"buitenland binnenlahd 14e Jaargang. ZATERDAG 7 JULI 1923 No. 4191 DeABONNEMENTSPRIJSbedraogt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal. Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal. Franco per post 8 2.95 per kwartaal. Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen II. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. 935 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gawona adverlentlSn 30 oanl par rogot Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. n Kleine adverientlën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver- hunr, koop en verkoop f 0.50. Dit nummer bestaat uit vier bladen, «aarender het Geïl lustreerd Zondagsblad. De bezetting van het Roergebied De Pauselijke vredesactie. De debatten in de Fransck Kamer. In de Fransche Kamer heeft gisteren de gedachtenwisscling plaats gehad over den brief des Pausen naar aanleiding van een interpellatie van radicale, paci fistische en Katholieke zijde. De eerste spreker was Dumesnil (rad.) die zeide de regeering in de gelegenheid te willen stellen, om haar houding vast te stellen. "VVat is toch de kwestie De Paus scheen van oordeel, dat de herstel commissie door een comité deskundigen moet worden vervangen en dat Frankrijk het Roergebied moet ontruimen. De ge- heele Duitsche pers beeft zich over het Pauselijk document verheugd. Voor- of tegenstander van de Roerbezetting, moet men liet in ieder geval eens zijn, dat de Paus, die zich gedurende den oorlog des interesseerde jegens Frankrijk, nu d< Fransche actie becritiseert. Dan interrumpeert Verneuil, dat de brief van den faus overeenkomt met wat de radicalen vroeger in principe huldig den, maar welk beginsel zij ffu hebben losgelaten. Dumesnil zijn rede voortzettend, stel de cle vraag, of de Fransche gezant ten Vaticafte zulk een schrijven niet heeft voorzien? Zoo zulks het geval is, acht spr. óf liet gezantschap nutteloos óf de tegenwoordige gezant niet de geschikte. (Applaus rechterzijde). De tweede spreker is Mark. Sangnier (Kalh. dem.), die zeide, dat het al zeer gemakkelijk te bewijzen zou zijn. dat de Paus op religieus terrein is, gebleven, maar in de politiek is getrokken. (Pro testen rechts") Sangnier laakt het gedrag om den Pau3 te beschuldigen van het bevoordeelen van den vijand en noemt het een verfoeilijke geestesgesteldheid, een overdreven natio nalisme, die van het vaderland een idole maakt. Dit laatste ontlokt ontzaglijke protes ten. Sangnier noemd de Pauselijke daad van groote moreele waarde, die daar had goedgekeurd moeten worden. De Magallon (Kath.) sprak in tegenge stelden zin van Sangnier, die, zooals hij zegt, de Katholieke Fransche opinie niet vertegenwoordigt. In een uitvoerige rede zette hij uiteen, hoe de Fransche Katholieken het Pause lijk woord waardeeren, maar in de poli tiek nu achter de regeering staan, Mark Sangnier verwijt hij defaitisme. Dan neemt Poincaré het woord en houdt een rede, welke meer tot Londen dan tot Rome gericht schijnt. Hij geeft de historie van het gezantschap ten Va- ticane en wijst er op van hoo hoog ge zag het schrijven ook komt, het aan de Fransche politiek niets zal kunnen ver anderen. Eerbied voor Rome maar een eigen binnenlandsche politiek. Dit was, zooals Poincaré uitvoerig uiteenzette, de schiedenis, de traditie sinds 1382. Kaöat nog enkele sprekers het woord hadden gevoerd, werd de dagorde met 388 tegen 190 stemmen aangenomen. Deze laatsten waren de uiterst linksche groepen, loopend tot het midden der radi calen. De besprekingen te Londen. De besprekingen tusschen lord Gurzon en den FranSclien ~ezant duurden giste ren meer dan een uur. Kaar verluidt, heeft de gekant geen documenten, als antwoord op de Engel- sche vragenlijst betreffende het herstel- vraagstuk aangeboden. Hij gaf echter 'n volledig antwoord op de punten, welke volgens de Britsche meenin" opheldering noodig hadden. De houding der Duitsche regeering tcpcrievcr de sabotage. Overleg met de Pruisische regeering. In verband met do kwestie der formu leering van de regeeringsverklaring tegen de daden van sabotage in het bezette ge bied, pleegt het Rijkskabinet overleg met de Pruisische regeering. Deze verklaring zal niet in het parlement worden afge legd, doch op andere wijze worden ge publiceerd, daar de Rijksdag heden voor ongeveer drie weken uiteen gaat. Beide regeerinrren zijn het cr over eens, dat aan Duitschland het recht niet kan worden ontzegd om maatregelen te nemen ter bestrijding der economische plannen der bezetters, doch beide keuren alle ge welddaden tegenover personen af. He! nieuwe Belgische kabinet. Een nieuwe bespreking met Poincaré. Met helaugstclling wordt hier de hou- 1 ding van het Belgische kabinet-Theunis beschouwd, dat, nu de binnenlandsche crisis is beëindigd, begonnen is met de bestudeering der buitenlandsche vraag stukken, bezield door den wensch, een toenadering tusschen Engeland en Frank rijk te bespoedigen. Sedert de Brussel- sche conferentie van 6 Juni heeft de pre mier Theunis aan Poincaré doen weten, dat de economische situatie van België verre van bevredigend is, minder gunstig zelfs dan die van Frankrijk en dat het in het belang van België is, dat men zoo spoedig mogelijk de crisis, welke door de bezetting van het Roergebied is ontstaan, tot oplossing brengt. De positie van België is sedert het be gin der bezetting niet verbeterd, hetgeen kan blijken uit de daling van de Belgische franc. Onder die omstandigheden is men meaning toegedaan, dat de eerste stap van het Belgische kabinet, in do eerstko mende dagen zal zijn zich op de hoogte te stellen van de werkelijke capaciteiten van Duitschland aan de hand van de on langs uit Berlijn ontvangen inlichtingen en dan aan te dringen op een snel han delen, hetzij om het lijdelijk verzet in do bezette gebieden te breken, hetzij om de noodzakelijke overeenstemming tusschen de geallieerden te herstellen. België zal voor alles op spoedige beslissingen aan dringen. Hoewel het onjuist is te verwachten, dat de Belgische regeering een voorstel zal doen tot het bijeenroepen van een conferentie dér voornaamste geallieerden, zou men zich volgens de officieuze „Pctit Parisien" niet behoeven te verwonderen, wanneer Theunis voornemens blijkt te zijn binnenkort opnieuw een ontmoeting met Poincaré te hebben, ten einde de sa menwerking tusschen beide landen op dit delicate oogenhlik nog eens te versterken. Scheien cp een trein gelest. Do bladen melden, dat er in den nacht van Woensdag op Donderdag schoten zijn gelost op een personentrein tusschen Aken en Montzen. Kort daarna ontdekte 'n Belgische patrouille, die bij den tunnel hij Gemmenich op wacht stond, drie in dividuen, die op den spoorweg slopen. De patrouille schoot en doodde een der drie mannen, een Duitscher van den rech ter Rijnoever. De twee andere mannen namen de vlucht. Duitschland. Ds arbeidsconflicten te Beriijn. De staking der metaal bewerkers begonnen. Do staking in de metaalindustrie is gistermorgen officieel begonnen. In tal van Berlijnsche grootbedrijven wordt ge staakt, o.a. bij de Börsigfabrieken waar de staking 10.000 man omvat. De bond van Berlijnsche metaalindustrieelen zal een beslissing némen omtrent de kwestie of ook de nog niet bij de staking betrok ken metaalbedrijven zullen sluiten of dat men eerst de verdere stappen van den me taalarbeidersbond wil afwachten. Het noodzakelijke werk wordt evenwel overal gedaan. Zoowel bij de werkgevers als hij de werknemers heeft de betrekkelijk geringe deelneming der arbeiders aan de staking eenige verrassing gebracht. Aan de defi nitieve stemming over de staking hebben niet meer dan de iielft van de 250.000 Ber lijnsche metaalarbeiders deelgenomen. Do metaalarbeidersbond heeft verklaard dat het voornamelijk zijn leden zijn ge weest, die gestemd hebben. In sommige arbeiderskringen heeft de afkondiging van de staking evenzeer eenige verwondering gebaard. Men schrijft het stakingsbesluit toe aan den invloed der vakvereenigings- leiders. Frankrijk. De Fransche oud-minister Klotz bepleit een Fransch-Engelsche overeenkomst De Fransche oud-minister Klotz heeft, te Winchester het woord voerend, de mee ning geuit, dat het sluiten van een Fransch-Britsche overeenkomst ter ver vanging van het niet-verwezenlijkte En- gelsch-Fransch-Amerikaansche pact een groot geluk zou zijn voor de menschheid maar deze overeenkomst moet gelijkheid van rechten en verplichtingen meebren gen, zonder eenige zelfs moreele onderge schiktheid, met scherp-omschreven waar borgen voor de uitvoering. Klotz beval als begin een pact inzake de luchtverdedi ging aan. Een gemeenschappelijke politiek zou, zoo betoogde Klotz ten slotte, aan de we reld rust brengen en rechtvaardigheid, welke laatste hierin bestaat, dat het op zettelijk veroorzaakte kwaad wordt her steld en de verbintenis wordt nagekomen, die men plechtig -beloofd heeft om aan de vernietiging te ontkomen. Engeland. De havenstakingen. Te Liverpool hebben de bootwerkers ge hoor gegeven aan den raad hunner lei ders en gisteren het werk hervat, in af wachting van de resultaten der algemeene conferentie, waarop de eischen der boot werkers voor het geheele land zullen wor den besproken. Te Bristol hebben de boot werkers evenwel de instructie van hun hond om weer aan het werk te gaan, niet opgevolgd. Te Huil hebben zich 200 pak huisknechts bij de staking aangesloten. Zij besloten scheepsgoederen niet verder te verladen. Het spoorwegpersoneel te Grimsby heeft geweigerd zich met de boot werkers solidair te verklaren. De Balkan. Ds kleine Entente en Bulgarije. De vertegenwoordigers te Sofia van de regeeringen van Tsjecho^Slowakije, Zuid- Slavië en Roemenië hebben evenals de ver tegenwoordiger van Griekenland aan de Bu-lgaarsche regeering een gelijkluidende nota overhandigd, waarin meegedeeld wordt, dat do diplomatieke betrekkingen met de Bulgaaxsche regeering weer hervat worden. Immigratie in de Ver. Staten. De immigratie-ambtenaren hebben be kend gemaakt, dat de quota voor Juli van Egypte, Turkije, Palestina, Syrië, Alba nië en eenige andere kleine landen reeds vol zijn. Spanje. De verantwoordelijkheid voor ds debacle in Marokko. De Madrileensche correspondent van de „Times" meldt, dat de debatten in de Spaansche Kamer betreffende de politieke verantwoordelijkheid voor de débacle in Marokko Dinsdag j.l. geopend werden met een naderhand door de regeering overgenomen voorstel, dat de Kamer een bijzondere commissie, bestaande uit 21 le den zal benoemen, welkö' tot taak heeft, de aangelegenheid te onderzoeken en bin nen 20 dagen een Tappori ;a te dienen. Terwijl dit voorstel een belangrijken vooruitgang heteekent in de wijze, waarop de kwestie der verantwoordelijkheid door de Kamer wordt behandeld, had in den Senaat een ernstig incident plaats, dat van grooten invloed zal kunnen zijn op het verdere verloop der zaak. Kaar aanleiding van een rede van Sanchez de Toca, oud-voorzitter van den Senaat, waarin hij generaal Aguilera, president van het Hoog Militair Gerechts hof ervan beschuldigde, sommige docu menten niet aan den Senaat te hebben overgelegd, zond de generaal hem door tusschenkomst van zijn adjudant een zeer beleedigenden, groven brief, waarin hij Sanchez de Toca van laster beschuldigde. Sanchez de Toca las het schrijven in den Senaat voor, waar het een storm van ver ontwaardiging deed opgaan. De voorzitter graaf Romanones, verklaarde, dat hij het schrijven ter hand zou stellen aan den procureur-generaal, ten einde generaal Aguilera te doen vervolgen. Onder deze omstandigheden is het nauwelijks denk baar, dat de regeering zal kunnen nalaten tegen den president van het Hoog Mili tair Gerechtshof een vervolging te doen instellen. Het incident geeft een voorbeeld van cle groote hartstochten, welke door de kwestie der verantwoordelijkheid in het leven zijn geroepen, zelfs in de hoogste militaire en rechterlijke kringen. De Anarchie in Barcelona. De toestand in Barcelona wordt met den dag erger en dreigt tot een algemee ne staking te leiden. De staking der trans portarbeiders duurt nu reeds tien weken. Daardoor kunnen fabrieken en werkplaat son het bedrijf niet meer gaande houden, noch de reeds geproduceerde goederen vervoeren. De terroristen gaan intusschen voorteen toestand van anarchie te verwekken, daar bij niet terugschrikkende voor moorden, beroovingen en gewelddaden, welke de po litie niet schijnt te kunnen onderdrukken. Er zal nu een wet worden uitgevaar digd tot het strafbaar stellen van het ge bruik van vuurwapenen door particulie ren met gevangenisstraf. Men schat, dat er 200.000 vuurwapens in Barcelona zijn. Men vreest voor een algemeene revolu tionaire staking in den loop van den zo mer. De revolutionaire elementen zouden rekenen op den actieven steun van Sara- gj^a, Valencia, Bilbao en andere steden K- Japan. Het Communistisch complot. Drie hoogleeraren gearresteerd. Uit Tokio wordt aan de „Morning Post" gemeld, dat de ontdekking van het communistisch complot aldaar tot de ar restatie van honderd personen heeft ge leid. Onder de gearresteerden bevinden zich drie hoogleeraren: één van de uni versiteit te Keio en twee van de hooge- school te Wasada. Uit het ingestelde onderzoek is geble ken, dat Moskou de goheele beweging heeft gefinacieerd. Aanstonds, nadat de bolsjewistische revolutie in Rusland was uitgebroken, deed de Japansche regeering .alle Russen op Japansch grondgebied ar resteeren. Zij, die bolsjewistische theo rieën verkondigden, werden toen uitgewe zen. Sinds heeft Japan geen Russen meer toegelaten, behalve onder uiterst strenge voorwaarden. Toch heeft de propaganda uit Rusland weten door te dringen, naar uit het ontdekte complot blijkt. China. Een maritieme demonstratie! Men weet, dat van Britsche zijde het plan was opgeworpen om in de Ghinee- sche wateren een maritieme demonstratie te doen houden door smaldeelcn van le voornaamste vloten. De bedoeling daar mee zou zijn, indruk te maken op het ge moed van de Ghineezen en zoodoende te komen tot meerdere veiligheid voor de Westerlingen en de Japanners die zich in China ophouden. Het blijkt nu echter, dat men in Japan dit Britsche plan* niet goedkeurt. De Ja panners vreezen en waarschijnlijk te recht 1 dat zoo'n demonstratie al heel weinig indruk zou maken op de bandeloo- ze elementen in het binnenland van China Men wacht nu op het advies, ten dezen, van de Amerikaanscho regeering, die zich nog niet heeft uitgesproken. ÜBaiëssiL Berichten Ds mysterieuse mijnmoord. De dader ter dood veroordeeld. Wij hebben onlangs melding gemaakt van den mysterieusen moord, te Glossop gepleegd op een zekere Hannah Galladine en haar twee kinderen, resp. 14 maanden en 4 jaar, wier lijken in een ouden mijn put werden gevonden. Later berichten wij, hoe do 62-jarige Albert Burrows als verdacht van den moord werd gearresteerd Ook van den moord, op den 4-jarigen Ton ny Wood gepleegd, werd hij verdacht. Ten slotte werd Burrows alleen in staat van beschuldiging gesteld wegens moord op Hannah Galladine en haar zoontje Al- bert. De uitspraak in deze droevige zaak is nu gevallen. De verdediger wees voor den aanvang der beraadslagingen van de jury op de mogelijkheid, dat Hannah Galladine nog in leven was geweest na den llden Januari 1920, den datum van den bewus- ten moord. Haar zuster had nl. een blauw kleedingstuk, dat in den mijnput gevon den was, herkend als zijnde aan Hannah verzonden in een koffer, die eerst den 15en Januari te Glossop was aangekomen. Do jury zou volgens den verdediger toch moei lijk kunnen aannemen, dat Burrows een speciale reis gemaakt had om het kleeding stuk in den mijnput te werpen, toen Han nah er reeds in lag. Reeds na verloop van 13 minuten deed de jury uitspraak en sprak het schuldig over hem uit. Burrows hoorde de uitspraak kalm en gelaten aan. „Ik ben niet bang om te sterven, maar ik ben onschuldig," zoo sprak hij. „Ik had die kinderen lief en de vrouw ook. Zoo waar als ik hoop, mijn God te aanschouwen, ben ik onschuldig." Bijzondere politiebewaking was weer bij de overbrenging van den moordenaar noodig om hem tegen de woedende volks menigte te beschermen. DE HANZEWET. Het Voorloopig Verslag der Eerste Kamer. Blijkens het Voorloopig Verslag der Eerste Kamer over het wetsontwerp tot wijziging van hoofdstuk VII B der Staats begrooting voor 1923 werd algemeen ge klaagd, dat de leden over dit wetsont werp moeten oordcolen, zonder dat zij den eigenlijken inhoud en strekking er van juist konden te weten komen. Onderscheidene leden hadden tegen dit wetso'ntwerp ernstige bezwaren. Zij acht ten deze hulpverleening een zeer gevaar lijk precedent, waarvan de consequentie zou zijn, dat de Staat niet onverschillig zou kunnen blijven, wanneer een nieuwe débacle in het bankwezen zou ontstaan. Deze Staatshulp brengt het gevaar met zich, dat sommigen, ook voor de toekomst daarop rekenende, bij hun bankpolitiek niet de noodige voorzichtigheid in acht zullen nemen. Dat ook reeds in 1914 en 1918 het mid- 'den^tandscrediet is geholpen, bewijs niets, aangezien een dergelijke maatregel door de abnormale gebeurtenissen van dien tijd werd gewettigd. Zulke omstan digheden zijn thans niet aanwezig Andere leden wezen er op, dat een dé- bcicle als deze, als vervolg op die van 1914 en 1918, niet kon uitblijven, omdat HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. De Fransche kamerdebatten over do Pauselijke vredesactie. Te Berlijn zijn gister de metaalarbeiders in staking gegaan. De anarchie in Barcelona. BINNENLAND. Het voorloopig verslag der Eerste Ka- mcr over de Hanzewet. Bijzonderheden over het internationale Congres voor Rundveeteelt van 29 Aug.—1 4 Sept. te 's-Gravenhage. (Land- en Tuin bouw). LEIDEN. Treinderaiüement nabij den overweg aan de Haarlemmervaart. Geen persoon lijke ongelukken. De excursie van den Ned. Journa'isten-i kring. Ontvangst aan het Station en Stad huis. het noodwendig uit het middenstandscre- dietwezen moet voortvloeien. Het veroor deelt wel op de duidelijkste wijze alle fi- nancieele standsorganisaties. Deze leden meenden dan ook, dat het middenstands- credietwezen zich zal moeien associeeren met het groot-hankhedrijf, wil het althans den middenstand niet voor nieuwe en herhaalde moeilijkheden plaatsen. Sommige dezer leden achtten een Staatstoezicht op het middenstandsbank- bedri.v, op grond van voorafgaande over wegingen, zeer gewenscht. Ook waren er leden, die in het alge meen bedenkingen opperden tegen de op richting van banken als de Hanzcbanken. Vele andere leden waren van oordeel, dat liet groot-bankbedrijf de oorzaak is van de oprichting van het middenstands bankbedrijf, wijl het eerste slechts zel den kleine credieten, als voor den mid denstand noodig, wensch t te verschaffen. Men mocht naar het oordeel dezer le den de hier besproken instellingen niet te hard vallen over het volgen van een politiek, welke achteraf onjuist is ge bleken, gelijk in de achter ons liggende jaren 200 menigmaal door Instellingen en personen van allerlei aard is ge schied: doch men moest naar hun mee ning veeleer de oorzaak van deze en andere rampen zoeken in het standpunt van non-interventie, hetwelk ten opzichte van ons bedrijfsleven door de regeering tot heden werd ingenomen. Bij een depressie in het middenstands kredietwezen, mag ook niet uit het oog worden verloren, dat de Postchèque- en Girodienst als een belangrijke concurrent van het bankwezen en vooral van het middenstandsbankwezen moet worden aangemerkt. Deze dienst toch observeert een belangrijk kapitaal uit handel en Industrie, hetwelk andere voornamelijk/ bij de middenstandsbanken belegging zon vinden. Om al deze redenen meenden de hier aan het woord zijnde leden, dat de regee ring terecht er toe wil overgaan hier steun te verleenen, hetgeen dan ook niet meer dan als haar plicht geacht moet worden. Vele leden, die oorspronkelijk ernstige bezwaren hadden tegen het voorstel, zoo als het was ingediend, zouden zich, na de toelichting door den Minister in de Tweede Kamer en de indiening van het gewijzigd ontwerp, daarbij neerleggen. Kaar hunne meening mocht een derge lijke steun van Staatswege alleen ge boden worden, wanneer zonder dien steun een catastrophe te wachten was van uit gebraden omvang. Sommige leden stelden zich op het standpunt, dat men bij de beoordeeling van het voorstel, niet vragen moet naar wat er gebeurd is, maar het oog moet ge richt houden op wat er zoude geschieden wanneer dit wetsontwerp niet tot wet werd verheven. Zij achtten echter den steun, die nu wordt aangeboden, niet vol doende. De Regeering behoort, naar hun gevoelen, zich af te vragen of het niet noodig is nog andere maatregelen voor la stellen, waardoor wordt voorkomen dat groote groepen van ingezetenen verarmen Ten opzichte van de uitvoering van dit wetsontwerp wenschlo men nog nadere inlichtingen. Men vroeg nadere inlichtingen omtrent de afbetaling van opgenomen credieten, bij de Hanzebank, waarvoor het onder pand ten volle het opgenomen crediet dekte. Men meende dat in de meeste ge vallen het voor vele credietnemers niet anders mogelijk zoude zijn, credieten op te nemen bij de A. G. K., dan onder af betaling van zoodanig bij de Hanzebank opgenomen crediet, omdat voor dit laat ste crediet alle zekerheid, die do debiteur geven kon, verpand was. Zou nu het cre diet bij de Hanzebank niet uit het nieuwe crediet kunnen worden afgelost, dan zon voor deze credietnemers de Staatsgaran tie geen hulp bieden, en de gevolgen, die het wetsontwerp juist wil voorkomen,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1