■5e Jaargang. WOENSDAG 9 JANUARI 1924 No. 4352 DeABONNEMENTSPRIJSbedraagt bl] vooruitbetaling ,Voor Leiden 19 cent per week 2.50 per kwartaal. Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal. 'Franco per post I 2.95 per kwartaal. Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlyke nummers 5 ct., roei Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEiDEN TEL. INT. 935 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gowone advorSentfën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop 10.50. numsnep bestaat uit twee I a dew. V Dankbare hulde. Bij de mededeeling van het H&agscli Correspondentiebureau betreffende het aan blijven .van het Kabinet in onge wij-zigden •vorm, schrijft de „Maasbode": Bij deze mededeeling, welke doet ver moeden, dat dus ook do heeren Aalber- se en Do Visser op hun post blijven past, dunkt ons, een woord van dank bare hulde voor den zedelijken moed, -welke uit de door den ministerraad ge nomen beslissing spreekt. Want afgezien van den lioon eii spot, waarmee verschillende tor linkerzijde dit kloek besluit, zullen bejegenen, moet ei A-oor de betrokken ministers en hun col lectiviteit een groot© zelfoverwinning io gelegen hebben, dit offer op het altaar des. vaderlands te brengen. Wij onderstrepen deze woorden gaarne ci Van transcher harte. Inderdaad, hier wordt eert daad ge steld, die is een voorbeeld van eensgezind beid, van het onderdrukken van persoonlij ke ambities, waar het algemeen belang een in eendracht- zoo krachtig mogelijk optreden vraagt. Moge tusschen regeering en rechtcrzmie veel worden bereikt door overleg. Hoe wel het gordijn over wat de oorzaak is ge ■.veest van de kabinetscrisis— de aanlei ding van zoo veel politiek geharrewar nog lang niet geheel is opgetrokken, staat het o. i. toch wel vast dat het in het verle den aan overleg veel te veel heeft ontbroken •Als het resultaat van deze Kabinetscri sis zou zijn: meer overleg, in onderling ver- tróuwen en oprechte toenadering, natuur lijk, met behoud van persoonlijke zelfstan digheid, ook al zou dat laatste aanloiding geven tot een hotsing. Bij overleg is echte-• een botsing zeer dikwijls te vermijden, ter wijl het zonder dat zou barsten en kraken. V Er moet actie zijn. 2n eenige afdeelingen der Ned. Herv. (Geref.) Staatspartij is er op aangedron gen, opnieuw een actie te gaan voeren voor opheffing van het pauselijk gezantschap bij de Ned. regcering. Het hoofdbestuur van de partij over weegt echter reeds een nieuw protest in deze zaak en zoo lezen we verder in een persbericht „verklaart daarbij tevens o\ertuigd te zijn dat het processicgevaar nog steeds dreigt". ■Wat een klein gedoe toclil Ook in ons land dreigt do goddeloosheid van het heidendom steeds dieper te door kankeren de grondslagen onzer samenle ving. Het brutale ongeloof en de bestiale zedeloosheid steken steeds driester do kop-' pen op, om to verslinden al wat het Chris tendom aan mooie en goede dingen heeft gebracht en gekweekt in het loven der enkelingen, in de maatschappijEn zulke menschen, als de lieden der Nod. Herv. (Geref.) Staatspartij, loopen zich dol in hun drift rondom do hooge muren der Katholieke Kerk, waarbinnen zij zoo gaar ne het beeldenstormers-bedrijf zouden uit oefenen Maar de Ned. Herv. (Goref.) Staatspartij vermag niet meer te doen dan de straat jongen, die tijdens een godsdienstoefening do kerkdeur openduwt om er door een kier een schreeuw door te slingerenEr in komen, om hun anti-papismo bot te vieren, kunnen zij niet en zullen zij nooit kunnen. Laat ze dan maar raaskallen over dat verschrikkelijk pauselijk gezantschap en dio dreigende processievrijheid de Kerk, ónze Kerk, zij staat en zal blijven slaan, als een hooge stad op een- berg, welks fundamenten niet ondergraaft wor den door.muizen-geknabbel van Gere formeerde Staatspartij'ors. SjyiïESjLAÜP Qe Crisis in Duitschland. Het rijkskabinet bijeen. Maatregelen tegen de Duitsclie verkwisters. Het Rijkskabinet heeft Maandag zijn eerste voltallige zitting in dit jaar gehou den. Tot besprekingen over van ingrijpenden aard is het nog niet komen. Een van de hoofdpunten van be raadslaging was de mogelijkheid tot het nemen van maatregelen tegen Duitschers, die zich in internationale badplaatsen ge dragen alsof er in Duitschland geen nood en ellende bestaat. De crisis In Saksen. Nieuwe financieel© maatregelen. De socialistische landdagfractio in Sak- ©cn had het besluit nog niet genomen tot do groote coalitie toe to treden, of de so cialistische partijdag kwam bij elkaar en sprak, gelijk gemeld, op de scherpste wij- zo zijn afkeuring uit over dit optreden van do socialistischo volksvertegenwoordigers. Als uiterlijk toeken van onderwerping cischt de partijdag aftroding van den in middels tot premier gekozen socialist Heldt. Deze weigert ovenwol aan die opvorde ring te voldoen. Do nieuwe titularis heeft dadelijk de pers ontvangen en deze medegedeeld, dat hij zich tegenover een drieledige taak ge steld ziet. Ten eerste moet hij de omstcl- ling van do begrooting op goudbasis in orde maken, ten tweede moeten er nieuwe belastingen komen. Voor den oorlog had Saksen jaarlijks 139 millioen noodig, nu 220. Daar de staatskas volkomen leeg is, moeten er bovendien belastingen uitge dacht worden, die onmiddellijk iels op brengen. Ten derde zullen de staatsbedrij ven in een naamlooze vennootschap omge zet worden. De minister verwierp tenslotte liet denk beeld dat Saksen bezig is inflattionistiscli op de rijksfinanciën in te werken. De toestand in Beieren. Het proces tegen Hitier c.s. Het onderzoek ingesteld tegen hen, die betrokken zijn geweest bij den Hitler-Lu- dendorff-Pulsch -heeft een zoodanigen om vang aangenomen, dat tcgeu ongeveer hon dercl personen een aanklacht is ingediend. Volgens een mededeeling van dc „Regens- burger Nachrichtea" zal het proces waar schijnlijk niet in München zelf worden ge voerd, daar men vreest voor zeer ernstige rustverstoringen, waartegen de politie niet zal zijn opgewassen. Voorloopig komen in aanmerking Landherg aan de Leech en Augsburg. Men verwacht, dat de behande ling van deze zaak voor do rechtbank conige weken in beslag zal nemen. De Völkisc he plannen met Ludendorff. In een teloeram, dat liet Völkische blok in Beieren tot generaal Ludendorff heeft gericht, VyorcU hem de leiding" aangeboden óver alle Völkische organisaties en voorts hot voornemen geopperd om Ludendorff candidaat lo stellen hij de e.k. Rijksdag- verkiezingen. Naar men verneemt, bestaat hiertegen echter in Völkische kringen een sterke op positie, eensdeels omdat mén hem niet ge schikt acht als Rijksdagafgevaardigde cn velen hem liever op den achtergrond hou den om hem to rechter tijd do militaire leiding der slrijdverbonden te kunnen op dragen. Het is niet waarschijnlijk, dat de nat- soc. zich bij liet Völkische blok zullen aan sluiten. Zij staan, naar men weet, sedert de Hitler-Putsch onder leiding van Ehr- liardt die niet tot de bewonderaars van Ludendorff behoort. Tusschen beido offi cieren bestaat een groote persoonlijke animositeit. Ook do Vadcrlandscho Verbonden in Beieren hebben zich tot een Vaderlandsch blok vereenigd om gemeenschappelijk den strijd te kunnen voeren. UIT HET BEZETTE GEBIED. De arbeidsconflicten. Ernstigo incidenten op oen m ij n b ij Aken. Op do mijn Lauerweg te Kohlschoid bij Aken doen zich do laatste dagen ongere geldheden voor. Do ondergrondscho mijn werkers (ochtendploeg) weigerden Maan dag do mijn in to gaan, alvorens een han gend loongescliil was geregeld. Assessor Glaessens, do bedrijfsleider N. Gibbels en do hoofdopzichter D. de la Haye voordon in do werkkamer van den bedrijfsleider be sprekingen over het onderhavige geschil, toen zij plotseling werden overvallen en mishandeld door mijnwerkers. Do twee eerstgenoemden werden zoodanig mishan deld, dat geneeskundige hulp noodzakelijk bleek en verder in dienst blijven onmoge lijk was. Do hoofdopzichter kon, door uit een raam to springen de vlucht nemen. De politie is er inmiddels reeds in ge slaagd do daders aan to wijzen. Voor de ondergrondscho mijnwerkers heeft deze handel wij zo nadeeligo gevolgen opgeleverd. Do Directie van den Eschweiler Bergworks verein, waaraan de mijn Lauerweg toebe hoort, heeft aan allo ondergrondscho mijn werkers met ingang van Dinsdag het werk opgezegd. Velen zullen hierdoor werkloos worden. Hef separatisme In de Palis. Een vertoog der Engelsche rogeering. De activiteit der Separatisten in de Beiersche Palts heeft bijzondere aandacht ..in Londen getrokken en de Brilsche regeo- ring heeft aan de Fransche en Belgische regeeringen om diplomatieke inlichtingen verzocht over deze kwestie. De „Daily News" zegt: Tot nu toe heeft de Britscho regeering, ofschoon zij dit separatisme ten zeerste afkeurt, een ccnigezins gereserveerde houding aaugeno- 1 men ten opzichte van de gebeurtenissen, die buiten haar eigen militaire zono plaats hebben. Thans echter heeft het probleem een acuten vorm aangenomen, daar do se paratisten in de Palts in oen of anderen vorm ofticioele erkenning door de buiten- landsche regeeringen trachten te verkrij gen. Dit schijnt cr op te wijzen, dat zij oen vermetelen coup voorbereiden. Ofschoon zij door het grootste gedeelte van de bevol king verfoeid worden, zijn. het mannen, die gelooven door geweld de macht in handen te kunnen krijgen en een autonome rogee ring te vormen. Hun naaste wcnsch is er kenning te verkrijgen door do Hooge Com missie voor het Rijnland, die de geallieer- uo regeeringen vertegenwoordigt. De hou ding van de Britsche regeering is deze, oen erkenning van deze regceringsverandering door een lichaam als de hooge commissie zou indruischen tegen het verdrag van Versailles. Do erken 11 i ng door de Franschea. De dislrictsgedclegeerde van Zwei- brücken, do Fransche luitenant-kolonel Defort, deelde op 1 Jan. aan het districts bureau Zweibrücken mede, dat de z.g. regeering van de Palts officieel niet was erkend en dat geen barer verordeningen, wetten of beslissingen door de Rijnland commissie is goedgekeurd. Thans heeft de zelfde gedelegeerde zijn toenmalige verkla ring teruggenomen en ongeldig verklaard. De Rjinlandcommissie heeft de ver ordeningen der regeering van de autonome Palts, welke har door deze ter goedkeu ring waren voorgelegd, op 2 Jan. 1.1. offi cieel geregistreerd. Belgie. Hef proces der gedeporieerden Een proefproces Het proces, dat de tijdens den oorlog naar Duitschland gedeporteerde Belgen tegen den Duitschen staat hebben inge spannen en dat dezer dagen voor een ge- mengde_ Belgisch—Duit sche rechtbank te Parijs begonnen is, -vpö;ït belangwekkende perspectieven, daar het hier vooralsnog een proefproces geldt. In het geheel loopt het over 880.000 zaken, waarvan er echter slechts tien aanhangig zijn gemaakt. Ze geviert het Belgische standpunt in deze tien willekeurig gekozen gevallen, dan zul len ook alle overige voorkomen. Allereerst zal een kwestie van principo moeten worden uitgemaakt, n.l. of de bezet ter, die den oorlog beeft verloren, alléén den bezetten staat schadeloos moet stel len De Belgische staat heeft do gedepor teerden reeds ten deele schadeloos gesteld, n.l. 300 fres. per maand voor de invalieden en 30 fres. voor elke maand deportatie voor de gezond-teruggekeerden. Hij eischt ech ter van de Duitsclie nog een verdere schadeloosstelling in den vorm van pen sioenen, enz. Duittchland daarentegen ver klaart, dat de Belgische staat de gedepor teerden schadeloos moet stellen, daar in het bedrag der schadevergoeding, welke Duitschland is opgelegd, allo bedragen zijn begrepen voor de schade aan zaken zoowel als personen toegebracht. Eneiagnd. Als de Labours gaan regeeren Hun a.s. politiek Mac. Donald heeft in een toespraak hij gelegenheid van een labour-betooging ver klaard: „Wij gaan geen functie aanvaarden, ten einde een algemeene verkiezing voor te bereiden. Wij willen zitting nemen om werk te kunnen doen. Indien het kapitaal het land uit vliegt, wanneer wij aan het bewind komen, dan zullen do paniekverwekkers daarvoor ver antwoordelijk zijn, niet do labour-parüj. Wij willen in functie treden om brood en ander voedsel aan het volk to brengen en alles te voorkomen, wat waarschijnlijk tot toekomstige oorlogen kan leiden. Het geschil indien zulke spoldeprik- kon, misverstanden en overgevoeligheden tusschen Frankrijk cn Engeland zoo kun nen genoemd worden 1 is absoluut betreu renswaardig. Het zou een groot iets zijn, wanneer het mogelijk ware een overeenstemming tot stand te brengen inzake het niet opvoeren der militaire macht met Frankrijk, Italië, Rusland, Duitschland, Tsjecko-Slowakiè, ja allo naties. Aan do groteske dwaasheid van ons af zijdig te houden van Rusland zal een einde gemaakt worden." Bulgarije. Tegenspraak. Koning Ferdinand koert niot terug. De Bulgaarsche legatie to Wccnen spreekt de geruchten over den terugkeer van ex-koning Ferdinand naar Bulgarije formeel tegen. Griekenland. De politieke vooruiizichlen. Omtrent de politieke vooruitzichten in Griekenland wordt gemeld, dat het leger zoo goed als geheel voor een republiek is. Ook de stad Athene en omgeving, zoomede de Grieksche eilanden zijn togen het ko ningschap. Bovendien staan do vluchtelin gen uit Klein-Azië aan hun zijde en heb ben zij, naar men vermoedt, ook den steun van de Grieken in Amerika en elders woon acktig, die met geld kunnen helpen. Do houding der buitenlandsche mogend heden is onzeker, doch vermoedelijk zal geen dezer een hand voor de dynastie uit steken. Hoogstens zullen enkele hunner dreigen met interventie, als de partijstrijd aanleiding zou geven tot onregelmatighe den, doch als de afzetting langs constitu- tioneelen weg gaat, valt een rustverstoring nauwelijks te verwachten. Het referendum over den regeerings- vonn zal vermoedelijk pas einde Maart plaats hebben. Dit wordt betreurd, aange zien dit lange uitstel do gelegenheid opent op allerhande intriges en pogingen tot staatsgrepen van beide zijden, vooral nu als nieuw element in den strijd een derde oplossing aan de hand wordt gedaan, n.l. een monarchie met een ander vorstenhuis. De ziekte van Venizelos. *Hot gevolg van een aanslag? De Duitsclie draadlooze dienst meldt: Volgens bericht uit Athene hebben de dok toren bij Venizelos behalve een hartaan- doening ook een ernstige maagvergiftiging geconstateerd. Zij moeten hem hebben aan geraden zijn bemoeiingen in Griekenland zoo gauw mogelijk te beëindigen. Naar verluidt zou Venizelos daarop zijn aanhangers hebben verzocht, een nieuwen leider te kiezen. Volgens Italiaansche bladen zou de ziek te van Venizelos het gevolg zijn van een op hem gepleegden aanslag. Doch een B. T. A.-telegram uit Athene meldt d.d. 8 dezer, dat Venizelos reeds weer hersteld is. China. Het bandietenwezen. Een stoomschip door Too vers o v a rv a 119 n. Het stoomschip .,Tze-hi" is op den hoven Jangtse door roovers aangevallen, die den kapitein en een lid der bemanning dood den en een drietal andore opvarenden ver wondden. Amerika. De revolutie in Mexico. Successen der r egGeri'ngfs- troepen gemeld. Een telegram van de Mexicaansche re geering aan het Berlijnsche gezantschap, deelt mede, dat de regeeringstroepen de rebellen herhaalde malen hebben verslagen Do regeering heeft volgens dit telegram talrijke gelukwcnschen ontvangen wegens liet feit, dat zij den eersten termijn van de buitenlandsche schuld ten bedrage van dertig millioen Pesrfs geheel heeft kunnen terugbetalen. Voorts maakt het telegram gewag van de uitstekende verhouding tusschen de Mexicaansche regeering en die der Vercenigde Staten. BIfi»IEKi.Ag*D De politieke toestand. Over de afgeloopen crisis. Wo lezen in het .Hbld.": „Wij vernemen, dafc de heer Cort van der Linden gedacht heeft aan de mogelijkheid van een nationaal ministerie, welks voor naamste taak zou hebben moeten liggen in het herstel der Staatsfinanciën. In die rich ting ging zijn advies, Zaterdag aan de Ko ningin uitgebracht. Wij meenen tc weten, dat het jongste ad vies aan de Koningin van den heer do Sa- vornin Lolunan (die, hoewel dat niet naar buiten is gebleken, meermalen werd geraad pleegd) eveneens in die richting wees. Uit de weigering van heb ontslag der zibtinglieb- bende ministers mogen wij intusschen opma ken, dat die gedachte niet uitvoerbaar bleek. In verband onet een beschouwing over de houding der Chris t.-Historischen tijdens de crisis, in do A.-R. ..Rotterdammer" van de hand van (mr. J. H.) R(utgers) die laat dooi schemeren, dat de Chr.-Hisb. him mede werking geweigerd hebben „op overwegin gen aan do keuze van personen ontleend", meenen wij wel te mogen mededeelen dat dit doelt op het volgende: De C-hr.-Hist. hebebn verschillende malen (aan den lieer Rutgers en aan den heer Oolijn) doen weten, dat zij om uiteenloopende redenen, maar vooral na de verijdeling van een kabinet- Kooien (wat zij „de eenige mooie rechtsche oplossing" zouden hebben gevonden) door de anti-rovolutionairen. een weder optreden van den heer Coli*n als minister op Let oogenblik niet mogelijk achtten. Het is van belang dit te vermelden, omdat er nit volgt, voor welke groote moeilijkhoden voorname lijk de heer Colijn in de Kamer zou komen te staan". Uit het bouwvak. Nog geen overeenstemming. Ondanks besprekingen op een vijftal con- foventios is tusschen de besturen van de NET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. Engeland is van meening dat een erken ning van de autonome Palts-regeering in- druischt tegen het verdrag van Versailles. Mac. Donald geeft een overzicht van d6 Labour-politiek, wanneer de labours bin nenkort aan het bewind mochten komen. Venizelos' ziekte een gevolg van een aanslag? BINNENLAND. Onderhandelingen tusschen de bonden van spoorweg-personeel en ds directie. De onderhandelingen In het bouwvak. Het bestuur van de Apologetische Ver- eeniging „Petrus Canisius". Berichten over ijs en schaatsenrijden beide patroonsbonden in bet. bouwbedrijf er die der diverse bouwarbeidersbonden over de voorwaarden van een landelijk collect iel contract voor 1924'25 nog geen overeen stemming verkregen. Wel zijn partijen elkaar ©enigszins genaderd. De patroon* hebben hun eisch van werktiidverlenging boven de 48 uur per week teruereenomen. ter wijl oolc over de sociale bepalingen vrijwel eenstemmigheid is verkregen. Voor een ge schilpunt: het doorbetalen van loon op Christelijke feestdagen is een commissie be noemd, welke voor 1 Februari een voorloo- pige regeling zal ontwerpen. Het voornaam ste geschilpunt is het loon gebleven. Op do laatste conferentie verklaarde de werkco- versbesturen zióh bereid de aangeboden loonciifers met 2 cent te verlioogen en voof Amsterdam met 5 cent per uur terwül do besturen der bouwarbeidersbonden in hun bondsinstanties een loondaline van 2 cent per uur wenschten te verdedigen, behou dens voor de loonklasse. waar hun inzien* het mmimum loon reeds was bereikt.. Do pa- troonsbesturen wenschen. in afwiiking van het eerst ingenomen standpunt, ook de loo* nen der onsreschooldcn weer contractueel te reeclen. wat nu bij de werknemers bezwaar ontmoet. Met uitzondering van Amsterdam, waar het verschil 3 cent ner uur bedraagt eiï met uitschakeling van de groep der onge schoolde werkkrachten, bedraagt bet ver schil tusschen de thans gevraagde loonei* en de nieuw aangeboden loonen nu: voot de hoofdklasse 6 cent: klasse T o cent. klas se II 8 cent, klasse IIT 4 cent. klasse IV 3 cent, klasse T 2 cent klasse VI -1 cent pet llUf. Directe belastingen en vereenigings- contributie. Geen aftrek. Zaterdag 5 Januari hebben de inspec teurs der directe belastingen bericht ontvan gen, dat de mededeeling van den betrokken minister, dat de vakvereenigingscontributio mag worden afgetrokken, op een vergissing berust en wettelijk niet mogelijk is. Een der gelijke aftrek moet zijn grondslag vinden in de wet. Apologetische Vereen. „Petrus Canisius". Maandagmiddag had to Utrecht, de bui tengewone algemeene vergadering plaats dor Apologetische Vereeniging „Petrus Can- sins" om te beraadslagen en te besluiten aangaande de denkbeelden cn voorstellen, welke door dc in September benoemde com missie van reorganisatie aan do leden zijn voorgelegd. Na uitvoerige besprekingen nam do ver gadering de gewijzigde statuten aan, eff besloot, daarop de Koninklijke goedkeuring te vragen. In verband daarmede had een nieuw© bestuursverkiezing plaats, waarbij tot voor zitter werd gekozen dr. W. J. G. van Koe< verden en verder als bestuursleden de hee* ron prof. J. D. J. Aengenent, Rector Th. M. P. Bekkers, Pater dr. A. Sassen O. P. en J. Ph. M. Corbière. Onder algemeenen bijval werd Pastoor dr. D. A. W. H. Sloet tot eere-voorzitter en Pastoor dr. Th. H. van Oppenraaij tot ©ere lid der Vereeniging benoemd. De gewone audiëntie van den Ministef van Onderwijs. Kunsten en "Wetenschappen! zal op Donderdag e.k. niet plaats hebben. UIT BE 9IlG£¥!Ji£s_ KATWIJK AAN DEN RIJN. |Js. De toestand van het ijs is nog steeds van dien aard, dat een tochtje naar hier of van hier niet aantrekkelijk, ja zelfs niet zonder gevaar is. Gis ter mi ng is het kanaal Katwijk-Valkenburg-I^w den weer opengebroken voor do sc p- vaarf, zoodat voor onbekenden er veel ge vaar is in en wak <e rijden. De IJsclub is ook nog niet aan het werk gegaan. 'dis- se hien vandaag. Er wordt yeel gereden, hier op binnenvaarten. Deze zijn goed oc- rjidbaar. Uitvoering. Het R.-K. Zangkoor is voornemens ten bate van het Orgelfonds

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1924 | | pagina 1