Tweede Blad Ie laatste der Czaren. Vrijdag 2 November 1923 STADSNIEUWS GEMEENTERAAD. 3 Raad dezer gemeente zal a.s. Maan- des nam. te twee uur vergaderen, ter pandeling van de volgende punten: le, Benoeming van een lid-werkgever liet Bestuur der Gemeentelijke Ar- eidsbeurs. c.q. Benoeming van een plaatsver- angend lid-werkgever van liet Bestuur Gemeentelijke Arbeidsbeurs. 3e. Benoeming van een lid der Gommis tot wering van Schoolverzuim. 4e. Benoeming van een leeraar in de fiskunde aan de afd. B der Kweekschool onderwijzers en onderwijzeressen. 5e. Voorstel tot het verleenen van eer ontslag, wegens opheffing hunner be- rekking, aan: le. J. Broeze, als leeraar in rekenen aan afd. B der Kweekschool voor onderwij- cn onderwijzeressen; le. J. H. Wattez, als leeraar in teeke- aan de afd. B dier inrichting. ,6e. Voorstel tot het verleenen van eer- ontslag aan een 32-tal onderwij'zeres- in de nuttige handwerken bij het penbaar lager onderwijs, wegens ophef - ing barer betrekking. 7e. Voorstel tot verhuring van het per- teelland met schuur bewesten het aamland, Sectie M nos. 4048 en 854. Idem als voren van de perceelen relland met woning in den Boschhuizer- jlder, Sectie O Nis. 848 ged. 913, 914 en e. Idem als voren van de perceelen met woning c.a. in de Waard, Sec- N Nis 360 en 361. 10e. Idem als voren van het perceel rond in do Waard, Sectio N No. 357. 11e. Idem als voren van de perceelen eiland in den Stadspolder, Sectie N Nis 138, 137, 146, 154-, 129, 128 en 147. 12o. Idem als voren van de perceelen eiland in den Stadspolder, Sectie N Nis 144-, 143 en 148. 13e. Voorstel tot verpachting van de diening der buffetten in de Stads-ge- ijorzaal, aan W. P. v. In gen Schenau Jr. 14e. Voorstel tot wijziging van het Isbesluit van 30 April 1923, in zake verkoop aan de Woningbouwvereeni- „Do Eendracht" van een perceel lawterrein Sectie N No. 219 ged. en het ïrlcenen van een hypothecair voorschot die vereeniging, in dien zin, dat arm wordt gelezen '„62 beneden en 62 piwoningen" en tot vaststelling van desbetreffenden begrootingsstaat. 15e. Voorstel tot onderhandsche op lacht: van de levering en het bedrijfsvaar- opstellen van eene pompinstallatie c. ten behoeve van de te maken grondwa- rzwemiirrichting aan de Zijl, aan de ima H. J. Tjaden en Zn. te Haarlem; van de uitvoering van de gewapend "omwerken ten behoeve van die zwem- rickting, aan de N.V. Wernink's Beton- brioü te Leiden. 16e. Voorstel tot onderhandsche op lacht van do levering en het opstellen eene electrische bewegingsinrichting de te vernieuwen Leiderdorpsche ug, aan de N.V. Haarlemsche Machine- kriek, voorh. Gebr. Figee te Haarlem. 17e. Voorstel tot verhooging van den „Subsidie aan het Burgerlijk Armbe- aur" voor 1923, met een bedrag van 0.000. Voorstel tot het doen rooien en ïkoopen van hoornen. 10e. Voorstel in zake het verleenen van gratificatie nè, het overlijden van ge- eente-ambtenaren, niet vallende onder bepalingen der verordening, regelende rechtstoestand van do ambtenaren I gemeente Leiden, met intrekking van I Raadsbesluit van 17 Maart 1845, laat 'lijk gewijzigd 16 October 1913. 20e. Voorstel: a. tot aankoop van het perceel aan de Bloemstraat Sectio K No. 1291; b. tot beschikbaarstelling van de voor dien aankoop benoodigde gelden. 21e. Prae-advies op liet verzoek van dr. A. H. Oort, om een jaar verlof als le ge neesheer aan het Sanatorium „Rhijn- geest", buiten bezwaar van de. gemeente kas. 22e. Prae-advies op liet verzoek van de afd. Leiden van den Bond van Technici, om aan do voorwaarden, waaronder aan bouwvereenigingen, ten behoeve van den bouw van arbeiderswoningen, voorschot ten worden verstrekt, bepalingen toe te voegen in zake de eischen, waaraan het toezichthoudend personeel moet voldoen, alsmede de getalsterkte van dat personeel. 23e. Prae-advies op het voorstel van den beer van Eek, inzake verlaging van den prijs van het gas. Benoemingen. Ter voorziening in de vacaïure van lid werkgever in het bestuur der Gem. Ar beidsbeurs, ontstaan door het overlijden van den heer N. Zwart, worden aanbe volen de heeren J. Zitman, (thans plaatsverv. lid) en J. Meijer Jz. Mocht eerstgenoemde worden gekozen dan worden voorgedragen voor de benoe ming van plaatsverv. lid do heeren J. Meijer Jz. en F. J. L. van Noort. In de vacature ontstaan door het be danken van den beer J. B. Meynen als lid van de Comm. tot Wering van School verzuim, worden aanbevolen de heeren J. Schouten Az. en G. van Putten. Gemsarcie-ambienaren. Aan den Gemeenteraad wordt voorgö- steld to besluiten, dat aan allen, in dienst der gemeente Leiden, die pensioen-ge rechtigd zijn en wier rechtspositie niet is geregeld bij de verordening regelende den rechtstoestand der gemeenteambtenaren, bij overlijden met achterlating van een weduwe of van kinderen beneden den leeftijd van 18 jaar, of die kostwinner zijn van bun ouders of van broeders en zusters beneden den leeftijd van 18 jaar, een gratificatie wordt uitgekeerd tot een bedrag, gelijk aan de bezoldiging in geld over een tijdvak van 3 maanden, even tueel verminderd met bet bedrag van het weduwen- en weozenpensioen, dat gedu- rend dien tijd zal worden genoten, on der bepaling, dat dit besluit medo van toe passing zal zijn op de weduwe van den oveiTeden gemeente-ontvanger G. H. Kokxhoorn, Eervol ontslag, B. en W. stellen den gemeenteraad voor, wegens opheffing der betrekking, den heeren J. Broeze cn J. H. Wattez eervol? ontslag te verleenen resp. als leeraar in het rekenen cn bet toekenen aan de afdes- ling B. der Kweekschool voor onderwij zers en onderwijzeressen, alsmede om tot leeraar in de wiskunde aan de afdeeling B dier kweekschool te benoemen den heer K. Bijlstra te Leiden. Vervolgens wordt voorgesteld eer vol ontslag te verleenen aan 3 2 on derwijzeres s e ii in de nut tige handwerken bij het openbaar lager onderwijs, zulks wegens opheffing barer betrekking, n.l. aan de dames E. M. •Barnboorn, A. E. Driesens, M. R. Drie- sens, P. Fles, A. Herweijer, AS. Hooijer, M. A. Horree, P. B. v. d. Horst, M. Kap- tein den Bouwmeester, J. Keereweer Nieuwënburg, G. N. Klinkenberg, G. Kool haas, G. Korcnhoff, A. M. Kosters, J. v. d. Linden, M. Maartense, A. M. Macken zie, J. H. Neuteboom, W. G. de Nie, Th. M. van Noord, M. den Ouden, F. E. Pen, H. Plesman, M. Ritman, J. Schophuizen, G. G. Verbiest, A. L. de Vries, S. G. J. do Wekker, G. M. Wiersma, G. F. van Wijk en A. Th. v. Wijngaarden. Dr. A. H. Oort. Door Dr. A. H, Oorfc is een verzoek in gediend om hem. gedurende één jaar verlol te verleenen al3 eerste geneesheer a-an bet Sanatorium „Rhijngeest" teneinde hem in staat te stellen om den Geneesheer-Direc teur van liet gouvernements-krankzinnigen gesticht te Buitenzorg (Java) gedurende "dien tijd te vervangen. B. en W. stellen voor dit verlof te ver leenen mits Dr. van Oort ten genoege van de Directie cn de Commissie van Beheer zorgt voor een plaatsvervanger en hij alle kosten voor zijne rekening neemt. Burger!. Armbestuur. 1 B. en W. stellen aan den Gemeenteraad voor de subsidie voor het Burgerlijk Armbestuur met f 50.000 te verhoogen. Zweminrichting aan de Zijl. Nu binnenkort moet worden overgegaan tot het opstellen van de pompinstallatie en do gewapende betonwerken ten behoeve van bovenbedoelde zweminrichting stellen B. en W. aan den Baad voor de levering en de opstelling van een pompinstallatie on derhands op te dragen a-an de firma H. J, Tjaden en Zoon te Haarlem voor f 75Ó5. en de uitvoering aan do gewapend beton werken aan de N. V. Wernink's Betonfa- briek alhier voor f 14990. De Leiderdorpsche brug. Aan de vergunning tot vernieuwing van bovengenoemde brug is door Ged. St. de voorwaarde verbonden, dat de doorvaart- wijdte tenminste 10 M. moet bedragen. In verband daarmede is noodig het aanbren-r gen van een electrische bewegingsinrich ting. Voor het leveren en aanbrengen van de bedoelde electrische bewegingsinrichting komt, naar de meening van B. en W. en van de Commissie van Fabricage, het meest in aanmerking de N.V. Haarlemsche Machinefabriek voorheen Gebr. Figee te Haarlem. Deze firma geniet op dit gebied eene bijzondere bekendheid en beeft bijv. indertijd ook de electrische bewegingsin richting voor de Blauwpoortsbrug hier ter stede geleverd. Genoemde firma is bereid dit onderdeel van bet werk op zich te ne men voor de som van f 4775. B. en W. stellen voor, daartoe te beslui ten. Gasprijsverlaging. In de vorige vergadering werd door den heer Van Eek een voorstel gedaan om met ingang van de meteropneming over Novem ber 1923 den prijs van het gas met 1 cent per M3. te verlagen. Aanvankelijk was de meerderheid van Commissarissen der Lichtfabrieken van oordeel, dat er voldoende aanleiding be- stonnd voor eeno algemeene verlaging van den gasprijs met 1 cent per M3. Na kennisneming van de argumenten, door de minderheid aangevoerd, waren B. en W. echter van gevoelen, dat er tegen eene gasprijsverlaging op bet oogenblik overwegende bezwaren bestonden. Zij richt ten daarop een schrijven tot Commissaris sen, waarin zij hunne meening te dien op zichte uiteengezetten en waarbij zij hun ver zochten, deze aangelegenheid nogmaals, mede in heb licht van de gemaakte opmer kingen te willen overwegen. Het komt ons voor, zoo deelden B. cn W. o.a. aan Commissarissen mede, dat eene verlaging van den gasprijs thans niet zoo urgent is, dat daarmede niet nog enkele maanden zou kunnen worden gewacht, een uitstel naar onze meening noodzakelijk, omdat alsdan de financieel© resultaten van het jaar 1923, wat de Lichtfabrieken be treft, beter zijn- te overzién dan thans. Te meer is heb zaak, om niet tot over ijlde prijsverlaging over te,gaan, nu over de maanden Juli en Augustus van dit jaar voor het eerst sinds 1918 een acjiteruit- g a n g in de gaslevering wiel waar te nemen. Deze laatste omstandigheid maakt een zeer voorzichtige politiek ten opzichte van den gasprijs geboden. Het behoeft geen betoog, dat een alge meene verlaging van den prijs van bet gas onder deze omstandigheden niet ver antwoord zoude zijn, omdat dit financieel nadeelige gevolgen voor de gasfabriek zou kunnen hebben, waartegen eene eventueelo zeer geringe, vermeerdering van het gas verbruik als gevolg van die prijsverlaging niet zou opwegen. Een van de middelen, om tot verhooging van den omzet te geraken is de invoering van een z. g. reductietarief, waarbij boven een zeker verbruik (waarvan de grens zoo laag mogelijk is te stellen) de prijs van heb gas daalt. Wij achten de invoering van een dergelijk tarief in het belang van de gasfabriek noodzakelijk. Een algemeen© prijsverlaging kan daarnaast wensckelijk zijn, doch behoort in geen geval als afzon derlijke maatregel aan de totstandkoming van het reductietarief vooraf te gaan. Daar kemb nog bij, zoo schreven zij verder aan Commissarissen, dat do be grooting voor bet jaar 1924, die gebaseerd is op een gasprijs van 11 cent, per M3., nog 1 in behandeling moet komen. Het is nu toch inderdaad niet gewensclib om te besluiten tob een financiëei zoo ingrijpenden maatre gel als eene gasprijsverlaging, zelfs gelden de voor een gedeelte van het jaar 1923, ter wijl de begrooting voor 1924 nog niet eens behandeld is en de geldelijke toestand van de bedrijven, waarvan de begrooting een beeld geeft, door den Gemeenteraad nog niet onder oogen gezien is kunnen worden. Waar voorts Leiden in vergelijking met andere gemeenten reeds een zéér laag ta rief heeft, meenen zij mitsdien, dat om trent de kwestie van deze gasprijsverlaging niet incidenteel thans, doch bij, of direct na, de behandeling van de begrooting voor 1924 nader beslist moet worden, met ge bruikmaking van alle dan ten dienste staande gegevens. Zooals uit een schrijven van Commissa rissen der Lichtfabrieken blijkt, oordeelt cok de meerderheid van de Commissie zulks thans wenschelijk, terwijl zij met B. en W. de invoering van een reductietarief voorstaat. i B. en W. stellen daarom voor, bet voor stel van den heer Van Eek niet aan te nemen. Verpachting buffetten in de Gehoorzaal. Op 30 April 1924 eindigt de krachlens raadsbesluit van 17 April 1919 voor den tijcl van*5 jaren met den heer W. F. van Ingen Schenau Jr. aangegane pacht van de buffetten in de Stadsgehoorzaal, in verband waarmede de pachter verzocht de exploitatie wederom voor een gelijk tijdvak aan hem op te dragen. Tegen verlenging- van de overeenkomst bestaat bij B. on W., aangezien dö hoer van Ing-en Schenau zijn verplichtingen- steeds goed is nagekomen, geen bezwaar, doch wel achten zij eenige verhoogihg van de packtsoiA met het oog op het ge bruik, dat van de Stadsgehoorzaal ge maakt wordt, gemotiveerd. De Commissie van Fabricage meende' dat de pachtsom, thans f2015 bedragende, zou dienen te worden gebracht op f 2500 per jaar, doch het komt B. en W. voor, dat een dergelijke verhooging in verband met de tijdsomstandigheden niet voldoen de gerechtvaardigd is en dat met een ver hooging tot f 2250 dient te worden vol staan. De heer van Ingen Schenau neemt met dit bedrag genoegen, waarom B. en "W. den Raad voorstellen daartoe te besluiten G entte e ntg-on tvan g er. Aan de agienida van de Maandag te boucLen Raadsvergadering is nog het vcl- gienlde punt toegevoegd: Beëedigiug van den nioiiw benoemden Gemeente-ontvanger, den lieer H. Filippo. Voorstel tot afschaffing van het TapverbocJ. Door de heeren A. I. Witmans, E. J. Cos- ter en Mevr. H. DietrichDe Rooij is bij den Raad heb volgend voorstel ingediend. Ondergeteekenden stellen voor om Arti kel 3b der verordening op vergunning- en verloflocaliteiten en logementen in te trek ken. Zij zijn tob dit voorstel gekomen op de volgende overwegingen: Do Hooge Raad beeft thans uitgemaakt dat deze verordening rechtsgeldig is en ook practisch moet zij dus thans in wer king treden. Het is niet te ontkennen dat gedurende baar bestaan-deze verordening eigenlijk niet is toegepast. De uitspraak van den Rechter in eerste instantie was zoo, dat men terecht aan haar rechtsgeldigheid kon twijfelen en bij heb opmaken van proces verbaal legen overtreding ervan moest vree zen, dat men geheel nutteloos den belang hebbenden overlast zou aandoen. Welis waar was de uitspraak van de Haagsche Rechtbank een andere, maar, bij verschil van ir coving tusschen den Kantonrechter en dezo Rc.-bvbank over do bier bedoeldo kwestie, bleef de Overheid weinig anders ever dan eerst do uitspraak van den Hoo- gen Raad. af te wachten, alvorens de veror dening in al haar gestrengheid moest wor den gehandhaafd. Inmiddels hebben zich verschillende ge legenheden voorgedaan, die de wenschelijk- heid deden gevoelen om deze verordening wederom in to trekken. In de erste plaats bleek zij opnieuw overbodig, aangezien ook in de afgeloopen maanden liet misbruik F£U1LIJËT€S$S listorisch verhaal uit liet hedendaagscke Rusland) door Narrator. (Nadruk verboden), Ik kan niet meer Alexandra, zoowel "teoed als do krachten om verder dit to rekken ontbreken mij, zoo bracht ialf weenend uit. p Gij moet Nicolaas, gij moet, en de die bier sterker was dan de man, zijn handen in de bare. Tl» &a:n het front nog niet genoeg |eid, demonstreert zich daar do zwak st nog niet ernstig genoeg? Zoudt gij, J® k(Ü2er, bet voorbeeld willen geven lafhartige vlucht? Neen, een kei- ®ag wel bezwijken, wel verpletterd ,en door den last, die op zijn schou wt, maar hem afwerpen, dat nooit I 1 keizer stond weer op, liep enkele _.Pea do kamer op en neer en dan weer 5^ gemalin toetredend, vroeg bij: jaalra wat moet ik doen tegen de ^alandscbe gevaren, die ons bedrei- a Stiirmer overdrijft, en bij het noe- 'aa dien naam schoten haar oogen vonken. ou]!!aar dö raPP0*ten, die hij, mij 5 ^jn valsch. 1 v j?.aar Alexandra, ze waren' lQ rapporten zijn, valsch, herhaalde zij op beslisten toon. Raspoetin heeft mij verzekerd, dat bij u bedriegt. Och, Raspoetin, wat weet die van de staatszaken. Nicolaas, riep ze met eenige heftig heid uit en baar gezicht werd toornig, wantrouw hem niet, 'hij is een heilige. De Czaar zweeg even, bij sprak baar niet gaarne tegen en zeker niet wanneer de keizerin het over Raspoetin bad. Maar een heilige, zoo voegde bij haar, een oogenblik later, schuchter toe, is toch geen staatsman. Bovendien, hoe zou hij weten, dat Stür- mer mij bedriegt en dat de rapporten, wel ke hij mij voorgelegd beeft, valschelijk zijn opgemaakt? Maar de Czaritsa was allerminst uit bet veld geslagen. Ik heb het u toch reeds gezegd, hij is een heilige, zoo ging ze ©enigszins opgewonden voort, hij is dooi den Hemel met bijzondere gaven begena digd, en weet daardoor dingen die voor andere stervelingen verborgen zijn. De Czaar wist, dat bij geen verdere te genwerpingen behoefde te maken, wan neer zijn gemalin haar vertrouweling Ras poetin verdedigde en opnieuw liet hij zich neervallen in zijn stoel. Dus mijn naaste raadslieden bedrie gen mij, riep bij half geloovig, half wan hopig uit. Er is geen twijfel mogelijk, ant woordde de keizerin. Maar hoe kan ik dan regceren, wan neer iedereen mij bedriegt, wanneer ik niemand vertrouwen kan. Door zelf te zien en zelf to handelen i Hoe kan ik dit doen? Door meer zelfvertrouwen en versier king van uw wil. Hem, die ernstig wil, is niets onmogelijk. Zij liield even op, om te zien, welke uit werking haar woorden op den Czaar had den, maar deze keek wezenloos voor zich uit. Andermaal trad do eerzuchtige vrouw op hem toe, greep opnieuw, als ware hij een kind, zijn handen, keek hem strak in do oogen, en voegde hem toe: Wees een man, en doe thans wat uw plicht is. En wat wilt gij dat ik doen moet, en er lag eenige angst in de stem van den Czaar. 1 Ontdoe u van uw raadgevers, die u bedriegen, antwoorde zij kalm, doende alsof zij zijn angst niet bemerkte. Graaf Stürmer ontslaan? Maar bij van sterken drank geenszins is toegeno men en integendeel uit do officieel© 'gege vens overduidelijk blijkt, dat het gebruik van strken drank bier te lande sterk af neemt. Weliswaar zjnllcn do cijfers van do opbrengst van den gedistilleerd-accijns geen zuiver beeld geven, aangezien moet worden vermoed, dat do smokkelarij en geheime fabricagevan gedistilleerd van grooten omvang zijn, maar niet mag ver ondersteld^ worden dat dezo omvang dusda nig groot is, dat alleen hieruit reeds do te ruggang van de cijfers der opbrengst zou moeten worden verklaard. Bij de toenemende malaise in het zaken leven past het aan do Overheid om het do Burgerij, ook do neringdoenden, niet moei lijker te maken, dan door dc omstandighe den reeds geschiedt. Daaronder behoort naar de meening van ondergeteekenden bot laten bestaan van een tapverbod zonder dat de noodzakelijkheid ervan blijkt. Im mers, een tapverbod. kan en mag alleen ge richt zijn tegen drankmisbruik. Heb zou in strijd zijn met den geest van den Drank wetgever en het recht van den Gemeente- wetgever om ook het gebruik van sterken drank te verbieden aan hen, die in geen •enkel opzicht de matigheid daarbij te bui ten gaan. De verkoopers van gedistilleerd ondervinden uit den aard der zaak schade, wanneer zij op de meest winstgevende da gen geen sterken drank mogen verkoopen aan welken bezoeker ook, en zij ter willo van een enkel misbruiker aan de overgreo- te meerderheid van matige bezoekers niet kunnen verkoopen wat dezo wensehen. Zoowel uit liet verloop der maanden, ge durende welke het tapverbod bestond, als daarvoor, maar inzonderheid bij bet vie ren der Jubileumfeesten is gebleken, dab voor de bevolking van Leiden een. tapver bod onnoodig is. Bij heb vieren der Jubi leumfeesten is gebleken hoe van de zijd a der drankverkoopers zelfs alles werd ge daan om drankmisbruik to weren. Zij be grepen blijkbaar zoo te moeten handelen niet alleen uit moreelo overweging, maar ook wijl goede koopmanschap zulks mede brengt, aangezien de lasten op heb bedrijf drukkender worden naarmate het drank misbruik zou toenemen. Ondergeteekenden meenen, dat de Over heid sterk heb oog gericht moet houden op deze feiten en dat men veel béter zich van' de medewerking der belanghebbenden kan verzekeren, dan deze tegen zich in heb harnas te jagen onder zekere instemming van het publiek, door verordeningen, dio zoowel de blanghebbenden al3 een groot deel van heb publiek sterk prikkelen cn wier naleving bovendien heel moeilijk te controleere.n is. De ondervinding, in andere gemeenten opgedaan, sterkt ondergeteekenden bij het doen van het onderhavige voorstel. In menige gemeente toch is .de ondervin ding, met i een tapverbod opgedaan, verre van .gunstig geweest. In de gemeente Odoorn bijv., waar een tapverbod was in- ge steld op voorstel van de S. D. A. P.- groep in den Raad, werd na eenigen tijd van dezelfde zijde het voorstel gedaan, do verordening wederom in te trekken, aange-, zien de gevolgen van het tapverbod veel ernstiger toestanden te zien gaven dan dio bestonden voor heb in werking treden van het tapverbod. Een ander voorbeeld geeft 's-Hertogenbosch, waar men het verbod om sterken drank te verkoopen tijdens de Carnavalsfeesten na eenige jaren weder in trok, omdat het zoogenaamde „droge" Car navalsfeest verre van droog bleek te zijn. Nu dit Carnavalsfeest weder gevierd i3 zander tapverbod, is men algemeen vatt meening dat de toestand veel beter is ge worden dan tijdens het tapverbod het ge val was. Men heeft ook in deze gemeente met vrucht heil gezocht in samenwerking met de georganiseerde drankhandelaren. Te Amersfoort, nog een voorbeeld uit de' vele die te noemen zijn, gaf het tapverbod evenmin de resultaten, die men ervan had verwacht. Ingesteld met bijna algemeene' stemmen, werd met groot© meerderheid kort daarna besloten het weder in te trek ken en kwam een andere verordening daat voor in dc plaats, welke sluiting voorschreef! op Zaterdagmiddag en Zondag van allai publieke drankgelegenbeden, met de be voegdheid aan den Burgemeester om daar van ontheffing te verleenen. Bij het tot stand komen dezer verordening werd d© bedoeling kenbaar gemaakt, deze onthef fing te verleenen aan' alle-exploitanten,dl© Uw vijand, zoo viel ze ijzig kalm in. Maar hij heeft bet volle vertrouwen van de Doema en bij is Do Czaritsa liet hem echter niet uit spreken. Nicolaas ik wil, dat gij hem ont slaat, herhaalde zij, en op elk woord leg de zij den klemtoon. De Gzaar begreep; dat langer verzet nutteloos was. Ga nu naar uw werkkamer, zoo ging do Czaritsa voort, ik zal zorgen dat graaf Stiirmer om 4 uur vanmiddag bij u is. Go kunt lfem dan uw beslissing mede- deelen. Zij nam daarop den Gzaar, die nog al tijd wezenloos voor zicli uit zat te staren, bij de band en geleidde hem naar zijn werkkamer. Des middags 4 uur werd Graaf Stürmer bij den Gzaar aangediend en twintig mi nuten later verliet de eerste minister bet paleis. Den volgenden dag bracht de pers de mededeeling, dat graaf Stürmer zijn ontslag had ingediend. Iedereen giste naar do oorsaak, jnaar slechts zeer enkelen wisten het. Maar de Tsaar had in deze moeilijke dagen weer oen goed vriend van zich af- •gestooten en door een tactlooze daad het naderend onheil verhaast. HOOFDSTUK II. De Czaar naar het front. Het ontslag van Minister Stürmer en do benoeming van diens opvolger in den persoon van den conservatieven en reac tionairen minister Galitzin wekte zoowel in politieke als militaire kringen in Pe tersburg, de grootste verbazing en ver ontwaardiging. Stiirmer behoorde tot die gematigde regeerders, die do steeds drei gender wordende ontevredenheid wilden kalmeeren, door 'aan ernstige grieven der bevolking tegemoet te komen; Galitzin daarentegen behoorde tot die partij, die elke poging tot verzet, elke demonstratie van ontevredenheid met geweld wilde on derdrukken. Do partij van Galitzin was echter in de laatste maanden ver in de minderheid ge komen. Diegenen die eenigen kijk op de werkelijke toestanden in Rusland, die zeer dreigend waren, nog niet hadden verloren, begrepen, dat in de huidige sitiatio met geweld niets meer te hereiken was. In de revolutie van 1905 was dit nog ge lukt met heel veel moeite, maar toen was de ellende onder de bevolking niet zoo groot als thans, was het leger niet aan het front en waren de manschappen veel meer 'betrouwbaar. Een geweldspolitiek in de huidige om standigheden was een spelen met vuur, 't was de dreigende revolutie -verbaasten, kortom bet was een in do kaart spelen van de revolutionaire leiders, die door de Duitsckers aan bet front in Galicië Rus land waren binnengesmokkeld en daar in met Duitsck geld overal het zaad der revolutie zaaiden. De enkele ingewijden, die den Gzaar en zijn omgeving kenden, wisten wel, wie in dezen ongelukkigen misgreep weer d© hand had gehad en deze situatie kennend© begrepen ze ook, hoe machteloos hun.ver-! zet was. De Gzaar was wel te overreden, helaas maar al te gemakkelijk, maar wanneer d© keizerin eenmaal een besluit genomen had dan was dit onwrikbaar. In den middag volgend op de publicatie! der min is ter wisseling liet Grootvorst Mh ckael Alexandrowitsj zich aandienen aan; bet paleis van Grootvorst Nicolaas. i Grootvorst Michael was een van die in-* nemende figuren, zoowel door zijn jkarakk ter als door zijn uiterlijk. Hij had de goede inborst van detf Czaar, maar was tevens een man met eeijt. sterken wil en niet ontbloot van eenigtj politiek inzicht. Zoodra hij de werkkamer van groot-ji vorst Nicolaas binnenkwam, begreep dez^, het doel van zijn komst. CWordt vervolgd)..;

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1923 | | pagina 7