15e Jaargang. MAANDAG 31 DECEMBER 1923 No. 4345 e^cidboheSou^omt foe ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling •Voor Leiden 19 cent per week I 2.50 per kwartaal. {Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal. (Franco per post I 2.85 per kwartaal. SHet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné'a ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., ruel Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen II. Bureaux: RAPENBURG" No. 10 - LESDEN TEL. INT. 935 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. IL DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertenllën 30 cent per regel- Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het s dubbele van het tarief berekend. a Kleine advertenllën. van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en ver buur, koop en verkoop 10.50. jOit nunmer bestaal uit drie bladen. NIEUWJAAR. i Op Kieuwjaarsdag zien wij naar wat 'lachter ons ligtTegenspoed en. vreug de, teleurstelling en blijdschap, verlies en yrinst Dat alles is voorbijgegaan of bestaat ïnisschien nog in z'n gevolgen, die echter 'ook weer zéker eens absoluut tot bet verleden© zullen beliooren. Maar blijvend is allèèn de zonde, die niet is uitgeboet, cn do deugd, welke een zékere bron is .van belooningEn wij willen beschou wen in deze Christelijke, Katholieke op vatting het jaar, dat nu uit en ten einde is. Op Nieuwjaarsmorgen schouwen wij ook 'do toekomst inWat zal het komende jaar brengen aan do wereld, aan ons va derland, aan ons kelve? Zal de malaise nog zwaarder gaan drukken of lichter worden? Zullen de sociale verhoudingen verslechteren of verbeteren? Zal die schrikwekkende, beangstigende werkloos heid toe- of afnemen? Hoe zal 't er uitzien in de internationale en nationale politiek? Zal het met ons persoonlijk gaan, gelijk wij het zoo gaarne wenschen en zoo vurig Verlangen Dat zijn alle vragen, waarop niemand onzer, zelfs ook maar bij benadering, het antwoord kan geven. Het lot der mensch- heid en der enkelingen ligt in Gods hand. Maar ook ons zelf is het gegeven, ons lot mede te bepalen Wat er ook moge gebeuren, wij kunnen ons verzekeren een zekere innerlijke rust, wij kunnen zeker zijn van Gods zegen, indien wij ernstig cn krachtig streven naar een waar Katholiek leven, naar de 'oprechte vervulling van de plichten van staat, naar een gewetensvolle opvatting van onzen dagelijkschen arbeid als pnzo levensprac-tijk ligt in het: „Wij moe ten bidden, alsof wij uit onszelf niets kunnen, en werken, alsof wij uit onszelf alles vermogen" Daar ligt in het nieuwe jaar voor ons allen open een mooi perspectief van: een goed leven, van goed-zijn, door eigen in spanning en krachtsontplooiing,van ar beid I Mogen wij ons allen da&rvan bewust Jsijn, opdat het nieuwe jaar voor ons allen inderdaad zij: een Zalig Niéuwjaar! Met vreugde aanvaarden ook wij weer kien arbeid in het nieuwe jaar voor ons Katholiek dagblad; vertrouwend op aller Katholieken daadwerkelijke modewerking cn levendige sympathie. BUITENLAND De Crisis in Duitschland. Het anti-semitisme. 'Onder de studenten r De excessen aan de Weensche univer siteit blijken niet op zichzelf te staan. De völkische beweging heeft haar propaganda in de laatste jaren ook in hot bijzonder aan de universiteit te Berlijn gevoerd en thans getracht haar eersten beslissenden slag te slaan. Aan het studenten-parle ment to Berlijn is een voorstel voorgelegd, waarin gezegd wordt: „Ten einde het over matig toenemen van het aantal Joodsche studenten te verhinderen, wordt aan do 'commissie uit de studenten opgedragen, er voor te zorgen, dat in het vervolg op de betreffende aanvragen de vraag opgeno men wordt, of de aanvrager Duitscher en Duitsch zijn moedertaal is, en tevens, dat «do rubriek „godsdienstige overtuiging" in elk geval wordt ingevuld." Daar twee der den der Berlijnsche studenten de völkische beweging is toegedaan, zou het voorstel zijn aangenomen, wanneer niet een groot deel der rechterzijde afwezig was ge weest, Nu gelukte het de minderheid, de vergadering niet in staat te verklaren tot het nemen van besluiten. Naar Cayenne? To Berlijn doet het gerucht de ronde, 'dat de Franschen van plan zijn, voorloo- pig 3 Duitschers uit het Roergebied naar Cayenne te verbannen. Dit gerucht is niet het eerste van dien aard. Al maanden lang zijn er soortgelijke geruchten opgedoken, 'die een rechtmatige onrust gewekt hebben bij de betrokkenen, maar meer in het bij zonder bij allo buitenstaanders, die iets .van de toestanden weten, welke in Fransch Cayenne heerschen. 1 Het ziet er naar uit, alsof er hier een menschlievende taak op de Hollandsche pers te wachten ligt. Immers, er zijn te onzent genoeg lieden uit Suriname, die beter dan wie ter wereld ook, in staat zijn, een onpartijdig oordeel te vellen over het Fransche strafsysteem in Cayenne. En encpiête bij deze lieden zou allicht din- fen aan het licht brengen, die ook den 'ranschen zullen doen aarzelen hun voor nemen, zoo het inderdaad bestaat, ten uitvoer te brengen. Men zou hier zooveel te eer toe over kunnen gaan, daar ook in Frankrijk .vele stem,men er voor pleiten eindelijk Cayenne als strafkolonie opge ruimd te krijgen. Het sabotage-proces. De vonnissen. In het te Aken gevoerde proces tegen Menzel, c.s. (die wegens sabotagedaden in het bezette gebied terechtstaan) is Menzel veroordeeld tot levenslangen dwangarbeid, Neuhausen tot tien jaar en Schwager tot een jaar dwangarbeid. Fromchen is vrij gesproken. Hij werd onverwijld vrijge laten. De anclero beklaagden zijn bij verstek veroordeeld: vijf ter dood, één tot twintig twee tot vijftien, één tot tien en de anderen tot vijf jaar dwangarbeid. De kosten van het proces komen ten laste der veroordeel den. De verzachting van het Ruhr-regima. Vermindering der bezettingstroepen met 5000 a 6000 man. Met betrekking tot het bericht, van de „Frankfurter Zeitung" dat op 11 Januari as. een groot gedeeito der Frans ch-Belgi- sche troepen het Ruhrgebied zullen verla ten, kan nog worden gemeld, dat dit be richt niet geheel juist is. Men zal in begin Januari overgaan tot een hergroepeering van de bezettingstroepen, waardoor het mogelijk zal worden de Belgische bezetting met 2000 on do Fransche met 3 tot 4000 man te verminderen. Deze troepen zullen zich voorloopig echter niet ver van het Ruhrgebied verwijderen. De Ruhrhezetting zal in den loop der maand Januari onzioht baar worden, doch de veiligheid van de ingenieursmissie moet verzekerd blijven en bij het minslo incident zal men het tegen woordige regime herstellen. DE HERSTELKWESTIE. Hei onderzoek der Duitsch voorstellen. Reserves ten opzichte van sommige punten. In de „Etoilo Bclgo" van Zondagochtend wordt de volgende nota gepubliceerd. „Wij gelooven ons niet te vergissen, wanneer wij zeggen dat de deskundigen, die op verzoek der Franschen en Belgische regeeringen de jongste Duitsche nota be treffende het Ruin-regime hebben bestu deerd, een ernstig voorbehoud hebben ge maakt over een zeker aantal verzoeken, welke die nota bevat. Het voorbehoud zou vooral betrekking hebben op de kwestie der verbindingen tusschen het bezette en. het onbezette gebied. De desideratio welker verwezenlijking de Duitsche regeering vraagt, zouden van dien aard zijn hij in williging, dat de Ruhrhezetting, althans voor een zekere gedeelte, elke uitwerking zou missen. De Fransche en Belgische regeeringen zullen van den lsten Januari overleg ple gen omtrent het antwoord op deze nota. Het schijnt zeker to zijn, dat dit antwoord een voorbehoud zal maken betreffende ver schillende pimten der nota. Duitschland en hei herstel. Een verklaring van den Rijkskanselier. De Rijkskanselier dr. Marx heeft den vertegenwoordiger van het te Rome ver schijnende dagblad „Tribuna" een inter view verleend. Dr. Mars zeide, dat zijn kanselierschap staat op de basis van den religieuzen katholiek, n.l. het streven naar de verzoening der volken. Hij verklaarde in den Paus den waren beschermer van vre de en gerechtigheid te zien. Voorts zeide de Rijkskanselier, dat Duitschland bereid is Frankrijk die waar borgen te geven, welke noodig zijn om bij dit land de vrees voor een Duitschen aan val weg te nemen. Mot betrekking tot de van de Commissie van Herstel le ver wachten voorstellen, verklaarde dr. Marx optimistisch gestemd te zijn. Hij was van meening, dat er een weg zal worden gevon den om het Duitsch volk zijn bestaansmo gelijkheid te laten behouden en tegelijker tijd den wederopbouw van de verwoeste gebieden te verzekeren.Wanneer de experts der C. v. H. zich mét den Duitschen kapi- taalvlucht bezighouden, dan zullen zij be merken, aldus de Rijkskanselier, dat tot dusver die bedragen te hoog zijn geschat. Ook de Duitsche Rijksregeering koestert den wensch, deze gelden ten bate van den staat te doen komen. Ten slotte verklaarde de Rijkskanselier dat, indien de politiek van Amerika tot op lossing der kwestie van herstel zou leiden, de Duitsche regeering zich daarover ten zeerste zal verheugen. Een moratorium en een internationaal crediet zijn dringend noodig, zoo bsloot hij. Nieuwe wrijving tusschen de geallieerden. Een Britse h-A merikaa n sch vertoog tot Par ij s? De weigering van Frankrijk om ten op zichte der Engelsche en Amcrikaansche credieten voor levensmiddelen ten behoeve van Duitschland eenige tegemoetkoming te toonen en het volhouden der Fransche re geering, dat de kosten der bezetting en do schadvergoeding, niettegenstaande alles, preferent moeten blijven, heeft in Londen een zeer onaangenamen indruk gemaakt. Men spreekt er van dat de Engelsche en Amerikaansche regeeringen in verband met deze weigering opheldering zullen ver zoeken aangaande de militaire credieten die Frankrijk aan Roemenië, Polen en Zuid-Slavië heeft verstrekt en dit zou dan op zijn beurt weer samenhangen met een aandringen op afbetaling der vorderingen, die Engeland en Amerika op Frankrijk hebben. Polen.v Ontstemming over het Fransch-Tsjechisch Verdrag. Naar do „Vossisclie" uit Warschau ver neemt, heerscht er in Polen grooto ont stemming over het hondgenootschap tus schen Frankrijk en Tsjecho-Slowakije. Te Warschau ziet -uen Benes aan als den doodsvijand van Polen en men mis gunt hem dus zijn diplomatiek succes, te meer, daar men er door Frankrijk in het geheel niet van verwittigd was. De ontstemming is iiog erger geworden door de Fransche toenadering tot Moskou. Op aandringen van Frankrijk heeft Polen de rol op zich genomen van den muur en niet van de brug tusschen Rusland en West-Europa en nu is Frankrijk de eer ste, om over dien muur heen te klauteren, alweer zonder Polen er eerst van in kennis te stellen. Volgens den correspondent gaat de Pool- sche pers zach in zeer onheusche termen tegen Frankrijk te buiten. Rusland. De Bolsjewistische propaganda buitenlands. Do politio heeft to Calcutta een man ge arresteerd, die naar men gelooft via Per- zië, uit Rusland naar Britsch-Indië is ge komen. Hij zou oen bolsjewistische agent zijn voor propaganda-doeleinden naar hier gezonden. Russische kroon juweelen in Amerika aangekomen. De „Morning Post'; bericht uit Washing ton, dat in do Vereonigde Staten een kost bare verzameling smaragden is binnenge komen, deel uitmakende van den voormali- gen Russischen kroonschat; de opbrengst zal dienen ter ondersteuning van de Sovjetpropaganda. Bulgarije. Arrestatie van Buigaarsche Communisten. De politie te Weenen heeft den uit Mos kou gearriveerden Bulgaarschen commu nist Harlekof en 32 Buigaarsche commu nistische studenten, op 6taanden voet ge arresteerd, daar zij voornemens bleken, den Bulgaarschen zaakgelastigde Stoilof, als de meest invloedrijke factor in het kabinet-Zankow, te vermoorden. Turkije, De ex-sultan maakt nog altijd aanspraak op het Kalifaat. Uit San Remo wordt gemeld, dat de ge wezen sultan van Turkije, Mehmed Ali, in een open brief do bewering der regeering van Angora tegenspreekt, als zou hij door zijn afzetting als sultan tevens hebben op gehouden Kalief te zijn. De ex-sultan ver klaart, dat de opstandelingen van Angora de heilige rechten van den Islam hebben aan getast, aangezien het onmogelijk is, kali faat en sultanaat van elkaar te scheiden. Britsch-Indië. Nieuws moord aan de yrens. Capt. Standen door een amokmaker doodgeschoten. Aan de Noordwestelijke grens van Britsch-Indië is opnieuw een moord ge pleegd op een Britsch officier. Een Reut er- telegram uit Allahabad meldt: Zoo juist is hier bericht ontvangen dat kapitein Standen op 22 December jl. te Jandola in Waziristan is doodgeschoten door een sepoy, die amok maakte, Kapi tein Standen was 35 jaar oud en officier van gezondheid in het Engelsche leger. Hij nam in 1914 reeds deel aan de Engelsche militaire expeditie in do Koloniën on streed tijdens den oorlog in den Balkan. Zooals bekend, hebben op 9 en 14 April, 12 Juli, 9 November en 1 December van dit jaar aan dezelfdo Noordwestelijke grens moorden op Engelsche officieren en civiele ambtenaren plaats gevonden. Amerika. De revolutie in Mexico. Do havenplaats Tuxpan in handen der rebellen. Een telegram uit Vera Cruz meldt, dat het garnizoen van do havenplaats Tuxpan zich met do rebellen onder generaal Huer- ta heeft vereenigd. Dit feit is van belang, daar do rebellen thans onbetwist meester zijn van het petroleumgebied waarvan Tuxpan do haven is. De regeering der V. St. heeft er in toegestemd een hoeveel heid oorlogsmateriaal aan de Mexicaan- scho regeering te verkoopen. Hierin zijn o.m. ook begrepen tien vliegtuigen. Het Ku Klux Klan-gevaar. Onthullingen van een vroegeren leider. Een vroegere leider van de Ku Klux Klan, Edward Young Clarke, heeft meldt de „Daily Telegraph" tot presi dent Goolidg© een open brief gericht, waar in hij verklaart, voortaan niets meer met do Klan uitstaande te hebben, en het Witte Huis aanraadt om de Klan-beweging den kop in te drukken of er althans duchtig paal en perk aan t9 stellen. Hij zegt dat de wetteloosheid, die hij de Klan heerscht, „aan het ongelooflijke grenst". Ze is op permachtig in Texas, Lousiana, Arkensas, en Oklahoma, en wordt bovendien in Ohio, Michigan en stukken van Illinois al meer en meer „het voornaamste politieke in strument". Hij voorspelt bloedvergieten en (burgeroorlog, wanneer men de Klan niet aan banden legt. BSgSgéiEMUlftiia De Kabinetscrisis. Het Kabinet-Ruys terug? Naar de „Res.-Bode" mededeelt, is men in de dezer dagen gehouden fractie-ver gaderingen der rechtsche partijen zoo goed als algemeen tot de overtuiging ge komen, dat de oplossing der crisis, zooals die laatstelijk beproefd werd, n.l. de ka binetsformatie door de rechterzijde niet mogelijk is en dat het op die manier niet ttof aanwijzing van een 'formateur zal komen, die zou kunnen optreden namens de drie rechtsche fracties. Ook uit rechtsche parlementair© krin gen uit Katholieke zoowel als Christe lijke hoorde het blad, dat de meening, ais zou er niets anders meer opzitten dan dat het kabinet-Ruys, geheel of gedeelte lijk, terugkomt, vrijwel algemeen wordt, wijl de Koningin, wanneer ook deze derde opiossing faalt, het kabinet zal verzoeken op zijn ontslag-aanvrage terug te komen. Tweede Kamer. In do Zaterdagochtend gehouden open bare zitting van het centraal stembureau voor de verkiezing van leden van do Tweede Kamer is in de vacature, ontstaan door het bedanken van den heer mr. A. G. Visser van IJzendoorn tot lid van de Tweede Kamlor benoemd verklaard de heer L. do Groot te Rotterdam. De roode onderwijzers. Op het congres van den Bond van Ned- Onderwijzers is nog z. h. s. besloten om do hoofden tot den Bond toe te laten (den hoofden met deze gunst onzes geluk- wenschl) Het Bondsbcstuur wilde den Bonds voorzitter, den heer Ossendorp, die 60 jaar is geworden, ontslag met pensioen verleenen. De vergadering noodigde in een motie den heer Ossendorp uit, nog drie jaar aan te blijven. De zakelijke Bedrijfsbelasting. Wie gemeend had, dat het hoofdstuk „Belastingen" den Raad aldus in de huilen den gehaats ten voorzitter en den Haagschen Gemeenteraad nog gerui men tijd zou hebben beziggehouden, heeft buiten den gehaaatsten voorzitter en den tactischen wethouder van Financiën gere kend. 't Was te verwachten, dat, nu de bo- lasting op de Publieke Vermakelijkheden i3 verminderd, er voorstellen zouden ko men tot afschaffing van de Zakelijke Be drijfsbelasting, verlaging van de opcenten op de Personeele Belasting enz. In die richting werden reeds pleidooien gevoerd door de heeren Fortim, Borghols en Snoeck Henkemans. Wethouder de Wilde sneed echter allen* vertieren discussies en voorstellen den pas af, door de toezeg ging, dat hij zal nagaan of het mogelijk is om nog voor 1924 één of meerdere belas tingen minder drukkend te maken en tij dig zijn bevindingen aan den Raad zal meedeelen. De belastingdiscussie is hierdoor ver schoven tot Mei, wanneer ook het verme il igvuldigingscijf er voor de inkomstenbe lasting door den Raad zal worden vastge steld. Voor deze verschuiving is daarom veel te zeggen, omdat B. en W. en de Raad dan over meer gegevens zullen be schikken omtrent den financieelen toe stand dor gemeente dan thans en boven dien omdat men dan beter in de gelegen heid is het geheel der belastingen te overzien. Dit uitstel zal voor den belas tingbetaler wellicht geen verslechtering zijn l UIT DE OMGEVING BUITENLAND. Nieuwe wrijving tusschen de geallieerden De bolsjewistische propaganda In heft buitenland. Een nieuwe moord aan de Afghaanscne grens. De rebellen In Mexico hebben zich mees ter gemaakt van een belangrijk petroleum* gebied. BINNENLAND. De Kabinetscrisis. Nog geen oplossing in het vooruitzicht? R.-K. Vakbureau contra R.-K. Werk* geversvereenlging. LEIDEN. Een eerste Plechtige H. Mis In den Oos* terschen ritus. OMGEVING. Overleden Is de heer P. W. Kroft, wet houder te Ter Aar. ALPHEN AAN DEN RIJN. Uitvoeringen^ De R. K. Tooneelver- ©eniging „Ons Tooneel" geeft op Maandag 7 en Dinsdag 8 Januari in dit seizoen liare eerste uitvoeringen. Het programma is we-, der goed verzorgd on belooft ons weer ge- noegelijke avonden. Voor bijzonderheden verwijzen wij heden naar de advertentie in dit nummer. Voor noodlijdende studenten. De col lecte alhier gehouden door de Leidsche studenten ten bate van d© noodlijdend© studiegenooten in Duitschland beeft pl.m. f 500 opgebracht, benevens een groote hoe veelheid levensmiddelen en kleedcren KATWIJK AAN DEN RIJN. Personalia. Door den Commissaris der Koningin in de Provincie Zuid-Holland is als buitengewoon veldwachter aangesteld de heer G. Schouten, kampwachter bij do Riiksschiet banen alhier. Sneeuw-IJssport. Bij gebrek aan vol doende ijs op het water vermaakte de jeugd zich Zaterdagmiddag' en gisteren op do hard-gevroren sneeuwwegen. Op som mige plaatsen leenden de wegen zich hier bijzonder goed voor. Bovendien vc ver drinken geen gevaar. Zeer begrijpelijk dat de jeugd, vooral in de vacantiedagen, vurig verlangt, dat dit weer nog eenig© dagen aanhoudt. Minder aanlokkelijk ia het voor de ouderen. Het aantal werkloo- zen neemt met dit weer dagelijks toe. LISSE. Liturgische cursus. Vanwege hot PI. Com. der K. S. A. werd onder presidium; van den heer J. Mesman in het Bondsge- bouw de eerste Liturgische cursusavond gegeven voor mannen en jongelingen. Als inleider trad op de Eerw. heer Kapelaan Bla.nkenauw. Evenals vc*>r de vrouwen be handelde Z.Eerw. het H. Doopsel. Spreker vond een aandachtig gehoor. De belang stelling viel niet tegen. Aan het cinda werden verschillende vragen geeteld on afdoende beai^voord. NIEUWKOOP. Bouwvergunningen. Het aantal ver gunningen voor woningbouw bedraagt iö het jaar 1923, 11. Arbeidskaarten. Het aantal door denl Burgemeester afgegeven arbeid a kaarten bedraagt 169. Hiervan zijn er 67 afgegeven! aan manmelijko en 2 aan vrouwelijke ar* beiders. NOORDEN. Klompenmakerij. Sedert meerdere jot*', ren werd het klompenmakersbedrijf in oni dorp niet meer uitgeoefend, niettegen staande van oud tot jong op klompen loopt. Thans heeft zich hier gevestigd alt zoodanig J. Schalkwijk, die gedurende en kele jaren als knecht in Nieuwkoop work- zaam was en aldaar het vak heeft geleerd, RIJPWETERING. 121-Jarlg Priesterfeest. Zaterdag jl. wan het twaalf en half jaar geleden, dat do Wel' Eerw. Pater H. Zoetemelk de H. Priester- 1 wijding ontving. Pater Zoetemelk, die zooal» allen hier wel weten in de Sociëteit der Witte Patera is, werkt in de Afrikaanscha' Missiën en zijn brieven uit Nyassa-land oni van zijn nieuwe standplaats zijn velen inge zetenen welbekend. Vele vrouwen en meisjes uit de parochie hebben, zeer tot vreugde van de ouders vafl Pater Zoetemelk, gedurende den laatsteni tijd hard gewerkt om Heeren te vervaar digen voor de inboorlingen bij pater Zoete* melk,- over wier heiden-zijn de ijverige mis sionaris in de brieven aan zijn ouders veel heeft verteld. Het groote pak Heeren en het' bijeenverzameld© geld zullen den pater nog wel niet bereikt hebben, doch bij aankomst zal hot missionarishart ongetwijfeld dank* baar gestemd worden, wetend, dat er in het Heine geboorteplaatsje onder den rook van Leiden milde 'weldoeners loven. Het is voor Pater Zoetemelk bij zijn 12}'- jarig feest waarschijnlijk niet zoo'n groot feest geweest als liier gevierd zou zijn ge worden, indien hij hier was, doch talrijk velen zullen deze dagen ongetwijfeld oei* vurig gebed ten Hemel hebben gezondenj om gezondheid en sterkte voor dezen ijveri-i gen, hardwerkenden missionaris. VOORSCHOTEN. R. K. Volksbond. Vrijdagavond verga-' derde den Ned. IL K. Volksbond, afiL' Voorschoten in Lot R. K. Vereenigings-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1