14e Jaargang. WOENSDAG 4 JULI 1923 No. 4188 3e£cidAe4i&6coi/Ya/nt DeABONNEMENTSPRIJShetiraagi b!J vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal. Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal. Franco per post I 2.05 per kwartaal. Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cL, met Geïllustreerd Zondagsblad O ct Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon* en Feestdagen L Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. 935 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. SL DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewon, advertentlön 30 cent por regob Voor Ingezonden Mededeelingen wordt bet dubbele van bet tarief berekend. s Kleine adverlant'ên, ven ten boogste 30 woorden, waaria betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, bunr en ver buur, koop en verkoop IO.50. Dit nummer bestaat uit twee bladen. Zondagsblad. De administratie herinnert cr aan dat het abonnementsgeld ad 50 cent 3e kwar taal op het Zondagsblad heden moet wor den betaald. De bezetting van liet Roergebied De spanning tusschcn Frankrijk en Engeland. De Franscke minister raad b i j e e n. De Fransche bladen doen moeite om de ïenuwachtigheid te verklaren, welke in ie Engelscho bladen tot uiting komt in verband met de artikelen in de „Obser ver" en „Daily Mail". Volgens de Parijsche bladen spruit deze nervositeit voort uit de vrees, welke in Engeland wordt gekoes terd, dat Duitschland geheel zal ineen storten. De toon der rechtsche bladen is evenwel zeer scherp tegenover Engeland. Men gelooft, dat de ministerraad, wel ke gistermorgen op het Elyséo is bijeen geroepen onder voorzitterschap van Mil- lerand van het grootste belang zal zijn. Poincaró zal een- volledige uiteenzetting geven van de instructies, die aan den Franschen gezant te Londen zijn verstrekt en die niet minder dan veertig pagina's beslaan. Het Belgische antwoord op da Britsche vragenlijst. De Minister van Buitenlandsche Zaken heeft den Belgischen gezant te Londen gis ter opgedragen het antwoord van België op de Britsche vragenlijst betreffende do Ruhr aan Curzon ter hand te stellen. En geland had in die lijst o.a. deze vragen opgenomen: wat verstaat de Belgische re geering onder lijdelijk verzet en welk ge zag zou er in de Ruhr ingesteld worden indien dat verzet ophield? Ten opzichte van deze twee punten is het antwoord van België gelijkluidend aan dat van Frankrijk. Frankrijk houdt zich in zijn antwoord nog met andere punten bezig. In het 'Belgische antwoord wordt ge zegd, dat België onder „een eind maken aan het lijdelijk verzet" verstaat, dat alle voorschriften van de Duitsche regeering aan de bevolking, alle uit keeringen tot het ondersteunen van stakingen ingetrokken zullen worden en dat de regeering de be volking zal uitnoodigen den geregelden arbeid te hervatten. Aan den uitvoer der producten mag geen belemmering in den weg gelegd worden. De Duitsche regeering moet de noodige maatregelen nemen om de veiligheid van de Belgen in de Ruhr te verzekeren. 'Wanneer Duitschland zich ten opzichte van deze punten formeel ver bindt, zal de bezetting beperkt worden en de troepen zullen teruggebracht worden, tot het strikt noodzakelijke om in de be hoeften aan veiligheid van het Belgische personeel in het Ruhr-gebied te voorzien De bomaanslag in den trein. Te Krefeld zijn gisteren de lijken der omgekomenen onder veel plechtigheden naar het station gebracht. Alle openbare instellingen moesten gesloten zijn. Per specialen trein werden de soldaten gister avond om acht uur aan het Noordersta tion te Brussel arriveerde. Verscheidene autoriteiten waren ter begroeting aanwe zig. Heden zouden de verongelukte solda ten naar him woonplaatsen worden door gezonden. Gemeld wordt, dat twee andere Belgi sche soldaten, die bij den bomaanslag werden gewond, in den loop van den dag zijn overleden. De bezettende overheden hebben de stad Duisburg een boete opgelegd van 30 mil liard Mark. De levensmiddelenvoorziening in gevaar. De moeilijkheden in het Ruhrgebied wat betreft de levensmiddelen voorziening nemen met den dag toe. Was de stagnatie reeds groot in verband met de beperken de verkeersmaatregelen, de chaos wordt nog erger door de moeilijkheden in het plaatselijk verkeer; wat grootendeels de schuld van de Duitsehers zelf is, daar zij weigeren om met de Fransche treinen mede te rijden. Veel verkeer heeft welis waar met vrachtauto's plaats, doch door de paspoorten- en verkeersmaatregelen wor den de auto's soms een 24 uur vastgehou- den.De distributie van melk en versche groenten is dan ook practisch uitgesloten. Tenslotte is Duisburg 't centrum van den lo- Vensmiddelentoevoer extra geïsoleerd. Sui koffie en olie zijn. uit de markt ver dwenen. De suikerprijs bedraagt 70.000 Mark per centenaar tegen 40.000 Mark te Berlijn. België. Het regecringsprogram van het nieuwe Kabinet. Eerste Minister Theunis heeft in den loop der kamerzitting van gisternamiddag de regeeringsverklairng voorgelezen, die hoofdzakelijk handelt over de leger-, de hoogeschool- en de hers telkwes lie. Het logervraagstuk. Het militair regiem van het land moet vastgesteld worden, rekening houdende met de technische noodwendigheden van onderrichting van het leger en ook met de nationale behoefte in onderrichte effectie ven. Dit doel zal bereikt worden door de aanneming van het huidiig ontwerp, aan de beraadslaging van het parlement on derworpen en gewijzigd door de vaststel ling ter zake van den diensttijd op twaalf maanden en op dertien maanden voor de tchnische en bereden wapens. Een ver meerdering van den diensttijd van twee maanden zal aangenomen worden, zoo lang do buitengewone dwangmaatregelen, thans in Duitschland toegepast, zullen moeten behouden blijven. Ten einde den last in mannen en in geld te verminderen zullen in vredestijd vrij stellingen van dienst verleend worden, in geval het ingelijfd effectief per militie lichting de 49.500 manschappen zou over treffen. De Gents ch c universit ei t. Daarna wordt vrij uitvoerig stilgestaan bij de hoogeschool-kwestie. In dit verband wordt o.m. gezegd: het ontwerp, dat aan het parlement zal voorgelegd wórden, voorziet, dat voortaan de studiën te Gent in de beide talen zullen gedaan worden, maar er zijn in de Vlaamsehe provinciën twee categoriën studenten, waarvan de eenen moer het Vlaamsch gebruiken, de anderen het Fransch. Om de studiën voor allen te vergemakkelijken en aller vrijheid zooveel mogelijk te vrijwaren, laat men hun de keus der taal, ten minste voor een gedeelte hunner studiën. Te dien einde is in de vier faculteiten ©en tweevoudig regiem ingesteld. Het eene Vlaamsch, het andere Fransch. Het eerste omvat twee derde Vlaamsehe en een derde Fransche lessen, het tweede twee derde Fransche en een derde Vlaamsehe lessen. Slechts een derde van het onder wijs zal in de beide talen gegeven worden, wat toelaat de groote en bijna cmoverwinb. moeilijkheden en nadeelen van een alge- meene verdubbeling te vermijden en eene rationeele inrichting van het hooger on derwijs te Gent tot stand te brengen. Dank zij het behoud van zeer talrijke Fransche lessen blijft de nieuwe universi teit toegankelijk voor de jongelingen, wier gewone spreektaal het Fransch is. In de vier faculteiten wordt het Vlaamsch on derricht in het Fransch regiem slechts op gelegd in de verhouding van het stipt noodzakelijke tot de uitvoering van een vrij beroep in het Vlaamsehe land: Vlaamseh-sprekende en Fransck-spreken- de studenten zullen dezelfde lessen volgen en dezelfde leeraars hebben voor twee der den ten minste hunner studiën. De binn enlandsche politiek. Vorder verklaarde Theunis, dat de hui dige regeering vastbesloten is de alge- meene politieke lijn van het vorig kabinet te volgen, namelijk door binnen het land arbeid en zuinigheid te bevorderen om het financieel herstel des lands en daarmede de handelsbalans te verbeteren. D e h e r s te 1-p o 1 i t i e k. Ten opzichte van het buitenland beoogt de nieuwe regeering de handhaving van België's kostbaarste vriendschapbetrekkrn- gen en het in het werk stellen van al de middelen, welke noodig zijn om de her stelbetalingen te verkrijgen. Zij zal met standvast!gdheid de pogin gen voortze'fen, welke zij begonnen heeft om onder de geallieerden een verstand houding vast te leggen, welke do eindop lossing van deze levenskwestie voor het land slechts kan verhaasten. Duitschland. De dreigende staking te Berlijn. Een ongunstige wendingj. De onderhandelingen in de metaal industrie, welke zich zoo goed lieten aan zien, hebben plotseling een ongunstige wending genomen. De „Vorwarts" van gistermorgen moe digde de arbeiders aan, niet te veel go- duld te hebben en bet schijnt, dat deze aanmoediging ingeslagen heeft. Er loopen geruchten, dat do arbeiders- vertegenwoordigers de verzekering hebben gegeven, dal do staking hedenochtend zal worden afgekondigd, indien hedennacht niet alle eischen werden ingewilligd. Engeland. De staking der havenarbeiders breidt zich uit. De wilde gtaking .der bootwerkers Se Hull, Grimsby, Cardiff en Bristol heeft zich thans uitgebreid tot Londen en Til- biry, waar duizenden bootwerkers 't werk eveneens hebben neergelegd. Het werk ligt stil op eenige schepen, die geladen zijn met vruchten en andere aan bederf onderhevige waar van het vasteland. Latere berichten uit Huil melden, dat de bootwerkers daar ter stede hun besluit handhaven om het werk niet te hervat ten. Het personeel der fruitkooplieden ontlaadt de fruitzendingen. Bulgarije. Tegen de pornografie. Strenge regeeringsmaat- regelen. De minister van binnenlandsche zaken, Rakovsky, heeft een .scherp decreet uitge vaardigd tegen het in den handel brengen van pornografische geschriften. In dit besluit wordt o.a. gezegd: „Het is bekend, dat de verderfelijke literatuur gedurende den oorlog de ziel der jeugd en verdere lagen der bevolking zoo zeer ver giftigd heeft, dat rcvolutionnaire uitbar stingen te voorzien waren. Naar mij uit officieele rapporten, die ik ontving, blijkt, worden dergelijke produc ten ook thans nog in stad en land, vooral echter in Boedapest, verspreid. Het is de taak der autoriteiten, met bij zondere oplettendheid op de verspreiding dezer geschriften toe te zien. Daarom bepaal ik, dat de autoriteiten er nauwlettend acht op zullen slaan, aan wien zij verlof voor het verkoopen van boeken geven. Bovendien kan slechts voor zulke werken vergunning tot verkoop wor den gegeven, die noch met den godsdienst of de maatschappelijke orde in strijd zijn. Om elk misbruik te voorkomen, moet principieel vastgelegd worden, dat een desbetreffende vergunning slechts aan be trouwbare vereenigingen, corporaties of ondernemingen mag gegeven worden of slechts bij uitzondorir.aan particuliere personen, wier betrouwbaarheid vaststaat en die om andere re.denen daartoe aange wezen zijn (oorlogsinvaliden enz.). De vergunning mag niet langer dan voor een jaar gegeven worden. In de ver gunning, o"f in een bij de verermning ge voegd register, moeten de titels der ver schillende geschriften opgeteekend wor den. Pleegt iemand een overtreding, dan wordt de vermmning ingetrokken. Tegen degenen die zonder verlof ge schriften verkoopen, zullen de betreffende autoriteiten zeer streng moeten optreden." Turkije De verkiezingen. Naar uit Constantinopel gemeld wordt, hebben de algemeeno verkiezingen in Tur kije tot een bijna algemeene overwinning van de candidaten der regeeringspartij ge leid. De bijeenroeping der nieuwe Kamer wordt in den loop van Juli verwacht. Deze verkiezingsuitslag bevestigt de ver- wahetingen, die men in Turkije koester de, sinds Mustapha Kemal Pacha in Fe bruari zijn „volkspartij" oprichtte en met de hem eigen bekwaamheid en energie sedert dien de organisatie dezer partij versterkte. Zijn partijprogram droeg een uitge sproken democratisch karakter. Het begon met den zin: „De staatsmacht behoort zon der voorbehoud of beperking aan het volk." De tegenpartij beproefde, zij het ook in voorzichtigen vorm, het sultanaat te her stellen, of ten minste het khalifaat te ver sterken. Dit stroven heeft echter, bij de heerschende atmosfeer in het tegenwoor dige Turkije, geen instemming gevonden. Polen. Spoorwegstaking. Te Lembere en te Stanislas is een sta king van arbeiders aan de spoorwegwerk- plaatsen uitgebroken, die zeer gevaarlijk is, aangezien het 'geheele spoorwegperso neel zich solidair heeft verklaard. De toe stand is zeer dreigend. De minister van verkeerswezen zoekt te bemiddelen.-De oor zaak van de staking is oen loonkwestie. Het handelsverdrag met Tsjecho-Slowakije. Men meldt uit Praag aan de N. R. Crt.": De Senaat heeft de ratificeering van het handelsverdrag met Nederland van de agenda afgevoerd in verband met de in Nederland daartegen geopperde bezwaren, hoewel de commissies er voor waren. Nader seint men: Do bladen zijn ten aanzien van de ver daging van de ratificatie van het handels verdrag gereserveerd. Bohema spreekt van een dréigenden handelsoorlog met Neder land. De onafhankelijke Tribuna verdedigt do verdaging en hoopt dat de Nederland- sche industrie zich ondertusschen bezinnen zal. Daartoe zal de draconische en gecom pliceerde maatregel ten aanzien van de be perking van den invoer van schoenwerk helpen. Wat vandaag voor de schoenen geldt, zal morgen een andere industrie ver langen. Een dergelijke politiek van be scherming voert zichzelf ad absurdum. Kindertoeslag ingetrokken. De „Rsb." meldt, dat volgens een be sluit van den Minitserraad de kinderbij slag van het Rijkspersoneel, dat bezol digd wordt overeenkomstig den plaatse lijken loonstandaard, met ingang van deze week wordt ingehouden. In de eerste plaats is hiervan het per soneel, werkzaam bij het Staatsbo6chbe- hecr, de dupe. De wederopbouw van Oostenrijk. De Nederlandsche regeering heeft ge meend gebruik te moeten maken van de bevoegdheid, haar geboden in art. 6 van het protocol no. 2 betreffende den econo- misch-financieelen wederopbouw van Oostenrijk, om een vertegenwoordiger te benoemen in de commissie voor controle ingesteld volgens dit protocol. Bij be schikking van den minister van buiten landsche zaken en van den minister van financiën is als zoodanig benoemd mr. R. J. H. Patijn, buitengewoon gezant cn ge volmachtigd minister, oud-secretaris-ge neraal van het departement van buiten landsche zaken. Geheime branctertjen. De minister van binnenlandsche zaken en landbouw heeft de burgemeesters doen uitnoodigen te bevorderen, dat de ambte naren der gemeente-politie hunne mede werking veTleenen tot bestrijding van het euvel der geheime branderijen. De minister van financiën heeft n.l. me degedeeld, dat de ondervinding van do laatste maanden het vermoeden wettigt, dat de frauduleuze vervaardiging van ge distilleerd binnenslands in geheime bran derijen een grooten omvang heeft aange nomen en om dezen vorm van fraude met succes te kunnen bestrijden, is een inten sief toezicht over het geheele rijk, met name ook op het platteland, noodig, waarom het van belang is, dat ook de ge meente-politie hieraan hare aandacht wijdt. Het echtpaar Van Karnebeek. Gisteren vierde jhr. mr. A. P. G. van Karnebeek. Minister van Staat, zijn gou den huwelijksfeest in intiemen kring. De Koningin en Prins Hendrik zonden uit Engeland een telegram van gelukwensch. Ook van de Koningin-Moeder is een tele gram ontvangen. Er waren tal van bloem stukken van vrienden en autoriteiten. Verschillende gezanten en andere hoog waard! gbeidsbekleeders gaven door een persoonlijk bezoek of op andere "wijze blijken van hun belangstelling. De uitvoering van de Warenwet Het Centraal Industrieel Verbond had een adres gezonden aan den minister van arbeid, handel en nijverheid, waarin het op grond van de bij art. 17 derde lid der Warenwet aan den minister verleende be voegdheid verzoekt aan de commissie, be doeld in art. 17 der Warenwet, voor te schrijven: lo. dat zij zich bij de vaststelling van eischen, aan welke waren in den zin der Warenwet moeten voldoen, onthondt vaü prijsbesehouwingen 2o. dat de betreffendo subcommissie in eerste instantie, derhalve voor het maken van een conceptregeling, bffenghebbenden hoort; 3o. dat zij als regel niet alleen de belang hebbenden bij hot eindproduct, maar ook die bij de daarin te verwerken grondstof fen en halffabricaten boort; 4o. dat de commissie zich in het vervolg voor het oproepen van belanghebbenden tot de centrale werkgeversverenigingen wendt, opdat zij wete, welke de in een be paalden bedrijfstak bestaande fabrikanten verenigingen zijn. In De Werkgever vinden we thans de hoofdzaken uit het antwoord van den mi nister: lo. Volgens artikel 14 der Warenwet kun nen regels worden gesteld betreffende aan duidingen van waren in het belang van de volksgezondheid of in het belang van de eerlijkheid in den handel. Dit laatst© schijnt uw bestuur niet voldoende in het oog te houden. De commissie, bedoeld in art. 17 der Warenwet, bericht mij, dat zij er niet aan denkt ten aanzien van de prijzen regelend op te treden in de ontwerp-besluïten die zij voordraagt. 2o. Tk verzoek de commissie aan uw wensch op dit punt, zoo mogelijk, tegemoet te komen; 3o. Ten deze wenscht de commissie zich niet anders t© gedragen dan uw bestuur begeert. 4o. De commissie zal voortaan het Cen traal Industrieel Verbond, do R.-K. Werk- geversvereenieing, de Christelijke Werk gevers vereniging en het Verbond van Nederlandsche Fabrikantenverenigingen vragen, welke fabrikantenverenigingen HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. België heeft geantwoord op de Britsche vragenlijst. De vredcsactie des Pausen. Het regecringsprogram van het nieuwi Belgische Kabinet. BINNENLAND. De Senaat van Tsjecho-Slowakije heeft de ratificeering van het handelsverdrag met Nederland van de agenda afgevoerd. De heer Cetcn niet toegelaten als lid der Prov. Staten van Noord-Holalnd. Mr. Patijn benoemd tot Nederlandsch gedelegeerde in de controle-commissie voor den wederopbouw van Oostenrijk. Brutale inbraken te Honnland, Borne en Rotterdam. (Gemengde Berichten). LEIDEN. De inschrijving tot deelname aan de in September te houden L. A. W. E. T. reeds bevredigend. Amtbsaanvaarding van prof. E. Gorter. naar hunne' meenïng over een bepaald on derwerp moeten worden gehoerd. Gouden jubileum. 7 Augustus a.s. zal het 50 jaren geleden zijn, dat het R. EL Ziokenhuis van den H. Joannes de Deo aan het Westcir.de te Den Haag in gebruik werd genomeu. Het ligt in het voornemen van Regenten dezen dag op bijzondere wijze te herden ken. Z. D. H. de Bisschop van H r|crn heeft zich bereid, verklaard een pon. ale H. Mis op te dragen in cI<S''T£"*.per van" het Ziekenhnis. In den namiddag zal receptie worden gehouden voor belangstellenden. Aan de samenstelling van een geillu» treerd gedenkboek is de laatste hand g© legd. Prov. Staten van Zuid-Holland. Het bestuur der R. K. Statenclub in Zuid Holland is thans als volgt samengesteld? W. C. J. J. baron van Voorst tot Voorst voorzitter; C. J. L. v. d. Meer, onder-vooi* zitter; mevr. M. van Berkol, Pauiinastraat 41, Den Haag, secretaresse. Gcdep. Staton-verkiezimen. Naar de Maasbode verneemt hoef» de Katholieke Statenclub in Zuid-Hol land besloten, hot college van Gedepu-* teerde Staten in deze provincie ongeuril. zigd te laten. Ook de andere fracties no men eenzelfde standpunt ten dezen in. Provinciale Staten van Noord-Holland. Het lid Ceton niot toegelaten. De zomerzitting van de Provinciale Sta ten van Noord-Holland is heden geopend door don Commissaris dor Koningin, jhr. mr. dr. A. Roëll. Do copimissie, die de geloofsbrieven der nieuwbenoemde leden had onderzocht," ad viseerde, alle leden toe te laten, behalve den heer Ceton. De reden was, dat de heer Ceton op 14 Juni wel stukken had intro- zonden, maar dat do geloofsbrieven niet waren ontvangen, of dat zij op de Provin ciale Griffie zoek zijn geraakt. De heer Ceton heeft daarna, nadat men hem daarop attent had gemaakt-, duplicaat-geloofsbrie ven ingezonden. Doordat de post die stuk ken op Zaterdag 16 Juni bezorgde op het Gouvernementshuis, kwamen die eerst Maandag 1*1 Juni op de Griffie. Om di© reden, dat do stukken niet binnen den be paalden tijd zijn ingekomen, stelde de con*- missie voor, den heer Ceton niet toe te la-ten. Naar aanleiding van eenige vragen uit de vergadering werd besloten, de toe lating van den heer Ceton aan te houden tot de zitting van heden over 14 dagen. In middels zullen de leden der Provinciale Staten een afschrift van de commissie in zake de kwcstie-Ceton ontvangen. Ged. Stalen van OvcrijseJ. Men meldt ons uit Zwolle: In de hedenmorgen gehouden zitting van de Provinciale Staten zijn gekozen tot leden van Ged. Staten, de heeren P. D. Beersma (R.-K. aftT.), G. H. Bloemen (R-- K. aftr.), H. J. Jorden (V.-B. aftrj, J. M. baron v. Voorst tot Voorst (R.-K. aftr.), mr. H. v. d. Vegte (A.-R. aftr.), J. "W. J. baron do Vos van Steenwijk (G.-H.) aftr.). Ged. Staten van Groninger Men meldt ods uit Groningen: De provinciale Staten van Groningen hebben heden tot loden van Ged. Staten gekozen do hoeren H. Schüthuw (V. IV aftr.) mr. R. Fokker (A.R.. aftr.), L. H. Mansholt (S. D. A. P. aftr.), H. M: Idem* dorp (R K.), E. H. Ebeto (V. B.) A. H.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1