14e Jaargang. DONDERDAG 28 JUNI 1923 Ne. 4183 DoABONNEMENTSPRIJSbedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per weck f 2.5Ö per kwartaaL Bij onze Agenten 20 cent per week £2.60 per kwartaal. Franco per post 8 2oS5 per kwartaaL Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné'a ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. 935 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. !L DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT Gewone advertentlön 30 cent per rogola Voor Ingezonden Mededeelingen wordt bet z dubbele Yan het tarief berekend. BCIelna advertenties*, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en vcr-i huur, koop en verkoop IÖ.50. Dat nummep bestaai uü twee bfladen. V De 0.K- Universiteit. Met belangstelling zal do lezer in ons twee do blad de namen lezen der aan onze R. K. Universiteit te Nijmegen benoemde hoogleoraren. Met belangstelling, omdat hij den voor namen arbeid, den intensen invloed, die de R. K. Universiteit zal kunnen verrich ten en uitoefenen, in blij vertrouwen tege moet ziet en reeds in vreugdevolle stem ming begroet. En de R. K. Universiteit wordt gevormd door de hoogleeraren - vandaar dat de zer benoemingen, met zooveel zorg voor bereid en. gedaan, voor bot Katholieke Nederland van zulk een buitengewoon belang zijn. Moge Gods zegen rusten op bet werken dezer' mannen! Dat de R. K. Universiteit aan Kerk en Staat, aan ons Katholieke volk en aan heel de gemeenschap moge nuttig zijn, moge strekken tot waarachtigen zegen! De waarheid, dat Geloof en Wetenschap samen gaan dat ware wetenschap leidt tot het geloof en dat het geloof do ware wetenschap ten dienste staat diewaar- ncid moge schitteren in en door de Katho lieke Universiteit in het helderste licht, voor Roemsoh en niet-Roomsch! 3UITEHLANE9 De bezetting van het Roergebied PAUS PIUS XI TOT DE VOLKEREN. Uit Rome wordt aan de „Msbd." ge meld, dat Z. EL de Paus aan kardinaal Gasparri, den Pauselijken staatssecreta ris, een schrijven heeft gericht, waarin Z. H. in herinnering brengt de pogingen tot ©precme-VTéaestTcTrnng;welke ~HIJ sinds het begin van Zijn pontificaat aan wendde voor het herstel der rust in Euro pa en het heil der menschheid. De internationale betrekkingen zijn in- tusschen, aldus de EL Vader, niet verbe terd, doch veeleer slechter geworden en de toestand baart opnieuw' zeer ernstige zorg voor de toekomst. Na erop te hebben gewezen- dat de Va der der christenheid niet onverschillig bij de ontwikkeling van dezen toestand kan toezien, acht Z. EL het Zijn plicht om, terwijl tusschen, de regeeringen der mo gendheden, die meer onmiddellijk bij het conflict betrokken zijn, nieuwe diploma tieke besprekingen over nieuwe voorstellen worden voorbereid, met het doel een ge schikte oplossing vinden voor do kwes ties, die midden-Europa in onrust houden en waarvan een regeling dringend voor allo volken noodzakelijk is Zijn stem te verheffen, geheel belangeloos en onpartij dig en voor allen welwillend, gelijk het I aller V^der betaamt. Ingeval de schuldenaar, voornemens de zeer ernstige schade, aan bevolkingen toegebracht of aangericht in eertijds rijke on bloeiende provincies, te herstellen 3>lijk zou geven van een werkelijk goeden wil om lot een definitieve en rechtvaardi ge regeling te geraken, door de vaststel ling der grenzen van zijn betalings-ver mogen aan een onpartijdig oordeel te on derwerpen, terwijl hij tegelijk de verplich ti.ng op zich zou nemen, dezen rechters alle middr-len te verschaffen, noodig voor een ernstige en nauwkeurige controle, in dat geval schijnen èn de rechtvaardig heid èn de maatschappelijke naastenlief de, evenals trouwens het eigen belang ran de schuldeischers en van alle volken, die den strijd moede, snakken naar rust, 1o oischen, dat men van den schuldenaar 'aiet datgen© vergt wat hij onmogeli jk zou kunnen geven, zonder zijn hulpmiddelen en zijn productie-vermogen volkomen nit te putten. Dit zoude èn den schuldenaar èn den aehuldeischer een onherstelbare schade be i-rokkenen, om niet te spreken van het ge- Vaar, daarin gelegen, voor maatschappe lijke troebelen, welke den ondergang van %eel Europa zouden met zich brengen en 7an den haat, welke er door zou ont staan, haat die een voortdurende bedrei ging zou blijven van nieuwen en ontzet- dender strijd. ETet is eveneens billijk, dat de schuld eischers waarborgen hebben, evenredig mot de grootte hunner vordering, opdat '2o inning hunner vordering, waarmede >ok voor hen levensbelangen gemoeid zijn, 'verzekerd zij. Maar Z. ET. geeft, hun te bedenken, of et daartoe noodzakelijk is, in alle geval len. territoriale bezettingen te handhaven, *elke zware offers voor de bezette gebie den en voor de bezette- volken met zich Ven een cn of het niet beter zou zijn, die iezetling, al geschiedde dit slechts gelei delijk. to vervangen door andere, niet min ier afdoende, maar'zeker minder pijnlijke Waarborgen. Indien do beide partijen op deze vreed zame grondslagen tot overeenstemming geraakten, zou spoedig de territoriale be zetting worden verzacht, allengs worden beperkt om tenslotte geheel op te houden en dan zou men eindelijk dien waren vol- kenvrede verwezenlijken, die tevens de noodzakelijke voorwaarde is voor het door allen zoo vurig gewenschte econo misch herstel. Die vrede en dat herstel zijn voor alle volken, overwinnaars en overwonnenen, van zoo groot belang, dat geen enkel offer, voor de verkrijging ervan noodig, te groot zou moeten schijnen. De H. Vader besluit Zijn schrijven met een brile tot God en een aansporing tot heel hot christen-volk, om zich met Hom In het gebed to vereenigen, opdat God alle landen mogo bezielen met gedachten van vrede. Nieuwe giften. Mgr. Testa, de pauselijke gezant in het Ruhrgcbiecl, heeft een bezoek gebracht aan Krupp von Bohlen und Halbach in de gevangenis - te Dusseldorp en hem een brief van kardinaal-staatssecretaris Gas parri ter hand gesteld. Gisteren heeft mgr. Testa een geestelijke te Hattingen 500.000 lire voor weldadige doeleinden toe gezonden. Pacelli, de nuntius te Munchen heeft namens den Paus den rector van de universiteit aldaar 50.000 lire gegeven voor de hulpbehoevende studenten. De wisselverordening. De geallieerde commissie in het Rijn land heeft beslist, dat de wisselvorordo- ning niet van toepassing is in het bezette gebied, aangezien zij haar niet ter goed keuring voor is gelegd. Het lijdelijk verzet. Uit Recklinghausen wordt aan do „Vos sische Zeitung" gemeld: Dinsdag heeft men te Buer een Belgi sche schildwacht doodgeschoten. De com- "ctarhet verkeersverbod in plaats van als tot nu toe om 8 uur roeds om 4 uur des namiddags ingaat. Op ieder, die later op straat wordt aangetroffen, zal, nadat hij eenmaal is aangeroepen, geschoten worden Te Westhofen is op een Franschen schild wacht geschoten; de FTanschman is niet getroffen. Ook bij Gastrop zijn op een schildwPccbt, belast met do bewaking der mijn „Erin", schoten gelost. Te Klusenberg zijn twee onderofficieren en twee korporaals door een drietal Duit- schers, onder wie een vrouw, aangevallen Er werden verscheidene schoten op de militairen afgevuurd. Eén onderofficier en een korporaal werden ernstig gewond. In de haven van Karlsruhe is een bom geworpen naar een drietal aldaar liggen de aken, waaronder een onder Neder- landsche vlag. Er hadden geen per- soonlijko ongelukken plaats. De conferentie te Lausanne. Een dreigement van Angora. In een belangrijke zitting van den raad van commissarissen is de conferentie van Lausanne besproken. Aan Ismet Pacha is de instructie gezonden, om aan het Turk- sche standpunt vast te houden. Volgens de Turkscho bladen heeft Is met Pacha bevel gekregen om Lausanne te verlaten, indien geen bevrediging wordt verkegen aangaande den Turkschen eisch van betaling van den interest van do Ottomaansche schuld in papieren francs. Frankrijk. Het proces tegen de camelots du rol. Voor de correctioneele rechtbank te Parijs hebben eenige camelots du roi we gens molestatie van Kamerafgevaardigden terechtgestaan. Charles Maurras, de di recteur van de „Action Francais" word tot vier maanden gevangenisstraf veroor deeld, benevens 500 francs boete. Félix Martin en graaf de Lorgeril werden bei den tot drie maanden gevangenisstraf en 500 francs boete cn Jean Delvore tot twee maanden gevangenisstraf en 100 francs boete veroordeeld. De begrooting. Het plan der regeering voor een twee- jaarlijksche begrooting is in de wandel gangen van Kamer en Senaat slecht ont vangen. Poincaré heeft medegedeeld op het re- geeringsplan de kwestio van vertrouwen te zullen stellen. v Engeland. Het Londensc'ie verkeer. In de heden te houden zitting van het Londensche stadsbestuur zal een belang rijk voorstel aan de orde komen om oen straat ter breedte van zestig voet dwars door het hart van de stad aan te leggen. De kosten van het plan zouden 1.532.000 bedragen. Rumoerige zitting van het Lagerhuis. In het Lagerhuis hebben gisteren hef tige tooneelen plaats gehad bij de behan-: deling der begrooting voor Schotland. Door de Schotsche leden der Labour Par ty werd geklaagd over do intrekking van de moeaorschapsuitkeering en andere maat regelen voor kinderzorg. De afgevaardig de Maxton zeide, dat zij, die deze politiek steunden, moordenaar waren en toen het lid Banbury (conservatiof) hem in de re de viel, riep Maxton uit: „Jij bent een der ergste moordenaars". De waarnemen de voorzitter verzocht Maxton zijn woor den in te trekken, maar deze weigerde het vierkant, hoewel Ramsay Macdonald hem de vermaning gaf, geen persoonlijke aanvallen te doen. "Wheatley verklaarde zich met Maxton eens cn zeide, dat de aan hangers der regecring uit bezuinigings overwegingen den kinderen voedsel ont hielden. Dat was een moord en zij, die zulk een politiek steunden, waren moorde naars. Ten slotte werden Maxton en Wheatley met 258 tegen 70 stemmen van de zitting van het Huis uitgesloten en zij verlieten rustig de zaal. Later werden nog twee afgevaardigden geschorst. De uitbreiding der luchtvloot. Loopt de Entente gevaar? H.N. uit Londen: Do beslissing over 't voortbestaan dor Entente zal vermoedelijk binnenkort yallen. De plannen voor uit breiding der luchtvloot, Dinsdag door Baldwin ontwikkeld en door Hoare in strekking en beteekenis toegelicht, betee- kenen, ontdaan van frases, niet anders dan een verdediging van Engeland tegen een buitenlandschen aanval, die geogra fisch en politiek alleen van Fransche zij de kan worden gevreesd. Ook de dagbla den spreken in dien geest. Indien Frank rijk in zijn antwoord op do bekende vra genlijst niet accoord gaat met de blijk bare wenschen van Engeland, zal het bui tengewoon moeilijk ziiu aa_de ernstige - w aai seuuwïüg van Baldwin; een moons te vinden tot bestediging -ran een bondge nootschap dat zich, in de oogen van het publiek, reeds lang heeft overleefd. Uit al les is op te maken, dat Engeland vast houdt aan het standpunt, dat midden- Europa niet mag worden gebalkaniseerd, zooals de Manchester-Guardian het uit drukt en zooals de openbare meening ook in conservatieve kringen het inziet. Do mecning in Frankrijk. De Echo de Paris, in een bespreking van het voornemen der Engelsche regeering om de uitgaven voor do luchtverdediging te verhoogen, drukt d9 vrees uit, dat de Engelsche pacifisten do Parijsche regee ring zouden kunnen verantwoordelijk stel len voor de uitbreiding dezer uitgaven met 20 millioen pd. st. Indien zij echter de kwestie met eenige aandacht willen overwegen, zullen zij spoedig tot het be sluit komen, dat de Fransche toebereidse len slechts aan hot Duitsche gevaar even redig zijn. Verzet der Engelsche arbeiderspartij. H.N. uit Londen: In de wandelgangen van het Huis is men het er vrijwel over eens, dat de arbeiderspartij zich zal ver zetten tegen de door de regeering ge wenschte uitbreiding der luchtvloot. Deze meening vindt steun in de motie, door Lansbury gisteren in het congres der Ar beiderspartij verdedigd, dat een nieuwe wedstrijd in bewapening met Frankrijk de inleiding zou zijn tot een nieuwe pe riode van oorlogen en een misdaad tegen de menschheid, vooral na de opofferingen, die men zich zoo kort geleden getroostte om oorlogen voor altijd onmogelijk te ma ken. Men beschouwt deze motie als eer aanwijzing, dat de Labourparty zich met alle middelen tegen de vergrooting der luchtvloot zal verzetten. Als het op stemmen aankomt schijnt de aanneming van het regeeringsvoorstel verzekerd, daar de liberalen, zooals uit him pers blijkt, zullen voorstemmen. Rusland. Patriarch Tikhon bevrijd. Uit een telegram aan de Daily Express" uit Moskou verzonden, blijkt, dat patriarch Tikhon inderdaad bevrijd is. Den 16den Juni had de patriarch aan het hoogge rechtshof een brief gericht, waarin hij bekende zich steeds tegen het sovjetgezag verzet te hebben, eerst lijdelijk en sinds den vrede van Brest in Litauen in 1918 metteraad, Erkennende de juistheid van 't vonnis, verzoekt do patriarch hem nit de gevangenis te ontslaan en verklaart hij, (lat hij voortaan niet langer vijandig zal zijn aan het sovjetgezag en af zal zien van heimejijke of openlijke deelneming aan handelingen van monarchistischen, wit-gardistischen of contra-revolution- nairen aard. Het stuk was geteekend: „Patriarch Tikhon, Wassili Beliawin. Het besluit van het hof luidt kortweg: „Het verzoek van. Beliawin is toegestaan en hij is vrij." Een belasting op kerkbezoekers. De „Besboznik" (de goddelooze) publi ceert een decreet der Russische sovjotre- geering, volgens hetwelk elke kerkganger een bewijs moet toonen, dat hij de belas ting op het kerkbezoek van een millioen roebel, betaald heeft. Degenen, die zich aan deze verordening onttrekken, stellen zich aan gevangenisstraffen en geldboeten bloot. Servië. Mislukte aanslag op PasitsJ. Uit Belgrado wordt gemeld: Toen de premier Pasitsj gistermiddag do Skoeptsjina verliet, werden bij den uit gang van het gebouw een viertal revolver schoten op hem gelost. De premier werd niet getroffen. De dader is gearresteerd. Hij is 28 jaar oud en bankbediende van beroep. Hij verklaarde, dat do anti-Kroa- tische politiek van Pasitsj bij hem groote verontwaardiging heeft gewekt. Hij is de zoon van een te Boedapest wonendon Ser- vischen emigrant en zelf in Boedapest ge boren. Hij woonde te Belgrado met zijn moeder samen. Tot dusver heeft Rajitsj geen andere mededeelingen omtrent zijn daad willen doen. Men vermoedt in Bel grado, dat hij meedplichtigen heeft Het onderzoek wordt thans in deze richting gevoerd. Men trachtte te weten te komen of Rajitsj uit verontwaardiging over de Kroatische politiek van Pasitsj of uit an dere motieven tot de daad is overgegaan. China. Het vroegero keizerlijke paleis door brand verwoest. Te Poking is Dinsdagnacht brand uitge broken in het vroegere keizerlijke paleis in de Verboden Stad, waardoor het oude, fraaie gebouw geheel werd verwoest. Amerika. >©k}q ioL loonsverhooglnn onder het spoorwegpersoneer. Twee organisaties van spoorwegperso neel der z.g. „big four" de krachtigste vakvereenigingen des lands hebben te gen 9 Juli te Chicago een vergadering bijeengeroepen „ter behandeling van de kwestie van het inzetten van een beweging tot verhooging van compensatie." Dit is de eerste vergadering van dezen aard se dert verscheidene jaren. Men meent, dat zij het begin is van een algemeene bewe ging onder hpt spoorwegpeersoneel voor loonsverhooging. Het drankverbod. Naar wordt gemeld heeft te Washing ton een conferentie plaats gehad tusschen ambtenaren van het departement van de schatkist en dat van het drankverbod, waarin men het eens geworden is over een nieuwe regeling van het verbod, krachtens welke het brengen van sterken drank binnen de Amerikaansche wateren na een bepaalden datum van de volgende maand verboden zal zijn op straffe van het inheslagnemen van het schip en de arrestatie van den kapitein. De buitenlandscho regeeringen zijn er van in kennis gesteld. eiüKEËILA^D Koninklijke Besluiten. Bij Kon. besluit is aan dr. J. J. A. A. Frantzen, op zijn verzoek, eervol ontslag verleend als hoogleeraar aan de Rijksuni versiteit te Utrecht, met dankbetuiging voor de bewezen diensten. Bij Kon. besluit is benoemd tot raads heer in den Hoogen Raad der Nederlanden mr. dr. J. van Gelein Vitringa, thans raada heer in het gerechtshof te 's-Gravenhage. Bij Kon. besluit is benoemd tot rechter in de arrondissements-rechtbank te Rotter dam mr. dr. J. Wijnveldt, thans substituut- officier van justitie bij genoemde rechtbank R. K. Universiteit. De Congregatie der Semenaries en Uni versiteiten te Rome heeft 19 Juni een vol tallige vergadering gehouden. In die ver gadering zijn de zaken der R. K. Universi teit te Nijmegen, voor zoover Rome daar mee gemoeid is, goedgekeurd. De president-curator der R. K. Universiteit Naar „De Tijd" verneemt, is tot Presi dent van het Ooilege van Curatoren van do R. K. Universiteit gekozen de heer F. M. A. van Schaeck Mathon, burgemeester van Nijmegen. De pensioenwetten. 'Het voorstel-Balcker-N ort aangenomen. Het initiatief-voorstel van Mevrouw Bak ker-Nort is, zooals reeds modegedeeld. aangenomen met 44 tegen 38 stemmen. Yoor stemden de linkerzijde, do ckr. histo- rischen, de katholieken Sasse v. Ysselt, Bul ten en Hermans en de anti-rev. Smeek. Belastingan op visch. Een proces tegen don Staat. Uit de kringen van recdërs, vischhan- BUITENLAND. Een pauselijk schrijven aan Kardinaal Gasparri over de herstelkwestie. Een dreigement van Ismet Pascha te Lausanne. Een mislukte aanslag op den Servischen minister-president. Patriarch Tikhon bevrijd. Een hevige storm in Amerika. BINNENLAND. Benoeming der hoogleeraren en andero docenten aan de R.-K. Universiteit. De gemeenteraadsverkiezing to 's-Gra venhage. Winst voor de rechterzijde. De Tv/sede Kamer over steun aan Hanzg credictbanken. De Eerste Kamer heeft de Jachtwet aan-» genomen. delaren en exporteurs is een centraal co mité gevormd ten einde de van Rijkswege ingevorderde gelden, voornamelijk in da crisisjaren op het artikel visch geheven, door een proces terug te eischen. De totale bedragen voor N.- en Zuider- zee-visscherij en aanverwante bedrijven, beloopen, naar do „Msbd." meldt, 9 a 10 millioen gulden. Tijdelijke beperking van den invoer van schoenwerk. Het „St.bl.' No. 298 bevat een Kon. I>e- sluit van den 25sten dezer, tot vaststelling van de voorwaarden, bedoeld in art. 2 der wet van 5 Mei 1923, tot tijdelijke beper king van den invoer van schoenwerk (SL blad No. 186). Hierbij is bepaald, dat, bijaldien do in voer van schoenwerk bij Kon. besluit zal verboden, invoer plechts zal kunnen worden toegestaan onder Mpaaiue vuur-- waarden. Gemeenteraadsverkiezing te 's-Gravenhagfc De gekozenen. Gekozen werden: 10 Room8ch-Katholieken: de heeren V. Vuuren, Dr. Wittert van Hoogland, Borg^ hola, Quant, Guit, Peters, Mooijman, Vulïk, Mr. Hermans en Mr. de Jong. 13 S. D. A. P.: de heeren Albarda, Drees, Harms, Buurman, Spiesz, Beijeren, dei Kleer, Vrijenhoek, Siebelta, v. Langen, me vrouw BleuminkLouman, de heeren Muijl- wijk en Van Duuren. 5 Anti-Rev.: de heeren Mr. de Wilde, v. d. Loo, Duymaer van Twist, v. Steenbergen, Vrolijk. 4 Christel. Hist.: de heeren Snouck Hen- kemans (2 maal gekozen), Hartmann en Do Niet. Indien de heer Snoeck Henkemans geko zen wordt voor liist 15 dan wordt zijn op volger mr. van Lijnden, idien hij gekozed wordt voor lijet 15b, dan wordt rijn opvolg ster mej. Hania. 6 Vrijh. Bond: de heeren Mr. Drooglee- ver Fortuyn, (gekozen in kieskring I cn III) de Meester, van Sandick, Dr. v. d. Mculenf en prof. v. d. Bilt. Indien Mr. Doogleever Fortuyn wordt ge kozen verklaard in kieskring I, wordt dal opvolger in kieskring III, mej. Blaauw; in dien hij gekozen wordt in kieskring TIT wordt zijn opvolger in kieskring T de heef Joëls. 2 Vrijz.-Democr.: de heeren Marchanteü Josephus Jitta. 1 Comm. Partij: de heer De Visser. 1 Mïdd. Kiesvereen.: de heer Ven Bnnr-i mei. 1 Amusementspartij: de heer Willv Mul lens. 2 Herv. Geref. Staatspartij: de hccrer» Mickon en Hegi. De oude raad. De oude Raad bestaat uit 9 R K.. 5 A.R., 2 C.-H., 1 V.D„ 8 Y.B., 14 S( D. A. P.. 3 Communisten, 1 Scheveninger, 1 Neutral© Partij en 1 Middenstander. De verhouding in den nieuwetf en ouden Raad. De verhouding in den nieuwen raad als men de Herv. Geref. Staatspartij tot recht© rekent is aldus 21 rechts en 24 links.. De oude Raad is 17 rechts cn 28 links. De Kevelaersche processies. De moeilijkheden bij het spoorwegverkeer o p g e 1 o s t. Van uit Roosendaal meldt men aan d« ..Msb.", dat de moeilijkheden bij het spoor» wegverkeer met Kovelaer, wegens bezet» ting van het gebied aldaar, zijn opgelost^ zoodat ce pelgrims weer per trein tot Ke- velaer zullen kunnen doorreizen. De Roo- sendaalscho processie zal plaats hebben op Dinsdag 31 Juli en Woensdag 1 Augustus. Mr. J. Limburg en bel Burgemeesterschap van RcUerdam. Met zekerheid meldt de „N. R. Ct.", dat mr. .T Limburg, lid van Gedep. Staten,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1