15e Jaargang. WOENSDAG 9 JULI 1924 Mo. 4505 peABONNEMENTSPRIJSbedrsagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal Rij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal franco per post I 2.95 per kwartaal g0t Geïllustreerd Zondagsblad fs voor de Abonné*s ver* trijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal >lj voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers ct., met Geïllustreerd fondagsblad 9 ct. Oit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon* en Feestdagen I. Bureaux: RAPENBURG No. 10- LEIDEN TgL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertontlën 30 oent per rege^ Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het tt dubbele van het tarief berekend. a Kleine adverienllën, van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en vei* huur, koop eu verkoop 10.50. pit nummer bestaat uit turea bladen. m Naar aanleiding vaneen verslag. i\Viö tegenwoordig1 wetenschappelijk do oeconomische kwestie wil bespreken, da-ar- jjjj tevens aangevend de oplossing hij verklaart, dat het er om te doen is, meer kapitaal te vormen, de krachten te letten aan een grootere kapitaalvorming, tn al het andere dhkraan moet worden ondergeschikt gemaakt: arbeidsloon, ar beidsduur, belastingen, enz. Deze oplossing wordt den laatsten tijd door schrijvers en sprekers van verschil lende richting aangegeven; in courant, tijdschrift enz bepleit. Zoo vonden we deze ook met veel na druk naar voren geschoven in het jaarver slag van de Kamer van Koophandel voor Rijnland. En ook daarin wordt over be lasting en arbeidsvoorwaarden geschreven als over zaken, die geheel en al onderge schikt zijn aan: de kapitaalvorming. Deze oplossing van het oeconomisch vraagstuk en ten slotte ook van de so ciale kwestie is lang niet nieuw. De liberalen hebben ze altijd als de juiste geprezen en aanbevolen en ook in practijk gebracht! De verdedigers van de liberale oecono- ju'e voeren aan, dat, toen dit stelsel in volle kracht vigeerde^ en kapitaal uitbrei ding het grootst was. En werkelijk, men moge de vraag stellen, of hier wel gespro- keu mag worden van oorzaak en gevolg, feit is het, dat ook in ons vader land onder de vigueur van het libe rale stelsel het kapitaal (bedoeld geld), de nationale rijkdom Jiefc grootst was. Trou wens over heel de wereld was er onder het liberale regiem geen gebrek aan ka pitaal. Maar daarnaast stond het feit, dat zooals Paus Leo XIII het in „Re- dum Novarum" zegt „zoowel het be drijfsleven als nagenoeg de gelieele han del in de macht is gekomen van enkelen, zoodat zeer weinige rijken en buitengewoon vermogenden bijna een slavenjuk aan de overgroote massa der proletariërs hebben Vec'l nationaal kapitaal brengt dus nog niet per se veel volkswelvaart! Wij zijn het volstrekt eens met hen, die er op wijzen, dat in dezen tijd de aan dacht méér moet worden gewijd aan be houd van bestaand, en vorming van nieuw kapitaal. Niet voor het -individueel belang van enkelen, maar voor de volks welvaart is in de huidige maatschappelijks constellatie zulks beslist noodig. Maar, we wijzen er dan ook tevens' op, dab het lang niet onverschillig is, hoe en waar dat vele kapitaal wordt gevormd dat veel kapitaal, onchristelijk verdiend, onchristelijk 'opeengehoopt, onchristelijk bêstoed, niet als een zegen voor een land kan worden beschouwd!En zulk een toon missen wij in genoemd ver slag van de Rijnlandsche Kamer van Koophandel geheel en al. Het had kunnen zijn samengesteld onder goedkeuring van puur liberalen, wier theorieën en leuzen inon er ia uitgedrukt vindt, zonder die wij ziging en aanvulling, waardoor hët overi gens uitnemende verslag ook voor hen, die ïhritelijk denken en voelen, beter te ger Bieten zou zojn geweest. tBUITENLflïSü De Herstelkwestie. 1 Max Donald te Parijs. Deindruk in Engeland., Do „Evening Standard", het-voornaam- BteI.ondensche avondblad, bevestigt den indruk, dat Mac Donald's reis naar Pa rijs voornamelijk ondernomen is om Her riot aan het bewind te redden. Het is natuurlijk, dat Mao Donaldi dit |n zijn rede in het lagerhuis moeilijk kon lalen merken. Hij hield daarom zijn rede Goedwillig vaag en dubbelzinnig, zooals Baldwin en Asquit'li overigens ook op merkten. Het is opvallend, dat ook thans nog de bladen volkomen in het duister verkeeren omtrent hetgeen er bij de eerste premiers- basprekingen werkelijk gebeurd is. Het 13 onmogelijk te zeggen, aldus de „Eve- jjmg Standard", hoever Herriot bij zijn zoek aan Engeland in zijn besprekingen mot Mac Donald precies gegaan is. Het schijnt echter wel vast te staan, dat do |eis van Mac Donald naar Parijs niet al ken ten doel heeft de omstreden punten ^iverder te omschrijven, doch ook Her- I10t's positie te verstevigen. In officieele kringen verwacht men goe- o resultaten van de reis van Mac Donald olgens de „Star" is men daar overtuigd, a' Mac Donald's bezoek aan Parijs ten gevolge zal hebben, dat Poincaré en de ero tegenstanders van Herriot de ne erlaag lijden. Mao Donald is vastbesloten - es te doen om de Londensche conferentie tot een goed einde te brengen en zoo het herstel van Europa te verzekeren. .Ondertusschen laat zijn gezondheid veel te wenschen over. Jlij lijdt aan een hevi- gen aanval van bronchitis. Toch heeft het Fransch—■Engelsche in cident ih bevoegde kringen een zeer on- aangenamen indruk gemaakt, vooral wijl de geheimzinnigheid, waarin Mac Donald al zijn besprekingen gehuld beeft, zeer misleidend heeft gewerkt. Ook neeant men het Mao Donald kwa lijk, -dat hijzich eenigermato ten minste in de aangelegenheden van een ander land mengt. Deze methode kan onder zekere omstandigheden met de ware belangen van het land strooken, doch is hier voor par tijs troomingén aangewend. Het is vaak voorgekomen, dat de Engelsche regeering ter willo van de Engelsche nationale be langen een buitenlandsche regeer ing steunde, doch niet op grond van interna tionale stroomingen, waarmede slechts een minderheid van het Engelsche volk .zich kan vercenigen. België. Berten Valleys hersteld. De student B.u-ten Valleys, die bij het jongste Groot-Nederlandsche studenten congres te Leuven, gelijk men weet, door een revolverschot werd getroffen, is thans zoo goed als geheel hersteld, zoodat hij de kliniek, waarin hij werd verzorgd, kon verlaten. Duitschland. Geen Beiersche eischen in zake het expertenrapport. De Beiersche minister-presidenf, Held, laat een bericht van het Wolff-bnreau te genspreken, volgens hetwelk hij slechts onder zekere voorwaarden op de conferen tie van de minister-presidenten der staten, de toestemming van Beieren voor de aan vaarding van het rapport der experts had gegeven. Wel had Held op deze conferen tie een aantal wenschelijkheden uitgespro ken, doch daarin was geenszins de voor waarde vervat, daf de Duitscho regeering deze zou onderschrijven. De communistische actie. De huiszoeking in de fractiekamers. De rechter van instructie bij het Staats- gerechtshof tot bescherming der Repu bliek is nog steeds niet gereed gekomen met het onderzoek van de documenten' en paperassen, die hij do huiszoeking in de fractiekamers van de communistische par tij in den Rijksdag en in den Pruisischen Landdag in beslag zijn genomen. Alle pa pieren van onschuldlgen aard zijn aan de communistische fractie teruggezonden. In verhand met deze zaak is Zaterdag ook de leider der communistische fractie in den Berlijnschen gemeenteraad, Dörr, na een verhoor in het tegen hem ingestel de onderzoek wegens hoogverraad gearres teerd en naar het Huis van Bewaring te" Moabit overgebracht. De communisten hebben tegen dr. Vogt, den rechter van instructie, en tegen den commissaris van politie, die de huiszoe king leidde, een aanklacht wegens ambts misbruik ihgediend. Frankrijk. Elzas-Lctharingen in den Senaat. Een verklaring van Herriot. In den senaat is gister Elzas-Lotharin- gen aan de orde gekomen. Generaal Bourgeois wees er Herriot op, dat Elzas-Lofkaringen, ondanks de belofte hij den terugkeer dezer provincie gedaan, bedreigd werd met de invoering van de wetten op de kerkelijke vereenigingen en het Fransche schoolregkne. Herriot antwoordde, dat de regeering op het oogenblik niets anders deed dan het opheffen van het generaal-commissariaat, De diensten, welke op Elzas-Lotharingen betrekking hebben, zullen geleidelijk hij het minister-presidentschap -worden on dergebracht. Een hooge functienaris zal de nieuwe diensten bestudeeren en een wetsontwerp voorbereiden om de Fransche wetgeving toe te passen. Evenwel zal elk desbetreffend ontwerp, dat een wijziging zou heteebenen van den huidigen toestand, vooraf aan het parle ment worden voorglegd. Daarmede is de zaak voor het oogenlblik uit. Of de Elzas-Lotharingers zich daar mede tevreden zullen stellen, schijnt zeer twijfelachtig. Het heeft juist den sohijnl of nten door e.en geleidelijke invoering der wetten langs een omweg datgene wil hereiken, waarvoor men rechtstreeks terugdeinst. Spanje; De strijd in Marokko. Hard tegen hard. Het officieele communiqué over den strijd in Marokko zogt, dat een Spaansche colonne de positie van Kobbadarsa, die reeds zeven dagen door den vijand werd belegerd heeft ontzet. De toestand heeft •een verbetering ondergaan. Te Melilla en Tetoean zijn versterkingen uit Spanje aan gekomen. In Spaansche kringen wordt het ver loop van den strijd in het dal van Oudlau (of Wadi Lau) met spanning gevolgd, da-ar de posten in het middelste gedeelte van het dal nog steeds geïsoleerd zijn en slechts voor een paar dagen proviand heb ben. De nederlaag der hulpcolonne is dan ^ook gevolgd door een order van het opper bevel, om het koste wat het koste den be dreigden- posten bijstand te verschaffen. Het Directoire heeft uitdrukking gegeven aan zijn vertrouwen, dat het leger in staat zal zijn den toestand meester te blijven. De gerustheid, die in de hooge milieux heerscht, spreekt bet duidelijkst uit het feit, dat hot bezoek van koning Alfonso aan beneden-Catalonië niet is afgelast. De koning heeft Vrijdag, alvorens daar heen te vertrekken, een amnestiedecreet voor politieke en militaire vergrijpen ge- teekend, waardoor generaal Berenguer weer op de actieve lijst komt en professor De Unamuno uit zijn ballingschap op de Ganarische eilanden wordt bevrijd. De ,,Times"-correspondent te Tanger seint nog aan zijn blad: Het is wel tragisch, dat- aan den voor avond van het bezoek van Primo de Rivera aan Marokko, dat bedoelde een nieuwe politiek in het Spaansch protectoraat in te luiden door beperking van de bezetting en terugtrekking van vooruitgeschoven posten, deze nieuwe opstand in het weste lijk deel der Spaansche zone is uitgebro ken. De Spaansche dictator zal er zijn reis niet om uitstellen, doch wel zal zij thans een ander doel hebben. Alle energie moet nu geconcentreerd zijn op het orga- niseeren van een nieuwe phase in de nutte- looze oorlogvoering, welke hij onlangs verklaarde zoo graag te willen vermijden. In zoover kan men zeggen, dat het direc toire de ongelukkige erfgenaam is van het vroeger regiem. De Spaansche autoriteiten te Tetoean nemen drastische maatregelen om een al- gemeenen opstand van de stammen ron dom de stad te voorkomen; en-men schijnt bombardementen daartoe het aangewezen middej te vinden. Op 29 Juni wierpen Spaansche vliegtuigen b.v. meer dan 600 hommen op de dorpen der stammen on middellijk bezuiden de Stad. De rook der brandende dorpen dreef dwars over Tetoean. De mannen waren tijdens dit bombardement afwezig, hetzij in den strijd of op openluchtvergaderingen, maar de achtergebleven vrouwen en kinderen moes ten het ontgelden. De Mooren beschouwen deze „Christelijke methoden van oorlog voering" als onvermijdelijk, maar zeker is, dat iedere Spaansche soldaat, die in hun handen valt, gelukkig geprezen mag worden, wanneer hij aan verminking en marteling ontkomt, aleer hij ter dood wordt gebracht.... Griekenland. Wanordelijkheden In Macedonië. Een coup d'étiai'lt in de maak? De „Matin" verneemt uit Belgrado, dat volgens berichten in een deel der pers al daar, wanordelijkheden plaats hebben in Macedonië. Griekenland zou aan den voor avond staan van een coup d'état, voorbe reid door de aanhangers van het oude monarchistische regime. Rusland. De oogstvoorultzichten. Naar uit Moskou wordt gemeld zijn de laatste dagen hevige regens gevallen. Hier door zijn de vooruitzichten voor den oogst, welke door de aanhoudende droogte dreig de te mislukken, heter geworden. Amerika. Do democratische conventie. Een nieuwe ster. Bij de gisteravond gehouden 93ste stem ming in de democratische conventie ging MacAdoo verder achteruit, terwijl senator Ralston van Indiand een verbeterde kans kreeg. Bij deze stemming werden op Smith 355 stemmen uitgebracht op MacAdoo 814 en op Ralston 196 stemmen. miaE«E3iLJiüE» De Vrijwillige Landstorm. W i j z i g i n g. De reorganisatie van den "Vrij willigen Landstorm zal vermoedelijk 1 October a.s. ingaan. Deze reorganisatie houdt tevens ecnige inkrimping van afdeelingen in. Posterijen en Telegrafie. O p w a c h t g*e '1 d." Van het hoogere personeel der poste rijen en der telegrafie zullen nagenoeg alle ambtenaren, die in 1863 of vroeger geboren zijn, op wachtgeld worden gesteld. Bezoek van Amerikaansche Landbouwjournalisten. Zondagavond is te Amsterdam aangeko men een gezelschap van een tiental leden der Amerikaansche Vereeniging van Re dacteuren van Landbouwvakblade.n'die op hun studiereis door Europa drie dagen in ons land zullen blijven. Het gezamenlijk aantal lezers van de bladen, die de Veree niging vertegenwoordigt, bedraagt circa 1^ millioen. Maandag heeft het gezelshcap onder lei ding van den heer Th. J. Ma naholt, inspec teur van den landbouw, hoofd van. den Buitenla nd s che Land b ou w v o o rl'ich tings - dienst en R. P. Bonthuis, Rijkstuinbouw- consulent in algemeenen dienst, een auto tocht gemaakt, waarop eerst een kort be zoek werd gebracht aan het Vei'lingsge- bouw voor bloemen te Aalsmeer en het landbouwbedrijf van den heer W. J> den Hertog to A1 p h e n a.- d. R ij n. Daarna ging de tooht naar Boskoop, waar gedeeltelijk per boot een bezoek werd gebracht aan verschillende kweekerijen en vervolgens het noenmaal werd 'gebruikt-, aangeboden door den Bond van Planten- handelaren. Vervolgens reed men door de H a a r- lemmermeer, waar werd (bezichtigd het bedrijf van den heer S. W. Clerq en het stoomgemaal de Leeghwater, waarop werd halt gehouden aan het Proefstation voor de bloembollenstreek te Lis se, alwaar heb gezelschap werd ontvangen door den voorzitter der algemeene vereeniging voor bloembollencultuur, den heer E. H. Kre- en den heer Dr. van Slocht-eren. De -laatste gaf een korte uiteenzetting van de maatregelen, die werden genomen om de 'bloembollen vrij van ziekten te houden. Daarop werd het middagmaal gebruikt te Zandvoort, aangeboden door de Algemeene Vereeniging van Bloembollencultuur, het Hollaudsche Bloemkweekersgenootschap en den Bond van Bloembollenhandelaren. Voor Dinsdag staat op heb programma een bezoek aan Friesland, waar onder lei ding van den heer N. H. Blink, handels- consulent van de Friesche Maatschappij van Landbouw zullen worden bezichtigd de pakhuizen der Friesche» Coöperatieve Zui- vel-Exportvereemging, het fokkersbedrijf van den heer Smeding te De'num en de zuivelfabriek te Grouw, waarop een"1 zeil tocht zal worden gemaakt, bij welke gele genheid nog een veebedrijf zal worden be zocht. •Woensdag zal het gezelschap een bezoek brengen aan de Streek tusschen Hoorn en Enkhuizen. Daar zullen ee-nige veefokkers worden bezocht, met- name de heeren Neef jes, Pos en Gebr. Ruiter, terwijl de hëeren ten slotte de veiling van vroege aardappe len te Grootebroek zullen bezichtigen. Het noenmaal, aangeboden dbor heb Centraal Bureau voor de_ veilingen, zal te Hoorn worden gebruikt. Hedenavond vertrekken de heeren via Oldenzaal naar Denemarken. Te veel dokters? De Nederlandsche Maatschappij tol be vordering der Geneeskunst, welk lichaam door tusschenkomst van haar bureau voor bemiddeling bij vestiging van jonge art sen aan een praktijk probeert te helpen, deelt in hot jaarverslag 1923/1924 mede, dat het qantal dier jonge artsen dat van de openkomende praktijken vele malen overtreft, zoodat slechts een klein deel der aanvragen werkelijk geholpen kon worden De indrukken door de leider van dit bureau verkregen doen veronderstellen, dat op het oogenblik zeker enkele honder den jonge artsen tevergeefs naar een prak tijk of betrekking zoekende zijn. Dat deze toestand voor den geheelen geneeskundi gen stand ernstige gevaren met "zich brengt wordt met het volgende voorbeeld gestaafd In een. praktijk met zeer groote afstan den en moeilijk begaanbare wegen, heb ben zich 2500' inwoners aaneengesloten om een ziekenfonds te vormen met een con tributie van 10 cents per volwassene en 5 cents per kind tot een maximum van cents per week, waarvoor zij willen ver schaffen genees- en heelkundige hulp, ziekenliuisverpleging en nog andere din gen meer. Aan onzen collega is thans voor gesteld die 2500 menschen te behandelen voor f 4000 en bij dit .voorstel werd niet onduidelijk te kennen gegeven, dat men anders een geneesheer van elders zou la ten komen. Is het wel noodig te wijzen aldus voornoemd jaarverslag op het- bui tengowoon groote gevaar, dat dezen colle ga bedreigt, vooral nu wel 100 jonge art- sen reeds geruimen tijd tevergeefs naar een practijk lo'open te zoeken en do moge lijkheid daarom bestaat, dat de ethisch minder hoogslaanden onder hen geneigd zullen zijn naar het zoet gefluit van deze vogelaars te luisteren. Hoe zal het er voor dezen collega uitzien, wanneer de weer- s landskas het niet mogelijk maakte hem te steunen? "Wanneer wij niet in staat zouden blij ken dit onheil af te wenden, wanneer déze aller-bedenkelijkste aanslag zou gelukken, zijn do gevolgen niet te overzien. Hot voor beeld om op een koopje geneeskundige hulp te verkrijgen, zou dan zonder eeni- gen twijfel in tal van dorpen en misschien -weldra ook ift steden worden nagevolgd. De geheele geneeskundige wereld sta hier dus eendrachtig pal. De audiënties van de Mimstara var Waterstaat- e.n van Arbeid, Handel en Nij verheid zullen deze week niet plaats heb ben. HET VOORNAAMSTE NIEUWST BUITENLAND. Mac Donald te Parijs. Elzas Lotharingen in den Franischeni Senaat. Wanordelijkheden in Macedonië. BINNENLAND. De Ned. Bond van Veehouders gaat ee»; actie voeren om het mond- en klauwzeer te schrappen van de lijst van besmettelijk! veeziekten. (L. en T. tweede blad) Een bezoek van Amerikaansche land- bouw-journalisten. (Binnenland en Bosj koop). OMGEVING. Wij geven den plattegrond en indeeling van het terrein van het Gewestelijk Eucharistisch Congres te Noordwijk. STATEN-GENERAAL EERSTE KAMER. Vergadering van gisteren Regeling van werkzaamheden. De Voor'z. doet mededeeling van het besluit der Centrale Afdeeling om mor genochtend elf uur in- de afdeelingen te onderzoeken de hij de Kamer ingekomen wetsontwerpen en morgenmiddag- kwart over twee in openbare vergadering bijeen te komen voor de behandeling van enkele wetsontwerpen, o.a. dat tot onteigening ten behoeve van den verkeersweg 's-Gra- venihagoRotterdam en dat tot wijziging der Merkenwret. Donderdagochtend te elf uur zal in openbare vergadering worden behandeld het ontwerp betreffende grene- uitbreiding van Doklcum. Voorts ligt het in het voornemen a.s. week Donderdag te 2 uur en Vrijdag d a.v in het openbaar te vergaderen en de als dan in staat van gewijsde verkeerende wetsontwerpen, o.a. het schoenenwetje, te behandelen. Daarna zal de Kamer op reces gaan. Conform wordt besloten. De Voorzitter sluit de vergadering. STADSN5EU%7S De Amerikaansche week Gistermiddag zijn de Amerikaansche studenten de gasten geweest van den Amerikaanschen gezant, den heer Tobin, die, zooals reeds gemeld, hun te zijnen huize een thee heeft aangeboden. Daarbij waren ook aanwezig de burgemeester, jhr. de Gijselaar en mevrouw de Gijselaar, de hoogleeraren Martin, van Vollenkoven, Eekhof, Colenbrander en Huizinga, het collegium van het Leidsoh Studentencorps en het kroegbestuur van de studenten sociëteit Minerva. Na de thee heeft men onder leiding van de heeren Frentzen en van Rossum du Chattel oen wandeling gemaakt door Den Haag. 's Avonds waren de studenten in het Kurhaus te Scheveningen te gast bij de Maatschappij Zeebad. Hedenmorgen werden de voordrachten aan de Universiteit voortgezet. Van 9.3G-J 10.15 uur hield prof. vau Eysinga zijn tweede voordracht over „De plaats van Holland onder de mogendheden". Prof. P. J. Blok behandelde van 10.30 1L15 uur het onderwerp: „Motley als historicus". Prof. A. Eekhof tenslotte hield van 11.30—12.15 uur een voordracht over: „De laatste ontdekkingen betreffende de his torie van do Pelgrimvaders". Van 2—4 uur werd een bezoek gebracht aan het Hofje van Robinson en enkele oude Leidscbe gebouwen. Te ruim 7 uur zullen de deelnemer e naar Noordwijk vertrekken, vanwaar ze omstreeks half twaalf zullen terugkeeren. Volksbond-nieuws. Indien de sterrenhemel hedenavond voor waarneming geschikt is, moet da laatste groep (no. 2135) der Bondsleden, die Zaterdag de „Sterrenwacht" bezoch-* ten, om half tien op de Kaiserstraat saj menkomen; anders Donderdagavond op hetzelfde uur en dezelfde plaats.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1924 | | pagina 1