OeABONNEMENTSPRIJS bedraagt bi] vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal,
gij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal.
Franco per post I 2.95 per kwartaal.
(jet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal* bij
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllüs
londagsblad 9 ct.
—j voor-
Geïllustreerd
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feesldagen I.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. 935 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. IL
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone adver&enliën 30 cent per regel-»
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
u dubbele van het tarief berekend. u
Kleine adverïenftfën, vart ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver
huur, koop en verkoop IO.50.
pil nummer bestaat uit twee
bladen.
Vlootwet en bedrog.
Troelstra heeft 'n keer gezegd: „Je moet
do ^temmen niet tellen, maar wegen". Hij
ïad gelijk tot op zekere hoogte, hoewel
ilks toch verre van „democratisch" is.
Nu zal hij echter de stemmen wel weer
;illen tellen en niet wegen, als straks
rorden opgeteld de namen op de lijsten
an liet door de S.D.A.P. georganiseerde
'olksjietitionnement tegen do Vlootwet.
Iveral, in alle plaatsen, zullen de socialis-
jn rondgaan met lijsten om te teekenen
jgen de Vlootwet.
N a t u u r 1 ij k zal geen enkele
,_tholiek op zulk een lijst zijn naam
dien, ook al is hij persoonlijk geen
oorstander van de Vlootwet.
Hij zal zulks om verschillende redenen
>t doen daarom alleen al niet, omdat
socialisten met die actie heel wat meer
doelen dan alleen te ageeren tegen de
lolwel!
Hij zal zulks niet doen,ook alwillen roode
opagandisien hem bedriegen op de
jze, waarop A. B. IL (Kleerekooper)
dat in „Het Volk" leert.
:e toch geeft den huisbezoekers, die
;aan met het petitionnement het vol-
9enl
Sant
ïkeninj
Ga
b
opj
II
het
Ja gaat er naar toe met het petitionne-
nt, je legt ze de lijst voor, je vraagt om
naam tegen de Vlootwet.
beginnen over Geloof.
(ij zegt: "„tegen de Vlootwet, vrindl"
!e beginnen over Oranje.
het Ra I'i zeS': »tegon de Vlootwet, juffrouw!"
iteden: k beginnen over Christendom, klas-
slryd, Troelstra, warme soupers, Rus-
de burgerwacht
rbOl! hj zegt: „Enkel tegen do Vlootwet,
lo menschen!"
hl je schuiten bouwen voor Indië.
tre lieden? Het geld ontfutselen aan
blenaren en werklieden: besparen op'
zevende leerjaar van de kindDren;
i uit indirecte belastingen op tabak,
thee; bezuinigen op ziekteverzor-
a* ouderdomsron'Q of uitkeering aan
voora jiaozen? En wil je dan de opbrengst
9 ói dat fraais, gevraagd zoogenaamd
het tekort te dekken op de Staatsbe-
>orraad |oling, in liet water gooien tussohen
O verb renlndië? Wil je van je zoon een ma
st f |üo, van je dochter een matroze rrmoe-
een matrozenweduwo maken? En dan
voor een vloot, waarvan de vaklui
gen, dat-ie voor niks deugt bovendien,
dat Engeland of Amerika er in één
lichting id-omdraaien mee zal hebben
Dat moet je ze vragen. Dat, niets meer,
en tier s anders. Géén afdwalingen, géén uit
ingen over Geloof, géén zijpaadjes
de Kerk
foor of tegen de Vlootwetl
ft'ij hebben in bovenstaand citaat een
£0 KOlll ordjo vet gedrukt, omdat daarin zoo
er ligt uitgesproken de wei-bewuste
dri o g e r ij van 'n volksvoorlichter
het Kamerlid Kleerekooper.
'e heer Kleerekooper weet heel
ed, dat de opbrengst van. de bezuini
gen (tusschen haakjes: van bezuinigin-
het bedrag der sociale verzekerin-
is niets bekend!) niet z o o g e-
imd dient om bet tekort te dekken
de Staatsbegrooting, maar inder-
d; dat die bezuinigingsmaatregelen
noodig zullen zijn, indien wij geen
Iwet krijgen!!
'at alles weet de heer K. en toch
hij zóó. Hij kan niet tegen
teken, dat hij op deze wijze de
achen welbewust bedriegt,
fin gewaarschuwd man" geldt voor
'en weet nu,.welke praatjes er aan de
zullen worden verkocht bij de
Ié propaganda.
jorsti
U UU!
Katholieke pers en ambtenaren.
»P een vergadering van Katholieke on-
W3nSC,( ^Ijzers, gisteren te Leiden gehouden,
3esPr der door een der aanwezigen over ge-
jjSjl, dat de Katholieke pers niet kiest
'^jde der onderwijzers of der amb-
1X1,1 in hun oppositie tegen de drei-
voors* do salarisvermindcring. Wij hebben
eindig' '.kunnen bemerken, of alle of vele aan-
alloo?' ?en Zlch met deze klacht konden ver-
N.
•n
vani2-
vandif
:lï
ven, dat critiek op, oppositie tegen een
deel der bezuinigingsplannen der regee
ring niet a priori is te veroordeelen,
maar gemotiveerd en gerechtvaardigd kan
zijn. En, dat met dit „deel der bezuini
gingsplannen" niet op de laatste plaats
de salarisverlaging werd bedoeld, was o.
i. niet onduidelijk!
Vervolgens, dat er in de Katholieke
pers woordelijk is geschreven geworden:
De regeering heeft niet alleen er voor te
zorgen, dat de gulden „veilig" wordt ge
steld, maar evenzeer beeft zij er voor te
waken, dat „veilig" worde gesteld de
menscbelijke arbeidskracht! Een goed
verstaander
Wij geven echter toe, dat er in de wij
ze, waarop de Katholieke pers over de
dreigende salarisvermindering beeft ge
schreven, een aanleiding kan worden ge?
vonden voor de bedoelde klacht maar
dan ook o.i. niet meer dan een aanleiding,
geen voldoende grond.
Do Katholieke pers is n.l. in deze vrij
„gereserveerd" geweest; naar veler smaak
misschien tè voorzichtig.
Doch in dit stadium kan er, naar onze
besliste overtuiging, niet anders worden
geschreveD.
Wie een storm ontketent, moet, zoo hij
later voor den plicht zou komen te staan,
dezen te bezweren, zich daartoo ook bij
machte weten.
Wie radicaal afbreekt, moet óók, zoo
noodig, geheel kunnen opbouwen.
Wie ""met beslistheid zegt, dat iets an
ders moet geschieden, moet ook kunnen
èn willen zeggen: hoe het anders moet
geschieden.
En dat laatste kan de Katholieke pers
niet zoo gemakkelijk doen. En, als zij het
wel zou kunnen, zou het-dan misschien
momenteel wel raadzaam zijn liet te doen?
Wij meenden deze enkele opmerkingen
te mogen maken over Katholieke pers en
ambtenaren natuurlijk (dat behoeft
niet gezegd) daarbij alleen sprekend voor
ons zelf.
120»
f van
ons echter geoorloofd, hierbij op
■fken, dat deze klacht ons niet? ge-
l schijnt al is er ook een aanled-
F voor te vinden.
13 niet gegrond. Zoo men niet alleen
blad, maar ook een gewestelijk
leest (èn de redactioneele ar-
do rubriek uit de pers), dan
meenen wij, kunnen consta-
ri.;7" er uitdrukkelijk (in onge-
L ee' do Katholieke pers) Lj gesenré-
sfeesprf fa èn
len Hcs: (l men,
ksiena
BUiTEMLAMP
De bezetting van het Roergebied
het lijdelijk verzet opgeheven
He! besluit.
Een regeieringsproclamati.e.
Gisteren heeft de Rijksregcering een
proclamatie tot het Duitsche volk uitge
vaardigd, waarin zij te kennen geet dat
wegens den financieelen noodtoestand van
het Rijk, liet onmogelijk is het lijdelijk
verzet langer te ondersteunen. In de afge-
loop week bereikten de onde^euomgen
voor Rijn en Roer de som 3000 billioen
Mark, in dezo week is minstens de verdun-
beling van -dezo som te verwachten.
De rijkspresident, alsmede de rijks
regering verklaren plechtig ten ovey~
staan van het Duitsche volk en de geheele
wereld, dat zij zich met geen overeen
komst zullen accoord verklaren die ook
maar in het minst er toe zou leiden, dat
één enkel stukje Duitsch grondgebied van
het rijk wordt afgescheiden.
Een rede van Stresemann.
De commissie voor buitenlandsche aan
gelegenheden van den Rijksdag is gisteren
bijeengekomen om van de verklaring van
den Rijkskanselier in zake het opgeven
van het lijdelijk verzet kennis te nemen.
Behalve de Rijkskanselier waren de mi
nisters van de belangrijkste departemen
ten aanwezig.
In zijn rede gaf de Rijkskanselier een
beeld van de buitenlandsche politiek se
dert het optreden van het nieuwe halnnet.
Dc regeering heeft besloten het lijdelijk
verzet op te geven en zal daarom de ver
ordeningen intrekken, welke op de door
voering daarvan betrekking hebben.
Het lijdelijk verzet heeft, zoo betoogde
de Rijkskanselier, het hoogtepunt over
schreden en zijn aanvankelijken moreelen
steun langzamerhand verloren.
Bij de onderhandelingen, waarvoor men
thans komt te staan, moet vóór alles ge
streden worden voor do invrijheidstelling
der uitgewezenen en in het bijzonder voor
de groote politieke kwestie, do toekomst
van liet Duitsche Rijnland en het Roer
gebied.
Bij het debat stelden de sprekers der
Isociaal-democrat e'n< van het
Centrum, der D u i t s c li e V o 1 k s
p a r t ij en van de democraten zich
achter de regeeringspolitiek.
De Duitse li-n a t i o n a 1 e afgevaar
digde, dr. Hellerich, stelde den e i s c h,
dat na de opheffing van liet lijdelijk ver
zat met Frankrijk gebroken
z o u w o r d e n.
Da communistische vertegenwoordiger
verklaarde, dat alleen een arbeiders- en
boerenregeering het lijdelijk verzet be
hoorlijk had kunnen likwideeren.
Besluiten werden niet genomen.
Het groote politieke debat in den
Rijksdag is tot de volgende week uitge
steld, omdat men wil afwachten, welke
uiU\Giking het cx^ven van bat lijdelijk
verzet eenerzijds in de bezette gebieden,
anderzijds in Beieren zal hebben.
DE DREIGENDE BURGEROORLOG.
Activiteit der regeerings-tegenstanders.
De communisten.
De communisten verspreiden op het
oogenblik overal een strooibiljet, waarin
het opheffen van het lijdelijk verzet een
verraad aan het Duitsche arbeidende
volk wordt genoemd, omdat het 't begin
betcekênt van de afscheiding van het Rijn
en Roergebied van Duitschland. De „regee
ring van de capitulatie en der uitbuiters",
de regeering-Sresemami-Hilferding, moet
weggejaagd en door een regeering van ar
beiders en boeren worden vervangen, zoo
heet het daarin.
De recht s-radicalen.
De rechts-radicalen ontwikkelen, even
als de communisten, een groote activiteit.
Men houdt rekening met de mogelijkheid,
dat zij over het geheele rijk het parool
zullen geven tot het optrekken tegen de
regeering van Stresemann en tot sabotage
van diens buitenlandsche politiek. De
rechts-radicalen vooral schijnen een uiterst
krachtige organisatie van hun strijd
krachten voor te bereiden, ten einde ieder
oogenblik te kunnen mobiliseeren.
Tal van rechtsradicalen
gearresteerd.
De politieke politie heeft een groot aan
tal leidende persoonlijkheden van de
rechts-radicalen in hechtenis genomen.
Bijzonderheden hieromtrent worden ge
heim gehouden, daar het onderzoek in
deze aangelegenheid nog voortduurt.
De separatisten.
De Keulsche pers is eenstemmig van op
vatting, dat de Rijnlandsche separatisten,
het oogenblik van het opgeven van hot lij
delijk verzet gunstig achten voor de stich
ting der Rijnland-republiek.
Zondag 30 September a.s. wordt er te
Dnsseldorp een vergadering van separatis-
De Pruisische regeering acht zich
voldoende beschermd.
De Pruisische minister van Binnen-
landsche Zaken, Severing, heeft in een
buitengewone vergadering van het Prui
sische kabinet een uitvoerige rede gehou
den betreffende den politieken toestand.
Hij legde de'verklaring af, dat de vraag,
of de regeering voldoende beschermd mag
worden genoemd tegen eventueele pogin
gen tot saboteering van de regeeringspo
litiek en de daarmede samenhangende po
gingen tot oproer, volkomen bet-
vestigend kan worden beant
woord. -
Hij drong er echter ten sterkste op aan,
dat onmiddellijk maatregelen zullen wor
den genomen, ter verbetering van den toe
stand van dat deel der bevolking, dat ten
gevolge van de crisis een steeds zwaar
deren strijd om het bestaan heeft te voe
ren. Zoo stelde Severing o.m. voor, dat
van regeeringswege maaltijden aan de be
volking worden verstrekt, ten einde hen,
die er het ergste aan toe zijn, zooveel
mogelijk daadwerkelijk bij te staan.
De houding van Beieren.
De onrust, te München stijgt
Gisteren heeft een ministerraad plaats
gehad. Er bestaat voldoende grond om
aan té nemen, dat zeer vérgaande beslui
ten zijn genomen, waarschijnlijk in de
richting van den uitzonderings
toestand en den staat van be-
1 O g. T
De algemeene onrust iu de stad stijgt.
Wanneer er in het laatste jaar ooit wer
kelijk gevaar bestond voor een Putsch, is
het thans het geval. Hitier schijnt zijn
tijd gekomen te achten en daarbij dient
do bekendmaking van de rijksregcering
over de liquidatie van het lijdelijk verzet
slechts als voorwendsel.
De nationaal-socialisten schijnen dit
maal met hun oude tegenstanders, de so
ciaal-democraten, te willen afrekenen.
Als men van plannen van een staals-
greep spreken mag, zijn deze zonder twij
fel „grosz-Deutsch" georiënteerd.
Het is een vraag, of de Münchensche
politie-president den toestand meester zal
weten te blijven.
Politieke' onlusten' 'te
Freiburg?
De „Maasbode" meldt: Er schijnen on
lusten met politieken ondergrond in de
omgeving van Freiburg uitgebroken te zijn.
Italië.
De moord bij Janina.
Do beslissing van den
Geziantenraad.
De Gezantenraad nam in zijn zitting
van gistermiddag eenparig een besluit,
betreffendo de verantwoordelijkheid voor
den moord te Janina.
Hierin wordt o.m. gezegd, dat door het
ingestelde onderzoek verschillende nala
tigheden, welke ten laste der Griekscbe
regeering komen, zijn -on'dekt en dat hij
het zoeken naar de schuldigen verschil
lende gevallen van nalatigheid voorkwa
men, en dat de vijfde voorwaarde, in de
vorengenoemde nota gesteld, nog niet is
nagekomen, weshalve Griekenland bij wij
ze van straf aan de Italiaansche regeering
oen bedrag van 50 millioen lire moet be
talen.
[Spanje
Het militaire bewind.
Afschaffing van
misbruiken.
Het Directoire maakt een einde aan
alle bevoorrechte posities, zoowel in het
leger als bij de administratieve diensten
Een pas verschenen decreet stelt de tal-
rijko officieren, die zonder actief dienst
te doen, tot dusver hun militairen rang
behielden, ten einde later voor volledige
pensioneering in aanmerking to komen,
voor do keus in het leger te keeren of te
worden ontslagen.
Do meeste dagbladen hebben hun kolom
men opengesteld voor klachten over aller
lei misbruiken die onder de aandacht van
het Directoire worden gebracht. Tot de
vereenigingen, die om bescherming van
de zijde van het Directoire verzochten,
is er o.a. een, die streeft naar Dmreele
zuivering van het Spaansche volk.
Bulgarije.
Naklanken van den opstand.
Iu de districten, waar de communis
ten onlusten hadden uitgelokt, is do rust
thans teruggekeerd. Eén enkele haard van
communistische agitatie bestaat er nog,
n.l. in de streek van Ferdinandova, waar
echter de operaties ter onderdrukking van
den opstand een gunstig verloop hebben.
Verschillende bendeleiders hebben zich
van het leven beroofd; anderen werden
door hun volgelingen beroofd. Een groot
aantal oproerlingen heeft zich 'overgege
ven; deze lieden waren in het bezit van
Russischo geweren.
£UtU-Cf!clVtC.
De toestand aan de Servische grens.
Uit Belgrado wordt gemeld, dat Zuid-
Slavië steeds meer troepen naar de Bul-
gaarsche grens zendt tot het tegenhouden
van de ongeregelde benden. Reeds meer
dan 52.000 man bevinden zich aan de
grens.
Uit Sofia wordt gemeld, dat terwijl
xeods vele pogingen tot het uitroepen van
oen Sovjetrepubliek zijn mislukt, verdere
uitbarstigen worden gevreesd en de com
munisten schijnen van plan te zijn hier en
daar nieuwe troebelen te veroorzaken. De
regeering beschikt over voldoende troepen
De Boerenopstanden?
Er loopt te Riga een onbevestigd ge
rucht, dat Moskou en Petrogad omringd
zouden zijn door opstandige boeren.
Het Russische le£er in Turkestan.
Met welke plannen?
Volgens berichten urt Poshewar is de
sterkte der Russische troepen in Turkestan
in de afgcloopen vier maanden aanzien
lijk toegenomen, onder voorwendsel de
revolutie in het Blokharadistrict en de
actie der anti-bolsjewisten-benden te on
derdrukken.
De sterkte van het bolsjewistische loger
in Turkestan wordt thans op 80.000 com
battanten geschat, terwijl do totale sterk
te waarschijnlijk de 200.000 man te boven
gaat.
Het is moeilijk aan te nomen, dat deze
strijdmacht alleen dient voor een plaatse
lijke actie.
De Afghanen zijn evenals de Perzen on
gerust over deze toebereidselen; zij vree-
y zen, dat de sovjets zullen beproeven de
Afg'haanscke regeering omver te werpen,
om van de daaruit ontstane verwarring
gebruik te maken om Afghanistan binnen
te vallen met het thans in Turkestan ge
concentreerde leger.
BiiBNEISLAÜD
NET VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Een proclamatie van de rijksregeering
verklaart het lijdelijk verzet voor opge
heven.
De activiteit der rechts-radicalen, com
munisten en separatisten.
Onrust in Beieren.
Griekenland moet aan Italic 50 millioen
lire betalen.
BINNENLAND.
Vergadering van het R.-K. Juvenaat in
het Bisdom Haarlem.
Artikel 49 en de Wet.
De Minister van Waterstaat vraagt naar
den stand van zaken in den Girodienst.
Afschaffing van de Staatsloterij?
De Staatsloterij.
Afschaffing?
Do Haagsche redacteur van de „Msb."
schrijft:
Naar wij vernemen, wordt door de Re
geering het plan overwogen om tot af
schaffing der Staatsloterij over te gaan.
Het niet voorzien in vacatures van col-,
lecteurs, zou in de richting van een gelij-
delijke opheffing wijzen.
E e
De Tabakswet.
p r o t e s t-m o t i e.
In een lo 's-Herfogcnbosch gehouden
protestvergadering, belegd door liet Lan
delijk comité van actie tegen do Tabaks
wet, is de volgende motie aangenomen:
Do vergadering enz., tot do overtuiging
komende, dat de tabak- en sigarenindus-
trie zich in een zeer bedroevenden toe
stand bevindt, wat in hoofdzaak (o wijten
is ^jmn_ do jvRze van .belastingheffing,
oplegt; is. van meening, dat daarvoor in do
plaats een stelsel gevonden kan worden,
waardoor do millioenen voor de schatkist
verzekerd zijn, wat bestaat door oen pro
gressief vergunningsrecht en een heffing
bij do bron (ruwe tabak); doet een beroep
op do regeering, het bedrijf geen nieuwa
lasten op te leggen, omdat dit'do industrie
geheel zal ondermijnen; besluit dezo motie
to zenden aan den minister van financien,
de leden van de Eerste cn de Tweede
Kamer.
Java-koffie.
Misoogst te verwachten.
Uit Batavia wordt gemeld
Hoewel de vooruitzichten voor dei kof-
fieoogst zeer gunstig zijn, is er, indien er
binnen twee weken geen regen valt, een
misoogst ter verwachten.
De postchèque- en girodienst.
De Minister van Waterstaat lieeft liet
adivies van de Nederlandsehe Bank ge
vraagd betreffende den stand van .zaken
bij don postchèque- en girodienst.
Verzoek om intrekking benoeming ridder
Nederl. Leeuw.
Prof. Ernst Cohen te Utrecht heeft ver
zocht om intrekking van zijn benoeming
tot ridder in den Nederlandschen Leeuw.
De melkprijs.
Meu meldt ons uit 's-Gravenhagc
In den gister gehouden conferentie tus-
scheii den Haagschen melkhandel en de af
gevaardigden van de R. K. Melkveehouders
werd besloten met ingang van 1 Och den
melkprijs met 1 cent te verhoogen en bin
nen 14 dagen opnieuw te confereeren voor
een eventueele prijsverhooging.
UIT DE 0§fflGEViiaO_
artikel 40 en de. wet.
ïTaar wij vernemen, moet de Regee
ring thans tot het besluit zijn gekomen,
dat de op 1 Juli 1922 geldende salaris-
sen der ambtenaren, niet verminderd Lun-
nen worden door intrekking van artikel
40 van het bezoldigingsbesluit zonder
meer, doch dat daar bovendien een wolte-
lijko regeling voor noodig is. Deze wette-
lijko regeling is thans in voorbereiding.
Het jubileum van de Koningin.
De monumentale va-as cn de twee zuilen
met potten, door de plateelbakkerij Zuid-
Holland te Gouda speciaal vervaardigd
voor de paleis versie ring, aangebracht door
de Boekoopsche kweekers, ter gelegenheid
van het regeeringsjubileum van de Ko-
ninginin, zijn door genoemde plateelbak
kerij aan H. M. aangeboden, en de Ko-
rnn.gint, zijn door genoemde plateelbak-
aanvaard.
ALPHEN AAN DEN RIJN.
Verkooping. Gisteren had in Hotel
.,De Vergulde Wagen" ten overstaan van
Notaris B. v. d. Berg de afslag plaats van
het wioon- en winkelhuis in de Prins Hen
drikstraat. Hot huis stond in bod op
f 9000.en werd afgemijnd op f 400.
door W. v. d. Bijl, aannemer alhier.
KOUDEKERK.
Personalia. Voor het maohinisten-
examen, diploma B, is te 's-Gra-venhage
geslaagd de heer K. Blokhuis, alhier.
LISSE.
Vacature gemeenteraad. Het S<>of4:
stemburcau houdt a.s. Zaterdag te half elf
zitting ter benoeming van een lid -van den
Gemeenteraad in de vacature J. M. van
Til V. B.
Uitvoering. - De Tooneelvereemguig
van het St. Fidelispatronaat zal vier ach
tereenvolgende avonden Zondag Maandag
Dinsdag en Woensdag opvoeren het drama
in drio bedrijven Jseo, of de Martelaar
der Catacomben". Wij wensc'hen den jeug
digen tooncelisten vee', succes mot dit
