15e Jaargang. DONDERDAG 3 JANUARI 1924 No.4347 jDeASONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal. Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal. jFranco per post fl 2.95 per kwartaaL Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., roei Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen ,1 Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. 935 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentlën 30 cent per regel» Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het - dubbele van het tarief berekend. Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver» huur, koop en verkoop 10.50. Dit nummer bestaat uit twee bladen. BUITENLAND De Crisis in Duitschland. De loonsverlagingen. Stakingen en uit sluitingen. De loonstrijd in de Berlijnsclie metaal industrie ten gevolge van de plaats gehad hebbende loonsverlaging, heeft zich sinds Maandag j.l. verder uitgebreid. Naar de „Vorwarts" meldt, is in alle bedrijven, waar de arbeiders lijdelijk verzet pleegden, het personeel uitgesloten. Tot dusver is zulks in 20 bedrijven geschied. Bij de A. E. G. en de firma's Borsig, Bergmann en Siemens wordt in het geheel niet of slechts gedeeltelijk gewerkt. Duitschlands financiën. Dr. Schacht naar Nederland. Volgens de Engelsche bladen zou het doel van de reis van dr. Schacht naar Neder land en Engeland zijn besprekingen over de oprichting van een nieuwe intematio- alo goudcirculatiebank zijn, waaraan En- gelsch, Hollandsch, Amerikaansche en ook Fransch kapitaal zou deelnemen. Boven dien zou hij de gevoelens in Britsche fi- nancieele kringen omtrent de mogelijkheid van het doorvoeren eener bjiitenlandsche leening wenschen te kennon. Engéland. De politieke crisis. De houding der liberalen. Te Londen wordt groot gewicht gehecht aan de opinie van de liberale bladen over het schrijven, dat do Londensche conser vatieven hebben gericht tot den premier Baldwin, en waarin deze wordt verzocht onder bepaalde voorwaarden de verzeke ring te geven, dat Asquith den steun der conservatieven zal genieten, indien deze bereid mocht zijn een regeering te vormen. Dit voorstel vindt in liberale kringen weinig sympathie. Zoo schrijft de ^West minster Gazette": „Zooals Asquith in zijn jongste redevoering reeds heeft opgemerkt, zijn de liberalen niet van zins in den na tuurlijken gang van zaken in te grijpen» volgens welke de koning bij het aftreden van het ministerie den leider van de twee de partij in het Lagerhuis bij zich zal ont bieden. De Labour-Partij heeft recht op haar kans. Indien zij tracht te regeeren en daarin faalt, is de beurt aan de andere partijen en andere leiders, om de wijze te vinden, waarop het land kan worden gere geerd. Evenals iedere andere regeering zal ook «en Labour-regeering de meerderheid moo- ten hebben om haar maatregelen d.oor te voeren en die meederheid kan een Labour- regeering alleen verwerven, door wetten voor te stellen, welke de instemming van de andere partijen hebben. Binnen het raam van het Labour-program kan zeer veel worden gedaan, dat, wat de libe ralen betreft, niet op tegenstand zal stuiten Deze voorstellen te. zamen met de gewo ne begrooting en de wet op de kiesrecht- hervorming, zijn voldoende om het parle ment gedurende ongeveer twee zittings periodes bezig te houden en de Labour- Partij in staat te stellen ten slotto te ver klaren, dat zij daadwerkelijke ervaring op het gebied van regeeren en de moeilijkhe den daaraan verbonden, heeft gehad". Griekenland. Naar de republiek. v* 1 Het r e v 1 u t i o n a i t e c o m i t' ontbonden. Het Griekseho revolutionaire comité is ontbonden en de regeering, die in 1922 door het comité is benoemd, heeft haar macht overgedragen aan de» Gonstituee- rende Vergadering, welk© gistermorgen is bijeengekomen. Het parlementsgebouw was bij de ope ning der vergadering geheel gevuld. Ook tal van builenlandsche diplomaten werden opgemerkt. Nadat de afgevaardigden den eed van trouw aan het vaderland en niet aan den koning, zoohls vroeger geschiedde, hadden afgelegd, gaf kolonel Piastiras een over zicht van hetgeen het rovolutionnaire co mité in do afgeloopen 15 maanden heeft verricht. Hij verklaarde, persoonlijk voor een republiek te zijn en schreef de troe belen, welke in den laats ten tijd in Grie kenland zijn voorgekomen, aan de huidige dynastie toe. Het verwekte eenigo verbazing, dat Piastiras zich zoo onomwonden voor een republiek verklaarde. Maar do republikein- scke afgevaardigden deden de zaal dave ren door" hun geroep: Leve de republiek. Piastiras zeide ten slotte, zich terug te trekken, daar hij van meening ia zijn plicht te hebben vervuld. Hij sprak er zijn Voldoening over uil» dat Venizelos, dien hij Griekenlands grootsten zoon noemde, spoedig weer te Athene zal zijn. Kor'oe een tweede Monte-Carlo? Een Fransch syndicaat, aan welks hoofd de bekende Grieksche milliardair Basil Zaharoff staat, heeft een voorstel gedaan aan de Grieksche regeering, om het paleis van ex-keizer Wilhelm op Korfoe te ver anderen in een tweede Monte-Carlo, waar-- bij een groot deel der opbrengst ten goede zou komen aan Griekenland. De Balkan. Het Bulgaarsch—Servisch conflict Zankoff's rede De berichten, welke over het jongste Bul gaarschServische conflict gepubliceerd worden, geven nu juist niet een duidelijk beeld, van hetgeen zich eigenlijk te Sofia en Belgrado heeft afgespeeld. Het uitgangspunt van het conflict is, ge lijk gemeld, een rede, welke de Bulgaar- scho minister-president Zankoff in de sobranje heeft gehouden. De Bulgaarsche premier zeide, dat do Bulgaarsche min derheden in Joego-Slavisch Macedonië verdragsrechten hebben, welke geëerbie digd moeten worden en dat de Bulgaar- sche regeering-geen moeite zou sparen om bescherming voor deze minderheden te ver werven. In verband met deze kwestie en tevens met het vraagstuk van een Bulgaarscken uitweg naar de Aegeïsche Zee en de reor ganisatie van het leger, deed Zankoff een beroep op alien van wie de oplossing dezer problemen afhangt, opdat allen zouden medehelpen om de lasten van Bulgarije te verlichten en de pacificatie van den Bal kan te verhaasten. Het Bulgaarsche telegraafagentschap verklaart, dat men in Bulgaarsche regee- ringskringen ton hoogste verbaasd is over de reactie, welke deze woorden in Joega- Slavië hebben teweeggebracht. Voor bui tenstaanders is dio verbazing echter ge makkelijk te begrijpen, als men zich her innert, dat do huidige regeering bij do omverwerping van het regime-Staniboe- liniki rooi ai op Maceaoniers steunde, die tegen den boerendicfator verbitterd wa ren, wijl deze te veel concessies aan Zuid- Slavië deed en voor een betere verstand houding met dit land zelfs en de Bulgaar scbe aspiraties naar groot-Macadonië* scheen te willen opofferen. Nu schijnt liet, dat de Macedoniërs da den willen en do rede van Zankoff zou dan ook meer dan woorden beteekenen. En al was Zankoff's redevoering, blijkens de ver klaring aan den Joego-Slavischen gezant te Sofia, alleen voor „binnenlandsch ge bruik" bestemd, het behoeft niet te ver wonderen, dat Joego-Slavië niet van der gelijke binnenlandscho medicamenten ge diend is. De berichten over militaire toebereidse len dient, men, als komende van den Bal kan, met alle reserve te aanvaarden. Men klettert er gaarne met wapenen, zelfa al brengt dat eenig gevaar mee, dat men zich van dat niet-ongevaarlijke speelgoed metterdaad zou moeten bedienen. Overigens is het zeer geruststellend, dat de Bulgaarscho regeering baar best doet haar vredelievende bedoelingen aan de ge- heele wereld te verkondigen Zij weet overi gens maar al te goed, dat het met groote heeren kwaad vechten is. En Joego-Slavië is als overwinnaar een groot beer. Roemenië. Een communistisch complot De Roemeensche politie is in een plaats in do Dobroedsja een communis tisch complot op het spoor gekomen. Er werden huiszoekingen verricht in de wo ningen van twee communistische leiders, waarbij wapenen en ontplofbare stoffen werden gevonden. Ook werd een aantal brieven in beslag genomen, waaruit bleek, dat de Roemeensche communisten in ver binding staan met Bulgaarsche communis ten. Tal van personen zijn gearresjeerd. Turkij8; De republiek Angora. Politiek© crisisl. De Turksche premier Moestafa Kemal is vertrokken naar Smyrna en heeft te An gora een vrij kritieken toestand achterge laten. De minister van Financiën heeft zijn ontslag genomen, naar beweerd wordt we gens gezondheidsredenen, doch feitelijk op grond van meeningsveTschiÖen in het ka binet over de middelen om het staats budget in evenwicht te brengen. Het tekort wordt thans geraamd op 53 millioen Turk sche ponden. Vr ij spraak der averige d a g b 1 a d-r edacteuren. De overige drie Turksche dagbladredac teuren, di'o voor bet Tribunaal van Onaf hankelijkheid terecht stonden, onder be schuldiging van hoogverraad, zijn gisteren vrijgesproken. Onder het publiek hoerschto groote opgewondenheid. Zoodra de vrij spraak bekend was, werden de vrijgespro- kuste hen zelfs de banden. Buiten het ge rechtsgebouw hielden de studenten der plaastelijke hoogeschool een demonstratie, om aan hun vreugde uiting te geven. Het wordt betwijfeld of Ismet pasja na deze vrijspraak nog aan bet bewind zal kunnen blijven. Hij was voornamelijk do- gene, die het meest heeft aangedrongen op de vervolging der redacteuren en op het instellen van deze rechtbank. Merkwaar digerwijze prees de rechtbank niet alleen het vaderlandslievend gedrag der be klaagden, maar wenschte hun zelfs geluk met de vrijspraak. Amerika. De revolutie in Mexico. De operaties. Volgens uit Vera Cruz verzonden tele grammen zouden generaal Pedro Fernan dez en luitenant-kolonel Trinidad del Rio die nabij Puebla opereeren, zich met 1000 man bij cle opstandelingen hebben ge voegd. Een officieele mcdedeeling omtrent de operaties op het Japala-front meldt, dat do opmarsch der regeeringstroepen naar Guade- Rajara zonder tegenstand voort duurt. De spoorwegen zijn hersteld. Volgens ee>a mededeeling van Carlos Diaz, den revolutionnairen vertrouwens man, hebben zes generaals dor regeerings troepen met hun manschappen in Centraal Mexico het leger der Obregon-regeering verlaten en zijn zij naar de zijde der re volutionnairen overgeloopen. Tankschepen door de rebellen opgebracht. Het tanks toomscbip „Mexican Eagle" is te Tampico aangekomen na oen oponthoud te Vera Cruz, waarbeen bet door een ka nonneerboot der rebellen was opgebracht. Het bad daar 8000 vaten ruwe olie in handen der rebellen moeten achterlaten. Naar later gemold wordt, zijn, behalve de „Mexican Eagle", nog twee tankbooten naar Vera Cruz opgebracht. Een Exchange-telegram uit New-York meldt, dat aldaar door do rebellen-gene raals Maycotte, Sanchez en Estrada een manifest is gepubliceerd, waarin wordt aangeboden do vijandelijkheden te staken op de volgende voorwaarden: Aftreden van president ObTegon, aftre den van de afgevaardigden en senators, die thans het Mexicaansche Congrea vor men, benoeming van Sanchez, Maycotte en Estrada tot leden van een voorloopig militair directoire en benoeming door deze generaals, na de bezetting van Mexico- City, van een president, die onmiddellijk bijzondere verkiezingen zal uitschrijven om do bevoegdheid der federale regeering vast te stellen. Buitenl. Berichten kenen door het publiek omringd en men Parijs door het water bedreigd. De voorsteden staan reeds blank. Het dreigt te Parijs! Het Seine-water staat reeds zoo hoog, dat de autoriteiten ofschoon toch ieder jaar weer bedacht op de periodiek terugkeerende hoogq water standen, ernstig ongerust beginnen te wor den. Het water staat al hooger dan in tal van jaTen het geval was, en nog steeds regent het, en steeds rijst het niveau. Het meteorologisch instituut der Fransche hoofdstad blijft maar sombere .berichten over te verwachten „nouvelle crue" publi- ceereD, en de eenige hoop, die men heeft, zijn geliefde stad niet aan het natte ele ment ten prooi te zien, is gelegen in de kans op wat kouder weer, zoodat de sneeuwmassa's op de hoogten rondom het Seine-bekken niet meer zoo vlug wegsmel ten. Oudejaarsavond was de stand bij de Pont de la Tournelle 5 meter 0, en tegen Woensdagmorgen werd een nieuwe stij ging van veertig centimeter verwacht. Maar die stijging had reeds Nieuwjaars morgen plaats gevonden en ruim, want de stand was toen al meer dan 5i meter. Voor de daaropvolgende vierentwintig uur heeft men nu weer, in alle bescheidenheid, een kalven meter was voorspeld. Reeds die stijging zou ten gevolge hebben, dat de meeste laaggelegen gedeelten der Lichtstad blank komen te staan. Intusscben is men nog een flink eind af van bet noodlottige peil uit de Januari- overstrooming van 1910, toen het water 8 meter 40 hoog stond en heel beneden-Pa rijs één zeo was. Nu al echter is de schade zeer groot; want honderden kelders in de nabijheid van de rivier zijn ondergeloopen en mas sa's bouwmaterialen en brandstoffen, die op de kaden lagen, zijn bedorven. Sommi ge opslagplaatsen aan de wegen naar de rivier steken als eilandjes boven het wa ter uit. Do spoordienst Parijs—'Versailles kon Oudejaar nog gehandhaafd blijven, maar het water stond op verscheidene plaatsen al tot de rails. Groote ploegen arbeiders werken aan de versterking der rivier oevers en aan het stoppen der gaten. Ook de spoorweglijnen naar het Zuiden loopen gevaar. Nabij Port de Bercy staat liet wa ter nog maar enkele decimeters beneden den dijk; verscheidene wegen in de omge ving staan blank. Ook de Marne staat gevaarlijk boog. Nader wordt geseind: Arbeiders weTken met alle macht aan het opwerpen van dammen, langs de Seine Gevreesd wordt, dat wanneer ihet water blijft wassen, de dammen zullen worden weggeslagen en het centrum der stad zal ondcrloopen. Do politie treft voorbereidin gen voor het ontruimen van woningen. In de voorsteden is de toestand ernstig. De straten staan onder water. Velo brug gen zijn vernield. Lenin's Paleis „betooverd". Bijgeloovige roode Gardisten. Do bolsjewistische roode garden, die als lijfwacht dienst doen in het paleis van den sovjet-despoot Lenin, in het Kremlin, zijn zoo waar door spookvrees bevangen. Niets kan de heeren, volgens het bolsje wistische hoofdorgaan „Izvestia" *->een onverdachte bron dus meer bewegen om in de halls en corridors van het paleis hij nacht dienst te doen. Want, volgens hun zeggen, moet het daar op een allerellendigste manier spo ken". Een poosje geleden geschiedde het natuurlijk des nachts, klokslag twaalf uur, zooals elk welopgevoed spook weet, dat het behoort dat in een der afgelegen corridors van het paleis de doodsche stil te plotseling verbroken werd door een ge schreeuw, die zelfs den rooden gardisten, die voor den duivel en zijn grootje niet bang heeten te zijn, door merg en been ging en met angst en ontzetting vervulde. Niettemin raapten do dappere gardisten al hun réstantjes moed bij elkander en to gen met man en macht op onderzoek uit. Wat zagen hun oogen? Op den grond lag één hunner kameraden dood, met oen dolk in het hart. Een ïteerzoeking van liet paleis leverde geen resultaat op: de moordenaar bleef onvindbaar. Den volgenden nacht werd er plotseling opnieuw een kreet vernomen en, toen men ging zien, wat er gebeurd was, lag er een soldaat bewusteloos op den steenen vloer. Toen hij weer bijkwam, verhaalde hij met schrik in het hart, hoe hij een verschij ning langzaam op liean toe had zien komen Toen het „spook" vlak hij hem was en hij het nauwkeuriger opnam, zag hij, zoowel aan het gezicht en de kleeding der ver schijning, als aan den door dezen gevoer- den heerschersstaf met een ijzeren spijl of een soort reuzendraadnagel „gemonteerd", dat hij met niets meer of minder te doen had, dan met den „geest" van den onge- makkelijken en weinig zachtzinnigen eer sten tsaar, die in de geschiedenis onder den naam van Iwan den Verschrikkelijke bekend staat en die in de jaren 1530 1584 leefde. Iwan, zoo luidt het verhaal, dat in Mos kou in omloop is, verder, sprak den onge- lukigen soldaat met een vervaarlijke boe mans tem aan en zeide hem in onberispe lijk Russisch: „Amice, burger-kameraad, jij hebt Rus land verraden en verkocht. Jij hebt het in den knoei geholpen en er een zwijnenpan gemaakt en daarom zal jij moeten verdwij nen". De bolsjewistische autoriteiten zitten na tuurlijk leelijk met het geval in hun maag Zij gelooven niet erg hard aan spoken, maar hellen veeleer tot do meening over, dat een contra-revolutionair het palcis is binnengeslopen en er omstreeks midder nacht in de vermomming van Iwan den Verschrikkelijke rondwaart. De manhaftige roode soldaten weigeren echter pertinent een dergelijke, huns in ziens al te zeer gewrongen uitlegging, te aanvaarden en verzekeren ten stelligste, dat het gebouw betooverd of behekst is. Dies vertikken zij bet eenvoudigweg om de nachtwake te komen houden over hun veel-beminden heerscher Lenin. Als gevolg van eon cn ander is men er toe moeten overgaan om agenten der bui tengewone commissie als schildwachten in dienst te stellen. Sneeuw te Rome. Ook de eeuwige stad heeft nu haar sneeuwkleed gekregen. Een flinke laag van liet kille dons heeft de daken en straten bedekt. Dit is in Rome oen zeldzame gebeurte nis, want, ofschoon het er flink kan vrie zen, gaat de vorst er zelden gepaard mot een bewolkto lucht. Treinbotsing bij Mainz. Men seint uit Mainz: Gistermorgen is een van Bingen komendo personentrein van achteren aangereden door een snel trein uit Wiesbaden. Voor zoover bekond, werden circa twintig personen gewond. Het ongeluk moet te wijten zijn aan het weigeren van do signaaltoesfellen door de sneeuw .cn de koude, HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. Bijzonderheden over het Bulgaarsch-* Servisch conflict. In Griekenland is het revolutionair* Comité ontbonden. De Mexicaansche rebellen hebben vre desvoorwaarden bekend gemaakt. Het wassende water van de Seine dreigt Parijs met overstrcoming. Treinbotsinig bij Mainz. BINNENLAND. De reorganisatie van de Rijksgebouwen dienst. Te Amsterdam is gisteravond een tram in het water gereden. Geen persoonlijke ongelukken (Gemengde berichten). Voortdurende sneeuwval in Duitschland. Zondagmiddag werden bij de Schnoe^ koppe in Silezië drie toeristen door een sneeuwstorm overvallen. Een hunner vond daarbij den dood. Op Nieuwjaarsdag viel opnieuw een grooto hoeveelheid sneeuw, waardoor oa. in het Reuzengebergten uitgebreide storin gen in het verkeer ontstonden. Hoog water in Engeland. De Theems ia wassende. De sneeuw en de regen van de laatste dagen hebben ook in Engeland het gevaar voor overstroomingen zeer doen toenemen. Do waterstand van do Theems builen Lon den is in vier dagen meer dan een me'.cr gestegen en hij de sluizen van Shepperton staat het water reeds 1* meter hoven liet normale peil. Bij de brug van Walton is de rivier aan de zijde van de Middle-Es sex reeds buiten den oever getreden cn heeft do aan het water grenzende weilan den overstroomd. Ook elders zijn verschillende kleinere riviere n buiten de oevers getreden. In rivieren buiten de oevers getreden. In vlakte weiland en bouwland onder water geloopen en ook in tal van dorpen staan de stralen blank. Groote brand in Engeland. Te Dunmurry nabij Belfast is do groo te linnenweverij van de Black Staff Gy. afgebrand. 'De schade bedraagt vele dui zenden ponden sterling. BINNENLAND De ongesteldheid van gezant Van Nispen. De correspondent van „De Tijd" te Romo seint nader: De Nederlandsclie gezant bij den 11. Stoel, jhr. mr. O. F. A. M. van Nispen lot Sevenaer, en zijn echtgenoote, zijn beiden lijdende. De gezant had Dinsdagavond een tem peratuur van 38.5 graden. Reiigieuse verpleegsters staan de zie ken bij. Rijksgebouwendienst. Met ingang van 1 Jan. is benoemd tot (eenig) rijksbouwmeester de heer ir. G. C. Bremer, tot nu toe adjunct-rijksbouwmc— ter in het tweede district. Met ingang van dienzelfden datum zal daarmede de reor ganisatie van den bouwkundigen dienst haar beslag gekregen hebben. Onder hem zal, naar het „Hbld." be richt, do eerste persoon zijn de heer ir. Hoekstra, hoofd-architect, wiens benoe ming eveneens met ingang van 1 Januari ingaat. De beer Hoekstra was tot heden eerst-aanwezend bouwkundig ingenieur bij de Marine. Hij zal nu in het bijzonder belast worden met de voltooiing van liet nieuw Academisch Zie kenhuis te Leiden. De gereorganiseerde bouwkundigo dienst zal voortaan den nieuwen bouw van allo departementen en rijksdiensten uitvoeren. Voor het onderhoud van alleJ'ijksgebou- wen in den lande is een aTzomf^iV^e af- deeling ingesteld, aan het lioefd waarvan is gesteld de bouwkundige hoofdambtenaar Bok. Onder hem werken do districtsbouw- kundigen in do 13 districten en tweo diensten, waarin het land is verdeeld. Molklevering naar Duitschland. Deze week wordt een aanvang i~' markt met het transport van vrij belangrijk© hoe veelheden versche melk uit Gelderland. Lim burg en Noord-Brabant naar bet Duitsc'no industriegebied. De Algem. Nederl. Zuivcl- bond cn de Vereeniging voor Zuivelindustrie en Melkhygiëne zullen een regeling treffen, waardoor de belangen van de lovercr Ie Nederlandsclie .fabrieken door een com missie uit deze organisatie worden behar. tigd. Uit de Bouwvakken. Dq Timmeryatroona-Fcdcrati© Fricslandij

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1924 | | pagina 1