooals de vakterm luidt zooveel mogelijk voorkomen wordt "Wanneer dit systeem goede resultaten heeft zal niet enkel het telefoongeheim beter gewaarborgd zijn, doch zal het doordat het plaatsen van condensatoren vermeden kan worden een aanmerke lijke bezuiniging beteekenen. R.-K. Vacantieleergar.g in Beroepskeuze voorlichting. Do R.-K. Vacantie-leergang ia Beroeps keuze-Voorlichting, welk© a.s. Woensdag en Donderdag te Utrecht gehouden wordt, blijkt goed te zullen slagen. Geregeld komen nog aanmeldingen in. Op veelvuldig verzoek heeft het secreta riaat besloten ook dagkaarten beschikbaar te stellen. De prijs dezer dagkaarten bedraagt f 3. Ze zijn vanaf Woensdagmorgen 10 uur aan de zaal van het Gebouw voor Kun sten en Wetenschappen verkrijgbaar. VOETBAL DIOC. HAARL. BOND. Om den „Leidsche-Courant"-beker. Leiden I—E.M.S. I 3—1. Gisteren zijn de wedstrijden om dert „Leidsche-CourantJ'-beker weer begonnen. Liet het weer zich aanvankelijk niet al ie best aanzien, later klaarde het gelukkig op en ondanks de hevige stortregens v. 'tie laatste weken en nog gedurende den vori- gen nacht was het Leiden-te-rrein in goede "conditie. Weliswaar werd het allengs weer slechter, vooral toen er weer een fiksch. regenbuitje viel, maar de wedstrijd werd toch tot het einde uitgespeeld. Er was slechts matige belangstelling voor de ontmoeting tusschen „Leiden", houdster van den beker, tegen E.MS.. I jiit Noord wijkerhout. Scheidsrechter de Bueger liet op zich wachten, weshalve de lieer D. Haverkorn zijn taak overnam. Te ongeveer drie uur steilen beide elf tallen zich als volgt op: Leiden. H. Goddijn A. Meershoek J. v. UuJcn. F. Kersten J. Gijbeis C. do Haas F. Ramp, J. Bekkering, B. Bekkering J. de Keuning P. Zandvliet. O Jac. Capers R. Lampe Th. Warmenhovcn j. v. d. Berg H. Oostdam L. Lans W. Jansen T. v. d. Klauw D. de Boer A. de Groot v. d. Ploeg. E. M. S. De gasten winnen den toss en Leiden trapt tegen wind af. De bal wordt opge voerd en. Ramp geeft dadelijk een fraaicn voorzet, die echter geen resultaat ople vert, daar alle voorhoede-spelers missen. Dan komt E. M. S. aan do beurt cn tot driemaal toe moet de Leidsch© keeper reddend optreden. De laatste maal redt

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1924 | | pagina 1