DeABONNEMENTSPRUSbedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden ID cent per week f 2.50 per kwartaal, jij onzo Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal. Franco per post f 2.95 per kwartaal. Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor- i uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad ct. f Dit b!ad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en FejsSdagan J. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. 933 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. SL DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT! Go wo no advorientlëo 33 csstl per regeë Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het s dubbele van het tarief berekend. s Ktotho atfvertontiën, van ten hoogste 30 woorden, waarfc betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ve®5 huur, koop en vérkoop 10.50. nisswrcaep Êse&tsat uüft ftrae© bladen. Het rapport-Barge. Elders in dit nummer geven wij in hoofd stukken, den inhoud weer van het rapport der bekende commissie-Barge. In dit rap port wordt, zooals men weet, den Alge- meenen Bond van R. K. Bijkskieskring-or- janisaties (R. K. Staatspartij) advies ver strekt over de vraag, op welke wijze het ïecht der R. K. kiezers tot het stellen van candidaten voor de Tweede Kamer der Staten-Generaal zoo wordt uitgeoefend, dat het belang der Katholieke partij en iet landsbelang het meest daarmede wor- "Wij zeggen, dat wij in hoofdtrekken den inhoad weer geven; het rapport be staat niet minder dan een zestigtal pa gina's. Nadat wij gisteren het lijvige rapport hadden gelezen en bestudeerd, was onze eind-indruk: Er is een werk geleverd, dat „af" mag ■worden geheeten. Met een scherpzinnigen kijk op de din gen is in het ontworpen reglement reke ning gehouden met verschillende eventua liteiten, terwijl in de algemeene inleiding en in de memorie van toelichting de grond gedachten, waarop dat reglement is ge bouwd, klaar en glashelder worden voor gelegd en toegelicht; waardoor de lezing zelfs ook voor niet warm politiek helang- stellenden wel een zekere aantrekkelijk heid moet hebben. Het meest naar voren springende in het reglement, de kern, waaromheen zich al het andere aansluit, is wel de vorming van een verbiezingsraad een verkie- zingsraad, samengesteld voor 6/7 uit ver- tegenwoordigers van sociale groepen. Het officieel toekennen van politieken invloed aan de sociale organisaties kan in de practijk aanleiding zijn voor onge- I Wenschte verhoudingen, zoowel in de poli- tiek als in die organisaties zelf, Wij staan er nog niet heel gerust tegenover. Maar, daarnaast moot eerlijk erkend, dat nu toch ook reeds die invloed werkte, en wel op een manier, welke dreigde de noodzakelijke eenheid der partij ernstig in gevaar te' brengen. Bat het rapport door wetenschappelijke mannen is samengesteld, blijkt o. a. wel hieruit, dat de samenstellers zich er van bewust zijn geen volmaakt werk te leveren en ook het hier gesignaleerde ^gevaar, -dat ligt in de vermengde van politieke en so ciale organisaties, zien zij zelve Haar in. Wij laten hier een passage uit hot rapport velgen. „De politieke invloed, op dozo wijze aan de sociale organisaties gegeven, heeft na tuurlijk zijne bezwaren. Verschillende overwegingen hebben er echter toe geleid, dat toch aan de sociale organisaties een belangrijke invloed in den verkiezingsraad Verzekerd is. De schadelijke invloed, die van bestaan de stroomingen to duchten is, wordt nu eenmaal niet ontgaan door deze stroomin- gen te negeeren maar wel door ze te leiden. Dat er een sterke strooming bestaat, die aan de sociale organisaties een steeds groo teren invloed op de politiek wil verzekeren, is moeilijk voor tegenspraak vatbaar en het heeft geen zin de oogen hiervoor te sluiten. Deze strooming, voor zij een schadelij ken invloed kan deen gelden, af te leiden daarheen, waarheen zij ton slotte misschien zal worden afgeleid nl. naar een „sociale kamer" is voorloopig niet uitvoerbaar;' door ze to negeeren wordt ze op ongere gelde wijze versterkt, welnu, wat kan dan beter gedaan worden, vooral waar schade lijke invloed alleen van een „te veel" te duchten is, dan to trachten haar invloed ten goede aan te wenden en haar op veiv standi ge wijze een deel der verantwoorde lijkheid to doen dragent Een tweede overweging, die er toe ge leid heeft aan de sociale organisaties een belangrijk aandeel te geven in .de samen stelling van den verkiezingsraad, is hierin gelegen, dat eventueele tegenstellingen, tusschen de verschillende maatschappelij ke groepen bestaande, gemakkelijker tot overeenstemming zullen gebracht worden door onderling overleg van de beste verte genwoordigers dier groepen in het. besloten gezelschap van de niet onmiddellijk daar bij geïnteresseerde medeleden van den verkiezingsraad, dan in den publieken strijd, waarin vaak betoogd wordt met argumenten, die meer strekken tot bevre diging van do eigen volgelingen dan tot overtuiging van den tegenstander." Men zal zich, dunkt ons, wel vrij alge- Meen met deze zienswijze kunnen veree nigen. Wij zullen verder vandaag nog niet het rapport in details gaan bespreken. Toch willen^ wij hier een paar dingen noemen, p zecr toejuichen. Eerstens, dat er een advies verschijnt, oord at de kies vereeni gingen zich in 0 oandidaatstelling uitspreken. Dit is volkomen in overeenstemming met het eerste en volstrekt niet in strijd met het tweede der twee gezonde beginselen, waar van hot rapport uitgaat: lo. een zoo groot mogelijke invloed van de leiding; 2o. een zoo groot mo-gelijke vrijheid der kiezers. Tweedens, dat leden van den verkie zingsraad zelf niet gecandideerd kunnen worden. Dat geeft waarschijnlijk meer ver trouwen in het advies van den raad, ter wijl het de samenstelling van den raad allicht niet in kwaliteit zal doen dalen. Voor heden willen wij het bij deze op merkingen laten. aUiTEHLftBito De bezetting van het Roergebied Dc verklaring van Baldwin. Het antwoord van Duitschland op 19 Juli gereed. In Britsche officieele kringen neemt men een volkomen geheimouding in acht ten aanzien van den aard van het Brit sche antwoord op het Duitsche memoran dum, dat naar men verwacht, op 19 dezer gereed zal zijn, doch men mag veilig aar nemen, dat het een voorstel zal inhou. den tot instelling eener internationale commissie voor het vaststellen van Duitschlands betalingsvermogen, 't wordt ook mogelijk geacht, dat de kwestie van het lijdelijk verzet daarin wordt bespro ken. ï)e inhoud der nota zal waarschijn- -lijk ook ter kennis der Ver. Staten wor den gebracht. De Engelsche arbeiders cn de verklaring van Baldwin. In een bijeenkomst van liet bestuur van het congres der Trade Unions met het uit voerend comité van de Labour Partij, dezer dagen gehouden, werd een resolutie aangenomen, waarin gezegd wordt, dat de verklaring van Baldwin met vreugde wordt begroet, daar zij in de lijn ligt van de politiek, die de Labour Partij voor staat. Do Engelsche arbeidersbeweging keurt alles af, wat de harmonie tusschen de Engelsche en Fransche volkeren zou kunnen verstoren; zij zendt haar broeder lijke groeten aan Frankrijk en belooft dat zij alles zal doen wat de samenwerking tusschen de twee volkeren kan bevorderen bij groote beroeringen en hij het handha ven van het internationaal recht en. den vrede. De toestand te Duisburg. Volgens een bericht van Wolff hebben de vakvereenigingen van onderscheidene richtingen te Duisburg den Belgischen ge neraal gewezen op den cnduldbaren toe stand, die het verkeersverbod in het leven geroepen heeft. De sociaal-democratische partij te Duisburg heeft do bemiddeling der Belgische socialisten ingeroepen om het lot der bevolking te verzachten. Belgische doodvonnissen. De Belgische krijgsraad heeft de Duit- schers Graaf von Keilen, Ludwig en Kin- gender, die zich aan sabotage 'schuldig hebben gemaakt, ter dood veroordeeld. Lorbeer is tot levenslangen dwangarbeid veroordeeld. Een treinongeluk op een gemilitariseerde lijn. De „Ullsteindienst" meldt uit Essen: Een spoorwegongeluk, dat buitengewoon ernstige gevolgen had kunnen hebben, had Vrijdag op de lijn LangendreerBochum Nord plaats. Tachtig spoorwagens, die op een door de Franschen bezette lijn ston den, geraakten in beweging en liepen op een goederenwagen in 't in Duitsche han den zijnde station Dortmund-Nord. On der donderend geraas stortten de eerste tien wagons omver. Dank zij de tegen woordigheid van geest der spoorwegman nen werd een groot ongeluk voorkomen. Deze zagen n.l. de losgeraakte wagons aankomen en wisten deze nog juist bij tijds op een dood spoor te leiden, dat door een zwaren goederenwagen versperd was. Deze wagen werd over de rails heenge- slingerd, doch de aanrollende wagons wer den grootend eels tegengehouden. Men- schenlevens zijn gelukkig niet te betreu ren, doch de materieelo schade is zeer aanzienlijk. Het pleit aan de Roer door Frankrijk gewonnen Volgens verklaring van Le Troquer aan de „Matin" schijnt de zaak aan de Roer gewonnen te zijn, want de opbrengst van kolen en cokes heeft ongeveer de hoogte bereikt van die vóór den oorlog. De conferentie te Lausanne. De toestand. De toestand is onveranderd gebleven. De geallieerden hebben onder elkaar ge confereerd. Zij wachten op een mededee- ling der Turken, die het hervatten der be sprekingen mogelijk maakt. Mocht een dergelijke mededeeling uitblijven, dan zal de Turksche regeering zelf dienen te be slissen over de houding, welke haar dele gatie moet aannemen. De houding van Griekenland. De „Vossische Zeitung" verneemt uit Lausanne: De Griekscho gedelegeerde Ve- nizelos heeft een onderhoud gehad met generaal Pellé en sir Horace Rumbold, waarbij hij zijn verklaring uit een der laatste zittingen van het financieel© co mité herhaalde, volgens welke Grieken land zijn verplichtingen, voortvloeiende uit de overneming van een deel der Turk sche schulden, slechts op dezelfde wijze kan voldoen als de Turken. Hij verzocht den geallieerden, hem zoo spoedig moge lijk een definitief antwoord te doen toe komen. Voorts besprak Venizelos met de gedele geerden van Frankrijk en Engeland de wijzigingen in het verdrag met Grieken land in zake de bescherming der minder heden, dat hij ingevolge de desbetreffende bepalingen van het vredesverdrag van Lausanne gewijzigd wilde zien. Daarbij werd bepaald, dat de bepalingen van het verdrag van Sevres in zake bescherming van de minderheden gehandhaafd blijven, krachtens welke de clausules der verdra gen van 1833 en 18G4 ingetrokken worden. Duiisclaland. De reactie in Bereren. Botsingen tusschen nationaal-socialistcn en politie. Do „Ullsteindienst" meldt uit Mun ch en: Na afloop van do Zaterdag hier gehou den vergadering der nationaal-socialisten waar o.a. Hitier en de Duitsch-Bohemer Knirsch spraken, kwam hot tot scher mutselingen met de politie. De deelnemers aan de vergadering marcheerden namelijk tegen het poli li everbod in, in gesloten ge lederen en mot ontplooide vaandels naar de binnenstad. De politie eischte van hen, dat de vaandels zouden worden opgerold en dat zij zich zouden verspreiden. Toen de nationaal-socialisten weigerden daar aan tö voldoen en zich -r tevens tegen verzetten, dat de vaandels in beslag wer den genomen, reed de politie met blanken sabel op de manifestanten in en wist in korten tijd de orde te herstellen. Hierbij werden eenige personen gewond, terwijl een groot aantal arrestaties plaats had. Ehrhardts ontvluchting Nadere bizonderheden. Van bevoegde zijde wordt er op gewe zen, dat Ehrhardt in een gevangenis van het Saksische Landesgericht was opge sloten, zoodat de Saksische autoriteiten voor zijn ontvluchting verantwoordelijk zijn. Omtrent do vlucht wordt nog bekend, dat Ehrhardt in een gang van de gevan genis kon komen, van waaruit een ande re gang naar de belendende gevangenis van het Amtsgericht voert. Die gang is door drie deuren gesloten. Van deze drie deuren was er een in strijd met de voor schriften niet gesloten. De tweede deur, die slechts met een specialen sleutel kan worden geopend, is ontsloten. Van dé der de deur, die naar de gavangenis van het iAmtsgericht leidt, heeft Ehrhardt blijk baar oen tweeden sleutel gehad. Men neemt aan, dat Ehrhardt niet in Duitschland zal blijven, doch zal trachien zoo spoedig mogelijk naar het buitenland te komen. Op de aanhouding van Ehrhardt is een belooning van 25 millioen mark gesteld. Nog Vrijdagnacht zijn alle daarvoor in aanmerking komende politieautoriteiten in binnen- en buitenland radiografisch met Ehrhardt's ontsnapping in kennis ge steld. Het Saksische ministerie van ju stitie vernam het gebeurde eerst Zater dagmorgen uit de bladen, daar de direc teur der betrokken gevangenis te Leipzig het niet noodig achtte dit onmiddellijk aan zijn superieuren mede te deelen. Het ministerie zond onmiddellijk een verte genwoordiger naar Leipzig om een nauw keurig onderzoek in te stellen en do on middellijke arrestatie der bij de ont vluchting betrokken ambtenaren te doen plaats hebben. De directeur der gevan genis is voorloopig geschorst. Aanval op een Franschen vlaggestok. Volgens een bericht uit Leipzig tracht- Iten aldaar in den algeloopen nacht 5 mannen den' vlaggeslok van het Fransche consulaat naar beneden te halen. Zij werden door twee in der haast gewaar schuwde beambten van de veiligheids politie gevat. Het waren een chef der marechaussées, een student, twee han delsbedienden en een bankbediende. Zij verklaarden te hebben willen verhinderen dat op den da? van Zaterdag de Fransche vlag zou worden geheschen. Oostenrijk. Mr. Zimmerman en de Oostenrijksche Zuiderspcorweg. Het boulevardblad „Stunde", dat een veldtocht tegen inr. Zimmerman voert, verneemt uit Rome, dat Mussolini ver stoord is over Zimmerman's ingrijpen In zake de overeenkomst over den Zuider spoorweg en uit naam van Italië en Frank rijk aan de regeering te Weenen heeft meegedeeld, dat Rome en Parijs de Oos- tenrijksche Volkenhondsleening niet in do officieele beursnoteering zullen opnemen en verdere uitbetaling van de inschrijvin gen zullen weigeren, zoolang de overeen komst niet geratificeerd is. Een dynamlaiaanslag tegen hei directie- gebouw eener mijn. Geen slachtoffers. Vrijdagavond hebben onbekende daders het op eenige K.M. ten Zuiden van Wee nen gelegen directiegebouw der steenko lenmijn-maatschappij „Grünbach" met dynamiet in de lucht doen vliegen. Er werd niemand gewond. Rusland. Een Russisch gezant bij het Va&icaan? Volgens berichten uit Moskou zou Lwof, de vroegere procureur der heilige synode tot vertegenwoordiger van Sovjet- Rusland bij het Vaticaan worden be noemd. Deze benoeming zou te Rome reeds goedgekeurd zijn. Egypte. De z.g. „samenzwering". Bij het onderzoek naar de Zaterdag gemelde samenzwering van tramweglie- den, is gebleken, dat het heele verhaal be treffende het plan tot moord op den di recteur der Tramwegmaatschappij ver- zonnen was door de lieden, die de aan gifte kwamen doen. Tegen allen is een be vel tot inhechtenisneming uitgevaardigd, fterwi'jl de gearresteerde trambeambten zijn vrijgelaten. Amerika. De drankv/etbepaiingsn. 200 motorbooten in beslag genomen. De Federale ambtenaren, belast met de uitvoering van de wet op het drankver bod, geassisteerd door ambtenaren van het departement van Financiën., hebben Zaterdag in de rivier Detroit in de pro vincie Michigan tweehonderd motorboo ten in beslag genomen. Deze drastische maatregel had ten dosl een. einde te ma ken aan de smokkelarij van Canada naar de stad Detroit. Motorboóten, waarop geen bewijzen van smokkelarij werden ge vonden, werden desniettemin vastgehou- den op grond van overtreding der Navi gatie-wet. Een woedende menigte werzette zich te gen de inbeslagnemingen. Tot driemaal toe werden pogingen gedaan, de nauwe rug, dén eenigen toegang tot de haven, waar de meeste booten geankerd liggen, op te blazen. Ook deden zich enkele bot singen voor tusschen ambtenaren en smokkelaars, die zich in grooten getale in de haven van Detroit bevonden. De Vereen. Staten en het verdrag van Washington. Er zijn Zaterdag definitieve maatrege len getroffen tot uitvoering van de bepa lingen van het Verdrag over de ontwape ning ter zee. Denby, de Minister van Oor log, heeft een vergadering van den vloot- raad der Ver. Staten bijeengeroepen om de bijzonderheden te regelen betreffende het buiten dienst stellen der oorlogsche pen die onder de bepalingen van het be- perkmgsprogram vallen. Hoewel er geen enkel schip werkelijk buiten dienst zal worden gestel-d, voor de ratificaties zijn uitgewisseld, zullen er onmiddellijk twee commissies aangesteld worden, de eerste om de methode van huiten dienststeliing te bepalen, de andere om de liquideering der contracten te regelen voor de sche pen in aanbouw, die niet voltooid zullen worden. China. D® regeering ïs bang vcior de bandieten. De vreemdelingen verwijten do Chinee- sche regeering dat zij geen drastische maatregelen heeft genomen, om na den treinroof te Lintsjeng het bandietenwe zen uit te roeien. De regeering is terug- gedeinst voor de kracht der bandieten en heeft getracht hen te vermijden door de dienstregeling der spoorwegen te veran deren. 'a. I De reizigers klagen dat hierdoor het on gerief nog verhoogd wordt, zonder dat hun veiligheid hierbij gediend is. BIBIMEBBL MP Hel Regeeringsjubileum van H. M. de Koningin. De kerken en kerkgenootschappen heb ben van het ministerie van Binnenland- sche Zaken, en Landbouw den volgenden brief ontvangen: „Het aanstaand jubileum van H.M. de Koningin stemt tot ootmoedige erkente lijkheid. De Regecring zou het op bij zonderen HET WO0RHAAR3STE KIEUW& BUITENLAND. Donderdag zal Baldwin antwoorden Cé* het Duitsch8 memorandum. Weer eenige doodvonnissen In tic. Roergebied. v~ „„Mussolini vsfstöord djTmKtimmerman? BINNENLAND. Verschenen is het Rapport der CommisL sie Barge. Wij geven in ons 2de blad eefe resumé van het rapport en in ons 1st blad een korte beoordeeling. De lijst van dooden tengevolge der warmte is nog grooter geworden. Dcode* tengevolge van het onweer. LEIDEN. Het Eerste Lustrum van de A. R. K. Ar- prijs stellen, indien op 5 September e.k.- de kerkgenootschappen aanleiding konden vinden deze heuglijke gebeurtenis plech tig kerkelijk te gedenken". Vragen van Kamerleden. De salarissen van het spoorwegpersoneel. De heer Wijnkoop, lid van de Tweede Kamer, heeft aan den Minister van Watej> staat de volgende vragen gesteld: Acht de Minister het oorhaar, dat, ter wijl de directie der Ned. Spoorwegen hon derden om financieele redenen meent te moeten ontslaan en loonsverlaging in diversen vorm niet van de lucht is, toch dit jaar aan de hoofd- en eerstaanwezende ambtenaren een gratificatie ad 7 pGt. van hun jaarloon zal worden uitbetaald. Kan de Minister ook medeclcelen, welk belang heeren directeuren van de Ned. Spoorwegen kunnen hebben bij een derge lijke beslissing. Is het den Minister ook mogelijk mede te deelen, op welke geschreven bepaling deze uitkering eigenlijk berust; of zoo dit den Minister, wegens het niet bestaan daarvan, niet mogelijk is op welke bil lijkheid berust dan dit verhoogen van het loonpeil nog boven dat der andere Rijks- ambtenaren, terwijl toch de emolumenten der hoogere spoorwegambtenaren bij het vervallen daarvan voor de lagere 1 zijn blijven bestaan? Acht de Minister in dit optreden niet eenige gevaar voor corruptie aanwezig; en wat is de Minister van plan te dezer zake te doen? De spoorweg Goud a—A Iphen aan den Rijn. De heer Lovink, lid van de Tweede Kamer, heeft de volgende vragen aan den Minister van Waterstaat gericht: Is de Minister bereid meüo te deelen, of do werkzaamheden ten behoeve van de onteigening voor den aanleg van den spoorweg van Gouda over Waddinxveen en Boskoop naar Alphen aan den Rijn regelmatig voortgang hebben en wanneer deze werkzaamheden kunnen zijn beëin digd? Postzegels met opdruk. Postzegels van 1 ct. (rood) en U ct. en van 3, 5 (rood), 12*, 17* en 22* ct., welke door wijziging der tarieven te veel in voor raad zijn of zijn ingetrokken, zijn van een opdruk 2 ct., respectievelijk 10 ct., voor zien en daardoor gelijkwaardig aan de in gebruik zijnde frankeerzegels van 2 cent en 10 cent. Binnenkort zal aan de postkantoren ambtshalve een voorraad van deze zegels worden toegezonden. De zegels met opdruk mogen, naar het Hoofdbestuur heeft bepaald, alleen bij kleine hoeveelheden tegelijk worden ver kocht. SPORT WIELRENNEN. Leidschc Ren- en Toerist-Vereeniging „Swift". Begunstigd door het prachtige weer is gisteren de 500 Meter wedstrijd van da competitie verreden: lo serie le K'. v. d- Meer n. g I. Vink; 2e serie le D. Voorzaat n. g. J. Bekooij; 3e serie A. v. Leeuwen n. g. R. v. Weeren. Herkans ingsr it voor de 2e geplaatste in de series 1? I. Vink n. g. J. Bekooij hierin startte R. v. Weeren niet mee. Finale le K. v. d. Meer, 2e A. v. Leen-' wen, 3e D. Voorzaat, 4e I. Vink. VOETBAL. Men meldt ons uit Bodegraven: Zondagmorgen kwam het bestuur der. voe tbalvereeni ging „Bodegraven" bijeen ten einde te bespreken of de finale om den zilveren Rijnlandbeker tusschen A. D. O. van 's Hage en Gouda I van Gouda, al dan niet zou doorgaan. Het bestuur meende het risico, verbonden aan dezen wedstrijd bij de huidige temperatuur, niet op zich tc mogen nemen en besloot den

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1