L. GUSSENHOVEN
HAEMOFERRIN
De Feestdagen naderen
H. J. L. v. RHOON
Tandheelkundig Instituut J.J.DE JONG, Arts,
Dr. H. NANNING's
0UEFABR1EKEN CALVE-DELFT te DELFT
Doet uw inkoopen bij hen, die in dit blad adveriesren
KENNISGEVING.
Te Berlijn nam liij als „Freihcrr v. Olir"
intrek in een der duurste hotels. Zonder
7,ijn hotelrekening ie betalen, reed hij per
auto naar Hamburg. Den rit betaalde hij
met een waardelooze cheque. Ook to Ham
burg nam hij weer het beste hotel en be
taalde op dezelfde wijze. Hij verdween uit
Hamburg en zwierf door het bezette gebied.
Toen hij weer in Hamburg opdook, zoolit
en vond hij contact met D. völkische krin
gen. Dit keer noemde hij zich luitenant van,
politie Alexander Eoggc, op welken naam
hij ook een pas had. Steeds vertoonde hij
zich in officiersuniform, gelaarsd en ge
spoord, de monocle in het oog geklemd cn
de ijzeren kruigen^e en 2e klasse op de
borst.
Van Hamburg liet het heerschap zioh bren
gen naaf Würzburg. Daarna naar München,
waar hij met zijn geuniformden chauffeur
■weer in een voornaam hotel kamers nam.
Het personeel kreeg opdracht het stilzwij
gen te bewaren over- zijn persoon, daar de
luitenant „in geheime opdracht" op xci3
was. Zijn rekeningen betaalde hij met waar-
delooze chfeques.
Van Münehen reed hij naar ICoburg^ waar
hij in de val liep.
Bij ïijn arrestatie bleek, dat hij in het be
zit was van identiteitsbewijzen op verschil
lend© namen. Het is indertijd veroordeeld
wegens diefstal, valschheid in geschrifte en
oplichting. De officiersuniform had hij bij
verschillende uitdragers bijeen gescharreld.
Het aantal analphabeten in^ Frankrijk.
In twee regimenten infanterie, waarbij
dezer dagen een onderzoek is ingesteld
naar do ontwikkeling van de zoo juist
aangekomen recruten, is men tot het vol
gende resultaat gekomen: op do tien man
bezaten er twee een bepaalde ontwikke
ling, vijf lazen en schreven met fouten,
twee krabbelden onleesbaar en één kon
lezen noch schrijven. Do vragen, die men
den recruten stelde, lokten niet onverma
kelijke antwoorden uit: het vredesver
drag is in Metz en Rijssel geteekend;
Jeanne d'Arc was koningin van Frank
rijk; de wereldoorlog heeft zeven jaren
geduurd; de geallieerden waTen do Rus
sen, de Serviërs en de Polen (het is wel
sterk dat zelfs de Belgen en Engelschen,
die men zoo geruimen tijd in zijn midden
heeft gezien, worden vergeten!)
©e gemengde commissie van officieren
en onderwijzers, die den recruten het
„examen" afnam, toonde zich in niet ge
ringe mate verbaasd over dit bescha
mend resultaat van het volksonderwijs.
Een verzachtende omstandigheid is zeker
dat de meerderheid van de manschappen
der geëxamineerde regimenten van het
platteland afkomstig waren en juist in de
oorlogsjaren den leeftijd hadden bereikt,
waarop zij onderwijs moesten genieten.
De jongens uit de noordelijke gewesten,
waarover het oorlogsgeweld woedde, heb
ben uit den aard der zaak weinig of geen
onderwijs genoten. Toch waren er onder
de ongeletterden verscheidenen, die in de
groot steden zijn opgevoed.
De „Oeuvre" merkt naar aanleiding van
het onderzoek op: Wat voor kiezers zul
len deze jonge mannen ééns worden? Eu
wanneer er bewogen tijden aanbreken,
zullen zij dan niet een gemakkelijke
prooi worden voor agitatoren zonder
scrupules en moraal? Do onwetendheid
gaat nimmer met do vrijheid hand in
hand.
ALLERLEI
Jantje, sprak Meester, als er drie per
ziken op tafel xggen en je zus eet er één
van op, hoeveel blijven er dan over?
Hoeveel zusjes er dan over blijven?
vroeg Jantje met een bedenkelijk gezicht.
Héén Jantje, sprak Meester. Luister
nou eens goed. Als er drie perziken op tafel
liggen en zusje eet er één van op, hoeveel
blijven er dan over?
Waar zijn die perziken? vroeg Jantje^
belust.
Op tafel, sprak Meester.
Waar is die tafel? vroeg Jantje.
Bij je thuis, zei Mpesler.
Wij hebben, sprak Jantje, het heele jaar
nog geen perziken op 'afel gehad.
Ja, verklaarde Meester, maar we ver
onderstellen alleen, dhS er drie perziken op
tafel liggen.
Dan is het. ook met echt! merkte Jan
tje teleurgesteld op.
Heen, zei Meester.
Ingemaakte perziken, onderzocht
Jantje.
Heen, neen, riep de Meester, maar we
veronderstellen maar zei ik immers, dab er...
Ja, zei Jantje.
En, vervolgde Meester haastig, je zusje
eet er één van op en loopt dan weg.
Heen, zei Jantje, zp eet ze allemaal op.
Maar, sprak Meester, als je moeder or
■by is en cr haar één laat eten?
Moeder logeert bij Opa in Rotterdam,
tot Sinterklaas, zei Jantje.
O Jantje, sprak Meester, ik zal het jc
nog éénmaal vragen en wanneer je niet
beter antwoordt, moet je honderd sommen
maken. Als er drie perziken op tafel liggen
en je zusje neemt er één van weg, hoeveel
blijven er dan over?
Waar zijn die perziken? vroeg Jantje.
Thuis! sprak Meester kwaad. Jantje
keek naar de Hok.
Drie perziken, piekerde Jantje.
Ja, zei Meester hoopvol.
En Sientje kreeg er een
Juist, zei Meester tevreden'. Sientje
kreeg er één.
En wat kreeg ik dan? vroeg Jantje.
Hu, dat vraag ik juist aan jon sprak
Meester tactvol.
En vader at er een opzei Jantje.
Heen, neen, de rest is voor jou, sprak
Meester.
En moet vader dan niks hebben? vroeg
Jantje verontwaardigd.
Jantje, sprak Meester, jij maakt van
avond honderd strafsommen.
Jantje huilde.
De zijde-productie in Hongarije.
In het Hon ga ars oho tijdschrift „Magyar
Külkereskedelra" (Hongarijo's handel met
het buitenland) bespreekt do heer Jozef
Schober, directeur der Hongaarsche
Staats-zijdeweverijen, den toestand der
zijde-productie in Hongarije. Dezo indu
strie bevond zich voor den wereldoorlog
reeds in 1005 in Europa, na Italië en
Frankrijk, op do derdo plaats. Tijdens
den oorlog daalde de productie tot op een
derde, om daarna gedurende het commu
nistisch© bewind en do verdeeling van het
land waarbij zeer belangrijke zijde-
produccorenjde landstreken verloren gin
gen tot een zeer geringe hoeveelheid
weg to Blinken'. Doch sedert 1920 is oen
groot© opbloei merkbaar geworden en in
den loop van het laatste jaar kon reeds
meer dan 400.000 K.G. cocon geleverd wor
den, terwijl toch het tegenwoordige grond
gebied van Hongarije voor den wereld
oorlog slechts 250.000 K.G. voortbracht.
Dit b©toekent dus een productie-verhoo
ging van 60 terwijl daarentegen do, on
der nen naam „Vojvodine", bij Joego-Sla-
vië ingelijfde landstreken, dio voor den
oorlog meer dan 1.000.000 K.G. opleverden,
in de lataste jaren (1920, 1921, 1922) resp.
slechts 00.000, 150.000 en 130.000 K.G. co
con konden voortbrengen. Het tegenwoor
dig Roeineenscho Zevenbergen kon in bet
laatste jaar eveneens slechts 50 (150.000
K.G.) van zijn voor-oorlogsche productie
voortbrengen. Toch is de Hongaasche co
con-productie, welke zich nog in een sta
dium van ontwikkeling bevindt, nog lang
niet zoo groot, dat zij niet in baar geheel
door de Hongaarsche weverijen opgebruikt
zou kunnen worden. Deze weverijen voe
ren zelfs nog onderwijl Bulgaarsche en
Ita-liaansche cocons in om ten volle van
him bedrijfsmogelijkheden gebruik te kun
nen maken.
t
het lichten der zee.
In Ons Element schrijft W. J. Mets
over het lichten der zee:
Het is voor iemand, die het verschijn
sel nooit heeft gadegeslagen, iets sprook
jesachtigs dat lichten der zee. Als de zee
licht-bewogen is, kan heel het zeevlak
soms een veld zijn van lichtende voren.
Als een schuit of boot de zee doorklieft,
is het boegwater een lichtende pluimen-
bundel, terwijl een lichtend zog achter 't
vaartuig trekt.
Vooral als er wat zeegras in het vaar
water ligt, treedt het lichten sterk op. Men
kan dat ook waarnemen als men 's avonds
over het strand gaat en daar over den aan
gespoelden wierrommelgordel gaat loopen.
Bij eiken stap flitsen dan do vonkjes op;
het is alsof bij tooverslag do grond tot
lichten slaat.
Het is een verschijnsel, dat lang do aan
dacht kan geboeid houden. Werpt men een
steen in het water, dan spetteren de vonk
jes hoog op, terwijl de zioh verwijderende
kringen lichtend, blauwglanzend, het wa
tervlak sieren.
Men weet dat dit lichten veroorzaakt
wordt door millioenen kleine diertjes, die
in het zeewater aan de oppervlakte leven.
Do wetenschappelijke naam is Hoeliluca
miiiaris.
Dr. van Goor, die een onderzoek deed
naar dezo kleina diertjes, schrijft daar o.
a. van:
Noctiluca miliaria heeft de wetenschap
"dit dier gedoopt en de samenstelling van
nox (nacht) en lux (licht) is werkelijk een
pasendo naam, terwijl miiiaris (milia
duizendtalie u) doelt op de onnoemelijke
boeveelheid, waarin dezo dieren voorkomen
Licht van den nacht is toch zeker meer
poëtisch, dan de naam „zeovonk", waar
mee het dier bij ons wel bestempeld wordt
In grooto hoeveelheden kan men het ver
krijgen met behulp van een uiterst fijn
mazig net, een planktonnet, vervaardigd
van zijde en zoo fijn geweven, dat de ope
ningen slechts 60 tot 80 mikron bodragen.
Men sleept 't net oenig© mini.ton achter 'n
bootje aan, laat het water doorloopen tot
slechts de koperen cylinder gevuld is,
schroefd dezen af cn stort den inhoud in
een glazen bakje over. Met allerlei plank
tonorganismen zweven do Hoctiluca's eerst
door 't water, maar laat men het een poos
stilstaan, dan verzamelen do laatste zich
tot een zachlrose laag nabij het opper
vlak, terwijl de vele kristalwieren o.a.
naar beneden zinken. Soms zijn de dieren
zoo talrijk, dat ze in de vangst een laag
vormen van meer dan 1 c.M. dikte.
Doet men oen kleine hoeveelheid Nocti-
luca's met veel zeewater in een glazen bak
je dan kan men ze met het bloote oog af
zonderlijk waarnemen, maar beter nog met
een vergrootglas. Gemiddeld hebben zij een
grootte van i m M., sommige bereikten een
middellijn van bijna 1 m.M. Glashelderen
doorschijnend zijn zo, holrond of langwer
pig en bezitten een langgerekt aanhangsel
een beweegbaren tentakel, waarmee ze
zachtjes heen en weer zwaaien. Op één
plaats is het holronde lichaam tot een
gleuf verdiept en hier bevindt aicih de
mondopening, oen spleet in den lichaams-
wand, waardoor liet voedsel wordt opgeno
men. Bij groote schokken of heftige ver
schijnselen, zoo zegt Dr. van Goor, treedt
bij de diertjes spoedig een ongevoeligheid
op, zoodat ze niet reageeren met het ver
spreiden van licht.
Bij hevigen wind, zoodat de golven hef
tig worden bewogen, geven de noctiluca's
minder licht dan bij kalmer golslag. De
temperatuur van het zeewater heeft ook
invloed op het lichten der zee. Tusschen
een temperafuursgrens van 14 gr. en 27
gr. G. treedt liet lichtverschijnsel op, daar
boven en daar beneden niet. Dat heeft Dr.
van Goor geconstateerd toen hij op 11 Mei
1916 bij Terschelling een zeer groote mas
sa Hoctilucao in. het zeewater vond, waar
van de temperatuur slechts 10 a 11 be
droeg. Van lichten der zee was s avonds
dan ook geen sprake.
Deze onderzoekingen hebben dus do ver
klaring gebracht waarom het lichten de,
zeo opIrcecU in de zomermaanden. He
veelvuldig lichten der zee in September var
dit jaar wordt daardoor ook verklaard^
omdat September ons zooveel prachtige
warmo dagen nog bracht, die het zeewater
een temperatuur van pim. 17 a 18 gr. G.
deden houden.
De visschers spreken niet van het lich-.
ten der zee, doch van 't vuren van 't wa
ter.
De visschers hebben een hekel aan dat
vuren van het water, want zo beweren, dat'
de visch dan 's nachts op welken tijdl
van den dag ze anders de beste gelegen
heid tot visschen hebben zich schuil'
houdt, omdat de visch angstig is voor dat
licht.
Een paar jaar terug, toen we een zeer
drogen zomer hadden, klaagden de vis
schers veel over het vuren van het water
en ze verlangden er hard naar, dat het zou
beginnen te regenen, waardoor ze meenden
dat het „vuren" zou verminderen en dus
de vischvangst zou toenemen.
Of dat allemaal verband met elkaar
houdt is niet zoo gemakkelijk uit te maken
zoodat er ook wel een grond voor hun be
wering zal bestaan, die gebaseerd is op
ervaring. En die mag men bij praktijk-
menschen niet geheel er. -n
Stoomvaariberichten
STOOMV. MIJ. NEDERLAND.
BATJAN (thuisr.) vertr. 26 Dec. van
Sabang
BORNEO arr. 24 Dec. te Batavia.
JAN PIETERSZ. COEN (thuisr.) vertri
24 Dec. v. Singapore.
KONINGIN DER NEDERLANDEN,
(thuisr.) ver Ir. 27 Dec. van Port-Said.
MAPIA arr. 28 Dec. te Amsterdam.
MOENA vertr. 26 Dec. v. Colon.
KON. NED. STB. MIJ.
BERENICE ar. 27 Dcc. te Bilbao.
DEUCALION arr. 27 Dec. te Barcelona-
DIDO arr. 28 Dec. te Galata.
IRIS vertr. 27 Dec. v. Gibraltar.
MERCURIUS vertr. 22 Dec. v. Smyrna-
STELLA vertr. 27 Dec. v. Malta.
KON. WEST-IND. MAILDIENST.
AMERSFOORT 25 Dec. v. Mollendo.
JASON arr. 27 Dec. te Hamburg.
KON. HQLL. LLOYD.
BOSCHDIJK vertr. 28 Dec. v. Rott.
LOCHGOIL arr. 24 Dec. te Liverpool.
HOLLAND AUSTRALIË LIJN.
AAGTEKERK arr. 27 Dec. te Hamburg
PALEMBANG vertr. 27 Dec. v. Hamb,
HOLL. ZUID-AFRIK A-LIJN.
KLIPFONTEIN (thuisr.) vertr. 27 Dec.
van Port Natal.
STOOMVAART M3J. „OCEAAN".
AUTOLYCUS vertr. 24 Dec. v. Hou?
Kong.
GLAUCUS arr. 26 Doe. te Grivesend.
HELENUS an-. 23 Dec. te Singapore.
NELLORE arr. 28 Dec. te Rotterdam.
10226
Voor denOUDE JAARSAVOND verkrijgbaar:
Appelbollen, Appelflappen,
Amandel- en Saucijsenbroodjes, Berliner Bollen, Heem-
spritsen en Siagroomgebakjjes.
Beleefd aanbevelend,
Banketbakker en Kok
TELEF. 411
O. X
Fotografisch Afeiier
Alphen aan den Rijn
ATELIER VOOR MODERNE FOTOGRAFIE
Bericht hiermede, dat wegens toenemend
succes het atalier 5 JANUARI a.s. verplaatst
wordt naar PRINS HENÏSRIKSÏR. 24 t/o. de
Stationstraat. 11918
Uw adres voor
Leiden, Maarsmanssfeeg 16, hoek Breesfr. Telefoon 2144
Voor Mond- en Tandziekten, gebitten van Caoutchouc of 13980
goud, kroon- en brugwerk, foutieven stand der tanden, enz.
INLICHTINGEN KOSTELOOS.
Leden van Ziekenfondsen hebben, op vertoon van hun kaart, verlaagd tarief.
SPREEKUREN: ALLE WERKDAGEN van 10-12 voorm. en 1-3 namiddag, alsmede
DINSDAG- en DGNDERDAGAVOND van 7-8 uur behalve Woensdag, dan alleen van 2--4uur n.m
l
Ariisfieken Kinderfoto's, Bruids-
portrefien, Familie-Groepen,
Inferieurs en Begrootingen,
zoowel in gewone als do fijnste Uitvoeringen^
BELEEFD AANBEVELEND.
Onzen geachten afnemers, vrienden en
bekenden wenschen wij een gezelligen
Oudejaars-avond en een in aüe opzichten
gelukkig Nieuwjaar.
TH: G. DE WILDE,
11875 Agent Amstel-Brouwerij.
(S a a I h a e rw atogeen)
EEN DOOR
Nederlandsche Arisen
Beproefd en Aanbevolen
Oliebollen en Appelbeignets gebakken in Delftsche
Slaolie zijn overheerlijk van smaak en bijzonder geschikt voor de
aanstaande feestdagen.
Cake, bereid met Delftsch Plantenvet Delfia, is een fijn gebak
Mayonnaise, bereid met Delftsche Slaolie, is in enkele
minuten gereed en geeft een zeer smakelijke saus bij garnalen, zalm,
kreeft, huzarensalade, enz.
Vraagt tijdig ons receptenboekje, bevattende meer dan 200 recepten.
Het wordt op aanvrage onmiddellijk gratis en franco toegezonde"
door onze afdeeling Reclame.
VRAAGT MIJNE PR1J2EW.
Ce Eerste Electr, Lissensche Timtnerlabrïek levert
KOZIJNEN, RAMEN, DEUREN en BETIMMERINGEN op keus,
legen uiterst concurreerende prijz n 113S3
A. L. BEUGELSDIJK, Stationsweg, Lisse
Mode-Vakscholen E. N.S.A.I.D.
(Eerste Ncilorl. Snelapparatenindustne „Dnil")
Directrice: Mevr. HENDRIKSE-KNAPE.N te Utrecht
Tolstcegsingel Oz 54. 1409S
THUIS KHIPPEN LEEfSe^
kan elke dame en meisje zonder rekenen of teekenen,
door ons boek tl f 1.60, met me' r dan 100 modellen en
grondig naaionderricht. Zendt 1 oi in open enveloppe,
gefrankeerd met cent en U om va tgt franco het beek
thuis gestuurd. DE GEMAKKELIJKSTE METHODE
voor huishoudelijk gebruik. Voor elk meisje begrijpelijk
BON 1. Gelieve mij te BON 2. Gelieve mij te stu
sturen: Boek voor zelf- ren: Boek voor afwerking
onderricht met gratis en garneering van man
apparaat, fJ.60 tels, Japonucnenz. f3.
Naam-Naam:
Adres:Adres:
LET 0P HET
HANDELSMERK
aangenaam van smaak
f2.60 per Heele Flesch
f f.60 per Halve Flesch
PHARM. CHEM. FABRIEK, DEN HAAG
GEDEPONEERD
ROORB-ZmO-HOllflHaSCHE TRAMWEG MMISCHIPPH.
Met ingang van Donderdag 3 JarenearS 1924
wordt de dienst op de lijn Qegstgeesfc-SiaSeore-
Hooge Rijndijk als volgt gewijzigd
a. De dienst Oegstgeest-Siaiion wordt los gemaakt van
den Stadsdienst; reizigers van Oegstgeest naar do
stad en omgekeerd, behooren over te stappen aan
het Station.
b. In de stad zal een 6 mireutendienst en op de
lijn Oegstgeest-Station za! een 10 minaaiendsenst
worden gereden.
Het eindpunt te Oegstgeest wordt verlegd naar uo
halte EndegeesS.
c. Op de lijn Oegstgeest-Station wordt hei fc.ém-?*2K3-
wagen-sysfteesn ingevoerd
In het belang van een regeimatigen dienst wordt
dringend verzocht bij het instappen gepast geGi<
Rittenkaart of Abonnementskaart gereed te houden.
DE DIRECTIE.
HAARLEM, DECEMBER 1923. ilsS*
