15e Jaargang.
DINSDAG 29 JUL! 1924
4207
^ABONNEMENTSPRIJSbedraagt bi] vooruitbetaling
foor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal
gij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal
franco per post I 2.95 per kwartaal
pet Geïllustreerd Zondagsblad Is voor de Abonné's ver-
ferijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cl, met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zen- en Feestdagen I.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TF.L. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 y POSTBUS No. II
OE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone adverlentlën 33 cent pef regeS<
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
dubbele van het tarief berekend. 3
Kleine advertentiënv van ten hoogste 80 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ves*
huur, koop en verkoop 10.50.
pit nummer beslaat uit twee
fliden.
Liever Paapsch dan Turksch.
In heb hoofdartikel van de „Chr. Amster
dammer" wordt naar aanleiding van het
Eucharistisch Congres ge-schreven:
Wij willen niet blind zijn voor de
deugden der roomsche kerk, waardee-
ren zeffs wat deze kerk, ook in Neder
land, doet, tot het tegengaan van de
zedelijke verwildering de3 volks en tot
bestrijding van het atheisme.
Het doet weldadig aan, dat Rome, ook
op dit congres, pleit voor een strenge
moraal en kuischen wandel.
En verder herinnerend aan het spreek
woord: Liever Turksch dan Paapsch, zegt
tel blad:
Onze vaderen hadden' tot spreek
woord: Liever Turksch dan Paapsch!
En voor hun tijd was dit juist. Maar in
onzen tijd zijn de verhoudingen veran
derd. Het brute ongeloof verwerpt den
Christus Gods en met Hem ook de
Christelijke moraal.
In de Roomsche Kerk kan ten
minste de Christus nog gevonden wor
den.
Bij het pure, brutale ongeloof is
niets als de, dood!
De erkenning van de groote maatschap
pelijke waarde der Katholieke leer is wel
niet zoo heel warm en ex corde.en
uit het harte, en het is wel een dwaasheid
bijv. om te beweren, dat vroeger het:
„Liever Turksch dan Paapsch" wèl op z'n
plaats zou zijn geweest doch wij kun-
dat en meer wel uit den Protestant-
8chen geestestoestand verklarenEn
verder aan het slot lezen wij met volle
instemming de opwekking tot de Protes-
tantsche lezers:
Laat ons, met niet minder ijVer en
kracht dan Rome tentoonstelt, ons in
spannen tob de taak van de verovering
der wereld voor onzen Koning, ons
'heerlijk Hoofd in den hemel l
Voor een dergelijke krachtsontplooiing
nl. een positieve actie om de Christelijke
beginselen te verspreiden, God te doen er
kennen en de menschen godsdienstig te
doen zijn zullen wij. Katholieken, groote
waardeering hebben. Daarbij zullen de
Protestanten dan inzien,^ dat de vroegere
Proteslantsehe leuze moet worden omge
keerd. nl.: „Liever Paapsch dan Turksch"!
HSHTENLARSD
Cc Londsnsche conferentie.
De plenaire zitting.
De u i t n 6 0 d i ,g i n g van
Duitschland.
Over het verloop van de gfster gehouden
plenaire -zitting van de conferentie is een
officieel verslag uitgegeven.
De conferentie heeft besloten een com
missie van juristen in te stellen om de pa
ragrafen f. en li. van het vijfde hoofdstuk
dc*r Fransch-Britsche nota van 9 Juli te
besludeeren. De commissie zal worden
samengesteld uit vertegenwoordigers van
België, Engeland, Frankrijk, Italië, Japan
en een vertegenwoordiger der Vereenigde
Stalen, die echter slechts in de hoedanig
heid van adviseur in de commissie zitting
zal hebben.
Het door de juridische experts sir Cecil
Hurst en Fromage'ot ingediende rapport
werd aanvaard.
Zooals -men weet hebben deze juristen
gerapporteerd-, dat het Dawes-plan op ver
schillende punten het verdrag van Ver
sailles overschrijdt, zoodat de C. v. H. en
de Duitsche regeering dienen te worden
uilgenoodigd.
Vervolgens had een bespreking plaats
over de uiLnoodiging aan Duitschland.
Haar de conferentie nog niet met haar
werk gereed is gekomen en -hiermede nog
eenige dagen gemoeid zullen zijn, werd
besloten de Duitsche delegatie niet terstond
uit te noodigen, doch de leiders der dele
gaties te machtigen de uitnoodiging te
Verzenden zoodra zij den -tijd daarvoor go-
komen achten. Men -hoopt dat dit Don
derdag of Vrijdag het geval zal izijn.
De conferentie heeft de leideris der dele
gaties bovendien gemachtigd, stappen te
doen tot uitnoodiging van de Commissie
van Herstel. Daar de conferentie zich niet
bevoegd achtte dit machtige lichaam zon
der meer te verzoeken naar Londen te ko-
wen, werd bepaald, dat iedere regeering,
Y19 in, de Commissie van Herstel vertegen
woordigd ia, haar vertegenwoordiger zal
Opdragen het voorstel tot tijdelijke ver-
Plaatsing van den zetel der Commissie van
Parijs naar Londen, dat Barthou op ver
zoek van de Fransche regeering zal indie
nen, te ondersteunen.
Gemengde Gcmmissie voer de leening.
Voorstel van den Amerikaan
se h e n toehoorder.
Kolonel Logan, de Amerikaansche toe
hoorder bij de C. v. H. heeft gistermor
gen in de commissie, die de kwestie van
een in gebreke blijven van Duitschland en
de daarop te nemen sancties moet behan
delen, voorgesteld aan de door de commis
sie uitgewerkte regeling nog het volgende
toe te voegen:
De Duitsche regeering en de Commissie
van Herstel zullen vertegenwoordigers
aanwijzen, die in onderhandeling met de
bankiers zullen treden ten einde-te komen
tot een gemeen schappelijk accoord over de
voorwaarden voor de leening van 800 mil-
lioen goudmark.
De Fransche experts hebben in beginsel
dit voorstel aanvaard hetwelk in overeen
stemming is met het vredesverdrag waar
in aan de Commissie van Herstel het recht
wordt gegeven haar bevoegdheden op an
deren over te dragen en prioriteiten toe te
staan. De Engelsche expert Snowden ver
zette zich evenwel tegen dit voorstel.
Duitschland.
Communistische actie.
Een algemeen e aanval op
4 A u g.
liet „Hamburger Fremdenblat!" doet
mededeelingen omtrent eenige orders van
"de Berlijnsclie centrale der communisti
sche partij, waarin een militaire gewapen
de aanval op 4 Augustus wordt geseind.
Het sein tot den aanval zou worden gege
ven door een te Berlijn te plegen aanslag.
Er zouden groote demonstraties gehouden
worden met werkloozen, invaliden en voor
al vele Vrouwen'en kinderen. De arbeiders
zouden uit de fabrieken worden gehaald.
De demonstraties zouden moeten verloopen
in een strijd met de politie met korte
plaatselijke gevechten. Daaruit zou zich
dan een militaire strijd ontwikkelen. Het
gevechtsterrein zou zooveel mogelijk naar
de bourgeois-wijken moeten worden ver
plaatst. Iedere ernstige vijand zou dade
lijk neergeschoten moeten worden.
Verder bevatten de orders ook aanwij
zingen over het bezetten van gebouwen, het
vermoorden van bestuurshoofden, het be
zetten der stations, bankgebouwen, gas,
water, en electrische centrales en de stil
legging van spoor- en tramverkeer.
Ook de bestrijding van de technische
noodhulp, de rijksweer en de politie werd
aangegeven alsmede de communistische
vccktwijze in straten en huizen en de te
volgen tactiek in den burgeroorlog.
Het conflict met Rusland bijgelegd.
Het Duilsch-Russische conflict, dat naar
aanleiding van de huiszoeking in het ge
bouw van de handelsafdceling der Sovjet-
Russische legatie te Berlijn was ontstaan,
is bijgelegd. Heden zou de inhoud van de
overeenkomst tusschen de heide reg 'rin
gen gepubliceerd worden.
Frankrijk.
De moord op Bcnservizi.
Een politiek proces.
Heden begint voor het Assisenhof te
Parijs het proces tegen den Italiaanschen
anarchist Bonomini, die den 20en Febru
ari j.l. in een restaurant den leider van
het fascisme in Frankrijk, Nicolas Bon-
servizi, doodschoot. De beklaagde zal wor
den verdedigd door mr. Henry Torrès, die
destijds ook Germain© 'Berton als raads
man heeft bijgestaan.
D© verdediging heeft nie.t minder dan
49 getuigen opgegeven, waaronder
Poincaré, Raiberti, de Peretti della Rocca,
Léon Blum; de Italiaansche socialistische
leiders Turatti en Modigliani, de Belgische
Vandervelde en Picrard. Voorts de Spaan-
sche radicale geleerd© Unamuno; verder
Longuet, Mare Sangnier, kolonel Ricci-
otti Garibaldi (inmiddels overleden).
Een illuster gezelschap dus!
Yougo-Slavië.
Een complot ontdekt.
Volgens de bladen is de politie te Bel
grado op het spoor gekomen van een wijd
vertakt complot tegen het leven van den
koning en den premier.
Roemenië.
Bezorgdheid voor bolsjewistische actie.
Verscherpte grensbewaking.
De Roemeensche regeering heeft een ver
scherpte grensbewaking ingesteld tegen het
binnenkomen van bolsjewistische agenten.
Aan de grens van het land is een bolsje
wistisch complot ontdekt. Men maakt zich
hier ongerust over de communistische
agitatie. Alle communistische organisaties
zijn ontbonden.
Bulgarije.
Moord op een journalist.
De hoofdredacteur van het Russische
vluchtelingendagblad, dat te Sofia ver
schijnt. Kalin:kof, is vermoord. De motie
ven zijn nog niet bekend. De daders zijn
ontkomen.
Raditsj f
Aan Duitsche bladen wordt gemeld, dat
de echtgenoote van Raditsj een brief uit
Moskou heeft ontvangen, waarin het over
lijden door hartverlamming van Raditsj
gemeld wordt.
Polen.
Hongerstaking in de gevangen!»
te Warschau.
In de centrale gevangenis te "Warschau
weigeren de politieke g«?/angen<?n s'nds
twee dagen alle voedsel.
Syrië.
Politieke reorganisatie in Syrië.
De «Fransche Hooge Commissaris voor
Syrië, generaal Weygand, heeft onlangs,
volgens „Information" te Beyroeth en
Damascus eenige redevoeringen gehouden,
waarin hij een uiteenzetting gaf van de
voorstellen tot reorganisatie van Syrië.
Volgens de te Parijs uitgewerkte plan
nen zullen de staten van Damascus en
Aleppo worden vereeenigd tot één staat,
Syrië, Alawiva en Jebel zullen echter af
zonderlijke staten blijven.
Wanneer de toestand in den Libanon
zoover is gdVorderd, dat de tegenwoordige
gouverneur kan worden teruggeroepen, zal
er een hoofd van den staat worden ge
kozen door een raad van afgevaardigden,
in overeenstemming met den Hoogen Com
missaris. De hoofden der verschillende
departementen zullen verantwoording
schuldig zijn aan dezen raad van afge
vaardigden. Op een dergelijke wijze zal
ook het bestuur van Alawiva worden ge
regeld.
Syrië zal een parlement krijgen met.
daaraan verantwoordelijke ministers. Da
mascus zal de hoofdstad zijn. Deze reorga
nisaties zijn uitgewerkt om tegemoet te
komen aan de wenschen der bevolking.
De bevolking van het thans vereenigd
Syrië* bedraagt op het oogenhlik circa
1.715.000 zielen, die van Alawiya oneeveer
410.000 en die van den Libanon 710.000
Amerika.
De opsfand in Brazilië.
De strijd in Sao Paulo.
Zondag heeft een hevig gevecht plaats
gehad ten Zuiden van Sao Paulo. Nadat
de regeeringstroepen de stad met zwaar
geschut, hadden gebombardeerd deden de
opstandelingen een heftigen uitval en
dreven de regeeringstroepen op eenige
punten terug.
Sao Paulo's ontruiming
officieel gemeld.
Officieel wordt medegedeeld, dat de
Braziliaanscho ambassade te Washington
heeft doen weten dat de revolutionnaire
troepen Sao Paulo hebben ontruimd, en
de stad door de federale troepen is bezet.
Ook uit Rio de Janeiro wordt gemeld,
dat de regeeringstroepen gisteren Sao
Paulo genomen hebben.
BlftN^NLAND
De Bisschop van Osnabrück bezoekt het
R.-K. Centr. Bureau v. Ond. en Opv.
Gisteren voormiddag half twaalf bracht
Z. D. H. Mgr. Dr. Wilhelm Berning, Bis
schop van Osnabrück, vergezeld van den.
Hoogeerw. heer H. H. Ganse forth, vicaris-
generaal, en van den Zeereerw. heer Dr.
Huismann, een bezoek aan het R.-K. Cen
traal Bureau voor Onderwijs en Opvoe
ding, te 's-Graveribage.
Z. D. H. werd ontvangen door den Di
recteur, Dr. Th. Verhoeven, en maakte
vervolgens een rondgang door de verschil
lende loka'en, waar het personeel aan den
arbeid was In één dier lokalen deed Z. D.
H. het geheele personeel aantreden, om
bet vervolgens op allerhartelijkste wijze
toe te spreken. Na afloop van het Eucha
ristisch Congres wou Z. D. H. niet verzui
men, naar den Haag te gaan, om het Bu-
reau te bezoeken, waarin Spr. als oud-
schoolman zeer groote belang stelde.
Kwam Z. D. H. Holland danken voor de
vele weldaden, door zijn Diocesanou ge
noten, speciaal ook gold die dank, het Bu
reau voor de diensten, die het. naar Spre
kers persoonlike ervaring in den loop der
jaren aan Duitschland had bewezen.
Het Bureau was voortgekomen uit den
glorievol geëindigden schoolstrijd. Dien
strijd had Duitscklarid nog vóór zich, maar
'het hoopte hem te strijden met Hollands
medewerking, met dezelfde middelen als
Holland, en mocht God het geven
met eenzelfde succes. Z. D. H. dankte den
Directeur en diens personeel voor de har
telijke medewerking en hoopte daarop ook
in de toekomst te mogen rekenen.
Ten slotte gaf Z. D. H. aan allen den
Bisschoppelijken zegen. Het hooge Gezel
schap gebruikte den lunch bij Dr. Verhoe
ven en vertrok daarna weer naar Amster
dam.
De scholen voor verlofs-officieren.
Overplaatsing van een der
scholen naar Kampen?
Men meldt uit Kampen aan de „Msb.":
'Wij vernemen, dat er veel kans bestaat,
dat met 1 October a.s. één der beide scho
len voor Verlofsofficieren naar Kampen
zal worden overgeplaatst, niettegenstaande
het betrekkelijk wetsontwerp in de Tweede
Kamer is aangehouden.
Naar men ons mededeelde, zou de Mi
nister deze overplaatsing zonder mede
werking der Kamers kunnen doen plaats
hebben.
De salarisverlagingen.
Wij vernemen, dat de salarissen van
de ministers, hoofden van departementen
van algemeen bestuur, met ingang van 1
Januari 1925 op f 15.000 per jaar (vroe
ger f 18.000) zullen worden gebracht. De
salarissen der secretarissen-generaal der
departementen zullen met ,f 500 worden
verlaagd. De salarissen der ambtenaren
met den rang van administrateur blijven
ongewijzigd. „Hbld."
Wijziging in kinderbijslag?
De Centrale zegt uit goede bron te ver
nemen, dat de regccring ernstig overweegt
den kinderbijslag over 1925 op 4 pCt. te
brengen.
Wij plaatsen achter dit bericht een
vraagteeken.
Het nieuwe Rijksschooltoezicht.
Met ingang van *1 Augustus a.s. zijn be
noemd bij het rijksschooltoezicht lager on
derwijs:
Eerste hoofdinspectie:' hoofdinspecteur
mr. P. Truyen; schoolopziener bewaar
school ond er wijs mej. Op de Coul; inspec
teurs: Breda, J. J. Verbeeten; Eindhoven,
J. J. Beliën; Helmond, P. Coenen; 's-Her-
togenbosch, baorn Van Voorst tot Voorst;
Roosendaal, J. van Luijtelaar; Tilburg,
Mej. F. Jansen; Veghel, G. Widdershoven;
Heerlen, H. Hol; Maastricht. P. Mesker;
Roe.rmpnd, J. Cals; Sittard, J. Mols; Venlo,
A. van den Donk.
Tweede 'hoofdinspectief hoofdinspecteur
P. Wieleuga; schoolopziener bewaarschool-
onderwijs Mej. Van Omme; inspecteurs:
Apeldoorn, dr. Strootman; Arnhem, dr. De-
sertïne; Doetinchem, W. Charbo; Ede, G.
Putto; Nijmegen, W. Smits; Zutphen, A.
van Disl'.oeck; Almelo, mr. Te.r KuileDe
venter, J. Ladage; Enschedé, A. Omloo;
Ommen, J. van Hartingsveldt; Zwolle, .D.
Reinder3.
Derde hoofdinspectie: hoofdinspecteur A.
Rinks; inspecteur in algemeenen dienst F.
Santman; schoolopziener bewaarsehoolon-
derwijs mej. A. Houba; inspecteurs: Briclle
A. van Ooij; Delft, G. van As; Dordrecht,
J. J. k Hart; Gorinchem, P. van Nes;
Gouda. H. de Blouw; 's-Gravenltage, J. Pat.
tist; Leiden, J. Baak; Rotterdam. J.
van Westendorp; Schiedam. J. Pas; Goes,
J. Abeleven; Middelburg, S. Brandsma;
schoolopzieners in de inspectie: 's-Graven-
hage, P. van Duiin en E. Keuchenius; Rot
terdam, J. den Hartog, H. Hijman en A.
Smit.
Vierde hoofdinspectie:' hoofdinspecteur
K. Brants; schoolopziener bewaarschool-
onderwijs Mej. Den Boer; inspecteurs: Alk
maar. E. Rahder; Amsterdam, P. van
Rovesteijn; Haarlem. G. Westink: Den
Helder, G. Dun; Hilversum, F. Eringa;
Hoorn. Westerouen van Meetere.nZaan
dam, Tj. Sterringa;' Amersfoort, L. van
Loon; Breukelen, mr. A. Fock; Utrecht, C.
Tonder; schoolopzieners in de inspectie:
Amsterdam. S. Anema, P. Hoogland, mej.
O. Schönfeld. H. van de Weijer.
Vijfde hoofdinspectie! hoofdinspecteur
dr. Niihoff; schoolopziener bewaarschool-
onderwijs mej. Keuning; inspecteurs: Dok-
kum. K. van der Graaf; Franeker, A. Brons
Heerenveen, J. Houwen; Leeuwarden, L.
Welling; Snee-k, P. Dam; Appingedam. J.
Hommes;' Groningen, Th. Boekholt; Win
schoten. J. de Vries; Zuid'horn, D. Lever
man; Assen, J. Valeton; Borger, dr. A.
Kan; Emmen., W. Puister.
Inspectie buitengewoon lager onderwijs:
inspecteur dr. A. van. Voorthuijsen
r
Invoer van schoenwerk.
Volgens het „Vakbl. van den Schoenma
ker" heeft de invoer van schoenwerk in
Juni 1924 bedragen 108.480 paar lederen
schoenen ter waarde van f 371.000 en
15G.118 paar linnen schoenen ter waarde
van f 198.000.
De uitvoer in Juni 1924 beliep 12.853
paar lederen schoenen ter waarde van
f -82.000 en 860 paar linnen schoenen ter
waarde van f 3000.
Sollicitaties bij de polit e
In Zuid-Hollandsche gemeenten.
De Commissaris der Koningin in dit
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
De plenaire zitting van de Londenscb®
conferentie heeft besloten de C. v. H. en
Duitschland uit te noodigen, maar nog
niet terstond.
Communistische actie in Duitschland.
Officieel wordt medegedeeld, dat Saa
Paulo door de rebellen ontruimd is.
BINNENLAND
Na het Eucharistisch Congres Ver
schillende berichten. (2e blad).
Het nieuwe Rijksschooltoezicht
Het ontslag bij het hoofdbestuur da
P. T. T.
LEIDEN
Antwoord op vragen van het Kamerlid
Bulten inzake het Rijksopvoedinggesticht,
alhier.
Wij geven op de vierde pagina (eerste
blad) foto's van het Eucharistisch Congre9
gewest heeft aan B. en W. van de gemeen-
.en dier provincie een circulaire gericht,
waarbij hij hen uitnoodigt om net alleen
de bezitters van het diploma van Ar-
Ned. Politiebond, doch ook houders 0(I
het diploma van den Ned. R.-K. Politie-*
bond St. Mickaël bij de sollicitatie naar
de betrekking van gemeente-veldwachter,
de voorkeur te geven boven niet-gediplo-
meerden.
Mgr. Nolens naar Ierland.
Naar het Huisgez. verneemt zal mgr. dr.
Nolens de viering van het eerste lustrum
van den Ierschen Vrijstaat bijwonen.
Mr. dr. Kooien, voorzitter van de Twee
de Kamer, heeft om huiselijke Tedenen
voor de uitnoodiging moéten bedanken.
Aanslag op een Nederlandsch
Consulair ambtenaar.
Havas meldt uit Nice d.d. 27 Juli;
Een onbekende is in den loop van den
nacht door het venster de woning van den
kanselier van het Nederlandsohe consu
laat, baron Van Spengler, binnengedrongen
De baron poogde hem te vatten, doch werd
door drie revolverschoten getroffen.
De dader wist te ontkomen.
Naar wij verder vernemen is de heer
Van Spengler wel door drie revolverscho
ten getroffen, maar niet gedood.
De „Matin" deelt mede, dat de indringer
een jonge man, een venster binnensloop
van een appartement, waar jhr. Van Spen
gler logeerde. De heer v. S. wierp zich op
den indringer en een worsteling ontstond
toen. De indringer schoot driemaal, zon 1 t
evenwel te treffen. Tevens beet hij zi n
tegenstander in de hand, zoodat deze ge-"
noodzaakt was hem los te laten. Do in
breker sprong daarop uit hot venster en
verdween, zooalis reeds medegedeeld is.
Hij zag er goed gekleed uit.
Vragen van Kamerleden
Het ontslag bij het
Hoofdbestuur der P. T. T.
Gelijk meif weet hebben wij eenigen tijd
geleden gemeld, dat aan bet Hoofdbestuur
van het Staatsibedrijf der Posterijen, Tele
grafie en Telefonie te 's-Gravenhage, t r
uitvoering der voorstellen van de comm.s-
sie-van Roijen, aan ruim honderd mr 11
van het personeel ontslag is aangezegd,
ingaande 1 October 1924.
Het Kamerlid Van Braambeek stelde
den Minister van Waterstaat de vraag of"
dit juist was en voort vroeg hij nog liet
volgende;
Zijn bij deze ontslag-aanzeggingen de
regelen gevolgd, waartoe de Centr; ,e
Commisise voor Georganiseerd Over! g
heeft geadviseerd en waarmede de regee-
ring heeft verklaard, zich grootendeels te
kunnen vereenigen?
Indien het antwoord op de vraag betref
fende het ontslag bevestigend luidt, is de
Minister dan niet van oordeel, dat het
wenschelijk geacht moet worden, dat, al
vorens aan de voorstellen van boven e-
noemde commissie uitvoering te geven, liet
rapport betreffende haar onderzoek en
haar voorstellen wordo gepubliceerd,
teneinde zoowel het publiek als het be
trokken personeel in de gelegenheid te
stellen, hierover een oordeel uit te spre-
ken?
Is de Minister bereid, de verwezenlijking1
van de ontslagredenen te bevorderen-en in
verband hiermede de verdere uitvoering
van de voorstellen der commissie-Van
Roijen op te schorten?
De minister, de heer Van Swaay, deelt
nu mede, dat het bericht omtrent het _ont-
\slag van do 100 ambtenaren geheel juist
was.
De minister voegt hieraan toe, dat bet
voorstel tot de personeelsvermindering,
1 door den directeur-generaal aan kem go-'
