e Êcicbetve ©oti/tamt
Bekendmaking.
löe Jaargang.
V£IJD&@ 25 JANUARI 1924
No. 4366
CeABONNEMENTSPRIJSbedreagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week 6 2.50 per kwartaal.
Bij onze Agenten 20 cent per weck 12.60 per kwartaal.
Franco per post I 2.95 per kwartaal.
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor do Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone adverfentiën 3D cent per regel.
Voor Ingezonden Mededeelingcn wordt liet
e dubbele van het tarief berekend.
Kleine ndverientlën. van ten hoogste 30 ivoorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver.
huur, koop cu verkoop f 0.50.
Dü nummer bestaat uit tmea
bladen.
Wi| vestigen er de aandacht op, dat
vanaf heden de Redactie een eigen
telefoonnummer heeft.
Men belle due op:
Voor de Redactie
No. 15
Voor do Administratie
No 935.
V De
'Aau. een artikel van den bekeerling Bahr
in liet weekblad „Opgang" is bet volgende
ontleend.
„Dat do Katholiek in het oog „van an
dere mensehen vaak vreemd, ja- soms ,.un-
heimlich" is, ligt vooral aan zijn houding
ten overslaan van het leven. Hij vindt
bet gans6aelijk niet tragisch, ja men vindt
■zelfs, dat hij het heelemaal niet ernstig
opneemt. Ja, liij wekt hun verbazing, ja
zelfs zoo iel.ö van nijd op, door de rustige
•gelatenheid, waarin hij leeft, steeds
dankbaar in vreugden, standvastig in lij
den, voordeel oven goed geringschattend
,als verlies; onbekommerd ja bijna on
verschillig lijkt hij hun toe! Ilij schijnt,
■wanneer do wind omslaat en zijn levens
lot wisselt, nauwelijks het verschil te be
speuren. Hamlet prijst zijn vriend Hora
tio gelukkiger, omdat deze alles ver-dra
gen kon, zonder dat hij zelf daardoor leed,
geluk en tegenspoed steeds met een woord
van dank aanvaardde. Shakespeare, zelf
vermoedelijk katholiek, heeft hiermee aan
gegeven, hoe de katholiek zijn levenshou
ding moet bepalen tegenover de uiterlijke
werkelijkheid van het leven. Wat don ka
tholiek kan overkomen, vrougde of smart,
hij neemt het aan, dankbaar en zonder
morren, want hij weet immers dat vreug
de en smart dienstig zijn voor zijn ziele
nheil? Hij weet, dat het er niet om gaat,
wat hij meemaakt, maar alleen, hoe hij
zich daartegenover verhoudt. Daarom is
hij in den grond indifferent tegenover de
gunst en do ongunst van het lot!"
In dit citaat wordt op vrij scherpewijze
getypeerd wat wij zouden noemen; do be
trekkelijke onverschilligheid van den goe
den katholiek.
Een betrekkelijke onverschilligheidHij
is niet onverschillig, zoo dat hij do dingen
van 'b dagelijkscho leven, groot en klein,
niet beziet en beschouwt, niet gevoelt ©n
overdenkt. Keen, integendeel, ook de zeer
kleiuo dingen in het leven van iederen dag
hebben voor hem hun waarde en beteeke-
nis. Maarin zijn meening en oordeel
over en waardeering van dat alles verge
lijkt liij, wikt en weegt hij.plaatsend
do dingen in het groote licht der eeuwig
heid. En dan gaat in hem leven die 'b
trekkolijke onverschilligheid, welke
■fliiet is een gevolg van gemis aan ernst maar
juist resultaat is van een diep-ernstigo le
vensbeschouwing.
Zoo betrekkelijk onverschillig
willen wij trachten het leven op ic vatten.
Duitsclilanii.
T Mei complot tegen v. Seeckt.
Een duistere geschiedenis.
De geschiedenis van den beraamden
aanslag op generaal von Seeckt, wordt
voorloopig boo langer hoo meer duister.
Zelfs dreigt in Deutsch-Yölkiscbo kringen
- öneenigkeid te ontstaan over de vraag, ol
mou daar al dan niet met den aanslag
heeft te maken en do Dculsck-VölkLsche
afgevaardigde, von Grafe, publiceerde een
ro.edodeeling, waarin hij op eenigszins op-
vallendo wijze dc aandacht van zijn par-
hj tracht af te leiden door te zeggen, dat,
wanneer het verloop van doze zaak een
maal gepubliceerd zal worden, boel an
dere lieden zullen worden ontmaskerd, dan
zijn vrienden, dio bij de gekeele aangele
genheid slechts passief betrokken waren.
'5 Het prcces-Hitler.
-g Aanvang 18 Februari fe "x]
Münoben. IV
Het Beiersche ministerie van justitie
heeft besloten bet proces Hitler-Luden-
dorff toch te Muncken te doen plaats heb
ben, daar de president van het Amtsgo-
ïicht, die het zal leiden, heeft verklaard,
at het gevaar voor een gewelddadige ver
storing van het proces ook te Landsberg-
bestaat, terwijl daar de plaatselijke toe
standen hoogst onvoldoende zijn. De
Beiersche regeering en Von Kahr moeten
nog hun goedkeuring aan dezo wijziging
hechten, waarna het proces een aanvang
kan nemen. Dc begindatum is definitief
vastgesteld.
Dc Thuringsche minister Hermann in
vrijheid gesteld.
Do Thuringsche minister van binnen-
landsche zaken Hermann, die cenigen tijd
geleden gearresteerd werd (onder verden
king van knoeierijen bij benoemingen), is
uit de Yoorloopige hechtenis ontslagen,
zonder eenige borgstelling.
Dc toestand in Saksen.
Bloedige botsingen tus-scken
arbeid-eris en politie.
Bij een demonstratie te Scbwarzenbcrg
welke plaats heeft gehad na afloop van
een tweetal vakvercenigingsvergadcringen,"
werd door de betoogers op de „Schupo",
die de demonstranten aanmaande uiteen te
gaan, geschoten, terwijl ook met hand
granaten werd geworpen. Do politic moest
daardoor van de vuurwapenen gebruik ma
ken. ïn totaal werden 7 Sckupo-beambten
en 15 demons tra ten min of meer ernstig
gewond.
Geen ontbinding van den
Landdag.
De Saksische -Landdag beeft in de gis
ter gehouden zitting liet voorstel tot ont
binding van den Landdag met 51 tegen 37
stemmen verworpen en dat tot verscher
ping van bet huishoudelijk reglement aan
genomen.
UIT HET BEZETTE GEBIED
Een nieuwe dwangmaatregel der
Franschen in het Ruhrgcbied
De Framcke douaneautoriteiten in Het
Hubrgebied gaan na, hoeveel goederen de
firma's in dat gebied gedurende het lijde
lijk verzet naar het onbezette Duitsc-bland
bc-bben geleverd. Zij eischen, onder be
dreiging met zware straffen, de betaling
van de helft der daarvoor ontvangen be-
dragon.
Het spoorwegverkeer dcor de Britsche zone
Doordat Parijs nog steeds niet beeft
bekrachtigd te onderteekemug der ont
werpovereenkomst lussehen de Fransch-
Bclgiscke regie cn de Britscho autoritei
ten op li December, blijft do kwestie der
spoorwegen in do Britscho zone nog
steeds niet opgelost. Een der gevolgen
hiervan is, dat op do lijn Ncuss—Diiren-^
Bonn, welke do Engelschen om de Fran-
scbon te helpen van do Duitsckers wisten
te verkrijgen voor den duur van de Roer-
bezetting, een opstopping van bet vervoer
heerschi, terwijl do lijnen door bet gebied
van Keulen, welke onder zeer gunstige
vorowaarden zouden kunnen worden ge
ëxploiteerd, volgens bepalingen der ont-
werp-overeenkomst, thans ongebruikt blij
ven.
Een communisienbende
De „Journal" verneemt uit Mainz, dat
de politie van bet Franscbe Rijuleger een
internationale bende communisten op bet
spoor is gekomen, die anti-militaristische
propaganda onder do Franscke soldaten
van 'het bezettingsleger voerde. Zeventig
individuen van verschillende nationaliteit
zijn gearresteerd'. Verscheidene soldaten
zijn bij do zaak betrokken. 4 >-
DE HERSTELKWESTIE
Het onderzoek der Experts
Hog geen beslissing
Namens de Commissie van Herstel werd
gisteren medegedeeld, dat do eerste com
missie van experts nog geenerlei beslis
sing heeft genomen in zake do oprichting
eener centrale Duitsche goudnolenbank en
evenmin over de plaats, waar deze baar
zetel zal krijgen.
Zooals reeds gemeld, begeeft de com
missie zich weldra ter nadere bestud.ee-
ring van de aan haar opgedragen kwes
ties naar Berlijn.
Door de bladen worden Zürich en
Amsterdam genoemd als plaatsen
welke voor een eventueelen zetel in aan
merking komen, doch van Duitsche zijde
wordt aangedrongen, de bank te Berlijn
te vestigen.
Hongarije.
De vermoorde dagbladredacteuren.
Een proces tegen deregcering.
Binnenkort zal voor bet gerechtshof le
Boedapest weer een moordproceduro die
nen. De weduwen van do vermoorde so
ciaal-democratische dagbladredacteuren
hebben een eisck tot schadevergoeding te
gen de regeering ingesteld, waarbij zij be
weren, dat van overheidswege niets gedaan
is om de moordenaars op te sporc-n.
De advocaten van deze weduwen hebben
voorts de arrestatie van niet minder dan
24 militaire en eenigo andere autoriteiten
geëischt. Onder dezen bevindt zich ook, de
oud-politicchef van Boedapest, George
Mattydsovasky env do oud-minister van
binnenlandsche zaken, Edmun Beniczky.
Reeds eenigo weken geleden hebben laatst
genoemden to kennen gegeven, dat zij veel
van de moordzaak afweten en «bereid zijn
voor liet gerecht de noodige verklaringen
af te leggen. De eischen der weduwen zijn
nog niet ingewilligd. Wel zullen binnenkort
Mattydsovaskk en Beniczky gehoord wor
den, in welk geval de eiscli tot schade
vergoeding zal worden ingetrokken.
Engeland.
Dc nieuwe regeering
Vroeg aan don ai- beid
De -werklust fder nieuwe ministers is
wel in staat, sommigen ambtenaren de
schrik om het hart to doen slaan. Eenige
ministers zijn gistermorgen reeds om tien
uur op hun departementen verschenen.
Van nieuwe ministers behoeft dit welis
waar niet zoozeer te verbazen, maar Mac
Donald, die daarmede zelf het voorbeeld
heeft gegeven, schreef indertijd: „Het be
hoort tot de taak en do methode van het
komende socialistische tijdperk den staat
to maken tot een bijenkorf - van workers,
die hun rechten zullen verdienen door do
deugd van bun diensten."
Reeds belangrijke stappen
ge daan
In welingelichte kringen wil men we
ten, dat MacDonald reeds belangrijke
stappen heeft gedaan op het gebied der
buitenlandscho politiek.
In de eerste plaats schijnt hij met den
Tsjechisclien minister Bones, dio gisteren
naar Parijs vertrek, te zijn overeengeko
men, dat deze, dio het vertrouwen van
Poincaró bezit, den Fransclien premier
zal' polsen over do mogelijkheid van een
oplossing der hangondo geschillen tus-
schon Londen on Parijs. Naar het schijnt
bestaat bet voornemen, eventueel de hulp
van den volkenbond bierbij in te roepen.
Een tweede^stap op het gebied der
huiienlandsche politiek- betreft Rusland.
Het parlementslid O'Grady, die reeds als
eersto gezant van Engeland to Moskou is
benoemd, had in het Foreign Office oen
langdurig onderhoud met sir Eyre Crowe
waaruit wordt afgeleid, dat onderhande
lingen, waar O'Grady natuurlijk een groot
aandeel zal hebben, spoedig zullen begin
nen. Naar verluidt, is daarbij groote
vraag geweest, of men eerst zou vaststel
len, wclko eischen Engeland ten opzichte
van Rusland kan doen gelden, om dan van
de vervulling dier eischen of liever van
de bereidwilligheid tot vervulling de er
kenning afhankelijk to maken, danwel, of
men eerst tot erkenning zou overgaan en
dan langs diplomatieken weg het herstel
van geleden schade zou eischen.
Het feit van het onderhoud tusschen
O'Grady en Eyro Crowe wijst erop, dat
vermoedelijk de laatste weg zal worden
ingeslagen.
De spoorwegstaking
Voorloopig geen einde
Bromley deelde gisteren mede, dat hij
een antwoord der spoorwegdirecties heeft
ontvangen op het verzoek tot voortzetting
der onderhandelingen, en dat in dit ant
woord .afwijzend beschikt wordt op het
verzoek, om terug to komen op do beslis
singen van den nationalen loonraad. Het
uitzicht op een spoedige bijlegging van
het geschil wordt thans donker geacht.
Het uitvoerende comité van het staken
de spoorwegpersoneel heeft aan do spoor
wegdirecties medegedeeld, dat de staking
voorloopig nog moet worden voortgezet.
Zoo gaat het dus hard tegen hard, ten
zij de Labour-regeering nog tusschenbeide
weet te komen. Onder do gegeven omstan
digheden kan MacDonald niet nalaten in
te grijpen.
Het onderhouden 1
van den dionst
Wat de dienst op do spoorwegen aan
gaat, kan worden gemeld, dat deze over
bet geheel© land iets is verbeterd. De
Great Western kon gisteren 2500 perso
nen- en goederentreinen laten loopen te
gen 1300 Maandag. Niettemin is de
dienst op do lijnen dezer maatschappij
nog maar 50 pet. van den normalen. Ook
bij de Great Eastern is de toestand iets
beter geworden.
De boottreinen voor Antwerpen en
Hoek van Holland konden worden ge
handhaafd, zoo ook de havendiensten van
de Oostkust.
Gemeld wordt verder, dat de Vlissing-
sche treinboot, als gewoonlijk, te Folke
stone de passagiers aan land zal brengen
en daarna naar Dover zal varen om do
passagiers voor Nederland in te nemen.
Amerika.
De strijd in Mexico.
Verwij doring van de mijnen
uit do havens.
Te Washington is bericht ontvangen,
dat do revolutionnaire autoriteiten de .ver
wijdering hebben gelast van allo mijnen cn
andere versperringen in do havens van
Frontera, Puerto-Mexico cn Yera-Gruz.
Een petroleum-schandaal.
Een schandaal, dat ernstige politieke go-
volgen dreigt te hebben cn het vernietigen
van moor dan een goeden naam, brengt
thans het land in beroering, zoo meldt de
correspondent te Washington van de
„Morning Post". Verleden jaar verpachtte
liet departement van marine aan de Sin
clair Oil Company het petroleumgebied van
Teapot Dome, dat bestemd was als pelro-
loumYeservo voor do marine. Het boette,
dat de prijs, door de Sinclair Company
betaald, to laag was en de Senaat gelastte
een onderzoek. Er zijn beschuldigingen ge
uit, dat op een vroeger lid van het kabi
net van Harding (do heer Fall, minister
van binneulaudscho zaken, Red.) onrecht
matig invloed is geoefend om de verpach
ting goed tc keuren. Dezer dagen heeft Ar
chibald Roosevelt, e>en zoon van den vroe-
geren president, uit eigen beweging getui-
;enis afleggend voor de commissie van
onderzoek uit den Senaat, meegedeeld, dat
hij afgetreden was als vice-president van
de Union Petroleum Company, oen export-
onder-maatscbappij van do Sinclair Oil
Company, omdat liij vermoedde, dat er
corruptie was gepleegd bij do verpachting
van het pctroleumland Teapot Dome. De
boer Sinclair, do president der maat
schappij, is de vorige week naar Europa
vertrokken. Als bij biertoe niet geneigd
is, kan hij niet naar Washington worden
gebracht om to getuigen. Als do verbalen,
dio thans to Washington do rondo doen,
waar zijn cn wettelijk kunnen worden
vastgesteld, moet er een strafvervolging
worden ingesteld, waaruit de democraten
politieke munt zullen slaan.
Dc strijd tusschen nat en droog Amerika.
De „natte" cn „droge" leiders in geheel
Amerika hebben lnm krachten deze week
op Washington geconcentreerd, en te oor-
deelen naar dc verklaringen uit beido kam
pen zullen de drankbestrijders er epn har
den dobber aan hebben, het land to over
tuigen, dat do drankwetten doorvoerbaar
zijn, terwijl de natten al meer vertrouwen
krijgen in hun stroven om oen wijziging
dier wetten door te zotten.
Sprekers, optredende op 't congres der
„Association against prohibition", hebben
oen geweldig feitenmateriaal aangevoerd
om te bewijzen, dat do drooglegging mis
lukt is. Zo verklaarden, dat do regcering
er door te kampen heeft gekregen met
euvels, dio nog erger zijn dan die, welko
ze uit de wereld willen helpen. Do leden
gaven vervolgens als hun oordeel te ken
nen, dat de huidige onuitvoerbare wet zal
worden afgeschaft cn dat or een "wetgeving
zou komen, dio bij bet volk ..zoowel eerbied
als gehoorzaamheid zou afdwingen".
Do leiders der drooglegging erkennen dat,
wanneer niet spoedig hot bewijs wordt ge
leverd, dat de wet wel uitvoerbaar is, er
veranderingen in zullen moeten worden
aangebracht.
Te New-York liocrsclit inmiddels groote
belangstelling voor bet proces tegen Wil
liam Anderson, „supcr-intendent" van den
draukbestriidersbond. die van valscbheid
in geschriften wordt verdacht. Anderson
wordt beschuldigd, de boeken van den bond
to hebben vervalscht, ten einde het te laten
voorkomen, dat do bond voor zijn werk
zaamheden geld van buiten ontvangt.
BINNENLAND
i
Vragen van Kamerleden.
Art. 114 Pensioenwet.
Op de vragen van den, heer Suring be
treffende bespoediging van de inwerking
treding van art. 114, 2e en 3e lid, der Pen
sioenwet 1922, antwoordde de Minister Van.
Financiën:
In overweging is, om voor do betaling
der pensioenen mede gebruik te maken van
den postcheque- en girodienst. In verband
met de sluiting daarvan cn met de voorge
nomen reorganisatie van 's Rijks betaal
dienst kan omtrent de wijze van betaling
der pensioenen nog geen beslissing worden
genomen.
Het 'bedoelde wetsartikel zal nader onder
de oogen worden gezien bij het Departe
ment van Financiën in bewerking ziindo
ontwerp van wet tot herziening van do Pen
sioenwet 1920.
In het stadium van voorbereiding, waarin
dat wetsontwerp zioh bevindt, kunnen hier
omtrent nog geen mcdedeelingen worden
gedaan.
Inhouding weekloon voor
belastingschuld.
Op vragen van den heer Hiemstra be
treffende opschorting van de inhouding van
een gedeelte van het weekloon, tob delging
van belastingschuld, der bij do werkver
schaffing in Drenthe te werk gestelde ar
beiders en omtrent kwijtschelding van die
belastingschuld, antwoordde de Minister
van Financiën, dat het. hem bekend is. dat
op heb loon van bedoelde arbeiders verhaal
HET ¥00RSSAAI3BSTE NIEU&5.
BUITENLAND.
Onlusten in Saksen.
Aan de spoorwegstaking in Engeland
is nog geen einde te zien. De onderhande
lingen zijn weer afgebroken.
Mac Donald heeft reeds eenige belang,
rijke stappen gedaan op het gebied der
buiienlandsche politiek.
Petroleum-schandaal in Amerika..
BINNENLAND.
Bij Koninklijk Besluit is de leerplich
tige leeftijd verschoven van 6 op 7 jaar.
(Onderwijs).
LEIDEN.
Jaarvergadering van De Hanze en De
Volksbond De Voorzitter van den
Volksbond, de heer P. Heemskerk, hee-t
zich niet opnieuw beschikbaar gesteld; in
diens plaats is gekozen de heer H. Nühuis
van belastingschuld wordt uitgeoefend
krachtens art. 7 der gewijzigde web van 23
Mei 1845.
Dat alle of het meerendeel der arbeiders,
op wier loon inhouding plaats heeft, moei
lijk nog iets van hun loon kunnen missen,
is niet de meening van den Minister, omdat
ten la-ste van arbeiders, van wie bekend is,
dat hun gezin geen andere inkomsten heeft
dan het loon, geen inhouding geschiedt.
Of er reden bestaat tot het verkenen van
kwijtschelding van belastingschuld kan
slechts na een vcor elk geval afzonderlijk
ingesteld onderzoek worden uitgemaakt.
De directeur der directe belastingen, enz.
is krachtens art. 17 der gewijzigde wet van
22 Mei 1845 bevoegd, aan belastingschuldi
gen. die niet in staat zi»n anders dan met
buitengewoon bezwaar de. belasting of dc
volle belasting te betalen, op hun verzoek
kwijtschelding te verloencn. In verband
•hiermede acht de Minister het treffen van
eenigeri bij zondeken maatregel overbodig.
Rechtspositie 1 cv o r a a r
n ij v e r li e i d s o n d o r w ij s.
Op de vragen van den heer Van Zadel-
hoff betreffende den datum van inwerking
treding (1 Jan. 1923) van het IC. B. van 4
Juni 1923, houdende regeling o.a. van de
salarieering en de rechtspositie dor leeraren
bij het nijverheidsonderwijs, antwoordde de
minister van O., IC. cn W„ dab het juist is,
dat dit IC. B. wordt geacht te zijn in cc go an
cp 1 Jan. 1923.
Bii rondschrijven vui IS Oct. 1923 heeft
de Minister aan school- en gemeente
besturen bericht, dat van belanghebbenden
niet behoefde teruggevorderd te worden het
ten gevolge van dc te late verschijning van.
dit IC. B. over het tiidvak van 1 Januari
tot cn met 30 Juni 1923 eventueel te vele
uitgekeerde salaris aan overuren cn toe
lagen.
Aan directeuren, leeraren cn ander per
soneel aan van Rijkswege gesubsidieerde
nijverheidsscholen, welke voor 't verschijnen
van dit IC. B. met récht op wachtgeld wer
den ontslagen, wordt een wachtgeld toe
gekend volgens dc regeling, vastgesteld bij
IC. B. van lt Juli 1921.
Lconderviiig bij vorst
Een concessie
aan cl o landarbeiders.
Naar wij vernemen, is door den mïnis-
stor van Binnenl. Zaken cn Landbouw aan
de gemeentebesturen een circulaire gezon
den, waarin wordt medegedeeld, dat, zyri
als bekend is, ingevolge dc medegedeeld©
regeling voor loonderving bij vorst, aan
trekgerechtigde werkloozen. dio zijn uil-
gevroren op een van rijkswege gesubsi
dieerde werkverschaffing, gedurende ^le
wachtweek eenzelfde bedrag kan women
uitgekeerd als aan niet tegen werkloosheid
verzekerden, t. w. f7. -
Op verzoek van de bonden van landar
beiders lïeeft de minister zich bereid ver
klaard, goed to keuren, dat aan do Ire..-
gerechtigdo te werk gestelden in de wacht
week hetzelfde kan worden uitgekeerd,
als zij in totaal gedurende hun „trekken,
ontvangen, n.l. f 9.20.
De minister noodigl do gouwen leb lu
ren uit, aan lien", die do wachtweek rem?
hebben doorgemaakt, gedurende dezo vor t-
periode en uitgevroreu waven op ccn m
rijksweg© gasubsidirordde werkversc.:;-. -
fing, alsnog f2.20 uit tc fcccrcn cn cp n.
die alsnog uitvriczin, cn een vaeubyccc
moeien doormaken, dc hiérvoar cms-i re
ven regeling toe te passen. Het Rok c'.reent
ook in dezo extra-uitgave het geweno v.
verschaffitigssubsiclio bij.
Do minister wijst er ten slotte urg cn,
het exira-bedrag dat do verzekerden j .rn-
gen boven do gewone uitkeering (f in uo
wachtweek), c.q. kasuitkcering (t. w. f -0
per week) ten volle uit te betalen en oa
op geen korting too lo passen, voor zoo\er-
do gemeentebesturen wellicht rekening
1 houden met gezinsinkom.1;!en.
