14e Jaargang, VRIJDAG 21 SEPTEMBER 1923 No, 4263 3)e Qcid^ohd Sou^omt OeABONNEMENTSPRIJSbedraegt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal, p onz0 Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal. Franco per post B 2.95 per kwartaal, ijet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver enigbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor- nitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Bondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. 935 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gowone advertentlön 30 cent per rog&l-i Voor Ingezonden Mededcelingen wordt het u dubbele van het tarief berekend. Kleine adverlenfiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur cn ver huur, koop en verkoop IÓ.50. bezetting van het Roergebied HET LIJDELIJK VERZET. Ben vervolging ingesteld egens het verspreiden au een valsch bericht. Een middagblad te Berlijn publiceerde ider een sensationeelen titel een bericht, it besloten zou zijn het lijdelijk verzet le geven. E, N. verneemt, dat de rijksregeenng is dit valsche bericht door bemid- _o' van den Pruisischen minister van inenlandsche zaken een vervolging te- genoemd blad zal doen instellen. Duitschland's bereidwilligheid om mee tc werken. Do bladen to Berlijn vernemen, in ver id met het Ilavas-commentaar betref- ids de bereidwilligheid der Fransche k 4 geering om met Duitschland te onder- I f ndelen, van bevoegde zijde, dat ook lilschland bereid is om met alle kracht n economischen toestand in het Rulir- bied weer te herstellen. Dit is echter leen goed mogelijk, wanneer aan de lordeelden amnestie zal worden ver- >nd en de uitgewekenen zullen terug- leren en het bestuur weer in handen ii Duitsoho ambtenaren zal worden fegd. Ook moeten de vrije arbeid en het jo verkeer gewaarborgd worden. An De verklaring der DuStseh-Nationalen. Naar aanleiding van de verklaring der itsch-nationale fractie van den Rijks- ig en den Pruisischen Landdag, welke gesteld is met medewerking van de ver jtawoordeers der Duitsche Beiersche 'II dilenpartij en tegen do politiek van llfresomann, schrijft do „Korrespondenz" persorgaan van de Duitsche Volkspar het volgende: Ie verklaring van de Duitsch-nationa- noodigt het Duitsche volk uit oen voor B lockomst beslissend besluit te nemen. ordat het Duitsche volk tot dezen stap BI sluit, moet do vraag gesteld worden het den opstellers van de verklaring ten volle duidelijk is geworden, wat voorwaarden voor en de gevolgen van ie beslissing zullen zijn. Het Duitsche - !k moet alvorens een beslissing te ne- n antwoord hebben op de volgende igen: u le. Hoe deukt zich de Duitsch-natio- ft le partij do verdere financiering van II strijd in het Ruhrgebied? 19e. Hoe denkt zij zich de verdere ont- ikeling van het geldwezen bij voort- ting van den strijd? Ie. Hoe denkt zij den passieven tegen- l°d in het Rijn- en Ruhrgebied verder >rl te zetten, indien zij rekening houdt allo moreele inponderabilia en eco- tnischo gevolgen? Welke mededeelin- daaromtrent heeft de Duitsck-natio- Parlij achteraf nog ontvangen? e. Indien de strijd door machtspolitiek pl worden uitgevochten, waar zijn dan daarvoor noodige machtsmiddelen? al deze vragen moet het Duitsche 'k een eerlijk en ondubbelzinnig ant- p ontvrangen. Ook in Beieren moet y 'CD ^'zo VTagen nagaan, aangezien ^krijk in de Palts ook een pand van pen in handen heeft. Eerlijk gezegd, Poveu wij niet, dat het Duitsche volk .woord op dezo vragen zal ontvangen. Frankrijk. aes voor een samengaan tusschen Italië cn Spanje? ..Westminster Gazette" verneemt uit f1,s> dat men daar vreest koestert over mogelijk samengaan tusschen Italië 'Panje, waardoor Frankrijk, wat zijn M betreft, in de Middellandsche Zee 0 tweede plaats zou worden gedron- cn waardoor, zoolang Engeland in bezit is van Gibraltar, het mogelijk L°,r(^ Frankrijk af te snijden van Koloniën in Afrika, die, zooals Poin- 1 herhaaldelijk heeft doen uitkomen, z'in vanwaar Frankrijk een DSnjk deel zijner soldaten krijgt. Italië, DE FIUME-KWESTIE. 6 nieuwe voorstellen yd v a n Mussolini. HOI ..Politika" meldt uit Belgrado nj„ laa'ste nota van Mussolini de vol- voorsteUen inhoudt: e haven van Baros en de Delta zul- iI o-p1 'FSlavië komen. Italië zal Ziri^oi van Fiumo behouden. Hr,.' stemt er in toe, dat Fiu- een tweeden corridor met Italië «en wordt. 3. Als vergoeding daarvoor geeft Italië aan Zuid-Slavië het vrije gebruik van de haven van Fiume gedurende een tijdvak van 99 jaar. Spanje; DE STAATSGREEP. Uit Madrid wordt aan de „Temps" gemeld: Het militaire directoire onder voorzit terschap van generaal de Rivera heeft de Marokko-kwestio besproken. Aanwezig waren ook do generaals Jor- dans, Berenguer cn Gavalcanti, die het commando voerden in Marokko en de nicuwo hooge commissaris-generaal Aix- puru. Do minister van oorlog heeft aan het directoire uiteengezet, dat de overeen komst met Raisouli geen enkelen waar borg biedt, dat dezo overeenkomst van nul en geener waarde is en dat men bet rebellenhoofd moet wantrouwen, dat zoo vaak Spanje bedrogen heeft. Een proclamatie van de Riffkaby'en. Het te Kaïro verschijnende blad „Al Aharam" publiceert een proclamatie van van Riffkabvlen, waarin o.a. wordt ge zegd: Daar de Spanjaarden ons om vrede hadden gevraagd, hébben wij een wapen stilstand toegestaan. Do Spanjaarden heb ben van dezen wapenstilstand gebruik gemaakt om ons aan to vallen, doch wij bleven overwinnaars en de Spanjaarden lieten'730 dooden op het slagveld. Het -aantal gewonden was zoo groot, dat men twee dagen noodig had om hen weg te voeren. Do buit is zeep groot en het zal weken duren voor wij deze ingezameld hebben. Voorts publióeert het blad eén tweede proclamatie van Abd-el-Krim, waarin gezegd wordt, dat de Riffb.ewoners in slaat zijn zich zelf te besturen en -bewe zen hebben dit le kunnen. Zij zullen hun vrijheid veroveren evenals do Turken dit tegenover Europa hebben gedaan, Indien Spanje zich houdt aan de proclamatie van 1920 en do Riffkabylen hun vrijheid laat, zijn deze bereid de vijandelijkheden to staken. Een spaarbank geplunderd. Zes gemaskerde mannen deden een in val in de Spaarbank te Tarrasa en maak ten zich van 3000 pesetas meester. Zij vluchten in do richting van Sabadell, achtervolgd door burgers. Er werd van weerskanten geschoten. Eén burger werd gedood en één gewond. Ook werd een bamiiet gewond. Kort daarop wérd. de auto der bandieten tegen een boom ge worpen. De drie inzittenden werden ge arresteerd. Bulgarije. Politie-bureaux en kazernes door de communisten aangevallen. De communisten hebben in eenige ste den en dorpen, het politiebureau, en de kazernes aangevaUen, ten einde hun ka meraden, die tien dagen geleden gearres teerd waren, te bevrijden. De troepen verspreidden de aanvaUers waarbij o.a. in Starazagora 6 communis ten gedood werden en eenige andere, per sonen, o.w. een soldaat, werden gewond. Verklaringen van den Bulgaarschen Premier. De Bulgaarsche premier Tsankoff heeft te Plevna een politieke rede gehouden. De minister constateerde daarin, dat de betrekkingen met do buurstaten goed wa ren. De relaties met Servië toonden ver betering, ofschoon gevallen van misver stand niet zijn uitgebleven. Het zal veel tijd vergen, voor de haat tusschen de twee volken, welke sinds tientallen jaren zich ontwikkeld beeft verdwenen is. Onze betrekkingen, vervolgde 1de pre mier, kunnen altijd vriendschappelijk zijn, wanneer de andere onderteekenaars van het verdrag van Neuilly de bepalin gen van dat verdrag met dezelfde loyali teit naleven als wijzelf. Wij wiüen slechts do toepassing der bepalingen omtrent de bescherming der minderheden. Wij zullen niet pogen, do rechten van onze landgenooten door oorlogen, door bendenovervallen, of door revolutionaire propaganda te doen eerbiedigen.Bulgarije is geslagen en tot machteloosheid gedoemd en ziet duidelijk in, dat het geen nieuwen oorlog kan wagen. Niemand in Bulgarije denkt aan oorlog. Tenslotte deed Tsankoff een beroep op den volkenhond voor de eerbiediging van Bulgarije's rechten. Het land wenscht slechts met rust gelaten te worden om in vred® te arbeiden. HET NATIONAAL HULDEBLIJK. De overdracht. Herman van der Kloot Meyburg, de restaurateur van het koor der Nieuwe 'Kerk te Delft, dat thans Mausoleum der Oranje's wordt, en de aannemers Huur man cn Rodenburg, hebben knap woord gehouden; heden is het Mausoleum, als huldeblijk van het Nederlandsche volk, aan onze Koningin overgedragen. Hedenmiddag, zoo meldt men ens, had in do Nieuwe Kerk te Delft de. plechtige aanbieding van het Nationale Huldeblijk aan H. M. de Koningin plaats. Te 2 uur ving de plechtigheid aan met orgelspel van Ds. Joh. Wagenaar, die ge assisteerd werd door een koper-ensemble van het Kon. Conservatorium te 's-Gra- venhage. Als de Madrigaal-Vereeniging, onder leiding van Sen Dresden, Ps. 138 naar woorden van J. P. Swêelinck ge zongen heeft, houdt de voorzitter van. het Nat. Comité, het Tweede Kamerlid G. v. d. Voort van Zijp. een toespraak 'om H. M. de Koningin het huldeblijk aan te bicden. u H. M. antwoordt hierop met do vol gende rede: In deze voor mij onvergetelijke ure zij mijn, eerste woord een van diepgevoelden dank aan mijn geheele volk voor do gansch bijzondere wijze waarop het zelve mij met zoo groote geestdrift van zijne toewijding en trouw heeft blijk gegeven eii thans achter ons liggende weken tot een nimmer te vergelen hoogtij voor mij en. voor do mijnen heeft gemaakt. Niet minder warm is mijn dank aan allen die de van zooveel kunstzin getuigende res tauratie van dit koor hebben tot stand ge bracht als blijvende herinnering aan mij ne vijf en twintig jarige regeering. Ook U, Mijnheer de Voorzitter, betuig ik mijne erkentelijkheid voor de gevoelvolle woor den tot mij gericht. Mijn volk heeft een zeldzaamfijn besef getoond van hetgeen mij bindt aan Willem den Zwijger, wiens geesteskind ik mij in meer dan één opzicht gevoel. Het ware in strijd met zijn willen cn streven hem te eeren, of lof toe te zwaaien; immers onze historie is Gods werk en in dit licht zag hij de feiten. Juist dat Godsbestier beeft do gedachte die in zijn denken ontsproot in ons Vaderland doen wortelschieten, haar gesteld tot een waarheid waarop zoo wel het gebouw van den staat als het rechtsbewustzijn der natie rusten. Uit de treffende hulde, alhier door zoo zeer verschillende geledingen der bevol king gebracht, zie ik dat die waarheid be grepen en beaamd wordt en ik dank allen voor de bevestiging daarvan op dit oogenblik. Deze breede en diepe gedachte bindt Nederland aan Oranje en omge keerd Oranje aan Nederland. Ik dank God voor dien band die ons in slaat stelde menig gevaar to trolseeren. Nu wij geschaard staan om do rust plaats van Willem van Oranje en diens nazaten, die in zeer onderscheiden tijd perken onzer geschiedenis hunne krach ten mochten geven aan de zaak des Va derlands, ontvalt mij een uit het hart gewelde kinderlijke buide aan mijn diep- 'Letreurden vader, clie mij vooraf ging en voorging in het hooghouden der aloude tradities en aan haar, die zijne voetstap pen drukte en wier tegenwoordigheid mij met dankbaarheid vervult. Mét blijdschap begroet ik de afgevaar digden van mijn volk, zoowel die uit de elf provinpiën als hen die van de deelen van Nederland van overzee tot mij kwa men en die mij daarmede opnieuw blijk gaven van de hechte saamhoorigheid des Rijks. Hierbij gaan mijne gedachten ook uit naar onze landgenooten die niet in het Vaderland wonen, maar met woord en daad in deze dagen bewezen, met ons m^e te leven. Ook de gasten vertegenwoordi gende ons geest- en stamverwanten in den vreemde heet ik van harte welkom. Te zamen hebben wij rijke stof tot roe men in Gods trouw die menigvuldig ver hoord heeft de bede door den stervenden Vader des Vaderlands gestameld. God heeft zich over het volk van Nederland ontfermd .nie.lt alleen in hot verleden doch ook in den tijd die ons allen nog zoo versch in het geheugen ligt. Verleden en heden reiken elkander de hand. Ons volk heeft in de geschiedenis eene roeping ver vuld. Onze worsteling tegen vreemd ge weld, de heiligste rechten en vrijheden die wij daardoor mochten verwerven, waar van allen binnen onze grenzen de zege ningen ondervonden, de groote mannen waarop ons volk schier op elk gebied mag bogen en die ons land tot wereldver maardheid brachten, dit alles heeft ons in staat gesteld, die roeping te .vervullen, ja nog moor, ook andere volken hebben daar- lan den zegen ondervonden. Ook thans en voor do toekomst is er eene taak voor •ons weggelegd, zoowel binneneigen ge bied als in het groote gezin der volkeren. Mochten wij allen, ziende op den Vader des Vaderlands en willende ons zelf zijn en blijven, onverpoosd voortbouwen op de grondslagen door hem gelegd en putten de uit de schatten, ons door een groot voorgeslacht nagelaten, vooraangaan op den weg van beschaving en vernieuwende kracht en met de hulp van God het woord in toepassing brengen: „Wees een zegen". STAATSBEGROOTING 1924. Hccfdstuk VIII (Oorirg). B ezuiniging. Aan bovengenoemd hoofdstuk der Staatsbegrooting ontlcenen we het volgen de (Algemeene Beschouwingen). Waar in den loop van het jaar 1923 de reorganisatie van het leger verder is door gevoerd cn haar beslag heeft g°kregen zij het ook dat voor enkele onderdeelen de organisatie, in afwachting van de re sultaten van nadere studio en onder zoek, een voorloopige is kondende ramingen, voor zoover afhankelijk van de sterkte van het personeel, met vrij groote nauwkeurigheid worden gedaan. Ook thans moesten ter wille van de be zuiniging verschillende legerbelangen ach tergesteld worden bij de belangen van 's lands financiën: zoo zijn wederom geen gelden uitgetrokken voor het bouwen van oefeningskampen. Ook ten aanzien van de aanschaffing van materieel is dit standpunt gehandhaafd moeten worden, niettemin zijn voor aanschaffing van ar tillerie-materieel en voor materieel van de luchtvaartafdeeling resp. f 800.000 en f 4-40.000 meer uitgetrokken." En verder: Wat betreft het voorbereidend onder wijs voor de K.M.A. cn den H.C. zij me degedeeld, dat, mede in verband met de reorganisatie van het leger dit jaar geen plaatsen zijn opengesteld voor toelating tot dn cadettenschool. Deze inlichting zal in het cursusjaar 19231924 dus uitslui tend leerlingen van het 2de studiejaar hebben. Ook hier heeft personeelsvermin dering plaats kunnen vinden. Het ligt in het voornemen ook in 1924 geen plaatsen voor toelating tot die in richting open te stellen. Iu verband hier mede zal tevens eventueele opheffing .dei- inrichting zijn voorbereid. Overleg is nog gaande in hoeverre enkele leerkrachten die door het niet op volle sterkte werken der inrichting, geen volledige dagtaak heb ben, medo werkzaam gesteld kunnen wor den bij het Koninklijk Instituut voor de Marine te Willemsoord. De cursus bij het wapen der infanterie inrichting tot voorbereiding voor l\et onderwijs aan den hoofdcursus is thans bij het Instructie-bataljon te Kampen on dergebracht. De commandant van dat ba taljon zal tevens optreden als directeur van den cursus. Ook hier wordt het on derwijzend personeel, zoowel als het ad ministratief personeel, op do vodr het Rijk meest economische wijze werkzaam gesteld Voorts is, in overleg met den Minister van Marine, voor enkele cadetten der C. S. c-n der K. M. A. de gelegenheid openge steld tot overgang naar de Marine. De verdere reorn*anisati9 van het mili tair onderwijs maakt een punt van over leg uit met den Minister van Koloniën. De ambtenaarssalarissen. Wel periodieke verhoogingen in 19 2 4. De Regeering heeft, -na kennisneming van het advies van do centrale commissie voor georganiseerd overleg, besloten niet over te gaan tot stopzetting over 1924 van de periodieke traktementsver- hoogingen. Drogisten- Jaarbeurs. In de eendezer dagen gehouden verga dering van de commissie tot oprichten van jaarbeurzen uit den Nederlandschen Drogisten-Bond werd besloten de 10de Jaarbeurs voor het Drogistenvak en aan verwante vakken te doen houden in het Paleis voor Volksvlijt te Amsterdam van 21 tot en met 24 Februari. Tot voorzitter van de commissie werd verkozen de heer G. J. Nikkels te Deventer. Waar het hier betreft 't houden van do 10de Jaarbeurs werd het wenschelijk geacht deze beurs een juhileumbeurs te doen zijn. Binnen kort zal te Amsterdam een vergadering met exposanten gehouden worden ter be spreking van de uitvoering der beurs. UIT DE OBSGEVIHG HILLEGOM. De Jubileumfeesten. (Onze correspondent zendt ons volgend verslag, waarvan het begin schijnt te zijn zoekgeraakt). Voor de volksspelen waren kunstvoorwer pen uitgeloofd. Wij kunnen alle winners niet noemen, ook de niet-winners kregen een troostprijsje. Het programma gaf aan: touwtrekken, wielrijden op plank, tonnetje kruion, mastklimmer)., tobbetje steken, hoog en verspringen, muiltjeloopen, wedloop met hindernissen, eierloop, dJiebeenloopen, stelt loopen; dus plenti keus. Aan H. M. de Koningin werd een tcle- HET VOORNAAMSTE NIEUW&J BUITENLAND. Nieuwe voorstellen van Musfolini in zake de Fiume-kwestie. In Frankrijk vreest men een samer^ gaan van Italië met Spanje. Duitschland bereid om mede te werken tot herstel van den economischen toesian'" in de Ruhr. BINNENLAND. Vandaag is te Dcift aan H. M. de Ko ningin het Nationaal Huldel^ijk aange boden. De Reecering heeft besloten om in 192^ de periodieke verhoogingen voor de amb tenaren wel te doen doergaan. De Tweede Kamer zal in October de Vlootwet behandelen, na een interpellatie Troelstra over de oorzaak en de oplossing van de kabinetscrisis, mede in verband met den financicelen toestand van Neder land en Nederl.-lndië. Hoofdstuk VIM (Qcriog) van de staats begrooting voor 1924. Bezuinigingen. gram van gelukwensch en hulde gezonden. Tijdens deze spelen kwam een drietal vlie geniers schitterende demonstraties geven, waarvoor een telegram van dankbetuiging aan den Schout bij Nacht te Den Helder werd gezonden. Vervolgens kregen, we een orgelconcert in de Ned. Herv. Kerk met vrijen toegang met een achttal mooie num mers, door den heer S. P. Visser. Tc G uur volgde groote Gymnastiekuifcvcering in do open lucht door „Kracht door Oefening", Dir. de heer J. Draaier te Haarlem, nl. brugwerken, polsspringen, vrije- en orde oefeningen. Toen kwam de tijd om d'o licht jes te ontsteken. Een kwartier slechts geno ten we van dit schitterend schouwspel, toen een donderbui met ontzettende regens, on afgebroken. De aubade va'i 300 zangers en zangeressen moest worden afgelast, uitge steld tot den volgenden dag. Wat een jam mer, dat do verlichting zich zelf doofde, wat een vergeefsche moeite. Men vermaak te zich nog wat in de café's en thuis; voor buiten alles afgeloopen. Tweede dag. Alle3 doorweekt, on de regen houdt aan. De hoornmuzick door Herauten te paard kon niet doorgaan, ook de Ringrijderij dreigde te mislukken. Ge lukkig werd 't tegicnclvenbeteren.de feest vreugde begon opnieuw. Op de Wilhelmina- laan werden de versierde rijwielen gekiekt, vervolgens optocht mot de muziek door het dorp en daarna begon do wedstrijd. Prachtversierde karretjes en keurige rij ders en rijdsters trokken ons oog; 49 deel nemers is veel! Uitgeloofd waren geldprij zen. Voor versierde fietsen werd de eerste prijs toegekend aan den heer L. Kraak en Mej. K. Asper; ?e prijs de heer W. v. d. Poll en Mej. M. Klaver, 3e pr. de heer J. Aay. De uitslag van den wedstrijd ring- rijden was als volgt: hceren: le prijs L. Kraak, 2e pr. J. Versteege, 3e pr. G. Boerse; dames: le pr. Mej. J. Schrama, 2o pr. Mej. M. Schoonderbeek, 3e pr. Mej. M. Spierings. Intusschen vernamen wij ook den uitslag van den étalage-wedstrijd (prijzen in geld). Alle winkeliers hebben ontzettend veel werk van de versiering hunner étalages ge maakt, dat moet gezegd worden. Men •heeft begrepen, dat al wint men geen prijs geen beter reclame is naast adverteeren dan étaleeren. De beslissing der jury was dan ook uiterst moeieljk, voor 4e en 5e prijs moest zelfs worden geloot. De uitslag was als volgt: N. Alleman slager, 5-1 p., le pr.; W. van Dooren, manufacturen, 49 p. 2e pr.; A. van Zanten, vruchten, 48 p., 3e pr.; H. Krary, banketbakkerij, 47 p., 4o pr.; P. W. van Houweninge, bakkerij, 47 p. 5e pr. Verder D. Flentrop, meubelen, 46 p. Eerv. verm. S. F. Smid, 46 p., manufac turen, id.; J. Lampo 45 id. id.; G. W. J. Mathot 44, kruidenierswaren id.; P. W. v. d. Hulst 44 p., manufacturen, id. Voor ver melding kwamen in aanmerking G. S. Out, 43 p., bakkerij; H. Jonkman 42 p. kruidenierswaren; Somsen en Co. 40 p., kachels en haarden; Hulsman 40 p., rijwie len en Ziphkamp 40 p., slagerij. Buiten mededinging verdient in 'b bijzonder te worden vermeld slager P. Witteman. Heb glanspunt van den lsten dag vorm de de groote Historische en Allegorische Optocht nauw betrekking hebbende op deze streek. We kunnen dit niet in détails beschrijven doch achten het plicht toch even de samenstelling der groepen te geven. 1. Rijtuig regelings-commissie; 2. Rijtuig eere-comité; 3. Rijtuig hoefd- comité; 4. Muziekcorps; 5. Kaninefaten te paard; 6. Graaf Willem I van Holland, vergezeld door kruisridders; 7. Witte van Haamstede met z'jn schildknapen; 8. Ja- coba van Beieren met edelvrouwen; 9. Handwerkslied met Nijverheid; 10. Marga» ret ha van Panna met Alva en Spaansche soldaten; 11. Kenau Simons Hasselaar; 12. Pieter Adr. v. d. Werff, burgemeester van Leiden; 13. Willem I Prins van Oranje mefe

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1