e Leitt Courant"
Vierde Blad.
Een klein proefje op cle som Is de gemeenï©
raadsverkiezing van Potsdam, die met een
overweldigend succes voor de Duitsch-na-
tionalen eindigde...
Poincaró triomfeert. M DeiO
gang van zaken in Duilschland is natuur-
lijk koren op de molen van Poincaré. Hij
kan er mot voldoening op wijzen, dat hij
toch maar gelijk had door voortdurend te
hameren op militaire voorzorgsmaatrege
len, en de Fraiisclre verkiezingen, die
tlians vastgesteld zijn op 11 Mei (dus na
do Rijksdagverkiezingen), zullen hierop
wel reagoeren met een versterking van de
militairo partij. Ook de nog steeds toene
mende stijging der franc begunstigt do na
tionalistische politiek van Poincaré. Zijn
financieelo wetsontwerpen zijn in den Se
naat aangenomen en schijnen inderdaad
effect to sorleeren, nu do daling de vorige
week tot staan is gebracht door de hulp
der Engelsche en Amerikaanscho bankiers.
Poincaré straalt in een gloriekrans als
overwinnaar op do vijandelijke „aanval
len" en wordt wat betreft zijn relaties met
Engeland onhandelbaarder clan ooit. Want
meen vraagt zich af, of het van do Engel-
schen en Amerikanen wol juist gezien is,
Poincaré uit de financieel© nesten to halen
De Fransclie geldcrisis was immers een
machtige troef in de handen van Engeland,
om Poincaré ervan to overtuigen,-dat hij
zich matigen moest. Men acht to het -zoo
wel in Engeland als elders eon uitgemaak
te zaak dat de daling van do Fransclie
franc zijn oorzaak vond in de ongezonde
Linnenlandscho toestanden, in het loven op
te grooto voet, in het verspillen, van te
voel geld aan militaire sancties en leenin
gen. Thans blijft do fictie bestaan, dat do
tijdelijke inzinking slechts was te wijlen
aan aanvallen van liet buitenland.
Van den anderen kant weet men niet
wellco voorwaarden do bankiers gesteld
hebben. Sommigen beweren, dat zij als
voorwaarde bedongen bobben, dat Poin
caré zich zou neerleggen bij do rapporten
tier commissies van deskundigen. Deze
hebben evenwel een moeilijke taak enschie
ten niet erg hard op. Het rapport van do
commissio-Dawés zou heden (Zaterdag)
gereed komen.
Wij zullen afwachten.
De onthulling van ho t „Ber 1.
Tag d. 1 a 11". He.t zou geheel in den
lijn liggen onzer beschouwingen over
Frank rijles nationalisme, wanneer wij do
onthulling van het „Berliner Tageblatt" in
dit verband bespraken. Zooals men weet,
behelst deze onthulling den tekst van een
geheim verdrag 'ussehon Frankrijk en
Tsjecho-Slowakijo, vooral, gericht legen
Buitschland. Natuurlijk is do onthulling
dadelijk tegengesproken, maar liet blad
belooft uitvoeriger uiteenzettingen en het
hoste zal zijn voorloopig een gereserveerde
houding aan te nemen.
.,H et cl a g li o t in het O o s t e n"
Do nationalistische beweging, die wij in
hst "Westen waarnemen, begint ook in het
Oodéh door to breken. Turkije is blijk
baar van nlan zijn achterstond met bckwa
men spoed in to halen. Hot kalifaat, dat do
ontwikkeling dor Turksche. nationale go-
roelens tegenhield (is de kalief niet de op
volger van den profeet, en is do Islam niet
voor allo Mohammedanen, heizij Arabic-
Ten, hetzij Indiërs of Perzen?) liet kali
faat werd afgeschaft en daarmee'een begin
gemaakt met de scheiding van den Turk-
schen staat van den Islam. Nu slaat liet
patriarchaat van Coiistantinopel op de no
minatie. Do kloosterscholen zijn reeds tot
leekenscliolen omgevormd. Do wetgeving
is gemoderniseerd, de Turksche dames kre
gen stemrecht (nog geen passief stem
recht, maar dat komt wel). Een dor nfge-
Taardigd.cn in het parlement van Angora
vond zelfs,' dat tweede kamers verouderde
ïèstellingen, waren. Hoo hij zich dan c-en
moderner rogeering voorstelde, werd he
laas niet vermeld. Kortom: toenemend,
nationalisme in Turkije.
In Engelsch-Indiü al evenzeer. Daar
hebben do nationalisten het klaar gespeeld
een paar wetsontwerpen door den Volks
raad to doen verwerpen, hoewel van regce-
i-ingswege sterk op aanneming werd aan
gedrongen. Naar verluidt, zal do onderko
ning van liidië ze. toch doorvoeren. Maar
dat neemt niet weg, dal Engeland voorlaan
wel rekening met de hoeren mag houden.
Want het gaat den Engelse hen mot overaj
naar den vleeze in de Mohammedaansch©
wereld. Do Arabieren-koning Hoessein ij
wel te Jerusalem tot kalief uitgeroepen,'
betgeen doorgestoken'kaart was met dé
Engelschen, maar de Egyplonaren eischen
het kalifaat eveneens voor zich op en in
Egypte, waar do jongste verkiezingen nog
pas een uitgesproken meerderheid hebben
aangetoond voor Zaglocl Pacha, den na-
lionalistischen fel anti-Engelschcn leider,
hebben de Britten al bitter weinig in
vloed.
Zoo ziet men het eigenaardige verschijn-'
sel, dat do Turken het kalifaat hebben af«
geschaft uit nationalistische overwegingen,
terwijl do Arabieren en de Egyptenaren
liet willen binnenhalen, ook al uit natio
nalistische overwegingen. Want wat door
Turkije werd beschouwd als oen remmend
instituut, wordt door anderen aangezien aJs
kostbaar propaganda-materiaal
Ook in Perziö begint het fo dagen. Daar
ziet men reeds bet eerste morgenrood van
een nieuwe republiek. Do Perzen hebben
zich nooit om den kalief van Consfantino-
pel bekommerd. Zij zullen het om de ande
re kaliefen ook wel niet doen.
Do V o 1 k c nb o nels g e da'c'h l e.
Het idealistische internationalisme is voor
al belichaamd in den Volkenbond; Hoewel
men zeggen kan, dat een ©dplor .ziel. woont
in een tot nu toe nog tamelijk gebrekkig
lichaam. Doch men gaat vooruit Do Vol
kenbond lieeft een mooi succes te boeken
in de oplossing van de Memelkweslie, een
geschil waaraan de Parijscho Gezanten-
raad tevergeefs zijn krachten heeft be
proefd.
Bij liet vredesverdag van Versailles had
den do geallieerden het gebied van Memel
losgemaakt van het Duitscho rijk, met do
bedoeling, dat do haven van Memel zou
kunnen dienen als uitweg naar do zee voor
Litauen en al het grondgebied van het bek
ken der rivier de Njemen. Tot cen.losscheu
ren van Memel van Duitscliland had het
Vredesverdrag zich bepaald; vaststellen
tot welken staat Memel voortaan zou be
lmoren, bad men in 1919 nog niet gedaan;
aan de geallieerde grooto mogendheden
was overgelaten to dien aanzien later een
beslissing te treffen. Nadat langen tijd
Memcl's lot in onzekerheid was gelaten en
eindelijk Litauen, Polens bezetting vau
Wilna tot voorbeeld nemend, zich van Me
mel had meester gemaakt, volgde op 16 Fe
bruari 1923 de toewijzing door do Parij
scho Gezantencoïuerentic van het Memel-
gebied aan Litauen, echter onder ccnige
dioor Litauen aanvaarde voorwaarden,
waarvan do voornaamste betrekking had
tien op het verleen en van een groot© mate
van autonomic aan do bevolking van Me
mel en op het voldoening geven aan do
rechtmatige verlangens van Tolen, dat
door het bezit van het achterland van Me
mel groot belang heeft hij een goed beheer-
van do haven van Memel cn bij de vrijheid
van leansilo-verkeer van Poolsch- gebied
via Litauen ever don Njemen naar de ha
ven van 'Memel,' cn omgekeerd.
Maar Litauen geloofde l et wol en hic-ld
-met Polen geen rekening. Dc oplossing is
thans -geyonden: er zal een bestuurscom
missie over do haven komen met uitgebrei
de bevoegdheden, waarin ook Polen,een ver
legenwoorrliger zal hebben, terwijl het ge
heel blijft onder desouvereinileit vanLitauen
Ook de reconstructio van Oostenrijk on
der leiding van den Yclkotrboiidscommissa-
ris mr. Zimmerman is een succes geble
ken, zooals rar. Zimmerman met voldoe
ning in Geiièvo kon constateeren.
Verder blijkt do toenemende invloed van
den. Bond uit do toetreding van Brazilië
en uit het bericht, dat Mac Donald hij
Poincaré erop zou hebben aangedrongen
dat Duitscliland tot den Bond zou worden,
toegelaten, omdat dit toetreden oen garau-
■fio zou zijn tegen een nieuwe botsing lus-
schen Duitscliland en Frankrijk.
Singapore. Mac Donakl mogen
wij zeker wel rekenen lot degenen dio oog
hebben voor international© belangen. Hij
heeft hot plan tot vestiging van een vloot-
basis in Singapore opgeheven.
Singapore is do Poort van den Stillen
Oceaan. Daardoorheen gaat oen enorm©
stroom wereldverkeer. Vijftig stoomvaart
lijnen doen do haven geregeld aan, cn do
jaarlijkscho waarde aan schepen cn go wie-
Zaterdag 22 Maart 1924
De Nederlandsche
Staatsinrichting,
Bevolking.
I. Noderlanders en
Nederlands cbo Onderdanen.
Wie Nederlanders zijn. Door Ge
boorte cn Afstamming. - Door Hu
welijk. Naturalisatie. Van een
i Bulgaar. Prins Hendrik. Heel
wat Plechtigheden. Hoe men het
kan verliezen. Een rare toe
stand.
Het eerste deel, waaruit ccn Rijk be
slaat, is een stuk land, het grondgebied.
Op dat grondgebied bevindt zich de bevol
king. Kunnen wo daarbij besluiten, dat op
het grondgebied van den Nederlandschen
Slaat zich do Nederlandsche be
volking bevindt? M.a.w. is ieder, die
sicli op ons grondgebied beweegt, een Ne
derlander? Elk onzer, die een blik slaat
ïn zijn omgeving, weel wel beter; men
vindt in ons vaderland ook Duitschcrs, Bel
gen en misschien zelfs Hottentollen, even
goed als in Amerika, Engeland en elders
Nederlanders zijn. Doordat men zich dus
op Nederlandsch grondgebied ophoudt, is
men volstrekt nog geen Nederlander; wie
het geluk en het voorrecht hebben dat te
zijn, wordt door do wet verklaard. On-
der degenen, die door do wet tot Neder
landers zijn verklaard en bevorderd, treft
mai verschillendo soorten aan.
Vooreerst hebben we geboron Neder
landers en Nederlanders doora f slam
ming; dat zijn do echte.
Ban cn hier heeft do vrouw een
reepje voor kan men het Nederlander-
Schap verkrijgen door het huwelijk.
Wanneer namelijk een buitenlandse!»- meis
je trouwt met een Nederlandschen jongen,
is zij daardoor van zelf een Ncderlaiid-
sclift
Een andere manier, waarop men Neder
lander kan worden, is do naturalisa
tie. Een Bulgaar b.v. krijgt het op een
'goeden dag in zijn hoofd Nederlander te
willen worden, of wat men noemt zich te
laten naturaliseeren. Kan hij nu maar een"
briefje sturen naar den Minister van Jus
titie! met ingan- van den zooveelsten
wensch ik als een zoon van Nederland be
schouwd te worden? Neen, zoo gemakke
lijk gaat dat niet. Hij heeft netjes een
Verzoekschrift in te dienen bij de Regoe-
iiag, dio er dan met do Volksvertegen
woordiging eens over zal keuvelen, of ze
hem wei hebben willen. Want do naturali
satie geschiedt door of krachtens de wet
(art, 6). Wil genoemde Bulgaar echter
kaas vau s1-* bobben, dan moet bij
eerst oen papiertje looneu, waaruit blijkt,
dat hij do 21 is gepasseerd of dat hij ten
minste gehuwd is of 's geweest m.a.w-, dat
bij meerderjarig is in den 2in der Neder
landsche wet. Vervolgens moet hij al mm-
str 5 jaar m Ncderland's grondgebied
in buiten Eurooa hebben gewoond. En
als de gocdo man dan, naar gelang zijn
inkomen groot een geldsom in elk
geval minstens f 200 bij den ontvanger
der registratie neerlegt, do wetgeving van
?.ijn eigen land zich tegen dó naturalisatie
niet verzet waarvoor een bewijs kan ge-
vordord worden cn er overigens niets op
bom aan te merken valt, dan zijn zo hier
Sewcronlijk wel zoo gastvrij om hem met
ipen armen lo ontvangen.
Als de genaturaliseerde Bulgaar gehuwd
15, wat beeft dan zijn naturalisatie ten aan
liea van zijn vrouw en kinderen voor ge
volgen? Want gevolgen moet dat hebben,
als wel blijkt uit de Grondwet zelve; welk©
zegt: „de wet regelt do gevolgen der natu-
ialisatie ten aanzien van do echtgenoote en
tniaderjarige kinderen van den genatura
liseerde" art. 0. Aan dit voorschrift is zoo
voldaan, dat allen van rechtswege, zonder
moer, Nederlanders worden. Misschien'"
«liter staat do vrouw lieclemaal niet op
I burgerschap van haar nieuw vaderland
wefau, zoo gauw haar man komt te over
lijden of het huwelijk op een andere wijze
FEUSLLëTCMt
Carsten Carstens,
Naverteld door
V. W.
bu zij kreeg e enige maanden daarna
fed Paschen tot antwoord een Paaschei
TJU suiker, dat men kon openen, en waarin
gouden broche, met een vorsje er bij:
vow? do goodo raadgevingen.
A3s de gouden broche een winst van de
opgehemelde zaak was, was zij do ©enige
feiüst, waarvan men ooit hoorde; over de
zoak werd in zijne brieven nooit gesproken
Het werd Pinksteren en Tante en Anna
Baren druk bezig do huiskamer schoon t©
feskeii. Tante had de gordijnen voor zich
wn om ze aan de lat vast te raaken;
Anna, met hare armen vol bloemen en
oeaigo kransen voor om do portretten
wam binnen en ging ijverig do kamer
overal met bloemen versieren en do kran-
£ea om de portretten doen; een paar hin-
§eh er al, maar do spijker van het derde
Poitret zat wat hoog.
s »®md, kind", riep Tante, „haal toch een
laP3o. je ziet zoo rood en kunt er zoo toch
feet bij".
lïcen Tanto, 't moet", zei Anna lachend
fej&f011 zuc'lten<^ "tveer met yergeefsche
^•^Hng ging de deur open en een
mannenstem riep: „ik doe hetl" en
nam hij de krans uit Anna's
'jlaai en king hem in een seconde op zijn
1 Anna stond verschrikt lo kijken en werd
wordt ontbonden, kan zij binnen een jaar
voor het verdere Nederlanderschap bedan
ken. En de kinderen kunnen hetzelfde
doen, als zij meerderjarig zijn geworden.
Naturalisatie kan nog op een andere
wijze geschonken worden.
Wanneer go namelijk een gewichtig per
soontje zijt, ja zooveel invloed cn gezag
liebt, dat uw naturalisatie als 't ware een
staatsbelang is, dan weg met .bewijs van
meerderjarigheid, weg met do geldsom,
v/eg met alles, ze zullen het zonder clat wel
klaar spelen. Uiteraard gebeurt dat nu
niet zoo heel dikwijls. Een voorbeeld heb
ben we in de wet van 20 Januari 1901,
waardoor Prins Hendrik den staat van
Nederlander verkreeg.
Zooals men bemerkt beeft, vordert do na
turalisatie van liet eerste soort heel wat
plechtigheden. Wel wat onnoodig is de
eisch, dat voor elke naturalisatie- 'n wet
uoodig is, al kunnen bij één wet meerderen
genaturaliseerd worden. In de toekomst is
een minder omslachtige handelwijze mo
gelijk. Want door het herziene artikel C
der Grondwet kan do Regoering in een nog
te maken wet algemeen© regels vaststel
len voor do naturalisatie en wanneer
iemand daaraan voldoet, kan hem de natu
ralisatie bij Koninklijk Besluit verleend
worden. Zoo moet de beteekenis der woor
den, dat „krachtens de wc-t" naturalisatie
geschiedt, verslaan worden.
Tot nu too hebben we nagegaan, hoe
men het Nederlanderschap kan verkrij
gen; met enkele woorden moeien wij nu
nog aangeven, hoe men bet kan v e r-
1 i o -z o n, want ook dat is mogelijk.
Wanneer b.v. oen Nederlander zich in Bel
gië laat. naturaliseeren, -een Nederlandsch
meisjo trouwt met een Duitscher b.v., wan
neer iemand een vreemde nationaliteit wil
verkrijgen, gelijk bovengenoemde weduwe
en kinderen na den dood van den Bulgaar,
als men zonder verlof van do Koningin
zich in vreemden krijgs- of staatsdienst
begeeft, in al die gevallen raakt men zijn
Nederlanderschap kwij t.
Hetzelfde gebeurt met volwassen Neder
landers, dio. builen ons grondgebied gebo
ren zijn en gedurende 10 jaren achlerc-en
hun woonplaats elders hadden gevestigd.
Met een weinig goeden wil kan dit laatste
soort echter het Nederlanderschap behou
den; zij behoeven slechts bijtijds een bood
schap te sturen aan de bevestigde autori
teit. Maar, zoo zal men vragen, stel eens,
dat zoo'n iemand als gezant in Londen of
voor andere landszaken een langdurig
verblijf buiten bet grondgebied houdt; 't is
toch in dit geval niet inöoi, als hij zijn
Nederlanderschap zou moeten verliezen
juist, omdat hij zich voor het vaderland
verdienstelijk maakt. Begrijpelijkerwijze
heeft ook de wetgever deze moeilijkheid
voorzien. Yoor dergelijke mensehen geldf
de bepaling daarom niet. Zij blijven, wat
zij zijn en wat ook wij allen hopen tc blij
ven: Nederlanders.
De aandachtige lezers wij hopen dat
zij groot in aantal zijn zullen boven
dit artikel hebben zien staan: Nederlanders
c n N e d e r 1 a n d s c h o O n d e r d a-
n o n. Dat goede Nederlanders ook goede
Nederlandsche onderdanen zijn spreekt
wel vanzelf. Met Nederlandsche onderda
nen bedoelden wij echter een aparlo groep
der bevolking, cn wel do bewoners van Nc-
derlanclsch-Indiö. Of die menschen nu bij
vergissing of expres vergeten waren, toen
bij de wet bepaald werd, wio Nederlan
ders zouden zijn, doet weinig Ier zake; in
elk geval waren zij van het Nederlander
schap feitelijk uilgesloten, en als men door
redeneerde, moest men zelfs tot de conclu
sie komen, dat zij allemaal vreemdeling
waren. In 1901 kwam aan dien rarèn toe
stand een einde; een wet werd gemaakt en
aangenomen, waardoor de bevolking van
Indië ook werkelijk als Nederlandsche on
derdanen werden erkend. Men onthoud©
dus, dat zich op ons grondgebied bevinden
Nedorlandors in verschillende soorten cn
Nederlandsche onderdanen. Wal voor lui
er nog meer vertoeven, daarover spreken
we do volgende week.
Fr. CUNIRSRUS
Weert. SLOOTS O.F.M.
Buiten!. Weekoverzicht.
Zelden was wellicht de gelegenheid, om
con paar typecrende en contrastccrende
hoofdlijnen in do Europeescho politiek
scherp te doen uitkomen, zoo gunstig als
in ©en overzicht van deze afgeloopen week.
op eens omhelsd door een grooten man met
langen, bruinen baard, wien men do
stedeling direct aanzag. Zij had hem met
een krachtige bewoging van zich gestooten,
en Tante sloeg hare handen boven het
hoofd te zamen.
Een schaterend gelach weerklonk.
„Ileinrich, Heinrick, ben jij hetl" riepen
do beide vrouwen.
„Hè, Tantetje, dat is eene verrassing!"
„Jongen", zei Tante half kwaad, „in je
statische kleeren ben je nog altijd dezelfde
ondeugd, 't is om je doocl to sclrrikkon!"
„Kom, kom Tanto, jo zult mo gauw ge
noeg weer kwijt zijn. ik heb geen tijd lang
to luieren.
„Heinrick", zei Tante, „jo weet toch dat
het- zoo niet is gemeend. Wat zio je cr goed
uit jongen, klaar help mij nu ook even, je
bent zoo'n lang stuk".
In een oogenhlik stond Heinrick op de
latafel, toen op de vensterbank en de
sneeuwwitten gordijnen hingen spoedig op
him plaats.
Even later kwam Carsten binnen en zag
Heinrich met de vrouwen koffio drinken,
en haar allerlei mooi's uit de groot© stad
vertellen.
Hij stond schiolijk op toen hij zijn vader
zag, en reikte hem heide handen, die do
vader bevend in do zijne nam, ontroerd
hem aansprekend: „mijn zoon,-mijn Hein
rich", en Heinrich zag een traan in
zijn oog.
En telkens nog aan tafel keek do vader
zijn zoon aan, die hem vreemder dan ooit
voorkwam. Maar al wat gesproken werd
ging zijn oor voorbij, hij hoorde slechts de
stem van zijn zoon. Heiurich leek in 't ge
heel niet moer op Juliana en do vader
Da jongste' gebeurtenissen groepeeren zich
thans met groote duidelijkheid langs twee
leidende gedachte-lijuen n.l. het natio
nalisme en do internationale
idee. De nationalisten beschouwen hun
eigen natie als nummer één; als het beste,
liet edelste volk, dat er ooit op Gods aard
bodem rondliep. En zij wenscken zich dan
ook aldus behandeld to zien. Alles voor ons
en wat er overschiet, alles wat ons niet
interesseert, is voor ue rest der mensch-
heid. Judien het niet anders kan, zijn zij
bereid een voordeelig accoordje to treffen
met do buren.
Do menschen van dc internationale ge
dachte beschouwen do menschheitl meer
aLs één geheel en zich zeiven als deel uit
makende van die eono familie. Hun streven
zal dus zijn: idealo verhoudingen tussehon
allo volkeren onderling, het moge dan een
offertje kosten voor bun eigen natie. Dat
zijn do idealisten van de Volkenbonds
gedachte.
Do feiten der laatste dagen groepeeren
zich zeldzaam mooi om dezo tweo gedach
ten, maar wijzen tevens uit, dat do natio
nalisten verreweg in do meerderheid zijn.
Minister Theunis mag in de regecrings-
verklaring van het nieuwe Belgische kabi
net zich zoo optimistisch toonon als hij wil
en spreken van een verbetering in den in
ternationalen toestand het feit, dat wij
bijna allerwegen - een toenemend nationa
lisme ontwaren, stemt niet bepaald opge
wekt.
D o „Tl c k nacli Recht s".
Duitscliland is sinds den verloren oorlog
stoeds beschouwd als oen van den boom
des levens afgevallen citroen, die slechts
moest uitgeperst worden, Betalen en verder
ophoepelen! Doch het Hitler-proces lieoft
mot ontstellende duidelijkheid laten zien,
dat er iu Duitscliland krachten aan het
werken ziju, dio een gevaar opleveren voor
heel Europa, een gevaar op de eerste
plaats voor Frankrijk, dat door op e'n
zachtst gezegd ontactisch© maatregelen
het Duilsche chaiiyinistcuvuurljo krachtig
hielp aanblazen, maar ook voor al- do lan
den, die op cenigerlei wijze met Frankrijk
zijn verbonden. En zijn we dat tenslotte
niet allemaal?
Het is nu vrijwel duidelijk geworden,
dat het driemanschap von Kahr, von Los-
sow en Seisser even schuldig is aan
hoogverraad als Hitler on Ludendorff. Yen
Kahr c.s. wilde slechts een directoire, dat
op geheel vredelievende wijze do regeering
to Berlijn van haar stoeltje zou zetten en
toen do onbesuisd© Hitler in. de Burger-
hraukclior verscheen, die zoowaar hetzelfde
wilde doen met do pistool in do vuist, toen
hebben de hoeren om bestwil comedie moe
ten spelen en voor do grap gezegd, dat zij
meo zouden deen.
Wie het kan, gelcovo liet.
Meer waarschijnlijk is, clat c-en sinds
lang voorbereid plan c-en likje tc vroeg in
actio is gezet en clat do hoeren von Kahr en
Lossow nog juist bijtijds inzaken. dat er
ergens een haakje los was en snel besloten,
naar de tegenpartij over to loopen.
Yordor zijn tilt hol procos vage aandui
dingen naar voren gekomen, dat de Sale
November een aanloop zou zijn voor iets,
dat in Noord-Duifechland was voorbereid.
Er zou een geheimzinnig verband heslaan
tusschen hetgeen in Beieren is voorgeval
len on eonigo ontijdig uilgebroken putsch
pogingen, zooals b.v. in Küstrin. Een der
getuigen, prof. Bauc-r, flapte er zelfs uit,
dat in Al-Duitscho klingen reeds ccn
nieuwe grondwet gereed gemaakt was. Tot
nadero opheldering van al deze geheimzin
nigheden is het ©venwel nog niet gekomen,
omdat de voorzitter der rechtbank alle vra
gen daaromtrent coupeerde op grond, dat
clozo kwesties niet (er zake dienden. De
verdedigers zullen in hun pleidooien cr
evenwel op terugkomen, hebben zij beloofd
Er kan dan nog heel wat voor den dag
lcomcn.
Wanneer wij echter hetgeen wij nu
reeds weten in verband brengen mot do
zwenking naar rechts- van de Duitscho
Volkspartij, dio voor ©enige dagen plotse
ling tot do ontdekking is gekomen, dat zij
anti-marxistisch is, en met do opzien
barende arrestatie van prof. Quiclde, oen
pacifist, die gewaarschuwd had togen de
reactie en tegen de gevaren van burgeroor
log en strijd tegen liet buitenland, dan le
vert dit alles bewijs genoeg voor de stelling:
liet Duitscho nationalisme viert hoogtij.
dacht: wat teen gebeurd is, is een kwajon
gensstreek, hij was nog zoo jong, nu
scheen hij veel ouder ofschoon het slechts
een paar jaar geledon was, hij schoen nu
oen man, een man met verantwoordelijks-
gevoel.
Carsten vouwtlo onwillekeurig zijne
handen, toen Anna hem aanzag, en ook zij
luisterde niet meer naar al dio wonder
bare dingen, die Heinrich vertelde. Haar
pleegvader zat of hij bad.
Eindelijk loon vader on zoon alleen wa
ren ia-.est Heinrich rekenschap geven. Hij
was nu op reis naar do f'rma, de tweede
Pinksterdag moest hij verder naar hei
Noorden. Een elegant© portefeuille kv-am
te voorschijn en Heinrich las zijn vader
voor, wat hij er had to doen. Zijn vader
was tevreden en blij clat Heinrich zoo ver
standig kon spreken cn zooveel voor do
zaak over bad.
De zaken die hij voor zichzelf dreef.
ja, die waren duisterder, maar Heinrich
kon er zoo slim om lieendraaien, dat zijn
vader den geheelen omvang niet overzag,
en vroolijk verteldo hij verder zijn vader
van nog een ander© zaak dio al direct veel
winst had gegeven, maar alles zoo vreemd
door elkaar dat Carsten er niets van be
greep, en op eens, terwijl hij Heinrich
aanzag, zag hij weer Juliana zoo scherp
kijken, dat hij er van schrok. Plotseling
pakt© hij de handen van 'zijn zoon, of hij
hem van dio onzaligo zaken wilde weg
rukken.
Met Pinksterdag ging Carsten, met ccn
blik van zelfvoldoening, met zijn staiigon
zoon naar do Hoogmis en wierp steelsche
blikken op de kerkgangers of zij liem wel.
zagen. Het speet hom alleen dal Jasper
niet in de kerk was.
Toen "s middags Brigitte en Carsten een
dutje déden, zaten Heinrich en Anna on
der den perenboom, doch hunne oogen
vielen niet dicht als bij de oudjes.
Zij spraken geen woord en luisterden
naar de vogels en dc bijen die naarstig om
dé bloemen vlogen. Nu en dan zag Anna
steelswijs naar haar speelgenoot, die mot
een stokje in het zand zat te schrijven. Zij
kon maar niet begrijpen dat dio man met
dien langen baard, dio naast haar zat en
wiens slem zoo geheel anders klonk, toch
Heinrich was, de Heinrich van vroeger.
Een merel vloog van het dak naar do
put en begon daar te zingen; zijn keeltje
ging op cn neer, steeds smeltender tonen
volgden elkaar, als wildo hij alles wat dio
beiden daar beleefd hadden, in hunne her
innering terugroepen.
Anna keek op en zag door do lakken
Keen den blauwen hemel schilleren. Ook
Heinrich was door dc slem van den vogel
uit zijn gedachten opgewekt, hij keek naar
de put dio in,de schaduw stond en zeide:
„Zeg Anna, dacht je werkelijk dat ik toen
in den put wilde springen?"
Zij schrok -cn antwoordde: „Als ik het
gedacht had, was je niet waard geweest
dat ik jo er van terughield".
„Wat zijn jullie vrouwen, toch vreemde
schepsels, dan had je mij ook ook wel kun
nen laten zitten".
„O, Heinrich, zeg liever, dat zoo iets
nooit en nooit weer zal gebeuren
ïnplaats van te antwoorden nam hij oen
kostbaar gouden horloge uit zijn zak cn
liet het haar met de ketting zien.
„Nog een paar maanden en ik zit in
mijn eigen zaken, dan gooi ik den zoon
van den patroon die paar duizend gulden
voor zijne voeten. En, wil hij zc niet heb
ben, dan laat hij ze maar liggen, dat moet
hij zelf weten: ik heb zo betaald".
„Zij zullen het wel aannemen, als jo het
hun beleefd gaat brengen", zei Anna.
„Beleefd"; hij stond nu voor haar en
zag in hare oogen, die zo op hem gericht
had, „nu als jij er op staal", en haar op
merkzaam aankijkend, zeido hij opeens:
„Weet jo Anna, dat jij' een verduiveld
mooi meisjo bent?"
Anna wercl verlegen bij die cnverwachlo
bewondering cn zeide: „Jo zult in Ham
burg wel andere meisjesgezichten gezien
•hébben".
„Maar Anna, dat begrijp ik niet, jo bent
al 23 jaar en jo lic-bt nog geen vrijer!"
„Omdat ik er geen wil. Wat een dwazo
vragen, Heinrich".
„Ik weet wel wat ik vraag", zei Hein
rich, „trouw met mij, dan zijn wij beiden
geholpen'-"
Toornig zag zij hem aan: „Dat is onge
past, Heinrich".
„En waarom?" Hij wilde hare liand
pakken.
Zij stond op en zeide: „Nooit Heinrich,
nooit", en angstig en beschaamd ging zij
het huis binnen.
Do zaken, waarvan Heinrich zich gou
den bergen beloofd bad, schenen toch niet
in staal goud te scheppen. Nog geen maand,
na zijn vertrek kwamen brieven uit Ham
burg van Heinrich, en ook van anderen,
maar Carsten vertelde do vrouwen er niets
van, ofschoon hij genoodzaakt was zijn
ouden vriend, den burgemeester, een uit-«
muntend rechtsgeleerde, raad tc gaan vra-c
gen. j .-
