IK Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN 2—- r 14e Jaargang. DINSDAG 5 JUNI 1923 No. 4163 e Zaidóofaz (Bou/ta/ni' ABONNEMENTSPRIJSbodraegt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal, j Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal. Franco per post f 2.95 per kwartaal. Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor- 3llen uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd j,^ Zondagsblad ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen TEL. INT. 935 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone adverfenllën 30 een! per regokj Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het m dubbele van het tarief berekend. Kleine adverSeniiën, van ten hoogste 30 woorden, waarlivj betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en huur, koop en verkoop IO.50. j/vjDit nummer bestaat uit twee Waarom? Er moet onder de onzen meer belang- ,elling zijn voor de politiek. I VU Wij meenden daarom goed te doen, gis- fcren de aandacht van de lezers te vestigen jn het verslag van de „Bonds"-vergade- UR ré- En wij noemden die vergadering in wer- ielijkheid belangrijker dan 't wel scheen. Waarom? Belangrijk was ze wij merkten het »cds op om het besluit tot oprichting m een Partijbureau. Het voorstel is nog slechts in principe aangenomen, :h de klare toelichting, daarbij gege- door het bestuurslid-afgevaardigde Friesland, pastoor Overmeer, beeft al mooi perspectief geopend. Belangrijk is ook hot besluit, om voor- ji het partij-program niet meer te doen itaan uit een waschlijst van wenschen. Heeft ons verwonderd, dat het bestuur (elf niet eerder met deze o. i. dringend ige wijziging is gekomen. Hierbij zij iter tevens opgemerkt, dat dit besluit Tel wat erg vaag is geformuleerd. Belangrijk mag ook worden genoemd lel uitspreken van de wenschelijkkeid, om ir contact te scheppen tusschen gekoze- (Kamerleden) en kiezers. En de daar- ij gevoerde discussie over „honoraria' al wellicht niet zonder nuttig jj]J kt zijn. 'Ér En om ten slotte nog iets te noemen: S int er bij de rondvraag van uit de verga- iering eens gewezen is naar het politiek propagandabureau, kan zeker geen kwaad 1 Zoo ziet men, dat ook een uiterlijk niet ioo gewichtiee, heelemaal niet groote of Wrootsche bijeenkomst toch nog wel nut an hebben voor het innerlijk politiek or- L fanisatieleven onzer Katholieke StaatsJ Maar dat veronderstelt dan m e e 1 e- rial en!.... eurit 75 en DES' 8UITEI1I.AMU U'S !e bezetting van liet Ruhrgebied De nieuwe Duitsche note. Spoedige verzending te wachten. Hoewel verschillende berichten zeggen, Jat liet nog wel eenigen tijd zal duren al- rorens de nieuwe Duitsche nota zal worden wrzonden, schijnen de gevoerde besprekin- er toch op te wijzen, dat de nieuwe io!a spoedig gereed zal zijn. Een bespreking, die Zaterdag tusschen ie leiders der burgerlijke arbeidsgemeen schap en die der sociaal-democraten werd jehouden, heeft tot resultaat gehad, dat beide groepen de nieuwe Duitsche zullen goedkeuren. Bij de Duitsch- lalionalen, aldus het „Hbld.", schijnt Iioorloopig nog verschil van meening te to an. Er is een strooming, met graaf Westarp aan het hoofd, die tegen de nota 15, en daartegenover staat een andere, wel ter leider Helfferich is, die den stap der 'ring goedkeurt De vertegenwoordigers •KB ig den landbouw hebben reeds him be- i'idwilligheid om mede te werken te ken- gegeven. Nadat de partijleiders door isa rijkskanselier zijn ontvangen, zal de M[| dan heden of morgen worden ver- i. Zij zal weder, evenals de vorige, jun alle vijf de geallieerde mogendheden ïöricht zijn, daar zij een aanvulling is de eerste nota. Den hoofdinHoud vormt alk geval do kwestie van de waarborgen 'öor de Duitsche betalingen. Onbeslist tot nu toe de vraag, of de jaarlijksche telaliu in vaststaande cijfers zouden Torden aangegeven, dan wel of ze in ver tind zouden worden gebracht mot de waarborgen en daardoor elastisch gemaakt bn het noemen van een vast eindcijfer zooals wij reeds mededeelden, jïrake. Of er onmiddellijk na de verzen- jiag een vergadering van de commissie '°or buitenlandsche aangelegenheden zal górden gehouden, is thans wéér twijfel- Wtög geworden. De Itolenleveringen. Nieuwe eischen aan de m ij n e i g e n a a r s. directeuren van een aantal mijnen P bet Ruhrgebied hebben wederom van Fransche bezettingautoriteiten bevel hangen, de brandstofleveranties aan mkrijk en België te hervatten. Al deze 'den bevatten opgave van hoeveelheid i® soort der verlangde brandstoffen als- Ne bestemming der zendingen. Under verwijzing naar de verordening [®n generaal Degoutte van 11 April wordt bet geval van weigering of verzet beigd met een gevangenisstraf tot een 'xuniun van vijf jaar en met een geld- Jjle, welker hoogte afhankelijk wordt ge- Tan do hoeveelheid der opgevorderde ea- No mijnen blijven nog steeds weï- ea brandstoffen aan de bezettende mogendheden te leveren, naar aanleiding waarvan hij den krijgsraad te Werden reeds een proces tegen zes mijndirecteuren aanhangig is gemaakt. Verklaringen van Baldwin. Baldwin heeft aan een vertegenwoor diger van de „Petit Parisien" do volgende verklaring afgelegd: „Zooals gij gemakkelijk begrijpt, kan ik niet reeds nu aanwijzen, welke oplossing men volgens mij aan de vraagstukken moet geven, omtrent welke uw land en het mijne tot overeenstemming dienen te komen. Ik hoop spoedig gelegenheid to hebben, mij daarover met mijn Fransche collega's te onderhouden. Intusschen wensch ik do aandacht op twee punten te vestigen: Ten eerste heb ik vertrouwen dat, hoe moeilijk het schadevergoedingsprobleem mag zijn of elk ander vragstuk, dat aan do bezetting van het Ruhrgebied verhonden is, er geen enkel vraagstuk bestaat, waar voor Engeland en Frankrijk niet een ter rein zouden kunnen vinden, waarop de wederzijdsche politiek aan elkaar aange past zou kunnen worden. Ten tweede stel ik er prijs op, dat het Fransche publiek weet, dat wij hier even eens het belang van het vraagstuk der veiligheid van Frankrijk en België voelen en dat wii Tmt levarirl<rn verlangen koeste ren, een regeling lot stand te helpen komen die voor de toekomst het behoud van den Europeeschen vrede waarborgt. Persoon lijk hen ik geneigd le geloovcn, dat weinig zaken onmogelijk zijn, mits men een klaar begrip der moeilijkheden heeft en den wil bezit, ze te overwinnen. Ik heb het geluk gehad, verleden winter er in te slagen, het moeilijke vraagstuk van de Engelsch- Amerikaansclie schuld te regelen. Mits men den zelfden geest aanvat, zie ik niet in, waarom vrij ze ook niet zouden kun nen regelen. In elk geval kunt gij er op rekenen, dat Misschien zullen wij in den aanvang tegenover een tijdelijke mislukking komen te staan doch ik heb de zekerheid, dat hij slot van rekening succes onze poging zal bekronen* De conferentie te Lausanne. De Armeensche kwestie. De internationale philarmeensche liga heeft aan de vredesconferentie, aan de af gevaardigden van de mogendheden en aan de buitenlandsche gezanten to Parijs, Lon den en Rome, een uitvoerige nota gezon den, waarin zij vraagt: lo. dat het vredes verdrag, dat in bewerking is, zal bepalen, dat de Arnjeniërs, die thans buiten Tur kije verblijven, daarin vrijelijk zullen mo gen terugkeeren: 2o. dat zij, persoonlijk of door middel van gemachtigden, het alge- heele bezit van hun eigendommen zullen kunnen hernemen; 3o. dat alle bezittingen van de Armeensche gemeenschap daaraan zullen worden teruggegeven en 4o. dat de Armeniërs, die in concentratie-kampen worden vastgehouden of voor corveeën worden gebruikt, onmiddellijk in vrijheid zullen worden gesteld. Naar he! einde der conference. Volgens berichten uit Angora is aan Ismet Pasja te Lausanne opgedragen de geallieerden er van in konnis te stellen, dat hij nog slechts 10 dagen te Lausanne kan blijven. Tegelijkertijd komt uit Lausanne het be richt, dat do conferentie omstreeks half Juni zal geëindigd zijn. DE VOLKENBOND. De vergaderingen der ontwapenings commissie niet openbaar. In de ontwapenings-commissie werd een voorstel-Gecil, om de vergaderingen open baar te doen zijn, ondersteund door Oude geest en bestreden door den Franschen ex- minister Lebrun en den Belg Jansen, inet. kleine meerderheid verworpen. Duitschland. Een geheim wapendepot te Potsdam. Naar de „Vorwarts" meldt, deed de po litie een inval ten huize van den accoun tant Friedrich Viol te Potsdam. Bij deze huiszoeking werd een twintigtal kisten ge vonden, welke vleeschconserven heetten te bevatten. Bij nader onderzoek bleek de in houd echter te bestaan uit munitie en wa penen. De kisten werden met een groote politie-auto weggevoerd. Viol was „Schüt- zenkönig" van den Potsdamer Schützen- verein en in reactionnaire kringen wel be kend. Engeland. Mr. Zimmerman te Londen. Mr. Zimmerman is te Londen aangeko men voor besprekingen inzake de heffing van de Oostenrijksche leening. Hij schet ste in een interview met Reuter de oor zaken, welke den grondslag hebben gelegd voor de terugkeerende welvaart voor Oos tenrijk. Hij zeide, dat 97 pGt. van de Oos tenrijksche leening reedfe verzekerd is door do inschrijvingen van Engeland, Frankrijk en de kleine mogendheden. Oos tenrijk kwam niet tot do leeners als bede laars, maar als staat, welke een goede be legging kon aanbieden. Het vraagt thans 650 milliocn gouden kronen, af te lossen in 20 jaar. Zimmerman kenschetste voorts de uiterlijke teekencn van terugkeerend herstel in Oostenrijk en besloot met de verwachting uit te spreken, dat hij zijn doel, de nijvere Oostenrijksche natie op te heffen, zou bereiken. Rusland. Een bezoek bij Mgr. Cieplak. Op jhet Vaticaan is bericht ontvangen, dat de bolsjewistische regeering aan mgr. Walsh, den leider der Pauselijke hulpmis sie in Rusland, verlof heeft verleend mgr. Cieplak in de gevangenis van Sokolniki te bezoeken. Mgr. Cieplak, die do hem gebrachte le vensmiddelen en hoeken met vreugde aan vaardde, onderhield zich gedurende een half uur met mgr. Walsh over de abnor male positie der katholieken in Rusland. Hij was diep ontroerd, toen hij den zegen en een aanmoedigings-schrijven van den H. Vader ontving. Mgr. Cieplak was in soutaan gekleed, doch droeg zijn bisschoonnliiken ring niet. Hij scheen vermoeid en zag bleek. Op het Vaticaan koestert men nog steeds de_ verwachting, dat mgr. Cieplak in vrij heid zal worden gesteld. „Msbd." Spanje; Kardinaal Soldevila y Romero vermoord. Z.Ern. kardinaal Soldevila y Romero, aartsbisschop van Saragosa, is gisteren door drie onbekenden iu een der straten van Saragossa aangevallen en met revol verschoten gedood, eM-nals een der per sonen, die den kardinaal vergezelden. gcnöo geseind: De aanslag geschiedde, toen de aarts bisschop zich per auto naar zijn landgoed, hui ten do stad, begaf. Eenige als arbeiders gekleede personen traden in een drukke straat de auto plotseling in den weg en voordat iemand goed en wel begreep, wat er eigenlijk gebeurde, losten zij een aan tal revolverschoten op de inzittenden. De aartsbisschop werd doodelijk gewond, ter wijl een kapelaan, die hem vergezelde, le vensgevaarlijk aan den hals werd getrof fen. De chauffeur kreeg een schot in den arm. Het is nog niet bekend of de daders zijn gearresteerd. De moord wordt toegeschreven aan een geschil, hetwelk tusschen den aartsbisschop en eenige arbeiders, die .op zijn landgoed werkzaam waren, was ontstaan. Eenige zekerheid daaromtrent is evenwel nog niet verkregen. De moord heeft te Madrid een pijnlijken indruk gemaakt. Kardinaal de Soldevila was 79 jaar en sedert 1901 aartsbisschop van Saragossa. Vier jaar geleden was hem den kardinaalshoed verleend. Nader wordt nog gemeld, dat een der familieleden van den verslagene ongeveer terzelfder tijd is vermoord. Amerika. Anti-godsdienst-betooging tc Lima. Naar uit Arica wordt gemeld, hebben in Lima, de hoofdstad van Peru, bij ge legenheid van een plechtigheid, waarbij de republiek onder de bescherming van het H. Hart van Jesus word gesteld, studen- tenhetcogingen plaats gehad, met het doel tegen deze godsdienstige handeling te pro- testeererïT Elf studenten werden gedood, talrijke gewond. Dreigende burgeroorlog in Honduras. Er loopen geruchten over een dreigen den burgeroorlog in Honduras, dio beves tigd worden door de aankomst te New- Orleans van tal van vrouwen en kinderen, die door de hoofden der gezinnen in vei ligheid zijn gebracht en buitenlands ge zonden wórden- Wijziging der Warenwet. Eenwetsontwerp tot wijziging ingediend. Een wetsontwerp is ingediend tot wijzi ging van de Warenwet 1519. Blijkens de memorie van toelichting strekt deze wijzi ging om ook ten aanzien van de hoeveel heid van verpakte waren openbaarheid te doen betrachten en de winkeliers te doen mede betalen in de kosten van onderzoek ingeval knoeierijen worden geconstateerd. Vragen van Kamerleden. Do Krankzinnigenwet. Minister Ruys de Boerenbrouck heeft op vragen van den lieer Kleerekootfer betref fende de wettelijke waarborgen tegen het ten onrechte plaatsen van personen in ge stichten voor zielsziekten, geantwoord, dat bij een herziening van de Krankzinnigen wet ernstig overwogen zal worden, welke maatregelen getroffen moeten worden om een plaatsing van niet-krankzinnigen in gestichten voor krankzinnigen te voor komen. Een algemeene herziening van de Krankzinnigenwet heeft reeds de aan dacht der regcering. De Tabaksbelasting. Een schema voor een ander systeem. Het bestuur van den Ned. Bond van Sigarenwinkelicrs-vereenigingen heeft aan do commissie van deskundigen in zake den tabaksaccijns een schema toegezonden, volgens hetwelk dit een wijziging in liet systeem der Tabaksbelasting uitvoerbaar acht, verzekerde daardoor liet meest nut tig effect met don minsten overlast voor de industrie. Aan het betoog ontleenen we. Raming opbrengst sigaren. Voor den oorlog bedroeg do fabricage van sigaren in Nederland 1800 millioen stuks per jaar, waarvan werd geëxpor teerd ruim een derde en in Nederland BiMWEiaLABip De droogmaking der Zuiderzee. Verlenging met vijf jaar. Ingediend is een wetsontwerp, dat ten doel heeft, met het oog op de omstandig heid, dat de plannen voor de droogma king van de af te sluiten Zuiderzee nog niet een zoodanig vasten vorm hebben j aangenomen, dat reeds een deugdelijke j grondslag aanwezig is voor hot vaststel len der in verhand darmede noodigo maatregelen en werken iii het belang van de landsverdediging, de termijn voor het indienen van het daarop betrekking heb bende (wetsontwerp met vijf jaar te ver lengen en den einddatum te stellen op 5 Juli 1929. minderd omdat o.a. het verbruik in Node* land is verminderd met een derde, zoodat do vermoedelijk hier verbruikte boeveel heid sigaren kan worden gesteld op circa 800 millioen stuks per jaar. Daar elke 4000 sigarc-n vereischen 800.000 maal 8 K.G. tabak, is dit dus circa 6* millioen K.G. tabak. Als grondslag nemende f 1.— per K.G. voor belasting op de ruwe tabak, te heffen bij den uitslag uit entrepot, beduidt dit dat op deze wijze wordt verkregen 6$ millioen gulden belasting. Daar allo aan gevoerde tabak wordt opgeslagen in entre pot (pakhuizen) onder toezicht van de reeds aanwezige ambtenaren, wordt dit recht natuurlijk niet geheven van de tabak welke wordt uitgeslagen naar het buiten land, zoodat hiervan geen belasting mag worden verwacht, doch evenmin behoeft te -worden genoemd. De wel uitgeslagen tabak, benoodigd voor het fabriceeren van do exportsigaren, wordt hij uitvoer weer verrekend, maar ook deze bedragen vallen buiten de opbrengst en tellen dus niet mede. De invoerrechten op sigaren en sigaret ten en de rechten op deze laatste kunnen veilig blijven bestaan, wil men de binnen- landsche industrie inderdaad een eerlijke kans geven op ontwikkeling. Rechten op sigaretten. Wanneer men aan de hand van de be staande verbruikscijfers en de berekenin gen, aanneemt, dat het verbruik van voor don oorlog, zijnde 1 V\ milliard sigaretten per jaar, is gestegen tot circa 5 millioen per jaar en de verkoopwaarde van deze sigaretten in doorsnede stelt op f 15 per mille, is de totaal-verkoopwarde hiervan 75 millioen gulden. Daar de banderolie voor het artikel sigaretten geen over wegende bezwaren biedt, kan het recht veilig worden verlaagd tot 10 pCt. instede van de nu geheven 15 pCt. belasting. Daar voor elke 100 sigaretten noodig is 1 K.G. tabak, is er voor de hoeveelheid van 5 mil liard sigaretten noodig 5 millioen K.G. tabak; eveneens a f 1.per K.G. berekend zou dit brongen 5 millioen griden. Nu kan men dit bedrag niet lieffeir en dan het banderollerecht op sigaretten ad 7i mil lioen gulden, niet doen vervallen; of wel men kan de belasting op de ruwe tabak behouden en dan krijgen 5 millioen gulden Beide posten behouden gaat niet uit billijk- hoidsoogpunt, daar men anders deze tabak dubbel zou belasten. Men krijgt dus ten minste een opbrengst van 5 millioen gul den. Rechten op tabak. Het juiste verbruik van tabak, in den vorm van rook- en pruimtabak (snuif) is niet statistisch vastgelegd. Het is echter bekend, dat het verbruik van tabak in el- ken vorm in Nederland bedraagt bijna 3 K.G. per hoofd en per jaar. Een derde minstens van deze hoeveelheid wordt ver bruikt in den vorm van rook- en pruim tabak en snuif, zooclat dit zou geven een opbrengst van 7 millioen gulden. Het is denkbaar dat men dit recht te hoog acht voor tabak in dezen vorm, dan zou dit kun nen worden gehalveerd, zoodat aan de HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. Spoedige overhandiging nieuwe Duitsche nota verwacht. Het einde der conferentie <e Lausanna omstreeks half Juni. Kardinaal Soldevila Romero, aarts* bisschop van Saragosr^, vermoord. BINNENLAND. Wij geven eer. verslag van het bezoek van den Koning van Noorwegen, die van morgen in ons land is gekomen. Een schema foi wijziging van het systeem der Tabaksbelasting. Een algemeene herziening van de krank zinnigenwet heeft de aandacht der regee ring. hand van de verkoopboeken der fabrikan ten, van de gefabriceerde tabak wordt terugbetaald per K.G. 50 cent. De opbrengst zou dan wezen 3ï millioen gulden. Rekenende met 30.000 bedrijfsvergun- ningen, krijgt men van dit onderdeel een opbrengst van 3 millioen gulden. De opbrengst. De opbrengst zöu dan wezen, volgem onze raming: sigaren 6i millioen, siga retten (minstens 5 millioen, tabak 31 mil lioen, bedrijfsvergunning 3 millioen, totaal 18 millioen gulden. 1. De vrijwel volledige vrijheid van han delen in de industrie bleef behouden: 2. Geen belasting werd gelegd op niet-pro- ductieve uitgaven; 3. De export verkreej weder de mogelijkheid tot ontplooien, daar reeds het bestaan van do omslachtige ban- derollebelasling met baar formaliteiten, deze sterk tegenhoudt; 4. Als gevolg daar van zou de werkeloosheid worden he- ^AnT^^JLDe kleine export van den win-. cr~1*wrïj(ï van den overlast, wei- kosten van ae wot mnatai-nr..,-' 7. Het overbodige werk, verbonden aan de banderolleering, en tevens de kosten en last daarvan vervielen; 8. De aandrift tot fraude verdween: 9. De mogelijkheid werd geschapen, dat de uitvoering van d'1 we» zou plaats hebben zonder de verbitterd» stemming, waaronder deze nu geschiedt) 10. Het hoofddoel van de heffing, hot ver krijgen van baten voor de schatkist, werd bereikt op rationeele wijze en onder in« stemming van zeker 95 pGt. van de be trokkenen: 11. Het gevoel van recht wen? bevorderd en bot gevoel van onrecht zou verdwijnen: 12. Do kosten, aan de invor- dering. verbonden, werden teruggebracht tot een onheteékenend bedrag. Invaliditeits- en Ouderdomsrente. Op 1 Mei 1923 werden 2153 weduwen- renten en 4114 wcezenrenten krachtens de Invaliditeitswet genoten, terwijl op ge noemden datum krachtens artikel 373 dier wet 27.586 personen in het genot verkeerden van een als vrucht hunner verzekering verkregen ouderdomsrente van drie gulden per week; voorts genoten 2196 person eneen invaliditeitrsente als bedoeld in art. 71 dier wet. Krachtens de vrijwillige verzekering geregeld in de ouderdomswet 1919 waren op vorengenoemden datum 62.398 perso nen in het genot van cene als vrucht hun ner verzekering verkregen ouderdomsren- te van drie gulden per weck. Uil de SigarenincSusïric. Men schrijft uit Kampen aan de „Msbd."; De toestand in de sigarenindustrie ia hier in den laatslen tijd veel verbeterd. Er valt een merkbare opleving te bespeu ren. Het aantal werkloozen in dit bedrijf is dan ook nog zeer gering. De Tilburgsche Missieweek. Zondagavond had te Tilburg de slui- tingsvergadering plaats van de Tilburg-- sche missieweek, waarop mr. dr. J. v. Best een rede hield. Dr. Verviers en het Fascisme. De correspondent van de „Msbd." te Rome meldt o.m.: Ds. Verviers uit Leiden, die, zooala reeds door mij werd gemeld, een reis naar Italië heeft ondernomen, om zich op de hoogte te stellen van de politieke par tijen alhier en voornamelijk van het fas cisme, heeft thans wederom Rome verla ten. Voor zijn vertrek had ik een gesprok} met dr. VervieTS en in zoover ik ko*~op maken was hij omtrent het fascisny^ niet meer zoo optimistisch gestemd als te vo ren. Behalve met don Sturzo, den leider, van de „partito popolare", heeft hij oolc meermalen een onderhoud gehad met den" Italiaansc.be afgevaardigde Martire, dis tot de uiterste rechterzijde van de „partU to popolare" behoort, en die, zooals vroe-a ger door mij werd geschreven, ofschoon) katholiek in merg en been, do meening is toegedaan, dat de „popolari" zich nauwer

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1