Jaargang. ZATERDAG 16 JUNI 1623 4173 DeABONMEftflENTSPRiJSbQdraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 119 cent per week fl 2.50 per kwartaal. Bij onze Agenten 20 cent per week (2.60 per kwartaal. Franco per post f 2.95 per kwartaal. Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad varschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen II. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. 935 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Oewona adverSentlSn 30 csnt por rogok Voor Ingezonden Mededeelingen wordt bet s dubbele van het tarief berekend. Ktafcio adveftaiïSéën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en ver buur, koop en verkoop ËU.50. SB54 nummer bestaak uit vier* Smaden, waaronder9 foeS Seal- lustreerd Zondagablad. V Een hatelijke scheiding. Wij hebben al reeds enkele koeren ge wezen op bet blaadje „De Protestant", dat tusschen degenen, die worden begre pen onder den naam „Protestanten", en do niet-„Protestanten" een hatelijke scheiding op economisch gebied wil be werken. Al de Katholieke sociale organisatie», stands- en vakorganisaties, al ons Ka tholiek principieel kleur-bekennen en wer ken op heel het breede terrein van het maatschappelijk leven brengt zulk een scheiding niet w i1 die ook niet brengenI Wij citeeren nu uit bet laatste nummer van genoemd antipapistisch blaadje: „Wij vestigen hierbij do aandacht van onze adverteerders en van hen, die het willen worden, op do groole toename on zer leden, speciaal in Noord-Holland, bijv. in Amsterdam, Alkmaar, Helder en nu weer in Haarlem. Als U er gauw bij bent, kunt U door te adverteeren in ons blad; heel wat geld verdienen, want U kunt er op rekenen, dat onze lezers ook bij U koopen, en dat kunt U lang niet al tijd zeggen van lezers van andere bladen. In „De Protestant" komen uitsluitend ad vertenties voor van protestantsche zakeh- menschen. Onze lezers weten dit en han delen daarnaar. Wacht dus niet te lang; vooral voor Haarlem en omstreken is de gelegenheid prachtig; profiteert er van en niet alleen détail-zaken, maar ook ban ken, hotels, pensions, on-gros-zaken, fiet senwinkels, kleeren- en modezaken, hoe denwinkels, piano- en orgelzaken, eDz., 't is nu werkelijk een eenige gelegenheid" (Volgt een „Lijst, van Protestantsche Zaken") Fraai zoo' En diezelfde he eren Vriendon van ,.T)a P-rvolooto. Jmlycu waarschuwen voor „de aaneensluiting der Roomscben op economisch gebied, zoowel in den boerenstand als in onze groote ste den", Als zij leerden en deden als die Room- schen de samenleving zou een heel wat mooier beeld geven van de verdraagzaam heid door hen louter met den mond be leden Ds Zon. In de courant lezen we iederen dag van rampen: groote branden, aardbevingen, enz. Van namelooze armoede: in Rusland, ia het Ruhrgebied, enz. En nu weer van een burgerkrijg in Bulgarije. De wereld is van alle kanten bedreigd en aangeval len met ellende. En ons land.... Och ja, ook hier is sombere malaise, droeve werkloosheid. Doch, in vergelijking met andere landen o, dan schijnt hier de zon, in zacht- slralenden glans van tevreden-zijn. Daar van mogen wij ons toch wel diep bewust zijn. Beziende wat elders geleden 'word en nog geleden wordt, moet in ons opwellen en naar boven dringen een gevoel, een besef van dankbaarheid. Die dankbaarheid zij ons een zon netje, diep in ons binnenste dat ons zet midden het blije licht, ook al zou de zon in do natuur morgen weer, op den zonnedag, achter regenwolken verscholen bliven E3ëJ§¥EsSL&ÜIÜ Ge bezetting van liet Ruhrgebied Hei Briische memorandum. Een antwoor d-n o t a door Poincaró opgesteld. Volgens de „Malin" heeft Poincaré het Britsche memorandum gisteren aan den ministerraad voorgelegd. Hij gaf zelf de groote lijnen aan van do gevraagde uit eenzettingen en preciseeringen. Voor het echter naar Londen te zenden, stelde hij er prijs op het aan België te doen toeko men, daar dit land eveneens een nagenoeg tfelijkluidende vragenlijst van de Engel- sche regeering heeft ontvangen. Een Belgisch memorandum Terwijl de Fransche regeering eenvou dig het einde van Duitschlanas lijdelijk verzet eischt als voorwaarde voor het ope nen van onderhandelingen en het treffen van een regeling, stelt de Belgische regee ring voor het probleem te splitsen door liet Duitsche memorandum afgescheiden 1c behandelen van de schadevergoedings- kwestie. Theunis weet, dat Baldwin niet zal ingaan op Poincaré's voorwaarde, zoo sis zij .thans luidt, en stelt daarom voor, dat Frankrijk en België hun vroegere standpunt tegenover Duitschland hand haven en blijven staan op capitulatie, doch dat tevens de Geallieerden en bloc overleg plegen tot het formuleeren van een voorstel aan Duitschland. Het Belgisch voorstel voor liet plegen van overleg tusschen de Geallieerden be vat drie afzonderlijke punten, n.l.: 1. Dat opnieuw het totaalbedrag van Duitschlands schuld wordt opgesteld. Bel gië behoudt zich daaromtrent zijn eigen meening voor, totdat het overleg tusschen de Geallieerden begint. 2. Dat de te Spa vastgestelde percenta ges worden herzien in dier voege, dat re kening wordt gehouden met de speciale uitgaven van Frankrijk en België ra. a. w. dat de percentage voor Frankrijk en België worden verhoogd. 3. Dat de Geallieerden den eisch van België steunen, hierop neerkomend, dat Duitschland de aan België verschuldigde gelden betaalt, die verband houden met het geld, dat in België tijdens den oorlog in omloop is gebracht (nl. zes milliard papiermarken tegen den koers van fr. 1.25). Do Belgische regeering wijst er op dat Duitschland de overeenkomst die tusschen Francqui en Erzberger is gesloten en waarbij Duitschland op zich nam de zes milliard mark terug te betalen, niet is uitgevoerd. Zwenking in de houding van Berlijn? De bladen te Parijs wijzen op de zwen king in de openbare meening te Berlijn ten opzichte van het lijdelijk verzet. Zoo schrijft Von Rheinbaben, een der in vloedrijkste leden van de Duitsche Volks partij, in het „Acht Uhr Abendblatt: „In dien de gedachtenwisseling tusschen de geallieerden zou leiden tot hetgeen de bladen noemen een wapenstilstand in het Ruhrgebied,- zou meu zonder verzet weer aan het werk kunnen gaan en trachten het economisch raderwerk en het trans portwezen in Rijnland en Westfalen te herstellen". Het Ruhrgebied geïsoleerd. jje j rciiisourn nenoeu gistermorgen net geheele spoorwegverkeer stilgelegd. Van Dortmund uit zijn alle knooppunten van het spoorwegverkeer bezet zoodat Let ver keer tusschen het bezette en onbezette ge bied alleen nog via Gelsenkirchen, Dorten en Bismarck kan plaats hebben. Dit is de streek waardoor volgens de Duitscli Nederlandsche overeenkomst het vervoer van steenkolen naar Nederland moet ge schieden en vermoedelijk is dit het mo tief om het verkeer daar voorloopig te la ten bestaan. Ook het personen-verkeer is geheel gestremd en wordt alleen door het gebruik van clectrische trams mogelijk gemaakt voor zoolang de bezettingsover heid dit zal goed vinden en de trams het werk kunnen voortzetten. Veroordealing van mijn-directeuren. Voor den krijgsraad te Werden is gis teren behandeld de zaak tegen verschil lende mij ndirectcuren van de Rombach- liuttenwerke, welke kort voor Pinksteren gevangen genomen waren in verband met hun weigering kolen te leveren aan Frank rijk en België. Volgens een verordening, 11 April j.l. door do bezettingsoverheid uitgevaardigd, kan deze weigering ge straft worden met oen gevangenisstraf van ten hoogste vijf jaar. Terecht stonden o.m. de directeuren Kellerman en Falte van de mijn Gute Hoffnung. De eerste werd veroordeeld tot 5 jaar gevangenisstraf en een boete van 168 mil liard mark. De laatste kreeg vijf jaar ge vangenisstraf en een boete van 42.18 mil liard mark. Verder stond nog terecht de directeur Friedmann, tegen wien geëischt wa3 3 jaar en 8$ millioen francs. Deze werd al leen veroordeeld tot het betalen van de geëischte boete, welke in Duitsch geld 58$ milliard mark bedraagt. De conferentie te Lausanne. Een waarschuwing aan Venizelos. De leiders der geallieerde delegaties hebben aan Venizelos doen weten, dat zij den stap, waarbij Griekenland den wensch uitspreekt om voor geval de vredesconfe rentie met een oplossing blijft talmen, zich direct met Turkije te verstaan, voor het minst ontijdig achten. Do geallieerden zien niet in, hoe de Grieksche handelswijze den toestand, of zelfs de Grieksch—Turksche betrekkingen zou kunnen verbeteren. Zij bevestigen bovendien, dat men te Lausanne niet denkt over uitstel. Een levendige gedachtenwisseling had Donderdagmiddag tusschen de hoofden der delegaties plaats. Hierbij bleek de so lidariteit der geallieerden om tegenover do bestaande moeilijkheden hun nauwe sa menwerking voort te zetten en hun vast beraden besluit tegenover do Turksche eischen in 't bijzonder wat betreft de cou pons, een solidariteit, welke steeds groo- ter wordt. Venizelos ziet af van een voorloopigen vrede. In verband met het antwoord der geal lieerde mogendheden hoeft Venizelos ver klaard, dat hij niet verder zal aandrin gen op don steun der mogendheden met het oog om preliminaire besprekingen met de Turken le houden inzake een voorloo pigen vrede. De toestand ernstig. Ismet Pasja heeft aan eenige vertegen woordigers der Turksche pers medege deeld, dat er Donderdagavond nog geen oplossing gevonden was voor de nieuwe moeilijkheden, welke zich hebben voorge daan. Hij houdt den toestand voor zeer ernstig. Bulgarije. HET ElfJDE VAN DEN BURGERKRIJG? S tamboelinski ^"ödoNSd. Het tweede bericht van de gevangen neming bleek dus waar te zijn. Stamboelinski werd Donderdagochtend in het dorp Golak gevangen genomen. In den namiddag werd hij per auto naar Tatar Bazardjik overgebracht, waar hij door de menigte werd uitgejouwd, die hem wilde lynchen. Ten einde incidenten te voorkomen, werd Stamboelinski naar Slavovitza teruggebracht. Tijdens dezen tocht deden gewapende boeren een aanval op de auto, waardoor Stamboelinski er in slaagde te ontvluchten. Bij de achtervol ging ontstond een levendig vuurgevecht, waarbij Stamboelinski gedood werd. De regeering betreurt het gebeurde ten zeerste en heeft order gegeven een uitvoe rig onderzoek in te stellen. De veiligheid des' Koning s. Volgens een bericht uit Belgrado staat op het koninklijk landgoed in Vranja, op lien K.M. van Sofia verwijderd, 'n vlieg tuig tot vertrek gereed, zoodat de koning en de nieuwe regeering naar het buiten land kunnen vluchten in geval het de tegenpartij mocht -jukken de hoofdstad niet komen, daar de macht der boeren door den dood van hun leider gebroken schijnt. Tsaar Boris betrokken bij het complot. De „Daily News" bevat een telegram van haar correspondent te Sofia, waariu deze verklaart, dat koning Boris inder daad te voren van het revolutionnaire complot op de hoogte is geweest en zelfs er aan heeft medegewerkt. Volgens den correspondent heeft ecnigen tijd geleden in een plaatsje aan den Donau een ge heime ontmoeting plaats gehad tusschen ex-tsaar Ferdinand en zijn zoon tsaar Boris, waarbij Ferdinand zijn zoon be- invloed en overgehaald zou hebben, er toe mee te werken, om het regime van Stamboelinski ten val te brengen. De houding der Kleine Entente. Nadat de regeeringen der kleine en tente van gedachten gewisseld hebben over haar houding ten opzichte van de gebeurtenissen in Bulgarije, zal naar te Belgrado verluidt, reeds lieden te Sofia een diplomatieke stap van de kleine en tente plaats hebben wegens schending van den vrede van Neuilly door het onge oorloofd mobilisceren. Sjeba, de Tsjecho-Slowaaksche gezant (e Belgrado, heeft, aldus de „N. R. Grt.", aan Nintits, den Zuid-Slavischen minis ter van buitenlandsche zaken, medege deeld, dat zijn regeering geheel solidair is met de regeering van Belgrado ten opzichte van de Bulgaarsche kwestie. Nintits heeft ook het bezoek ontvangen van den Franschen gezant. Na afloop van den kabinetsraad van Donderdag, deelde Nintits aan do vertegenwoordigers der pers mede, dat alle regeeringen der kleine entente eensgezind zijn. Hel programma der nieuwe regeering. De „Neuo Freie Prcsse" verneemt uit Parijs, dat do nieuwe Bulgaarsche gezant aldaar de volgende verklaring heeft af gelegd: De staatsgreep in Bulgarije is het ge volg van een groote protestbeweging van de meerderheid van het Bulgaarsche volk tegen do wijze van optreden van de re geering van Stamboelinski. De dictatuur, welke over het gansche land werd uit geoefend, was zoowel voor de arbeiders als voor de burgerij niet langer le ver dragen. Stamboelinski had dc intellec- tueelen compleet in den ban gedaan, door een wet te doen aannemen, volgens welke geen hoogleeraar of advocaat als afge vaardigde verkiesbaar was. Volgens hem waren allen, die een vrij beroep uitoefen den van geenerlci nut voor de samenle ving en moesten dan ook dienovereen komstig behandeld worden. De regeering van Zankoff heeft slechts voorloopig het bewind op zich genomen- Zoodra het nieuwe Sobranja bijeen is, zal zij aftreden. Tot zoo lang zal do regee ring den binnen- en buitenlandschen vrede handhaven. De agrarische wetten zullen gehandhaafd blijven. Het nieuwe kabinet is den boeren goed gezind, beter dan dit met het vorige liet geval was, doch het zal geen overdreven opjaging van de prijzen toelaten en geen klasse of beroep bij de anderen ten achter stellen. Den communisten zal de regeering volle vrijheid verleenen om binnen de perken der wet hun denkbeelden te propagecren. Evenwel zal zij buitenlandsche commu nistische agitatoren onverbiddelijk ver volgen. Overigens zijn wij overtuigd, dat do communisten, zoodra de orde op eco nomisch en politiek gebied hersteld is, slechts een zeer geringen aanhang zullen blijken te bezitten in Bulgarije. Tegenover het buitenland zullen de bepalingen van het verdrag van Neuilly loyaal ten uit voer worden gebracht. Wij zullen de mo gendheden er evenwel steeds aan herin neren, dat zij beloofd hebben ons een uit weg naar de Aegeischo Zee to geven. Wij zullen hun ook verzoeken in aanmerking te nemen, dat het noodig is, opdat deze zeeweg geen louter formule blijft, dat hij niet door een der buurstaten kan worden versperd. BIN§ëEitiLA£i!2 Wijziging der Huurwetten. Vermoedelijk lAugustus. De wijziging der Huurcommissie- en Huuropzeggingswet zal, naar de Minis ter van Arbeid in een circulaire aan de gemeentebesturen heeft medegedeeld, ver moedelijk op 1 Augustus in werking tre den. De Rijksmiddelen. Do opbrengst der Rijksmiddelen is in Mei, evenals de twee vorige maanden, bij verleden jaar ten achter gebleven, en wel met fl.73 .millioen. Feitelijk bedraagt het nadeelige verschil veel meer. daar verleden jaar de tabaksbelasting, die nu f 1.13 millioen opleverde, nog niet moe- telde. Do StlS&%7ls5Sl" .tófrfrm-,,,- positie der kerkgenootschappen is bij Kon. besluit ontbonden. Vragen van Kamerleden. Schijnverkoop. Op een daartoe strekkende vraag van het lid van de Tweede Kamer, den heer Ter Hall, heeft de minister van justitie het volgende geantwoord: De ondergeteekende heeft van den mi nister van financiën een brief ontvangen, gedateerd 31 Juli 1922, afd. Registratie en Vermogensbelasting no. 8, waarin werd verzocht ter kennis van <le notarissen en de deurwaarders te brengen, dat roeren- .de goederen, welke bij een veiling ten aanhoore van het publiek worden toege wezen, zoodat elk aanwezige den indruk krijgt dat deze zijn verkocht, in het pro- ces-verbaal der veiling of in de volgens art. 57 der Registratiewet 1917 in te die nen verklaring beliooren te worden opge nomen, ook al mocht later worden be weerd, dat er slechts oen schijnvertooning had plaats gehad. Dit verzoek hield ver band met cle zienswijze van genoemden minister, dat bedoelde goederen moeten worden aangemerkt als verkochte goede- rei, waarvoor registratierecht is verschul digd. Naast deze zienswijze is een andere opvatting bestaanbaar. Verdedigd kan worden, dat goederen, welke slechts naar den schijn zijn verkocht, doch niet in werkelijkheid, niet als verkocht mogen worden beschouwd. Naar burgerlijk recht wordt voor de 'bestaanbaarheid van overeenkomsten als eerste voorwaarde ge steld: de toestemming van degenen, die zich verbinden art. 1356, lo., Burgerlijk Wetboek). Koop en verkoop veronderstelt een gebondenheid om een zaak te leveren en om een prijs te betalen (art. 1493 Bur gerlijk Wetboek). Dergelijke gebondenheid kan, naai' aanvankelijk voorkomt, bij een schijnverkoop bezwaarlijk aanwezig wor den geacht. Jurisprudentie over deze aan gelegenheid was den ondergeteekende des tijds en is hem ook thans niet be kend. Onder die omstandigheden meent do ondergeteekende aan het verzoek van zijn ambtgenoot van financiën vooralsnog niet te kunnen voldoen. fl.-K. Vacantieleergang in Paedagogiek. Het secretariaat van dezen Leergang deelt ons mee, dat er tot 15 Juli gelegen heid. bestaat, zich voor deelneming op te geven bij den administrateur der R.-K. Leergangen, den heer F. Margry, Heuvel straat 60 te Tilburg. Beknopt overzicht van den Vacantie leergang: 1. Over katholieke opvoedkunde (een les) 2. Over vrijheid in gezag in de opvoediDg (twee lessen); 3. Over de Montessori-methode voor het voorbereidend en het lager-onderwijs (twee lessen in het Franscli en in het Hol- landsch); 4. Uitleg van het Montessori-materiaal door oen Amsterdamschc Montessori- leidster (twee lessen.) HET NIEUWS. BUITENLAND. Stamboelinski, bij een poging om na zijn gevangenneming te ontvluchten, ge dood. Tsaar Boris bij het complot betrok ken? De antwoord-nota van Poincaré op tiet Britsche memorandum opgesteld. Een Belgisch memorandum. 2a! Berlijn van houding veranderen? De toestand te Lausanne weer minder gunstig. BINNENLAND. De wijziging van de Huurwetten zal waarschijnlijk op 1 Aug. in werking treden De salarissen der leeraren bij het "Mid delbaar Onderwijs (Tweede Kamer en. Binnenland). LEIDEN. Vijf-ên-twintig-jarTg jubileum van het scbcolhoofd den heer W. Kcops Azn. Mededeelingen over: De Leidsche pro cessie naar Briclle en Duilscihe kindaren. Nationaal concours voor zang en muziek 5. Referaat over het doofstommen onderwijs in verband met den tocht naar St. Michicls-Gestcl. G. De nieuwere problemen uit de psy chologie van den wil in verhand met do opvoeding (drie lessen 7. Ovor sociale opvoedkunde (.een les): 8. De moderne sociaal-pacdagogen in verband met opvoeding en onderwijs (twee lessen); 9. De opvoedkundige theorieën van prof. Wilhelm Foerster van katholiek standpunt beschouwd (twee lessen); 10. Over de methode van godsdienst onderwijs én onderwijs in de Bijbelscho Geschiedenis met twee praclische lessen fvijf. lessen) Romeinscho cultuur en beschaving. De tentoonstelling zal o.a. bevatten: 1. De R.-K. binnenlandscho en buiten landsche lectuur over opvoedkunde en didactiek; 2. De bijzondere leermiddelen voor het buitengewoon onderwijs; 3. De Montessori-lcermiddelen voor het voorbereidend en het lager onderwijs; 4. Zending van het Centraal Bureau in Den Haag; 5. Zending van Sobriëtas; 6. Zending van het paedagogisch Insti tuut der R.-K. Leergangen. Zimmerman's rapport. De commissaris-generaal van den Vol kenbond voor Doslenrijk, Z'immerman heeft aan de pers inzago verstrekt van zijn rapport aangaande de maatregelen, door do Oostenrijksche regeering geno men voor de uitvoering van het sance-» Tings- en hervormings-program. Daaruit blijkt, dat reeds eenige departementen zijn opgeheven en een aantal ambtenaren ontslagen. Er zullen evenwel nog meer dan dertienduizend personen uit den staatsdienst ontslagen moeten worden. Voorts wordt in liet rapport verklaard, dat er een. vermindering van het aantal werkloozon in Oostenrijk kan worden ge constateerd en dat de uitvoer iets is toe genomen. De verhoogde inleggingen bij de spaarkassen laten constjteeren, dat een, wel is waar geringe, maar toch be moedigend economische verbetering is ingetreden. Tenslotte wordt er in het rapport do aandacht op gevestigd dat Oostenrijk thans een staat is, waarvoor de groote Europeesche mogendheden borg slaan en. wordt de belangstelling van alle finan- cieelo kringen voor dit land gevraagd. Vlockverbod. De Raad der gemeente Zwijndrecht heeft in de politieverordening de volgende bepa ling opgenomen: „Het is verboden op straffe van hechte nis van ten hoogste zes dagen, in het open baar of van de openbare straat of weg zichtbaar, op welke wijze of door welk middel ook, God te hoonen, te lasteren, dit te bevorderen of daartoe gelegenheid te geven." Enkele raadsleden wendden zich tot Ge- - deputeerde Staten van Zuid-Holland met' het verzoek die bepaling ter vernietiging aan H. M. de Koningin voor to dragen. Gedep. Staten hebben evenwel besloten, dat zij het ingelaschte verbod niet in strijd achten met de wet of met het alge meen belang, en dat zij mitsdien geen ter-- men hebben kunnen vinden een voordracht tot vernietiging te doen. Uit de Communisl'sche partij. Naar „Het Volk" verneemt, zijn dezerj dagen bij besluit van het dagclijksch be- stuur der Communistische partij 25 le- den geschorst, l.w. vrijwel dc geheele oppositie in de Rotlerclamsche partij-af-*!

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1