15e Jaargang.
4 AUGUSTUS 1924
Mo. 4527
Se^idódiaQou/tcmt
peABONNEMENTSPRIJS bedraagt bi] vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal,
Lij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal.
Franco per post I 2.95 per kwartaal
Pet Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cL, met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Dit biad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTiE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone a d verten tlön 30 oenl per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
a dubbele van het tarief berekend. s
Kleine sdverteniiën, van ten hoogste 80 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en vea*
huur,- koop en verkoop fl 0.50„
ï)it nu mme p beslaat uit twee
bladen.
Voor Rome bestrijders.
1Naast kleine bestrijding van het Eucha
ristisch Congres door enkele Protestant-
sche dominé's mogen wij ook bij andere
Protestanten breedere gevoelens constatee-
ren. Wij hebben er al op gewezen; en hier
willen wij citeeren, wat prof. dr. H. Bouw
man in „De Bazuin" schrijft:
„Het is goed dat men waarschuwt
tegen Rome. Maar laat men dit op
waardige wijze doen, en het niet
voorstellen, alsof Rome de eenige
vijand is. Er leven in de Hervormde
kerk duizenden en tienduizenden, die
veel verder van de H. Schrift afstaan
dan de Rocmschen. De ongeloovige
leden en predikanten, zelfs socialisten
en communistisch gezinde predikan
ten laat men ongemoeid en men raast
tegen Rome. Toen Troelstra met zijn
duizenden in het Amsterdamsch Sta
dion een protestvergadering hield te
gen onze Regeering, zwegen de Her
vormde hoeren, en thans is het, alsof
Nederland en de kerk gevaar loopt.
Zoo bouwt men de Hervormde Kerk
niet.
Wie Rome wil bestrijden, doe dit
met geestelijke wapenen.
„Er leven in de Hervormde Kerk dui
zenden en tienduizenden, die veel verder
van de H. Schrift afstaan dan de Room-
schen". Daar leven er velen, onder wie zelfs
dominé's, die practisch geheel en al met
do H. Schrift hebben gebrokenofte
wel, zooals dr. Bouwman het zegt „onge
loovige" leden en dominé's
Do waarschuwing van dr. Bouwman- had
nog feller kunnen striemen; de „Bazuin'-
stoot had nog scherper kunnen klin
ken; 1 maar wat wij citeeren laat toch
aan duidelijkheid niets te wenschen overt
De Rome-bestrijding, onder den schijn
van een bepleiten der Protestantsch-Chris-
telijke belangen, is maar al te veel ge
grond op ongeloof.
BUSTEMLAÊilS
De Londensche conferentie.
OVEREENSTEMMING TUSSCHEN DE
GEALLIEERDEN.
Arbitrage aanvaard.
Het; Fransche voorstel,
Reuter verneemt dat thans vrijwel alle
moeilijkheden door de geallieerde confe
rentie uit den weg geruimd zijn. De rap
porten der eerste en derde commissie zijn
met geringe en onbelangrijke wijzigingen
©p de plenaire zitting van Zaterdag aan
vaard, en alleen de kwestie van de regie
spoorwegen is naar den Raad van Zeven
Verwezen.
De conferentie heeft een nieuwe juridi
sche commissie benoemd, om de verschil
lende rapporten te ontwerpen.
Men heeft het Fransche voorstel aan
genomen hetwelk inhoudt, dat voor het ge
val da Commissie van Herstel het niet eens
zal kunnen worden, over een eventueel in
gebreke blijven van Duitscliland een arbi
trage-commissie bestaande uit drie perso^
non zal worden benoemd, die een definitie-'
re beslissing zal nemen. Het besluit van
deze commissie zal hij voorbaat door de
betrokken mogendheden als bindend wor
den aanvaard. Als deze arbitrage-commis
sie Duitschland nalatig zal verklaren, zul
len de geallieerde beraadslagen omtrent
den aard der te nemen sancties. In zak©
deze sancties zullen zij te zamen als
tru-tecs optreden.
Dc dienst dor leening zal algeheele pri
oriteit genieten.
Na afloop van de plenaire zitting van
Zaterdag heeft Herriot aan een specialen
verslaggever van Havas de volgende mede
deelingen gedaan:
„Ik ben volkomen gelukkig met de pas
'door de conferentie bereikte overeenstem
ming. Het geduld en de ijverige pogingen
der Fransche delegatie vinden heden hun
algeheele belooning in bet herstel der in-
.tergeallieerde entente. De Duitsche ver
plichtingen zullen thans „gecommerciali
seerd" worden, geheel op economisch ter
rein overgebracht en alle moeilijkheden,
welke voortaan tusschen Duitschland en
de geallieerden zullen rijzen, zullen aan
arbitrage onderworpen worden.
Zoo verlaat het probleem der schade
loosstellingen het terrein der politiek, en
[wordt zijn regeling ongetwijfeld ten zeer-
"sle vergemakkelijkt, daar deze in do toè-
fcomsl op een positieve en praotische basis
fcal steunen". |:U|
Do uitnccdigfng der Duitschers. "F
'De uitnoodiging verzonden.
De Raad van Zeven beraadslaagde over
S© aan Duitschland te zenden uitnoodiging
en verzond deze aan den Britschen chargé
d'affaires te Berlijn, die haar ter hand zal
stellen aan den minister van Buitenland-
sche Zaken, dr. Stresemann; de Britsdhe
gezant te Berlijn, lord d'Abernon, is op
het oogenblik afwezig.
De Duitsche delegatie. P:
De Duitsche delegatie naar de Londen
sche conferentie bestaat uit de volgend©
gevolmachtigd© gedelegeerden: rijkskanse
lier dr. Marx, rijksminister van buiten-
landsche zaken Stresemann, rijksminister
van financiën Luther, Ministerial-direktor
von Schubert, en voorts uit tal van verte
genwoordigers van de meeste Duitsche de
partementen en bureaupersoneel.*Onder de
vertegenwoordigers van do Duitsche depar
tementen bevinden er zich van financiën,
van oecononiisdhe zaken en van de bezette
gebieden. Voorts wordt de delegatie verge
zeld door een vertegenwoordiger van Prui
sen en van Beieren. De delegatie vertrok
hedenochtend naar Londen.
Het Duitsche standpunt.
De kwestie der bezetting.
Onder voorzitterschap van den rijkspre
sident is een ministerraad gehouden, wel-
ko de houding bepaald heeft van
de leden van de Duitsche delegatie ten op
zichte van de verschillende vraagstukken,
die te Londen behandeld zullen worden.
De werkzaamheden van de verschillende
commissies der conferentie heeft men in
Berlijnsche politieke kringen mot groote
belangstelling gevolgd. Men heeft zich
principieel met een deel der genomen be
sluiten kunnen vereenigen, maar is daar
entegen van meening dat een aantal be
slissingen togen de opvatingen van de
deskundigen indruischen.
Dit betreft in de eerste plaats het vraa.g
stuk van de entruiming van het bezette
gebied. Duitschland eischt de volledige
ontruiming van het Roergebied en tevens
toepassing van do bepalingen van het ver
drag van Versailles inzake de bezettingen.
Zoo moet volgens do Duitsche opvatting de
Keulsche zone worden ontruimd en niet
zooals te Londen is voorgesteld tot 1926
bezet blijven.
De Duitsche gedelegeerden zullen in elk
geval opdracht krijgen zich tegen elke wij
ziging van beteekenis van het rapport der
deskundigen te verzetten.
Duitschland.
Een Duitsch complot in MemsHand.
Nationalisten aan bet werk.
Naar de „Memel Zeitung" meldt, is in
het Memeigebied een door Duitsche natio
nalisten op touw gezet complot voor een
opstand ontdekt, die in den nacht van 4
op 5 Augustus zou moeten uitbreken. Een
dezer dagen gehouden bijeenkomst der sa
menzweerders werd door de politie ver
rast, waarbij belangrijk materiaal in be
slag werd genomen. Zij wilden een Memel-
rijksstaat stichten met algeheele autono
mie. Er hebben arrestaties plaats gehad.
Het goederenverkeer in het beze'.te gebied.
Opheffing van de douane
formaliteiten.
De commissie voor de^douane uit de in-
tergeallieerde Rijnlandcommissie heeft aan
de Rijnschippers medegedeeld, dat het
goederenverkeer binnen bet bezette gebied
van iedere douane-formaliteit bevrijd zal
worden. Goederen, die bestemd zijn voor
de Keulsche zone en eveneens goederen,
die uitgevoerd worden uit de Keulsche
zone naar Nederland, behoeven niet meer
te Dusseldorp gevisiteerd te worden, maar
kunnen onmiddellijk doorgaan naar Em
merik en daar gedeclareerd worden.
Engeland.
De lersche grenskwestie
Nog geen overeenstemming
Cosgrave, de president van de lersche
Vrijstaat, kwam Zaterdagmorgen te Lon
den aan om de afbakening der grenzen
tusschen Ulster en de lersche Vrijstaat
met TkwmH; "den minister van koloniën
te besprekah.
Sir Jamés* Graig, de minister-president
van Ulster is nog steeds ongesteld en
wordt door Lord Londonderrey vervangen.
De beraadslagingen echter hebben tot
geen definitief resultaat geleid. De onder
handelingen. zijn „onderbroken", doch, zoo
als men hier zegt, niet „afgebroken". Mor
gen zal de premier in het Lagerhuis wel
licht het noodzakelijke wetsontwerp indie
nen, om tot een oplossing van het conflict
tusschen Noord- en Zuid-Ierland te gera-
ken.
Het bericht, dat Mac Donald desnoods
niet zou terugschrikken voor een parle-
mentsontbinding, als de conservatieven een
regeling van het grensvraagstuk in den
weg zouden staan, schijnt in conservatieve
kringen meer indruk te hebben gemaakt,
dan ze eigenlijk wel durven bekennen, onv
dat ©en algemeene verkiezing hun thans
uitermate onwelkom zou zijn.
Wellicht zal er ter elfder ure nog een
modus worden gevonden die een oplossing
mogelijk maakt. Men schrijft Mac Donald
het voornemen toe, om, als het op een al
gemeene verkiezing uitloopt, de kwestie
van het voortbestaan van hert Hoogerhuis
tot inzet van den strijd te maken, waar
toe te meer reden zou zijn, wijl het huis
der lords in het Ulstervraagstuk de lei
ding en beslissing heeft.
De conservatieven zouden, wanneer dit
werd bereikt, niet alleen belangrijke ver
liezen lijden,, maar ook den voor hen be
langrijke steun van het Hoogerhuis moe
ten missen. Daarom wordt thans in con
servatieve kringen te verstaan gegeven,
dat het volstrekt nog niet zeker is, dat het
wetsonwerp in het Hoogerhuis zal worden
verworpen.
Men spreekt intusscficn ook van een
aftreden van Craig, mot het oog op zijn
gezondheid. Zulk een aftreden zou natuur
lijk de gelegenheid bieden tot het volgen
van een andere politieke gedragsljn.
De Emgelsch—Russische conferentie.
Definitieve oplossing der
geschilpunten
In het begin dezer week zal een ple
naire zitting der Engelsch-Russische con
ferentie plaats vinden die voor het ver
dere verloop der onderhandelingen van be
slissende beteekenis zal zijn. Rakofski, die
onlangs in allerijl naar Moskou is vertrok
ken, zal naar in wel-ingelichte krin
gen verluidt een formule medebrengen
welke door een oplossing der schulden
kwestie en een directe schadeloosstelling
voor de eigendommen van in beslag geno
men Engelsche ondernemingen een resul
taat mogelijk zal maken.
Indien de formuleering zoo bruikbaar
is als tot dusver beweerd wordt, mag men,
volgens Engelsche opvatting, daar het En
gelsch-Russische handelsverdrag reeds ge
reed is, in de eerstvolgende dagen ook een
definitieve oplossing van de Engelsch-Rus
sische verschilpunten verwachten.
Polen.
Dj slaking in Opper-Sibzië.
De algemeene staking in Opper-Sili'zië
heeft in zooverre een verandering onder
gaan, dat de bonden van hocger personeel,
niet uitzondering van den vakbond, heb
ben besloten een sympathie-staking te be
ginnen.
In een manifest van den werkgevers-
bond wordt de invoering van ©en arbeids-
tijdverlenging tot resp. acht, negen en tien
uur geëisoht. Na aanplakking hiervan heb
ben de arbeiders geweigerd :het noodzake
lijke werk te verrichten. Zij verlangen, dat
dit manifest weer van de ingangen der
mijnen wordt verwijderd.
Balkan-Staten.
Servië en Griekenland.
De Joegoslavische regeering heeft be
richt ontvangen, dat de Grieksche grens
bewaking Joegoslavische onderdanen, die
in Griekenland over de grens werken, aai»
mishandeling blootstelt. Een groep Joego
slavische burgers werd door de Grieksche
grenswacht gevangengenomen en over de
Bulgaarsche grens gezet, waar zij weer
aan Tij andelij kb eden van de zijde dér Bul
gaarsche grenswacht blootstonden. Zooals
gemeld, kwam een groote groep Joegosla
vische burgers over de Grieksche grens,
die evenwel door de Grieksche grenswacht
met geweren en machinegeweren werd be
schoten, waardoor 10 personen werden ge
dood. De Joegoslavische regeering is van
plan, een scherp protest aan de Grieksche
regeering te zenden.
De onrust in Bulgarfj.
De Roemeensche militaire attache's in
Bulgarije en Turkije, die in Roemenië met
verlof waren, hebben dringende orders ont
vangen onmiddellijk naar bun posten te
rug t© keeren. Men brengt dit in verband
met de in Bulgarije te verwachten onlu-
ten.
Verwacht wordt dat Roemenië en Tur
kije Bulgarije zullen helpen als er onlus
ten mochten uitbreken.
De verscherpte Macedonische beweging.
Rusland achter de schermen?
Het blijkt meer en meer, dat de oorzaak
van den verwarden toestand in Roemenië
en van de tegewoordig onrust op den Bal
en van de tegenwoordige onrust op den Bal
beweging. Sedert het sluiten van het vre
desverdrag zijn ongeveer drie vijfden van
Macedonië aan Joegoslavië gekomen, een
vijfde aan Griekenland en ©en vijfde aan
Bulgarije. Tot dusverre heeft de irreden-
Jdschc beweging zich steeds tegen Joego
slavië en Griekenland gericht. Daarente
gen scheen de Bulgaarsche regeering van
Zankof van den strijd der Macedonische
elementen verschoond te blijven. Zelfs
werd zij ervan verdacht de Macedonische
beweging in het geheim te steunen. Voor
dit vermoeden bestaat thans geen grond
meer. Integendeel in den laats ten tijd heb
ben zich de Macedonische elementen van
de Bulgaarsche regeering losgemaakt, zoo
dat zich thans ook in het tot Bulgarije
behoorende deel van Macedonië de irre-
dentischo beweging doet gelden.
Van vele zijden wordt de overtuiging tot
uiting gebracht, dat deze geconcentreerde
opstandsbeweging van Macedonië met
bolsjewistische propaganda in verband
staat, daar Rusland op het oogenblik den
Balkan als een belangrijk gebied van ac
tie beschouwd. Of het verblijf van Radek
te Moskou in dit verband resultaten voor
de sovjet-politiek op den Balkan heeft ge
had weet men niet.
Maatregelen van Griekenland
De Grieksche generale staf heeft den
minister van Buitenlandsche Zaken mede
gedeeld, dat zij zich genoodzaakt heeft ge
zien, wegens de voortdurende bewegingen
van Macedonië benden, aan het leger be
vel te geven die benden ook op Bulgaarsch
gebied te achtervolgen en daar onschade
lijk te maken, als do aanvallen niet wor
den gestaakt.
De Arbeidswet 1989.
Een wij ziging.
De Minister van Arbeid, Handel en
Nijverheid heeft bij den Hoogen Raad van
Arbeid een Voorontwerp van Wet tot
wijziging van art. 26 der Arbeidswet 1919
aanhangig gemaakt, strekkende om in
art. 26 der Wet „niet langer dan gedurende
vier jaren" te veranderen in: „niet langer
dan gedurende zes jaren". De memorie
van toelichting luidt als volgt:
Art. 26 der Arbeidswet 1919 geeft, na
de wijziging, die daarin is gebracht, bij
de Wet van 20 Mei 1922 (Stsbl. no. 364),
den Minister, met de uitvoering van de
Wet belast, de bevoegdheid voor een door
hem bepaalden tijd, echter niet langer
dan gedurende 4 jaren na het tijdstip,
waarop de Wet gedeeltelijk in werking is
getreden, toe te staan, dat in een bepaalde
fabriek of werkplaats arbeiders gedurende
ten hoogste 10 uren per dag en 55 uren
per week arbeid verrichten. Dit artikel
had oorspronkelijk hetzelfde doel ten aan
zien van bepaalde fabrieken of werkplaat
sen, als art. 27 dier Wet beoogde met be
trekking tot geheele bedrijfstakken, te
weten: aan de industrie gelegenheid te
geven om zich geleidelijk aan te passeri
aan de normen dier wet betreffende den
arbeidsduur.
In de laatste twee jaren intusschen is
van art. 26 vrijwel uitsluitend gebruik
gemaalq om jeugdige personen van 14 en
15 jaar in een fabriek of werkplaats te
kunnen doen overwerken, wanneer dat
noodig was om te voorkomen, dat anders
een overwerkvergunning voor oudere
arbeiders in die inrichting krachtens art. 28
der Wet verleend, niet tot haar i'echt zou
komen, omdat bij het overwerk de hulp
van 14- en 15-jarige arbeiders onmisbaar
was. Krachtens art. 28 der Wet toch kan
geen eigenlijk overwerk voor 14- of 15-
jarigen worden toegestaan, aangezien het
tweede lid van dit artikel bepaalt, dat bij
het verleenen eener vergunning ingevolge
het eerste lid, in acht genomen moet
worden, dat bedoelde jeugdige personen
niet langer dan gemiddeld 48 uren per
week arbeid mogen verrichten.
De in art. 26 der Arbeidswet 1919 vast
gestelde termijn loopt met 23 October a.s.
af. De tegenwoordige toestand in verschil
lende takken van industrie, b.v. in de
aardewerkindustrie en in de katoen-, jute-
en vlasspinnerij, is echter van dien aard,
dat de bevoegdheid om zoo noodig ook
door 14- en 15-jarigen langer dan gemid
deld 48 uren per week te doen werken,
niet kan worden gemist.
De ondergeteekende acht het daarom
gewenscht, dat de den Minister van Arbeid,
Handel en Nijverheid tot 24 October a.s.
bij art. 26 toegekende bevoegdheid wordt
verlengd voor den tijd van twee jaren. Het
hierbij gaand voorstel is daartoe strekkende.
HEFFING DIRECTE BELASTINGEN.
Maatregelen tegen misbruiken
In gediend is een wetsontwerp tot bevor-
'dering van d© richtige heffing der direct©
belastingen.
Bij de beantwoording van het Voorloopig
Verslag der Tweede Kamer over Hoofdstuk
VILB der Staatsbegrooting voor 1924 heeft,
aldus d© 'memorie van toelichting, de mi
nister gesproken van de bestaande neiging
om ondernemingen, met een klein aantal
deelgenooten, onder den vorm eeneT raarn-
looze vennootschap voort te zetten, met do
bedoeling aan d© heffing dor inkomsten
belasting over de behaald© winst te ont
komen.
De minister heeft toen tevens van zijn
Voornemen doen blijken om in verband
daarmee een wijziging der wet op de in
komstenbelasting aanhangig te maken,
waardoor dat middel om de belasting te
ontgaan, krachteloos zou worden gemaakt.
HET VOORNAAMSTE HflEU'&S.
BUITENLAND.
Ter voltallige zitting der Londensche
conferentie is algeheele overeenstemming
bereikt. De Duitsche afgevaardigden zijn
naar Londen vertrokken.
Heden of motsen zal een voltallige zit
ting der EngeldEhRussische conferentie
plaats hebben.
Bij de onderhandelingen over de lerschs
grensreegSing schijnt geen overeenstem
ming te zijn bereikt.
De onrust op den Balkan.
BINNENLAND.
Een wijziging van de Arbeidswet beti ef
fende mogelijkheid van dispensatie voor
jeugdige personen voorgesteld.
Een wijziging in de heffing van de di
recte belastingen voorgesteld.
Een wijziging van de forensenbelasüng
te wachten? (2de blad).
LEIDEN
De Kamer van Koophandel voor hei ont*
werp-tariefwet (2de blad).
OMGEVING.
Eerste Plechtige H. Mis te Roelofarends-
veen.
Nadere overweging van de zaak heeft
hem evenwel tot de conclusie gebracht, dat
©en speciale wettelijke voorziening, als
•waaraan hij gedacht heeft, minder doel*
matig is, waarom aan een algemeene for*
mul© de voorkeur is gegeven.
Bepaald wordt nu:
Voor de heffing van de personeele be*
lasting, de rijks- en plaatselijke inkom
stenbelasting, de vermogensbelasting én de
Verdedigingsbelastingen wordt geen jeke*
ning gehouden met rechtshawlelingei^die,
al dan niet in verhand met andere reohls-
handeliaigen, kennelijk zijn verricht om de
libffing van een dier fóelasbngen overeen
komstig haar doel, geheel of ten deele, on
mogelijk te maken.
Ter preciseering van de strekking der
wetsvoordTacht wordt opgemerkt, dat deze
■niet gericht is tegen personen, die door be
perking van uitgaven hunne belasting
verminderen.
Wanneer iemand bijv. een d'enstbode af
schaft, is er geen, sprake van, dat hij :ets
doet, waarop de Staat zou moeten regeo*
Ten. Voortgezette heffing der per^onee'e
belasting gesteld, dat er ooit over zou
worden gedacht de mogelijkheid daartoe te
'scheppen zou veeleer in strijd zijn met
'het beginsel der verteringsbelasting, dat
ieder door de regeling, hetzij van zijn al
gemeene vertering, hetzij van bijzondere
verteringen, zelf invloed moet kunnen
hebben op het. deel, dat hij in de belas
ting te dragen krijgt.
Maar de zaak wordt anders, wanneer
'om een ander voorbeeld te noemen de
bezitter van een buitenplaats een uaamloo-
ze vennootschap tot exploitatie daarvan
opricht en vervolgens de buitenplaats ge
meubeld en met bediening van die ven
nootschap huurt; met dit gevolg, dat de
vennootschap in de gemeente-belasting
wordt aangeslagen, en wel naar 1/3 of ten
hoogste 2/3 van de huurwaarde en de
Waarde der stoffeering, terwijl de d enst-
boden, als wordende in het bedr jf der
vennootschap gebezigd., onbelastbaar wor-
'den. 1
In zoodanig geval wordt het doel der be
lasting wel degelijk ten deele verijdeld,
want de feitelijke toestand is onveranderd
'gebleven. Doot misbruik van een ree-li's-
vorm is een reductie en vrijdom van be'as-
ling verkregen, die voor geheel andere
omstandigheden bestemd waren.
f—De minister van oorlog verleent in de
maand Augustus geen audiëntie.
'UIT DE OfJSGEUiSaG
ALPHEN AAN DEN RIJN.
In de weide gedood. Tijdens het he
vige onweer, hetwelk zich Zaterdagmiddag
boven deze gemeente ontlastte, werden in
de weide van de landbouwers E. K., Wed.
v. W. en Wed. V. van eerstgenoemde twee
en van de beide laatstgenoemde pers nen
drie schapen door den bliksem gedood.^
Te water. In de Ridderbuurt geraakt©
Zaterdag de 14-jarige J. W., die met een
jonger broertje aan het fietsen was, in eeii
sloot te wateT. Ze werdon beiden door een
in do nabijheid vertoevend-en hengelaar
gered.
Ongeval. Zaterdagavond viel in d©
Hooftstraat het paard, aangespannen voof
een vrachtrijderswagen. Dij het ov6remd
helpen kwam het dier met den kop in eeU
ruit van het woonhuis van den heer S. te
recht, welke daardoor werd verbrijzeld.