STADSNIEUWS
UIT DE LEIDSCHE VROEDSCHAP.
De Gemeentebegrooting. Alge-
meenc Beschouwingen.
Alvorens tot de begrooting over te gaan,
heeft de Raad gisteren enkele andere
voorstellen behandeld. Van de zijde der
S. D. A. P. werd bij eenige van die voor
stellen critiek uitgebracht en tegengestemd
alhoewel de Voorzitter zonneklaar aan
toonde, dat het hier ging om wettelijke
voorschriften; zoo b.v. bij het voorstel van
B. en W., om niet in te gaan op een des
betreffend verzoek, strekkende om de
jaren, door arbeiders bij de gemeente
doorgebracht in lossen dienst, in te koo-
pen voor pensioen.
Na lang praten werd zonder hoof
delijke stemming aangenomen een voorstel
van B. en "VV. inzake steunverleening aau
werkloozen, die naar Canada willen emi-
greeren. Wij hebben dit voorstel uitvoerig
in ons blad medegeeeld. Wethouder San
ders stelde de sympathieke strekking er
van helder in het licht, wat ook nog eens
werd onderstreept door het Katholieke
Raadslid den heer Spendel.
De interpellatie-Sijtsma inzake de be
noeming van tijdelijke ambtenaren (aan
de afdeeling van den Burgerlijken Stand)
had als wij het zoo mogen noemen:
een succes.
De heer Sytsma oefende er critiek op
uit, dat voor het in orde maken van het
kaart-systeem op het bureau van den
Burgerlijken Stand te weinig gebruik
wordt gemaakt van werklooze personen.
Wethouder Reimeringer verdedigde zich
daartegen ons inziens, niet heel krach-
lig. Maar de overtuiging, dat de
wethouder in deze verkeerd heeft gehan
deld, kregen wij toch zeker niet. De heer
Sytsma diende een motie in, waarin die
overtuiging werd uitgesproken. Op een
hem gegeven wenk, veranderde hij „over
tuiging" in „indruk". Re Raad.nam toen
de motie aan. Wij kunnen ons deze op
vatting van de Raadsmeerderheid inden
ken, alhoewel het ons voorkomt, eenigszins
vreemd te zijn, dat men een uitspraak
grondt op een „indruk". De heer Sytsma
lieeft geen kwaad werk gedaan met over
deze aangelegenheid eens te interpellee-
ren; maar een motie had heel best achter
wege kunnen blijven.
Voordat de begrooting aan de orde
kwam, was er een voorstel van den heer
Sytsma, om geen algemeen© beschouwin
gen te houden, 'n Uitstekend ddnkbeeld
in theorie. Zoowel de S. D. A. P. als
de communist verzekerden een heftige op
positie, wanneer dit voorstel zou worden
aangenomen. Daarbij k-wam, dat de heer
Sytsma te voren met niemand in den Raad
eenig overleg over zijn voorstel had ge
pleegd. Hij oordeelde het dan ook maar
het verstandigst, het i~ te trekken.
En toen is het festijn begonnen. Alge
meen© beschouwingen, voor 'n groot deel
over „politiek" (politiek tusschen aanhj?
iingsteekens).
Door eenige der Raadsleden werd ook
gesproken over de zoo noodzakelijke be
zuiniging.
Door niemand werd, zoo als te begrijpen
was, steun verleend aan een adres van
het Departement Leiden der Maatschappij
van Nijverheid en Handel, waarin wordt
bepleit de instelling van een commissie
van deskundigen buiten de wethou
ders en den Raad, welke commissie dan
de bezuiniging ter hand zotT moeten ne
men. Uit dat adres blijkt, dat beschaafde
menschen ook wel eens vergeten de égards
in acht te nemen, welke toch door de be
schaving worden, geëischt Meer zul
len wij er niet van zeggen.
Tegenover den socialistischen eisch van
maar al verder doorgedreven overheids
bemoeiing, werden door de rechterzijde
tegenovergestelde beschouwingen! gesteld.
En de heer Heemskerk kon in zijn Wali-
teit van voorzitter van den Volksbond wij
zen op den extra-steun, welke van uit do
iringen der Katholieke burgerij wordt
geschonken aan de Katholieke werkloozen.
Ook wij zijn daarvan op do hoogte. Wij
weten, dat zoowel geestelijken als leeken
in dezo een mooie daad stellen van Ka
tholieke solidariteit en naastenliefde. Zoo
kunnen wij b.v. mededeelen, dat nog dezer
dagen het Hanze-bestuur op voorstel van
den geest, adviseur hééft besloten 100 gld.
te schenken als een Kerstgift voor de
werklooze leden van den R.-K. Volksbond.
De algemeene beschouwingen zijn door
'de Raadsleden gehouden in eerste in
stantie; gisteravond was nog de burge
meester even aan het woord, vandaag
zullen de wethouders spreken.
Wij verwijzen voor dat al verder naar
het onderstaand verslag. AT
GEMEENTERAAD.
(Vervolg).
60. Voorstel tot overplaatsing van 'den
jDnderwijzer J. K. van der Valk, van de
6chool aan de Medusastraat B naar de
school aan do Paul Krugerstraat A. I
Goedgekeurd.
7o. Voorstel om het bepaalde bij art.
28, le lid, sub 2o der verordening, re-ge--
lende den rechtstoestand van !de ambte
naren der gemeente Leiden, tot 1 Januari
'1925. buiten toepassing te laten ten op
zichte van den opzichter bi'j de Gemeente-?
jfrerken J. P. Hemerik.
De heer Knuttel kan', gezien de groote
Jrerldoosheid, met dit voorstel niet meegaan.
De heer S ij t s m a voelt iets voor dit
argument, maar het geldt hier een zeer ver
dienstelijke kracht.
Het voorstel wordt goedgekeurd. 1 *1
80. .Voorstel) in zake de vaststelling fvah
pensioensgrondslagen Van ambtenaren,
Öie door den Gemeenteraad worden be-
IDoemd of wier verandering van wedde
Öoor den Gemeenteraad wordt vastgesteld.
Goedgekeurd.
9o. Praeadvies op 'de verzoeken van 'de
fcfd. Leiden van den Nederl Bond van
[Werklieden in Overheidsdienst 'en van de
p-fd. Leiden van dea Nederl. Christel.
Bond van Personeel in Puhlioken Dienst,
ta zake den inkopp voor pensioen van
lossen idienst. Vóór 1 Juli 1922 bewezen.
De heer v. Rosmalen vraagt of er niet
iets voor te zeggen is deze menschen pen
sioengerechtigd te maken. Men zou ze tijde
lijk kunnen aanstellen.
De V o o r z. zegt, dat het niet gaat om tij
delijke maar om losse werklieden.
Do heer Baart meent, dat B. en W. zich
al te gemakkelijk van deze zaak afmaken.
Het betreft hier menschen die reeds langen
tijd in dienst zijn. Spreker wijst er op, dat
er nog eiken da.'g menschen in ras ten dienst
worden aangesteld. Nu zegt de Voorz. dat. ds
Gemeente 3/4 moet betalen, maar Bpreker
zegt, dat dit juist een reden moet zijn om
het verzoek in te willigen.
De heer Heemskerk begrijpt den
moeilijken toestand van die menschen, maar
hij meent dat er niet veel aan te doen zal
zijn. Spreker acht het een fout dat zooveel
menschen zoo langen tijd in lossen dienst
worden gehouden. Spreker zou hierin wil
len voorzien.
De heer v. Stralen zegt, dat de oor
zaak van dit adres is, dat hier dergelijke
menschen zoolang in lossen dienst worden
gehouden. De lange diensttijd geeft naar
spreker meent wel eenige aanspraken. Deze
menschen werden dan ook aangeduid als
losvast. Aan hun werkelijke tijdelijke aan
stelling ontbrak niets dan een papiertje.
De Voorz.: Juist, dat is de zaak. Spr.
wijst er dan op, dat in 1913 van Rijkswege
pensioenaanspraken in 't leven werden ge
roepen: Daarbij werd een scherp onderscheid
gemaakt tusschen losse en tijdelijke ambte
naren. De laatsten moeten een formeele
aanstelling hebben. Het feit dat de betrok
kenen niet eerder een verzoek deden, wijst
er op, dat zij zich niet als pensioengerech
tigd beschouwden. Tegen de losse aanstellin
gen is nooit oppositie gevoerd, hoewel daar
voor gelegenheid werd gegeven. Dat thans
pogingen in die richting worden gedaan is
verkeerde inlichtingen. Spr.
meent dat hieraan niets te doen is, tenzij
B. en W. frauduleuze verklaringen zouden
willen afgeven. De kosten zijn door B. en
"VV. geen oogenblik in overweging gegeven.
Er is gezegd: verander voor die menschen
„losse" in „tijdelijke". Maar, zegt spreker,
daaraan denk ik niet. Ik geef geen valsche
verklaring. Met nadruk vestigt spreker er
de aandacht op, dat bij de meeste van deze
menschen bekend was, dat ze in verband
met 'hun leeftijd niet als tijdelijk konden
worden aangenomen.
De heer B a a r l is nog niet overtuigd. (Ge
lach. Een 6tem: Dat wisten we van tevo
ren al).
Spreker zegt dat reeds in 1914 sprake was
van een nieuwe stokerij, waarom deze men
schen in lossen dienst werden gehouden.
Dat heeft tot gevolg gehad dat er oorlóg
uitbrak. (Daverend gelach).
De heer O 0 s t d a m Ah', nu hebben
we de schuldige.
De heer Baart betoogt dat het er bij
hem niet in wil, dat de Voorz. gelijk heeft.
De Voorz. zegt, dat volgens de
wet niet anders kan worden gehandeld.
Losse jaren kunnen niet ingekocht worden.
Het voorstel van B. en W. wordt daarna
aangenomen met 21 tegen 8 stemmen. Tegen
de Soc. Dem. en do heeren Knuttel eii Van
Rosmalen.
lOo. Voorstel in zake liet sluiten van
kasgeldlieeTihigen, 'gedurende het le kwar-
taal 1924. 1 1
Goedgekeurd.
llo. Voorstel tot verhuring van het niet
tot baggerterrein ingericht gedeelte van
het perceel Tand Sectie N. No. '178, aan
P. van Ulden. 1
Dit punt vervalt. 1 'i'ww-n, -
12o. Voorstel tot het verieenen van een
bijdrage in de kosten van demping en
rioleering van de sloot tusschen de Rijn-
zichtstraat en de de [Wetstraat. 1.
Goedgekeurd. "Avr'A
13o. Voorstel in zake den bouw van ge^
meentewege van 148 woningen op een ter-
ren nabij den Haagweg. ten zuiden van
do Nanniestraat en tot beschikbaarstel
ling van de voor dien bouw benoodigde
gelden.
De heer v. Stralen merkt op, dat B. en
W. de exploitatie van den woningen aan de
door B. en W. benoemde commissie wen-
schen op te dragen. Spreker heeft tegen de
samenstelling van deze Commissie, waarin
geen Soc. Dem. zitting heeft, bezwaar.
De Voorz. antwoordt, dat het zeer goed
lean gebeuren dat nog een paar leden van de
S. D. A. P. worden benoemd.
Do heer v. StralenHuurders, mis
schien.
De Voorz.T Ja, dat kan wel. Dat zijn
toch ook leden.
De heer Knut tel maakt er bezwaar to
gen^ dat hier klakkeloos een plan van het
woningbureau Rutgers wordt overgenomen.
De heer Mulder, wet-ï., zegt, dat "deze
woningen op een geheel ander stadsgedeel
te komen, terwijl over 't plan door deskun
digen met lof gesproken wordt. Spreker
deelt nog mede, dat een aanbesteding zal
worden gehouden. *1,1
Het voorstel wordt goedgekeurd.
14o. Voorstel om 'goed te keureu dat uit
de 'voor 1924 beschikbaar te .stellen gel-,
den voor steunverleening aan werkloozen
door de Gemeentelijke Steuncommissie,
voorl'oopig een bedrag van f 10.000.-^
wordt bestemd voor de emigratie van
werkloozen naar Canada. I
De heer Knuttel heeft er niets tegen
menschen naar Canada te helpen. Hij vreest
echter, dat hier pressie zal worden uitge
oefend.-
De heer Heemskerk juicht het voor
stel toe, maar is het niet heter een bedrag
ter beschikking van de 'Arbeidsbeurs te
stellen. Er is nu kans op een ongewenschte
iwrijving. 1
D© heer v. E c k', staat zeer aarzelend te
genover dit voorstel. Do zaak' op zichzelf
heeft zijne sympathie', maar het voorstel
steunt op de gedachtengang dat het niet
mogelijk is, do werkloozen doeltreffend, te
helpen. Spreker meent echter, dat veel meer
gedaan zou kunnen worden. Dezo hulpver-
leening vormt een tegenstelling met de
gewone werkversCliaffing, die 4n zekeren zin
brengt een kleine herleving van den toe-
stand. Hier worden echter enkelen, de besten
en f linksten geholpen, terwijl de anderéri In
de modder blijven zitten.
Do heer S ij t s m a vraagt hoeveel men
schen met dezo f 10.000 geholpen kunnen
.worden, enz.
De Voorz. Dat staat in het prae
advies.
Do heer v. Stralen moet in' opdracht
van de fractie in andere geest spreken dan
do heer v. Eck.Spreker staat tegenover de
zaak sympathiek, maar hij had liever gezien
dat het van do Regeering uitging. 'Als
proef willen de Soc. Dem. deze zaak steu
nen, mits niet de minste pressie wordt uit
geoefend. Spreker vraagt hoe het moet gaan
als de menschen daar niet kunnen aarden.
Daarin zou hij gaarne willen voorzien.
Den heer Witmans heeft het ge-troffen
dat het initiatief niet is uitgegaan van do
Arbeidsbeurs. Spreker is het in hoofdzaak
met den heer v. Stralen eens. Alleen vraag:;
hij of op dezen weg zal worden voortgegaan.
Den heer v. d. Wal bevreemd het dat
hier bezwaren worden gehoord. Hier zullen
toch alleen zij, die vrij willig gaan, ge
holpen worden. Alleen dan is er trouwens
kans van slagen.
De heer Sta n d r s, wethouder, de
spr.'s beantwoordende vestigt er de aan
dacht op, dat alleen de finan cieele
regeling gaat over de steuncommissie. Waar
om niet over de Arbeidsbeurs? Omdat dit
louter een administratief lichaam is. Het
gaat hier echter om practise he be
moeiingen. De heer v. Eek maakt zich be
zorgd dat de besten zullen weggaan. Dat
gelooft spreker ook, maar hij gelooft- niet dat
het voor de overigen slechter wordt. De
werkgelegenheid wordt juist grootcr. Do
heer v. Stralen wil, in' tegenstelling met
zijn gewoonte, de Regeering laten voor
gaan. Anders heet het altijd, dat wij geen
initiatief hebben. Spreker ziet het voordeel
van een andere regeling niet in. De overige
bezwaren acht hij overdreven.
De heer Spendel brengt hulde aan
B. en W. voor dit" voorstel, waarin met
aller belangen gerekend, is.
Do heer v. Stralen blijft aan Regec-
ringsbemoeiing de voorkeur geven.
Nadat de heer Sanders weth. het
voorstel nog heeft verdedigd, wordt het
zonder hoofdelijke stemming aangenomen.
15o. Interpellatie van den heer Sijtsma,-
in zake de toepassing van de verordening
op het rijden met zwaar beladen vracht
auto's.
De heer Sijtsma zegt dat hij slechts
een paar eenvoudige vragen heeft gesteld,
in verband met de aanstelling van tijde
lijke schrijvers aan het bureau van den B.
St. Aan e-era sollicitant weixl verklaard dat
bij voorkeur werkloozen werden benoemd,
wat spr. uitstekend achtte. Later bleek
hem echter het tegendeel. Ter illustratie
geeft spr. een lijst van aangestelden. Dit
komt naar spr. meent in 't geheel niet voor
wat men zou mogen verwachten. Bij 5t
bureau van het B. A. vond spr. iets der
gelijks evenals bij het bureau van 't Cri
siscomité. Waarom, zoo vraagt spr. hier
geen werkloozen aangesteld.
De heer Reimeringer weth. zegt
dat de werkkrachten zijn aangesteld door
dien hoofdambtenaar en hem. Spr. heeft
alleen het belang der gemeente laten gel
den. Het' geldt hier een zeer minitieus
werk. (Een stem: 17 jaren!) Accuratesse
en netjes schrijven zijn als eiscbem ge
steld. Onder de aangestelden zijn 10 werk
loozen.
De heer Kooistra is van oordeel dat
werklooze kantoorbedienden hadden moe
ten voorgaan. Do Weth. zegt dat na rijp
beraad gehandeld is. Hij vestigt er de
aandacht op, dat het schrijven nog geen
waarborg is voor accuratesse. Hij zou bij
dergelijke aangelegenheden in de eerste
plaats de geschikte werkloozen willen aan
stellen, en niet zooals nu gedaan werd,
kindereu van ambtenaren, gepensionneer-
den eerst!
De heer v. d. Wal kan zich in vele op
zichten met den heer Kooistra vereenigen.
Hij meent dat teveel is gezocht in bepaalde
kringen en dat te weinig met de werkloo
zen geschied.
De heer S ij t s m a blijkt door het
antwoord van den wethouder niet bevredigd
Kinderen van ambtenaren, rustende am
bachtslieden enz. acht hij niet de eerstaan
gewezen. Ze zullen allicht niet meest ge
schikt zijn, daar er sollicitanten met Mer-
curius-diploma zijn.
De heer Reimeringer, weth., zegt
dat de zaak zeer consciëntieus is behan
deld, met 'het gevolg dat het werk keurig
dn orde komt.
De heer' Sanders, weth., zegt, dat
wat betreft de ambtenaar hij het R. A.,
deze zaak buiten B. en W. omgaat, terwijl
het hier een zeer geschikt ambtenaar be
treft.
De heer Kooistra vestigt de aandacht
op twee onderwijzers die in ihun vrijen
tijd een functie bij 'do werkloozenuitkeering
verlichten, waarvoor zij f 1000 per jaar
ontvangen, terwijl mr. Draaijer die tweemaal
per week even komt kijken, f 900 ontvangt-.
Spr. acht dit een minder gewenschten toe
stand. 1 - I 1 i.--! W-!i i
De Voorz. zegt dat- éen reorganisatie
overwogen wordt, terwijl men niet moet
vergeten dat deze menschen jaren geleden
zijn aangesteld. Stel voor, zegt spr., dat wij
dezo menschen ontslagen 'hadden. Wat zou
den we dan er over gehoord hebben.
De heer Sanders, weth., merkt nog op,
dat deze dienst nog niet zoo eenvoudig is,
en in hoofdzaak avondwerk vraagt.
De heer Sijtsma dient een motie in,
waarin do Raad als zijn overtuiging uit
spreekt, dat de wijze van benoeming als bij
den B. S. is geschied geen aanbeveling ver
dient. i I 1 I 1 I 'Ml
Do Voorz. zegj- dat bot gemeentebelang
moet dominecren en dat toch ook 10 werk
loozen zijn' aangesteld. Van een der niet-
werkloozen dio aangesteld word weet spr.
dat bij bier zeer op zijn plaats is. Spr. ziet
hierin een motie van afkeuring die hij niet
kan'accepteeren.
De beer y. Hamel toont zioli zeer be
vredigd. 1 ■-1 1 1
De heer Spendel geeft den heer
Sijtsma in overweging deze motie nog .even
op te schorten tot 'bij de alg. beschouwingen
De beer E e r d m a n s zegt dat de cijfers
niet kloppen. Do heer Sijtsma noemde 8
niet-werkloozen en do wethouder 10 werk
loozen. En er zijn in 't geheel 15.
De heer Wilmer merkt op, dat de
motie spreekt van een! „over
tuiging". Hij kan zioli echter niet voorstel
len dat iemand hier een „overtuiging" beeft
gekregen. Daarvkn wordt veel meer geëischt
dan hier is aangeroerd.
'De heer S ij t s m a wil dan spreken van
„indruk". 1 1
De heer Kooistra wil iets zeggen over
de motie. U hoeft mij niet tot de orde te
roepen. 1
De V o 0 r-z.: ïk roep u niet tot de orde.
De beer Kooistra Neen, Van Stralen
deed het. 1 i-!-■ l
Do heer Knuttel: Wethouder in spé.
(Daverend gelach).)
Do Voorz. zegt, dat nog nooit bij benoe
mingen iedereen is bevredigd. Spreker ziet
in' aanneming van de motie een uitspraak
van wantrouwen.. 1
De heer Oostdam zegt, dat hij niet
kan geloven dat voor dit hoogst ernstig en
gewichtig werk een meisje van 17 jaar ge
schikt is tot de kern te behooren.
De heer Reimeringer, weth., ze£tdat
zij het- M. U. L. O. diploma heeft.
De heer Sijtsma komt er tegen op als
zou do motie bedoelen dat de weth. vriend
jes zou 'hebben bevoordeeld.
De lieer R, e i m o r i n g e r 't Bewijs ia er
dat ik good gekozen heb, het ligt in 't feit,
dat het werk tijdig is gereed, gekomen.
Do motie wordt hierna aangenomen
met 18 tegen 11 stemmen.
Voor: de Soc. Dem., de Vrijz. Dem., de
Dem. cn de heeren Oostdam, Spendel, Cos-
ter, v. d. Wal, Knuttel, v. Rosmalen, Wil
brink en Mevr. Stoppelaar.
De heer S ij t s m a licht zijne vragen toe.
Er word', z.i. te weinig toezicht uitgeoefend.
Hij vraagt of geen afdoende maatregelen
kunnen worden genomen.
Do Voorz. zegt, dat het een heel lasti
ge zaak is. 't Io uiterst moeilijk te -b e w ij-
n cf een auto met 6 of 10 K.M. rijdt-, hier
voor zijn minstons vier agenten noodig. Daar
voor heeft spr. geen personeel. In de toe
komst zal het misschien mogelijk zijn betere
maatregelen te nemen, maar dan moeten
eerst weer vergunningen zijn uitgereikt.
Hierna komt aan de orde:
GEMEENTEBEGROOTING 1924.
Eerst komt echter het voorstel Sijtsma
om geen algemeene beschouwingen te hou
den.
De Voorz. zou daar dadelijk over wil
len gaan stemmen.
Verschillende leden verzetten zich daar
tegen.
De heer Sijtsma betoogt, dat in het
sectieverslag allerlei dingen voorkomen, die
elk jaar aan de orde komen, maar die met
de belangen van de gemeente niets uitstaan
de hebben, terwijl de eigenblijke begrooting
in 't gedrang komt.
De beer v. Eek wil uit respect van den
Raad hierover niet lang spreken. De be-
g i n's e l e 11 waarop d begrooting rust,
moeten bij de algem. beschouwingen worden
behandeld. Spreker zou het een schande vin
den ze niet te houden. De S. D. zullen zich
met- alle middelen tegen een dergelijke dom
perstactiek verzetten. Spreker hoopt dat de
beer S. niet namens de Vrijz. Dem. heeft-
gesproken, maar dat we hier met een gees
telijke afwijking te doen hebben.
De beer Knuttel zegt, dat dit voorstel
niet tot bekorting zal leidèn. Als ik over elk
punt- 5 min. spreek zijn we veel verder van
buis.
De beer Wilmer: Daar bent u tocb te
fatsoenlijk voor!
De beer Knuttel: Absoluut niet.
Do beer Eerdmans is voor zakelijke
beschouwingen.
De beer Wit-mans beeft ook behoefte
aan algemeene beschouwingen, mede omdat
bij in de afd. is aangevallen.
Do beer 6 ij t s m a neemt bet den beer
v. Eek zeer kwalijk dat bij van geestelijke
afwijking sprak. Hij verbaast zich over de
houding van den heer Witmans, die hem nog
Zaterdag verklaarde dat hij bet geheel met-
hem eens was.
De beer Witmans: Met- een restrictie!
De beer S ij t s m a trekt zijn goed bedoeld
voorstel in. -
- *ïr
■ALGEMEENE BESCHOUWINGEN.
De heer v. Eek brengt hulde aan B. en W.
dat zij tot een sluitende begrooting zijn ge
komen. Maar dat is dan ook de eenige lof.
(Gelach).
Spr. zegt dan, dat we in een ernstige cri
sisperiode leven. In dergelijke omstandig
heden is het de taak van de gemeenschap
om krachtig op te treden in' bet belang
van de mingegoeden, door de -gem. Overheads
taak uit te breiden. Dat zegt zoowel ons
verstandelijk inzicht als ons menscbelijk
gevoel.
Er mag in deze dagen geëischt worden,
diat de gem. de -meest omvangrijke maatre
gelen neemt» Het gem. bestuur is echter
van den ernst van den toestand niet over
tuigd, wat blijkt uit do werkloozenuitkee-
ringeil, pogingen tot werkverschaffing, enz
De uitkeeringen acht spreker thans veel te
laag. Er moet meer gedaan worden voor le
vensmiddelenvoorziening, enz.
(Bij de begrooting heeft men zich echter
tot bet allernoodzakelijkste beperkt. Spre
ker geeft toe dat t-ussohentijds nog wel
eens iets wordt gedaan, maar er is geen al
gemeene regeling. B. en W. richten zich naar
,wat een klein deel der gemeente, dio bezui
nigen wil, wenscht. De massa beeft daaraan
echter nieta.
Er is Tiaar spreker meent geen inzicht in
de dreigende geestelijke inzinking, waar
door de moraliteit daalt. We raken aan de
ellende van de werkloosheid gewoon.
Deze begrooting ademt een materialis-
tischen geest. De behoeften van do massa
worden opgeofferd aan de wensehen van
de enkelen, d<? gegoeden.
Spr. vraagt zich af, waarom deze be
grooting zoo ingericht is. j
Do Y 0 o r z. Dit geldt zeker van af ff
begrootingen in Nederland? 3
De heer v. Eck geeft dit toe.
Stemmen: Ook voor de AmstcrdanS
ache. Ook voor Wi'bAut.
De 'heer v. Eek zegt, dat in dc tijdsonft
standigheden een beschuldiging ligfc, maan
ook een verontschuldiging. Zij, die deze b«w
greeting vaststellen, staan in dienst van helft
kapitalisme. Ze durven de gegoeden, nu de;
nood zoo 'hoog is, niet aanpakken. De oord
zaak zich daarin, dat de voorstanders dotf'
burgelijke maatschappij zich vastklampen!)
aan het kapitalisme. Dat noopt hen over def'
lasten der kleinen heen'te loopen. Men kan;,
omdat men vastzit aan bet stelsel, niet an-j
ders. Het is hier geen kwestie van links of}
rechst. Althans hier in Leiden hebben d<f.
Soc. Dem. zich niet bij links geschaard. Dëi
scheiding zit veel dieper. Het gaat om den
vraag of het kapitalisme moet worden vast-j
gehouden of dat gestuurd moet worden naar
een nieuwe maatschappij.
Hierbij komt, dat, al wilden B. en W. dj/
zwakken ten koste van allen helpen, Gede5J
puteerden en het Rijk dit zouden verhinde^
ren; lichamen, die de gemeente 'besturenij
een verderfelijk voorbeeld geven, zcoals;
spreker met verschillende voorbeelden tracht»!
aan te toonen.
Daarin ligt een veront- scbuldigi ngj
maar de beschuldiging dat heb|
Gemeentebestuur zich daarmee lijdelijk neer?
legt. Het zal moeten kiiezen en blijven de ge-{
hoorz-ame dienaar van Rijk, of de masset?
tegen het Rijk steunen.
Spreker wijst er dan op dat hij voorgé-*'
stcld heeft adviseerende arbeiderseoinmis->
sies fn te voeren c-m tot een begin van rue^.
deze-ggenschap to komen. Dat voorstel i$[
drie jaar geleden ingediend, maar nog steeds
blijft het prae-advies achterwege, wat sprf
afkeurt. Spreker gelooft aan een nieuwe ea,
betere maatschappij en acht het daarem^
van belang maatregelen le nemen de over
gang gemakkelijk te maken. Spr. ziet den;
tijd komen, dat het voor voorbereidingen to
laat is. We zul.1 in straks noodi-g bobben do-
medewerking van allen, waarem ook voor
bereiding noodzakelijk is. Het dralen met?
het prae-advies is voor spr. een bewijs dat»;
B. en W. vastzitten aan het kapitalisme.
Spreker komt dan tot- de uitbreiding van!
de Overheidsbedrijven, waarvan hij een voor,
stander is, omdat daardoor de finaneieele;
toestand der gemeente kan ver-j
beteren. In dat verband wenscht 'hij overna-i
me van de Duin watervoorziening.
De Voorz.: Weet u wel dat die Mij.
de arbeiderswoningen veel toelegt?
De heer v. Eek neemt als Jn ander voor<
deel de verlaging der prijzen.
Bovendien kan het Overheidsbedriif dol.
baanbreker zijn voor het gemeente-bedvi f.i
We krijsren langzamerhand een andere pro
ductiewijze, waarbij het doel niet is v. imfci'
te maken, maar de gemeenschap te dienrn.»
Wie daarin niet gelooft, zal niet in die r>:h-
ting werken, maar laat men er dan iets be
ters tegenover stellen.
Spr. zal thans geen voorstellen tot uit
breiding van overheid sexploitatie dien,
omdat dergelijke bedrijven in een vijan
dige omgeving niet kunnen tiereu. Er is
echter een punt, waarbij spr. althans ecu.
regeling wenschclijk acht. Gem.-exploiia-
-an de trams acht spr. niet gewenscht,
daarvoor is Leiden nog te klein....
Do beer Wilbrink: Dus daar ziet u
gesen heil in.
De heer van Eek wil toch regelend op
treden.
De heer Sijtsma: U is nogal beschei
den.
De heer v. Eek: U zorgt wel dat het
noodig is. Spr. dringt dan op oen regeling!
van het auto-verkeeT aan, zoo, dat ook de
afgelegen deelen bereikt worden.
Spr. kemt dan tot zijne voorstellen. Hiji
wil het houden van optochten verge ma b-J
kelijken. Alleen- met de eisclien van het/
verkeer moet rekening worden gehouden, r
Spr. voegt hieraan toe, dat de Soc. DciUj|
in dit opzicht over den burgemeester niet'
hebben le klagen, behalve als „verjaarda
gen van meisjes" in de buurt zijn! Ook het!»
zingen wil spr. bij optochten zien toe
gestaan. Verder bepleit hij meer vrijheid
van colportage. Thans wordt de vrijhe d
onnoodig onderdrukt; wordt de politie m1-
populair^ terwijl do opvoeding tot ver
draagzaamheid wordt verwaarloosd.
Vervolgens komt spr. tot zijne molio
waarin do wensehelijkheid wordt uitge
sproken-, het houden van optochten en»j
meetings met muziek en banieren op Zon
dag in den namiddag al3 regel toe te'
staan. De Zondagswet wordt nu toch niet
toegepast.
De Voorz.: U vergeet dat de heer
d. Lip deze kwestie ecu paar jaar geleden,
uitvoerig heelt- behandeld. U vergeet het-
arrest van den Hoogen Raad.
Do heer v. Eek: De Hocgc Raad:
tracht er een- mouw aan to passen.
De Voorz.: Dat is niet mijn scliukl.
Dc heer v. Eek wijst er cp, dat de vet
in sommige opzichten wel wordt- toegepas..
Optochten mot muziek b.v. worden ge-i
weerd.
De Voorz.: Conceitcn z:jn verbod mi.
De heer v. Eek: Een optocht is ioc.i
ge-en wandelend concert. Spr. wijst er dan/
op, dat vaak rekening wordt gehamh i
met den geest der bevolking. In Am
dam b.v., waar de burgemeester het icc-
etond.
De Voorz.: Het college van R. on u
Niet do burgemeester.
De heer v. Eek: Ja, nou.
Spr. betoogt dan dat bier in den hr L
acht richtingen zijn waarvan vijf bij links.-
Do Democraten deelt hij dan maar bij <u>(
Vrijzinnigen in.
Stemmen: Neen, neen. dat gaat nis
Dc heer W it mans: Gaat uw gang
maar. Ik geef u daarvoor het recht.
Stemmen: Ah. zoo, dus toch bij
links. t
Do heer van Eek wil meer met-
wensehen der bevolking tckoning ho :he,..-
Verder bepleit hij in navolging van <-.< V
heer Knuttel, do stichting van een
bosch.
Tenslotte'zeg spr., dat men zich moelj
laten leiden door het menschel 11 ix - -iidan?
teitsgeyoei, gecontroleerd door het
