L 15e Jaargang. WOENSDAG 25 JUNI 1924 No. 4493 Ste Scicboke Sou/z^mt PeABONNEMENTSPRJJSbedraagt bi) vooroltbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal. Rij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal franco per post I 2.95 per kwartaal net Geïllustreerd Zondagsblad la voor de Abonné*8 ver- krijgbanr tegen betaling van 50 ot. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. fSBSBHS Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN T6-L. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103C03 u POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT; Gewono adverlentlSn 30 eent per rogs* Voor Ingezonden Mededeelingen wordt bet fl dubbele van het tarief berekend. s Kleine adverïentlën, van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver. huur, koop en verkoop 10.50. git noBimer bestaat uit tare til den. Zij die zich met 1 JULI a.s., tp „DE LEIDSCHE COURANT" wen- jchen te abonneeren, ontvangen de voor dien datum verschijnende nummers gratis. BUITENLAND De Hersteikwestie. De intcrgeaiiieeröc besprekingen. Herriot in Brussel. Ka afloop van het onderhoud, dat de Fianscbe premier Herriot gistermiddag Belgische ministers Theunis en Hijmans had, is het volgend communi qué aan de pers verstrekt: „Be Fransen© premier Herriot heeft heden twoo maal een onderhoud gehad met den Belgischen premier Theunis en den Belgischen minister van Buitenland- sche Zaken Hymans.' Herriot heeft de ministers op de hoogte gesteld m zijn besprekingen met den Britschen premier, Mac Donald. Deze besprekingen wettigen de hoop op i nauwe samenwerking tusschen Groot- Briltannië, Frankrijk, Italië en Belgie, met het doel om binnen korten tijd de toe- Ie verzekeren van het plan der esperts". „De Franscbe premier en de Belgische ministers hebben vervolgens van gedach ten gewisseld over de voornaamste pun- welke op de aanstaande intcrgealli- eerde conferentie zullen moeten worden besproken. Deze gedachtenwisseling zal worden voortgezettusschen de regeeringen, opdat de op te lossen vraagstukken vooraf het onderwerp zullen uitmaken vaa een gron- bestudeering, zoodat de conferentie daardoor in staat zal zijn tot preciese en eenparige conclusies te komen". i toenadering, welke is ontstaan tus- fchen de geallieerde mogendheden en wei- te was voorbereid door de bezoeken van de Belgische ministers te Parijs, Londen en Milaan, zal de oplossing van de nog hangende kwesties vergemakkelijken". „Do kwestie van de uitwisseling der anden, nadat Duitsckland voldaan zal ebben aan alle voorwaarden, voorge schreven door het rapport der experts, d8 garanties voor de uitvoering van het re- i der spoorwegen .en de vernieuwing van de Micumcontracten, hebben in het bijzonder de aandacht van de ministers gehad". „Be vertegenwoordigers der beide re- garingen hebben in het bijzonder uit drukking gegeven aan hun gemeenschap- pelijken wil, de strikte uitvoering te ver zekeren van de clausules, betreffende de ontwapening van Duitschland. Het pro bleem van de veiligheid is eveneens' aan geroerd on de bestudeering er van zal aan beide zijden worden voortgezet". „Be besprekingen te Brussel werden ge kenmerkt door een oprechten geest van nauwe vriendschap en wederzij dsch ver bouwen. Zij hebben den indruk achter gelaten, dat een belangrijke slap voor waarts is gedaan en dat de a.s. conferen tie zich in staat zal zien, aan het herstel- waagstuk een redelijke oplossing te ge- Ten". Herriot te Par ij s terug. Herriot is gisteravond ruim 10 uur te Parijs teruggekeerd. Hij zeide aan do tal rijke journalisten en de leden van het ministerie, die hem aan het station op- wachtteu, dat hij zeer tevreden was over rijnreis. Dit heeft men bij de terugkeer van olken minister van een conferentie verno men, evenwel is men te Parijs omtrent de ïwultaten van Herriot's reis buitengewoon scoptiscli gestemd. Amerika doet niet mee. Men seint uit Washington, dat Mellon, flo Amerikaansche secretaris van de schatkist, verklaard heeft, dat Amerika toet vertegenwoordigd zal zijn op de -uropeescbe conferentie in verband met hot Bawesplan. In denzelfden tijd, dat 'eze conferentio zal worden gehouden, zal jonwel de Amerikaansche staatssecreta- j Hughes met do leden van de Amerl- «aansche juristenvereeniging te Londen «^toeven. Duitschland. VSit5n rumoer'B0 Rijksdagzitting, l'-ölklsohen on Communisten, Ij. handgemeen. t'l° ?ers^ zomerzitting van den nieuwen. "S(Jag ia gister vorloopen in, heftige fat oen - -vu,», waarbij het zelfs ^gemeen is gekomen. de orde waren de voorsteHen i?0. ^nuies-ti0 voor politieke gevange- iÜe "dlkischen. eischten amnestie vooy r tt«Jtaemora aan den „Kapp-Putsch", ?utsch.>Umriüer"Pu'tsch" 011 ))Mdller- r -De communisten eischfön am nestie voor alle politieke gevangenen en do sociaal-democraten voor de deelnemers aan dé Raden-republiek in Munchen ©n de veroordeelden in den inflatie-tijd. Het debat verliep aanvankelijk zeer kalm, totdat do nationaal-socialistische Belersche ex-minister Roth, uit h'©t mi- nisterie-Von Kahr, zeide, dat „lieden van het slag van den Rus Levien, die een lei dende rol had vervuld hij de Raden-repu bliek, terecht door een kogel waren ge troffen." De communisten, die verstaan hadden, „den schurk Levien", begonnen een vree- selijk lawaai, waaraan pas een einde kwam, toen de president de zitting ophief. Toen tien minuten later echter de zitting weer geopend werd, zette het communis tische lawaai met vernieuwde kracht in. Do communisten legden een protest-ver klaring af, welke door Roth werd beant woord, doch op zulk een onhandige wijze, dat de communisten opnieuw vlam vatten Verscheidene Völkische cn communistische afgevaardigden geraakten handgemeen en een communist vloog zelfs een Völkischen afgevaardigde naar de keel. Het tumult werd daarop zoo hevig, dat de voorzitter zich genoodzaakt zag, de zitting op te hef- 'fen. Frankrijk. Het anti-godsdienstig program. Protest-actie van Elzas- Lotharingen. Volgens berichten uit Straatsburg heb ben er in verschillende plaatsen van den Elzas vergaderingen plaats gehad, om te protesteeren tegen do door de regeoring voorgenomen opheffing der in den Elzas bestaande uitzonderingsbepalingen ten gunste van het godsdienstig onderwijs. Bakkerssiakirtg te Parijs. De bakkersgezellen te Parijs hebben gisteravond een algemeen© staking gepro clameerd. Zij eischen afschaffing van den nachtarbeid en inachtneming van den acht urendag. Engeland. Het woninsbouwplan der Labour-rsjcsring Een samengaan van libe r a 1 e n onconservatieve n. In het Lagerhuis is het woningbouwplan dor regeering in tweede lezing met 269 te gen 206 stemmen aangenomen. Vervolgens werd door samengaan van conservatieven en liberalen met 315 tegen 175 stemmen tegen de regeoring een voor stel betreffende de procedure der verdere stadia van het wetsontwerp aangenomen. Hierdoor zal volgens de regeering do aan neming van de maatregelen aanzienlijk vertraagd worden. De regeeringspaitijen gaven duidelijk haar ernstig misnoegen te kennen, doch er wordt geen politieke be teek on ;s r>nn de stemming gehecht. Spanje. Do debacle in Marokko. Tijdens de besprekingen in don hoogen krijgsraad is gebleken, dat de aftocht uit Arrual en Monte Arruit uitgevoerd is cp -speciale order van den Hoogen Commis saris. De procureur heeft derhalve de aanklacht tegen generaal Navarre inge trokken. Italië De moord op Matieotii. Mussolini's re de in den S e n a at In den Senaat heeft Mussolini gisteren zijn aangekondigde rede over den pohtle- ken toestand in verband met "den moord op Matteotti gehouden. Mussolini betreurde den moord ten zeerste en verklaarde, dat overheid en magistratuur hun plicht zullen doen. Tor- wijl leChteri hJefc gerechtelijk tonderzoelö voortduurt, moet er licht op de zaak ge worpen worden, opdat de partijstrijd zlcfh niet van'het geval meester maakt. Mussolini meende, dat in den Senaat de toestand zuiver van politiek standpunt moest beschouwd worden, waarbij het verstand weer de overhand op het gevoel moet krijgen, zoodat men den toestand onderzoekt zonder in aUerlei arbitraire excessen te vervallen. Op de eerste plaats moet men er zich rekenschap van geven, dat de oer der natie in hert geheel niet op het spel staat. Alle landen hebben him politieke moor don, zoodat men het fascisme als zoodanig den moord op Matteotti niet mag verwij ten. Trouwens de socialisten hebben vaak aangekondigd, dat hun wreak verschrik kelijk zal zijn, als zij eens de macht in handen hebben. Het regiem is dus bij den moord op Matteotti niet betrokken, zooals men dat roekeloos in Hapt en elders heeft'beweerd. In elk geval moot mön wel overwegen, dat bot huidig regiem uit een revolutie ia voortgekomen, voltrokken door een partij, welke nauwelijks drlo jaar be stond en welker geïmproviseerde en roe rige informatie niet de noodige controle ondergaan had. Wat in rustige tijden zeer moeilijk is, is nog moeilijker onder bui tengewone omstandigheden. Mussolini somde de maatregelen op, welke hij na zijn intocht in Rome getrof fen had om de orde te herstellen en wees er op, dat zijn partij bij de jongste verkiezingen vier millioen achthonderd duizend stemmen gekregen had, wat er wel op wijst, dat de algemeene tevreden heid steeds groeit. Roemenië. De Kleine Entente bedreigd. Een Bulgaarsch-T u r k a c h- Ro emeensch verbond? Een bijzon-lere medewerker schrijft over den toestand in Roemenië aan het 0 „Hbld" o.m. het volgende: Het is een publiek geheim dat Roeme nie, in den laatsten tijd zich ernstig voor bereidt, om uit de Kleine Entente te gaan en in een nieuw verhond te trfedon. De Roemeensche delegatie te Angora, die al daar over een defensief verbond tegen Rus land onderhandelt, had daar ook met een Bu'gaarsche delegatie besprekingen en bij deze gelegenheid werden de princi pieel© richtlijnen van een Bulgaarsch-- Turksoh-Roemeensch verbond vastgesteld. Hoogstwaarschijnlijk zei binnenkort Po len ook toetreden, terwijl het dan ook voor Hongarije wel mogelijk zal zijn om in hef k-vler van deze Oostelijke coalitie '•endi te vinden. Pelen. i nisien gearresteerd. Volgens het Poolsche persbureau zijn 27 leden van het hoofdbestuur der commu nistische partij in de nabijheid van War schau in hechtenis genomen, juist op het oogenblik, dat het bestuur bsraadslaagdo over uit Moskou ontvangen instructies be treffende exploitatie van de tegenwoor dige crisis. Aan do politie is belangrijk bewijsmateriaal in handen gevallen. Amarika. De strijd om hei presidentschap. De democratische candidate'n. Naar een telegram uit New-York meldt, heerscht onder de gedelegeerden die te NewrYork voor de democratische natio nale conventie zijn bijeengekomen, con sternatie en onzekerheid. Zoowel do aan hangers van Mc Adoo als die van Smith beweren, dat hun candidaat de vereisclite meerderheid van twee derden zal halen. Verder zijn de partijgangers van nog een dozijn andere candidaten druk aan het werk voor hun uitverkorenen, die kans zullen krijgen, indien do strijd tusschen Mc Adoo en Smith do zaken op het doode punt mocht brengen. Sqiith is Katholiek! De „Daily Mail" stelt de vraag of een Roorasch-Katholiek als president van de Ver. Staten kan gekozen worden. Het blad vervolgt dan: Do Katholieken be- kleodon in de republiek andere eminente posities, maar voor het presidentschap is nooit een ander dan iemand van protes tanten huize candidaat gesteld. Door een curieuzen samenloop van omstandigheden overschaduwt het godsdienstvraags tuk alle andere. Omtrent de Candida tuur van Smith merkt de „Mail" op, Hij is ontegenzeg gelijk een der knapste politici en staats lieden en scherpe waarnemers van de Amerikaansche politiek aarzelen dan ook niet te verklaren, dat indien politici den moed. hebben hem voor te dragen, hij zal gekozen worden, maar eenstemmig zijn zij er van overtuigd, dat deze moed wel zal ontbreken. „Ik heb tal van gedelegeerden uit het Westen en midden-Westen gesproken", zegt de „MaiT'-correspondent, „die ver klaren, dat zij onmogelijk naar huis kunnen gaan met de opdracht do verkie zing van een Katholiek als president te be pleiten. Zij bevestigen, dat de K.K.K. ïn deze kwestie vooral een machtige rol speelt" INTERNATIONAAL EUCHARISTISCH CONGRES. (Officieel.) Toegangskaarten. Het Congresbureau deelt mede, dat van Donderdag 26 Juni af de bestelde door- loopende Congreskaar ten, welke tot aUe bijeenkomsten, ook in bet Stadion toegang geven, verkrijgbaar wordien gesteld. Zij die het bedrag plus port kosten hebben op gezonden, ontvangen ze a-ange teekand. Do overigen kunnen do door ben bestelde kaarten aan het Congresbureau (Raad huisstraat 6, Amsterdam) afhalen, of na inzending heb bedrag plus portkosten (25 tot 30 cenit) deen opzenden. Eveneens zijn alsdan verkrijgbaar do Stadionkaarten (dagkaarten), doch deze worden alleen l contant afgegeven] op het Congresbureau. Schriftelijke bestellingen van Stadionkaarten, welke niet door dis- trictsvertegenwoordigera gedaan zijn, wor den niet aangenomen. Alle geldzendingen voor Stadionkaarten worden geretour neerd met aftrek van onkosten. De prijzen der Stadionkaarten zijn: voor Woensdag (opening): f 2.50 zit plaatsen en f 0.50 staanplaatsen; Donderdag en Vrijdag: f 1.-— zitplaat sen én f 0.25 staanplaatsen; Zaterdagochtend (Kindercommunie) f 0.25 Zondagochtend (H. Mis): f 2d0 zitplaat sen, f 1.staanplaatsen; Zondagmiddag (Processie) f 2.50 zit plaatsen f 1.50 staanplaatsen, f 0.50 bui ten de muren. Heb Congresbureau is voor kaartenver- koop opengesteld alle werkdagen van tien tot half 1 uur en van half drie tot zes uur; Zaterdags van 10 tot 1 uur. Congreslied. Naar het comité voor muziek en zang, voorzitter pastoor Colla, mededeelt, is voor het congres een lied gemaakt, gedicht door den Eerw. heer W. Verhoeven, theo logant van hot Groot-Seminarie Rijsen- burg, en op muziek gezet door Mgr. J. A. S. van Schaik, president van het Semina rie t-e Culemborg. Aan het einde van alle vergaderingen en van alle godsdienstige plechtigheden zal dit congreslied worden gezongen. Van heden af is dit congreslied, zoowel woorden als muziek, verkrijgbaar gesteld aan het algemeen congresbureau, Raadhuisstraat 4 (Witte Huis) te Amster dam, tegen 2 ct. per stuk, bij honderd tallen 1 ct.. terwijl aldaar ook verkrijg baar zijn exemplaren met woorden, nir] "io, piano- en orgelpartij 50 ets. Koninklijke Besluiten. Burgemeester. Bij Kon. besl. is aan jhr. E. Quarks van Ufford, op zijn verzoek, met ingang van 30 September 1924, eervol ontslag verleend als burgemeester der gemeente Maartensdijk. Dc bezuiniging op Onderwijs. Do-mooning in do Eerste Kamer. Verschenen is het -voorloopig verslag der Eerste Kamer nopens- het ontwerp van wot tot wijziging van do Leerplichtwet en van de Lager-Onderwijswet 1920. Daar aan wordt het volgende ontleend: Onderscheidene leden waren van gevoe len, dat de bezuiniging in gemeen overleg der politieke partijen moet worden gere geld, maar daarvan is hier geen sprake; de wet wordt eenvoudig door de rechtsche partijen aan de linksche opgelegd. Het voorstel mist geheel en al het karakter van een compromis en zou voor de linker zijde niet te aanvaarden zijn. In het algemeen, zoo werd verder ge zegd, bezuinigt de minister to haastig en te veel en daarbij veel meer in verhouding tot hetgeen de andere hoofden van depar tementen doen. Te weinig daarentegen is naar de meaning van enkele leden bezui nigd op do opleiding der onderwijzers, welke h.i. veel te kostbaar is. Een ander bezwaar tegen1 's ministers wijze van bezuiniging is, "dat zij te veel afschuift op de gemeenten. Ook is het vol gens enkele leden zeer de vraag, of de cij fers, die de minister geeft, wel geheel be trouwbaar zijn. Ook werd er op gewezen, dat om de be rekende bezuiniging van f29.000.000 te be reiken, het aantal onderwijzers van 33.000 in vijf jaar moet terugloopen tot 26,000. Na die vijf jaar kan derhalve de bezuini ging eerst ten volle werken. Doch dit wetsontwerp blijft slechts vijf jaar gelden met dit gevolg, dat de bezuiniging niet haar vollen omvang zal kunnen bereiken. Verder werd .gevraagd, wat er van de bezuinigmg terecht zal komen, indien al die bezuinigingsmaatregelen toch slechts tijdelijk zijn bedoeld. Gevraagd werd voorts, hoe de vermin dering van het aantal onderwijzers zal plaats hebben, naar de wachtgeldregeling of maar het stelsel van afvloeiing? In dit laatste geval wordt do voorgestelde bezui niging niet verkregen. Vele leden achtten de opschorting van de verplichte invoering van het zevende leerjaar een bezwaar. Alen vroeg, of do scholen nu vrij zijn om met een 6-jarig leerplan te volstaan, en of scholen die het 7e leerjaar reeds hebben ingevoerd, weder kunnen terug- keeren tot do zes jaar. Do vermeerdering van het aantal leer lingen per onderwijzer en een aantal van 43 leerlingen per klas werd door verschil lende leden te groot geacht. Het werd daarentegen toegejuicht, dat de minister was tegemoet gekomen aan de. bezwaren tegen zijn voornemen om alleen voor 48 leerplichtige kinderen vergoeding to ge ven. Enkele leden achtten het onmogelijk, aan meer dan 40 kinderen in een Idas be hoorlijk onderwas te geven, vooral voor do middelmatig ontwikkelden en voor "de nog minderen. KT VOORNAAMSTE IIEUWSd BUITENLAND. De besprekingen van Herriot met da Belgische ministers Theunis en HijmanA, Een officieel communiqué. Een rumoerige rijksdagzitting. Mussoloni's rede over den potitiekei. toestand In Italië In verband met tfenl moord op Matteotti. De strijd om het presidentschap in de Vereen. Staten. Een geweldige herrie om dat een der candidaten Katholiek i3. BINNENLAND. Mededeeling omtrent kaartenverkoop Intern. Eucharistisch Congres. De Eerste Kamer en de wijziging van de Leerplichtwet en de L. O.-wet. De salarisvermindering voor de onderwijzers. Een procedure voor de Haagsche Rechtbank. Op de rol van de Haagsche Rechtbank kwam gisteren als nieuwe zaak voor een! vordering van het Ned. Onderwijzers Ge nootschap tegen den burgemeester van Den Haag. De vordering is ingesteld door een on derwijzer, aan een openbare lagere school te 's-Gravenhagc, die tengevolge van de intrekking van art. 40 van het Bezoldi gingsbesluit in salaris was achteruitge gaan. Getracht wordt nu langs rechtelijken weg dit bedrag weer op het vroegere be drag terug te brengen. Voor den burgemeester stelde zich gis teren jhr. mr. A. K. G. de Brauw. Mr. Op pen heme r, d'e de zaak voor het N. O. G. had aanhangig gemaakt, conclu deerde voor eisch, waarna de zaak voor de conclusie van antwoord werd aangehou den tot de zitting van 2 September a.s. Het Scheenenwetje. Memorie van Antwoord Tweede Kamer. Aan de Memorie van Antwoord tot na dere wijziging der wet van 5 Mei 1923 tot tijdelijke beperking van den invoer van schoenwerk, gewijzigd bij de wet van 29 Deo. 1923, is het volgende ontleend: Ook naar de meening der Regeering is beperking van den vrijen handel niet het juiste middel om tot duurzame verbete ring van den toestand eener industrie te geraken. Elk geval zal ten deze op zich zelf dienen te worden beoorde'eld. Hier betrof het een uitzonderingsmaatregel, waarvoor andere wij zo van hulp ondoel matig scheen en die in den zeer bij zonde- ren toestand, waarin de schoennijverheid verkeerde, rechtvaardiging vond. Ten aanzien van do opmerking der le den, die in do mogelijkheid, om ellcoogen blik do hulp der Regöering in te roepen, een gevaar zagen, wordt nog opgemerkt, dat bij de schoenindustrie ongetwijfeld het besef levendig is, dat de Regeoring niet voornemens is, anders -dan in geval van ernstige noodzaak, tot hernieuwde sluiting der grenzen over te gaan. In dit besef zal zij er zich wel van on'.houden, op het nomen van bijzondere maatregelen eau te dringen, indien daartoe geen ge; n'o aanleiding bestaat. Invoerrechten en accijnz:: Memorie van An l w o Tweede Kamer. Blijkens do Memorie van Antwoord no pens het ontwerp van wet- tot aanvulling der algemeene wet betreffende do heffing der invoerrechten en accijnzen en der wet telijke bepalingen betreffende den gedistil leerd-accijns, meent de Regeering, dat geenszins is bewezen, dat de frauduleuze invoer van gedistilleerd niet met succes kan worden bestreden. Do aanzienlijke consumptie-fraude, die zich in 1922 en in het begin van 1923 langs do Duitsche grens vertoonde, is belangrijk verminderd als gevolg van de beperking van de hoe veelheid gedistilleerd, die in de grensstrook ongedekt mag worden vervoerd. Tegenover de moreele schade, die helaas door het tijdelijk opleven van den smok kelhandel is veroorzaakt, kan gelukkig, aldus lezen we in genoemde memorie, ook een voordeel worden gesteld: het feit n.l. dat het drankverbruik in Nederland toch ook oenigennate is afgenomen. Het over zicht van de opbrengst van den gedistil* leerd-accijns, dat als bijlage bij doze Me morie is gevoegd, laat daarom!rent geen twijfel bestaan. Treinpersoneel. Geen verdere af .1. De TJtrecbtschen correspondent van „Het Volk" meldt: Bij de behandeling van de W» Lor staa U- begrooting in de Eerste Kamer gaf minis-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1924 | | pagina 1