15e Jaargang. WOENSDAG 20 AUGUSTUS 1924 Mo. 4541 UeABONNEMENTSPRIJSbedraagt bï] vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal. J3ij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal. Franco per post I 2.95 per kwartaal. Pet Geïllustreerd Zondagsblad Is voor de Abonnee ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct, per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN \.f TIL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 u POSTBUSNo.il DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gawons advertentlën 30 cent per i»gal< Voor Ingezonden Mededeelingen wordt bet 3 dubbele van het tarief berekend. s Kleine adverlenfiën. van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en vet. huur, koop en verkoop 10.50. Dit nummer bestaat uit III] biaden. BUBTEB1LAMD Na de Londensche conferentie. De Dawes-wetten Do kansen van aanvaarding Zooals het zich op het oogenblik laat aanzien, is de kans, dat de overeenkomst van Londen door den Rijksdag zal worden aangenomen, in den loop van do laatste 24 uur niet onaanzienlijk gestegen, seint men aan het Hbld. Het luide geschreeuw van de Duitsch- nationalen, die aanvankelijk unaniem om verwerping van de overeenkomst riepen, is overgegaan in een ontevreden gemor en men krijgt reeds den indruk, dat de Duitsch-nationalen in alle stilte een zwen king voorbereiden. Het bestuur der democratische partij heeft zich, naar te verwachten was, vóór de aanvaarding van de overeenkomst ver klaard en het schijnt dr. Stresemaun ge lukt te zijn, de ernstige bezwaren, die nog bij "'en frechtschen vleugel van zijn eigen Duitsche volkspartij bestonden, te ontze nuwen, zoodat waarschijnlijk ook van deze zij Ie geen gevaar meer dreigt. Nadat gisteren dr. Stresemann, dr. Marx en dr. Luther in een conferentie met de minister-presidenten der verschillende lan den, die van 10 uur des morgens tot 5 uur des namiddags duurde, uitvoerig de over eenkomst hadden toegelicht, bleek in de langdurige en dikwijls heftige discussies, dat men weliswaar de regeling van de ont- xuimingskweste algemeen volstrekt onbe vredigend achtte, maar dat men eveneens algemeen van oordeel was, dat een half ei beter was dan een leege dop en dat der halve de overeenkomst diende te worden aangenomen. Een definitief besluit werd weliswaar niet genomen, daar de meeste minister-presidenten nog geen vast om lijnde instructies van hun regeeringen had den gekregen, maar het staat vast, dat deze beslissing, die over enkele dagen in den Rijksraad zal vallen, het beleid van de Duitsche gedelegeerden in Londen zal goedkeuren. - E c d waarschuwing aan den R ij k s d a g Do onmiskenbare weifeling in de Duitsch Nationale gelederen zal wel voor een groot gedeelte moeten worden toegeschreven aan het officieele communiqué, dat gistermid dag werd afgedrukt en waarin de regee ring er op wijst, dat een verwerping van de overeenkomst door den Rijksdag niet, zooals velen blijkbaar hadden opgemerkt, automatisch tot vertraging van de ontrui ming van het bezette gebied zou leiden, maar dat dit nog veel ernstiger gevolgen zou hebben. Indien namelijk de overeen komst op 30 Augustus niet is geratificeerd vervalt z ij geheel en hebben alle regeeringen weer de vrije hand In dit geval zal er dus van ontruiming Van het Roergebied en van de andere sanctiegebieden niets komen. De eindstemming over een weekverwacht De rijksdagcommissie voor buitenland se he aangelegenheden is, zooals gemeld, tegen heden (Woensdag) bijeengeroepen. Daar de commissie vermoedelijk ook nog Donderdag zal vergaderen, zal de Rijks dag zeer waarschijnlijk eerst Vrijdag bij eenkomen. In politieke kringen wordt verwacht, dat de beslissende stemming over de Da wes-wetten zal plaats vinden. Het beginsel van arbitrage Toepassing door de Rijnland- commissie Do „Daily Telegraph" Jegt er den na druk op, dat in breede kringen der gealli eerden de wensch bestaat, dat ook de Rijnland-commissie zich voortaan op een ruimer standpunt zal stellen en het begin sel van arbitrage, dat op de conferentie te Londen heeft gezegevierd, zal aanvaarden. Het blad wijst er op dat deze commissie in strijd met de oorspronkelijke bedoeling van het vredesverdrag, Indertijd haar «evenwicht en haar objectiviteit lieeft ver loren door het uittreden van den Ameri ka anschen vertegenwoordiger. Thans is de commissie veel te veel een politiek lichaam geworden, waarin, zoodra er zich Verschil van meening voordoet i en dat is bij iedere principieele quaestie het ge val het Engelsche commissielid door ide anderen wordt overstemd. Het oenige middel om in dien toestand verbetering te brengen is arbitrage, zegt de „Daily Tele graph". De agent vcor de schadeloosstellingen Do benoeming van Owen Young De Commissie van Herstel zal in den ioop van deze week den Amerikaan Owen Young tot algemeen agent voor de schade loosstellingen benoemen. Ofschoon Owen Young die benoeming waarschijnlijk slechts voor den tijd van drie maanden zal aanvaarden, acht men zijn optreden toch van het hoogste belang, daar hier mede een begin wordt gemaakt met het toekennen van invloed aan experts. In middels zal men reeds naar een opvolger van Young moeten uitzien, waarbij zich de moeilijkheid voordoet, dat de Commissie van Herstel geen bankier wil benoemen, omdat sommige geallieerden daartegen be zwaar hebben gemaakt. Duitschland. De Micum In Fransche kringen verwacht men de opheffing van de Micum tegen 1 October. Nadien zullen vermoedelijk nog slechts enkele liquidatiebureaux in werking blij ven. Officieele berichten over het tijdstip zijn echter noch hij de Fransche, noch bij de Duitsche overheid ingekomen. Engeland. Grey afgetreden Grey is om redenen van persoonlijken aard afgetreden als leider der liberale partij in het Hoogerhuis. Italië Het lijk van Mattectti. De begrafenis. De „Epoca" doet mededeelingen over be langrijke ontdekkingen, die experts aan het lijk van Matteotti 'hebben gedaan, vol gens welke alle teere organen intact zijn bevonden. Het vleeseh, dat zich nog op het lijk bevond, vertoont geen enkel 1?poor van wonden, veroorzaakt door wapenen of vuur. De vijl, op de borst van het lijk ge vonden, was niet in de horst gestoken, maar was eenvoudig over den doode heen gewof)pen na eerst gediend te hebben om den kuil voor het lijk te graven. In dezen kuil bevonden zich zooveel organische stoffen, dat men de veronderstelling kan uitsluiten, dat het lijk er slechts enkele dagen zou hebben gelegen. De begrafenis van Matteotti's stoffelijk overschot heeft met groole plechtigheid te Fratta Polesine, de geboorteplaats van den vermoorde, plaals gehad. lu verschillende steden en plaatsen in Italië is het tot nieuwe botsingen tusschen extremisten gekomen, o.a. te Napels, waar bij twee personen gedood en verscheidene gewond zijn. Snanje. Ee jI. LJ in Marokko. Spaansche successen. Het officieele Spaansche communiqué van gisteren over de operaties in Marokko zegt: De politietroepeu in de Westelijke zone hebben successen weten to behalen. Talrijke vijandelijke dorpen werden geno men en in brand gestoken. Een groot aan tal verspreide Spaansche colonnes kwam op het punt van uitgang terug. Zij hadden twee dooden en vijftien gewonden. Overmorgen worden de operaties hervat. De sterkte van Toras, die wordt gesteund door hulptroepen, heeft aanvallen der Rif bewoners weten af te slaan. De aanvallers hadden zeven dooden en gewonden. Uit de Fransche zone wordt gemeld, dat geen verdere gevechten zijn voorgekomen. Wel heerschte aldaar eenige woeligheid on der zekere Moorsche stammen. De Fran sche autoriteiten volgen met groote belang stelling de gebeurtenissen in de Spaansche zone en achten het niet onmogelijk, dat de Mooren in de Fransche zone onder invloed zullen komen van de ijverige propaganda, welke door de Rif-boeren wordt gevoerd. Deze laats'ten worden reeds niet meer „Rif fians" (bergbewoners) genoemd, maar moe-ja-hedin, d.w.z. mannen, die een hei ligen oorlog voeren. Polen. De staking in Opper-Silezië. Aan de staking in Opper-Silezië is een einde gemaakt. Volgens arbitrage zullen de loonen der metaalarbeiders niet worden verlaagd, maar zullen zij daarvoor tien uur per dag werken. De overige arbeiders zullen den aclif urendag met de vroegere loonen behouden. De hoeveelheid steenkool voor het particulier gebruik der arbeiders wordt met 10 verminderd. De arbeidsdag voor mijnwerkers onder den grond blijft onveranderd, boven den grond wordt hij 91 uur met uur rust. De loonen worden met 10 verminderd. Transjordamë. De onveiligheid in Transjordanië. Nieuwe strooptochten der W a h a b i s. Naar verluidt, zijn 5 plaatsen dn Trans- jordanië door Waliabi's (zwervende woes- tijnstammen) overvallen. Regeer ingstroo- pen voerden daarop met steun van de plaat selijke weerbare bevolking een tegenaanval uit. De Wahabi's werden teruggedrongen en overal gedwongen het veld te ruimen. Driehonderd man werden gedood, terwijl een groot aantal gevangen werd genomen en vele kameelen en wapenen werden buit gemaakt. De Turksche gouverneur-generaal Hak- kari is gister door een rooverbende aan de grens van Irak opgelicht en weggevoerd Egypte. De onrust in Soedan. Port-Soedan in s-taat van beleg Te Port Soedan zou in verband met nieuwe ongeregeldheden de staat van be leg zijn afgekondigd. Versterkingstroepen, wordc-n verwacht. Amerika. Amerika's interventie in Honduras Volgens een bericht nit New York is door het Amerikaansche departement van Buitenlandsche Zaken verklaard, dat de V. S. in Honduras de orde en de constitu- lioneele regeering zullen herstellen door middel van het uitoefenen van toezicht, zooals destijds ook met Haïti en San Do mingo geschiedde. Verkiezingsrelletjes op Cuba Uit Havana wordt gemeld: Tijdens oen l'berale verkiezingsvergadering te Pi nar del Rio ontstonden Zaterdag wanordelijk heden, waarbij eenige personen gedood en 15 gewond werden. President Zayas heeft honderd conser vatieve ambtenaren van het departement van Openbare werken ontslagen, omdat zij ervan verdacht worden de verkiezing van Menochal te begunstigen. Om dezelfde re den wordt gedreigd met het ontslag van hooge officieren der vloot. Van hst Vaticaan. Pauselijke gï't v°ir de slachtoffers in China Naar de Romeinsche corresoondent van de „Msb." seint, he ft Z. H. de Paus eeu gift van honderd duizend 'lire gezonden aan den apostolischen delcgaat, Mgr. Con- stantini, voor de slachtoffers van de over strooming te Tientsin in China. BBBJMZSlLftKa NEDERLANDSCHE CIJFERS. In 1S30 woonden in Nederland 100 zielen pen: vierkante nieter, in 1920 was dit 263. Tj. 1920 waren er nog 26000 woonschep e.1". Het gemiddelde aantal huwelijken in 1922 was 8.4 per duizend. In 1922 waren 54 procent onzer lotelin- gen boven de 1 meter 70 tegen 25 procent in 1865. Het gebruik van sterke dranken daal de van 18SQ tot 1922 van 9.S3 op 2.88 liter per hoofd. Sinds 1892 is echter het suiker- gebruik verdriedubbeld en dat- van de thee verdubbeld. lil 1830 had Amsterdam 202.000 inwoners, in 1922 696.000. Eindhoven groeide, in den- zelfden tijd van 2000 tot 42.000 en Enschede van 3000 tot 42.000. In 1859 waren er voor bet eerst 700 ccht- scheidingsgeval en; in 1920 waren er 25 maal zooveel. Van 1989 tot 1920 steeg het aantal liefdadige vereenigingen van 4745 tot 5552. In 1913 werd ongeveer 10 millioen per jaar aan liefdadige doeleinden als kloos ters, kerken, gestichten enz. gegeven. In 1920 was dit drie maal zoove.el, nl. 30 mil lioen. De stijging begon in 1916, toen 14 mil. lioen werd gegeven en ging dcor in '17 en 'IS, toen j6 millioen gegeven werd. Aantal stuks rundvee 1 Mei 1921: 2 mil lioen. Gemiddeld 1871—1880: millioen. De. bevolking nam in dien tijd toe van 4 op 7 millioen de koe begint dus op onze schilderijen naar den achtergrond te ver dwijnen. zooals de bezoeker van tentoon stellingen dan ook wel weet-. Daarentegen de machinesde verwarmde oppervlak te der stoomketels steeg van 1S98 op 1923 met honderd vijftig perceent. Ook he.t aantal binnenvisschers, de klas sieke hengelaars, steeg van 26.000 op 36.000 (in tien jaar tijds). 't Aantal studenten nam van 1911 to'c 1920 toe van 4869 tot 6S97, dus met onge veer veertig procent, of drie maal zoo snel als de bevolking. Ongerekend de aanstaan de ingenieurs, wier aantal in dien tijd ver dubbelde. En de aanvoerkanalen vertoo- nen een zelfden aanwas: 5500 leerlingen der gymnasia in 1911 tegen 7100 in 1920. De Staatsschuld steeg van 1.1 op 2.8 mil liard. Het saldo per hoofd der bevolking op de rijkspostspaarbank, in 1916 f 32.42 was eind 1922f 42.05. Bij particuliere spaarbanken steeg het- zelfs (1S90 tot 1921) van f 13.48 op f 34.15. Ik meen, schrijft ..Tollenaar" in Tie.t- „Hbld." dat deze cijfers bemoed'gendc woorden tot ons spreken. Koninklijke Besliiiten. Bij Kon. besluit zijn benoemd: tot bur gemeester der gemeente. Tholen mr. A. J. v. d. Hoeven; der gemeente Poortvliet: W. Dronkers, secretaris van die. gemeente; der gemeente Scherpenisse D. J. Visscher, en der gemeente Maarn F. E. Everwijn Lange. Minister Van Karnebeek naar Genève? In verband met een buitenlandsch pers bericht, volgens hetwelk minister van Kar nebeek als Nederlandseh gedelegeerde aan de in September a.s. te houden zitting van den Volkenbond in Genève zal deelnemen, heeft Het- Volk zich om inlichtingen ge wend ter bevoegder plaatse, waar men mededeelde, dat de mogelijkheid, dat de Minister zelf Neerland te Genève zou ver tegenwoordigen. niet is uitgesloten, maar dat dit nog geenszins vaststaat, weshalve men het bericht voorbarig noemde. Verontrustend geluid. Naar de Res.-bode verneemt, zou de re de. op den Limburgschen Katholiekendag te Maastricht gehouden, waarin de Minister van Binnenlandsche Zaken opnieuw van den onverbrekelijken band tusschen Neder land e.n Limburg getuigde niet zonder eenigen grond gehouden zijn. De aanleiding daaitoe zou te vinden zijn in zekere eischen door do Belgische en Fransche regeeringen op de Londensche Conferentie gesteld, 'be treffende de veiligheid van België en Frankrijk. De wij.e waarop Maedonald te Londen de Fransche eischen ontvangen zou heb ben. zou de Nederlar dsche Regeering aan leiding tot deze ongerustheid gegeven hebben. Nederlandsch-lncüsche delegatiën. De Minister van Koloniën maakt bekend dat het percentage, hetwelk wordt inge houden van de bedragen, welke door tus- schenkomst van zijn departement worden gedelegeerd aan hier te lande woonachtige gezinsleden of crediteuren van in Nedcr- iandsch-Indië vertoevende ambtenaren, officieren of gepensionneerden, met ingang van 1 September wordt teruggebracht van 4 of 3J4. (St.crt.) Nederland en Tsjech O-S lov/ak ij e. Naar men ons uil Praag meldt, is de uit wisseling der ratificatie-oorkonden betref fende het tusschen Tsjecho-Slowakije en Nederland gesloten handelsverdrag dezer dagen te verwachten. Uit het mijnbedrijf. Zendag heeft liet hoofdbestuur ven den Christeliiken Mijnwerke.rsbond vergaderd. Besproken werden de nieuwe loonsvoorstel- len van de directies. Men was eenparig van oordeel, dat de voorstellen onaannemelijk waren. Tel. Een loonstaking bij de IJmuider reederijen, Heden is bij de groote reederijen een loonstaking uitgebroken in het- stoomvis- scherijbedrijf. Vandaag confereeren de di recties met- de arbeidersleiders. Morgen vergaderen de vakorganisaties. SPORT VOETBAL. DIOG. HAARL. BOND Clubavond R. K. S. V. „Léf Jen". Men verzoekt ons de leden der R. K. Sportveveeniging „Leiden" er attent op to willen maken, dat de clubavond in plaats van li e d e na vond gehouden wordt op Vrijdag-avond a. in het Gebouw dei St.. Jozefgezellenvereenjging. Seriewedstrijden S. N. A. De R.-K. Voetbalvereeniging S. N. A. te Slompwijk hield Zondag haar ser.iewed- slrijden, waarbij, zoals wij reeds meldden, de beslising moest plaats hebben tusschen. do winnaars en de verliezers. Het vastge stelde programma luidde als volgt: 1 uur: Blauw Zwart 111—S. X. G. II. 2 uur: Blauw Zwart IIS. A. G. I. 3 uur: S. N. A. II—R. V. G. II. 4 uur: S. N. A. ILeiden IV. De wedstrijd Blauw Zwart III—S. A. G. II ging niet door. wijl Blauw Zwart be richt had gestuurd niet kunnen komen. Blauw Zwart IIS A. C. I 2 1. Om 2 uur floot de scheidsrechter, de heer P. Havik, de beide elftallen in hot veld: de toss word gewonnen, door S. A. G. Terstond werd aangepakt door do beide elftallen, maar door don velen regen was 't veld erg nat en glad, waardoor geen van beide elftallen mooi spel te zien kon geven Eindelijk werd er een cornerbal geno men door S. A. G. M. Oudshoorn neemt den bal en v. Leeuwen mag 10 boeken in 't voordeel van S. A. C. I. Daarna wordt rust gefloten. Terstond wordt er gedraaid. Blauw Zwart zet flink op en brengt den hal voor het doel van S. A. G. De rechts buiten heeft succes en maakt gelijk: 1—1. Terstond brengt do mid voor van S. A. G. den bal weer aan 't rollen, maar Blauw HET VOQE?NA&ffflSTE NBE&WS. BUITENLAND Er valt een zwenking waar te nemen in de hcuding van de Duitsch-naticnalen t.o.v. de Dawes-wetten. De Duitsche regeering herinnert ^r-aan, dat de resultaten der Londensche conferen tie automatisch vervallen a's op 30 Augus tus de Dawes-wetten «niet zijn aanvaard. Port Scedan in slaat beleg: BINNENLAND De rede van Minister Ruys op den Lim burgschen Katholiekendag. Reden tot cn gerustheid? Minister Van Karnebeek waarschijnlijk naar Genèye. Het Gouden Priesterfeest van den Aarts bisschop (Kerknieuws). Malversaties bij (Gein. Berichten). Boazbank te Zeist. De Holland's Hope wint de Ons Ten Cup (Sport). Zwart blijft sterker en de keeper van S. A. G. maakt een penalty; deze wordt flink genomen en de keeper vischt 21 voor Blauw Zwart. S. A. C neemt al zijn krach ten hij elkaar, maar liet raag haar riet gelukken gelijk spel te maken, want g.1 spoedig wordt 't einde gefloten en Blauw Zwart wint met 2—1. S. N. A. II—R. V. C. II. Deze wedstrijd word bijgewoond dor bur,gem. W. Keizer van Veur-Slompwijk en gespeeld onder leiding van scheidsr. H. L. Kietselaar. Om 3 uur floot hij de behio elftallen in het veld. Door 't vele glijden werd ook hier slecht spel gegeven. Al suoa- dig mag S. N. A. met L0 het spel leiden en kort daarna mc-L 20. Daarna komt rust met-2—0, in het voordeel van S N. A. II. Na het draaien van het pel zet R. V. G. flink op en het mag hun dan ook ge lukken een tegenpunt te maken: 2—1. Hi-r na veranderde R.V.C. van keeper, die mid- voor gaat spelen en do mid.voor in het doel. Spoedig daarna volgt gelijk spel: 2—2 B. Y. G. beeint woest op Ie komen en wil z'ó woest winnen, maar maakte een pena.lt", welke vo-or S. N. A. in een doelpunt wordt omgezet: 32. Terstond daarna werd ein de geblazen; S. N A. II won dus met 3—2 De Bekerwedstrijd S. N. A. ILeiden IV. De beker was aangeboden door den h-r- gomeester der gemeente VeinStomp\vi*k, eer e-voorzit ter dei* R.-K Voetbalvereeni ging S. N. A. te Slompwijk. Deze wedstrijd werd onder leiding v n J. Henneken gespeeld. Be eer.:-voorzit!er trapte de bal af voor S. N. A. Onder - n flinke rgenhui werd het spel toch f!:.A aangepakt, totdat Leiden met een voorzet een punt boekte. De bal rolt van doel naai doel, maar door veel tegenspoed voor S. N A. mag het niet gelukken gelijk te ma ken, totdat 3 minuten voor het einde de rechtsbuiten een schot op het doel van Ledden geeft, maar de bal kom' tegen ca bovenlat van het doel terecht. Ivnde komt met een 1—O-overwinning voor Leiden. De eere-voorzitter reikte hierna de pri- zen uit. Het speet spr. wel dat de beker v: t was gewonnen door S. N. A.. maar hi hoopte op een volgenden koer. want de •beker is een wisselbaker en n; 3 n i .1 gewonnen worden voordat hij in eigen dom wordt gegeven. Daarna overlia.iv.li rdr de eore-voorzitter den beker en een medail le aan den aanvoerder van Leiden en wenschte hen veel geluk. Daarna had de lauwerkans-uitreimng plaats en van een medaile voor den w> l- strijd S. N. A. II—R. V. G. II, die gewon nen werd door S. N. A. II, waarna aan andere elftallen de prijzen werden -over handigd. Dank bracht de burgemeester aan (lieTe nen. die de mooie prijzen beschikbarr h.~l- den gesteld en tevens aan de 'scheidsrech ters voor hun onpartijdig oordeel. Nlissie-wfedstrijdcn De loting voor do missie-wedstrijden to Haarlem had het volgend resultaat: De ir- lem tegen 's-Hertogenbosch en Limburg tegen Utrecht. De promotie, en degradatic-weriotrijden. ITet 'bestuur van den N. V B. lu-cft be. sloten ook in district- V (het Noord e.n Wa promotie- en degradatie-wedstrijden veer in te voeren. Behalve in het Oosten m thans cl ra ii ons land de. promotie- en degradatie wed-, strijden weer ingevoerd. Het begin der competities. In het Zuiden nemen de compel. vilt den N. V. B. op 14 September a.s. een aan-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1924 | | pagina 1