3)e £eidóQh&(2ou/tm\£
14 Jaargang.
ZATERDAG 21 JULI 1923
No. 4203
DoABONNEMENTSPRIJSbedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week I 2.50 per kwartaal.
Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaaL
franco per post f 2.95 per kwartaal.
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver-
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon* en Feestdagen II.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. 935 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. SI.
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone adverlentiën 30 cent pet regel*
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
s dubbele van het tarief berekend.
Kleine adverientiën, van ten hoogste 30 woorden, waan»
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en ver
huur, koop en verkoop 10.50.
jïït numntes* bestaat uit vfiep
aEatSe&u, waaronder het Geïl<
3usïree?*cS ZondagsbSati.
FEUILLETON
In het derde blad van ons Zaterdagsche
nummer zulleiï we iedere week te be
ginnen op heden de vertaling
plaatsen van een roman „De Bruid van
het Kruis" van de bekende DuitscLe
schrijfster Handel Mazzetti.
Na onderhandelingen met uitgever en
schrijfster hebben wij het uitsluitend ver
taalrecht van dit zeer mooie werk
i verkregen.
Heden plaatsen wij het slot van de
gewone dagelijksche feuilleton, terwijl wij
in den loop der volgende week een aan
vang maken met een nieuw dagelijksch
feuilleton.
Y Onze politieke eenheid.
Het Rapport-Barge heetf al eenige be
spreking in de pers uitgelokt.
En er zal nog wel meer over worden
gesproken en geschreven.
Wat zeer nuttig en gewenscht is, want
dit ernstige werk eisckt ernstige studio
1:1 cn buiten do Kiesvereenigingen, maar
vooral ook in de Kiesvereenigingen.
Er zal wel, dunkt ons, binnen niet al te
langen lijd worden bekend gemaakt en
wel zeer tijdig, veronderstellen we de
datum, waarop een Bondsverbadering ter
behandeling van het rapport zal worden
gehouden.
Voor dien tijd moet er in de Iviesver-
eenigmg over worden beraadslaagd.
Bij deze beraadslagingen moet vóór al
les voor oogen worden gehouden dit doel:
hoe wordt het best de kracht en de een
heid der R.-K. Staatspartij gediend?
Do eenheid is een onmisbare voorwaarde
voor de kracht!
Wij gelooven, dat over het algemeen
ons Roomsche volk zich niet diep genoeg
bewust is van het feit, in het openbare,
maatschappelijke leven, met name in de
politiek, recht van meespreken te hebben
zoodanig als tot op betrekkelijk korten
tijd geleden onder de onzen nog als een
utopie werd geacht.
Bij de beraadslagingen over het rap
port moet aller streven en aller verlangen
hierop zijn gericht: behoud, versterking
van onze politieke eenheid, die belichaamd
wordt in een zoo bekwaam en bevoegd, zoo
voortreffelijk mogelijke afvaardiging in
onze Tweede Kamer.
BUaTEMLAim
De bezetting van het Roergebied
Het verwachte Britsche antwoord.
Het ontwerp thans gereed
Het Engelsche kabinet is gisteren gereed
gekomen met het ontwerp van liet Brit-
€oho antwoord aan Duitschland en met
i begeleidende nota aan de Geallieerden,
frelke zoo spoedig mogelijk naar Parijs,
Brussel, Rome, Tokio en "Washington zal
worden gezoóden. De nota zal zoo moge-
hik heden de Fransche regeering berei
den.
Reuter verneemt uit gezaghebbende bron
<iat de meeste veronderstellingen belref-
'ende de Britsche voorstellen louter gis
singen zijn. Zoo kan b.v. het denkbeeld
t/etreffende de annuleering van de schuld
vorderingen van Groot-Britannië geheel
worden uitgeschakeld. Er wordt op ge
wezen, dat de kwestie der inlergoallieerde
schulden niet in het antwoord aan Duitsch
tand zal worden aangeroerd. De kwestie
is er één voor een conferentie en thans
wordt nagegaan, hoe een dergelijke confe
rentie tot stand gebracht zou kunnen wor
den.
Dc besprekingen tusschen Frankrijk
en Engeland.
Eon Belgisch com
promisvoorstel.
Men kent te Parijs op het oogenhlik
uogal waarde toe aan een compromis
voorstel. dat het gevolg zou zijn van de
besprekingen van Benesj, en dat te Brus
sel zou zijn opgesteld.
Volgens dit voorstel zouden de geallieer
don op het oogenblik van Duitschland niet
meer eischon dan hetgeen noodig is: le.
voor den Franschen wederopbouw, 2e, tot
Schadeloosstelling der Belgische en'andere
slachtoffers, 3e. voor wat Engeland aan
Amerika te betalen heeft. Dit zou te za-
men een totaal vormen van 35 a 40 mil
liard goudmarken, die in tien of vijftien
annuïteiten betaald zouden worden. Tot na
alloop van dat tijdsverloop zouden dan
uitgesteld "blijven het onderzoek naar de
waarde van bons G en de in tergeallieerde
schulden, en het onderzoek naar een regi
me voor het Rijnland, dat de Belgische en
'i^sche veiligheid verzekeren zou.
"erd dit voorstel aangenomen, dan. zou
Duitschland zijn passieven tegenstand
moeten opgeven, zich moeten onderwerpen
aan een militaire controle en aan de aan
wijzingen van de internationale finan-
cieele commissie. In dat geval zouden
Frankrijk en België toestemmen in de
bijeenkomst van een commissie van inter
nationale financieele deskundigen, die de
raadgeefster van de- Commissie van Her
stel zou zijn en zonder de betalingen zelf
te kunnen wijzigen- of verminderen, de
wijze van betaling bestudeeren zou.
Uit de wijze, waarop een.en ander hier
vermeld wordt, is het duidelijk dat de
Fransche regeering eventueel in een der
gelijke oplossing zou toestemmen. Men
meent hier dat ook Amerika geneigd zou
zijn gedurende tien jaar de Fransche
schuld te laten rusten en Engeland kan
er niets tegen hebben omdat het aldus de
annuïteiter, die het in dié tien jaar zelf
aan Amerika te betalen heeft-, van Duitsch
land terugkrijgt.
Voorwaardelijke capitulatie van
Duitschland?
Do diplomatieke medewerker van de
„Daily Chronicle" verneemt, dat Duitsch
land de bereidwilligheid heeft te kennen
gegeven, in het Ruhrgebied te capitulee-
rcn, indien Engeland dit aan Duitschland
vraagt en tezelfdertijd tot Frankrijk het
verzoek richt, terug te keeren tot de onzichl
bare bezetting en er in toe te stemmen, dat.
Duitschland hot burgerlijk bestuur in bet-
gebied uitoefent.
Dit voorstel valt evenwel niet ernstig te
worden oveihvogen. Engeland wil Duitsch
land geen garantie geven en uit Duitsohe
bron verneemt de „Chronicle", dat_d& be
tuigingen volgens welke Engeland zijn
best zou deen, voor Duitschland onvoldoen
de zouden zijn.
De conferentie fe Lausanne.
Rusland teekent de zeeëngtcn-
conventie niette Lausanne,
doch te Konstantinopel.
De Sovjets hebben .aan do conferentie
doen weten, dat zij de voorwaarden van do
conventie inzake de zeeëngten aannemen,
doch dat zij onder de tegenwoordige om
standigheden in de onmogelijkheid ver
keerden, gedelegeerden naar Lausanne te
zenden. Rusland zal daarom de conventie
te Konstantinopel teeïenen binnen den in
de uitnoodiging der mpgendheden genoem
den tijd van drie weken.
België.
De Vervlaamsching der Gentsche
Universiteit.
Het o n t w e r p-N o 1 f in de
afdeelingen der Kamer
aangenomen.
In alle afdeelingen der Kamer is gister
middag het ontwerp in zake de Vervlaam-
sching der Gentsché universiteit, hetwelk
de Senaat reeds Woensdag aangenomen
heeft, onderzocht en in totaal met 73 te
gen 54 stemmen en 12 onthoudingen aan
genomen Het is dus zeker, dat het de vol
gende week doflr de Ivamer zal worden
aangenomen.
De afdeelingen der Kamer hebben
voorts, mot 01 tegen 44- stemmen en 5 ont
houdingen een voorstel, onder de kiezers
van de Vlaamsohe provincies een referen
dum te houden over het handhaven of op
heffen van de Fransche universiteit te
Gent, verworpen.
De Lcgerwet aangenomen.
Nadat zich verschillende incidenten had
den voorgedaan, heeft do Kamer gister-
namiddag in tweede en definitieve lezing
met 85 (liberalen en Katholieke Walen en
enkele Vlamingen) tegen 16 stemmen
(Katholieke Vlamingen en frontpartij) en
9 onthoudingen de militaire recruteerings-
wet aangenomen.
Op het oogenblik, dat de stemming be
gon, verklaarden de socialisten, dat zij ge
noeg haddon van „do comedie en de mar-
c'aandage", waarop zij, gevolgd door den
afgevaardigde der oudstrijders, de zittings
zaal verlieten
De fronlpartij stemde tegen, .omdat,
zooals afgevaardigde De Glercq verklaarde,
zij niet wil medewerken om België nog
meer onder de vazaliteit van Frankrijk te
brengen en ze evenmin de Ruhrpolitielc,
die België in de oogen der gansclie wereld
belachelijk maakt, wil steunen".
De Katholieke Vlaamsche Kamergroep.
Van Cauwolaert afgetre
den als Voorzitter.
Gistermorgen schreef de Standaard, dat
uit de bespreking in de Katholieke Vlaam
sche groep over het inrichten van Vlaam
sche en V/aalscho legercompagnies geble
ken was, dat het geduld van vele leden tot
het uiterste gedreven is en dat men slaat
voor beslissingen, welke verstrekkende ge
volgen kunnen hebben. Gistermiddag ving
hel hoofdartikel in het blad aan met de
mededeeling, dat de katholieke Vlaamsche
Kamergroep niet meer bestaat. Van Cau-
wciaert blijkt namelijk in de vergadering
van Donderdagavond zijn ontsiag als voor
zit ter te hebben medegedeeld. Die beslis
sing, die onwederroepolijk is, zeide hij, is
het gevolg niet enkel van hetgeen Donder
dag en gisteren gebeurd is, maar van een
reeks feiten, waaruit ik op dit oogenblik
het logische gevolg moet trekken. Ik kan
niet langer het voorzitterschap waarne
men van een groep, die in zijn meerder
heid mijn gedachten niet deelt.
Duitschland.
Rechts tegen links.
'Voor botsingen op
29 Juli gevreesd.
Volgens ontvangen berichen, houden de
betrokken autoriteiten zich bezig met de
vraag, welke maatregelen genomen moe
ten worden, ten einde, botsingen te voor
komen bij de aangekondigde anti-fascisti
sche demonstratie der communisten op 29
Juli as. Vooral in Potsdam vreest men
voor relletjes tusschen links-radicalen en
Jeden ^yan het garnizoen te Potsdam, dat
des Zondags niet door den dienst binnen
de.kazernes wordt gehouden.
De Uilsteindienst meldt: De bladen der
gematigde linkerzijde, alsmede der burger
lijke arbeidersgemeenschap gaan voort op
te treden tegen do hurgeroorlog-propagan
da, zooals die door de rechts- en links-ra
dicalen wordt gevoerd, terwijl zij de re-
geermgsverklaring volkomen ondersteunen
De regeering heeft namelijk gewaar
schuwd tegen den burgeroorlog en maant
in het bijzonder er toe aan, de verderfelij
ke propaganda, zooals die door de links
en rochts-radicalp pers wordt gevoerd, te
staken.
Dg Uilsteindienst meldt uit Brunswijk:
Volgens de „Brnunsclvweiger Landeszei-
tung" zijn te Berlijn de door de commu
nisten op 29 Juli vastgestelde anti-fascis
tische betoogingen verboden, op grond van
een bepaling der Duitsche grondwet.
Dc duurte.
Verschillende- r e 11 e t j e s.
Te Aken hebben wegens de enorme
duurte verschillende releltjes plaats ge
had Talrijke winkels en de arbeidsbeurs
werden geplunderd De menigte word door
do politie uiteengedreven.
Te Breslau hadden gisteren in het cen
trum der stad levensmiddelenopstootjes
plaats. Een aantal schoen- en kleerenwin-
kels werden geplunderd. Do politie moest
van de wapens gebruik maken. De deelne
mers aan de onlusten waren meest jonge
lui
Iks bond van Silezische melaalindustri-
eelen heeft de staking der arbeiders beant
woord met de uitsluiting of het ontslag
van het gansche personeel.
Typhus in Hannover.
Uit Hannover wordt gemeld, dat seSert
begin Juli in de dorpen aan de Leine een
typhusepidemie heerscht, dio zich op
schrikbarende wijze uitbreidt. Op. vele
plaatsen liggen heel gezinnen ziek. Tot dus
ver kwamen reeds 16 sterfgevallen voor.
Engeland.
Gunstige wending van de stakingen.
De staking van de bootwerkers, die on
geveer twee weken geleden begon in ver
band met de ingevoerde loonsverlaging,
nadert haar einde. In tal van havens is
de arbeid reeds hervat, doch in eenige
havens werd tot dusver nog gestaakt, o.a.
te Manchester en Birkenhead, alsmede te
Londen, waar ook de sjouwers van dc
Smithfield-vleeschmarkt en die van de
vruchtenmarkt in Coventgarden in staking
gingen. Gisteren is echter het werk hervat
te Manchester en Birkenhead, terwijl ook
do sjouwers van Smithfield en Covent
garden te Londen weer aan den arbeid zijn
gegaan.
In de dokken te Londen duurt de sta
king met eenige uitzondering echter nog
voort, doch men verwacht, dat de hervat
ting van den arbeid le Manchester en Bir-
kenland haar uitwerking te Londen niet zal
missen. Te Huil, waar de bootwerkers
eveneens nog in staking zijn, heeft het
stakingscomité zich gisteravond bereid
verklaard naar de „vredesvoorstellen".to
luisteren.
Zwitserland.
De moord op Vorofsky.
Bekentenissen
van den moordenaar.
De „Tribune de Genève" weet belang
wekkende bijzonderheden te vermelden uit
het verhoor van de beide moordenaars van
den Russischen sovjet-gevolmachtigde op
de conferentie van Lausanne, Vorofsky.
Volgens deze bijzonderheden zou de moor
denaar Conradi den moord te zamen met
den secretaris van het tsaristische „Roode
Kruis" te Genève, Polimin, al lang geleden
hebben voorbereid. Conradi was reeds 13
April van dit jaar naar Berlijn gereisd om
daar den Russischen volkscommissaris van
buitenlandsche zaken Tsjitsjerin, Krassin
of admiraal Behrens to vermoorden. Hij
trof hen echter niet in het Russische ge
zantschapsgebouw te Berlijn aan, waarop
hij naar Zwitserland terugkeerde cn be
sloot Vorofsky te dooden. Bij het verhoor
heeft Conradi een uitvoerige uiteenzetting
van zijn daad gegeven en daarbij ver
klaard, dat hij van het bestaan van een
nationaal-socialistische liga in Zwitserland
niets heeft afgeweten. Op buitengewoon
ruwe wijze vertelde hij, hoe hij den moord
heeft uitgevoerd en gaf desgevraagd toe,
dat hij de kogels voor zijn revolver met
een vijl bewerkt heeft, opdat, wanneer hij
Vorofsky in de huikstreek mocht treffen,
de kogel daar zou blijven steken en een
eventueele operatie doodelijk zou afloopen.
Het proces tegen de beide moordenaars
zal vermoedelijk in September te Lausanne
plaats vinden..
Italië.
Het fascistisch vernielingswerk.
Een schrijven
van Kardinaal Gasparri.
Kardinaal Gasparri hoeft aan den aarts
bisschop van Pisa* een brief gezonden,
waarin gezegd wordt, dat Z. H. de Paus
zeer misnoegd was bij het vernemen van
de berichten over de vernieling van ver
scheiden gebouwen der katholieken in Ita
lië. De kardinaal noodigde de geestelijken
uit, eischen tot schadevergoeding in te
dienen.
Mussolini verklaarde aan den voorzitter
van 't katholieke comité van actie, dat hij
order had gegeven aan de prefecten, om
do symbolen en instellingen der katholieke
kerk te doen eerbiedigen.
China.
De chaos in China.
Interventie
dringend noodzakelijk.
Uit Washington wordt geseind, dat dc
regeering der Ver. Staten van Amerika,
verontrust door den chaotischen toestand
in China, aan de Britsche regeering zekere
voorstellen'heeft gedaan in zake een rege
ling der internationale aangelegenheden
in China.
Het Amerikaansche ministerie van Bui
tenlandsche Zaken is van meening, dat
interventie door de betrokken mogendheden
in China een gebiedende eisch is en on
vermijdelijk.
Mexico
Generaal Villa doodgeschoten.
Uit Mexico wordt gemeld, dat de be
kende rebellen-generaal Villa gisterochtend
op zijn landgoed door zijn secretaris, Tril-
lo, bij een twist is doodgeschoten.
Trillo werd op zijn beurt door aanhan
gers van Villa doodgeschoten, waarna een
algemeend vechtpartij ontstond, waarhij
meer dan 100 personen werden gedood en
velen gewond.
H^itenS. ëlericOaien
Ernstige spoorwegramp in Bulgarije.
17 dooden 15 zwaar gewonden
De Uilsteindienst meldt uit Sofia: Op
de lijn SofiaWarna liepen gisteren twee
personentrejpen óp elkaar. De botsing was
zoo hevig, dat verscheidene wagons van
beide treinen geheel werden vernield. Ze
ventien personen werden gedood en vijf
tien zwaar gewond. De oorzaak van de
ramp is te zoeken in het feit, dat een der
personentreinen voor den vastgestelden
tijd is vertrokken.
BiS9NE@ëLAiaD
Vragen van Kamerleden.
De belastingdruk.
Minister de Géer heeft op de vragen
van den heer Gerritzen, betreffende zijn
meeningen inzake veiligstelling van den
gullen en belastingverlaging, het verlagen
van den belastingdruk binnen eenigo ja
ren en het regelmatig publicceren van ge
gevens in verband met het vertrek naaj en
do vestiging van vermogende personen uit
het buitenland, geantwoord dat hij blijft
volharden bij zijn in zijn jongste nota be
treffende den toestand van 's Lands finan
ciën uitgesproken meeningen, dat „het
grootste cultureele, hygiënische, sociale en
defensieve belang op dit oogenblik is de
veiligstelling van den "gulden" en dat, „zon
der verlaging van sommige al te drukken
de belastingen, een blijvend herstel van
het economisch leven bezwaarlijk zal zijn
to bereiken", en hij zijn in zijn Memorie
van Antwoord op het Vilde hoofdstuk B
der Staatsbegrooling 1923 afgelegde ver
klaring, dat het middel van belastingver
laging op dit oogenhlik aan het Rijk nog
niet ten dienste staat.
Ook hot herstel van hot economisch le
ven is, zij hot op den duur en middellijk,
-voorwaarde voor de gaafheid van de munt
eenheid.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Het verwachte Britsche antwoord is gis
teren gereed gekomen.
Van Cauwelaert als voorzitter van de
Katholieke Vlaamsche Kamergoep afge
treden.
Generaal Villa doodgeschoten.
BINNENLAND
Verschenen is het antwoord van den Mi
nister van Financiën op de vragen van den
heer Gerritzen betreffende het herstel van
het economische leven in verband met be
lastingdruk, enz.
Het bestuur van den Ned. R.-K. Mid
denstandsbond hield zijn twee maandelijks
sche vergadering.
De Rotterdamsche politie heeft gisteren
op last der politie bij eenige agenten van
Broekhuijs obligaties van de nieuwe Zuid-
Nederlandsche premieleening in beslag
genomen.
LEIDEN.
Dc eerste Leidsche Processie naar
Noordwijk.
De door de Leidsche politie gearresteer
de J. Z. blijkt verscheidene diefstallen iis
de omgeving gepleegd te hebben.
Of binnen eenige jaren tot verlaging van
den te zwaren belastingdruk kan worden
overgegaan, zal van de le volgen politiek
afhangen. De maatregel om er toe te ko
nen is versobering over de geheele linia
De regeering beschikt noch over gege
vens aangaande het vertrek van gegoede
ingezetenen naar het buitenland sedert 1
Januari 1920, noch zijn met name he
kend: het aantal personen met een in!:o-?
men boven f 10.000 en/of een vermogen,
van meer dan f200.000, die sliert 1 Ja
nuari 1920 naar het buitenland Voltrok
ken zijn; het totaal-bedrag, waarmede het
belastbaar inkomen hier te lande door dit
vertrek is gedaald, en bet totaal-bedrag
aan vermogen, dat hiermede voor Neder
land is verloren gegaan. En zonder zeer
tijdroovend werk voor de inspecteurs zijn
deze gegevens thans ook niet meer te ver
krijgen.
Inderdaad heeft er in de laatste jaren
vestiging van vermogende personen uit
liet buitenland plaats gevonden, doch, hoe
groot het aantal olezer uersonen met een
Inkomen boven f 10.000 en/of een vermo
gen van meer dan f 200.000 is en hoeveel
het totaal-bedrag van inkomen en van vct
mogen dezer personen bedraagt is niet
bekend.
In den voorgeschreven inhoud van het-
Algcmeen Verslag, dat de inspecteurs van
de registratie jaarlijks met 1 Aug. moeten
uitbrengen, staat thans, vermeld: Het aan
tal. verzoekschriften om ontheffing wegens
vertrek naar het buitenland, die tot een
ontheffing geleid hebben of vermoedelijk
zullen leiden, met opgave van het bedrag
van het vermogen, hetwelk tot. grondslag
voor de ontheffing heeft gestrekt.
Hi erdoor zullen in de toekomst cercgeli
bijgehouden gegevens aanwezig zijn, waar
van de publicatie nader overwogen kan
worden.
De werkloosheidszorg te Zaandam.
Geen regeeringsstcun.
Het gemeentebestuur van Zaandam
heeft een brief ontvangen van den minis
ter, waarbij in verband met het niet-no-
komen der gestelde voorwaarden, wordt
medegedeeld, dat het Rijkssubsidie in be
trekking tot den werkloozensteun geheel
wordt ingetrokken.
B. en W. doen krachtige pogingen dezo
circulaire" ongedaan te maken of althans
de uitwerking te verzachten.
De Vlootwet.
Onrust in Oost -Azië. 1
Pressie der Engelsche
Regeering?
De redacteur van do „Msb." te Berlijn
seint
Naar aanleiding van de Britsehe oor-
logshavenplannen in. Singapore seint de-
Londcnsche correspondent van de „Voss.
Ztg'k, dat in welingelichte politieke krin
gen een mengeling heerscht van vrees en
achterdócht tegen Japan en dat deze ge
voelens de Oost-Aziatische verdedigings-
politiek van Engeland inspireeren.
Het is ook cm deze reden, zegt het bla4»
dat de Engelsche regeoring pressie op de
Nederlandsche uitoefent, om het Indische
vlootwetsontwerp zoo spoedig mogelijk
doorgevoerd te krijgen.
Ned. R. K. Middenstandsbond.
De vergaderi n g.
In de vergadering van het bestuur vaï
den Ned. R. K. Middenstandsbond is be
sloten- dit jaar in plaats van een congres
een ééndaagsche algemeene vergadering te
houden. _j
