buitenland 15e Jaargang. MAANDAG 17 DECEMBER 1923 No 4335 DeABONNEMENTSPRIJSb^jdfgUtyU ij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal, Bij onze Agenten 20 cent per veek (2.60 per kwartaal. Franco per post *2.95 per kwartaal. Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., iuel Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Fesstdager Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. 935 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone adverienliën 30 een» per regel. Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van bet tarief berekend. Kleine adverienliën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en ver* huur, koop eu verkoop I 0.50. Dit nummer bestaat uit twee bladen. V De Bondsvergadering! Do tweedaagsche Bondsvergadering ter herziening van het Kiesreglement der Ka tholieke Staatspartij heeft nog wel geen algeheele beslissing gebracht over 't voor stel van het Bondsbeetunr, doch heeft meer resultaat gehad, dan wij hadden ge vreesd gezien het zoo groote aantal voorstellen en amendementen, door de ver scheidene kieskringen ingediend. "VVelke beslissingen er zijn gevallen, worde hier in het kort gememoreerd. AVie zal het politiek advies uitbrengen? Het Bondsbestuur stelde voor, dat zulks zou geschieden door genoemd bestuur, na overleg met een vergadering van afge vaardigden uit de Rijkskieskringen, nadat enz. (voor verdere formuleering kunnen wij naar bet verslag elders in dit blad verwijzen). Op aandrang van meerdere afgevaardigden beeft het Bondsbestuur dit voorstel aldus gewijzigd dat het politiek advies zal worden gegeven door het Bonds bestuur, daartoe aangevuld met afge vaardigden uit de Rijkskieskringen, nadat enz. Wanneer zal het politiek advies wor den uitgebracht? Ook ten aanzien van dit punt heeft het Bondsbestuur zijn oor spronkelijk voorstel gewijzigd, en, laten wij er onmiddellijk aan toevoegen, ook in een ons inziens gunstigen zin. Was oor spronkelijk voorgesteld, dat vóór het po litiek advies in de Kiesvereeniging niets omtrent de candidaatstelling mag gebeu ren, dat voorstel is nu aldus gewijzigd, dat er eerst een bijeenkomst plaats heeft, waarop een soort voorloopig politiek ad vies wordt gegeven, een „gemoedelijke raadgeving" noemde het de Voorzitter, daarna kunnen echter de kiesvereenigin- gen aan het candideeren gaan mitsdien er maar niet gestemd wordt (zooals nu in sommige kieskringen geschiedde); eerst dan wordt het politiek" advies opgo- Wat erpsehiedt er daarna,? -.Het Bonds bestuur had voorgesteld, dat degenen, aio het niet eens zijn met het politiek advies, met de geadviseerde candidatenlijsten, vrije lijsten zouden kunnen indienen, gel dende desgewenscht voor alle kieskringen. Dit voorstel is met een kleine meerder heid afgestemd. De vergadering, die na cUt gevallen votum waarvoor prof. Van der Heyden namens de comnnssie-Barge ernstig had gewaarschuwd nog al erg verward werd, bleek later voor het b e- ginsel, hetwelk.aan genoemd voorstel ten grondslag ligt, wel te gevoelen. Alleen niet Voor de uitwerking daarvan. Lr zal nu een nieuwe commissie aan het werk tijgen, welke zal trachteft op een andere wijze, dan de commissie-Barge zulks heeft gedaan, een evenredigen invloed te geven aan minderheden in het land, welke in iederen kieskring afzonderlijk door een meerderheid zonden worden overstemd. Misschien kan de commissie met een voor stel komen, dat alle namen in iederen kieskring op één lijst worden geplaatst en namen uit verschillende kieskringen kun nen worden verbonden. Maar, of dit nu sóóveel verschut met het voorstel van de sommissie-Barge en van het Bondsbe stuur? Wij zullen afwachten, wat er komen zal; en in dien tusschen tijd is er aog wel gelegenheid er nog eens nader op ^erug te komen. V Een goed besluit, Een der afgevaardigden van Leiden, 3r. Hoffman, beeft een succes ge- Üad met een amendement, waarover wij ins van harte verheugen. Er was een voorstel, - om Kamerleden 3it te sluiten van het lichaam, dat het politie advies zal 'uitbrengen. Dr. Hoffman verdedigde dit voorstel met srarmte, maar legde er bij herhaling den Aaclruk op, dat het hier niet betrof een eigen persoonlijk inzicht, doch dat hij ver kondigde de mecning van den Kieskring Leiden wolk laatste ons wel lichtelijk verwonderde, daar ons zulk een opvatting in den Kieskring Leiden ten eenenmale en absoluut onbekend is In tweede instantie beperkte dr. Hoff man echter deze opvatting, door een uit zondering te maken voor den Bondsvoor zitter. Dat maakt een wezenlijk verschiL Hij had do gelukkige gedachte, zulks in een amendement te belichamen, hetwelk met groote meerderheid van stemmen werd aangenomen. Wij stemmen er volkomen mede in, dat het hoogst ongewenscht is, indien Kamer leden zelf mede beslissen over de vraag, s?f hun collega's, of zijzelf weer opnieuw den kiezers zullen worden geadviseerd. Is in het verleden wèl gebeurd! Maar 't heeft toen ook wel eens tot een gegronde ergernis aanleiding gegeven! Maar, van den anderen kant, zien wij er groot nut in, dat er een contact is tus schen de Katholieke Kamerfractie en het Bondsbestuur, doordat een der Bestuurs leden van den Bond lid der Kamerfraotie is mét name d& Bondsvoorzitter. Zulks kan z'n schaduwzijde hebben; heeft z'n schaduwzijde, doch, alles te zamen genomen, moet het worden toege juicht als in het Bondsbestuur ook al thans één Kamerlid zitting heeft en dat dit Kamerlid de Bondsvoorzitter is. De crisis in Duitsciiland. De prijsdaling fe Bsrüjn. De daling der levens middelen houdt aan. Langzaam gaan de nog steeds veel te hooge prijzen naar omlaag. Sommige ar tikelen gaan voor, andere blijven achter. De vleeschprijzen'^ijn weer belangrijk ge daald cn komen nu zoo ongeveer voor het niveau van vóór den oorlog. Wild en ge vogelte, welke te Berlijn veel minder luxe artikelen zijn dan in Nederland, zijn nog steeds veel te duur. Waarschijnlijk tracht de handel de prijzen noS hoog te houden tot na de drukte van de bestellingen voor Kerstmis. Visch wordt iets goedkooper, doch is nog steeds veel duurder dan vleesch. Boter doet circa 2ï hillioen of 1.55 gulden. Ook andere vetsoorten zijn hoog in prijs.Het brood werd wederom verlaagd met 1 pf. en kost thans G8 pf. of wel G80 milliard mark. Koffie kost nog steeds ca. 4 goudmark of f 2.50 per pond. Ook bloe ding en schoeisel zijn nog veel en veel te duur. De prijzen voor dameskleeding zijn nog steeds twee- of driemaal hooger dan in Nederland, terwijl het toch al dure schoenwerk opnieuw werd verhoogd. Verlaging hotelbelasting. Na veel geharrewar tusschen het ge meentebestuur en den gemeenteraad van Berlijn is eindelijk de z.g. „Belierber- gungsteuer", dat i3 de belasting welke logé's in hotels en pensions betalen, vast gesteld op 25 c/o van den prijs van de ka mer. Dit is een belangrijke verlaging, aangezien deze belasting tot nu toe 80 van rfpn '1,^^ De geldnood der Rijksregeering. De Berlijnsche opinie over do oxports- commissies. De gestabiliseerde rentenmark heeft in den loop van de vorige week een reeks gevaarlijke aanvallen moeten afslaan. Duidelijk trad ook aan het licht, dat het rentenmarkcrediet onvoldoende is om in de behoeften der eerste maanden geheel te voorzien. Terwijl in alle particuliere bedrijven de welvaart terugkeert, terwijl de industrie weer opbloeit en de fabrieken dagelijks nieuwe arbeiders in dienst nemen, verkeert het Duitsche rijk in de grootste betalings moeilijkheden. Dit kwam vooral duidelijk tot uiting in de speech van den rijkskan selier welke deze gehouden heeft voor de huitenlandsche journalisten, en nog duide lijker bleek het in de afgeloopen week door de mededeeling, dat het rijk den 17en van deze maand niet in staat is de toch al zeer lage ambtenaarssalarissen geheel uit te be talen. Do Duitsche belastingkantoren boden dezer dagen een wonderlijken aanblik; alle beschikbare telefoontoestellen werden van den vroegen ochtend tot deai laten avond gebruikt om achterstallige belastingbeta lers tot spoed aan te manen. Hoe nijpend de nood van den staat ook mag wezen.geen enkelen keer wordt het denkbeeld geopperd op de oude manier door het drukken van ongedekte bankbiljetten in de geldbehoef ten te voorzien. Daarentegen brengt iedere dag een nieuwe belasting-verordening on .doet men alle mogelijke moeite de crediet- onderhandelingen met het buitenland te Te Berlijn staat men zeer sceptisch te genover do a.s. beraadslagingen van de commissies van experts en dit wel op grond van de volgende redeneering: Duitschland staat op dit oogenblik aan den aanvang van oen herstelperiode. Het lijdelijk verzet en de koorts der inflatie zijn uitgeput. Eerst als zoowel de particu liere bedrijven als het rijksbudget op goud basis zijn gebracht, zal zijn te overwegen tot welke financieele krachtsinspanning het Duitsche rijk in staat is. De communistische partij. De door den opperbevelhebber von Seeckt verboden communistische partij heeft niettegenstaande dit verbod weer een reeks onwettige handelingen gepleegd, zoo wed door te trachten de arbeiders in de be drijven op te hitsen als door uitingen in de pers. Er verschijnen, hoewel onregel matig, communistische organen onder den naam van ,,Rote Sturmfaiine", „Kamp- fruf" e.d. Menigmaal wordt in deze orga nen als verantwoordelijk redacteur de op perbevelhebber of Götz von Berlichingen De communistische partij ia niettegen staande haar vervolging toch verdeeld; in de partij zijn scherpe twisten tussohen de partijleiding en de organisaties in Berlijn, Hamburg en elders. Deze oneenigheid heeft reeds ten gevolg gehad, dat de Fransche communisten een dringende aanmaning om eensgezind te blijven aan de Duitsche communisten hebben gericht. Russischs hulp aan Duitsche arbeiders kinderen. Een deputatie van de Russische afdee- ling van den Bond voor Internationale Arbeidershulp is te Berlijn aangekomen en heeft de uitnoodiging gedaan om 500 Duitsche arbeiderskinderen naar Rusland te doen komen, die dan aldaar verzorgd zullen worden. De kinderen zullen in de Staatskinderhuizcn worden ondergebracht. UIT HET BEZETTE GEBIED. De verzachting van het Ruhr-regime. Verschillende verorde ningen ingetrokken. Ten gcvolgo van hesluiten der geallieer de regeeringen zijn in het bezettingsregime talrijke verzachtingen aangebracht door de intrekking van zekere verordeningen; in het bijzonder zijn do restricties ingetrok ken betreffende het vervoor van steenkool uitgezonderd voor de Engelsche zone. Aan bewonefs van het bezette gebied wordt het verkeer tusschen bezet en onbe zet gebied toegestaan, doch het zal worden verboden aan die bewoners van kot onbe- bezette gebied, die niet in het fcozat van een laissez-passer zijn. Meer dan 300 Duitsche douroeajiJvtena- ren zijn weder in dienst teruggenomen, ier wijl in de Belgische zone 200 uitgewezen ambtenaren zijn teruggekeerd. Fabrieken te Neuwied door v-erkiöczen bezet. Een duizendtal werkloozen heeft eenige fabrieken te Neuwied bezet. DE HERSTELKWESTIE. Von Hösch' bezoek aan Poincaré. Een voorloopige 0 p r de Duitsche zaakge- lastigde Von HoeschZaterdag met Poin caré heeft gehad, heeft een kwartier ge duurd. Von Hoesch verklaarde, door de Duitsch regeering heiast te zijn. met den president van den Fransclien ministerraad te confereeren over het Rijnland en het Ruhrgebied, met het doel aldaar een regel matige administratieve organisatie te scheppen, Te dien einde stelde hij de in stelling van een commissie voor. Poincaré gaf aan Von Hoesch te ken nen, dat, daar het lijdelijk verzet thans inderdaad heeft opgehouden, hij voor de toekomst bereid is do verklaringen van Duitschland met -belangstelling in ont vangst te nemen, hetzij door tusschen- komst van den Duitschen zaakgelastigde, of door dien van den Duitschen gezant, in geval Duitschland weder een ambassa deur te Parijs benoemt. Ten einde elk misverstand in zake inter pretatie van het onderhoud te voorkomen, verzocht de Fransche premier Von Hoesch hem een geschreven nota ter hand te wil len doen stellen, waarin het standpunt der Duitsche regeering is uiteengezet. De Duit sche zaakgelastigde zegde zulks toe. Tegemoetkomende houding van Poincaré. De Belgische regeering is gister in ken nis gesteld met het schriftelijk antwoord van Poincaré op het jongste verzoek der Duitsche regeering. In officieele kringen vindt men dit ant woord zeer tegemoetkomend on van dien aard, dat ongetwijfeld eventueele latere onderhandelingen er door vergemakke lijkt zullen worden. De Fransche regeering zegt in haar antwoord bereid te zijn, zich direct met de Duitsche regeering te verstaan over wijzigingen aan te brengen in het bezet tingsregime in Rijnland en Roergebied en ook betreffende de overeenkomsten, welke zijn aangegaan tusschen de Duitsche in- dustrieelen en do Fransch-Belgische be zettingsautoriteiten. Poincaré maakt echter, zooals gemeld, het uitdrukkelijk voorbehoud, dat hij de Commissie van Herstel haar zeggenschap in zake de schadeloosstellingskwestie niet kan ontnemen, en dat vooral niet op dit oogenblik, nu zij bezig is de twee com missies van experts te benoemen, waartoe onlangs is besloten. De Belgische regeering heeft er voorts met groote voldoening kennis van geno men, dat Duitschland als basis voor even tueele besprekingen genoegen zou nemen met de technische studiën van België. Heden zal de Belgische ministerraad bijeenkomen en zich dan ongetwijfeld met Poincaré's zienswijze vereenigen. - - Engeland. Na de verkiezingen- n De houding der liberalen. Een nieuwe onverwachte stap dreigt de stilte in do politieko atmosfeer, welke tot na Kerstmis beloofde te duren, te ver breken. Asguith noodigde de liberale leden van het Lagerhuis uit op 18 December met hem in de Nationaal-Liberale Club samen te komen, waar hij en Lloyd George de vergadering zouden toespreken. Er schijnt groote onzekerheid te bestaan onder de liberalen ten aanzien van de hou ding tegenover Labour aan te nemen. Volgens de „Daily Telegraph" zijn ver scheiden liberalen gekant tegen een over eenkomst met Labour, terwijl het zeker is, dat zulk een denkbeeld scherp niee- ningsverschil zou doen ontstaan. De „Daily Mail" gelooft, dat een groot deel der liberalen bereid is de conserva tieven te steunen totdat de financieele zaken voor dit jaaj voorbij zijn. Lloyd George betoogt daarentegen in een artikel in de „Chronicle", dat alle samenwerking tusschen Tories en libera len uitgesloten moet zijn, terwijl het arti kel ten aanzien van Labour een verzoe nenden toon laat hooren. Zwitserland. Een complot tegen den Zwitserschen President. Een geneesheer te Lausanne gearresteerd. De „Malin" verneemt uit Genève, dat de politie te Lausanne op het spoor is ge komen van een complot, dat tegen het leven van den nieuwen bondspresident van Zwitserland, Chuard, was gericht. Een geneesheer te Lausanne is gearresteerd. Rusland. Ruslaml's graanuitvoer. Een ernstige crisis in het eigen land^ De Russische handel en industrie maakt op het oogenblik een ernstige crisis door. De omzet is tot een minimum terugge- loopen. Terzelfdertijd wordt echter een groote hoeveelheid graan uitgevoerd. In Reval komen dagelijks groote graanzendingen uit Rusland aan. De uitgestrekte opslagplaat sen van do Russisch-Baltische fabriek, door den Sovjet-vertegenwoordiger ge huurd. Amerika. De revolutie In Mexico. Een bekendmaking van de regeerin g-0 bregon. Do Mexicaanscho regeering toont ver trouwen in den gunstigen afloop van den strijd met de revolutionnairen. Zij heeft besloten, dat allo goedeVen, die gelost worden te Vera C-ruz, zoolang deze haven in handen der opstandelingen is, als oor logscontrabande zullen worden beschouwd Een overwinning der rebellen. De „Chicago Tribune" verneemt uit San Antonio (Texas): Do Mexicaanscho op standelingen hebben nabij Jalapa na een slag, die 37 uur duurde, een groote over winning behaald. De regeringstroepen werden bijna geheel en al in-de pan ge hakt. Thans bereiden de opstandelingen zich voor op een slag langs een front van 60 mijlen in de huurt van de stad Mexico. D o a.s. val van'O bregon? Men verneemt, dat do Mexicaansche president Obregon, Moxico-city heeft ver laten en zijn hoofdkwartier heeft geves tigd in Guanajuato (ten N.W. van de hoofdstad). Het meerendeel der leden van het Mexicaansche parlement verliet even eens de hoofdstad en begaf zich naar Vera Cruz, waar zij opnieuw zullen bij eenkomen om tot afzetting van president Obregon over te gaan. NET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. Besprekingen van von Hösch met Poin caré. Poincaré neemt een tegemoetkomende houding aan. Er is een complot ontdekt tegen den Zwitserschen president. De rebellen in Mexico maken vorderin gen. BINNENLAND. De besluiten genomen op den Algemeen nen Bond van Rijkskieskringorganisaties. De Vlootwet. De loonsverlagingen bij de sporowegen. LEIDEN. Arrestaties in verband met de knoeierijen bij den bouw van hst Academisch Zieken huis. het; rijk ondervindt hiord^os een s had© van' f 6&POO. N.V. Hanzebank in het Bisdom Haarlem Vanwege het bestuur van de Hanzebank wordt ons medegedeeld, dat terwijl op 1 Januari 1923 'het gestort kapitaal dezer in stelling f 816.000 bedroeg, dit bedrag op 1 Decemzer j.l. was gestegen tot f 1.600.000 terwijl nog wekelijks een aanzienlijk aan tal aandeelen worden volgest _>rt, zoodat binnen korten tijd de algeheele volstorting van het geplaatste kapitaal ten bedrage van f 2.159.400 een voldongen feit zal zijn. Op initiatief van een aantal relaties der bank liceft het bestuur gemeend buiten en •behalve dezen waarborg gelegen in het ka pitaal zelve nog een extra-waarborgfonds te stichten voor spaarders; deposanten cn crediteuren, die de voort-zetting van het be drijf helpen bevorderen. Dit waarborgfonds is een vrijwillige in schrijving waarbij ieder inteekenaar tot een door Jinn zelf bepaald maximum zich 'borg- hclgeen bij buitengerechtelijke liquidatie na ihë'b te gelde maken van alle bezittingen der vennootschap mocht ontbreken om spaarders, rekening-couronthouders en deposanten volledig te voldoen. Een aanbal 'bestuurderen cn vertrouwens mannen van de Hanzebank, die uiteraard volledig met het bedrijf bekend zijn, heb ben bij eerste kennisname van dit plan onmiddellijk voor belangrijke bedragen in- gefeeekend. De belangstelling, welke in verscheidene kringen nu reeds voor dit plan beslaat, web tigt de verwachting aldus besluit heb bestuur zijn mededeeling dat de tot standkoming van dit fonds binnen korten tijd verzekerd kan zijn. KERKNIEUWS Z.Em. Kardinaal van Possum. Naar men nader aan de „\s-Hcrt. Ct." mededeelt, zal Zijne Eminentio Kardinaal W. M. van Rossum als gedelegeerde van Z. H. Paus Pius XI het Eucharistisch Congres te Amsterdam bezoeken, zoodat het 40-jarig professiefeest. van den kardw naai in de Congregatie der Redemptoris ten, hetwelk op 16 Juni a.s. valt en zijn 70s ten verjaardag, die 3 September d.a.v. is, hier te lande vermoedelijk zullen ge-" vierd worden. BINNENLAND Landelijke Federatie van metaalbewerkers. Een schadepost voor het Rijk. Zaterdagmorgen is in het gebouw van de rechtbank te Rotterdam do verificatie-ver gadering gehouden in het faillissement van de landelijke federatie van metaalbewerker», dat zoo men weet was aangevraagd op ver zoek van het Nationaal Arbeidssecretariaat. De gefailleerde had geen accoord gedepo neerd. Curator was mr. F. van Raait©. Rechter-commissa-rifl jhr. mr. Van Vierssen Trip. Een groot aantal schuldeisc'uers werd ge hoord. De renvoyen van een 5-tal bestuur ders die nog recht cp salaris meenden t© hebben, zullen door d© rechtbank op 23 Ja nuari a.s. behandeld worden. Tusschen het N. A. S. en den curator was een geschil ontstaan over de vorderingen van het N. A. S. De reohter-commissaris stelde echter een minnelijke schikking voor, waarmede d© curator z;dh vereenigde, zoo dat een revoy met het N. 'A. S. werd voor komen. Het totaal der schulden bedraagt f 88.000 het aotief f 60001. Zoowel voor rijk als gemeente is dit fail lissement een belangrijke schadepost, daar verschillende leeningen met de federatie van metaalbewerkers waren afgesloten. 'Alleen VOETBAL. NEDERLANDS CHE VOETBALBOND Overzicht 'Aan de algemeene verwachting dat Feijcn> j oord gisteren de leiding in de eerste af dea ling zou nemen, is beantwoord. De gedachte echter, die wij hadden over de hoe-grootheid, van den uitslag werd niet bevredigd. Het werd geen puntonrijke wedstrijd, daar do Rotterdammers met den oneven goal won nen. Nadat Feijenoord do leiding bad geno men na d© rusb, wist D. F. O. gelijk t© maken, doch de scheidsrechter gaf off-side. Ook'de Sóhiebewone-r» wonnon van dtf Haarlemsche Racingclub en zette daarmedö de kroon op bet werk der Rotterdammer», die alle op Sparta na, dat gelijk speelde, wisten te winnen, waardoor er 7 van de 8 punten in Rotterdam bleven. Do eerste Helft» werd het V. O. O.-doel ale het ware bele gerd, doch R> O. H. kon niet doelpunten door de hechte verdediging. Eerst als V* O. O. 02 had gemaakt, kwam het tegen- puntje. De ..Good Old" deed onzo verwachtingen beter gestand dan de oud-kampioenon. H. F. O. haalde de puntjes op H. V. V. 'binnen en boekte nu reeds haar derde overwinning. H. F. O. had tot een half uur voor het eind^ met 3—0 de leiding, daarna scoorde H. V. V« tweemaal tegen. 1J. Z. F. O. kon het ook thans niet j kon' togen Gooi en verloor met den on> even goal, diö Go rel maakte, 5: J|

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1