Jaargang. WOENSDAG JUM8 1@2S No. 4164 OeASONNEMENTSPRIJSbedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 1 2.50 per kwartaal. onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal, franco per post i 2.95 per kwartaal, get Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd gsblad 9 ct. Dit Mad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- sn Feestdagen Bureaux: RAPENBURG No. 10 TEL. INT. 935 GIRONUMMER 103003 - LEIDEN POSTBUS No. IL lift nismnvec* besftaaft uift ftwe© Jaden. Een felicitatie-kaartje. Wij schreven gisteren, dat de Zaterdag ■houden „Bonds"-vergadering wel nut hebben voor het innerlijk organisatie hïeii der Katholieke Staatspartij, i n- lien...- meeleven de Katholieken m allo standen. Aan de vervulling van dezo voorwaarde ilbreekt echter nog wel een en andor. Zoo hebben we in Leiden over den uit- hg der laatst gehouden gemeenteraadsv erkiezing niet te klagen, maax wij muien er helaas óók niet over juichen, wij nonen helaas niet: tevreden zijn. Het mtal Katholieke stemmen had grooter unnen, dus moeten zijn. En het zou ook inderdaad ongetwij- [;[d grooter zijn geweest; als in alle landen was geweest voldoende poli- lek medeleven. Voldoende politiek medeleven, zich open arend in actie gedurende de aan de ver- iezing voorafgaande weken. Voldoende politiek medeleven, zich jtend in voortdurende, onafgebroken ac- b, om aan alle Katholieken te geven do jelijksche voorlichting door middel van t Katholieke dagbladpers. Daaraan mo- daaraan moeten wij wel eens herin- al is het tegelijkertijd een „plei- voor eigen zaak" Willen de Ka- iolieken bezitten de innerlijke en uiter- kracht, waartoe zij krachtens hun reping verplicht zijn en waarop zij in- ivolge hun getalssterkte recht hebben, in moet in ieder Katholiek gezin de igelijksche huisvriend zijn: de Ka- iolieke pers! Als wij allen volkomen be- repen de waarde van dat progadanda- iiddel bij uitnemendheid, er zou geen [atholiek zijn, of hij was propagandist, i-overtuigd propagandist, voor de Ka- holieko pers. Doch ter zake. Dengenen, die voor de irccto of indirecte Katholieke prepa- anda /aowzijn geweest of zelfs onverschil- S» hun zij na do laatste gemeenteraads- erkiezing te Leiden een felicitatie-kaartje «gezonden, waarvoor wij don tekst ont- enen aan een artikeltje in„Het olk", van den Leidschen correspondent. dat felicitatie-kaartje zouden wij u willen schrijven: Zoo zijn we (S. D. A. P.) dan, wat het stemmencijfer betreft, te Leiden verreweg de sterkste partij. De R.-K., die ons altijd op den voet gevolgd wa ren, zijn ons nooit zoo ver achterge bleven als thans, en wij staan mei een 1000 stemmen meel* aan het hoofd. Gelukgewenscht, dames en heeron, lauw a onverscchillig op dat kaartje staat Igedrukt u w succes! Moge echter die gelukwensch u wat ferontrusten, u doen opschrikken uit uw kwaadaardigen (we geloven het raag) maar slechts ietwat gemoedelijken Hamel en u de oogen openen voor de erkelijkhcid: Wij (S. D. A. P.) staan met :n duizend stemmen meer aan het hoofd! Nogmaals: het is mede uw succes! èiMJSYEiSLABIi}) DE VOLKEN&Om De Opiumconferentie. Na urenlange besprekingen is de voï- •üliondscommissie voor de opiuuibestrij- ikg gisteren tot volle overeenstemming tderling en met de Amerikaansche dele tie gekomen. De Amerikaansche voorstellen tot een cperking der voortbrenging van opium, orfine, cocaïne en andere gevaarlijke dddelen, zoodat slechts voldoende hoe- talheden voor strikt geneeskundige en tlenschappelijke doeleinden gemaakt zul worden, zijn tenslotte eenstemmig aan komen, nadat Amerika er in toestemde, de Haagsche opiumconventie voorloo- K Dog eenig opiurnrooken toelaat en bij Mrfhrenging ook daarmede rekening worden gehouden. De aanstaande, door den volkenbond iaën te roepen conferentie- van produ- klen van opiiun en verdoovende midde- en het verbod van opium voor rooken, deze heilzame beperking moeten Wezenlijken. De uitkomst van deze belangrijke opium j>Pimissie voor de volksgezondheid en ze- rijkheid is zeer toe te juichen, niet het met het oog op het gezag van den (olkenhond in Amerika. bezetting van het Rwbrgebied De vermoedelijke inhoud der nieuwe nota. Weensche „Mittagzeitung" ptibli- !j®t een bericht van haar Berlijnschen Respondent omtrent den inhoud van de uwe Duitsche nota. eigens dit bericht ziet de Duitsche re aring er van af een eindbedrag te noe- eQ stelt zij voor, dat het Duitsche J ®erst een moratorium van verschei- e Jaren met zakelijke prestaties ten bedrage van 2J milliard zal worden toe gestaan, waarop de jaarbetalingen zullen beginnen, welke over 35 jaar worden ver deeld. Do annuïteiten zullen op ongeveer li milliard goudmark worden vastgesteld. De voornaams to punten van het Duit sche aanbod zouden ongeveer als volgt zijn: Een groot deel van de kapitaalschuld wordt door de spoorwegen overgenomen. De spoorwegen zullen uit het Duitsche rijksbudget worden uitgeschakeld. Er zul len spoorweg-obligaties ter waarde van 10 milliard worden geschapen, welke 5 rente zullen afwerpen. De Duitsche eco nomie zal met een jaarlijksche prestatie van 500 miilioen goudmark er aan deel nemen. Verder zal een staatsmonopolie op brandewijn en tabak worden ingesteld. Het beheer van het monopolie zal even eens onder deelneming van de entente wor den gevoerd. Tenslotte wil de rijksregeering de belas tingen zooveel mogelijk verhoogen en de belasting-inkomsten voor een deel aan de entente verpanden. Ter vereenvoudiging van de heffing der belasting zal een reeks maatregelen worden getroffen, welke nog wettig zullen moeten worden vastgesteld. Kaar het „Berl. Tagebl." verneemt, zal d9 tekst van het nieuwe Duitsche memo randum tegelijkertijd met de overhandi ging to Londen, Parijs, Rome en Brussel Donderdag te Eerlijn worden bekend ge maakt. %-Na de besprekingen, Maandag tusschen den rijkskanselier en de partijleiders ge voerd, is de nofa, die aaa"de entente ge zonden zal worden, thans als vastgesteld te beschouwen. De overhandiging zal in de entente-hoofdsteden door de Duitsche gezanten plaats hebben. Het is onzeker, doch waarschijnlijk, dat de nota in Ber lijn ook aan de diplomatieke vertegen woordigers der neutrale landen ter hand zal worden gesteld. De conference te Lauennne. Naar de overeenstemming. De geallieerden hebben aan Ismet Packa medegedeeld, dat zij den tekst der Turk- scho voorstellen, betreffende de rechter lijke waarborgen ten gunste van de vreem delingen in Turkije, aanvaarden. De kwestie, die de eerste conferentie van Lausanne deed mislukken, is nu derhalve definitief geregeld. De geallieerden beslisten, dat de Euro- peesche grens van Turkije den loop van de Maritza zou volgen. Het eiland Castellerizo blijft aan Italië. De conferentie bekrachtigde de maat regelen, sinds 30 October 1918 door de troepen der geallieerden to Gonstantino- pel genomen. De Turken weigerden definitief, amnes tie te verlcencn aan de Armeniërs, die het land verlaten hebben. Inzake "de weigering van Griekenland, om amnestie to verleenen aan dè militai ren van zijn leger, die zich to verantwoor den hebben wegens hun gedrag tijdens den oorlog, werd overeengekomen, dat en kel dier rechtsvervolgingen zouden gehand haafd blijven, waamede reeds een begin gemaakt is; zoodoende zal Venizelos hei verdrag kunnen teekenen. H. N. meldt uit Londen: Belangrijke vooruitgang valt in de con ferentie te Lausanne je constateeren, door de overeenkomst die bereikt is ten aanzien van do moeilijkste problemen, n.L de juridische regeling voor de vreemde lingen om dezen waarborgen te geven te gen een onjuiste toepassing van de Turk- sche wetten en de gebiedsregeling. Ten opzichte van de juridische regeling, die voor ten minste 5 jaar zal gelden, zal Turkije uit een lijst, op te stellen door het permanente internationale hof van justi tie, vier of meer Europeesche juridische adviseurs kiezen, thuis behoorend in neu trale landen, die tijdens den oorlog geen deel hebben genomen aan de vijandelijk heden. Deze rechtsgeleerden zullen worden benoemd tot ambtenaar der Turlcsche re geering, ressorteer end onder bet ministe rie van justitie en zullen te Gonstantino- pel en Smyrna verblijf houden. Hun taak zal zijn alle burgerlijke handels en cri- mineele processen in het oog te houden en aan den minister allo rapporten uit te brengen, die zij noodig achten. Verder zullen zij gemachtigd zijn alle klachten in ontvangst te nemen, dio over de toepassing van de wet zouden kunnen ontslaan, terwijl zij daaromtrent eveneens aan den minister zullen hebben te rap porteeren. Voorts hebben zij het recht tot liet ontvangen van en rapporteeren over klachten inzake huiszoekingen, beslagleg gingen of arrestaties. De vraagstukken van de schuldencou pons en van de concessies zijn nog niet geregeld. Hieraan is toe te -voegen dat de commissie van redactie het eens geworden is over de bewoordingen van de indemni teitswet voor handelingen der bondgenoo- ten. tijdens de bezetting begaan. Dit is bevredigend in verband met het verschil van meening, dat te dien aanzien bestond tusschen het geallieerd ontwerp en het Turkscho tegenvoorstel. Ook zijn de deskundigen het eens geworden over een verklaring van amnestie, opgenomen in hun verslag, hoewel daarin ook reserves van Grieksche en Turksche zijde waren vervat. België. Na de staking. De gerechtelijke vervol ging tegen de twee Soc. Senaatsleden. Gistermiddag hij den aanvang van de senaatszitting deelde de voorzitter mede, dat bij hot bureau van den senaat van den procureur-generaal is binnengekomen een verzoek hem te machtigen een gerechte lijke vervolging in te stellen tegen de so cialistische senaatsleden Renier en Frai- ture, de leiders van het Nationaal Syndi caat, dat de spoorwegstaking en de sta king bij de P.P.T. heeft georganiseerd. Do aanvraag is naar de justitieele com missie verwezen, welke morgen verslag zal uitbrengen. Renier en Fraiture woon den de zitting niet bij. Duitschland. Vcrvijfvoudigirig der Posttarieven. Met ingang van 1 Juli zullen de post- tarieven vervijfvoudigd worden. Er wordt op gewezen, dat zij ook dan nog aanmex-kelijk lager zijn dan in bet buitenland, daar zij pebasoerd zijn op een dollarstand van 22000. Engeland. Het antwoord van Moskou. Het antwoord van Rusland op de me morie yan Curzon is thans in het bezit gekomen van Krassin, die het stuk mor gen persoonlijk aan Curzon ter hand zal stellen. Aangezien Curzon heden in het hoogerhuis spreekt, schijnt het beter te zijn geacht den inhoud van het antwoord perst toe te lichten, nav ;t Curzon zijn uit eenzettingen over de algemeene buiten- landsche politiek gegeven heeft, daar de tijd tot bestudeering van het stuk vóór het houden zijner rodevoering allicht te kort zou zijn toegemeten. Inmiddels verluidt, dat het Russische antwoord in hoofdzaak aan de Engelsche eischen tegemoet komt en dat het voor naamste punt, waarin Moskou nog van CurzotLs wenschen verschilt, de uitbrei ding is, die laatstgenoemde heeft gegeven aan de inwilliging der gevraagde schade vergoeding in de gevallen, „Davison" en „Harding". Curzon had uit het toestaan dier eischen geconstrueerd, dat Rusland ook in de andere gevallen, waarin Engel- schen schade hebben geleden, compensa tie zou toestaan, doch Mos kon aanvaardt deze consequentie niet, tenzij Engeland zijnerzijds ook het recht van compensa tie erkent voor Russische onderdanen, die door Engelands toedoen schade leden. Italië. Bloedige botsingen te Triest. De „Epoca" verneemt uit Triest, dat daar Maandagmiddag een fascist door vier communisten is aangevallen en ge dood. Drie arbeiders werden gekwetst bij een botsing met fa'scisten. In een zijstraat werd kort daarop het lijk gevonden van den voorzitter van de afdeeling Triëstder communistische jeugdorganisatie. Spanje: De moord op Kard. Soldevila. Het bericht van den moord op kardinaal Soldevila heeft ten Vaticane een diepen indruk gemaakt. Mgr. Confalonieri, geheim kamerheer van Z. H. den Paus, stelde den Heiligen Vader met het droeve nieuws in kennis. De Paus ontstelde zeer, toen hij den schrikkelijken aanslag vernam en begaf zich onmiddelijk in gebed. Daarna gaf de H. Vader order, om een telegram te zenden aan bet metropolitaan- kapittel van Saragossa, om van de innige deelneming van den H. Stoel te doen blij ken. Gisterochtend heeft de H. Vader het Heilig Misoffer opgedragen voor de ziele- rust van den kardinaal. In Vaticaanscbe kringen gelooft men, dat do moord een politiek karakter draagt De dood van kardinaal Soldevila werd ook aan den kardinaal staatssecretaris, Gasparri, meegedeeld, die zich te Monte- catine bevindt. Bij het geneeskundig onderzoek van het stoffelijk overschot van kardinaal Sol devila is gebleken, dat de kogels in den rug getroffen hebben en dat een der ko gels het hart heeft doorboord. Evenwel is nader hekend geworden, dat de dood niet onmiddellijk is ingetreden, zooals aan vankelijk gemeld is gdworden. Abbe La- tre, die den kardinaal vergezelde, heeft nog den tijd gehad don kardinaal de ab solutie te geven. Omtrent de beweegredenen, die tot den moord hebben geleid, verkeert men vol komen in het duister. Evenwel is persoon I lijko wraak of iets dergelijks uitgesloten. Men gelooft algemeen, dat het een anti- I clericale aanslag is geweest. Het terrorisme. >cffc Te Barcelona, waar do staking in het transportbedrijf aanhoudt, is de rust nog niet teruggekeerd. Naar Belga meldt, is er Zaterdag door onbekend gebleven per sonen oen politieagent doodgeschoten. De aanslag gold, naar het schijnt, den advo caat Horns, die in voorloopige vrijheid ge steld was, nadat hij eerst in verband met een aanslag op oen lid van het roode syn dicaat gevangen gezet was. China. Een Chinessch minister naar Nederland. Wan Tsjeng Hsei, de eerste minister van China, en Tao Joean Tsjing, de op perbevelhebber van do Chineesche vloot, zijn met do mailboot uit het Verre Oosten te Marseille aangekomen, vanwaar zij zich naar Den Haag zullen begeven. japan. Samenzwering tegen den Staat, ontdekt. Te Tokio zijn meer dan honderd commu nisten en vooraanstaande socialisten gis termorgen gearresteerd. De politie zou een ernstigo samenzwaring tegen den slaat ontdekt hebben DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Oowoüo adverlsntlën 3Q cent p9r rsgoV Voor Ingezonden Mededeelingen wordt liet s dubbele van het tarief berekend. Kloïno advertentie», van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop fO.50. HET VOORNAAIIISTE RIEÜ^S« BUITENLAND. vermoedelijke inhoud der nieuwe I ~he nota. I -?> %re«nstemming te Lausanne bereikt BifIKNLAMp Koninklijke Besluiten. Bij Kon. besluit van 31 Mei j.l. zijn be noemd, met ingang van 15 dezer, tot bur gemeester der gemeente Nieuwe-Pelcela, TT. K. Ven oma, met toekenning van gelijktij dig eervol ontslag als burgemeester der gemeento Sevenum, W. P. Everts, secre taris dier gemeente. Scholenbouw. Wijziging te wachten. Binnenkort is een wijziging te_ wachten van het K. B. houdende voorschriften be treffende den bouw van scholen, in ver band met de tot stand gekomen herziening der Lager Onderwijswet, in het algemeen de strekking hebbende ook op den scho lenbouw nog meer te bezuinigen, zonder het onderwijs te schaden. Het tegenwoor dige bouwbesluit staat in menig opzicht nog onder de werking der wet van 1878, en de thans aanhangige herziening beoogt o.m. de regelen in overeenstemming te brengen met de nieuwere inzichten.. Als voorbeeld daarvan kan worden genoemd het wegval len der verplichting om luchtkanalen in de schoollokalen aan te brengen, aangezien bij het bouwen van nieuw© scholen de luchtvcrversching op 'n andere wijze wordt bereikt dan met do voorschriften betref fende de vensters. Ook geeft het meer cn meer gebruiken van een pauze onder de lesuren gelegenheid tot ruimschoots venti- Ieeren. Voorts zullen do gangen, in verband met het feit dat niet meer zoo groote scho len worden gebouwd, over het algemeen kleiner kunnen worden, waarschijnlijk 2 Meter, en zullen in het voorschrift van de normaalmaten geen afwijkingen worden toegelaten. Do in het bouwbesluit aan te geven maten, thans minimum-eischen, zul len imperatief zijn. De hoogte, breedte en lengte der lokalen zullen waarschijnlijk niet worden gewijzigd, wel zal getracht worden een zoo economisch mogelijk ge- braik der ruimte te bevorderen. Het aantal privaten en "W. C.'s, thans 1 op de 40 leer lingen, wordt beperkt tot 1 op de 48. Ambtsaanvaarding Directeur-Generaal P. T. T. Aan alle ambtenaren der posterijen, tele grafie en telefonie heeft de nieuwe direc teur-generaal den volgenden dienstorder gericht: Bij het aanvaarden van mijn functie va.n directeur-generaal der posterijen en tele grafie doe ik een beroep op aller medewer king om de goede uitvoering van de dien sten der posterijen, telegrafie en telefonie naar bebooren te verzekeren. Ik reken op een getrouwe vervulling van de plichten, die op ieder Uwer rusten. De directeur-generaal zal eiken Vrijdag van 2 tot 4 uur over dienstzaken te spre ken zijn. Arbeidswet op schepen. Binnenkort zal aan den Raad van State voor advies worden toegezonden een ont- werp-algemeene maatregel van bestuur inzake de beperking van kinderarbeid tot schepen, waarop uitsluitend leden van één gezin werkzaam zijn, en inzake de aan houding van een arbeidsregister van de aan boord werkzame personen beneden 16 jaar. R.-K. Landdag voor Vrouwen. Naar het „Centr." verneemt, zal de Landdag voor R.-K. Vrouwen gehouden worden te Utrecht op 27 Juli a.s. De werkzaamheden der opiumcommis sie van den Volkenbond hebben resultaat Vervijfvoudiging der Duitsche tarieven. Nadere bijzonderheden omtrent den moord op Kardinaal Soldevila. BINNENLAND. Het bezoek van Koning Haakon van Noorwegen aan ons land; het gala-diner in het Paleis te Amsterdam. Binnenkort is een wijziging te wachten van het K. B. inzake het bouwen van scholen. LEIDEN. Het 40-jarig bestaan der Ambachts school. Transporten van het Ned. R.-K. Huisvestings-Comité. Aankomst van Boedapest 26 Juni. Vertrek naar Boedapest 28 Juni. Aankomst van Weenen en Münchea 14 Juli. Vertrek naar Weenen en Münchea' 19 Juli. Vertrek naar Duitschland (Roergebied) 22 Juni. Aankomst van Breslau en Berlijn 14 Juli. Datum van vertrek naar Breslau zal nog nader worden aangekondigd. "Met deze transporten bestaat gelegen heid. „Liebesgaben" mede te geven. De goederen moeten vijf dagen vóór bovengenoemde data in '1 Centraal Maga zijn Zuid-Willemsvaart 257 te 's-Her- togehbosch aanwezig zijn. BEZOEK VAN DEN KONING VAN NOORWEGEN. Te half acht verleende Koning Haakon ten Koninklijke Paleize tc Amsterdam audiëntie aan de hoofden der vreemde missiën, geaccrediteerd bij ens Hof, en te 8 uur begon in de groote Burgerzaal do gala-maaltijd. Aan dezen gala-maaltijd waren, zooals gebruikelijk, een groot aantal autoriteiten genoodïgd. Tafelrede der K o n i n c i r.. E.M. de Koningin heeft tot Koning ïïaqV^n iu het Franach de volgende woor den gespreken: Sirel Het is mij een waar genoegen uwe majesteit in mijne hoofdstad welkom to heeten en haar dank te zeggen voor hefc bewijs van vriendschap, hetwelk zij ons brengt door ons in Nederland to komen bezoeken. Mijn volk zal zich gelukkig ac.' :cn op deze wijze in de gelegenheid te worden ge steld. jegens uwe majesteit getuigenis af te leggen van de hartelijke gevoelens, welke het voor Noorwegen koestert, en in haar verheven persoon de edele natie to begroeten, welke zij vertegenwoordigt. Na tot elkander gebracht door de zeo welke hen scheidt, trotsch op hun eeuweN- oude maritieme overleveringen, laten onze beide volken, grootgebracht als zij zijn in de school eener gelijksoortige geestesont wikkeling, zich bij het nastreven hunner vreedzame roeping leiden door gevoelens cn gedachten, welke hen in staat stellen elkander te waardeeren en te begrijpen. Het bezoek van uwe majesteit zal er too bijdragen de tusschen onze beide landen bestaande vriendschap te .versterken. En in een tijd, waarin de behoeften der menschheid een beroep doen cp de natiën om te trachten elkander beter te verstaan om hunne onderlinge betrekkingen te ver veelvoudigen en om tot overeenstemming te geraken, koester ik den wensch, Noor wegen, onder de verlichte regeering van uwe majesteit, en Nederland in toenemen de mate de tusschen hen bestaande ban den te zien versterken. Nog onder de bekoring der herinnerin gen, welke mij van mijne bezoeken aan uw schoone land bijbleven, verheug ik mij cr over in de gelegenheid te zijn om uwer majesteit nogmaals te zeggen, hoe gevoe lig mijn gemaal en ik zijn geweest voor de zoo hartelijke ontvangst, ons dea vorigen horfst bij ons bezoek aan Kristia- nia bereid. Wanneer ik die heerlijke dagen in mijnol herinnering terugroep, betreur ik het té meer, dat de omstandigheden aan haré majesteit de koningin niet hebben toege staan mijn wensch, haar hier aan de zijdé van uwe majesteit te zien, invervulling té doen gaan. Ik hef mijn glas op ter eere van uwé^ majesteit, van hare majesteit de koningin) cn van den kroonprins cn ik spreek mijné beste wenschen uit voor den 1 v. spoed en het gelul: van liet Nccrs'cho v Ik.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1