"buitenland 5e Jaargang. DINSDAG 16 OCTOBER 1923 Wo. 4282 peABONNEMENTSPRlJSbedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal. Bij onzo Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal, (franco per post I 2.95 per kwartaal. get Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor- litbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd londagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. Bureaux: RAPENBURG No. 10 TEL. INT. 935 GIRONUMMER 103003 - LEIDEN POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone adver.tentlën 3D cent per regel-* Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het u dubbele van het tarief berekend. Kleine adverlsntiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin' betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop 10.50. lit nummer bestaat uit twee adem Ie toestand in het Roergebied. Separatisten en anti-separatisten. Aken en Trier. ;ondag heeft te Aken een grooto open- ht-bijeenkomst tegen de separatistische feging in het Rijnland plaats gehad, "schatting werd hieraan door 8 A i personen deelgenomen. Als spreker jp de Rijksdagafgevaardigde Joos te Üchen-Gladhack. ]Sfa afloop trok men iptocht door de stad. Doch bij de Ja- itrasso schoen het, alsof het tot onlus- iu komen. Eenigo als separatist be staande personen, die daar in een stonden, werden door do demon- nten uitgejouwd. Door een patrouille gische soldaten en eenige Duitsche 15 tie-agenten werden zij in bescherming &men. hetzelfde tijdstip dat te Aken onstiatie tegen het separatisme plaats werd te Trier door de separatisten wapenschouw gehouden. Er waren cheidene extra-treinen ingelascht om separatistische partijgangers uit het iland en het Moezelgebied naar Trier ransporteeren. Hier waren van mili- zijde uitgebreide maatregelen dhaving der openbare orde genomen, surveilleerden slechts weinig Duitsche lie-agenton; geen van allen mengden i\ zich in het organiseeren van den op- I. Hier en daar werd een enkele j|| impere opmerking aan het adres van leparatisten gericht, doch over het al- een had de betooging een rustig ver- I Een rustige dag te Dusseldorp. van gisteren is rustig voorbij 0 ian. De politie heeft een groote hoe- heid gestolen goederen opgespoord in aan de geplunderde maga- m grensden. De bezettingsautorifeiten len 16 raddraaiers gearresteerd. Een (al van hen zal voor den krijgsraad ihlstaan wegens het dragen van ver in wapenen. De anderen zijn aan de politie overgeleverd. lieuwe phase in de herstelkwestie. et Belgische pl szien het feit, dat de regeeringen' van ikrijk, Engeland, Italië en België het hans over eens zijn om de Belgische nische studies, betreffende de Duit- belalingscapaciteit, aan de Commis- ran Herstel voor te leggen, is de kwes in de instelling van een internationale door de Britsche regee- was voorgetseld, en welke commissie 1 zou zijn met de behandeling van aangelegenheid, weer van de haan. en kan zeggen, dat door dit accoord erstelkwestie is een meer actief sla- is gelreden, temeer, daar do Duit- regeering, die door het Grijsboek lis heeft gekregen van deze Belgische den Belgischen gezant te cki lijn heeft medegedeeld, dat zij ze van jr ichl acht en dat zij zelfs met eenige 5ch 'U5ins daarvan accoord gaat. ejt is do eerste maal, dat de debiteur onderzoek van een der credileuren keurt. C' v. H. zal onmiddellijk de Belgi- technischo voorstellen onderzoeken, 'rband met de Duitsche middelen om do schadevergoedingen te voldoen DE ECONOMISCHE CRISIS IN DUITSCHLAND. De nieuwe ssidstandaard. fteods nieuwe clichés? 1 rijkskabinet is gistermiddag om 4 'jeengekomen om over den nieuwen hndaard te beraadslagt verwachtte in den loop vaji heden- het decreet, waarbij de nieuwe woonstilueerd wordt. I technische moeilijkheden, die het uit de rentemark in den weg staan, zoov?r al overwonnen, dat volgens jcrmaiiia" het cliché van het nieuwe NP'er al klaar is. zal het nog wel veertien dagen ^oor het in omloop gebracht kan fa verband daarmede hoort men meer geruchten over het uitgeven obligaties, voornamelijk om den 1 buQ oogst te betalen. Wel 5 verschillende geldsoorten? »e?ni ''^ontagmorgen" zou het tifn ei'P yan den minister van Fi- ^er den dezer dagen in te voe- viif Substandaard niet minder die -rs.Ellende geldsoorten omvat en,? "et dan ook slechts lijdelijk, t7u7h.ful!^ bestaan. g*ljot zal volgens het project van den directeur der Darmstadter Na- tionalbank, dr: Hjalmar'Schacht, doör de rijksbank worden uitgegeven. Daar ech ter voor de uitvoering van het plan ge ruime tijd noodig is en ter bevrediging van den landbouw toch oen waardevast geld noodig is, wil men in het tusschen- sladium, volgens het plan van dr. Helffe- rich, voor den landbouw in de eerste plaats ©en geldsoort invoeren, die gebaseerd is op hypotheken van den landbouw. De nieuwe biljetten, waarvan de naam nog niet vaststaat, zullen later kunnen worden omgewisseld. De regeering zal uit het nieuwe geld een belangrijk credi.ot ontvan gen. In het tusschenstadium zal de papier mark blijven bestaan. Een vaste waarde verhouding tusschen de papisrmark en de overige geldsoorten ligt niet in de bedoe ling. Het lot van de papiermark blijft aan de beurs overgelaten. Verder wil men nog overgaan tot de uitgifte van deviezencerti- ficaten. Deze deviezencertificaten zijn vol gens het plan van den economischen re dacteur van het „Berliner Tageb-att" dr. Felix Pinner, certificaten, die de rijks bank geeft aan iederen bezitter van devie zen, die deze bij haar deponeert. Tevens zal ten tweede inschrijving op do goud- leening worden opengesteld. De dekking daarvan meent men te kun nen vinjden door heffing van bepaalde be lastingen, die waardevast zullen zijn. Do goudleening zou het karakter van wettig betaalmiddel krijgen. Behalve deze geldsoorten zou dan nog komen ©en waar devast giro-geld, doordat do rijksbank een giro-verkeer in goud zal openen. Do Franscho franc betaalmiddel. Eenige bankinstellingen te Mainz zijn er toe overgegaan, hun personeel in Fran- sche francs te betalen. Aangezien ook door de spoorweg-regie de in haar dienst zijn- do arbeiders met Fransch geld worden be taald, valt dus in het Rijnland op een dub bele valuta to rekenen, gelijk een jaar ge leden ook in het Saargebied het geval was De ongeregeldheden. Lovensmiddelenrelle t j es te Leipzig. Gisteren hebben weer vrij ernstige le vensmiddelenrelletjes plaats gehad, die vooral .gericht waren tegen de levensmid delenwinkels. Verschillende winkeliers voorkwamen de plundering hunner maga zijnen door de gratis-uitreiking van brood en margarine aan hen, die zich als werk loozen konden legitimeeren. Hier cn daar vonden botsingen tusschen de werkloozen en de politie plaats, terwijl do markthallen door do politie moesten worden gesloten. De meeste winkeliers in de hoofdstraten hebben hun étalages ontruimd en hun winkelruiten met hekken beschut. Een. groot aantal hakkerswinkels werd leeggehaald. Do werkloosheid is zeer groot, een aantal arbeiders werken in het geheel niet, terwijl sommigen twee of drie dagen per week werk hebben. Duurterelletjos te Berlijn Gisterochtend onstond voor een bak kerswinkel in de Wiesenstrasse to Ber lijn een oploop. Er waren spoedig onge veer 50 personen bijeen. Enkelen drongen den winkel binnen en maakten zich meester van den brood voorraad, ter waar- dev an circa 40 milliard mark. Do -daders ontkwamen. Een samenscholing van on geveer 2000 personen, vermoedelijke werk loozen, in dezelfde buurt, werd uiteenge jaagd. Gistermiddag werden in de Borlijnsche voorstad Neuköoln talrijke hakkerszaken geplunderd. Men slaagde er in eenige plunderaars te' arresteeren. In do Ackcr- strasse trachtten werkloozen een demon- stratio te organiseeren. Hierbij werd aan een politieagent zijn vuurwapen ontrukt. In 't nauw gebracht, loste de beambte vier schoten, waarop de menigte uileen stoof. Tot dusver is niet vastgesteld, of iemand gekwetst werd. Talrijke communisten te Hildesheim gearresteerd. Zondag was to Hannover een bedrijfs- congres voor Neder-Saksen bijeengeroe pen. De organisatoren van dit congres voerden de opgekomen communisten ech ter naar Hildesheim, waar het congres echter niet doorging. Twee-en-zeventig be kende communisten uit Hannover werden n.l. in hechtenis genomen. Tevens werd ©en zeer uitgebreid materiaal, waaronder mobilisatie-plannen, in beslag genomen. Tevens werd door de politie de poging verhinderd, om het te Hildesheim afge broken congres te Alfeld voort te zeiten. Dreigende conflicten in Saksen. De militaire bevelhebber contra do roode regeering. Do sedert do proclamatie van den uit zonderingstoestand in het. Duitsche Rijk voor Saksen benoemde miliiaire bevelheb ber, luitenant-generaal Müller, heeft een aantal maatregelen genomen legen zekere misstanden, welke onder do in Saksen be staande regeering van de. linkerpartijen zijn ontstaan. Deze maatregelen leveren echter een groot gevaar op voor een con flict met de soc. dem. en communistische leden der regeering. Zoo verbood liij de vorming van alle proletarische Hundertschaften en derge- likje organisaties cn verklaarde tevens de bestaande Hundertschaften ontbonden. Voorts eischte hij de afgifto van alle zich in particulier bezit bevindende wape nen. Ook de vorming der- z.g. comité's van actie werden door hem verboden. Indien men nu bedenkt, dat juist de or- ganisatio van oen afweerfront tegen natio nalistische en reactionnaire elementen, on der bescherming van de proletarische Hundertschaften tot het program behoort van de regeeringen Saksen en Thüringerif kan men zich voorstellen, dat de doorvoe ring van deze maatregelen van den mili tairen bevelhebber, groote moeilijkheden zal opleveren. Do Saksische regeering acht, naar ver luidt, de nieuwe verordeningen van gene raal Müller betreffende do opheffing der proletarische Hundertschaften cn de inle vering der wapens en het verbod van co mité's van actie onwettig. De verordenin gen hadden, naar do meening der regee ring eerst door den Saksischen civielen commissaris Meyer goedgekeurd en gecon trasigneerd moeten worden. Do civiele commissaris is telefonisch door de regeering op de hoogte gesteld en zal morgen aan generaal Müller de ophef fing van do verordeningen voorstellen. Men is over don loop der dingen in regee- ringskringen nogal opgewonden. Densmarken. De kwestie-Groenland. Een Deense k-N o o r s c h conflict? Gemeld wordt, dat het Deensche parle ment heden in geheime zitting is bijeen geroepen. Men meent te weten, dat de besprekin gen zullen loopn over het Deensch- Noorsch geschil betreffende Groenland, dat in een critiek stadium is gekomen door het plotseling afbreken der onderhande lingen over deze kwestie. Zwitserland. Hat proces fegon den moordenaar van Worofski. Bijna honderd getuigen gedagvaard. Voor het op 5 November te Genève aan- vangendee proces in zake den moord op den Russischen gedelegeerde Worofski, zijn bijna honderd getuigen gedagvaard. Onder hen bevindt zich ook een Ameri kaan, die gedagvaard is door den verde diger van den moordenaar, die speciaal voor deze aangelegenheid uit Washington is gekomen. Voorts behooren hiertoe tal van vertegenwoordigers der Russische aristocratie. Men verwacht, dat het pro ces circa 10 dagen zal duren. Turkije Angora hoofdstad van Turkije. De Nationale Vergadering van Angora heeft een wetsvoorstel aangenomen, waar bij Angora tot hoofdstad van Turkije wordt gemaakt. Do Turksche ministerraad heeft gedele geerden aangewezen om met de Ameri- kaansche gedelegeerden de schadeloos stelling le regelen, welke moet worden uitbetaald aan do Amerikaansche bur gers, wier belangen tijdens den oorlog werden geschaad. Amerika. 700 iandverhuizers door een aanvaring gedupeerd. Zondag werden door de immigratie-auto- riteiten 55 "tweede-klasse en 650 derde- klasse passagiers uit Groot-Britannië aan gehouden, doordien het Britsche quotum voor de maand October reeds bereikt was. Dg afgewezenen vertrokken uit Engeland per s.s. „Scutia", dat aan de Ierscho kust in aanvaring kwam met de „Codric". De immigranten gingen daarna op een an dere boot over, welke lien naar New-York bracht. Door deze aanvaring kwamen zij buiten hun schuld te laat te New-York aan, weshalve tegen hun afwijzing een be roep zal worden gedaan op de regeering te WashiD®'"" Rritsch-lndië eiders Arrestatie van nationalistische in Britsch-lndië. Op last van de Pcndsjaat-regcering zijn twintig leiders van de Sikhs en Akali's ge arresteerd. Zij worden or van beschuldigd tegen de regeering te hebben samenge spannen en liet volk tot opstand te heb ben aangezet. Nog meer arrestaties zijn le verwachten. De politie heeft een inval gedaan in het hoofdkwartier van üc Aka li's en de bureaux laten sluiten. üuitenl. üerichfen Het Fransche stoomschip „Marie Louise" gezonken. Het Fransche stoomschip „Marie Loui- so", is in de Golf van Biscaje, op dui zend meter afstand van het eiland Yen geloopeu op het wrak van een gezonken duikboot. De stoomboot werd daarbij dermate be schadigd, dat zij eenige uren later zonk. Do bemanning wist zich bijtijds in de sloepen to redden. Gevlucht. Naar de „Libre Belgique", uit Brugge verneemt, is de bemanning van den on langs te Zeebrugge wegens contrabanda aan den ketting gelegden Nederlandschen schoener „Zeehond" in de richting van de Nedcrlandsche grens gevlucht. In auto's werden de negen vluchtelingen ach terna gezet, doch zonder succes. De waarde van de aan boord van hot schip in beslag genomen koopwaar wordt op ruim c-en millioen francs geraamd. Draadlocze telefonie op treinen. De zakenman, die per mailstoomer reist behoeft geen oogenblik van liet etmaal verstoken te zijn van gemeenschap met zijne relaties aan den wal. De draadlooze telegrafiehinstallalic aan boord staat steeds gereed om zijn telegrammen te ver zenden of op te nemen. Anders was het gesteld hij het reizen per spoor. Niet, dat het onmogelijk was vanuit een rijdenden trein met behulp van draad looze telegrafie of telefonie berichten uit te zenden, doch de moeilijkheid was steeds om dit over een practisch bruikba- ren afstand te doen. De reikwijdte van een draadloos zendstation hangt voor een groot deel af van de hoogte van de gebe zigde antenne. Maar op een trein is de hoogte van de antenne bepaald door do noodzakelijkheid, dat deze onder bruggen of door tunnels moet kunnen passeeren. Bij het uitdenken van een bruikbaar draadloos telefoon-systeem heeft men nu partij getrokken van de omstandigheid, dat over het algemeen telegraaf- en tele foonlijnen langs de spoorwegen zijn aan gelegd. Met behulp van een zeer lage, over de daken der spoorwagens aangebrachte antenne wordt nu olectrische energie ge- inducoerd in de gewone telefoonlijnen. De draadloos af te leggen weg is dan zeer kort en de zender kan daarvoor van zeer beperkte capaciteit zijn. Indien de reiziger nu telefonische ge meenschap wensclit met een relatie in een langs do lijn geleden stad, belt hij een voudig vanuit den trein de verlaagde tele fooncentrale or», geeft het nummer van den aangeslotene en verkrijgt juist als in de stad het gesprek, dat hij verlangt of ook al tout conune chez nous het verkeerde nummer. Het gecombineerde draad- cn draadloo ze telefouie-syslcem is uitgewerkt door de firma Hupth te Berlijn. Beroemde handchriften gestolen. Naar uit Berlijn wordt gemeld, hebben dievn ingebroken in de toonkamer van het kasteel te Marburg en daar befaamde documenten gestolen, die de handteekenin- gen dragen van Pepijn v. Herstal, Karei den Grootcn, Luther, Gustaaf Adolf en an dere figuren uit de EuTopeesche geschie denis. Be gestolen documenten maakten oorspronkelijk deel uit van de archieven der laudgravcn van Hessen-Kassei. Aan het gevaar ontsnapt. Toen oen tiental meisjes een smalle spoorwegbrug to Ottawa (Canada) over staken, kwam juist een trein in volle vaart aangestoomd. De leidsters van het troepje beval de meisjes plat tusschen de rails te gaan liggen. De trein reed over de meisjes heen, zonder er één te raken; doch een vrouw, die het gevaar had zien aankomen en was toegesneld, werd ge grepen en gedood. De verongelukte „Ncrmandië" De Parijsche redacteur van do „Msb." seint d.d. 15 October: In den loop van den Zondag zijn op het strand nog 5 lijken aangespoeld van opvarenden van de „Nor- mandië". De lijken zijn naar Le Havre overgebracht. Auto-Gngeluk in Zuid-Frankrijk. In do Pyreneeën heeft zich opnieuw een groot autocar-ongeluk voorgedaan. Een koorverceniging uit Bagncres de Bi- gorre was naar Saint Savin per autocar gegaan, om daar bij een kerkelijke plech tigheid te zingen. Het gezelschap bestond uit 12 personen, meest dames. Terugkcerende vanBagncres is op den weg van Davantaignc, op den rechter oever van do Gave, de auto van den weg gereden en oen paar meters lager op de Alpenweide gevallen. De inzittenden zijn gewond, verscheidene ernstig. Esperanto cn de Volkenbond. Do Volkenbond heeft do resolutie van do Commissie voor Intellectueelö Sameu- HET VOORNAAMSTE NIEUWS* BUITENLAND. Een nieuwe phase in de herslelkwesfie. Overeenstemming omtrent de Belgischs technische studies. Hat nieuwe geld. Vijf verschillende geld soorten te wachten. Dreigende conflicten in Saksen. Een Deensch-Nocrsch conflict? BINNENLAND. Een nieuwe Postchèrjue- en Giro-Dienst. Een wet op dc in- en uitvoer van eieren. LEIDEN. De Leidsche Missie-Week. Uitslag der Loterij. .(Zie advertentierubriek). werking betreffende Esperanto niet aan genomen. De U. E. A. (Esp.-lVereldbon-d) deelt hieromtrent mede: Van do besluiten der Commissie voor Intellectueelö Samenwerking is die, welke het onderwijs van vreemdo* talen aanbe veelt hoven oen kunstmatige wereldhulp taal, het eenige, die niet door den Volken bond is aangenomen. Een aantal afgevaardigden, waaronder Lord Robert Cecil, achtte do resolutie niet aanneembaar wegens do belangrijke vor deringen van het Esperanto gedurende het laafsto jaar; zoo is in Brazilië, welks af gevaardigde verleden jaar Esp. in den Volkenbond bestreed, door hot parlement sedert kort in wet aangenomen, welke Es- peranto-examens invoert op alle normaal scholen. Do rapporteur werd genoodzaakt dc re-i solutie van de Comm. v. In teil. Samen w. terug te nemen. BINMENLAN8» R.-K. UniVersiteii. Aanvang colleges. De Rector-Magnificus der R.K. Univer siteit verzoekt ons ter kennis te brengen, dat de eerste colleges zullen gegeven wor den op Vrijdag 19 October. Elk der pro fessoren zal den datum, waarop hij zijn colleges zal beginnen nader ad valvas bekend maken. In de eerste Senaalsvergadering, gehou den op 13 October, werd gekozen tot secre taris van den Senaat prof. mr. dr. J. van der Grinten. Tot assessoren van den rec- tor-magnificus werden gekozen de voor- zi'f?rs der theologische en Juridische fa- cu'.teit: prof. Mag. De Langen Wendels en prof. mr. dr. Raaymakcrs (plaatsvervan ger prof. mr. P. Bcllefroid). Tot archi varis van den Senaat werd gekozen, met ingang van 1 Nov., de benoemde bi bliothecaris prof. dr. H. de Vries van Hee- kelingen. Alsnog zal gelegenheid gegeven worden zich als 'student bij den Rcclor-Magnificus te laten inschrijven op Maandag 22 Octo ber te 10 uur en op Dinsdag 23 October te 11 uur in de Rectorskamer (Hoofdge bouw). Do Commissie van Organisatie doolt mede, dat tot assistent voor het Fransch benoemd is de Z. E. Paler R. van Geel kerken S. J., leeraar aan hel Ganisius- College te Nijmegen. De salarisvermindering. Hot wetsontwerp dezo w c c 1c to wachten. Naar de „Tel." verneemt, heeft liet wets ontwerp, betrcffendo salarisvermindering der ambtenaren den Raad van State reeds verlaten cn is do indiening bij do Twccdo Kamer deze weck te wachten. Een wet op den in- cn doorvoer van eieren Vanwege het Departement van Binncn- landscho Zaken cn Landbouw is oen wets ontwerp samengesteld dat beoogt, bij den invoer van eiren dc verplichting vc\>r to schrijven, dat dezo op duidelijke en or.uit- wisehbare wijzo gemerkt zijn met dcn'naam van het land van herkomst. Deze wet houdfc verband met in Engeland in voorbereiding zijnde maatregelen van dc Marcbandiso Marks Amendment Act. Men wil voorkomen, dat in do toekomst minderwaardige buitenlandse'no eieren via ons land en gemerkt als Nederlandcebe eieren in Engeland kunnen worden ge voerd, waardoor do goede naam van bet» Nederlandsclfb ei op dc Engelscho mnrkfe in gevaar zou worden gebracht. Eenigo landbouwersorganisaties en bon den van houders van pluimgedierte hebbert reeds hun instemming met dit ontwerp be tuigd. R- Crt." De Girodienst. Een nieuwe instelling te verwachten? Naar dc „Tel." vernoemt, hebben do plannen van do rc organisator on van den

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1