15e Jaargang.
VRIJDAG 27 JUNI 1924
No. 4495
Ste Êcidóelt&Soti/ta/nf
PeABONNEMENTSPRIJSbedraagtbij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaaL
Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaaL
Franco per post I 2.95 per kwartaaL
get Geïllustreerd Zondagsblad Ïb voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling vaD 50 ct. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nnmmer3 5 ct., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEiDEN
TEL. INT, ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
Dit nummer beslaat uit drie
bladen*
fc Eigendomsrecht.
Op een, wij zouden haast zeggen: hope
loos-verwarde wijze wordt door het vraag
stuk der „medezeggenschap" heen de leer
yan het eigendomsrecht geweven.
Dat maakt het vraagstuk nog ingewik
kelder, alleen reeds om de eenvoudige re
den, dat het een wezenlijk verschil maakt,
of men over eigendomsrecht spreekt als
Christen of een liberaal.
Naar aanleiding van de" redevoeringen der
heeren Slolemaker de Bruine (Chr.-H.) 'eii
yan den Psrgh (Vrijheidsbond) schrijft
do hoefijzU'-corr. van het „Hbld.":
Medezeggenschap in personeel-
zaken, rusttijden, enz., nu ja dat zou
wel 'gaan; maar medezeggenschap in
het beheer der onderneming, neen
dat vonden ze allebei verkeerd. Voor
den heer Slotemakr der Bruine betrof
dit zelfs een stuks bezitrecht, en wie
den eigendom der onderneming heeft
en het risico er van draagt, die moet
ook de volle zeggenschap er over heb
ben (waartegen de heer Polak t e-
recht opmerkte, dat de ondernemer
aan dit „bezit" niets heeft- als er geen
arbeiders in willen werken). En de
heer Van den Bergh verzekerde, dat,
naar deze beperkte opvatting vaj$
medezeggenschap, ook de desbetref
fende passus in het program van den
Vrijheidsbond moet worden opgevat.
Wij hebben in dit citaat, het woordje
„terecht" gespatieerd omdat hieruit al
wel blijkt, dat ook zelfs deze onverdacht-
liberale schrijver aanvoelt de onbillijk
heid en onwaarheid, om uit 't eigendoms
recht over de goederen ook noodzakelijk
en altijd de volle zeggenschap over het
gebruik daarvan af te leiden. Erken
nende het privaat bezit der goederen, ne
men wij aan, dat het privaat gebruik
daarvan wordt beperkt door redenen van
algemeen, -van maatschappelijk belang
en niet alleen persoonlijk inzicht kan die
beperking aangeven (zooals hij de ver-
eischte werken van charitatieven aard)
maar de omstandigheden kunnen 't nood-
- zakelijk maken, dat anderen, daartoe ge
roepenen en bevoegden, ingrijpen.
Ook onder Katholieken wordt de „mede
zeggenschap" wel bestreden met een be
roep op het eigendomsrecht.
Men zal echter o.i. verstandig doen
met dit element voorloopig uit de discus
sie te houden.
Wij achten het wel van belang ook
nog even de volgende passage uit het geci
teerde Kameroverzicht ,naar voren te
6chuiven.
"Wij vreezen dat degenen die er zoo
over denken als de tegenstanders der
medezeggenschap, die in de Eerste
Kamer aan het woord waren, zich te
veel blind staren op het tegenwoor
dige productiestelsel. Het is waar
(althans opk naar onze meening) dat
het, e c o n o m i sch, in 't algemeen
voortreffelijk werkt, (de mislukkingen
van enkele ondernemingen in oen
tijdals deze, die de heeren Sten
huis en Polak aanvoerden, zijn on
beduidende verschijnselen'in het beeld
van het geheel). Het is óók waar
dat proeven met andere stelsels, zoo
als er in Rusland en in Duitschland
zijn en worden genomen, tot nu toe
jammerlijke resultaten hebben ge
had. Maar het is niet waar dat de
wereld nooit een ander stelsel heeft
gekend: Het gildewezen, met haar be
drijfsorganisatie en medezeggenschap,
is pas door de Fransche Revolutie
volkomen vernietigd.
In den laats ten zin wordt verwezen naar
aet gilde-tijdperk.
Wij schreven gisteren over de studie van
het vraagstuk der bedrijfsorganisatie en
medezeggenschap. Voor die studie is van
zeer veel waarde, om na te gaan hoe men
m do Katholieke middeleeuwen zich
de bedrijfsorganisatie en medezeggenschap
voorstelde.
Die Katholieke middeleeuwen, zij leo-
*en onsl
BUiTEIfiLflKB
De Hersteikwestie.
De Fransch—Engelscho besprekingen,
Een exposé tvan Herriot* I
Gisteren heeft de Fransche Senaat een
Bitting gehouden, waarin Herriot verklar
ingen heeft afgelegd omtrent zijn bezoe-
en te Londen en Brussel. Herriot begon
1,0 zeggen dat hij zich naar Londen
heeft begeven voor de verwezenlijking van
P\an der experts, waarvan hij de aan
vaarding door de Fransche regeering be-
testigd heeft. i
Wat de militaire bezetting van hei
°ergebied betreft, er is geen' oogenblik
pprake van geweest de vrijheid van han-
van Frankrijk uit handen te geven.
l Ronald heeft zijn verklaringen her
dat, voor 't geval Duitschland zich
aan de verplichtingen, welke door de ex
perts zijn aangegeven, mocht onttrekken
Groot-Brittannië aan de zijde van zijn ge
allieerden zal staan.
Ons onderhoud heeft ook betrekking ge
had op de samenwerking met Engeland
tot handhaving van den vrede en op de
veiligheid van Frankrijk tegen een Duit-
schen aanval,
„Opdat Europa in vrede zal kunnen
ademen, moet Duitschland ontwapend
worden".
Na deze woorden klonk een krachtig en
langdurig applaus, waarna Herriot ver
volgde: „Verklaringen en beloften zouden
ons niet tevreden kunnen stellen. Ik heb
er ïhij van kunnen overtuigen, dat op dit
punt de meening van Mac Donald volko
men met de mijne overeenstemt". Ook de
Belgische ministers Theunis en Hijmans
hebben zich volkomen accoord met on/
verklaard".
„Er was op geen enkel moment en op
geen enk^T punt ook maar de geringste
moeilijkheid".
„Het definitieve resultaat van de con
ferenties is geweest, het tot stand brengen
van de eensgezindheid tussohen de verte
genwoordiging van Engeland,Frankrijk en
België, om den vrede te houwen op de
rechtvaardigheid".
Des middags legde Herriot in de Ka
mer dezelfde verklaringen af, doch hij
voegde er nog aan toe, dat te Londen en
Brussel geen besluiten zijn genomen en
dat hij ook geen definitieve besluiten zal
teekenen, alvorens het parlement te lieb-
..ben geraadpleegd.
De a.s. Londensche conferentie.
De vertegenwoordiging van
Amerika.
Herriot heeft in de Kamer medege
deeld, dat de V. S. er in hebben toege
stemd bij de conferentie te Londen offi
cieel vertegenwoordigd te zijn, voor zoo
ver deze aangelegenheden zal behandelen
welke Amerika betreffen en officieus als
to ah border voor de kwesties betreffende
de andere geallieerden.
Duitschland.
De Micum-verdragen.
Teleurstelling over Herriot.
De Duitsche regeering had zich tot de
Fransche gewend met- het verzoek de on
derhandelingen over de verlenging van de
Micum-verdragen rechtstreeks te voeren
van regeering tot regeering. Dit heeft Her
riot echter geweigerd en hij heeft de Duit
sche regeering op weinig complimenteuze
wijze naar de commissie van zes verwe
zen. Dit feit heei'l in de Berlijnsche pers
een pijnlijken indruk gemaakt en groote
teleurstelling teweeg gebracht.
Een groot deel der bladen, welke niet
moede werden Herriot als een engel van
lieflijkheid voor te stellen, alleen omdat
hij meer links dan vaderlandslievend zou
zijn, is erg met het geval verlegen en ver
geet in haar consternatie zelfs den Beieren
of den nationalisten van het ongeval de
schuld te geven, zooals hij internationale
decepties daar de gewoonte is.
Overigens is de wijze waarop men den
Duitschen vertegenwoordiger te Parijs in
deze aangelegenheid behandeld heeft, niet
erg eerlijk te noemen. Men heeft von
Hoesch herhaaldelijk met een kluitje in
het riet gestuurd maar nu het niet meer
mogelijk is hem met uitzichten af te schep
pen, krijgt hij eindelijk het antwoord, dat
men hem al zes weken geleden had kunnen
geven.
Voor de regeering te Berlijn, die over
liep van goede bedoelingen en dit er nog
al dik oplegde, is het antwoord van Her
riot ook al niet bemoedigend. Het had in
haar bedoeling gelegen er met de Fransche
regeering over te onderhandelen, of de
eerste 200 millioenen van het Dawesplan
niet gebruikt konden worden voor de fi
nanciering van de Micumverdragen, maar
van deze onderhandelingen kan natuurlijk
nu niets komen, daar de ingenieurs-com
missie voor zulk een bespreking te een.en
male onbevoegd is.
1 Duitschland en de Volkenbond.
E en vraag van de soc.-d em o cr.
a an de regeering.
De sociaal-democratische Rijksdagfrac
tie heeft aan de regeering gevraagd of zij
bereid is een verzoek tot opneming in den
Volkenhond nog vóór 1 September van dit
jaar in te dienen.
De verzachting van het Roer-regime.
Intrekking der uitwijzings-:
bevelen.
Op voorstel van den Franschen Hoogen
Commissaris heeft de Hooge Fiijnland-
commissie aan 3000 personen toege
staan naar het bezette gebied terug te kee-
ren. Reeds vroeger is aan eenzelfde getal
toegestaan terug te keeren. Verdere intrek
kingen van uitwijzingen zullen binnen
korten tijd volgen.
Analoge maatregelen zijn genomen voor
de Belgische zone, op voorstel van den
Belgischen Hoogen Commissaris.
Frankrijk.
Millerand weer aan de balie.
Ex-president Millerand heeft na een af
wezigheid van vier jaar tijdens welke 'hij
het paleis van justitie voor het Elysee
had verwisseld, zijn werkzaamheden aan
de balie te Parijs hervat. Hij werd door
zijn- collega's met grooté hartelijkheid be
groet, waarna hij zijn plaats weer ging
innemen in de hem dierbare bibliotheek
aan dezelfe tafel, waar hij vroeger ge
woon was te werken, totdat hij in 1920 tot
president, der republiek werd gekozen.
Zwitserland.
La Intern. Arbeidsconferentie.
De rede van Mgr. Nolens.
De Nederlandsche r-egeerings-gedelo-
geerde mgr. dr. Nolens hield gisteren op de
zesdo internationale arbeidseenferentie een
voortreffelijke rede in hot belang van een
spoedige algemeene ratificatie der Was-
hingtonsche conventie over den acht-
urigen arbeidsdag, dien hij beschouwde als
den toetssteen van al het werk der inter
nationale arbeidsconferenties, wier indi
recte beteekenis hij overigens geenszins
onderschatte.
Het is echter tijd, dat men tot'verwezen
lijking overgaat-en ten aanzien vande S-
uren-conventie zou men zelfs kunnen zeg
gen: nu of nooit. De grootste belemme
ring is zooals mgr. Nolens opmerkte, dat
de regeeringen niet ratifieceren willen
zonder de zekerheid van wederkeerigheid.
Onze gedelegeerde gaf daarom in over
weging dat de vertegenwoordigers van en
kele regeeringen zouden samenkomen om
een bepaalde gemeenschappelijke af
spraak over het tijdstip tb«r ratificatie te
maken. Mgr. Nolens beloofde zijn mede
werking in deze richting. Ongetwijfeld zou
den vele andere statin clan spoedig vol
gen.
Albert Thomas, die de sprekers van
het driedaagsche debat, beantwoordde en
een dringend beroep op Duitschland
deed om de verwezenlijking van deze
groot© internationale hervorming niet te
belemmeren, verklaarde, dat mgr. Nolens'
denkbeeld de volle aandacht waard is, als
practisch middel om het doel te berein-
ken.
Italië
De zaak-Ma?!eotii.
Een communistisch protest.
Het bestuur van de Italiaansche Com-
munitische Partij heeft een manifest lot
de arbeiders gericht, waarin de arbeiders
worden opgeroepen heden (Vrijdag) in
massa's het werk neer te leggen ten einde
dien dag; eer te bewijzen aan Mattêotti.
De bladen der oppositie keuren dit mani
fest af, doch zijn wel voor het besluit
van het Vakverbond, om het werk 10 mi
nuten stil te leggen.
Vele fascisten hebben hun partij-insig
nes afgedaan. In verhand hiermede - is
een verordening gepubliceerd, dat allen
die dit doen, wegens lafheid uit de partij
ges too ten worden.
OE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Ge wo no advertlentlSn 30 cent per regofr
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
dubbele van het tarief berekend. a
Kleine adyertentfën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver»
huur, koop en verkoop f0.50«
Spanje;
Cs debacle in Marokko.
Generaal Berenguer voor
straf naar de reserve
verplaatst.
Het vonnis van den Hoogen Krijgsraad
in het proces tegen generaal Berenguer
luidt, dat de hoofdbeklaagde, wegens het
veroorzaken van schade hij krijgsopcra-^
ties, geen. deel meer mag uitmaken van
het beroepspersoneel van het leger. Hij
zal derhalve naar rle resyve overgaan.
Zooals gemeld, werd generaal Navarro
Vrijgesproken daar hij op orders van ge
neraal Berenguer had gehandeld.
Rusland.
Naar een Joodsche Sovjet-repubiiek?
De Moskousche „Izwestija" meldt, dat
de districtsrechtbank te Odessa op 22
Juni is begonnen baar verhandelingen in
de Joodsche taal te doen plaats hebben.
Dit wordt als een aanwijzing beschouwd
dat de Sovjet-regeering in het Odessa-dis
trict een Joodsche Sovjet-republiek wil
vestigen, daar het grootste deel der be
volking in dit gebied uit Joden bestaat.
Egypte.
Antl-Engelsche betooging In Khartoem.
De Soendaneesche
manifestanten door de
politie verspre id.
In de Egyptische .Kamer werd een
bericht uit Khartoem voorgelezen, waar
in gezegd wordt, dat Soendaneezen een
vredelievende betooging hadden gehouden
ten gunste van koning Foead en Zaghloel.
De politie verspreidde echter do betoo-
gers met den sabel waardoor elf betoo-
g.ers werden gewond. Vijf zijn er gearres
teerd. Aan Zaghloel werd gevraagd, wat
hij in verband met dit incident zou doen,
maar hij antwoordde, geen maatregelen
:p kun ren nemen.
Amerika.
Dc democraiische conventie.
Een vechtpartij.
De overzichtschrijvers der Engelsche
bladen van de democratische conventie
maken alle melding vafr de geweldige hit
te en verzengende temperatuur in Madi
son Square Garden. Het gaat er dan ook
up do vergaderingen „democratisch" toe.
De meeste afgevaardigden luisteren, zin
gen, applaudisseeren en vechten (dit laat
ste al naar gelang de Ku Kux-Klan bo
ven drijft) zonder hoed, boord of jas.
Deze buiten issieheden buiten beschou
wing gelaten blijkt, dat het met de voor
naamste punten van het program en de
candidaatstelling nog niet vlot verloopt.
Terwijl men met het program nog niet
veel verder is dan met ne negatieve verkla
ringen, dat het republikeinsche bewind van
de Vereenigde Staten fataal is, behoudens
eenige vage uitingen voor een innige sa
menwerking met Europa wordt het aantal
candidaten steeds grooter. Het bedraagt
thans reeds 24, terwijl het zeer waar
schijnlijk is, volgens de „Daily Tel.", dat
dit getal nog met 'n half dozijn vermeerdert
Omtrent do kansen laten de bladen zich
verschillend uit. De macht van het „on
zichtbare rijk" der K.K.K. blijft overwe
gend. De K.K.K. regeert met „krachtige
hand", zooals bleek bij de candidaatstel
ling van senator Underwood, een der fel
ste tegenstanders van deze geheime be-,
weging. De vergadering veranderde in
een pro- en con tra-demonstratie, er ont
stond een lawaai en gejoel met het gevolg,
dat de democraten" in hemdsmouwen hier
elkanders krachten maten. Na een kwar
tier keerde de.rust weer terug "en er werd
veel ijs veorberd.
aiBMEMlAMa
De loonsverlaging bij de Ned. Spoorwegen
Een procedure voor het
Kantongerecht te Amsterdam.
Voor het kan'ongerecht te Amsterdam
heeft prof. mr. Bolster schriftelijk van re
pliek gediend in het proces, dat een leer
ling-machinist hij de Nederlandsche Spoor
wegen begonnen is tegen de directie van
de Ned. Spoorwegen inzake de 10 procent
loonsverlaging, die 1 Januari is ingegaan.
In zijn repliek beroept mr. Bolster zich
op art. 185 van het Alg. Dienstregle
ment, dat 24 December 1S23 'werd inge
voerd en wettigt een aftrek van 10 pet.
van alle loon en bij de Nederlandsche
Spoorwegen, in afwachting van een nieuwe
loonregeling. De rechtsgeldigheid van dit
artikel aclié mr. Molster bewezen door ar
tikels 7, 11 en 150 van het Alg. Dienstre
glement.
De raadsman van eischer zal duplicee-
ren op 23 Juli.
Arbeidsvoorwaarden Gemeentepersoneel
te Amsterdam..
Nadat gedurende drie zittingen in den
Amslerdamschen Gemeenteraad is gede
batteerd over de nota van B. en W. in
zake het verhandelde in hefc Georganiseerd
Overleg, met betrekking tot de nieuwe ar
beidsvoorwaarden van het gemeenteperso-
neel is men gisteravond ongeveer midder
nacht plotseling tot een besluit gekomen,
•terwijl velen verwacht hadden, dat nog
wel eenige zittingen aan het debat zouden,
worden gewijd.
De heer Vliegen maakte echter een einde
aan de beraadslaging door met de andere
fractievoorzitters, met uitzondering van <)ie
der Communistische fractie, een motie
vöor te, stellen tot sluiting van de beraad
slagingen, een motie, die met op 4 na alge
meene stemmen werd aangenomen. Zoo kon
dan de nota van B. en W. in stemming
gebracht worden, nadat gedurende de
avondzitting eerst wethouder Ter Haar
(C.H:), als lid van de minderheid in het
college van B; en W., aanhouding van de
meerderheid had aanbevolen. Hij betreurde
den uitslag van het G. O., meende, dat het
prestige van B. en "W. daardoor geleden
had. en oordeelde, dat het gemeenteperso-
neel zelfs met de verlaging van 5 pet. van
het loon, welke thans echter niet kon wor
den doorgevoerd, nog gunstig boven de
werklieden in de particuliere bedrijven
uitstak.
Het beleid van de meerderheid werd in
hoofdzaak verdedigd door weth. "Wier-
dcls (R.K.), die meende, dat het niet in het
gemeentebelang was de machtskwestie te
stellen. Hoewel de door B. en W. oorspron
kelijk vastgestelde arbeidsvoorwaarden re
delijk waren, achtte de meerderheid van
B. en W. het later nog redelijker om. do
zaak niet op de spits te drijven. Dit voor
al. waar het nu uitsluitend ging om uit
stel van behandeling van de loonsverla
gingskwestie voor één jaar.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS,
BUITENLAND.
Verklaringen van Herriot over zijn rei#
naar Lenden en Brussel.
Teleurstelling in Duitschland omtrent
Herriot's weigering om rechistreekscha
onderhandelingen toe te staan over do
Micum-verdragen.
Mgr." Nolens over den 8-urendag cp do
Internat, arbeidsconferentie te Genève.
Mijnramp in Nsder-Oostenrijk. (Tele-»'»
grammen).
BINNENLAND.
De Arbcidsbegrooting in de Eerste Ka-;
mer.
De arbeidsvoorwaarden voor het ge«'
meentepsrsoneel te Amsterdam.
De phnto-panina geeft o.m.: het spoor-"
wegongeluk bij Leiden; de processie op
het Begijnhof te Ams'.erdam; deelnemers
aan_ den golfwedstrijd te Ncordwïjk; da
wedstrijden der Kon ink. Ned. Automobiel
club, te Scheveningen,
Tot slot voerde wethouder Wibaut (S. D.
A. P.) het woord, die zeide, dat als dei
Raad het voorstel van B. en W. aannam,
B. en W de financieele consequenties er
van zullen aanvaarden. Hij wees erop, dat
de loonen en salarissen van het gemeente-
personeel niet mogen zijn een sluitpost voor
de begrooting. Alleen de inkomstenbelas
ting geldt voor alles als sluitpost voor da
begrooting. Dit neemt niet weg, dat waar
B. en W. op het standpunt staan, dat er
een zekere marge moet zijn boven de loo
nen van het personeel in de particulierel
bedrijven, de vaststelling van deze marca
eenigerjnate behee.rscht wordt door del
financieele omstandigheden van de ge
meente. Op de spoedig in te dienen be
grooting zullen B. en W. de consequenties
laten zien van een sluitende, begrooting,
die niet zal worden verkregen door belas
tin gverhooging.
De not,van B. en W. inzake het ver
handelde in heb G. O. kwam nu in stem
ming en werd met 27 tégen 13 stemmeit
aangenomen. Da voordracht om den pen'
sioenaftrek met 5 pet. te verhoogen werdl
met 35 tegen 4 stemmen aangenomen.
Met deze. hesluiten heeft de Raad be
krachtigd het door de vertegenwoordigers
van B. cn W. in het G. O. verkregen re
sultaat, dat hierop neerkomt, dat de No
nen voor het gemeentepersoneel voor één
jaar zullen worden "gehandhaafd, de va-
cantietoeslag van f 20.op f 20.zal wor
den teruggebracht en te beginnen met Julï
a.s. door het gemeentepersoneel 2 pet. pen
sioen-premie en in begin October d. a. v 3
pet. pensioen-premie méér dan tot heden
zal worden betaald.
Dé zakelijke bedrijfsbelasting te Rotterdam
Het afwijzend prae-advies van B en IV.
op een verzoek van het Rotterdamse» Co
mité tegen de zakeliike bedrijfsbelasting,
om afschaffing van de zakelijke belasting;
op het bedrijf is na eenige discussie giste
ren z. h. s. door den Raad aangenomen.
STfiTEfl-GESEHASL
EERSTE KAMER.
Begroeting van Arbeid, Handel en
Nijverheid.
Voortgegaan wordt met do 'Arbeidsbc-'
grooling.
De hoer Janssen (R.-K.) bespreekt
den Vleeschkeuringsdienst. Hij erkent
het belang der gemeentebesturen in dezen
dienst maar meent dat do dienst nog
steeds niet overal even goed functionneerl.
De gemeentebesturen begrijpen dikwijls da i
bedoeling van do verplichte samenwer
king niet cn hij die samenvoeging doen.
zich bezwaren voor. o.a. als gevolg van het
feit dat pratizeerende veeartsen de keu-
ring verrichten. Het zelfbestuur der ge-
meenten wordt dikwijls noodeloos beknot
en de kosten zijn soms liooger. Sommige
gemeenten hadden wellicht aan de he-
staande bezwaren tegen gemeentelijken
gemeentedienst kunnen tegemoet komen.
Spr. hoopt dat de Minister in het vervolg
moer overleg zal plegen alvorens zijn
radicale maatregelen te treffen.
De heer Slo te maker de Bruine
(C. H.) bespreekt de toepassing van da
Drankwet in verband met de verschillends
intorpretalies die door sommige colleges'
van Gedeputeerde Stalen zijn gegeven ten
aanzien van do logementsvergunning.
Vervolgens bespreekt hij het opt-o ou;
van den Direcleur-,renornal van ArbevLj
De wijze waarop de heer Stenhuis zien
over dozen ambtenaar en over den lieeri
van IJssolslcijn uitliet, kan epr. niet la-c
ten voorbijgaan zonder oen woord van,
protest. Die wijze was veel to kras. opr.,
hooft er bezwaar tegen dat gezegd w-ir lt
i dat één groep der arbeiders alle aiiaw