15e Jaargang. MAANDAG 10 DECEMBER 1923 DeABONNEMENTSPRIJSbedraagt bi] vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal. Franco per post I 2.95 per kwartaal. Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., mei Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. 935 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentlën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van bet tarief berekend. u Kleine advertentlën, van ton hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en ver» buur, koop en verkoop IO.SO. Dit nummer bestaat uit twee bladen. BUITENLAND Le crisis in Duitschland. De machtigingswet aangenomen. Met vlag en wimpel er door. Be Rijksdag was Zaterdag beter bezet dan ooit tevoren. Van het centrum ontbraken twee. loden, o.w. Wirth. Zelfs afgevaardigde Pfeiffer, gezant te Weenen, was overgekomen. Van de volkspartij waren Stinnes en Stre- semann afwezig, van wie de laatste bed legerig is. In de zaal heerschte groote spanning, welke getemperd werd door de vroolijke vacantiestemming. Heit gegons der stem men was zoo groot, dat er van de rede naars geen woord te verstaan was. Om half vier onderbrak president Loebe het lawaai met de mededeeling, dat de le den in niets anders dan het lot der vol machten wet belang stelden, cn dat hij deze daarom om 4 uur ter tafel zou bren gen. Dit voorstel werd met hoera-geroep begroet. Het resultaat der stemming was, dat van de 459 afgevaardigden er 332 aan de stemming hadden deelbenomen, van wie er 313 voor de wet hadden gestemd, zoo dat zij er met vlag en wimpel doorkwam Rijkskanselier Marx, die zich vfèr da gen geleden te zwak achtte om aan cben rijksdag een vertrouwensvotum voor te leggen, zag zich door een overgroote meer derheid tot dictator geproclameerd. Deze omstandigheid werpt een helder licht op de ontbinding van het parlemen tarisme, minstens voor zoover het in Duitschland beoefend wordt. Terstond nadat de volmachten wet was aangenomen, had een openbare vergade ring plaats van den rijksraad onder voor zitterschap van den minister van bhmen- landsche zaken dr. Jarres. De rijksraad bleef op het standpunt, dat zekere wijzi gingen noodig waren in de volmachten- wet, voornamelijk dat wetswijzigingen op grond dier wet niet alleen aan de com missie van den rijksdag, doch ook aan die van den rijksraad moeten worden mede gedeeld. De regeering heeft in deze wijzi ging toegestemd. De rijksdag is verdaagd. De Rentenmark. Haar stabiliteit. De Rentenmark dringt thans overal in het verkeer door en handhaaft zich, tegen alle verwachting in. Dit wordt geheel toe geschreven aan het krachtige ingrijpen van den commisaris voor de deviezen, dx. Hjalmar Schacht, en vormt dan ook over al het gesprek van den dag. In *de weinige weken van haar bestaan is de Rentenmark voor Duitschland een ware zegen gewor den. De astronomische cijfers van tril- lioenen, billioenen en milliardeai hebben thans plaats gemaakt voor de oude reken eenheid. In de plaats van het billioen is thans de Rentenmark getreden: de banken kunnen hare werkzaamheden weer over zien, daar niemand er meer aan denkt cheques uit te schrijven voor hedraaen, welke in werkelijkheid slechts over enkele imarken loopen. De wisselkantoren ver dwijnen, daar niemand er meer belang bij heeft om de kleine koersverschillen uit te buiten. In de winkels en de markthallen worden weer vaste prijzen genoteerd, welke hoog stens een neiging tot dalen vertoonen, het geen het publiek terughoudend maakt. De vreemdeling, die eens een groote rol in Duitschland speelde, wordt thans weer geheel verdrongen door het Duitsche volk zelf, dat thans weer beer en mees tor in ijeigen huis is geworden. Wel is waar heeft de invoering van de Rentenmarkt de winstkans voor handel en industrie voor het oogenblik verminderd, maar algemeen rekent men binnen afzienbaren tijd op een ikrachtige hausse op do beurs, als de ver schillende aandeelen zich aan de nieuwe reken-eenheid zullen hebben aangepast. De inflatie-koorts is voorgoed geweken- De patiënt is wel is waar zwak, doch zijn organisme is onaangetast gebleven en zijn genees hoeren vertrouwen op een spoedig en krachtig herstel. De Thuringsche regeering afgetreden. De Thuringsche regeering is afgetre den. De zaken zullen voorloopig worden gevoerd door het tot nu toe bestaande so- oiaal-dcmocratische kabinet. Nieuwe putsch-plannen van rechts? Vroegere officieren, die deelnamen aan ©en drie dagen geleden te Berlijn gehou den onwettige monarchistische vergade ring, onthulden de volledige plannen van Noord-Duitsche monarchistische organi saties .voor e,en staatsgreep kort voor kerstmis. Een gerechtelijke vervolging tegen communistische Rijksdagleden. De agenda-commissie uit den Rijksdag heeft het verzoek van den procureur-gene raal ingewilligd om parlementaire immu niteit van de communistische afgevaardig den Froehlich, Koenen, Remmele, Stocker en Glara Zetkin op te heffen, in verband mot een tegen hen te openen gerechtelijke strafvervolging. Eenzelfde besluit werd genomen ten op zichte van den sociaal-democraat Hoff mann, afgevaardigde voor Kaiserslautera. De oplichting van de Frankforter gemeentekas. Eenige dagen geleden werd de gemeente kas door middel van een valsche loonlijst voor circa vierduizend billioen mark op gelicht. Zaterdag is een kanselarij-secretaris, die sterk er van verdacht wordt deze op lichting te hebben gepleegd, gearresteerd- Een verder onderzoek zal moeten uit wijzen, of nog andere personen bij deze zaak zijn betrokken. UIT HF.T RUHRGEBIED. De levensmiddelen-voorziening verzekerd. Uit inlichtingen, door het hoofd van de Belgische delegatie in het Rurhgebicd aan don minister van Buitenlandsche Zaken, Jaspar,'vers'rekt, blijkt, dat de levensmid- delenvoorziening voor de Ruhr-bevolking verzekerd is. Voorts, dat er gratiemaatre gelen in voorbereiding zijn en in enkele gevallen reeds tot uitvoering zijn gebracht met betrekking tot wegens z.g. politieke misdrijven uitgewezenen en veroordeelden De aciie van Mgr. Testa. Mgr. Testa, de Pauselijke legaat in het Ruhrgebied, heeft een telegram aan den Rijkskanselier gericht, waarin hij o.a zegt, dat hij tot zij vreugde kan mededee- len, dat zijn interventie tot resultaat heeft gehad, dat talrijke veroordeelden en uit gezetten, in het geheel ongeveer 300 per sonen, aan him huisgezinnen, terug zijn Mgr. smeekt den zegen des hemels af over d© zwaro taak, dio don. kanselier OP zich heeft genomen. Oostenrijk. Dreigende ambtenaren-slaking. Dr. Seipol dreigt te zullen af t r e d e n. Oostenrijk staat voor een staking, die wellicht tot de ernstigste zal behooren, die het land ooit medegemaakt heeft. Het be treft hier het dreigement van het geza menlijke personeel der staatsinrichtin gen en -bedrijven de zgu. „Bundesanstal- ten". De staking zal dienen om meer kracht bij te zetten aan de looneischen van het personeel. Men vreest, dat heden ochtend het post-, telegraaf- en telephoon- verkeer, zal worden gestremd en dat te gelijkertijd de douanebeambten te Wee nen den arbeid zullen neerleggen. Ook dreigt het gevaar, dat de spoorwegen bij de staking zullen worden betrokken. De oorzaak van deze stakingsbeweging Is de weigering van den Bondskanselier, dr. Seipel, de eischen van het ambtenaren korps in te willigen. Immers, de inwilli ging van deze eischen zou het budget, op welks bezuinigingsmaatregelen de sanee- ringeactie van den Volkenbond ten be hoeve van Oostenrijk berust, ontwrichten. De Bondsregcering is echter bereid den ambtenaren tegemoet te komen tot een be drag van 540 milliard kronen. Méér wei- ,gert zij evenwel. Intusschen heeft dr. Sei pel verklaard, dat de Bondsregee- ring, indien destaking uitbreektbij hetP arlemen t haar ontslag zal indie nen, zoodat de economische crisis ge paard zal gaan met een politieke crisis. Den geheelen Zondag zijn tusschen de verschillende partijen, alsmede tusschen. de regeering en de leiders der parlemen taire fracties, besprekingen gevoerd, zon der dat men nochtans in den laten avond tot overeenstemming is gekomen. Men verwacht derhalve, dat de staking heden zal uitbreken- Het spoorwegpersoneel neemt niet on middellijk aan den strijd deel, daar dit tot dusver hooger loon genoot dan de overige beambten. Waarschijnlijk zullen de spoorwegbeambten echter uit sympa thie voor de beweging den arbeid neer leggen. Mot betrekking tot de politieke zijde der kwestie wordt do staking door do sociaal- democratie gesteund, ten einde het kabi- net-Sedpel moeilijkheden te bereiden, die wellicht zouden leiden tot deelneming van de sociaol-democraten aan do regeering. Engeland. De verkiezingen. De p s i t i e der r e' gé erin g. In het conservatieve kamp zijn de mee ningen verdeeld over do wijze, waarop men na de nederlaag moet handelen. Er zijn er, dio meenen, dat Baldwin zich moet bepalen tot zijn persoonlijk ontslag en dat hij den koning moet aanraden, A us teil Chamberlain, Home of Derby tot zijn opvolger te benoemen. Zoodoend© zou tijd worden gewonnen om verder te be raadslagen oveer de ontwikkeling der din gen en plannen te maken. Deze oplossing zou echter het groote gevaar meebrengen, dat de liberalen als sterke middenpartij zouden optreden tusschen de twee uiter ste groepen en dat dus de conservatieve regeering met geen enkele principieele wet zou kunnen aankomen, die niet aan do li- bralen voldeed. Andere conservatieven zijn dan ook van oordeel, dat men de consequentie der ne derlaag moet trekken en dat het kabinet behoort af te treden, terwijl het dan de taak der sterkste oppositiepartij (Labour) zou zijn een nieuwe regeering te vormen. Men weet echter, dat de arbeiderspartij bij voorbaat heeft geweigerd, daar zij met een minderheid in het lagerhuis en zonder een enkel partijgenoot in het hoogerhuis natuurlijk niet kan regeeren. Van een coalitie wordt in het conserva tieve ikamp slechts fluisterend gesproken, omdat men inziet, dat een voorstel hunner zijds, na de verbreking der vorige coali tie allerminst in goede aarde zou vallen. Men is dan ook feitelijk in alle politieke kringen van meening, dat de verkiezing geen oplossing heeft gebracht behalve dan, dat de protectieplannen voor goed van de baan zijn, en dat er dus binnen afzien baren tijd een nieuwe verkiezing noodig zal zijn, waarbij een andere leus, die wel een demarcatie-lijn vormt, dienst zal moe ten dien, zoodat er op grond daarvan oen gesloten meerderheid tot stand komt Zulk een leus zou bijv. kunnen zijn: voor of tegen socialiseering, doch dan blijft we derom do moeilijkheid der richting in de buitenlandsche politiek, waarover libe raal en arbeider het in hoofdzaak eens zijn. Par ij s is bezorgd. De Fransohe dagbladen- cons tabeeren alle het echec der Conservatieve Partij in Engeland en het succes der Labourpartij en zij voorspellen, dat de Liberalen de po litieke richtlijnen zullen aangeven. De „Petit Journal" ïvndt voorzichtigheid aan en vestigt er de aandacht op, dat de open bare meening rekent op bevestiging en handhaving der Entente met Frankrijk. De „Petit Parisien" voorspelt den terug keer van Lloyd George, echter niet als leider der Regeering, doch wel als minis- tr, die de rol verruilt van premier. Het „Journal" ageert tegen het protec tionisme, doch is bevreesd, dat het ko mende kabinet minder verlangend zal zijn de Fransch-Engelsche Entente in haar hechtheid te handhaven. Frankrijk moet zich er aan wennen, op zich zelf aange wezen te zijn. Vreugde in Duitschland. De Berlijnsc'he bladen, die den laat- sten tijd met groote belangstelling de En- gelsche verkiezingscampagne gevolgd heb ben, kunnen met moeite hun gejuich weer houden, nu de verkiezingen zijn uitgeloo- pen op een nederlaag voor de conservatie ven. Het duidelijkst spreekt wel het Gen trum-orgaan „Germania", dat constateert, dat de nederlaag der conservatieve regee ring een zware slag is voor Frankrijk, daar de winnende oppositiepartijen aan hangers zijn van de bekende Engelsche politiek van rust en. herstel in Europa. Ten aanzien van het eindresultaat is het blad voorzichtiger, doch het blijft zich in elk geval verheugen. Griekenland. Een nieuw complot ontdekt. Oud-officieren gearresteerd. Offcieel wordt gemeld, dat een nieuw complot is ontdekt, dat is voortgevloeid uit de Octoberbcweging. Do leden hadden pogingen gedaan om een gedeelte van het leger om te koopen. Vele personen zijn ge arresteerd, onder welke verscheidene oud officieren. De samenzweerders stonden bovendien in betrekking met de royalisten. Een mas sameeting was reeds georganiseerd. Anterika. De opstand in Mexico. Een nederlaag der rebellen. Volgens berichten, ontvangen uit Jua rez, werden de Mexicaansche rebellentroe pen van Dela Hucrta Vrijdag nabij Ors- naca verslagen door de federale troepen. Generaal Galles, wien door president Obre- gon het candidaatschap voor den presi- dontszetel werd aangeboden, heeft die candidatuur geweigerd en zich gesteld aan het hoofd van do troepen, die Dcla Huerta beoorlogen. 20.000 man federale troepen werden gezonden naar Vera Cruz, in welken staat het aantal rebellen ongeveer 22.000 zou bedragen. Het bericht, dat Calles zijn candidatuur introk, wekte groote vreugde onder de re bellen, doch do aanhangers van Dela Huerta verklaarden, dat niettemin de opstand zou worden voortgezet, totdat de regeering van president Obregon zou zijn gevallen. In den slaat Jalisco kregen de rebellen versterking door oen hoofdaral) tcnaar der federale regeering, die zich met vele duizenden manschappen, bij hen aansloot. Uit de hoofdstad Mexico wordt gemeld, dat de rebellen op weg zijn naar Tam- pico, blijkbaar met het doel daar de olie velden in beslag te nemen. Te Jalapa, eenige mijlen ten Noord westen van Vera Cruz, had Zaterdag een treffen plaats tusschen opstandelingen cn troepen. De regeering verbood alle code-telegram men via Galveston en stelde alle andere telegrammen onder strenge censuur.. De meeste telegrammen naar Amerika gaan via Galveston. Er is geen onderbreking in het verkeer met Vera Cruz, dat in han den van de rebellen is. De Amerikaansche zaakgelastigde te Ve ra Cruz meldde Donderdagavond, dat de uitgebroken opstand 't karakter van een werkelijke revolutie blijkt te hebben. De Kabinetscrisis. Zaterdagochtend heeft de Koningin ter conferentie ontvangen mgr. dr. W. H. No- lens, voorzitter van de fractie van R.-K. Kamerleden. Nijverheidstentoonstelling van bedrijven. Te Scheveningen van 31 Mei—15 Juni 1924. Ingevolge besluit van het bestuur der vereeniging „Nederlandsch Fabrikaat" is contract gesloten met de directie der Maatschappij Zeebad Scheveningen, waar door de beschikking is verkregen over de verschillende lokaliteiten van het Kurhaus te Scheveningen, tot het houden van een tentoonstelling van Nederlandsche Indus trie van 31 Mei tot en met 15 Juni a.s. -In het hijzonder zal de gelegenheid voor deelname worden opengesteld ten behoeve van diegenen, welke hun bedrijf, of een onderdeel daarvan, in werking toonen. Het is de bedoeling het Nederlandsche publiek te laten zien, zooveel zulks doen- Ijjt 1.3. wat nr mnr-t warden verricht, voor dat een artikel in de handen van den koop er komt. Juist daardoor zal, meer nog dan door een gewone tentoonstelling, de belang stelling voor de voortbrengselen der Ne derlandsche nijverheid worden opgewekt; men gaat zich ervan rekenschap geven wat het beteekent een artikel te vervaar digen en als gevolg: groote waardeering voor de voortbrengselen van eigen bodem. En al is hot in verschillende gevallen niet mogelijk de vervaardiging van een artikel in ai zijn onderdeelen te vertoonen, toch is de aanschouwing van de vervaar diging van een onderdeel voor het be oogde doel reeds van zooveel belang. Dank zij de overeenkomst, getroffen met de directie der Maatschappij Zeebad •Scheveningen, is het mogelijk de kosten voor deelname hijzonder laag te stellen, terwijl bovendien aan deelnemers met be drijven in werking nog een aanzienlijke korting op de huurprijzen wordt verleend. Nadere inlichtingen worden gaarne ver strekt door het algemeen secretariaat der Vereeniging „Nederlandsch Fabrikaat", Bezuidenhout 97, Den Haag. R. K. Vakbureau. Vergadering. Vrijdag j.L hield het R. K. Vakbureau te Utrecht, onder leiding van den heer J. van Rijzewijk, zijn najaarsvergadering. In zijn openingsrede wijdde de Voor zitter eeniige woorden aan het overlijden van den heer Wijnhof. Spr. wees er vervolgens op, dat deze na jaarsvergadering wellicht een; van de laat ste vergaderingen zal zijn, welke heb R. K. Vakbureau zal houden, doordat deze maand het Doorl. Episcopaat een beslis sing zal nemen over de statuten van het te stichten Verbond van den Arboid. Met vreugde werd geconstateerd, dat de acti viteit van de leden der Katholieke Vak beweging in tal van plaatsen toeneemt. De oude strijdvaardige geest van vele le den treedt sterker voor den dag, naarmate duidelijker blijkt, dat de Vakbeweging zich gesteld weet tegenover een groot aan tal werkgevers en werkgeversorganisaties, die den klassenstrijd bewust of onbewust voeren. De arbeiders gaan door het optre den dezer werkgevers inzien, dat alleen een krachtige vakorganisatie in staat is hun zoo spoedig mogelijk, hunne rechtma tige plaats in heb productieproces te ver zekeren. Uitvoerig stond spreker stil bij den strijd in het Twentsche Textielbedrijf, voorafgegaan door het conflict in de Ta pijtindustrie. Het is van het allergrootste belang, aldus sprn dat de arbeiders ge steund worden in hun strijd. Spr. zou het van groote beteekenis achten, wanneer de Arbeidsgeschillenwet met bekwamen spoed in werking zou kunnen worden gesteld, waardoor, zoo mogelijk, direct aandacht zou kunnen worden gewijd aan het Twent sche geschil, waarvan de beteekenis ver buiten Twente uitgaat. Medegedeeld werd, dat binnea korten tijd oen, buitengewone gecombineerde be- NET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND De machtigingswet is Zaterdag mef groote meerderheid door den Rijksdag aangenomen. Het is nog steeds onzeker wat Baldwin na de nederlaag van zijn partij zal doen. Te Parijs is men bezorgd, Berlijn is ver-! heugd over den uitslag. Dreigende crisis in Oostenrijk. In Mexico hebben de rebellen een neder- geleden. Zij geven het evenwel nog niet op. De Sovjetregeering heeft de Christelijke Feestdagen Paschen en Kerstmis afge schaft. (Telegrammen). BINNENLAND. Een veerpont bij Hekendorp gezonken. Vele slachtoffers. Dr. v. Aalst, president van de Ned. Handels-Mij., over de positie van den gulden. Meeningen in verschillende Kieskringen over de Bondsvoorstellen inzake het Kies reglement. Vergadering van het R.-K. Vakbureau. De uitsluiting in de Textielindustrie. Voorstel loonsverlaging Ned. Spoorwegen door den Loonraad verworpen. R.-K. Huisvestings-Comité. LEIDEN EN OMSTREKEN. Duitsche Priesters: Vorige opgave f 41 Collecte Parochie St. Michaël (Zwaantje) Rijndijk Ha- zerswoude Totaal f 450.00 Duitsche Kloosters: Vorige opgave f 285.25 Kath. Rijnland: Vorige opgave f 3852.50 Opbrengst bus Kath. Kerk Roelof arendsveen 275.00 Nagekomen gift collecte Leiden 2 00 Collecte Parochie St. Michaël (Zwaantje) Rijndijk Ha- zerswoude 130.00 Totaal f 4259.50 In totaal ontvangen f 4995.25 Giften in natura: Z. Z., Warmond: een pak kleeren. N. N., Leiden: een pak kleeren. stuurs vergadering zal gehouden worden, waarop aan de orde zal worden gesteld do vragen: ten eerste: of de bijdrage voor Herwonnen Levenskracht" dient ver hoogd te worden; ten tweede: of een speciale steunbeweging zal georganiseerd worden voor de in nood verkeerende Duit- sche arbeiders en leiders en ten dorde:1 of oen regeling kan gemaakt worden voor de gesalariëerden in ons land, die door do omstandigheden den dienst der Vakbewe ging hebben verlaten. Bovendien overweegt het Bestuur oen congres te oTganiseeren, dat bedoelt aan te sluiten bij het groote Mei-congres vani 1921. Aan de orde komt dan Bestuursver kiezing. Voorzien moet worden in tweo va- catures. Bij enkele candidaats telling word ge ko nen verklaard de heer A. A. van Hamcrs- veld, voorzitter van den Ned. R. K. Bond van Handels-, Kantoor- en Winkelbcdicn- den (voor de groep hoofdarbeiders.) Een verkiezing voor de andere bestuursfunctie beeft tot resultaat, dat gekozen wordt de heer L. F. Guit, (groep overheidspersoneel) Oandidaat waren gesteld de heeren L. b. Guit, voorzitter van den Ned. R. K- Bond van Overheidspersoneel en H- F. Timmeij mans, secretaris van den. Nod. R. K. Bond van Spoor- en Tramwegpen;oneeL De begrooting voor hert jaar 1924 wordt vastgesteld, sluitend met een bedrag groot f 200801.50. De heer J. Th. Nïjkamp houdt vervol gens een inleid ing over de beteeken* van het Centraal V rstands- en Reservefonds in verband mot dc komende tijden. Pastoor J. G. van Bchaik brengt een uitvoerig verslag uit van de ondervinding opgedaan door de Vakbureau-commissie, welke van 26 November tot 1 December oen reis door Noord-Frankrijk maakte om na te gaan, onder welke omstandigheden speciaal de landarbeiders werken Den besturen zal een schriftelijk rapport wd. den- uitgebracht* Nader zal worden o\ - wogen, of hot rapport of do conclusies len gepubliceerd kunnen worden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1