4s Jsargaos* VRIJDAG 7 SEPTEMBER 1923 No. 4251 e Kaidóohz (Bou/tant ABONNEMENTSPRIJSbedraagt bij vooruitbetaling Lr Leiden 19 cent per week I 2.50 per kwartaal. I onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal, inco per post f 2.95 per kwartaal. l Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver- jebaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor- fetaliDg. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd 1 9 ct. HBaBBWIWMB Uil IjimCTMWHIlM^11 JIJ.» \V JJ 111111*111 Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Fee3ldagen J. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT, 935 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone adyerientiën 30 cent per regel-* Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het u dubbele van het tarief berekend. Kleine advertentlën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop 8 0.50. I nummer bestaaï uil twee «faden. Woorden van een Christinne. B')4OTenai dank zij God, waarop zoowel «ls ik b°<™en ett die het ™rtTOUweI1 jrtm gesteld nimmer beschaamt' lias onze Koningin gister in de rede, rtch, rin zü u, dankte voor de aanbieding van Nationaal Huldeblijk. is een liere belijdenis van Cbriste- loof gesproken door een Christinne ken tot het NederlandScho volk, deze woorden moge verstaan en be- hebben wij" - aldus vervolgde de inrin - „toen het uur der beproeving en tot eendracht maande, schouder schouder gestaan en het gevaar onder "r' ogen gezien. Evenzoo zullen wij ook cn!" tere tijden van heden, die onze wel- t bedreigen, klaren. Eensgezind en rvaard zullen wij aan do^ grondslagen r hetere toekomst bouwen", it is een krachtige uiting van Chris- Pat™i ie optimisme, waardig een Vorstinne Tf ons Volk moge haar ter haTte 5EH1 Nog een enkel woord. willen met nog een enkel woord aan- wat wij gisteren schreven over het blad uit „Het Volk" geciteerde, be- T Jende des heeren Kleerekooper's mee- i over vloeken en vloekverbod. oals wij niet behoeven te zeggen voor onzo gewoonte kent, zouden wij liever citaat geheel in onze courant heb- zien opgenomen, en vinden wij het ammer, dat zulks, o n o p z e 11 e 1 ij k, is gebeurd. :h, dit vooropgesteld, hebben wij giste- - dunkt ons: •overtuigend betoogd, le onvolledigheid van het citaat de king van des heeren Kleerekooper's >g niet essentieel, niet in eenigs- ernstige mate wijzigt. DAt mo-ot onbevooroordeelde erkennen! ki| BtMTENLAÏSD bezetting van het Roergebied De Franschen en de mijnen In het bezette gebist!. ighoul is een Frarische procla- i gepiblicterd volgens welke, indien 1 iJl' cijr.arbeiders en -beambten weigeren de Franschen te arbeiden, ook de gebouwen der mijnen bezet en de be- ërs uitgezet zullen worden. Ook op de e,sJ«i en Victor en Iskun zijn de bedrijfs- udini, door de Franschen gearresteerd. Hon.-! Onlusten. Essen en Wetter hebben botsingen i gehad tusschen stakers en politie, bij verschillende slachtoffers geval- 721 Ün. Weer 32 milliard. (uil t gemeentebestuur te Dusselodrp heeft borstel der Fransche bezettingsautori- i om wekelijks voorraden te laten onw| reeren, verworpen. De Franschen C063 !n 'hans verklaard weer tot inbeslag- ogen te zullen overgaan. Reeds is ten een transport van 82 milliard in 6 genomen. merikaansche onderdanen door do Franschen mishandeld? Statie pis de F ankf. Ztg. zijn to Neu- aai Paltz een bejaard Amerikaan Amerikaanscho vrouw, toen zij schi® -Anxerikaansclie gewoonte den spoor- i'wilden oversteken, door de Fran- ojpij|P in hechtenis genomen, en op de (W|[U wreed geslagen en getrapt, zoodat 'U ernstig gekwetst zouden zijn. Italië. •T ITALIAANSCH—GRIEKSCHE CONFLICT. Jen bedreiging der kleine entante. iPugerustheid te Londen. N. uit Londen: In toonaangevende en maakt men zich ongerust over roep van Mussolini op hot feit, dat J® vroeger gezag over Korfoe beeft ai-f ,enn over door hem kenbaar B0 bedoeling om Korfoe bezet te j ^et bedrag der schadever- o. dat hier onmogelijk hoog geacht da^TM-" betaald. Men is van oor- M"i- i z*Jn eischen met opzet zoo b nJ scberp heeft gemaakt, ten ^den te hebben 0 ^bezetten en in bezit te hou- pbeen ter voldoening aan Ëlinri°1Z^C ten 0Pziclite van de ttbanri 8 ^eo' doch nog veel meer I niet de betrekkingen tot Zuid- Adi aüv n/j^^matieko medewerker van wegiaph" verneemt, hebben de regeeringen der kleine Entente te kennen gegeven, dat zij uit den Volkenbond zul len treden, indien deze zijn plicht met be trekking tot Korfoe niet vervult en dat zij zelf in do toekomst zullen weigeren do jurisdictie der Entente-mogendheden te erkennen indien deze toestaat, dat de recli ten der kleine naties opgeofferd worden. Indien Italië doorgaat met mobiliseeren en verdere stappen doet, zullen ook zij terstond mobiliseeren. Brazilië en Uruguay steunen bot Italiaanse he standpunt. Het bericht uit Genève, dat de gedele geerden van Brazilië en Uruguauy heb ben verklaard eveneens uit den Volken bond te zullen treden als Italië zich daar toe genoopt acht, beeft te Rome grooten indruk gemaakt. Het spreekt vanzelf, dat de positie van Mussolini hierdoor belang rijk wordt versterkt en dat Salandra een sterk wapen in banden beeft gekregen bij zijn verzet tegen een interventie van den Bond in bet geschil met Griekenland. De competentie van den Volkenbond. De kwestie voor bet Int. Hof? Het schijnt, dat de kwestie der compe tentie van den Volkenbond in zake het Grieksch-Ilaliaansck geschil met toe stemming en zoo mogelijk op initiatief van Italië zal moeten worden verwezen naar bet Permanente Hof van Interna tionale Justitie. Dit standpunt schijnt de overhand te hebben gekregen in den boe zem- van den Volkenbondsraad en de in stemming van alle leden te hebben. In de voltallige zitting van gisteravond zou een zoodanige) beslissing waarschijnlijk be kend worden gemaakt. Engeland's houding. Van officieele zijde wordt uit Londen gemeld, dat Engeland zich bereid beeft verklaard, den Volkenbond met de ge heel© vloot to ondersteunen (om Italië eventueel tot do ontruiming van Korfoe te dwingen. Do Engelscho vloot zou als in strument van den Volkenbond waar schijnlijk door Zweedscbo schepen en wellicht ook door Nederlandscbo marine versterkt worden. Frankrijk zal in ieder geval neutraal blijven. De Griek sc lie vloot trekt zich naar de Golf van Volo teru-g. Ten einde te voorkomen,dat de Griek- scho vloot in contact zou komen met de Italiaansche vloot, heeft eerstgenoemde instructie ontvangen zich in de Golf van Volo aan do Egeïsche Zee terug te trek ken. Een Griekscbe organisatie de aanstichtster van den moord? Volgens berichten uit Janina zijn de daders of lieve-.* do opdrachtgevers tot den moord op do Italiaansche officieren, leden van een pan-epirotische vcreeni- ging, bijna geheel bestaande uit Griek- sche officieren en autoriteiten. De geeste lijke leiders van dit organisatie zouden kolonel Botzaris, de Greiksche vertegen woordiger in de afbakeningscommissie, en een ander officier zijn, wiens identiteit nog niet voldoende is vastgesteld. De betrokken brganisa-tie beeft haar centrum in Janina en talrijke vertakkin gen te Saloniki, Athene en Korfoe. Spanje; De strijd In Marokko. Twee dooden; v ij f gewonden. Een officieel communiqué meldt uit Me- lilla, dat bij een ontploffing van granaten op den post Tyziazze ccn luitenant en een korporaal worden gedood cn vijf soldaten gewond. Do Spanjaarden sloegen een aanval van bandieten tegen Doar, in de buurt van Karoeszyado af. Joego-Sfavië. Een prins geboren. Naar de „Grazer Tagespost" uit Bel grado meldt, beeft do koningin bet leven geschonken aan een zoon. HET REGEERINGSJUBILEUM VAN DE KONINGIN. leputatiss. Bebalvo do deputaties van Amsterdam- scbe vrouwen, die H.M. een kamerscherm ten geschenke heeft gegeven, zijn door de Koningin gistermiddag do volgende depu taties ontvangen: „Arbeid Adelt" en „Tesselschado", dio beide handwerken (als souvenirs schon ken, en de Commissie voor het Gedenk boek 18981923, die bet Gedenkboek, on der redactie van kapt. de Bas. overhan digde. Do consuls te Amsterdam boden bloomen aan cn dit gesebieddo ook door Oud-Gou verneur mr. Nuyens bij wijze van oen hulde van Curasao. Hare Majesteit, had huideadressen in ontvangst te nemen van den Bond van Chr. Oranjevereenigingen, do Nationale Landstormcommissie en den Ghristelijken Nationalen Werkmansbond. Do Nederlan-dsch-Indische Off icier en-Ver- eenigingen gaven oen teekening van gobe lin ten geschenke. Do Zoeuwsohe hulde be stond uit een album met foto's uit alle gemeenten. Do Vereeniging „Koninklijke Kunstzaal Kleyka-mp" verraste Hare Ma jesteit met do aanbieding van oen portret van do Koningin-Moeder door Toorop. De Rijks Pobtievereeniging bracht een bloe menhulde en de Maatschappij „Rem brandt" begiftigde Hare Majesteit met een album met teekeningen door de werkende loden. Do Vereeniging „De Joodsche Inva lide" gaf oen handwerk cadeau cn de Ne derlanders in België stelde een bedrag in geld beschikbaar,, bestemd voor een wel dadig doel ten bate van. do Nederlanders in België. De Amslcrdarcrscho Huldigings- commissio bood Hare Majesteit de offi cieele Gedenkpenning en bet officieel Ge denkboek, onder redactie van prof. Brug- nians, aan. Daarbij hield prof. dr. J. Six ais voorzitter der Huldigingscommissie een toespraak. Door de voorzitter der Amsterdamsche Kamer van Koophandel werd gisteren ten Paleize namens dio Kamer oen geschenk aangeboden. Het bestaat uit een fonds groot f 10.000 waarvap do vruchten, vol gens nader vast te stellen regelen, zullen worden besteed op het gebied van handel, scheepvaart en industrie, meer in bet bij zonder ter bevordering van daartoe be- hcorende onderwerpen, voor welke, hoe zeer zij ook geldelijken steun verdienen, geen andere fondsen meer bepaaldelijk aangewezen of beschikbaar zijn. Bij de aanbieding van bet huldeblijk van de Bijzondere Vrijwillige Landstorm, hield do voorzitter van de Nationale Land stormcommissie een toespraak. Op al dezo toespraken antwoordde do Koningin. Gelukwenschen der Duitsche m Bisschoppen. Naar aanleiding van bet regeeringsju- bileum van H. M. de Koningin, beeft de aartsbisschop van Breslau, mgr. Bertram als voorzitter van de conferentie der Duit- scho bisschoppen te Fidda, een telegram gezonden an H. M., waarin hij, naar de „Sehlesische Volkszeitung" mededeelt, vol dankbaarheid herinnert aan de talrijke weldaden welke do noodlijdende Duitsche kinderen aan de liefdadigheid der Neder landers te danken hebben, en H. M. geluk wcnscht met baar jubileum. In de gouden koets naar den Stadsschouwburg. Hot feil, dat H.M. de Koningin gister avond zou uitrijden in de gouden koets, had bij de velen, die op het oogenblik in Amsterdam vertoeven, een bijzondere be langstelling gaande gemaakt. Twee uur te voren stonden dan ook reeds langs den weg, dien de vorstelijke stoet nemen zou rijen van toeschouwers, welke rijen naar gelang bet uur der voorbijkomst naderde, gaandeweg aanzwollen en stegen. Het laatste woord kunnen we letterlijk ge bruiken. omdat zich heele verboogingen vormden door op vensterbanken, bordes sen en sleeperswagens geklommen men- scben, die met bewonderenswaardig ge duld in bun minder-gemakkelijke positie berustten en met den bekenden Amster damse hen zin voor humor zich vermaakten over allerlei, kleine evenementen als bet passeeren van een gezelschap in auto, bet rennen van een bond door de afsluiting, bij allo welke gelegenheden een luid hoera opstijgt. Te 8 uur precies vertrok H. M. de Ko ningin in gezelschap van Hare Moeder, den Prins en Prinses Juliana in de gou den koels, die een imposanten indruk maakt, naar den stadsschouwburg. Het publiek juichte de Koninklijke Fa milie hartelijk toe en Deze beantwoordde met vriendelijken groet de gebrachte hulde. Toen de Koninklijke Familie om kwart over acht do voor Haar bestemde loge in don Schouwburg binnentrad, verhieven allo aanwezigen zich van hunnen zetel en werd het Wilhelmus gespeeld. De Koningin was gekleed in bet wit en droeg een her melijnen stola 1 baar kleoding was een voorbeeld van zedigheid! de Koningin- Moeder had een perle-gris toilet met zwarlo tule aan en droeg een witte wedu we-kap, do Prinses droeg oen witte jurk en de Prins was gekleed in admiraals uniform. Do heide Koninginnen waren ge tooid met schitlerendo diademen. Prinses Juliana was nu voor de eerste maal in den schouwburg. Enkele tafreelen uit de Gijsbrecht werden door bet gezelschap van Dr. Royaard gespeeld en na de pauze werd een stuk opgevoerd door de samenstellers Charivarius cn Cannegieter, getiteld: „Rondom do Kroningslinde". De voorstel ling was eerst cm kwart over elf geëin digd. Door dc wethouders werd do Konink lijko Familie weer uitgeleide gedaan. Do terugtocht in den gouden koets was werkelijk imposant. Tienduizenden en nogmaals tienduizenden stonden langs den weg geschaard en spontaan werd herbaal- 1 delijk hij het voorbijtrokken van d*e prach tig© koets het „Wilhelmus" gezongen. Zelden zagen wij zoo'n geestdriftig pu bliek, dat zich niet alleen uren bad opge offerd om ook iets van het sprookje te kunnen zien, maar onvermoeid en met een niet te beschrijven enthousiasme de Ko ninklijke Personen toejuichte. Om half twaalf was de Koninklijke Fa milie weer in bet Paleis teruggekeerd. In do enorme drukte zijn tientallen ménschen flauwgevallen. De nationale huldebetooging. Gisteren heeft, zooais reeds medege deeld. do nationale huldebetooging plaats gehad. Aan hot breedvoerig verslag van deze plechtigheid in het H d b 1. ontkenen wij nog het volgende: Alvroeg in den ochtend waren de 13000 deelnemers aan do bebooging in de stad gekomen en geleidelijk stroomden zij den Dam op. Dat werd een schouwspel van wonder bare schoonheid, zoo groot en machtig, zoo indrukwekkend als hier nog nimmer is aanschouwd. Daar kwamen zij, de vrouwen en man nen uit alle deel en van het land en zij hadden gehoor gegeven aan den wensch, dat zooveel mogelijk de typische kleeder- drachten der verschillende landsgedeelten zouden worden gedragen. Dat werd tot een schittering van kleur eti wonderlijke combinatie van schoonheid en historie. Daar kwamen zij uit alle provincies. Uit de steden Amsterdam en Rotterdam nog eens afzonderlijk en zij vulden bet plein meer en meer met baar mannen, liun muziek. Ja, die muziek. .Zoo was een orkest op den Dam, of bet zette een vroolijke marscb in. Dat was een stemming van blijheid cn vroolijkheid, die immers bij dezen ju beldag paste. In den morgen was een ernstig woord gesproken door den man, die Minister van Onderwijs is, maar meer nog dan dat, man, die beeft de gave des woords. En na dat ernstige, bet vroolijke. Maar vroolijkheid, die toch, op zich zelf weer ernstig bleef, omdat zij was een booge uiting van Oranjeliefde, van sympathie voor do vrouw, die een kwart eeuw ons land heeft bestuurd. Daar waren de Zeeuwen mét de for- scho drachten van Walcheren, Beveland en Zee.uwscb-Vlaanderen, de Noord-Bra banders, die hun oude, historische schut tersgilden hebben. Gilden, uit de vijftien de eeuw, neen van vroeger nog en die hun vaandels hebben bewaard uit bet verre verleden. Gescheurd zijn die doeken nu, maar de kleuren zijn mooi gebleven; een stukje geschiedenis uit lang vervlogen dagen. Typisch hun kleederdrachten, middel- eeuwseh, met de slappe boeden, waarop de vederen statig wuiven. Daar waren de Limburgers, do stoere mannen uit Heer len en Kerkerade, met bun muziek, die de Koningin kwamen getuigen opnieuw weer dat Liraburg Nederland is en Nederland wil blijven. Daar waren de Noord-Hollanders, de typischo kaasdragers uit Hoorn en Alk maar met de witte kleeding en de breed gerande boeden. De Friezen in de oude klecderdrachten, welke in het grootste ge deelte der provincie reeds tot bet verle den bebooren, maar in Hindelopen nog trouw worden bewaard. 'En de -mannen en vrouwen van de eilanden: Urkers en Mar kers. Eu maar steeds groeide de menigte op den Dam aan. Daar kwamen de verte genwoordigers van bet leger; de meisjes uit Philipsdorp in de frissche blauwe kleeding, waarin zij werken op de kook school; daar waren do vissehers uit Kat wijk met hun vrouwen, moe ie typen. En zoo groeide de schare, met d^ kleurrijke vaandels. En het was alsof die heerlijke zon, daar in den half bewolkten hemel meevoelde met al die duizenden. Meeleefde om toch dit grootscho gebeuren nog schitterender, levendiger, kleuriger te maken, van het Uitvoerend Comité, was in ambts van het Uitvoeren Comité, was in ambts- kleeding als lid der Tweede Kamer, voort durend diligent om to constateeren, dat alles „liep". Toen het legen kwart voor drie liep, was de Dam bijna geheel gevuld. De spanning steeg. Er klonken bevelen. De Koningin zou aaustonds op bet bordes verschijnen. De hulde. Do Koningin komt op het balkon, met do prinses, de Koningin-Moeder, Prins Hendrik. Een trilling gaat door do schare, die even. lieel even, doodstil is, ontroerd zwijgt. Dan openen de herauten van de Gre nadiers en Jagers do ban. Plechtig schal len do tonen dcor do stilte. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. Een slap vertier in hel Italiaansch— Grieksche geschil. Hel geschil voor het Internationaal Hof? Een bedreiging der Kleine Entente. Treinramp in Duitschland; 18 doodsn, vele gewonden. Onder hen bevinden zich Leidenaars. BINNENLAND. De Koningin te Amsterdam. Geest driftige hulde. Vele slachtoffers van da drukte. En dan, op eens zet de heer Van Voort van Zijp een driewerf „Hoezee" in; de menigte stemt in. Het wordt een golf van enthousiasme, een hulde,zoo spontaan, zoo diep geveeld, dat het even lijkt of de Koningin trilt van ontroering. Alle vaandels brengen het vaandel-sa- luut. Als een deining van golven op een flauwbewogen zee gaat het over den Dam. Intusschen vult zich het Paleis-bordes. Daar komen, naast de Koninklijke Fami lie, minister Buys de Deerenbrouck, mi nister De Visser, dr. G. J. K. van Aalst en de verdere leden van het comité voor het Nationaal Huldeblijk, de burgemees ter van Amsterdam, de beer W. do Vlugt, leden van het aubade-comité, van do Na tionale Huldigings-commissie. Nauw is bet gejubel der menigte ver stomd of reeds beeft do heer Kor Kuiler den dirigeerstok. En duizend zangers en zangeressen heffen aan het Huldigings lied van den heer A. E. Dudok van Heel, muziek van den heer Kor Kuiler. Plechtig klinkt de zang. Als het lied, door allen in de diepste stille aangeboord, zoover is gekomen, schallen de tonen der herauten, die op do bazuinen den ban openen. Allo hoofden worden ontbloot, de mili tairen en do politie-mannon stellen zich in de houding, de padvinders brengen den eed, de vaandels nijgen. En dan brengen allen, die daar verza meld zijn, zingend, op de tonen van het oude Wilhelmus; den eed van trouw aan de vorstin. Dit is geen eenvoudig zingen meer, dit is een uiting van innige overtuiging, waaruit trilt een diepe liefde voor Oranje, dit is een moment om nooit te vergeten. Do ontroering der massa is voelbaar. De Koningin trilt, zij bijt een traan weg. Zij grijpt een moment de ballustrade, wankelt van aandoening. Op Haar, die aanhoort deze uiting van trouw door vertegenwoordigers uit alle lagen van het geheel© volk, moet del oogenblik, dat mooier is, dan alles wat zich, ook volgens do herinnering der oud sten, zich ooit op den Dam beeft voltrok-4 ken, een indruk achterlaten, welke geen stormen ooit zullen kunnen vervagen. Dan sterven de laatste tonen weg. En weer schalt een driewerf „Hoezee". De Koninklijke Familie dankt, neemt dan plaats op do zetels. Plotseling, uit de richting van de Kalverstraat wordt een zwak ingezet „Wilhelmus" hoorbaar. Het zwelt aan, de zang plant zich voort over Je menigte, als een aanrollende golf van geestdrift. De wacht presenteert het geweer, d« padvinders salueeren, do vaandels groe ten. Ontroerend schoon klinkt het lied van Aldegonde uit 14.000 kelen. De koninklijke familie is weer opge staan. De Koningin glimlacht blijde en groet ontroerd. Intusschen heeft de stafmuziek van da Grenadiers en Jagers zich voor het Paj leis opgesteld. En als het „Wilhelmus'' wordt gevolgd door een,-driewerf „Hoera" zwelt dezo jubel samen met do Huldi-i gingsmarsch, ingezet door het corps. Dan beginï de défilé. Juist wijst de Paleisklok drie uur. De lange, lange stoet trekt langs het Paleis, juicht de Koninklijke familie toe. De Koningin en Prinses wuiven. Eerst trekt het boofd-comité voorbij met de ca detten en adelborsten, die stoer marehee-» ren en eerbiedig het saluut brengen. Dan volgt Amsterdam. Talloos zijn de vaan dels uit de hoofdstad, die voorbijtrekken. Zeeland volgt, aangevoerd door do mu-* ziek van Philips. Als de mannen en vtou-» wen uit Zeeuwsch-Vlaanderen passeeren, wuift de Koningin extra hartelijk. En zoo trok de stoet voort. Noord-Bra-« bant: De muziek van Goulmy en Baer met den stoeren tamboer-majoor. Nu is het de beurt van de oude schut tersgilden om hun groet te brengen, hun historischen vaandelgroet, op een open plek voor bet Paleis. Hoe zwaaien die doeken. Hoo treffend is dit schouwspel. Hoe vief zijn die vaandrigs. Zij zwaaien den stok om hun lijf, om bun voet, in breede grootsche lijnen. Zij trekken voorbij, die oude historie sche doeken en het schouwspel is van on beschrijfbare schoonheid. Zuid-Holland Volgt, onder een vader-*

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1