No. 4516 Het Internationaal Eucharistisch Congres te Amsterdam. 15e Jaargancj. B8NSD/IG 22 JULI 1924 £cidóckc Sou/tont jeABONNEMENTSPRIJS bedraagt bt] vooruitbetaling foor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal jij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal per post I 2.95 per kwartaal Geïllustreerd Zondagsblad Is voor de Abounds ver. tegen betaling vaD 50 ct. per kwartaal, bij voor- ütbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct, met Geïllustreerd 'ondagsblad 9 ct. TER INLEIDING. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen J. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TIL. INT, ADMINISTRATIE 035 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 t* POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT Oowors adverientlön 30 oenl per NgeS< Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het a dubbele van het tarief berekend. 3 Klolne advoiienflësti van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver» huur, koop en verkoop 4 0.50, AMSTERDAM, Maandagavond 21 Juli 1924. Set internationaal eucharistisch kongres a welks vooravond wij thans staan, is geheel Nederland en in 't bizonder Amsterdam, van buitengewone betee- In de rij der kongresson in groot den als Rome, Parijs, Londen, Weenen, uien, Madrid, Jerusalem, Brussel, Ant- 1-pen krijgt eindelijk de hoofdstad van kleine Nederland een beurt, en het is Aemstels aloude veste, dat we morgen- Dinsdag op 't tijdstip onge- >r, waarop dit artikel onder de oogen - lezers komt, den kardinaal-legaat en illander Wilhelmus van Rossum met) en pronk zullen binnenhalen, om de «jachtige eucharistische manifestatie te die de dogen der geheele wereld luiende vijf dagen naar ons zal doen kfen! De uitverkiezing van Amsterdam tot heeft natuurlijk hare redenen. eens met de laatste te beginnen: de omstandigheden, waaronder de reld nog steeds verzucht, verwijzen wel ïzelf naar onze hoofdstad en zijn ons arin dus niet weinig gunstig. Immers den langen européeschen oor- was er, zooals spreekt, geen sprake internationale euch. kongressen, maar fs toen in 1918 de vrede losbarstte, gaf zoo'n klap, dat de verschrikte mensch- id nu in 1924- nog niet weet,'waar aan toe is. De wereld is nog immer van verwarring, en al riep de Paus een gulle gastheer het le kongres na oorlog in 1922 te Rome samen, vraagstuk, waar voor de volgende kon- issen een geschikte stad <0 vinden, was ïrmee nog niet opgelost. Want om maar een erg duidelijk voorbeeld te nemerf: Parijs zouden geen Duitschers komen in Berlijn geen Franschen. Wat lag dus eenig nadenken meer voor de hand, dan men in deze omstandigheden, om iionale gevoeligheden "te sparen, zijn oog vestigde op het kleine Holland, dat den wereldkrijg zijn neutrali- strikt bewaard had niet alleen, maar fs, wat meer zegt, zooveel liefde bewezen i aan al wie liefde en hulp noodig had, t wij, Hollanders, daardoor ons een erst goeden naam veroverden in heel de Ja, we gelooven zelfs, dat onze heilige Vader de Paias, kende Hij ïllandsch, het aardige versje van Ber- rd van Meurs zou aangehaald hebben: „Willemientje, aardig kiendje, waar ik zooveul goeds va hour ,,Van het H. Sacrament van Mirakel tot Amsterdam", waartoe deze zich geïnspi reerd voelde door het vijfeneenhalfde eeuwfeest in 1895, goed laat aansluiten. Neen, niet beter kan men in de stemming komen voor dit grandioos festijn, dan door nog eens de Dichtwerken van onzen Von del, ,,'s Lands oudsten en grootsten Poëet", ter hand te nemen en nu, op den voor avond van het grootsch gebeuren, te lezen van: ,Nu 't eeuwgetij van 't vicrenswaardig wonder Zijn derden ring op heden toesluit, ronder Dan goude pen of passer ronden sluit; Zoo breek als bloesem uit In Lentemaand, met haar verkwikte loten, O burgerij! uit Gijsbrechts erf gesproten, En hooit veraard van uwen ouden struik, In 't wettig kerkgebruik. Men vlechte om strijd nu lovers in laurieren, En duurzaam loof, om 't wonderfeest te eieren; Men spann' tapijt, schakeere zang met. snaren, Bewierook' 't hooge altaar, En eer' alom de Heiligheid der Stede." Of men neme de Altaargeheimenissen voor zich, om daaruit het oyerschoone, misschien wel duizendmaal, maar toch nooit te veel aangehaalde onvolprezen slot te Maar er is nog een andere, veel groo- e, reden: Is daar, in Amsterdam, in het ir 1345 niet een beroemd eucharistisch gebeurd? in 1880 had de stichteres der kongressen, de fransche me Emilie Tamisier, om die reden onze ofdveste uitverkoren, maar hare edele gingen mislukten nier evenzeer als in lgië, het vaderland van de h. Juliana, vurige vereerster van het H. Sacrament, zoo weivf het eerste internationaal euch. .ïgres te ïtijssel in Noord-Frankrijk ge ilden van 2830 Juni 1881. Een jaar er, in 1882, sprak men opnieuw over maar weer faalde het plan, men kwam bijeen te Avignon in Zuid- ankrijk. Maar nu," in 1924, nadat men ers reeds 26 maal saamgekomen is, nu dan toch eindelijk Hollands hoofdstad uscli aan de beurt, en het XXVIIe int. kongres, dat we staan te beginnen, geen stille omgang wezen, gelijk we daar jaarlijks houden ter eere van Hoogheilig Sacrament van Mirakel, ïn waarachtig niet, maar een grootsche, ichtige hulde, aan den Christus Eucharis- us, zooals Nederland nog nimmer heeft tischouwd. Ja, het hoogheilig Sacrament Mirakel van Amsterdam krijgt door reuzegebeurtenis wel een bizonder lef, en het moet vooral den rasechten Qsterdammers ongetwijfeld naar den zin dat ze gedurende die prachtige gen hun hart eens mogen ophalen aan II jubel, die dan door kerk en zaal zal schallen! De Katholieke Amstelaar is trotsch op u mirakel, en Amstel's beste burgers bben hun fierheid daarover dan ook im- uitgejuicht. En daarin trokken Vondel Broere, merkwaardig genoeg, één lijn. ant behalve dat beiden op een algemeen in hun liefde uitzongen voor het H. cram ent, Vondel door zijn prachtig leer- ïht „Altaargeheimenissen", Broere door n enthoesiaste „Dithyrambe op het Al- dichtte de eerste in 1645 vendien nog zijn „Euwgetij der heilige rie t' Amsterdam" en de laatste in 1845 n roerende hallade „De Bedegang." En z<x> ooit, dan is nu wel het oogen- i gekomen, deze vier schoone gedichten hun geheel nog eens tedoorproeven, zich het lied van dr.' Schaepmon: „O, Kersfen hart, wat traagheid let u dan, Des morgens vroeg te rennen, daar dit [Mann', Die zuivre dauw des offers, zoo gezegd U in den mond en op de lippen regent, Zoo blank als sneeuw van 't heilrijk [Paradijs? Wat hoop van staat, gebouwd op [smeltend ijs, Wat zucht tot goud, wat vleierij van [pluimen Betooovren u dien zegen te verzuimen? Dien outeroogst? Dat offerooft? Die [vrucht, Voor elk gekweekt in serafijnsche lucht? De Heiland, eens gehecht aan 't heilzaam Dteiken, Begint van hier zijn vrucht u toe te reiken Hier bloeit de boom des levens dag aan [dag, Hier rust de ziel van 't ijdele bejag, Hier toomt de geest het vleesck zijn [dartelheden; Hier antwoordt God op zuchten en [gebeden; Hier wischt hij af de tranen in den nood; Hier leeft het hart in troost, hier [sterft de dood; Hier geelt u God den voorsmaak van 't [onsterfelijk, Ook van zich zelf door, 't offeren 1 1 [verwerf lijk." En Cornells Broere? We zijn Gerard Brom dankbaar, dat hij in no. 24 der Geert-Groote-uitgaven ons nog eens ge schonken heeft de treffende ballade „Be degang" van den man, van wien velen alleen maar weten, dat ze hem volgens het onderschrift van het Hageveldsche horstbeeld, niet vergeten mogen. Maar we hebben 't weer gelezen, het oude, roeren de, kinderlijke lied, en zelfs wie zijn smaak gevormd heeft in de school der nieuwe literatuur, zal toch getroffen even stilstaan bij het lezen van de volge verzien, die glanzen van een zacktbekoren- de naïviteit: Het jongske wies, en 't ouderpaar Dat hem dit voorbeeld gaf, Zonk met het kruishout in de hand, En vol van hoop in 't graf. Maar telkens als om dak en dam, Der groote stad aan 't IJ, Die nooit vergeten, avond zonk Van 't vroege jaargetij, Dan sprak de zoon, die 't leed herdacht Zijn moeder aangedaan: „Rust, lieve moeder, rust in 't graf, Voor u zal ik nu gaan", |i Krijgt het hoogheilig Sacrament van Mirakel een' bijzonder relief door de uit verkiezing van Amsterdam tot Congres- stad, het is duidelijk, dat bet Congres zelf op een zoo algemeen mogelijk 1 op we reldplan komt te staan. En nu ik daarover scbrijf, komt me bet weergalooze kunst stuk voor den geest, dat ik gezien heb in de Camera della Segnatura van het Va- ticaanj de Disputa van Rafaël Santi. Ge lijk daarop hemel en aarde,' oud en nieuw Verbond, heiligen en godgeleerden in ver rukking schouwen naar het H. Sacrament, zoo zullen ook in Amsterdam oude en nieuwe Wereld, geleerden en ongdetter- 1 den, deugd en wetenschap, dichters en prozamenscherL, ja, volken van den meest uiteen'loopenden aard en beschaving schou wen naar het Allerheiligste, omdat, wat ons ook scheidt, we allen één zijn in zoo ver, als wij allen het H. Altaarsacrament het centrum van onzen eereddenst noemen. En omdat volgens een Fransch godgeleer de het H. Sacrament „le principe inspi- rateur de l'art chrétien: het begeesterend beginsel der Christelijke kunst is, zullen in Amsterdam de geïnspireerde kunste naarszielen hare schoone visies pogen te ver tastbaren naast de weelde, welke na tuur en liturgie reeds zullen uitstralen. En ,al zijn we, figuurlijk gesproken, Part hen, Elamieten, Kappadociërs, Romeinen, Kre tenzers en Egyptemaren, één taal zullen we toch allen verstaan, het is de taal, die Jezns spreekt tot ieder van ons van achter den sluiter der H. Eucharistie. Amsterdam, stad van het Congres, gij zijt groot en wij prijzen u er om! En mag ik eens iets gewaagds zeggen? Het is dit: Rome is wel de hoofdstad der hcele Chris tenheid, maar mot deze uitzondering: In de volgende vijf dagen zijt gij, Amsterdam, de hoofdstad der ChristenheidAl de 300 millioen Katholieken van heel den aard bodem zien naar u op gedurende dezen tijd, en wij brengen u daarvoor hulde en groeten is. Aan u ook zal dezer dagen vervuld wor den het woerd van Isaias, den profeet: .Volken zullen wandelen naar uw licht, en koningen naar den glans, die over u opgaat. Sla uwe oogen op in het rond en zie! Alle dezen verzamelen zich en komen tof 'u; uwe zonen zullen van verre kernen en uwe doch teren van terzijde optrekken. Alsdan zult gij zien en overvloeien, uw hart zal verwonderd zijn en zich verrui men wanneer zich tot u wendt de menigte der zee, de kracht der volkeren tot* u komt. Van Saba zullen allen komen, goud en wierook aanbrengend en den. lof des Heeren verkondigend! En uwe poorten zullen altijd openstaan, dag noch nacht worden zij gesloten, opdat de kracht der volkeren tot u worde gebracht, en hunne koningen herwaarts werden gevoerd." Als Mortimer in Maria Stuart van Schiller aan de koningin het verhaal doet van zijn reis naar Rome wellicht het schoonste stuk van het beele treurspel dan begint hij met de volgende woorden, die ik terwille der taalkenners eerst in 't mooi oorspronkelijke geef: Es war die Zeit des groszen Kirchenfests, Von Pilgerscharen wimmelten die "Wege, Bekraenzt was jedes Gottesbild, es war Alsob die Menschheit auf der Wandrung [waere, Wallfobrend nac.h den Himmelreich. Mic.h [selbs't Ergriff der Strom der glaubenvolle Menge Und risz mich is das "YVeickbild Rorns. Het was de tijd van 't groote, kerklijk [feest, Van pelgrimscharen wemelden de wegen. Bekranst was ieder heiligenbeeld; het was Alsof de menschheid op haar zwerftocht [ware, Beêvarend naar het Hemelrijk. Mij ook Nam 'op de stroom der g'loofsgetrouwe menig t' En bracht m' in Rome's stadsgebied. Verander Rome in Amsterdam, en Schiller verbaalt ons, boe de Katholieke wereld dezer dagen naar Amstels aloude veste opgaat, om hulde en groet te bren gen aan den Christus Eucharisticus. Met het begin van het Congres is van daag reeds een begin gemaakt. Van -mor gen namelijk met den D-trein van 10 27 arriveerde bier aan bet Centraal Station de Prins-Bisschop van Breslau, Zijne Eminentie Kardinaal Dr. Bertram. De consul-generaal van Duitschland, de heer Von Frackenberg, prof. dr. Ditscbeid, de paters v. d. Hoeven en d' Aquin S.J. B. van Dijk en eenige andere comité-leden w-aren ter begroeting aanwezig. Per auto werd gereden naar bet buis van den heer Von Frackenberg aan de Koningslaan, waar Z. Em. zijn intrek nam. In den namiddag, omstreeks 5 uur, arri veerde uit Brussel .op het vliegterrein Schiphol onder Sloten met een vliegma chine van het type-Farman, Z. D. H. Mgr. Thomas Ludovicus Heylen, bisschop van Namen en permanent voorzitter van het Comité der Intern. Euch. Congressen. Et was veel publiek, waaronder verschillende filmoperateurs en fotografen. Deken P. Stroomer, Pater van Dijk, secretaris van het plaaselijk Congres, „en eenige andere leden van het Comité, waren aanwözig. Deken Stroomer heette Mgr. Heylen harte lijk welkom en spelde hem onder luid .ap plaus het gouden Congres-insigne op de borsf. Per auto werd gereden naar Aam- sterdam door het vriendelijk Sloten, waar de auto even stilhield, om den grijzen herder van dit dorp gelegenheid te geven, den bisschop zijn groeten aan te bieden. Mgr. Heylen heeft zijn intrek genomen in het Bagijnhof en is dus de gast van den HoogEerw. Deken. H. A. ULLEMAN, Pr.. BUITENLAND Dat nuroiK feiaden. iep beslaat uót trassi De Lcndensche conferentie. De eerste commissie. Haar rapport gepubliceerd. De eerste- commissie van de Londensche conferentie heeft gisteravond -den tekst ge publiceerd van haar rapport. Zij stelt voor: le. Wanneer de Commislo van Herstel er over te beslissen heeft, of Duitschland in gebreke is gebleven met betrekking tot de "verplichtingen genoemd in dit hoofdstuk van he-t verdrag, zal een Amerikaansch burger, op grond van de volgende bepa lingen benoemd, aan de beraadslagingen deelnemen on zijn stem uitbrengen. Deze Amerikaansche burger zal binnen dertig dagen 11a aanneming van dit wijzi gingsvoorstel mot algemce.no stemmen door de Goimr'ssio van Herstel moeien worden benoemd. Als de Commissie van Herstel niet bij machte is, tot een eenstemminge beslissing omtrent de benoeming te konen, zal deze door den president van het Int. Hof van Justitie geschieden. Deze persoon zal voor dtu duur van v'jf jaar dit ambt bek ecden en daarna herkozen kunnen worden. Wanneer de Commissie van Herstel constateert, dat Duitschland in gebreke is gebleven, zullen de betrokken regeer i li gen, het bewustzijn van de belangengemeen schap tusschen hun. ei gen financieel© be langen en die van de geldschieters voor de Jeening van 800 millioen goudmark, on middellijk over den aard van de te nemen sancties moeien beslissen mede met be trokking tot de methoden voor een spoedi ge en effectvolle toepassing ervan. 3e. Om den rentedienst.voor de leening te garaudeeren, zoomede om het inteeke- men op de leening te vergemakkelijken, verklaren do geallieerden, dat als er sanc ties aangewend moeten worden, zij de bij zondere garanties in acht zullen nemen die voor den d:enst der leeniDg zijn ge geven. De geallieerde mogendheden zijn voorts van meening, dat de dienst der lee ning absolute prioriteit zal genieten met betrekking tot alle hulpbronnen van Duitschland, waarop voor de leening liet hypothecair pandrecht is verkregen, zoo mede met betrekking tot alle bronnen van inkomsten, die dooraanvending der sanc ties verkregen kunnen worden. De geallieerden z:jn het er voorts over eens. dat tijdens den duur der leening geen .sancties toegepast mceten worden, wan neer niet te voren de Commissie van Her stel het in gebreke blijven in den zin van de derde afdeeling van'het eerste deel van het Dawes-rapport heeft geconstateerd en nadat het oordeel van den controleur voor de schadevergoeding en den vertegenwoor diger der obligatiehouders ingewonnen zal zijn. 4e. Alle op het oogenbük bestaande rechten der onderteekenaars van het Ver drag van Versailles begrepen ïn samen hang met het Dawês-rapport zullen ge handhaafd worden voor zoover geen ver anderingen in bovengenoemde paragrafen vastgesteld zijn. De tweede commissie De tweede commissie, die beraads'oagt over het herstel der economische eenheid van Duitschland en dus de netelige kwes ties van de ontruiming van'het Roergebied en andere bezette gebieden heeft op te los- iS-en, kan maaT niet tot overeenstemming komen. Zij beeft, zich nu gesplitst in twee subsommissies. Naar Havas meent is er sindsdien «eenige toenadering merkbaar tusschen de Fransche, Belgische en En- gelsche gezichtspunten. In ieder geval is bet einde der conferentie nog niet in het zicht. De uitnoodiginq der Duitschers. Marx en Stresema.au. Gistermiddag, verneemt de TeL, beeft te Berlijn een kabinetsraad plaats gebad, waarin de delegatie is samengesteld, welke naar Londen zal gaan, Toodra de uitnoodi- ging tot deelneming aan de Londeïische conferentie de Duitsc'be regeering zal be reiken. De 'delegatie zal bestaan uit den rijks kanselier, dr. Marx, den rijksminister van Buitenlandscbe Zaken, dr. Strese- mann, en waarschijnlijk nog den „Mi- .nisterialrat" dr. Schubert, die speciaal ex pert in Amerikaansche aangelegenhe den is. Volgens de „Daily News" hoopt men de Duitschers Woensdag of Donderdag uit te noodigen tot bet bijwonen der conferentie. Duitschland. Werkloosheid in het Roergebied. Volgens een bericht aan de ..Vorwavts uit E as en zijn op het oogenb'ik 25.0H0 mijnwerkers in het Roergebied zonder werk. Frankrijk. Harriots hulptroepen. Een communiste n-c verval. De tegenstand der Katholieken van HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. Hel rapport der eerste commissie ter conferentie yan Londen. De tweede com< missie ondervindt mo8i!ijkheden. De ontwapenïngsplannen van Dsnsmarw marken. Nadere bijzomlerhedon omtrent dm moerd op den Amerikaanschen consul tg Teheran. BINNENLAND De rijwielbelasting, ingaande 1 Augus-r tus. (2e blad). LEIDEN De Raad heeft gisteren tot de onderwijs- reorganisatio besloten. Elzas-Lotharingen tegen do vervolgfings-i plannen van Ilorriot is den radicalen een doorn in het oog. Men zoekt naar voor wendsels de enorme openbare beloogingen en meetings te kunnen verbieden. Daar worden nu de communisten voor gebruikt.. Zonder dat zij door do politie gehinderd werden, zijn Zondag te Melz een twee honderd communisten naar een vergaders l'okaal opgetrokken, waar een vergader'rg plaats had van comité':; uit Metz en de om geving en dientengevolge een honderdtal dames en heeren hijeen waren. Na het gebouw or-isinge'd te hebben, verbrijzelden de communisten de glazen deuren en stormden als een echte wanda- lenbende de zaal' binnen, n'et alleen alles stuk slaand wat in hun bereik was, maar tevens de aanwezigen neerranselend met de ploertendooder die zij, bij zich hadden. En om hun haat tegen de christenen volop bot te vieren, hadden zij bovendien een aantal waakhonden meegebracht, d,!e zij op de weerloozen afjoegen. Slechts met de grootste moeite konden de vergaderden ontvluchten nadat velen kutmer gewond waren en semmigen ze'fs zeer ernstig. Na afloop kwam de politie een onderzoek instellen. De ontroering "3 natuurlijk zeer groot en 'dit voorproefje van wat E'zas-Lotharingen te wachten staat van het Fransche sector isme, zal niet nalaten op geheel Elzas-Iotharingen een enormen indruk te maken, De Fransch-Russische toenadering, Tusschen Herrict en den Russischen volkscommissaris van Buitenlandscho Zaken, Tsjitsjerin, heeft een telegramwis seling plaats gehad ter gelegenheid waar van Herriot nog eens nadruk heeft gelegd op zijn wensch om zoo spoedig; mogelijk normale relaties tusschen Frankrijk en. Rusland te herstellen, te beginnen met de regeling der onaangename paspoorten- kwestie. TsjiLsj'érin antwoordde, met voldoening de besluiten van het Fransche gouverne-- ment te begroeten en belooft, 111 een zelfden geest van welwillende vriendschap tot do oplossing van de paspoorten- en andere kwe-sties te zullen biidragen, waarbij hij erop wijst, dat de vertraging en de moei lijkheden bij de behandeling van dit soort van zaken te wijten zijn aan, het. ontbreken van geregelde relaties tusschen beide lan den, voor welk feit de Sovjet-regeering allerminst aansprakelijk is. Denemarken. De ontwapeningsplannen. Voorstellen te wachten. Uit Kopenhagen wordt gemeld, dat do Deensche regeering binnenkort de voor stellen tot vermindering der uitgaven voor leger en vloot, welke neerkomen op e^n feitelijke opheffing van leger en vloot, zal indienen. Rusland. Verandering van de namen der dagen. Volgens een bericht uit Moskou willen de bolsjewieken den Zondag in Lenindag verdoopen en ook de overige namen van de dagen der week door communistische vervaiïgcn. Parzië. De moord ie Teheran. Fanatiek gepeupel. Omtrent den moordaanslag op den Ame- rikaanschen consul Imbrie en zijn metge zel, den Amerikaan Seymoor, wordt nog het volgende medegedeeld. De moord werd gepleegd bij een fontein, welke door de Mohammedaanscbe Perzen als heilig wordt beschouwd en dagelijks wordt bezocht door vele pelgrims, die daar dan niet de tegenwoordigheid van anders denkenden dulden. 1 De Amerikanen waren met een rijtuig 1 tot op korten afstand van de fontein

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1924 | | pagina 1