5e Jaargang. DeASONNEMENTSPRIfclSbedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.59 per kwartaal. Bi] onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal. Franco per post I 2.95 per kwartaal. Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., roei. Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. fZ :«T-a3£F73sriÉ WOENSDAG 28 NOVEMBER 1923 No. 4319 e xmdóchd Qou/ccmË Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen 1. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. 935 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone adverlentiën 30 cent per regek Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele'van het tarief berekend. Kleine adverteniiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop f 0.50. nummer* bestaat uit tares ld en. ffiare en.... Cultuur. IQ Bij de bespreking in den Leidschen jneenteraad van do Mare-demping heeft communisfisch Raadslid dr. Knuttel met ïstdrift eischon der cultuur, der bescha- verdedigd, waartegen een demping deze gracht lijnrecht zou ingaan. Iü „Uil de Leidscbe Vroedschap" (die (ot morgen moeten laten overslaan) •n wij over het, nu verworpen, Mare- opings-voorstel nog wel een en ander lier willen wij opmerken, dal in onzen teil ns weór blijkt, dat men van cul- van beschaving een allerleelijkst- OTongen voorstelling heeft. Hen versta ons niet verkeerd: Wij stel- voorop niet te beliooren tot degenen, C. in bet al dan niet dempen van een acht in het geheel geen verband met schoonheid zien, met stads-schoon en ihitectonisch-sclioon. ^getwijfeld kan met het dempen van i gracht een stadsbeeld worden ver- ijk I, kunnen daardoor scheevo propor- ontstaan in huizenbouw en verhou den, welke ook het oog van een niet- hitectonisch-geschooldo moeten kwetsen. !f zulks het geval zou zijn geweest na demping van de Mare wij willen rover nu niet gaan uitweiden, doch rouuig toegeven, dat het wèl ware ge- Maar dan nog handhaven wij jerzwakt, onze meening, dat, waar de imunist dr. Knuttel bij dit punt sprak cultuur, over beschaving, cr eeir lec- on-proportioneele overdrijving, met scheevo verhoudingen, kon worden jnstateerd! lit communistisch Raadslid durfde voor partij opeischen dc eer van de cul- te beschermen en op te voeren, o m- zij steeds opkomt voor ds schoon- welke in dit bepaalde geval te ge- 'U is in het Mare-stadsbeeld. lat is nu de decadentie van ouzeu tijd, al hoar armelijkheid ten toon gesteld! feil partij, die afbreekt de kerken, vernielt den godsdienst, die o n- r drukt alle haar niet gunstige'vrij- 1, die vermoordt haar tegenslan- zij is de partij van cultuur, beschaving, omdat zij (wij willen onderstellen dat zulks waar is) opkomt wat ieder Ghristelijk-beschaafd iscli niet anders kan waardeeren dan een deel, een betrekkei ij k zeer deel van de cultuur, steden-schoon, hilectoniscli-mooi of iets wat. daarmede land houdt. üil wild cu wij voorloopig even op- iken over Mare encultuur. ^lUTEStaUUVD De crisis in Duitscbland. Neg geen nieuw kabinet. leger w aid candidaat- kanselier. lieer Albert, hoe verheugd ook met eervolle opdracht en hoezeer ook ge il om het in hem gestelde vertrouwen 10 beschamen, heeft tenslotte "toch ilen inzien, dat er voor de vorming van kabinet nog iets anders noodig is dan ie wil, en heeft, zooals gemeld zijn lig streven moeten besluiten met een schap aan president Ebert, waarin met oen beroep op do partijpolitieke dijktheclen, verklaart geen kans te er iets van terecht te brengen, 'iet zcotlra was do heer Albert van de of do tweedracht tusschen de ver- lende fracties kwam weer tot uiting, b eerste offer daarvan is de heer Jar- jevallen. groote trekken geschetst, is de toe- al aldus: u Duitscli-nationalen spreken heele- uiöt meer over een directorium, om felk te bekomen ze Stresemann ten val ililen. ^schillende andere hoogdravende zijn eveneens met' stille trom be- 'cn. Alleen staan zij er nog op, dat in wn do groote coalitie ontbonden li. Op dit verlangen zal het burgerlijk zeer vermoedelijk stranden. Duitsche en Beiersche volkspartij zonder meer bereid, met de Duitsch- j)na!en in zee te gaan. |fl centrum heeft zijn toestemming van t® vragen afhankelijk gesteld. De heer Hl heeft die vragen op ontwijkende, desniettemin voldoening scheukende 45 beantwoord. democraten keken den kat nog wat en boom en de socialisten, die voor bet geval de verantwoordelijkheid houden zich muisstil. candidaat voor het kanselierschap 11 op het oogenblik Stegerwald "eest genoemd. I'yunistlsche üefoogingen In Berlijn. 6 buurt van de Lustgarten waren 611 twee- a drieduizend communisten samengestroomd, die tegenover de zwak ke politiemacht een dreigende houding aannamen en zelfs eenigo schoten losten. Nadat de politie versterking had ontvan gen en hevel had gekregen zoo noodig van de wapens gebruik te maken, werden do samengesc'hooldon verdreven en in de na burige straten verspreid. Dergelijke de monstraties hadden ook in andere deelen der stad plaats, alwaar de politie eveneens de orde kon handhaven, zonder dat er slachtoffers zijn gevallen. Uitsluiting in de mannheimer metaal industrie. Allo arbeiders, werkzaam hij do Mann heimer metaal-industrie, zijn tegen 4 De cember a.s. opgezegd, De reden hiervan is oen eiscli tot vorhooging van de bestaande loonen van 50 op 65 goudpfennigo per uur De indüstrieelen verklaarden, dat derge lijke loonen niet meer zijn te betalen en dat zij op grond daarvan gedwongen zijn, do fabrieken te sluiten. Bij dit outslag zijn meer dan 25.000 arbeiders betrokken. Anti-semietisme. Tot welke excessen het anti-semietisme in Duitscbland voert, blijkt wel duidelijk uit het volgende: De „Pommersche Lan- desbund" heeft een waardevast noodgeld uitgegeven, dal gebaseerd is op de rogge. Aan de achterzijde van do biljetten staat gedrukt: „Dit biljet wordt waardeloos, in dien het in handen van Joden komt". Na de Putsch in Beieren. Een onderzoek naar H i 11 e r 's geestvermogen. Do „Wiesbacker Anzoiger' deelt mede, dat Hitier naar oen ziekenhuis is overge bracht, ten einde aan een onderzoek naar zijn geestvermogens te worden onderwor pen. De Rijksweer-ircepen verlaten Saksen. De „Vorwarls" meldt, dat de Rijksweer versterkingen, die onlangs Saksen zijn biu nengerukt, dit land weer zullen verlaten. Hedenavond zal Saksen ontruimd zijn. UIT HET BEZETTE GEBIED. De Ruhrbezetling. Een verzachting van het huidige regime aanstaande. Volgens de bladen heeft de Maandag ge houden Belgische ministerraad ziju vol doening uitgesproken over de in het Ruhr gebied bereikte resultaten In verband daarmede aldus de bladen is de Bel gische rogeering van meening, dat er aan leiding is voor oen gematigde politiek met betrekking tot do militaire bezetting. Ge neraal Degoutte is het eens met de Belgi sche militaire autoriteiten ten aanzien van het nemen van maatregelen om het régime van de bezetting te verlichten naar gelang van de waarborgen, dat er gewerkt zal worden, door de fabrieks- en mijnarbeiders gegeven. De overeenkomst met de mijneigenaars. De houding van het personeel. Tusschen do vertegenwoordigers der mijnwerkersorganisaties en der ambte narenbonden zijn to Dusseldorf besprekin gen gevoerd over de vraag, op welke wijze het den mijnwerkers en ambtenaren mo gelijk zou zijn de overeenkomst tusschen do mijneigenaars en de geallieerden uit te voeren. Van de zijde der arbeiders werd de vraag opgeworpen, op welke wijze de vol ledige inbedrijfstelling der spoorwegen en de regeling van het goederenvervoer door de Franscho regie mogelijk zou ziju. De Fransche gedelegeerde verklaarde, dat de Franschen er zooveel mogelijk naar streefden liet verkeer te herstellen, doch dat voorloopig het aanstellen van nog meer Duitsch spoorwegpersoneel niet mo gelijk was, omdat ten gevolge van de tij dens het lijdelijk verzet gepleegde sabota gedaden de technische voorwaarden voor een indienstneming op groote schaal met het oog op een normaal goederenvervoer ontbraken. Op de vraag, hoe de economische en technische moeilijkheden door de Fran schen werden beoordeeld, verklaarden deze laatsten, niets te zullen doen om de werkloosheid te doen toenemen, maar no pens de bestrijding daarvan geen voor stellen te kunnen doen. De gedelegeerden der arbeiders en amb tenaren verklaarden daarop, dat verdere besprekingen in dit geval overbodig waren Het resultaat der besprekingen is, dat noch de mijnwerkers, noch de employé's der mijnen aan do uit voering der overeenkomst tus schen de Franschen en de mijneigenaars zullen medewerken. Naar een Rijnland-autonomie. De Rijnsclie raad van vijftien heeft in den rijksdag oen conferentio gehouden. Dit lichaam zal in een raad van 50 worden omgezet, terwijl de leden proportie-gewijs hun eigen stem zullen krijgen in den rijksdag. DR. ALBERT de Duitsche Rijkskanselier van één dag. Men zal dus kunnerf" zeggen, dat het Rijnland het eerste begin van een parle ment heeft en daardoor een belangrijke schrede heeft gezet op den weg, die naar autonomie voert. Fransch-Duitsche toenadering? Directe onderhandelingen De politieke medewerker van de „Daily Mail" verneemt van de meest gezagheb bende bron het volgende: Men ziet te Parijs zeer goed in, dat do „entente cordiale", hoe lang zij ook nog in het léven mocht worden gehouden, het tweede woord van haar naam verloren heeft. De Franschen meenen, dat daar door de Britsche politiek is teruggekeerd tot do oude traditie van het Europeesch evenwicht. Kot bewijs daarvan zien zij in Enge- Jands klaarblijkelijken tegenzin om Frank rijk le steunen bij de voltooiing van de Duitscho ontwapening. De Franschen be schouwen dit als oen teeken, dat Engeland vreest, dat er naast een geheel ontwapend Duitscbland een volkomen gewapend en vrij Frankrijk zou liggen. Een evenwicht van krachten beteekent, dat er politieke groepeeringen moeten worden gevormd en de politiek van Poincaré is niet van dien aard, dat de Fransche premier zou wach ten tot een ander te Berlijn hem voor is. Hij meent, dat hij meer heeft aan te bie den dan iemand anders en dat de Duit sch ers na alles, wat zij hebben moeten slikken, thans een weinig vriendelijkheid zullen weten op prijs te stellen. Hetgeen de politieke medewerker be weert komt daarop neer, dat de Fransch- Duitsche toenadering, waarnaar Duitsch - land de eerste paar jaar na den wapen stilstand ten koste van Engeland streef de, doch zonder cenig succes, aangezien Frankrijk trouw bleef aan zijn hondge nootschap met Engeland, thans door Poin care* zelf aangemoedigd wordt, nu Enge land niet meer dezelfde bondgenootschap pelijke toenadering tegenover Frankrijk toont. Hongarije. Een nieuw complot ontdekt. Talrijke arrestaties. Na een ijverig en langdurig onderzoek 'heeft de politie een nieuw complot ontdekt Tal van „Ontwakende Hongaren" zijn in hechtenis genomen. Naar verluidt, ging het complot uit van een wijl-vertakto ge- hechénis genomen. Naar verluidt, ging steden af deelingen heeft. Italië Het Koningspaar naar Spanje. De koning en koningin van Italië, ver gezeld van Mussolini zullen het a.s. voor jaar den Spaanschen konig een bezoek te Madrid brengen. Men spreekt er van dat hun reis zich ook zal uitstrekken tot En- Rusland. De werkloosheid onder de intellectueeien. De werkloosheid, waarvan do intellec tueeien in de meeste landen te lijden heb ben, doet zich het sterkst in Rusland ge voelen. Den lslen Juni 1923 was het aantal werldoozen intellectueeien 154.600, dat is meer dan een vierde van het totaal aantal bij de arbeidsbeurzen ingeschreven werk- loozen. Uit -?rn overzicht in de „Informa tions Sociales", het weekblad van het In ternationaal Bureau van den Arbeid,blijkt dat de werkloosheid onder de Russische intellectueeien blijft toenemen. Op 1 December 1920 waren 111.009 in tellectueeien zonder werk, dit betcekendo 32.7 9o van het totaal aantal werkloozen. daald, dat is 31.1 van het totaal aantal werklooze intellectueeien tot 107.590 ge daald, dati s 31.1 van het totaal aantal werkloozen; maar in Juni 1923 steeg het aantal werkloozen zooals hierboven werd vermeld weer tot 154.600. Uit de statistieken blijkt dat de gemid delde duur der werkloosheid te Petersburg 5 maanden en 27 dagen voor mannen en 10 maanden en 26 dagen voor vrouwen is Twee derden van de werklooze intellec tueeien zijn tusschen de 19 en 30 j^ar. Van het Vaticaan. Doulcet opvolger van Jonnart. Na de tegenspraken, te Rome zoowel als te Parijs gegeven, heeft een Havas-commu niqué thans ook den heer Doulcet, Fransch gezant to Boedapest, als opvolger van Jonnart tot Fransch gezant hij den H. Stoel genoemd. Do definitievo benoeming heeft nog niet plaats gehad, maar het schijnt, dat inder daad het Vaticaan tot deze benoeming zijn goedkeuring reeds heeft gegeven BIHMEIÜLAIgn Le Kabinetscrisis. Een spoedige oplossing Wij lezen in „De Tijd": In parlementaire kringen gaat het ge rucht, dat het Kabinet-Beelaerts van Blokland binnen zeer korten tijd zal tot stand komen. De bedoeling zou zijn het getal departementen tot acht in te krim pen door samenvoeging van Onderwijs en Binnenlandsclio Zaken, het overbrengen van Landbouw naar Arbeid en de veree- niging van Oorlog en Marine tot één de- partement van Defensie. De nieuwe ministers zouden waarschijn lijk o.a. zijn: Minister-president en Builenlandsche Zaken de heer Beelaerts van Blokland; Justitie: mr. dr. W. van Sonsbeeclc, burgemeester van Breda; Binnenlandsche Zaken en Onderwijs: dr. F. Graaf van Lijnden van Sandenburg, Commissaris der Koningin in de provincie Utrecht; Financiën: mr. R. Patijn, het oud-Ka merlid, of zoo deze, naar men vreest, niet in aanmerking zou willen komen, mr. dr. A. van Doorninck, de nieuwe thesaurier- generaal van Financiën; Waterstaat: de tegenwoordige minister, prof. Van Swaay, aan wien echter de giro zaak in den weg zou staan; Koloniëndr. H. Loviiïk, lid der Tweede Kamer en burgemeester van Alphen; voor Landsdefensie en Arbeid worden ook nog namen genoemd, doch deze klin ken zóó onwaarschijnlijk, dat hier aan duimzuigerij moet worden gedacht. Voor Landsdefensie zou gepoogd wor den den tegenwoordigen Minister van Fi nanciën, den heer Golijn, te krijgen, en voor Arbeid werd genoemd zoowel mr. dr. A. Scholtens, secretaris-generaal van het departement van Arbeid, als de oud-mi nister Posthuma. Het Kabinet zou aldus bestaan uit twee Katholieken, twee Ghristelijk-Historischen, twee Anti-Revolutionairen en twee Libe ralen. Wij geven echter bovenstaande mede deelingen gelijk wij ze opvingen en voor niet meer dan een gerucht in parlemen taire kringen. Hei Kamerlid Gerretson. De „Ned." bericht, dat de toestand van het Kamerlid, den heer B. J. Gerretson, langzaam maar gestadig vooruitgaat. De postcheque- en girodienst Het „Vaderl." meldt, dat een aantal van de dure machines, voor de mechanisatie van den postcheque- en girodienst aange schaft, buiten gebruik staat en vermoede lijk van de hand zal worden gedaan. In- en uitvoer van schoenwerk. De invoer van lederen schoenen heeft in October bedragen 29.000 K.G. of 33.126 paar, ter waarde van f 170.000 tegen in October 1922: 260.000 K.G., ter waarde van f967.000. Over de 10 eerste maanden van 1923 zijn de cijfers: 1.950.000 K.G. of 2 150.015 paren, vertegenwoordigende een waarde van f 7.721.000 tegen over de eerste 10 maanden van 1922: 3.277.000 K.G., ter waarde van f 11.982.000. De uitvoer bedroeg in October j.l 7000 K.G; of 4867 paar ter waarde van f 33.000 tegen over October 1922 7000 K.G., ter waarde van f38.000. Over de eerste 10 maanden van 1923 waren de cijfers 67.000 K.G. of 55.504 apar ter waarde van f 330.000, tegenover de eerste 10 maanden van 1922 103.050 K.G., ter waarde van f 653.000. Spoorwegpersoneel. Goen samenwerking. Ondanks de voor het spoorwegpersoneel dreigende loonsverlaging zal er, naar de „Volkskrant" meldt, tusschen de verschil lende organisaties van het personeel geen samenwerking komen, omdat de Ned. Ver- eeniging van Spoor- en Tramweg-perso neel van algeheele samenwerking niets wil weten. De electrificatie der spoorwegen Het traject Leide nD en Haag. Naar „De Tel." verneemt, zal de indienst- stelling van 't traject LoidenDen Haag, HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. Aibert heeft de opdracht tot kabinets formatie moeten teruggeven. Nu wordt Stegerwald genoemd als Duitsch rijkskan selier. Hel personeel der mijnen in het bezette gebied weigert mede te werken aan de uit voering van de overeenkomst der indüs trieelen met dc geallieerden. Dc bisschop van Doornik, Mgr. Crooy, is piciseling overleden. BINNENLAND. De electrificatie van de spoorlijn Leiden —Den Haag. Geruchten omtrent de samenstelling van het nieuwo Kabinet. Enkele persstem men. R.K. Huisvestings-Comité. LEIDEN EN OMSTREKEN. Duitsche Priesters: Vorige opgave f 287. B. H., Oegstgeest 2. Parochie Hazerswoude 20 Totaal f 310.2 Duitsche Kloosters- Vorige opgave X. IJ., Oud-Ada Kaih. Rijnland: Vorige opgave Parochie Hazerswoude f 3152.7; Totaal De collecte Parochie Oude-We ter :ns (gisteren gespecificeerd vermeld! Leut opgebracht in totaal f 206.00 In totaal ontvangen f 3704.50 Ontvangen bij den heer J. v. d. Heijden: R. H. Leiden: 1 kist geroosterd brood. Welke bakker volgt? N. N. Leiden: 1 pak kleeren; id. voor de Priesters. wat de electrisehe beweegkracht betreft, eenigo vertraging ondervinden. Oorspronkelijk lag het in het voornemen in den loop der maand Januari e.k. een proefrit te houden. Gebleken is echter, ebt de wijzigingen, welke het stations-empla cement te Leiden moet ondergaan, van grooter omvang rijn, dan aanvankelijk verondersteld werd. Ten behoeve van het goederenvervoer zullen e enige nieuwe sporen moeten worden gelegd, daar anders ten behoeve van het goederenvervoer te ïang van de hoofd baan gebruik moet ge maakt worden. Voorts zullen verhoogde perrons worden aangebracht, ten einde het in- en uit stappen uit de electrisehe treinen te be spoedigen. Op de baan zelf wordt eiken nacht met bekwamen spoed gewerkt, waardoor voor het goederenverkeer, 's nachts op het baanvak Leiden—Den Haag, slechts van één spoor gebruik gemaakt lean worden. Ditzelfde was, ook wat de personen treinen betreft, gisteravond in het station Den Haag het geval. Daar op het empla cement, even buiten het station, werkzaam heden moesten verricht worden ten be hoeve van het plaatsen der masten voor de geleidingsdraden, werden alle treinen, welke na 10 uur des avonds van de rich ting Amsterdam kwamen, over het „af gaande" spoor geleid. Voorloopig zal de electrisehe beweeg kracht op het traject LeidenDen Haag uitsluitend voor de locaaltreinen gebezigd worden, totdat ook de trajecten Amster damLeiden en Den HaagRotterdam geëlectrificeerd zullen zijn. Wanneer de route Amsterdam—Rotter dam geheel voor gebruik gereed zal zijn, zullen de volgende baanvakken voor elec trisehe beweegkracht in gereedheid wor den gebracht: Amsterdam-Utrecht (via Hilversum!, AmsterdamUi'geest (via Velsen), Velsen—IJiauiden. Beroapfkeaze voer meisjes. Eon enquêt c-c ommissre ingesteld. De Federatie van R.-K. Vrouwenbonden stelde op initiatief van de R.-K. Vereeni- ging voor Beroepskeuzo en Vakopleiding, afd. Meisjes te Nijmegen, oen enquête commissie in, waarin een vertegenwoordig ster van elk der diocesane bonden zit lieg heeft, alsook de vrouwelijke assistente van het Zielkundig Beroepskantoor. Het vraag stuk beroepskeuze voor meisjes zal wor den onderzocht. Assortimentskisten voor sigaren en sigaretten. Door den Minister van Financiën was het vorige jaar toegestaan, om in de win kels gedurende de maand December lot en met 3 Januari 1923 assortimentskisten met sigaren en sigaretten voorhanden lo

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1