15e Jaargang. VRIJDAG 27 JUNI 1924 No. 4495 Ste Êcidóelt&Soti/ta/nf PeABONNEMENTSPRIJSbedraagtbij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaaL Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaaL Franco per post I 2.95 per kwartaaL get Geïllustreerd Zondagsblad Ïb voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling vaD 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nnmmer3 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEiDEN TEL. INT, ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II Dit nummer beslaat uit drie bladen* fc Eigendomsrecht. Op een, wij zouden haast zeggen: hope loos-verwarde wijze wordt door het vraag stuk der „medezeggenschap" heen de leer yan het eigendomsrecht geweven. Dat maakt het vraagstuk nog ingewik kelder, alleen reeds om de eenvoudige re den, dat het een wezenlijk verschil maakt, of men over eigendomsrecht spreekt als Christen of een liberaal. Naar aanleiding van de" redevoeringen der heeren Slolemaker de Bruine (Chr.-H.) 'eii yan den Psrgh (Vrijheidsbond) schrijft do hoefijzU'-corr. van het „Hbld.": Medezeggenschap in personeel- zaken, rusttijden, enz., nu ja dat zou wel 'gaan; maar medezeggenschap in het beheer der onderneming, neen dat vonden ze allebei verkeerd. Voor den heer Slotemakr der Bruine betrof dit zelfs een stuks bezitrecht, en wie den eigendom der onderneming heeft en het risico er van draagt, die moet ook de volle zeggenschap er over heb ben (waartegen de heer Polak t e- recht opmerkte, dat de ondernemer aan dit „bezit" niets heeft- als er geen arbeiders in willen werken). En de heer Van den Bergh verzekerde, dat, naar deze beperkte opvatting vaj$ medezeggenschap, ook de desbetref fende passus in het program van den Vrijheidsbond moet worden opgevat. Wij hebben in dit citaat, het woordje „terecht" gespatieerd omdat hieruit al wel blijkt, dat ook zelfs deze onverdacht- liberale schrijver aanvoelt de onbillijk heid en onwaarheid, om uit 't eigendoms recht over de goederen ook noodzakelijk en altijd de volle zeggenschap over het gebruik daarvan af te leiden. Erken nende het privaat bezit der goederen, ne men wij aan, dat het privaat gebruik daarvan wordt beperkt door redenen van algemeen, -van maatschappelijk belang en niet alleen persoonlijk inzicht kan die beperking aangeven (zooals hij de ver- eischte werken van charitatieven aard) maar de omstandigheden kunnen 't nood- - zakelijk maken, dat anderen, daartoe ge roepenen en bevoegden, ingrijpen. Ook onder Katholieken wordt de „mede zeggenschap" wel bestreden met een be roep op het eigendomsrecht. Men zal echter o.i. verstandig doen met dit element voorloopig uit de discus sie te houden. Wij achten het wel van belang ook nog even de volgende passage uit het geci teerde Kameroverzicht ,naar voren te 6chuiven. "Wij vreezen dat degenen die er zoo over denken als de tegenstanders der medezeggenschap, die in de Eerste Kamer aan het woord waren, zich te veel blind staren op het tegenwoor dige productiestelsel. Het is waar (althans opk naar onze meening) dat het, e c o n o m i sch, in 't algemeen voortreffelijk werkt, (de mislukkingen van enkele ondernemingen in oen tijdals deze, die de heeren Sten huis en Polak aanvoerden, zijn on beduidende verschijnselen'in het beeld van het geheel). Het is óók waar dat proeven met andere stelsels, zoo als er in Rusland en in Duitschland zijn en worden genomen, tot nu toe jammerlijke resultaten hebben ge had. Maar het is niet waar dat de wereld nooit een ander stelsel heeft gekend: Het gildewezen, met haar be drijfsorganisatie en medezeggenschap, is pas door de Fransche Revolutie volkomen vernietigd. In den laats ten zin wordt verwezen naar aet gilde-tijdperk. Wij schreven gisteren over de studie van het vraagstuk der bedrijfsorganisatie en medezeggenschap. Voor die studie is van zeer veel waarde, om na te gaan hoe men m do Katholieke middeleeuwen zich de bedrijfsorganisatie en medezeggenschap voorstelde. Die Katholieke middeleeuwen, zij leo- *en onsl BUiTEIfiLflKB De Hersteikwestie. De Fransch—Engelscho besprekingen, Een exposé tvan Herriot* I Gisteren heeft de Fransche Senaat een Bitting gehouden, waarin Herriot verklar ingen heeft afgelegd omtrent zijn bezoe- en te Londen en Brussel. Herriot begon 1,0 zeggen dat hij zich naar Londen heeft begeven voor de verwezenlijking van P\an der experts, waarvan hij de aan vaarding door de Fransche regeering be- testigd heeft. i Wat de militaire bezetting van hei °ergebied betreft, er is geen' oogenblik pprake van geweest de vrijheid van han- van Frankrijk uit handen te geven. l Ronald heeft zijn verklaringen her dat, voor 't geval Duitschland zich aan de verplichtingen, welke door de ex perts zijn aangegeven, mocht onttrekken Groot-Brittannië aan de zijde van zijn ge allieerden zal staan. Ons onderhoud heeft ook betrekking ge had op de samenwerking met Engeland tot handhaving van den vrede en op de veiligheid van Frankrijk tegen een Duit- schen aanval, „Opdat Europa in vrede zal kunnen ademen, moet Duitschland ontwapend worden". Na deze woorden klonk een krachtig en langdurig applaus, waarna Herriot ver volgde: „Verklaringen en beloften zouden ons niet tevreden kunnen stellen. Ik heb er ïhij van kunnen overtuigen, dat op dit punt de meening van Mac Donald volko men met de mijne overeenstemt". Ook de Belgische ministers Theunis en Hijmans hebben zich volkomen accoord met on/ verklaard". „Er was op geen enkel moment en op geen enk^T punt ook maar de geringste moeilijkheid". „Het definitieve resultaat van de con ferenties is geweest, het tot stand brengen van de eensgezindheid tussohen de verte genwoordiging van Engeland,Frankrijk en België, om den vrede te houwen op de rechtvaardigheid". Des middags legde Herriot in de Ka mer dezelfde verklaringen af, doch hij voegde er nog aan toe, dat te Londen en Brussel geen besluiten zijn genomen en dat hij ook geen definitieve besluiten zal teekenen, alvorens het parlement te lieb- ..ben geraadpleegd. De a.s. Londensche conferentie. De vertegenwoordiging van Amerika. Herriot heeft in de Kamer medege deeld, dat de V. S. er in hebben toege stemd bij de conferentie te Londen offi cieel vertegenwoordigd te zijn, voor zoo ver deze aangelegenheden zal behandelen welke Amerika betreffen en officieus als to ah border voor de kwesties betreffende de andere geallieerden. Duitschland. De Micum-verdragen. Teleurstelling over Herriot. De Duitsche regeering had zich tot de Fransche gewend met- het verzoek de on derhandelingen over de verlenging van de Micum-verdragen rechtstreeks te voeren van regeering tot regeering. Dit heeft Her riot echter geweigerd en hij heeft de Duit sche regeering op weinig complimenteuze wijze naar de commissie van zes verwe zen. Dit feit heei'l in de Berlijnsche pers een pijnlijken indruk gemaakt en groote teleurstelling teweeg gebracht. Een groot deel der bladen, welke niet moede werden Herriot als een engel van lieflijkheid voor te stellen, alleen omdat hij meer links dan vaderlandslievend zou zijn, is erg met het geval verlegen en ver geet in haar consternatie zelfs den Beieren of den nationalisten van het ongeval de schuld te geven, zooals hij internationale decepties daar de gewoonte is. Overigens is de wijze waarop men den Duitschen vertegenwoordiger te Parijs in deze aangelegenheid behandeld heeft, niet erg eerlijk te noemen. Men heeft von Hoesch herhaaldelijk met een kluitje in het riet gestuurd maar nu het niet meer mogelijk is hem met uitzichten af te schep pen, krijgt hij eindelijk het antwoord, dat men hem al zes weken geleden had kunnen geven. Voor de regeering te Berlijn, die over liep van goede bedoelingen en dit er nog al dik oplegde, is het antwoord van Her riot ook al niet bemoedigend. Het had in haar bedoeling gelegen er met de Fransche regeering over te onderhandelen, of de eerste 200 millioenen van het Dawesplan niet gebruikt konden worden voor de fi nanciering van de Micumverdragen, maar van deze onderhandelingen kan natuurlijk nu niets komen, daar de ingenieurs-com missie voor zulk een bespreking te een.en male onbevoegd is. 1 Duitschland en de Volkenbond. E en vraag van de soc.-d em o cr. a an de regeering. De sociaal-democratische Rijksdagfrac tie heeft aan de regeering gevraagd of zij bereid is een verzoek tot opneming in den Volkenhond nog vóór 1 September van dit jaar in te dienen. De verzachting van het Roer-regime. Intrekking der uitwijzings-: bevelen. Op voorstel van den Franschen Hoogen Commissaris heeft de Hooge Fiijnland- commissie aan 3000 personen toege staan naar het bezette gebied terug te kee- ren. Reeds vroeger is aan eenzelfde getal toegestaan terug te keeren. Verdere intrek kingen van uitwijzingen zullen binnen korten tijd volgen. Analoge maatregelen zijn genomen voor de Belgische zone, op voorstel van den Belgischen Hoogen Commissaris. Frankrijk. Millerand weer aan de balie. Ex-president Millerand heeft na een af wezigheid van vier jaar tijdens welke 'hij het paleis van justitie voor het Elysee had verwisseld, zijn werkzaamheden aan de balie te Parijs hervat. Hij werd door zijn- collega's met grooté hartelijkheid be groet, waarna hij zijn plaats weer ging innemen in de hem dierbare bibliotheek aan dezelfe tafel, waar hij vroeger ge woon was te werken, totdat hij in 1920 tot president, der republiek werd gekozen. Zwitserland. La Intern. Arbeidsconferentie. De rede van Mgr. Nolens. De Nederlandsche r-egeerings-gedelo- geerde mgr. dr. Nolens hield gisteren op de zesdo internationale arbeidseenferentie een voortreffelijke rede in hot belang van een spoedige algemeene ratificatie der Was- hingtonsche conventie over den acht- urigen arbeidsdag, dien hij beschouwde als den toetssteen van al het werk der inter nationale arbeidsconferenties, wier indi recte beteekenis hij overigens geenszins onderschatte. Het is echter tijd, dat men tot'verwezen lijking overgaat-en ten aanzien vande S- uren-conventie zou men zelfs kunnen zeg gen: nu of nooit. De grootste belemme ring is zooals mgr. Nolens opmerkte, dat de regeeringen niet ratifieceren willen zonder de zekerheid van wederkeerigheid. Onze gedelegeerde gaf daarom in over weging dat de vertegenwoordigers van en kele regeeringen zouden samenkomen om een bepaalde gemeenschappelijke af spraak over het tijdstip tb«r ratificatie te maken. Mgr. Nolens beloofde zijn mede werking in deze richting. Ongetwijfeld zou den vele andere statin clan spoedig vol gen. Albert Thomas, die de sprekers van het driedaagsche debat, beantwoordde en een dringend beroep op Duitschland deed om de verwezenlijking van deze groot© internationale hervorming niet te belemmeren, verklaarde, dat mgr. Nolens' denkbeeld de volle aandacht waard is, als practisch middel om het doel te berein- ken. Italië De zaak-Ma?!eotii. Een communistisch protest. Het bestuur van de Italiaansche Com- munitische Partij heeft een manifest lot de arbeiders gericht, waarin de arbeiders worden opgeroepen heden (Vrijdag) in massa's het werk neer te leggen ten einde dien dag; eer te bewijzen aan Mattêotti. De bladen der oppositie keuren dit mani fest af, doch zijn wel voor het besluit van het Vakverbond, om het werk 10 mi nuten stil te leggen. Vele fascisten hebben hun partij-insig nes afgedaan. In verhand hiermede - is een verordening gepubliceerd, dat allen die dit doen, wegens lafheid uit de partij ges too ten worden. OE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Ge wo no advertlentlSn 30 cent per regofr Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. a Kleine adyertentfën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver» huur, koop en verkoop f0.50« Spanje; Cs debacle in Marokko. Generaal Berenguer voor straf naar de reserve verplaatst. Het vonnis van den Hoogen Krijgsraad in het proces tegen generaal Berenguer luidt, dat de hoofdbeklaagde, wegens het veroorzaken van schade hij krijgsopcra-^ ties, geen. deel meer mag uitmaken van het beroepspersoneel van het leger. Hij zal derhalve naar rle resyve overgaan. Zooals gemeld, werd generaal Navarro Vrijgesproken daar hij op orders van ge neraal Berenguer had gehandeld. Rusland. Naar een Joodsche Sovjet-repubiiek? De Moskousche „Izwestija" meldt, dat de districtsrechtbank te Odessa op 22 Juni is begonnen baar verhandelingen in de Joodsche taal te doen plaats hebben. Dit wordt als een aanwijzing beschouwd dat de Sovjet-regeering in het Odessa-dis trict een Joodsche Sovjet-republiek wil vestigen, daar het grootste deel der be volking in dit gebied uit Joden bestaat. Egypte. Antl-Engelsche betooging In Khartoem. De Soendaneesche manifestanten door de politie verspre id. In de Egyptische .Kamer werd een bericht uit Khartoem voorgelezen, waar in gezegd wordt, dat Soendaneezen een vredelievende betooging hadden gehouden ten gunste van koning Foead en Zaghloel. De politie verspreidde echter do betoo- gers met den sabel waardoor elf betoo- g.ers werden gewond. Vijf zijn er gearres teerd. Aan Zaghloel werd gevraagd, wat hij in verband met dit incident zou doen, maar hij antwoordde, geen maatregelen :p kun ren nemen. Amerika. Dc democraiische conventie. Een vechtpartij. De overzichtschrijvers der Engelsche bladen van de democratische conventie maken alle melding vafr de geweldige hit te en verzengende temperatuur in Madi son Square Garden. Het gaat er dan ook up do vergaderingen „democratisch" toe. De meeste afgevaardigden luisteren, zin gen, applaudisseeren en vechten (dit laat ste al naar gelang de Ku Kux-Klan bo ven drijft) zonder hoed, boord of jas. Deze buiten issieheden buiten beschou wing gelaten blijkt, dat het met de voor naamste punten van het program en de candidaatstelling nog niet vlot verloopt. Terwijl men met het program nog niet veel verder is dan met ne negatieve verkla ringen, dat het republikeinsche bewind van de Vereenigde Staten fataal is, behoudens eenige vage uitingen voor een innige sa menwerking met Europa wordt het aantal candidaten steeds grooter. Het bedraagt thans reeds 24, terwijl het zeer waar schijnlijk is, volgens de „Daily Tel.", dat dit getal nog met 'n half dozijn vermeerdert Omtrent do kansen laten de bladen zich verschillend uit. De macht van het „on zichtbare rijk" der K.K.K. blijft overwe gend. De K.K.K. regeert met „krachtige hand", zooals bleek bij de candidaatstel ling van senator Underwood, een der fel ste tegenstanders van deze geheime be-, weging. De vergadering veranderde in een pro- en con tra-demonstratie, er ont stond een lawaai en gejoel met het gevolg, dat de democraten" in hemdsmouwen hier elkanders krachten maten. Na een kwar tier keerde de.rust weer terug "en er werd veel ijs veorberd. aiBMEMlAMa De loonsverlaging bij de Ned. Spoorwegen Een procedure voor het Kantongerecht te Amsterdam. Voor het kan'ongerecht te Amsterdam heeft prof. mr. Bolster schriftelijk van re pliek gediend in het proces, dat een leer ling-machinist hij de Nederlandsche Spoor wegen begonnen is tegen de directie van de Ned. Spoorwegen inzake de 10 procent loonsverlaging, die 1 Januari is ingegaan. In zijn repliek beroept mr. Bolster zich op art. 185 van het Alg. Dienstregle ment, dat 24 December 1S23 'werd inge voerd en wettigt een aftrek van 10 pet. van alle loon en bij de Nederlandsche Spoorwegen, in afwachting van een nieuwe loonregeling. De rechtsgeldigheid van dit artikel aclié mr. Molster bewezen door ar tikels 7, 11 en 150 van het Alg. Dienstre glement. De raadsman van eischer zal duplicee- ren op 23 Juli. Arbeidsvoorwaarden Gemeentepersoneel te Amsterdam.. Nadat gedurende drie zittingen in den Amslerdamschen Gemeenteraad is gede batteerd over de nota van B. en W. in zake het verhandelde in hefc Georganiseerd Overleg, met betrekking tot de nieuwe ar beidsvoorwaarden van het gemeenteperso- neel is men gisteravond ongeveer midder nacht plotseling tot een besluit gekomen, •terwijl velen verwacht hadden, dat nog wel eenige zittingen aan het debat zouden, worden gewijd. De heer Vliegen maakte echter een einde aan de beraadslaging door met de andere fractievoorzitters, met uitzondering van <)ie der Communistische fractie, een motie vöor te, stellen tot sluiting van de beraad slagingen, een motie, die met op 4 na alge meene stemmen werd aangenomen. Zoo kon dan de nota van B. en W. in stemming gebracht worden, nadat gedurende de avondzitting eerst wethouder Ter Haar (C.H:), als lid van de minderheid in het college van B; en W., aanhouding van de meerderheid had aanbevolen. Hij betreurde den uitslag van het G. O., meende, dat het prestige van B. en "W. daardoor geleden had. en oordeelde, dat het gemeenteperso- neel zelfs met de verlaging van 5 pet. van het loon, welke thans echter niet kon wor den doorgevoerd, nog gunstig boven de werklieden in de particuliere bedrijven uitstak. Het beleid van de meerderheid werd in hoofdzaak verdedigd door weth. "Wier- dcls (R.K.), die meende, dat het niet in het gemeentebelang was de machtskwestie te stellen. Hoewel de door B. en W. oorspron kelijk vastgestelde arbeidsvoorwaarden re delijk waren, achtte de meerderheid van B. en W. het later nog redelijker om. do zaak niet op de spits te drijven. Dit voor al. waar het nu uitsluitend ging om uit stel van behandeling van de loonsverla gingskwestie voor één jaar. HET VOORNAAMSTE NIEUWS, BUITENLAND. Verklaringen van Herriot over zijn rei# naar Lenden en Brussel. Teleurstelling in Duitschland omtrent Herriot's weigering om rechistreekscha onderhandelingen toe te staan over do Micum-verdragen. Mgr." Nolens over den 8-urendag cp do Internat, arbeidsconferentie te Genève. Mijnramp in Nsder-Oostenrijk. (Tele-»'» grammen). BINNENLAND. De Arbcidsbegrooting in de Eerste Ka-; mer. De arbeidsvoorwaarden voor het ge«' meentepsrsoneel te Amsterdam. De phnto-panina geeft o.m.: het spoor-" wegongeluk bij Leiden; de processie op het Begijnhof te Ams'.erdam; deelnemers aan_ den golfwedstrijd te Ncordwïjk; da wedstrijden der Kon ink. Ned. Automobiel club, te Scheveningen, Tot slot voerde wethouder Wibaut (S. D. A. P.) het woord, die zeide, dat als dei Raad het voorstel van B. en W. aannam, B. en W de financieele consequenties er van zullen aanvaarden. Hij wees erop, dat de loonen en salarissen van het gemeente- personeel niet mogen zijn een sluitpost voor de begrooting. Alleen de inkomstenbelas ting geldt voor alles als sluitpost voor da begrooting. Dit neemt niet weg, dat waar B. en W. op het standpunt staan, dat er een zekere marge moet zijn boven de loo nen van het personeel in de particulierel bedrijven, de vaststelling van deze marca eenigerjnate behee.rscht wordt door del financieele omstandigheden van de ge meente. Op de spoedig in te dienen be grooting zullen B. en W. de consequenties laten zien van een sluitende, begrooting, die niet zal worden verkregen door belas tin gverhooging. De not,van B. en W. inzake het ver handelde in heb G. O. kwam nu in stem ming en werd met 27 tégen 13 stemmeit aangenomen. Da voordracht om den pen' sioenaftrek met 5 pet. te verhoogen werdl met 35 tegen 4 stemmen aangenomen. Met deze. hesluiten heeft de Raad be krachtigd het door de vertegenwoordigers van B. cn W. in het G. O. verkregen re sultaat, dat hierop neerkomt, dat de No nen voor het gemeentepersoneel voor één jaar zullen worden "gehandhaafd, de va- cantietoeslag van f 20.op f 20.zal wor den teruggebracht en te beginnen met Julï a.s. door het gemeentepersoneel 2 pet. pen sioen-premie en in begin October d. a. v 3 pet. pensioen-premie méér dan tot heden zal worden betaald. Dé zakelijke bedrijfsbelasting te Rotterdam Het afwijzend prae-advies van B en IV. op een verzoek van het Rotterdamse» Co mité tegen de zakeliike bedrijfsbelasting, om afschaffing van de zakelijke belasting; op het bedrijf is na eenige discussie giste ren z. h. s. door den Raad aangenomen. STfiTEfl-GESEHASL EERSTE KAMER. Begroeting van Arbeid, Handel en Nijverheid. Voortgegaan wordt met do 'Arbeidsbc-' grooling. De hoer Janssen (R.-K.) bespreekt den Vleeschkeuringsdienst. Hij erkent het belang der gemeentebesturen in dezen dienst maar meent dat do dienst nog steeds niet overal even goed functionneerl. De gemeentebesturen begrijpen dikwijls da i bedoeling van do verplichte samenwer king niet cn hij die samenvoeging doen. zich bezwaren voor. o.a. als gevolg van het feit dat pratizeerende veeartsen de keu- ring verrichten. Het zelfbestuur der ge- meenten wordt dikwijls noodeloos beknot en de kosten zijn soms liooger. Sommige gemeenten hadden wellicht aan de he- staande bezwaren tegen gemeentelijken gemeentedienst kunnen tegemoet komen. Spr. hoopt dat de Minister in het vervolg moer overleg zal plegen alvorens zijn radicale maatregelen te treffen. De heer Slo te maker de Bruine (C. H.) bespreekt de toepassing van da Drankwet in verband met de verschillends intorpretalies die door sommige colleges' van Gedeputeerde Stalen zijn gegeven ten aanzien van do logementsvergunning. Vervolgens bespreekt hij het opt-o ou; van den Direcleur-,renornal van ArbevLj De wijze waarop de heer Stenhuis zien over dozen ambtenaar en over den lieeri van IJssolslcijn uitliet, kan epr. niet la-c ten voorbijgaan zonder oen woord van, protest. Die wijze was veel to kras. opr., hooft er bezwaar tegen dat gezegd w-ir lt i dat één groep der arbeiders alle aiiaw

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1924 | | pagina 1