15e Jaargang. VRIJDAG 20 JUNI 1924 No. 4489 9e EddócHeSoii^omt peABONNEMENTSPRIJSbedraegt bi] vooruitbetaling ,Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal. jBij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal, franco per post I 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad la voor de Abonnee ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers ct., met Geïllustreerd ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TUL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advorlentlSn 30 oenl per rege» Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het 3 dubbele van het tarief berekend. 3 Kloine^ adverlentlën. van ten hoogate 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver. huur, koop en verkoop 10.50. Dii nummer* bestaat uit dpie bladen. Onze Geïllustreerde Pagina Wij wijzen onzen lezers op de pboto- pagina in dit nummer vierde bladzijde van bet tweede blad. 't Is onze bedoeling, iederen Vrijdag een dergelijke geïllustreerde pagina te geven; wij meenen, dat onze lezers deze nieuwe uitbreiding onzer courant wel zullen waar- deeren. Over anti-papisme. De leider der Vrijzinnig-Democraten in 'de Tweede Kamer had gisteren de.... la ten we maar zeggen politieke handig heid (de nadruk op: politieke) om bij de 'discussie betreffende de „Dageraad"-statu- ten er het anti-papisme in sommige protea- 'iantsche kringen bij te halen. Hij zoide nl.: „Straks zal de heer Schokking het slot woord spreken en zich richten tot zijn Ka tholieke vrienden, om te betoogen, dat men rechts één is in vriendschap, ondanks alle vijandschap. Onderwijl gaan zijn geestver wanten te Amsterdam huis aan huis, om pamfletten uit te deelen, waarin Rome als de groote vijand wordt uitgemaakt". Toen interrumpeerde de heer Schokking: „Bewijst dat". Als 't niet was een interuptie van een zoo scherpzinnig man als ds. Schokking wij zouden hier spreken van een zeldzaam groote, in een politicus ten zeerste af te keuren naiviteit. Weet ds. Schokking dan niet, dat, hoewel veel anti-papistische do- miné's en voormannen niet tot een der coa litie-partijen behooren, ook niet tot de Chr. Hist, partij, hij toch ook heel wat antipapistische geestverwanten" telt, in utaat om geschriften tegen Rome saam te kladden, welke den naam „pamfletten" on getwijfeld verdienen? Dio interruptie: „Bewijst dat" wat lijkt ze naiefl Doch wij gelooven hier toch niet aan nai viteit, maar veronderstellen eer bij den heer Schokking: schaamte, schaamte over het benepen, kleingeestig, absoluut onwaardig Optreden tegen Rome van menigeen zijner geestverwanten! V Atl rem- In een keurig betoog heeft mr. v. Schaik gisteren in de Tweede Kamer eenige opmer kingen ad rem gemaakt. Het atheïsme beperkt reeds zijn vrijheid van denken, aldus deze Katholieke afge vaardigde, door aan te geven, in welke richting het denken moet gaan. Bovendien, zoo vervolgde hij, tracht het door afvallige Roomsche priesters te laten optreden de Katholieken te hoonen. Hier wees de heer v. Schaik op de zwartste plek van de „Dageraad": het hoonen van de Katholieken door menschen, 'die eens geloofsgenoot van ons waren. 'door de ongelukkige afvallige priesters 1 En de heer v_ Schaik riep den heer Ger hard op, om zijn invloed aan* te wenden, dat dit niet meer gebeuren zal. Jawel de „Dageraad" zal het vuilste werk niet laten liggen, omdat zij dat het liefste doet! BUITENLAMP Duitschland. De reisbelasting. De beweegredenen voor de opheffing. Kaar do Duitsche bladen vernemen, is het rijkskabinet bij zijn besluit om de reis belasting op te heffen uitgegaan van do omstandigheid, dat de bekende redenon, die indertijd tot de uitvaardiging der ver ordening hebben geleid, met name de cri- tieke toestand der valuta, thans niet meer in dezelfde mate bestaan. Do verordening, zoo wordt van gezag hebbende zijde verklaard, heeft evenwel als onvermijdelijke noodmaatregel „ihre Schuldigkeit getan". Zij heeft met name bewerkt, dat het vorkeer naar het Zuiden met Paschon, dat anders ondraaglijk zou zijn geweest en groote onkosten zou heb ben medegebracht, is tegengegaan. Vele millioenen goudmarken, die anders in hoofdzaak voor genoegens zouden zijn uitgegeven, zijn daardoor in het land ge houden en voor het economische leven be- houden gebleven. De bezetting der stad Dusseldorf, Een verzoek om vermindering Do stad Dusseldorf heeft ziah tot den 'commandeerenden generaal dér plaatse lijke Fransche bezettingstroepen gewend niet een uitvoerig schrijven, waarin er op gewezen wordt, dat de geweldig groote be uling onhoudbaar geworden is. Geen en kele stad. ter wereld moet zooveel troepen herbergen. Tal van scholen kunnen daar door geen onderwijs meer geven. Voor ge neraals met hun staven en bureaux zijn 40 huizen gerequireerd, verder niet minder dan 1660 voor gehuwde en 3600 voor on gehuwde officieren en onderofficieren. De stad Dusseldorf moet daardoor te gronde* gaan. Dringend wordt verzocht om ver mindering van de bezetting. Frankrijk. Do Kamerdebatten. Verzet togen de anti-clericale maatregelen. Gister is voortgezet het debat in do Fransche Kamor over het regeeringspro- gram van Herriot. Herriot wilde dien dag alleen behande len de kwesties van de ambassade bij het Vaticaan, de financieele kwesties en die der buitenlandsche politiek. Hij herinner de er aan, dat hij in 1919 de wederinstel ling der ambassade bij 't Vaticaan be streed, en zulks niet deed uit gevoelens van onverdraagzaamheid of Godsdienst vervolging noch om een aanslag to doen op godsdienstige overtuigingen, welke hij rc-specteert, doch wel in het belang van den godsdienstvrede. Spreker herinnerde aan de groote katholieken die voor hun godsdienst rechten hebben verworven, en den eerbied zelfs van hen, die als spreker, de katholieke leerstellingen niet erkennen Frankrijk moet echter niet alleen de moe der zijn van de katholieken maar van al •haar kinderen, en daarom acht Herriot het inopportuun, de ambassade bij het Va ticaan te handhaven. De Kamer werd daarna zeer rumoerig, zoodat tot schorsing der debatten moest worden overgegaan. Bij de heropening der zitting behandel de Herriot de financieele kwesties. Het gezantschap bij het Vaticaan. "Wat de pers ervan zegt. Senator Japy schrijft in de „Echo de Paris": „Het ministerie beweert de vertegen woordiging ten Vaticane te supprimeeren, zonder daarvoor de beweegredenen te ge ven cn bet durft daaraan toe te voegen, dat die daad niet zou uitgelegd mogen worden als een daad van onverdraagzaam 'beid en vervolgingszucht, terwijl toch het gevoelen van de meerderheid der Fran- schen er door getroffen wordt en het in strijd is met de belangen van het land. Het Vaticaan is een ontzaglijke moreele macht, die invloed heeft over honderden millioenen menschen; een land heeft dus alle belang daar vertegenwoordigd te zijn Italië tracht het Vativaan meer te nade ren; wij zouden een ernstige font begaan, zoo wij niet trachten daar onze belangen in de wereld te verdedigen. Door met Ro me te breken zouden wij weinig continu- iteit in onze buitenlandsche politiek too- nen, en wij gaan eens te meer, ten einde aan de passies van eenige sectarissen te voldoen, ons berooven van de sympathieën der katholieken en van zelfs een groot deel der protestantsche vreemdelingen, die in die dwaze daad een aanval zien op het christendom". Charles Maurras merkt in de ..Action Frangaise" op, dat Herriot terwille van het laicisme zichzelf en Frankrijk een oog uitrukt met het opgeven van den kijkpost op het Vaticaan. „De oorlog, het vredes verdrag, de revoluties van den vredestijd hebben de meest elementaire toekijkers geleerd, dat een gezant niet dient het land waarbij bij geaccrediteerd is, doch zijn eigen land. Wij brengen geen hulde aan liet Germanisme met een gezant naar Ber lijn te sturen, maar wij zorgen er voor de vlotte afwerking van onze eigen zaken er door te bevorderen. Zoo hebben wij ook alle belang vertegenwoordigd te zijn bij den Witten Priester, dio aan het hoofd staat der geestelijke en zedelijke belangen van honderden millioenen zielen. Door Hem kunnen wij verzachten, oplossen, verkleinen heel wat moeilijkheden met welke wij in de wereld te kampen hebben. Zonder Hem zullen wij zonder relaties zijn met heel wat autoriteiten en majestei ten in de wereld. Het Duitsche vraagstuk zal er niet door verminderd'worden, het EJzas-Lotharingen-vraagstuk zal er door gecompliceerd worden. Maar het klein publiek van enkele provinciale cafétjes en van veel loges zal er voldoening in sma ken"- i sij ji - - - Intergeallieerde besprekingen. Herriot morgen naar Engeland. Daar Mac Donald Herriot heeft doen weten, dat bij zich Maandagmorgen nagr Glasgow moot begeven, heeft de Fransche minister-president besloten, morgen om 8 uur uit Parijs te vertrekken, 's Middags reeds za,l bij op The Chequers met den Britschen premier confereöreii. Besproken zullen worden de toepassing van de plannen dér experts, de voorwaaf^ den van de ontruiming van het Roerge bied, de controle op de bewapening van Duitschland en do garantie, welke Frank rijk voor zijn veiligheid noodig heeft, maar naar men in goed ingelichte kringen verklaart vcorloopig slechts in algeimeene lijnen. Maandagmorgen gaat Herriot naar Brussel en hij zal Dinsdag te Parijs te- rugkeeren. De opvolger van Doumergue. Da Senaat heeft gistermiddag tot opvol ger van Doumergue, met 151 stemmen den Poincarénist de Selves lot voorzitter gekozen. Op het Senaateul Bienvenu Mar tin waren 134 st. uitgebracht. Er werden 4 blanco-biljetten ingeleverd. Deze ver kiezing toont opnieuw, dat de Senaat er niet aan denkt, aan den leiband van do meerderheid der Kamer te loopen. Engeland. De rijksvoorkeurtarievcn. De moties-B a 1 d win verworpen. Meend^men aanvankelijk, dat de regoe- ring door het aannemen van de moties- Baldwin omtrent hot invoeren van be schermende bepalingen voor verschillen de artikelen wel eens tot aftreden zou kun nen worden gedwongen, thans is allo ge vaar bezworen daar de moties zijn vér worpen. Het scheelde niet veel of de eerste reso lutie, waarin voorgesteld werd, ge droogde vruchten, afkomstig uit een doel van het Britsche rijk, vrij van rechten in Engeland te laten invoeren, was aange nomen. Er stemden n.l. 272 leden vóór ei 278 togen het voorstel. Toen -ook de drie volgende moties ver worpen waren, trok Baldwin de overige in, daar „do stemming in het Huis tegen hem was". Lloyd George, van wien gezegd wordt dat hij voorstander is van een beperkt pre- ferenliestelsel, was niet in het Huis aan wezig, een omstandigheid, dio zeer de aandacht trok. Italië De moord ep Matteotti. Opnieuw een fascist gearresteerd. Giovanni Marinelli, oud-lid van het fas cistisch directoire, is gearresteerd onder beschuldiging andere personen aangezet te hebben tot de wederrechtelijke vrijheids- berooving van Matteotti. De liberale partij heeft het volgende telegram aan Mussolini gezonden: De „Voce Repub'licana" meent te we ten, dat het lijk van Matteotti, (dat nog steeds niet gevonden schijnt te zijn. Red. L.G.) na verscheidene dagen in het zie kenhuis San Giacomo te hebben gelegen, naar de polikliniek van het medisch insti tuut is overgebracht. In de ernstige uren, die onverdiend over het land en uw persoon zijn geko men, geeft de liberale partij uiting aan haar solidariteit, die nog versterkt is door de juistheid van uw opbouwend werk. Yougo-Siavië. Gespannen toestand. De Weenscho bladen melden uit Bel grado, dat de binncnlandscbe politieke toe-- stand in Yoegoslavie zoo gespannen is, dat men met mogelijke verrassingen re kening kan houden. Rusland. Patriarch Tikhon. Te Moskou hebben sinds eenigen tijd geruchten geloopen, dat, wijl de invloed van den „orthodoxen" patriarch Tikhon, na zijn vrijlating uit de sovjet-gevangenis steeds toeneemt, de sovjet-autoriteiten van plan waren, hem naar een of ander kloos ter in een minder volkrijke omgeving, waar het godsdienstig bewustzijn minder sterk is, over te brengen. Deze geruchten worden thans beves tigd door de sovjet-pers, welke het bericht bevat; dat patriarch Tikhon Moskou ver laat om zich in het Alexander Nevsky- klooster te Leningrad (het vroegere Pe- trograd) te vestigen. Tooh schijnt reserve ten opzichte van dit persbericht geboden, daar er in den laats ten tijd vele valsche beriohten uit sovjet-bronnen zijn gepubliceerd met be trekking tot patriach Tikhon, de „heilige synode" en de houding van den oecumeen- schen patriarch jegens patriarch Tikhon. Zuid-Afrika. De algemeene verkiezingen. 1 Alle uitslagen op vijf na bekend. Do stand der verkiezingen is volgens do allerlaatste berichten aldus; Z.-Afrikaanscho Partij 52, Nationalisten 59, Labour 18, Onafhankelijker! 1. In totaal zijn nu 130 districten bekend. Het zal vermoedelijk eenige dagen du ren alvorens alle uitslagen bekend zijn. Amerika. Prettige collega's. Senaatsleden bedwelmd. In den senaat van den staat Rhode Is land, is gisterochtend na een zitting, wel ke in het geheel 15 uur duurde, en den ge- heelen nacht werd voortgezet, een onge woon incident voorgevallen. Een aantal senaatsleden is n.l. door vergiftig gas be dwelmd. Dit geschiedde door leden van de demo cratische senaatsfractie, welke sedert den aanvang van dit jaar obstructie voert. De oorzaak hiervan is, dat de republikeinen weigeren een door de democraten inge diend wetsvoorstel, hetwelk een grondwets wijziging bevat, in behandeling te nomen, alvorens de democraten de wet tot ver- lcening van de noodigo staatscredieten hebben goedgekeurd, opdat de staatsamb tenaren, die reeds maanden lang op hun salaris wachten, betaald kunnen worden. Temidden van dezen verbitterden poli- tieken strijd vielen gisterochtend plotse ling 3 republikeinen en 1 democraat be wusteloos neer. Ook de voorzitter en de plaatsvervangende gouverneur werden, zij het in mindere mate, door het bedwel mend gas aangetast. Bij onderzoek bleek, dat vóór de regee- ringbank een krant was bevestigd, welko gedrenkt was met een vloeistof, die be dwelmende gassen ontwikkelde. SINHEfiLËHD Tweede Kamer. Rapporteurs. De afdeelingen der Tweede Kamer heb ben benoemd tot rapporteurs over het wetsontwerp tot aanvulling der algemeene wet betreffende de heffing der invoerrech ten cn der wettelijke bepalingen betref fende den gedistilleerdaccijns en over het wetsontwerp tot nadere wijziging der wet van 5 Mei 1923 (Stsbl. No. 186) tot tijdelijke beperking van den invoer van schoenwerk enz., mej. Westerman cn de hoeren v. d. Heuvel, Bakker, van Rijcke- vorsel en Fleskcns. De v/erking van het Schoervenwqlje. Mededeelingon van den Minister. Omtrent de werking aan het thans in gevoerde Schoenenwetje deelde de Minis ter van Arbeid aan de Tweede Kamer de volgende bijzonderheden mede: Het huidige invoertorbod voor schoen werk is thans gedurende circa 11 maan den van kracht en een duidelijk inzicht in de werking en de uitkomsten van dezen maatregel is mogelijk geworden. Het stemt den m:nister tot groote voldoening te mogen constateer en, dat het invoerverbod in alle opzichten volkomen heeft beant woord aan de verwachtingen, welke van den aanvang af daarvan doo hem werden gekoesterd Mede a's gevolg.van het invoer verbod is de toestand in de schoennijver heid allengs in die mate gewijzigd, dat het aanvankelijk voor oogen gestelde doel feitelijk geacht kan worden te zijn be reikt, zoodat gevoegelijk tot opheffing van den maatregel zou kunnen worden overge gaan. Bij de vaststelling van de voorwaarden voor beperkten invoer lag het in de bedoe ling den import tot ..normale" afmetingen terug te brengen. Een nauwkeurige be rekening gaf tot resultaat, dat, dn aan merking nemende de stijging der prijzen van het schoenwerk gedurende de oorlogs jaren, als een normale invoer, gelijk die vóór den oorlog bestond, de zoodanige kon worden beschouwd, 'welke in waarde over eenkwam met ongeveer een vierde der waarde van den import in 1922. Naar uit de beschikbare cijfers valit na ■te gaan, heeft do waarde van den 'totaal- invoer gedurende de maanden van het 'in voerverbod ongeveer 26 pet. bedragen van dien van den import over het overeenkom stig tijdvak van 2922, zoodat in dit op zicht het doel vrij nauwkeurig bereikt werd. Het kan moeilijk anders, of de schoen nijverheid moest van deze normaliseering van den invoer, althans geleidelijk, dien guTLS'tigen invloed gaan ondervinden. Te gen bet einde van hot af geloopen jaar viel reed3 een bevredigende opleving waar te (nemen. De eerste vier maanden van het loopende jaar brachten in den toestand nog een verdere verbetering. De werkloosheid* 'welke vóór biet invoer verbod een onrustbarend aanzien had ge kregen, is geleidelijk tot normale propor ties teruggebracht. Hit een onderzoek, door den minister ingesteld bij een 117 tal der voornaamste schoenfabrikanten, blijkt, dat het totaal dn de betrokken fabrieken werkzame arbei ders op 1 'Januari cn 1 Mei j.L achtereen volgens 5905 en G8S2 bedroeg tegen 4815 op 1 'Juli van het afgeloopen jaar, sinds den aanvang van het invoerverbod der HET VOORNAAMSTE NIEUWS.1 BUITENLAND. Verzet In de Fransche Kamer tegen d$ aangekondigde opheffing van het gezant schap bij den Paus. De pers laat zich er. ook scherp over uit. Morgen gaat Herriot naar Londen. 1 De moties-Baldwin over de rijksvoor* keursrechten zijn in het Lagerhuis ver worpen. De nederlaag der Zuid-Afrikaansche re geering is thans zeker. BINNENLAND. De nieuwe Ziekte- en Ongevallenwet (2do blad). De Minister van Waterstaat over de re- organisatie van het Staatsbedrijf van ds P., T. en T. De photo-pagina geeft o.m.: de plechtigs overbrenging van de H. Bloeddoek van Hoogstraten naar Boxtel Da begrafenis van jhr. mr. A. F. de Savornin Lohman 4 Harddraverijen cp de Voorburgsche baan Voorbereidingen van roeiers cn zwem mers voor de Olympiade Ballonnen wedstrijd bij Brussel. halve een vermeerdering gevende van reap. 23 en 24 pet. Neemt men in aanmer- k'ng, dat de meest fabrikanten gedurende den malaisetijd feitelijk meer arbeiders in dienst "hadden dan met de productie viel avereen te brengen, dan spreekt deze ver betering nog duidelijker. De sohoenproductie is in dit tijdvak naar verhouding dan ook in veel grootet mate gestegen. Viel bij den aanvang van het loopende jaar reeds een toenem ng vast te stellen van ruim 54 pet. op 1 Mei j.l. was de productie meer dan verdub beld. De fabrieken, waarover zich het on derzoek uitstrekte, werken thans op 78 pcL van haar volle capaciteit tegen 45 pet. bij de inwerkingtreding van het invoerverbod. Voorts wordt meegedeeld, dat sinds onke-ï le maanden wederom in niet onbeteeke- mende mate uitvoer van schoenen plaats vindt. Zonder dienaangaande in verdere be schouwingen te treden, stelt de minister er prijs op te constateeren, dat tegenover de groote voordeel en, "welke do maatregel van invoerbeperking ontwijfelbaar gehad heeft, geen enkel nadeel van beteekenis is komen te staan. De wijzigfng der Boterwet. In voorbereiding. Er gingen den laatsten tijd geruchten, dat een wijziging der Boterwet op het Departement van Binnenl. Zaken en van Landbouw onder handen was, waarin ook zou worden opgenomen de bepaling dat i( winkels, waar natuurboter verkocht word? geen margarine verkocht mag worden, c" omgekeerd, en dat margarine a)leen ver kocht mag worden in verpakking van de a fabrikant. Bij navraag te bevoogder plaatse bi» ek dat wel een wetswijziging onderhanden is, maar dat geenszins vaststaat, dat bedoekte bepalingen er in zullen worden opgenomen De zaak is. dat de Algemeene Ned. Zui el- bond aan de regccring heeft verzocht oor- gelijke bepalingen op te nemen in geval van wijziging der wet. D.t verzoek ia in overweging. Anders is er met aan de hand De Raden van Arbeid. Inkrimping. Bij de bes'issing van de vraag, welke In de Memcrie van Antwoord van do Eerste Kamer op Hoofdstuk IX der Staatsbegrooting (Arbeid, Handel en Nij verheid) zegt minister Aa'berse, dal do mechanisatie van de administratie der Ra den van Arbeid, welker practisclie door- voerbaarlieid thans in onderzoek is. naar »het zich laat aanzien alleen dan tot de gewensoh'te bezuiniging op de administra tiekosten, verbonden aan de uitvoering der sociale verzekering, zal lei'dcn, intli in het bijzonder het bij iederen Raad van Arbedi te bewerken aantal rentekaarlen niet gering is. Naar den aanvankelijkcn indruk za. ren minimum van ongeveer 80.000 te verwer ken rentekaarlen moeten worden gesie. a. Uit die voorwaarde volgt, dat, aangezien slechts een kleine minderheid der Raden een verzeker!ngsportefeuille van dien om vang heeft, bij overwegingvan invoering van mechanisatie opheff ing van een eker aantal Raden onver- o e n i g i ng dezer met andere na den zal moeten worden onder de O ogen gezien. Bij de beslissing van de vraag, welke Raden behooren te worden opgeheven zal onder meer worden gelet op de plaatse lijke verhoudingen, opdat het gebied vatt dein Raad niet zoo groot zij, datkot per soonlijk contact van den voorzitter met autoriteiten, als in het V.V. bedoeld, te be zwaarlijk wordt. In verband met de macher.ma i-• za>

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1924 | | pagina 1