OI5S1S&AI3 17 JUNI i©24
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
ÉeABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week ff 2.50 per kwartaal
pij onze Agenten 20 cent per week 8 2.60 per kwartaaL
Franco per post I 2.05 per kwartaal
pet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonnee ver-
jxijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cl, met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen f
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 y POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advortentlën SO oenl per regeli
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt hst
3 dubbele van het tarief berekend. 3
Kleine adverlentlën. van ten hoogste 80 woorden, vraarfn
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verrf
huur, koop en verkoop 80.50.
Dit nummer bestaat uit twea
bladen.
f De roode kamerleden.
Men weet, dat de roode Kamerclub
heeft geweigerd te doen, als de andere Ka
merfracties, en vijf procent van de scha
deloosstelling te offeren voor de publieke
jjas -waardoor wordt gegoven een voor
meld van boven-af.
Om deze houding te rechtvaardigen zijn
er al vele redeneeringen uitgedacht, die
alle om de waarheid heenkronkelen en op
welker onhoudbaarheid wij reeds te dezer
plaatse hebben gewezen.
Nu neemt men z'n toevlucht tot grof
geschut en in een prent-voorstelling
wordt de niet-socialistische Kamermeer
derheid voorgesteld als de Rari-
zeër, die voor het oog van de wereld de
vijf procent korting op zijn schadeloosstel
ling offert en daarbij het „gebed", pre
velt: „Heer, ik dank u dat ik niet ben als
deze roode tollenaren"
Op de offerbus zijn dan de alles verkla
rende woorden geplaatst: „Bezuiniging ton
bate van het militarisme".
De voorstelling, dat het offer, door de
overige Kamerleden, de Ministers en het
Koninklijk Huis gebracht, uitsluitend aan
de landsdefensie ten goede komt, is al
dus merkt „De Maasbode" hierbij terecht
op te meer misleidend, nademaal de
roode demagogen zelf opperbest weten,
dat er ook op de oorlogsuitgaven wordt
bezuinigd en dat bovendien de verwezen
lijking van hun eigen ontwapenings-
idealcn niet meer dan een 20 millioen der
140, die gedekt moeten worden, zou in kas
brengen.
En, wanneer zij zich werkelijk alleen
zoo houvast toonen om het verkeerde ge
bruik dat de schatkist van hun bijdrage
voor een sluitend budget zou maken, laat
ze dan die 5 'pet. afstaan voor een door
ben zelf genoemd doel, b.v. voor een of
andeïen vorm van armenzorg speciaal
Toode armenzorg, desgewenscht, zoo....
deze zou bestaan; of b.v. voor de strij
dende broeders in Twente.
Een in het nauw gedreven kat maakt
rare sprongen. En 't kan niet anders,
of het gezond verstand en het gezond aan
voelen der dingen, hetwelk toch wel bij
menigen sociaal-democr. aanwezig is, is al
bezig, de S. D. A. P. inzake die 5 pct.-wei-
gering in het nauw te drijven. Wij- zijn
benieuwd, hoe dit zaakje nog verder zal
verloopen.
7 Laten s'udeei-en.
„Een academisch gevormde, leeraa-r"
schrijft in een artikel in „De Tijd":
„Eén ding weet ik zeker, dat mijn jon
gens niet zullen gaan studeeren! Liever
zie ik ze slager of banketbakker worden,
dan zullen ze hoogstwaarschijnlijk min
der financieele zorgen hebben I Toen ik
met 'n zakenman eens sprak over het sa
laris, dat een pas aangesteld Hoogleeraar;
genoot(?) en hij het belachelijke bedrag
voor 't eerst van zijn leven hoorde, werd
bij er stil van en mompelde alleen: bij
ons menschen zijn er meer dan genoeg,
die tenminste f 10.000 verdienen! En dit
>vas allesbehalve een groot-industriéel."
Inderdaad 1 het laten-studeeren van
z'n kinderen is, gezien de financieele be
koringen van afgestudeerden, er niet
aantrekkelijker op geworden.
Dit heeft óók een goede zijdeEr
is wel 'ns 'n tijd geweest, dat men wat
al te gemakkelijk z'n kinderen liet studee
ren; met het gevolg, dat er o zoo velen
midden-in bleven steken of op 't kantje-af
klaar kwamen, na te zijn „afgestoomd".
Als dat nu anders zal zijn geworden, be
hoeven we daarover, natuurlijk niet te
klagen.
Maar, van den anderen kant, kan zulk
oen gezindheid, zooals vanzelf spreekt,
ook zéér nadeeligo gevolgen hebben
vooral voor ons, Katholieken, die feite-
hjk toch nog lang niet oen overvloed van.
goede, bekwame afgestudeerden hebben.
Doch, ons inziens, zullen Katholieke
ouders toch nog wel zoo verstandig zijn,
om kinderen, die inderdaad aanleg en
lust voor studie hebben, ook te laten stu
deeren. Voor Katholieke ouders khn zulks,
*ij zouden haast zeggen: tot op zekere
hoogte, in bepaalde gevallen, zelfs plicht
zijn. Al zal er dan ook in dezen tijd
Biper nog dan voorheen leiding noodig
21 ju hij het bepalen van de richting dier
studie. Voor goede, bekwame afgestudeer
den is de toekomst tooh ook niet kééle^
nmal donker!En eq is toch ook nog
•*el o on idealisme, dat bevrediging
schenkt; al kan men daarvan den ook geen
brood koopen, de boterham smakelijker
maken kan bet wèll
We willen maar zeggen, Idat de vaH
flor, hierboven aan het woord, dje zegt:
ding weet ik zeker, dat mijn
jongens niet zullen gaan studeeren" -
We], wat al te bout spreekt, vyat misschien
I m te verontschuldigen door de financieele
omstandigheden, waarin de regeerings-sa-
mrisveiiaging hem heeft geplaatst, en waar
vp ,rQIen zoo gemakkelijk het gevoel te
oi het ïerstand laat beheersclien.
BUITENLAMP
België.
Belgische fascisten en de Vlamingen.
K1 o p p a r t ij e n.
Zondag heeft te Mechelen de door de
plaatselijke af deeling van de Vlaamscho
oudstrijdersvereeniging georganiseerde am
nestiebetöoging plaats gehad. Talrijke de
legaties van Vlaamsche oud-strijdersver-
eenigingen uit het arrondissement van het
Vlaamsche Front, het Christen Werkers-
verhond en het Nationale syndicaat van
spoorwegpersoneel trokken onder het spe
len van de VlaaoSsche Leeuw met ont
plooide vaandels door de stad. In den stoet
werden spandoeken gedragen, amnestie en
volledig rechtsherstel eisckend voor alle
gestrafte oud-frontsoldaten en politieke
veroordeelden. De Vlaamsche studenten
van de universiteit te Leuven, door het
verbod van de academische overheid belet
aan de betooging deel te nemen, hadden
een groote banderol gestuurd waaraan
verscheidene studentenpetten vastgehecht
waren. Daar fascistische organisaties en
de Amitié's Frangaise aan den burge
meester hadden laten weten, dat zij den
optocht desnoods met geweld zouden weten
te beletten, was er een sterke politie- en
gendarmcriemacht op do been. Reeds bij
het station waagden een vijftig fascisten
een eersten aanval op de Vlamingen. De
politie was er onmiddellijk bij en ook het
Vlaamscho vcrweercorps liet zich niet on
betuigd, zoodat do fascisten na heel wat
klappen opgeloopen te hebben, in een
paar koffiehuizen een veilig onderkomen
moesten zoeken. Nabij de Groote Marlet
viel een groepje Brusselsche fascisten de
achterste rijen betoogers aan, maar weer
greep het Vlaamsche verweercorps, door
de bevolking geholpen,- in en nu moesten
de tegenbetoogers hals over kop de Sint
Romboutskerk binnenvluchten. Eenige
fascisten werden door de politie gearres
teerd. Een-drietal werd in het l i! ge
vonden van revolvers.
Duitschland.
Da vroegere Duitsche Koloniën.
Een oxploitatie-p 1 an van
dr. Schacht.
In een interview heeft dr. Schacht bij
zonderheden medegedeeld over de moge
lijkheid, om Duitschland als een koloniale
macht te herstellen.
Er zal een Koloniale Vennootschap wor
den gesticht zoo zei,do dr. •Schacht
ter exploitatie der vroegere Duitsche ko
loniën. Deze zal tot stand komen met me
dewerking der geallieerden. Het is nog
niet beslist, of deze vennootschap gesteld
zal worden onder toezicht van den Vol
kenbond, dan wel zal worden afgesloten
door een direct verdrag tusschen de Duit
sche regeering en de geallieerden en
Amerika.
Het plan zoo vervolgde de Rijksbank
president beoogt niet de teruggave der
vroegere Duitsche koloniën aan Duitsch
land, doch do exploitatie dier kolonies
door Duitschers. Wel zal Duitschland ver
langen, dat het na een aantal jaren het
recht zal hebben, allo aandeelen dier ven
nootschap op te koopen, zoodat deze een
zuiver Duitsche onderneming wordt.
Naar de meening van dr. Schacht' zijn
de economische verhoudingen in Duitsch
land. van dien aard, dat de Duitschers zich
in grooten getale naar de koloniën zullen
moeten begeren. Deze landverhuizing zal
den voormaligen Duitschen koloniën zéér
ten goede komen en de Duitsche betaal-
kracht versterken.
Massa-ontslag bij den Beierschen
mijnbouw.
De bonden van werkgevers in den
Beierschen mijnbouw hebben den lOden
Juni alle arbeiders tegen 26 Juni ontslag
aangezegd, daar zij 'n loontoeslag van 4
welke bij de arbitrale uitspraak aan de
mijnwerkers is toegewezen, niet wenschen
te betelen. Ongeveer 5000 arbeiders zijn
bij dit ontslag betrokken!.
De Duitsche Reisbelasting epgeheveri.
Het Rijkskabinet heeft in zijn gister ge
houden vergadering besloten den rijks
president te verzoeken, de belasting op
de reizen naar -het buitenland op te heffen
aan welk verzoek door den president is
voldaan.' I
Frankrijk.
Do regeerlngsvcrklarlng.
De hoofdinhoud.
De Fransclie kabinetsraad heeft gister
morgen de regeeringsverklaring opge
steld, welke heden in heide Kamers zou
worden voorgelezen, na eerst aan presi
dent Doumergue te zijn voorgelogd. Da
voornaamste punten er uit zijn dé vol
gende:
,Wat de binnen.landscho poli-
t i s g betreft:
algemeene amnestie, behalve voor dienst
weigeraars en landverraders,
wederindiensfcst9lling van de ontslagen
sp o or wegarhe iders,
afschaffing van het gezantschap bij het
Vaticaan,
strikte toepassing van de wet betreffen
de de congregaties,
vermindering van de militaire uitgaven
naar gelang de veiligheid van het land
zulks toelaat,
afschaffing van de machtigingsdecre-
ten~(decrets lois),
wederinstelling van het lucifersmono
polie,
opstelling van een nauwkeurig rapport
over den financieclen toestand met het
oog op het in evenwicht brengen van het
budget,
een nieuwe organisatie der directe be
lastingen,
verzachting der belasting op levensmid
delen, met name der omzetbelasting,
eerbiediging van de wet op den acht
uren dag en van de rechten der vakver-
eenigingen,
toepassing der sociale verzekeringen,
erkenning van het vereenigingsreebt
der staatsambtenaren,
b ui t e n 1 an ds c h e politiek,
consolideering van den vrede door over
eenstemming tusschen de volken,
uitbreiding van do rol van den Volken
bond, het Internationaal Arbeidsbureau en
het Internationaal Gerechtshof in Den
Haag,
hervatting dor normale betrekkingen
met Rusland,
aanvaarding der expertsrapporten zon
der bijbedoelingen,
handhaving van de Roerbezetting tot
na de overdracht van de panden, voorzien
in het rapport-Dawes, aan de internatio
nale lichamen, wclko deze moeten behee-
ren,
hervat ting van do controle op de ont
wapening van Duitschland,
oplossing van het probleem van Frank-
rijks veiligheid door verwezenlijking der
garantie-verdragen on.v:r gezag van den
Volkenbond.
Engeland.
Ba politieke toestand.
Een voorspelling van
Mac Donald.
In antwoord op een desbetreffende vraag
in het Lagerhuis zeide do Britsche pro-
mier Mac. Donald: Ik ben er volkomen
zeker van, dat er geen algemeene verkie
zingen zullen plaats hebben vóór de herfst-
zituing van het parlement..
Alweer een nederlaagje.
De Labour-regeering heeft gisteravond
in het Lagerhuis een nederlaag geloden,
welke echter niet veel te beteekenen heeft
Bij de definitieve behandeling van het
wetsontwerp tot invoering van officieel©
controle op bet Londensche vervoer, werd
in weerwil van het verzet van de regee
ring, een liberaal amendement met 189
tegen 126 stemmen aangenomen.
lerscho gevangenen vrijgelaten.
In de afgeloopen week zijn in den Ier-
schen Vrijstaat meer dan honderd poli
tieke gevhngenen uit iuterneeringskzinpen
en- gevangenissen ontslagen.
ee;:
Italië
ERNSTIGE FDLIT1EKE CRISIS.
De moord op Maiteotti de oorzaak.
Hetontslagvanhet kabinet.
De affaire-Matteotti ontwikkelt zich
meer en meer tot een politieke crisis van
beteekenis.
Op aansporing van een der ministers
heeft het geheele'kabinet zijn ontslag aan
geboden.
Mussolini heeft daarover nog geen be
sluit genomen.
Gisteravond laat liepen te PaTijs hard
nekkige geruchten, dat Mussolini aan den
koning het ontslag van het geheele kabinet
heeft aangeboden.
De koning heeft onmiddellijk den groo
ten raad bijeengeroepen.
De vorst heeft het voornemen te ken
nen gegeven, een grooten concentratie-
raad samen te stellen, waarvan Mussolini,
Giolibti, Salandra en Orlando deel zullen
uitmaken.
Alle telegrafische en telefonische verbin
dingen met Italië zijn verbroken, niette
genstaande geen sleoht weer was go-
meld, zoodat bet vermoede^ sterker wordt,
dat tot dit verbreken van hoogerhand be
vel was gegeven.
Een voorloopig dire c t o r e.
Mussolini heeft een voorloopig direo-
toire benoemd voor de fascistische partij,
dat elf leden telt. Dit directoire zal in
functie blijven, totdat de nationale raad
der partij in zijn a.s. zitting reglemen
tair tot de definitieve benoeming van bet
directoire is overgegaan.
De instelling van het directoire bedoelt
de centralisatie te vergrooten, ên de uit
voering van de taak der verschillende or
ganisaties krachtiger te maken.
Verschillende personen
gevlucht.
Filipelli, de hoofdredacteur van de
„Corriere Italiano", is gevlucht. Ook de
chef van den persdienst van het departe
ment van Buitenlandsche Zaken, Rossi,
heeft zich door do vlucht aan zijn arres
tatie, waartoe bevel was gegeven, ont
trokken.
Over de vlucht van Filipelli wordt ge
meld, dat hij het laatst gezien werd op
liet station van Piacenza. Twee fascisti
sche afgevaardigden, die hem daar zagen,
riepen eenige politiebeambten om hem te
arresteeren. De politie weigerde dit even
wel te doen. Toen eindelijk een hooger po
litiebeambte ter plaatse kwam, was Filli-
pclli reeds verdwenen.
De quaestor van Rome is uit zijn ambt
ontslagen, evenals de directeur-generaal
van politie. De houding der politie wordt
zelfs in fascistische kringen afgekeurd.
Er drigen stakingen in verschillende be
drijven.
Te Rome zijn troepen geconcenteerd.
Ook verzamelen zich daar groepen fas
cisten.
De motieven van den m o o r d.
De motieven, die tot den moord hebben
geleid, zijn zuiver politiek geweest. Twee
jaar geleden is Matteotti eveneens in oen
hinderlaag gelokt door de fascisten en in
deerniswekkenden toestand achtergelaten.
Matteotti was een man van ruime geld
middelen, die zich geheel aan de zaak
van het socialisme wijdde. Hij was secre
taris der socialistisch-reformistischo par
tij en één der krachtigste tegenstanders
der fascisten in het nieuwe parlement.
Tengevolge van do ruwe methoden der
fascisten was hij niet in staat in zijn
geboorteprovincie Rovigo te wonen; van
tijd tot. tijd begaf hij er zich vermomd
heen om zijn moeder te bezoeken. Zijn
laatste rede in de Kamer was een felle
aanklacht tegen de onregelmatigheden,
wélke cr tijdens de jongste verkiezingen
zeulen zijn voorgevallen.
Spanje.
Ds Spaauscha nederlaag in Marokko.
Hot proces tegen generaal
Berenguer begonnen.
Het proces tegen den vroegeren gou
verneur-generaal van iMarokko, generaal
Berenguer, aan wiens beleid, zooals be
kend, do Spaanscho nederlaag in 1921
wordt geweten, is tateren te Madrid be
gonnen.
Hot proces zal vermoedelijk verscheid j-
ne cuigen duren.
Rusland.
Hongersnood in Mongolië.
Uit Urga, de hoofdstad van Mongolië»
woïdt gemeld, dat ongeveer de helft van
het veo daar tengevolge van het slechte
weer omgekomen is, zoodat een hongers
nood is uitgebroken.
Be autoriteiten hebben reeds een hulp
actie ingeleid, daar Mongolië een belang
rijke vlccschmarkt voor Europecscii Rus
land is.
Perzië.
Dc sjah teruggeroepen.
Naar uit Teheran gemeld wordt, heb
ben veertig godsdienstige leiders en ande
ren er bij den Sjah telegrafisch op aange
drongen, zoo spoedig mogelijk naar Per
zië terug te keeren.
China.
Dc zendelingen uit Kwcilin vrij.
Een groot gezelschap zendelingen, dat
de afgeloopen twee maanden opgesloten
was in Kweilin, het middenpunt der ge
vechten tusschen do twee Chineesche le
gers, is thans blijkbaar vrij, daar een be
richt uit Sjanghai meldt, dat de Zendclin-
genbond aldaar een telegram heeft ont
vangen, waaTin wordt medegedeeld, dat
bisschop Holden met zijn gezelschap uit
Kweilin naar Yingchow is vertrokken.
Koninklijke besluiten
Poster ij en en Telegrafie
Bij Kon. besluit van 11 dezer is, met
ingang van 1 Juli 1924, aan den hoofdcom
mies der posterijen, M. A. Ra-mondt, op
zijn verzoek, als zoodanig eervol ontslag
verleend en is de directeur van het post
en telegraafkantoor te Oud-Beijerland, J.
F. Gcbius du Sart eervol van zijn tegen
woordig beheer bntheverf, zullendo hij
tijdelijk met andere werkzaamheden wor
den belast.
MET VOORNAAMSTE NIEUWS.1
BUITENLAND.
Een opzienbarend plan van dr. Schacht»
den directeur der Duitsche Rijksbank, oven,
de exploitatie der vroegere Duitsche kolo-
niën.
De inhoud der Fransche regeeringsn
verklaring.
ïn Italië is tengeyolge van den moord op
het socialistisch kamerlid Matteotti eer!
ernstige politieke crisis ontstaan. De re-
gcering zou haar entslag hobben aangebo-?
den.
De Sjah van Perzië weer teruggeroepen
BINNENLAND.
Ofschoon de Regeering het uitvoerverbod
voor schoenwerk dezer dagen zal intrek
ken, stelt zij voor het z.g. Schcenenv/etje
met een jaar te verlengen, teneinde de mo
gelijkheid van ingrijpen bij Kon. Besl.
voorloopig te behouden,.
Het marinevliegtuïg D. 64 bij Wieringen
verongelukt. Officier-vlieger Kuiper enl
adelborst Scha! gewend. (Luchtvaart, 21e
blad).
Bij de aardschuivirag in hot Garoetschd
(N.-L), waarbij de kampong Tjigembo.ng
geheel Is weggevaagd, zijn 112 dooden ta
betreuren. (Gemengde Berichten, 2de blad).
LEIDEN.
De Gemeenteraad heeft de voorstellen
van B. on W. inzako geleidelijke invoe
ring van de 48-urige werkweek aangeno
men. De behandeling van de voorstellen
inzake verhocging pensioensbijdrage is
uitgesteld.
Het Schoepenwelje.
Bevoegdheid voor 1 jaar om
t ij del ij k een invoerverbod,
van kracht te doen worden
Ingediend is een ontwerp van wet tot
nadere wijziging der wet van 5 Mei 1923
tot tijdelijke beperking van den invoer
van schoenwerk, gewijzigd bij de wet van
29 Dec. 1923.
De strekking ervan is aldus kort samen
te vatten: het ligt in do bedoeling, het
thans nog geldende invoerverbod op te
heffen. Met het oog op verschillende ge^
beurlijkheden acht .de Regcering het ech-t
ter gewenscht, de bevoegdheid, om tijde-'
lijk een invoerverbod van kracht te deen
worden, nog gedurende één jaar te behou
den, al acht zij de kans groot, dat zij van
deze bevoegdheid, mede door haar preven
tieve werking, geen gebruik zal behoeven
te maken.
Uit da Textiei-iiidusirle.
Het verleenen van over we rk-
vergunning na de
uitsluiting.
Op de vragen van den lieer Albarda be
treffende het verleenen van vergunning
aan een aantal textielfabrikanten in Over
ijssel en Gelderland tot verlenging van den!
arbeidstijd in hun fabrieken, antwoordt
Minister Aalberse dat in een^aantal tex
tielfabrieken in Overijssel en Gelderland,
die betrokken zijn geweest in de groote
uitsluiting en na den 3dên [Mei weder ge
heel of gedeeltelijk in bedrijf zijn ge
bracht, langer gewerkt wordt dan art. 24
der Arbeidswet toelaat.
De Minister verdedigt zulks uitvoerig
De Minister acht een hervatting van
den arbeid der 22.000 bij liet conflict
in do. textielindustrie betrokken arbeiders
een zaak van algemeen belang en heeft do
overtuiging, dat, wanneer hij aan do rege
ling van het overwerk, welke getroffen is
tusschen den Rijksbemiddelaar en do meer
dorheid der bij het geschil betrokken ge-1
organiseerde arbeiders, zijn medewerking
zou onthouden, de hervatting van den ar
beid nog langer op zich zou doen wachten,
Secretariaat Raden van Arbeid.
Opheffing 1 Juli.
Naar wij vernemen zal met 1 Juli a.s.
de wijziging der Radonwot in werking
treden. Op dien datum zal oa. aan de
secretarissen der Raden van Arbeid eervol
on it lag worden verleend en zal het secre
tariaat dier Raden worden waargenomen
door een ambtenaar van den Raad.
Uit Utrecht
Steunregeling werkeloozen.
B. en W. van Utrecht hebben besloten
tot de volgende wijzigingen in do steun
regeling voor uitgetrokken werkel'oozcr.:
Ie. afvoering in allo vakken van werk-*
lieden, die in 2 jaren minder dan 72 da
gen gewerkt hcibben;
2e. afvoering als regel van ongehuw&Q
alleenstaande ondersteunden, wier ouders,
vader of moeder, in Utrecht woonachtig
zijn; - J
