weede Blad
Koninklijke Koopman
/oensdag 26 Sept. 1923
Zr DE LEIDSCHE VROEDSCHAP.
Geen evenredigheid in de plaat-
II Ui]
sé
seliike schoolcommissie „Werk
verschaffing" - De exploitatie der
nemeentewoningen.
jemingen efcak liet lid der S.
p de lieer Groenoveld, een spaak
tiiel. In de plaatselijke schoolcom-
Tvcrdt z. i- de evenredigheid niet
orliik betracht; er moeten meer soc.-
in die commissie. Wethouder
uniissie
vacatures meer streeft naar alzijdig-
naar evenredigheid. En nu zou
theoretisch beschouwd,
kunnen gaan met meeidere
i jarigheid; zonder schade voer de eerst
rtm pefficic qualiteit, zoo er meer sociaal-
[ocraten in de commissie zitting had-
maar.laten de sociaal-democraten
'erkennen: is er onder hen zoo'n groote
van raensohen met kunde, met erva-
praotijk op het gebied van het on-
igSjfc? Gezond verstand alléén is nog
voldoende
inleiding tot een vrij scherpe discussie
vervolgers het voorstel van B. en W.,
12.000 gld. beschikbaar te stellen voor
demping en rioleering va-n de Binnen-
gracht benoorden de Langejgracht.
ivas vooreerst de vraag: waarom
12.000 gld. gevoteerd, terwijl in de
besteding voor liet dempen zelf een be-
[r vord'fc genoemd van 7000 gld. De
houder antwoordde, dat de mogelijk-
bestaat, dat de begrooting wordt
ichreden en dat bovendien 1000 of
I. noodig is voor afscheiding
lijkt ons een vrij vreemde methode
financiering! En wij verstaan het
iomen, dat de Nieuwe Leidsche Crt.
erenavond schreef: „Tot groote verba-
van alle nuchtere toeschouwers nam
jEaad met dit nietszeggend antwoord
wethouder Mulder op de hier verme'l-
vraag)) genoegen"!
i bedoelde demping is op zichzelf goed,
Ig, maar zou. o.i. toch in dezen fina-n-
i-moeilijken tijd niet gerechtvaardigd
zoo zij niet geschiedde mede en voor-
lelijk uit een oogpunt van werkverschaf
relen, die anders werkloos zouden
en overheidssteun zouden moeten ont-
jSj; gen. Vandaar dat ook werd gesteld de
ra-wachten vraa-g: hoe groot gedeelte
het te besteden geld zal worden uitge
an arbeidsloon? Wethouder Mul-
hierop echter niet antwoorden....
i. zooals gezegd, werd het voorstel van
W. met slechts vier stemmen tegen
kl genomen (één Katholiek en drie Christ.
1
dsn ouden Raad hebben we het al
maakt, dat men heel gauKv over een
we heenstapt, a-ls er maar „werkver-
Ifing" wordt genoemd. Héél die Raa'd
'mand uitgezonderd heeft -kort ge-
zijn goedkeuring er aan gegeveni, om
275 iphooging van een terrein achter den
singel als kunstmatig kostbaar te
*:en en lang te doen duren, terwille Van
werkverschaffing. De nieuwe Raad
Maandag bij dit werkverschaff ings-
1 ook al heel giemaikkelijk bij zijn
ng. Of achtte dé Baadsmeerderheid
dien afstemmen in dezo omstandig-
en een onmogelij:kheid of een waar-
nadeel voor de gemeenteen
de. zij niet, in verband met. do werk-
kid, tot uitstel besluiten? Wij willen
veronderstelling gaarne aanvaarden
de werkelijkheid, met het oog op de
^deling van soortgelijke zaken in de
et voorstel van B. en W. in zake de
[oitatie van de 162 door de gemeente
ut buwde arbeiderswoningen vormde het
perp voor debat. Zooals in den Raad
gebeurt, werd het ten slotte toch
)ijna algemeene stemmen - aangeno-
De zaak komt hierop neer. Dé woningen
moeten: gemiddeld een huurprijs op
brengen van f 3.87 (grootere meer, kleinere
minder). De Lichtfabrieken echter, bij wier
uitbreiding vele woningen zijn afgebroken,
hebben om deze reden uit haar reservefonds
48.600 gld. gestort, waardoor de woningen
op een gemiddeld bedrag van f 3.52 zou
den kunnen worden gesteld. B. en W. wil
den echter den prijs houden op f 3.87 en aan
de Stichting, die met de exploitatie der
woningen zou wordep belast, vrijheid ge
ven in bepaalde gevallen weinig of veel
lager te verhuren, indien maar de totale
opbrengst is 162 maal f 3.52. Deze wijze
van exploitatie was niét naar wensch van
enkele ledery, die daartegen principieel©
en pra-ctische bezwaren opperden. De beer
Oostdam deed een voorstel om voor alle
woningen van gelijk type een gelijken huur
prijs te bedingen voor 'allen te stellen
het gemiddelde van f 3.52. Als de wo
ningen dan te duur zouden zijn vc-or som
migen, dan zou eventueel kunnen worden
bijgepast uit een nog to vermom
fonds, bestaande uit bijdragen van parti
culieren. De voorzitter verdedigde zelf het
voorstel van B. en W. krachtig en met
veel overtuiging, zoodat tenslotte de heer
Oostdam bij do stemming maar één mede-
genstander kreeg, den heer Eikerbout.
De heer Oostdam heeft toch echter met
zijn voorstel iéts bereikt, nl. dit, dat veel
scherper o. i. dan in de desbetreffende
stukken1is komen vast te staan, dat de
eigenlijke huurprijs voor bewoners van
eenzelfde type woningen gelijk zal zijn
doch dat de „Stichting" daarop om spé
ciale redenen kan geven een toeslag wat
dan is een soort armenzorg of maatschap
pelijk hulpbetoon.
De heer v. Eek wilde zien vastgelegd dat
in het bestuur der Stichting de huurders
vertegenwoordigd zullen zijn. Hoewel ve
len der huurders als zoodanig geen belang
zullen hebben of voelen bij een goed finan
cieel beheer, der woningen achten ook wij
het goed, om, zoo er geen bijzondere om
standigheden tegen zouden pleiten, aldus
te handelen. De voorzitter was ook gene
gen, te bevorderen, dat een of meer huur
ders zouden deel uitmaken va-n het be
stuur; maar hij wilde dit niet als een
recht zien' vastgelegd, (waaruit misschien
onvoorziene en ook onge'wensekite conse-.
quenties zouden voortkomen). De Raads-
meerderlieid ging niet met den heer v. Eek
mede.
Do Rondvraag bracht niet veel bijzon
ders.
INAUGURALE REDE
PROF. DR. W. H. KEESOM.
Het Belang van den Tocht
naar het Absolute Hul punt.
In het Groot-Auditorium van het Uni
versiteitsgebouw aanvaardde lieden prof.
Dr. W. H. Keesom, nieuwbenoemd hoog-
ïeéTaar bij de faculteit der wis- en natuur
kunde, als opvolger van wijlen Prof. Dr. J.
P. Kuenen, om onderwijs te geven in de
Elementaire Natuurkunde, zijn ambt met
het uitspreken eener rede over het hier
boven genoemde onderwerp:
Aan die rede wordt het volgende ont
leend 3
De geest van den Hollander, aldus spr.,
is op de practijk gericht. Heb zoeken naar
Noord- of Zuidpool, alleen bij wijze van
sport, heeft nooit op ons programma ge
staan, De tocht van Willem Baren,dz en
de zijnen had ten doel om langs het koude
Hoorden het lichtende Zuiden met zijn
rijkdom aan producten te bereiken. Dank
zij Kamerliugh Onnes, zijn wij belangrijk
dichter dan eenige andere natie, de noord
pool der physica, het rmtpunt van tempe
ratuur genaderd. Mag bij een enkele proef
het sportieve element al niet geheel ont
breken hebben, hoofdzaak was dit in gee-
nen deele. Het doel waarop al het streven
steeds gericht was, is het onderzoek naar
de meest intieme en wezenlijke eigenschap
pen der stof.
De lagere temperaturen vormen daarbij
slechts een hulpmiddel in zooverre het bij
die temperaturen verschillende eigenschap
pen duidelijker naar voren treden of zelfs
nieuwe eigenschappen of verschijnselen
optreden.
In enkele trekken wenscht spr. even te
schetsen het belang van den tocht naar het
absolute nulpunt en 't terrein; dab op dit
gebied 'veroverd is, te beschouwen.
Temperaturen beneden het' vriespunt
van ijs werden in de 33e en in het begin
der 19c eeuw verkregen met behulp van.
afkoelende mengsels. Wanneer men ehloor-
calcium met sneeuw of ijs vermengt, kan
men komen tot ongeveer 50 gr. C.
Krachtiger afkoeling leerde men dn de
19e eeuw verkrijgen, door gebruik te ma
ken van vloeibaar of vast gemaakte gas
sen. In het bijzonder diende daartoe het
koolzuur. Hadat Thilodier in 1834 dit gas
in groote hoeyeelheid. in den vasten toe
stand had -gebracht. Voortgaande werden
steeds hoogerc resultaten verkregen door
Cailletet te Parijs, Pictet te Genève en
anderen totdat op dit gebied Kamerlingh
Onnes zijn cryosta-ten had gebouwd.
Hadat gedurende 15 jaren Leiden van de
met vloeibaar helium te verkrijgen tempe
raturen het monopolie heeft behouden, is
het zeer onlangs, nl. aan Mc Lennan te
Toronto, gelukt, met een installatie, (welke
tot in bijzonderheden die te Leiden is
nagebouwd, eveneens helium vloeibaar te
maken.
Ha aldus in vogelvlucht het terrein der
hgs temperaturen te hébben ovexschouwd
gaat spreker over tot beantwoording van
de Vraag, wat het onderzoek bij die lage
temperaturen heeft opgeleverdvoor onze
kennis va-n den bouw en het gedrag vstii
de stof.
Allereerst zien wij dan dat de uitbrei
ding vèn liet veld van onderzoek tot lage
temperaturen ons de eenheid in het gedrag
tle'r verschillende stoffen nader heeft doen
kennen. Alle tot nu toe bekends gassen
zijn tot vloeistof verdicht geworden onder
verschijnselen, die eene groofcé mate van
overeenkomst vertoonon. De reeds in' 1873
door Van der Waals uitgesproken stelling:
„stof zal wel altijd aantrekking vertoonen
moéten," door (hem herhaald eenige dagen
voor het vloeibaar ma-ken van het helium,)
heeft hierdoor eene -schitterende bevesti
ging gevonden. 1
De eenheid in het 'gedrag van verschil
lende stoffen is op bijzondere wijze door
Van der Waals tot uitdrukking gebracht
in' de wet der overeenstemmende toestan
den. Volgens deze .wet kan men uit liet
gedrag van eene stof dat van eene andere
afleiden, door do punten, die hier bij de
(beschrijving van het gedrag dier stof ge
bruikt, met name die van temperatuur,
lel mik, volume, in een,e bepaalde verhouding
te vergooten of te verkleinen. Deze wet is
door v. d. W. voor den gas- en den vloei
stoftoestand uitgesproken en door hem en
anderen aan het gedrag van oen aantal
stoffen getoetst. i'
Het onderzoek van het theraiodynamisch
gedrag van een aantal een- en twee atomi-
'Sche stoffen in gas- en vloeistoftoestand
bij lage temperaturen heeft geloeid, dat,
niettegenstaande dié stoffen tot de nor
male moeten 'gerekend worden, toch aan
merkelijke afwijkingen van de wet der
overeenstemmende toestanden optreden.
Deze worden bijzonder duidelijk, wanneer
ifien waterstof. m|er ncfë indien men he
lium met stoffen als. «ïurrstpf en stikstof
vergelijkt. Intusscheil'is in deze afwijkin
gen weer een sprekende regelmatigheid
gevonden. Zij laten zich namelijk in een
regelmatig verband brengen met de criti-
sehe temperaturen dier .stoffen. Aldus rang
Schikken zich bijv1; stikstof, neon, water
stof, helium, wat de afwijkingen van de
iwet der overeenstemmende toestanden be
treft in de volgorde hunner kritische tem
peraturen. Over een zoo uitgestrekt moge
lijk gebied van temperaturen en drukkin
gen verschaffen onderzoekingen bij lage
temporaturen belangrijke gegevens. Dat
zich hier belangwekkende verschijnselen
kunnen voordoen bewijst wel de bekende
proef van Kamerlingh Onnes, waarbij een
mengsel van helium e-n waterstof, dat rijk
is aan helium, als een gasbel door samen
drukking tot zinken gebracht werd in een
vloeibaar mengsel dier thvee stoffen1, dat
rijk is aan waterstof..
Richten wij nu den blik naar de' stof in
den vasten toestand dan blijkt dat ook
hier eenheid is gebracht door het onder
zoek bij laige temperaturen, met name wat
betreft de soortgelijke-warmte. Hieuw licht
werd op deze kwestie geworpen toen het
eerst Behn, daarna Déwar en anderen de
atoomwarmte bij lage temperaturen be
paalden. Zij vonden dat de elementen, die
bij gewone temperatuur den regel van
Dulong en Petit volgen, daarvan bij lagere
-•temperaturen afwijken in denzelfden zin
als waarin dit 'bij dé uitzonderingen reeds
bij gewone temperatuur geschiedt.
In het bijzonder 'wexJd de eenheid in het
gedrag der verschillende stoffen duidelijk,
toen Einstein do theorie der quanta op de
warmtebeweging der atomen toepasselijk
had verklaard, Debije nader eene formule
Jkad gegeven, die heb gedrag der st.oom-
warmte over het geheele temperatuurge-
bied goed weergeeft en door Nernst en
zijne medewerkers en in het Leidscko La
boratorium nauwkeurige metingen van de
soorfcgolijko warmte ook bij de laagste
temperaturen waren verricht. Daarbij is
gebleken, dat bij het afdalen tot de laagste
temperaturen de atoomwarmte steeds
daalt om ten slotte zeer klein te worden.
Ook voor de soortgelijke wrSpnte van gas
sen heeft het onderzoek bij lage tempera
turen belangrijke uitkomsten opgeleverd,
't welk door spr. in tal van bijzonderheden
wordt aangetoond.
Een machtig hulpmiddel om den inwen-
digen bouw van de stof te onderzoeken is
ons gegeven in do Röntgenstralen, sedert
Laue en zijne medewerkers toonden, hoe
deze tot interferentie gebracht .worden,
wanneer een bundel er van een kristal
treft. Hieb alleen, over de ligging
der atomen, maar ook over do configuratie
der eleetromen in het atoom leven het
Röntgeninteiferenüiebeeld gegevens.
Terioops stond spr. nog stil bij het on
derzoek betreffende de thermoelectriciteit
bij lage temperaturen en heb veld van on
derzoek van magnetisme. Dat deze eigen
schap der stof nog vele raadselen biedt is
door Lorentz in zijn laatste „Teyler-voor-
drachten" nog zeer duidelijk in het licht
gesteld. In dit verband werd door spr, o.a:
gememoreerd^dat door Weiss uit metingen
bij ijzer en nikkel, te Lei'den tot in vloei
bare waterstof voortgezet, is afgeleid dat
het elementair magnetisch moment dier
stoffen een geheel veelvoud van een be
paalde eenheid zon zijn, aldus het magne
ton als nieuwen funda-menteelen bouwsteen
voor den ophouw der stof vormend en in
voerend.
Latere onderzoekingen hebben intussclien
het bestaan van diit magneten als zoodanig
niet buiten twijfel kunnen stelleen. Ook
voor de quaéstie van h'et magneten is de
vraag of bij zeer lage temperaturen nog
een bepaa-lde w&rmte-enlergio overblijft
van fundamenteel belang.
Met de gebruikelijke toe-spraken tot
curatoren, professoren en studenten besloot
spr. zijne veelszins belangrijke éde. In
het bijzonder richtte hij zich daarbij tot
zijne amb'tigenooten Kamerlinigh Onnes,
Lorentz, Ehrenfest en Einstein.
En hij eindigde aldus:
„Een man met de karaktereigenschappen
van onzen diepbetreurdön Kneuen op te
volgen, stelt hooge eischen. Zooveel ik ver
mag, zal ik mij beijveren, hem in hulp
vaardigheid na te volgen. In het bijzon
der U, studenten in de Wis- en Hatuui'kun-
dige Faculteit, die de natuurkunde als uw
bijzonder vak van studie hebt uitgekozen,
roep ik op, om naar ons vermogen geza
menlijk de tradities van opofferenden we-
tensckuppelijken zin, die Lorentz, Kamer
lingh Onnes, Kuenen ons nalaten, hoog te
houden. Dat de Heer van alle Wetenschap
ons daarbij Zijn ommisba-retn steun ver-
leene."
uit m ohbgev88IB
ROELQFARENDSVEEN.
TENTOONSTELLING VAN BLOEMEN,
TUINBOUWPRODUCTEN, HUISVLIJT-
EN DAMESHANDWERKEN.
De tentoonstelling in het St. Paneratius
patronaat, waarvan de opbrengst bestemd
is tot stichting van een fonds voor on- en
minvermogende tuberculose-lijders, is het
onderwerp van den dag, en zulks terecht.
Immers deed de ophef, waarmede de ten
toonstelling is aangekondigd, verwachten,
dat zij schitterend zou wezen, niemand
zal zulks ontkennen. Het is een werk dat
af is, op alle gebied. Zoowel bloemen als
bollen, tuinbouwproducten, huisvlijt- en
dameshandwerfeartikelen, kortom alles
doet zien, dat hier gewerkt is met kracht
en ijver, weken en maanden lang. Die
ijver zal nu beloond worden door een veel
vuldig bezoek. Zulks zal ongetwijfeld bet
geval zijn, daar ieder op de allereerste
plaats zeer zeker met het sympathieke
plan van „het Wit-Gele Kruis'-' zei inge
nomen zijn. Het doel der tentoonstelling
toch, georganiseerd door bovengenoemde
vereeniging met medewerking van allo bif
de K.S.A. aangesloten' vereenigingen, ia
zeker zoodanig, dat allen hiervoor hun
steun willen verleenen.
Haast dit hoofddoel beeft de tentoonstel*
ling nog een nevendoel, n.I. het aankwee-
ken van liefde voor het eigen vak en be*
roep, vermeerdering van kennis op da{
gebied en bet geven van grootere bekend
heid naar buiten aan do hoofdproducten
der gemeente.
Dat do tentoonstelling een moreel suo-
ces zou worden was to voorzien uit de be*
reidvolle medewerking van zoo talloos ve
len, die bij het lot sland komen der ten
toonstelling belangeloos hulp verleenden'
Da opening der tentoonstelling had gis
termiddag te half vifr plaats in tegen
woordigheid van hot eere-comité, waarin
o.m. zitting had do geheele geestelijkheid
der gemeente. Verder waren aanwezig de
raadsleden, do gemeente-secretaris en
vroegere gemeente-secretaris, verschillende
afgevaardigden van de bij het plaatselijk
Comité der K.C.A. aangesloten vereenigin
gen, de heer do Vries, rljkstuinfeauw,con
sulent to Aalsmeer en do heer S'pnargatf
ren, chef-kwoekor en leeraar aan dezelfde
school te Aalsmeer.
De heer J. do Koning, voorz. van de
Vereen. „Het Wit-Gelo Kruis", heette alle
aanwezigen hartelijk welkom cn sprak
daarna als volgt:
Toen voor enkele maanden terug hei
idee werd geopperd tijdens do feesten ter
gelegenheid van liet 25-jarig regeerings-'
jubileum van H.M. onze geëerbiedigde»-
Vorstin, een tentoonstelling te houden,
waarvan de opbrengst zou strekken tot
stichting van een fond.s, ten bate van on-
en minvermogende tuberculoselijders, werd
hèt ideo door het bestuur van het Wit Gele
Kruis met groote instemming begroet.
Hiermede toch werd beoogd een drie
voudig doel:
Ten 1ste om een blijk te geven van
ons werken en kunnen en to laten zien
wat Roelofarendsveen en omgeving op
bet gebied van zijn hoofdbedrijf, >tuin-i
bouw en bloemen- en bloembollenbedriji
kan voortbrengen;
Ten 2de om ter gelegenheid van lie£
regeeringsjubileum van H.M. onze in
woners in de gelegenheid te stellen
nuttige met het aangename te vereenigen,
maar bovenal om een blijvend aandenken,
van dit regeeringsjubileum voor onze om-
geving te verkrijgen, n.I. een fonds ten
bate van on- en minvermogende tubercu
loselijders van allo gezindten.
Do bestrijding van dezo zoo zeer ge
vreesde ziekte moet van het bestuur vai?
een vereeniging als bet Wit Gele Kruis
steeds de volle aandacht vragen, en het
ligt op onzen weg steeds naar middelen
te zoeken, teneinde deze vreeselijke kwaal,
welko zoovelen in den bloei van hun leven
wegrukt met alle mogelijke middelen te
bestrijden.
Maar hoe kunnea wij dit doelmatig
doen als óns de nooöige fondsen ont
breken?
Daarom dames en hoeren is en blijft de
opzet en het doel van deze tentoonstelling
bet beoefenen deit liefdadigheid n.I. door
van allen een offer te vragen ten bate van
hen, die worden aangetast door dezo
vreeselijke ziekte om ben zoo mogelijk
met Gods hulp terug te geven aan bun ge
zin en aan de maatschappij.
Moge onze opzet in deze slagen.
Moge Roelofarendsveen en omgeving
toonen^niet alleen dat zij in staat zijn met
hun arbeid iets te prestoeren wat gezien
mag worden, maar tevens dat allen het
doel van onzen opzet volkomen begrijpen
en ieder naar vermogen zal bijdragen, ten
einde een krachtig fonds te stichten, om
onze vereeniging in de gelegenheid te stel
len op dit gebied doelmatig en krachtdadig
te kunnen werkzaam zijn.
Met den wensch dan ook, dat bet ons
gegeven zal zijn, in de naaste toekomst
de vruchten van onzen gezamelijken ar
beid te oogsten, verzoek ik onzen E.Achtb.
beer burgemeester als vertegenwoordiger
van onze geliefde Vorstin deze tentoon
stelling te openen.
De heer L. J. H. M. Vosters nam hierna
bet woord en zeide met zeer veel genoegen
do uitnoódiging aanvaard te hebben om
als burgemeester deze tentoonstelling (o
FSUIULETOSI
(Nadruk verboden)
p aan de aarde ontrukt, greep hij
r zpn harp. Zijn oog schitterde met
r'5achtigerL gloed. Zijn wangen waren
t gekleurd. Ter eere der vrouwen, de
ui istei' van vroomheid en goede zeden,
Me hij een lied aan, zóó begeesterend
oeeslepend, dat menig traan in vtou
oogen glinsterde, hoewel er maar een
ej" hen de beteekenis van bet lied ver
j dat voor baar alleen bestemd was.
)rf 'oisalvo Neri stond als een marmer-
11 111 gespannen verwachting.
-f dat plotseling de stem des
K verzwakken, dat zijn vingers
onzeker over de snaren gle-
iuii ^rmonie door een schrillen
werd verbroken? Hoe werd zijn
t zijn wang zoo vaal? En
brnV3 f 7^n -^e<^ uog enkele kort
j klanken, een aarzeling, een
L rA ontgleed zijn hand en de
R. hortte neder.
T-1 klonk bet van zijn bloed
fedtTen.' voel bet als vuur
111 drank
gift!
bet gold den Medici
beef n een vleselijke echo steeg
zini koist van Lauretta en
tjn,V00rt van mond lot mond In
"rong alles door elkander, liet.
>af?nfV en stortte zich
°do riumte onder bet uiten van
verwensobingen en wraakgeroep. Met
moeito konden zich dokters en gerechts
dienaars door den menscbenstroom baan
breken, do laatste om de band te leggen
op den man, die den noodlottigen beker
bereid had en nergens meer te vinden
was, de eersten, niet alleen om den ster
vende hulp te brengen, maar ook om
Cosimo's toestand to onderzoeken, die
eveneens, zij bet ook in geringere mate,
van den giftdrank genoten bad. Doch bun
vragen afwijzend, wees hij op Edmondo.
Redt daar,«helpt daar, de trouwe, die
zijn liefde tot mij met den dood betaalde!
zende hij met vamsmart verstokte stem.
Zij bogen zich over Edmondo en legden
de hand op bet nauwelijks kloppend hart,
zagen in bet smartelijk vertrokken gelaat
en schudden bet hoofd. De troubadour
wees hoofdschuddend hun hulp af en
smeekte fluisterend om den bijstand van
een priester.
En bij had de genade, de laatste troost
middelen der kerk te ontvangen. Eerbie
dig lag de menigte «op de knieën, bun
vurige gebeden vereenigend met die des
priesters. Gesterkt door de heilige teer
spijze en gezalfd door de olie des heils,
lachte Edmondo in bet licht der verheer
lijking; zijn oog rustte op allen die zijn
sterfbed omringden en baden, op Cosimo
op Lauretta en bare dochter, op Lorenzo.
Nu viel bet oog op den stervende, op
die magere gestalte in zijn zwarte talaar,
welke 'langzaam, aarzelend naderde, ter
wijl Pietro hem tegemoet snelde: Dioti-
salvi! riep bij, o dat ik niet vroeger aan
u dacht! Help, red, uw kennis is zoo groot
u moet mogelijk zijn wat de kunst der
artsen niet vermag.
Neri antwoordde niet, een magnetische
kracht lag in zijn blik. Nog altijd rustten
de oogen van de stervende op hem. Hij
boog zich over Edmondo. En zucht van
vertwijfeling, slechts voor bet oor van den
scheidende hoorbaar, drobg uit zijn borst
Maar plotseling week bij terug, want
Edmondo's blik nam een uitdrukking aan
van nameloozen angst, bij bad den
vriend zijner jeugd Francesco berkend en
afwerend stieten zijn onzekere handen den
over hem buigenden man terug.
4 Medici! klonk het rochelend uit zijn
keel wees op uw hoede, een vijand
Pietro's gunsteling wierp zich op hem en
drukte een* vurjgen kus op zijn van gift
gezwollen lippen, bet woord verstierf,
alleen bet oog sprak nog in dien kus
ontvlood Edmondo's ziel naar betere ge
westen.
Toen Diotisalvi Neri opstond, geleek
bij meerop een doode dan een levende.
—J Hij is dood! zeide 'hij zonder meer,
en waggelend als een beschonkene, verliet
bij bet met bloemen getooide tooneel van
den moord, voor een enkel oogenblik nog
de plaats der hoogste vreugde, nu van de
diepste smart. Gehoor gevend aan bet ver
langen zijner familie en den aandrang des
volks, bad Cosimo di Medici zich terug
getrokken om zich door bekwame artsen te
doen onderzoeken en de uitwerking van
bet vergift door tegengift schadeloos te
maken. In zijn vertrek, een dor beneden
zalen, deed ieder, die het geslacht der
Medici nabij stond, van zijn belangstelling
blijken; wie- den toegang ontzegd was,
wacbtto buiten de berichten van bevriende
bezoekers,.
In een der andere zalen van de beneden
verdieping lag op een bed van bloemen
Edmondo's lijk, om het voorhoofdden
gouden lauwerkrans, welken bij uit Lau
retta's band als prijs zou hebben ontvan
gen. Een kalme, vredige glimlach lag
over het marmer-bleeke gelaat, verlicht
door de kaarsen, welke rondom het doods
bed brandden. Grijze priesters baden voor
het beil zijner ziel de ziel van den laat-
sten Albizzi, die met liefde had be
taald wat de baat van zijn geslacht tegen
de Medici bad misdaan.
Wederom verdrong zich een groote
masas schouder aan schouder rond bet
paleis der Medici, een dof stilzwijgen lag
over de menigte, slechts alleen door blik
en gebaren sprak de een met den ander.
Zoo hadden zij gestaan, drie dagen lang,
zich. slechts voor het noodzakelijk maal
even verwijderd om aanstonds terug te
keeren, het hart vervuld met angst en
zorg en. met vochtig oog, want bet liep ten
einde met Cosimo di Medici, ten einde met
den koninklijken koopman, den trots der
burgers van Florence.
Een jaar was bijna verstreken, sinds
de" drank van den schurkachtigen Savello
het gift in zijn lichaam bad gebracht; bad
bij geheel den beker geledigd in plaats
hem le deelen, zijn leven was even spoe
dig geëindigd als dat van den ongeluk-
kigen Edmondo Bernordelli. Wel hadden
de artsen hem met tegengif overladen en
na lange waarneming alle gevaar geweken
verklaard maar de kiem der verwoes
tende werking moest in het bloed van den
Medici zijn achtergebleven; want sedert
enkele maanden begon de anders zoo
ijzersterke man te sukkelen, en de krach
tige gestalte boog zich als een oude stam
onder den last des levens.
Zoolang mogelijk bad Cosimo tegen do
verzwakking geworsteld, die hem dreigde
te overmeesteren. Met de gelatenheid eens
Christens de lichamelijke smarten ver
dragend, die hem inwendig verteerden:
geen trek op zijn gelaat verried, wat hij
leed. Maar hoeveel wilskracht de menscli
ook mag bezitten, hoe gestaald ook van
geest, een woord van den Eeuwige, het
woord: „Het is genoeg" en bij ligt in bet
stof, machteloos en gebroken.
Een week was verstreken sinds Cosimo,
door een hevigen koortsaanval getroffen,
op weg naar zijn werkkamer, ter aarde
stortte en bewusteloos naar bed moest
gedragen worden. De kunst "der bekwaam
ste doktoren leed schipbreuk op do hard
nekkigheid der kwaal en met innige deel
neming vernam het opgeschrokken Flo-i
rence het groote gevaar waarin bun edel
ste burger verkeerde.
Van dat oogenblik af was het niet ledig
voor het paleis. Do geneesheeren hadden
Cosimo's toestand voor hopeloos verklaard
en hij zelf beschouwde zich als een ster
vende. Zijn eerste werk was, zoodra het
bewustzijn teruggekeerd' was, de heiligé
plichten der kerk te vervullen en ieder,
helder oogenblik, dat de koortn hem gun
de, benutte hij tot vrome overwegingen
met den waardigen Bisschop Gentilia
van Urbino, of om de zaken der Republiek
en van zijn huis te regelen.
(Wordt vervolgd.) j
