Lett Corat"
gierde BSad.
A
£LA/lü..ü..iQ.
iigi
Zaterdag i9 Mei 1923
n b
reci;
i i.i
oor
it it;
Anti-Papisme.
weet, hoe druk dc conferenties der
P.P. Dominicanen ook te Haarlem
>n bezocht en hoc alleen de nieuwe
edraal ..Sint Bavo" groot genoeg bleek
je luisterende schare andersdenkenden
eme< t „Ev. Maatschappij" zal thans op
i beurt conferenties doen houden,
Ier niet ter uiteenzetting van de Pro-
intsche leer, maaar over „Hot Room-
aar" en „De Biecht". Als
manifestaties niet trekken, trekt
iDft sendal; nietwaar? Toch spoort „De
lest." (16 Mei) nog als volgt tot be-
i ien aan:
gd Leden en begunstigers uit Haarlem en
nstreken, komt in massa op, en wekt
ideren op om mede te gaan; kom per
tin, per fiets en te voet; de (oude)
ivo moet geheel gevuld zijn; toon, dat
ij Protestanten ook een kerk kunnen
len, als het er op aan komt, voor het
rotestantsch beginsel op te komen.
Leden en begunstigers uit Amsterdam,
jagt er ook eens een trammetje aan,
■fcf fietst er heen; de kerk moet stamp
zijn!
ft schijnt, dat de heeren niet erg ze-
ajn van het succes op dit onwaardig
gwj louter anti-papistisch relletje. Hoe moot
weldenkend niet-Katkoliek de tegen-
ing in taal en houding tusschen deze
andijgeestelijke richtingen het rustige
holicismo en het fanatieke anti-papisme
gevoelen! „Tijd".
irtea
kade
id ld
Vl'lk
slenleiJen, tevens Eerste Kamerleden.
rof. Diepenhorst be'dankt
als Statenlid.
Ti jij vernemen, dat prof. mr. P. A.
ïohorst, lid der Eerste Kamer, heeft
inkt voor het lidmaatschap der Pro-
tol pale Staten van Noord-Holland.
d wetsontwerp, regelende het evenre-
kiesrecht voor de samenstelling der
;tê Kamer door de Staten der Provin-
bevat de bepaling, dat een zittend
mlid niet voor de Eerste Kamer ver-
1481§iiar is. Het aanhangige wetsontwerp.
binnenkort aan de Eerste Kamer zal
Hem! ien aangeboden, bevat geen overgangs
ondt ding voor de thans zetelende Staten-
rgeiK n, zoodat de mogelijkheid bestaat, dat
nen voor de Eerste Kamer, zete-
in de Staten, niet tot het lidmaat-
ip van den Senaat zouden worden too-
Ten einde die moeilijkheid te ont-
liceft prof. Diepenhorst als Staten-
p5cli|bcdaiikt. Een voorbeeld, dat vrij ze-
door andore Statenleden, thans' lid der
ite Kamer, zal worden gevolgd,
p den tweeden Dinsdag van Juli zul-
do Provinciale Staten over het ge
land bijeenkomen tot het samenstel-
ran de colleges van Gedeputeerden,
zullen ook de candidatenlijsten voor
Eerste Kamer-verkiezing moeten wor-
ingediend. Die verkiezing zal echter
l plaats hebben in een zitting, te
•j len op het eind van Juli of in hei
urn 5 van Augustus.
iar op die candidatenlijsten de na-
zullen voorkomen van vele Eerste
wieden, thans ook leden der Staten,
iesti a die waarschijnlijk binnenkort even
den i voor hun Statenlidmaatschap bedan-
len.
werd
Wederopbouw van Oostenrijk.
gufij'den voorzitter der Tweede Kamer
igekomen een brief van de Ministers
Buitenlandsche Zaken en van Finan-
waaraan het volgende is ontleend;
ilaals ide vergadeering van de Tweede Ka
rn op f) Mei j.l. is op verzoek der Re-
ren G hg de verdere behandeling van. liet
'erp van wet tot goedkeuring van de
rcding tot de protocollen betreffende
>fraa?jlooze felephonie.
VIII.
Het hoorbaar maken.
delijk is onze antenne klaar geko-
Wij hebben haar nu zoover, dat zij
c*°. op dc maat meeschommelt met do
trillingen, die van verre komen,
dus het station, dat met ons spre-
*il, z'n golf afgestemd op 1000 Meter
motor draait met een snelheid van
perioden per seconde, dan stemmen
?ij onze antenne af op 1000 meter, wij
itm inden dc eenc draad van onze tele-
w met de antenne, de andere met- de
er (onze tweede antenne!) enwij
niets
lc fl I schuiven wij ons glijcontact ook heen
'?eri wij hooren niets,
ai®' «rt ^it 'm dat in? Er komen toch
^''Hingen aan, die wisselstroomen
rdÏJ- '\sen in onze antenne. Die wis-
'wmen kunnen niet sterker worden
'kt, de antenne is afgestemd. Die wis
bomen gaan door de electromagneet
•rt metalen plaatje van de telephoon
'00r in trilling moet brengen. De tele-
hebben één ding vergeten. Gesteld
"issclstroom, die in ons geval 300.000
i des1
s<4*
wacba ia de
seconde van richting verandert,
san het. trillen zou kunnen bren-
"at zeer de vraag is, daar de mag-
,,rn,e^ z°o'n enorme wisseling niet
L mjbeenen ^dan nog zou ons oor
i niet bunnen hooren, want een
s van meer dan 20 a 40.000 maal per
."hooren wij zeker niet meer. En de
j jl.luér wel 300.000 per seconde.
Cl'jut nooit een eind aan de moei-
J" to komen!
.^^'Ejkheden zijn er om opgelost
en- Eekijkt het volgende plaatje
den economischen en financieelen weder
opbouw van Oostenrijk, alsmede voorzie
ningen ten aanzien van die toetreding
aangehouden, ten einde der Regeering ge
legenheid to geven, om, „desnoods in Ge
neve, o-verleg to plegen om te zien of er
nog een alternatief is voor het betooner.
van belangstelling in deze zaak op een
anderen voet dan in het ontwerp wordt
voorgesteld".
De ministers deelen nu mede, dat dit
overleg heeft plaats gehad, met het ge
volg, dat in overeenstemming van den
Volkenbond aan het plan tot reconstruc
tie van Oostenrijk kan wordpn deelgeno
men zonder dat tot Protocol I wordt toe
getreden.
Onder deze omstandigheden worden in
het ontwerp van de daartoe noodige tfij
zigingen aangebracht.
Met het oog op de omstandigheid, dat
het de bedoeling is op 1 Juni a.s. tot
openstelling van de inschrijving op de
leening over te gaan, verzoeken genoom-
de ministers een spoedige hervatting dor
behandeling van het wetsontwerp, te be
vorderen.
De steunverleening aan Oostenrijk.
Naar uit „De R. K. Werkgever" blijkt,
heeft het dag. bestuur der Alg. R. K.
Werkg.-Ver.' een adres aan do Tweede
Kamer gericht met het verzoek, onder de
voorwaarden van de steunverleening als
nog op te nemen, dat geen Nederlandsche
industrie- en handelsbelangen door Oos
tenrijk zullen worden geschaad.
De Haagsche fascisten.
In meerdere bladen is een bericht opge
nomen of overgenomen omtrent de vesti
ging van het secretariaat eener Fascisten-
Voreenigïng, ten huize van den heer Frans
Pauwels, Hoogstraat 29, te 's-Gravcnhage.
De heer Fr. Pauwels schrijft ons nu,
dat noch zijn firma, noch hijzelf, in eenige
relatie staat of gestaan heeft met bedoelde
Vereeniging, en dat hij nooit aan eenige
actie van zulk een vereeniging heeft deel
genomen.
Aan hen, die belangstellend zijn te ver
nemen, wat aanleiding heeft gegeven tot
dit misverstand, is de heer Pauwels gaar
ne bereid daaromtrent inlichtingen te
geven.
Gemeenteraadsverkiezingen.
Bij do gehouden verkiezing v. d. Ge
meenteraad te Roosendael werden gekozen
12 Katholieken v. d. R.-K. Staatspartij, 1
onafhankelijk Katholiek, 1 liberaal en 3
S. D. A. P.
De ottde Raad bestond uit 9 R. K. Staats
partij. 3 onafhankelijk Katholieken, 1 li
beraal en 1 socialist, terwijl er door sterf
geval en vertrek 3 onvrvulbare vacatures
waren; 2 van de onafhankelijk Katholie
ken en 1 van de socialisten.
De nieuwe Raad van Uithoorn wordt
als volgt samengesteld:. 5 R. K. (Geurts,
Rams, Nederland, Rekelhof, Klein;, 2 A.
R., 2 Chr.-Hist2 Vrijz.-Dem.
De oude raad bestond uit 3 R. K„ 2 A.
Rev., 1 Vrijz.-Dem., 1 Neutraal.
Donderdag had te Maastricht de
stemming plaats voor de verkiezing van
leden voor den Gemeenteraad. Bij een
kiesdeeler van 96,74 behaalden: R. K.
Staatspartij 17, S. D. A. P. 7, Kath. Dem.
Ver. 4, Ver. voor Belastingbet. 3 zetels,
geval en vertrek 3 onvervulbare vacatures
De Vrijz-Dem. hebben hun twee zetels
Iers.
Van de 22 zitting hebbende raadsleden
van de R. K. Staatspartij komen er 17
terug, waarvan slechts 7 aftredende leden
zijn.
UIT DE OSÜ@EWSE£G
ALKEMADE.
Gemeenteraadsverkiezing.
Bij de op 17 Mei gehouden stemming
voor leden van -den gemeenteraad zijn in
totaal op de verschillende lijsten het vol
gend aantal stemmen uitgebracht:
Lijst la 207, lijst lb 201, 2a 258, 2b 152,
2c 984 en 2d 172 stemmen. Totaal 1974
stemmen. Kiesdeeler 179 5/11. Lijstkies-
deeler la 207, lb 201, 2a 258, 2b 152, 2c
164, en 2d 172. Gekozen zijn derhalve de
heeren A. Bouwmeester, P. C. G. van Doo
maar eens, te beginnen met figuur A.
-3
In figuur A ziet u zoo'n aethert rilling
aankomen. De boogjes boven de stippellijn
zijn dat gedeelte van de aethertrilbng
hetwelk correspondeert op de positieve
antenne-spanningen, die onder do streep
correspondeeren op de negatieve antenne-
spannmgen, Een golf bestaat dus uit een
positieve en een negatieve helft, die beur
telings in de ontvang-antenne een positie
ve en een negatieve stroom (dus wissel
stroom) doen ontstaan. Komt dus helft a.
bij de antenne, dan jaagt hij de positieve
stroom in de antenne naar boven, de ne
gatieve naar beneden. Komt helft b. dan
jaagt hij de positieve stroom weer naar
beneden en de negatieve naar boven. Helft
c keert de boel weer om enz.
Nu plaatsen wij tusschen (ik spreek hier
niet technisch juist, maar voorloopig doet
dit niets ter zake) de antenne en de tele
phoon een lamp, d. w. z. een radio-lamp,
die er een beetje anders uitziet dan een
gewone electrische lamp. zoodat de wissel-
ren, J. van der Geest, P. de Jong, J. J. de
Koning, J. N. Los, W. Riet broek, E. J.
Rodewijk, G. H. Rotteveel, J. Verwey en
J. do Vette.
Grasverpachting. De grasverpachting
ton overstaan van notaris Veenstra heeft
opgebracht f451. Het vorig jaar bedroeg
dit f 705.50. Het jaclilrecht Huigsloot
werd verpacht voor» f 5.50.
KAAG.
Gemeenteraadsverkiezing.
Bij de op 17 Mei gehouden stemming
voor leden van den gemeenteraad zijn op
de volgende personen uitgebracht:
Lijst la J. Verwey 19 st.; lijst lb J. N.
Los 13 en H. J. Reinink 11 st.; lijst 2a
J- de Vette 1 st.; lijst 2b J. Penning de
Vries 2 st.; lijst 2c P. G. G. van Dooren 2
•St.; lijst 2d J. van der Geest 21, G. van»
Teylingen 2 st., P. Th. G. v. d. Geest 9 st.
NIEUWE-WETERING.
Gemeenteraadsverkiezing.
Bij de op 17 Mei gehouden stemming
voor leden van den gemeenteraad zijn op
de volgende personen uitgebracht:
Lijst la J. Verwey 40 st.; lijst lb J. N.
Los 58 st.; lijst 2b G. H. Rotteveel 6 st.;
.lijst 2c P. G. G. van Dooren 97, E. J. Ro
dewijk 1, A. Bouwmeester 10, W. Riet
broek 8 en G. Bontje 4 st. Lijst 2d G. van
Teylingen 1 st.
OUD-ADE.
Gemeenteraadsverkiezing.
Bij de op 17 Mei gehouden stemming
voor Uden van den gemeenteraad zijn op
de volgende personen uitgebracht:
Lijst lb J. N. Los 9 st.; lijst 2a J. de
Vette 3, P. Juffermans 1. G. M. Beelen 1,
H. van Rijn 1 en G. M. Zoetemelk 1 st.
lijst 2d J. van der Geest 125, G. van Tey
lingen 2 en P. Th. G. van der Geest 11 st.
OUDEWETERING.
Gemeenteraadsverkiezing.
Bij de op 17 Mei gehouden stemming
voor leden van den gemeenteraad zijn op
de volgende personen uitgebracht:
Lijst la J. Verwey 125, M. van Andel
3 en J. W. Bonda 1 st.; lijst lb J. N. Los
66, H. J. Reinink 1 st.; lijst 2b G. H. Rot
teveel 93, J. Penning de Vries 24 en P. de
Jeu 3 st.; lijst 2c P. G. G. van Dooren 12
en W. Rietbroek 2 st.
RQELOFARENDSVEEN
Gemeenteraadsverkiezing.
Bij de op 17 Mei gehouden stemming
voor leden van den gemeenteraad zijn op
de volgende personen uitgebracht:
Lijst la J. Verwey 4 st.; lijst lb J N.
Los 18, H. J. Reinink 1, K. Edskes 5 st.;
lijst 2a J. de Vette 2 en H. van Rijn 1 st.;
lijst 2b G. H. Rotteveel 14, J. Penning de
Vries 1, en P. de Jeu 1 st.: lijst 2c P. G.
G. van Dooren 805, P. de Jong 9, J. J. de
Koning 1, E. J. Rodewijk 2, A. Bouwmees
ter 1, W. Rietbroek 13, G. Huigsloot 2, J.
A. Gortzak 10 en C. Bontje 1 st.; lijst 2d
J. van der Geest 1 st.
RIJPWETERING.
Gemeenteraadsverkiezing.
Bij de op 17 Mei gehouden stemming
voor leden van den gemeenteraad zijn op
de volgende personen uitgebracht:
Lijst la J. Verwey 13, M. van Andel 2
st.; lijst lb J. N. Los 19 st.; lijst 2a J. de
Vctlo 212, P. Juffermans 25, G. M. Beelen
2, H. van Rijn 1, G. M. Zoetemelk 7 st.;
lijst 2b G. H. Rotteveel 8 st.; lijst 2c P. C.
G. van Dooren 2, A. Bouwmeester 1, J. A.
Gortzak 1 st..
Landbouwongevailcnvvet. Ingevolge de
op 1 Mei j.l. in werking getreden land-
bouwongevallenwet werd alhier van het
eerste ongeval aangifte gedaan. Als cu
riositeit zij medegedeeld dat dit het eerste
ongeval is in de provincie.
BOSKOOP.
Gemeenteraadsverkiezing.
Uitslag van de gisteren gehouden
Raadsverkiezing:
Vrijheidsbond: gekozen J. v. Gelder en
W. G. van Kleef en Jac. Spruyt.
Roomsch Kath.: A. Brant Pz., Th. A.
Houdijk. H. A. Boekraad.
Anti-Rev.: G. Guldemond, J. J. Groo-
tendorst, D. Mesman Wz., G. v. d. Wolf
Jacz.
S. D. A. P.: Verkaden Kz.
Ghr. Hist: A. Nijhof, P. Loef Azn.
De S. D. A. P. heeft 1 zetel verloren.
De Kath., de Anti-Rev. en de Ghr.-
Hist. hebben ieder 1 zetel gewonnen.
De Raad is met twee leden uitgebreid.
ZOETERWOUDE.
Raad van Arbeid. Aan den heer O.
Schrama is op zijn verzoek eervol ontslag
verleend als vertegenwoordiger van den
Raad van Arbeid. In zijn plaats is be
noemd de heer C. v. d. Hoeven voor Zoe-
terwoude-Dorp en voor Zoeterwoude-Rijn-
dijk, de heer K. Mol te Leiderdorp.
VRAGENBUS
Vraag: "Welke is 'kortste weg van Bos
koop naar Brielle? Hoeveel K.M.?
Antwoord: Boskoop, Waddinxveen,
Zevenhuizen, Rotterdam over de Willems
brug naar Feyenoord, Charlois, Zuidhoek,
Rhoon, tramweg volgen naar de Oude
Maas, door den polder Spijkenisse, Geer
vliet, Ileenvliet, Zwartewaal, Brielle. Af
stand 52.5 K.M.
Vraa-g: Welke is de kortste weg per
fiets van Alphen naar Groesbeeek? Hoe
veel K.M.?
Antwoord: Alphen, Woerden,
Utrecht, Amerongen, Rhenen, Wagenin-
gen, Randwijk, Zetten, Andelst, Herweld,
Slijk-Ewijk, Oosterhout, Nijmegen, Hei
lige Land Stichting, Groesbeek. Afstand
112 K.M.
Ingezonden Stukken
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie)
Mijnheer de Redacteur.
In Uw blad van gisterenavond lees ik
dat door het ingezonden stuk van 1.1.
Donderdag de heerschende doodsclie stilte
in onze gemeente tot zelfs bij het bestuur
der Kiesvereen. is verstoord als gevolg van
de kleine vergissing dat als R. K. lijst is
aangegeven lijst 7.
Hoewel het in een plaats als de onze
wel vrij overbodig geacht lean worden om
er op te wijzen welke lijst de R. K. is om
dat we allen de onzen zoo goed kennen en
volgens het iugez. stuk van Vrijdagavond
„ieder kiezer dit kan weten als hij zijn
oproeping naziet" niettegenstaande we
geen lijst 7 hebben (wel 7 a en 7 b) is het,
om mogelijken twijfel weg te nemen mis
schien niet ondienstig de vergissing weg
te nemen en 7 te herstellen in C. Eón licht
zijde heeft de vergissing intusschen, n.l.
dat de doodsche stilte volgens ons geacht
bestuur bij allen is verstoord en ieder nu
met zekerheid "tegen 22 Mei wakker zal
zijn.
Mijnheer de Redacteur, mijn dank voor
de plaatsing.
No. 2 van lijst G.
Ka tv/ijk a. d. Rijn 19 Mei 1923.
Gemengde Berichten.
Er in geloopen.
Het gebeurde dezer dagen in een dorpje
hij Ter Apel, waar in 'n klein gezin een
feestje zou worden gehouden, dat men als
„verfrissching" had gekozen „Duitsche
cognac". Toen het uur voor het „pieren-
verschrikkertje" was gekomen, aldus de
Veenb., werd de drankflesch van haar van
lak voorziene kurk ontdaan en 't vocht
den gasten rondgedeeld. Maar wat schrik
Bij het eerste „proost" kwam men tot de
ontdekking, dat men het slachtoffer was
geworden van een bedrogen smokkelaar.
Do flesschen waren gevuld met slootwa:er
Inbrekers en smokkelaars.
Men meldt uit Kerkrade aan de „Msb.":
Dat het in het Duilsche grensgebied ge
stolen vee, onmiddellijk naar Holland ge
smokkeld wordt, werd door talrijke be
handelingen voor de rechtbank te Aken
bewezen. In den nacht van 13 op 14 Maart
j.l. stalen twee mijnwerkers uit Rohl-
scheid bij den landbouwer G. C„ wonende
oh een hoeve nabij de Nederlandsche
grens met den Hollander Br. varkens teT
waarde van 900.000 mark uit den stal.
Met behulp van een broer van een der
bekl. en een electricien uit Rohlscheid
werden de varkens naar den café-houder
O. te Kerkrade vervoerd. O. werd reeds
door de rechtbank te Maastricht, wegens
heling veroordeeld. Br. droeg tijdens het
plegen van den diefstal een revolver.
De twee mijnwerkers uit Rohlscheid,
werden ieder wegens diefstal en verboden,
uitvoer tot 154 jaar en tot 500.000 mark
boete veroordeeld. De beide anderen wer
den veroordeeld tot 8 maanden gevange
nisstraf en 500.000 mark boete. |S
UIT DE PERS
ENKEL KAMERLID?
Het Huisgezin schrijft:
De R. K. kiesvereeniging te Soest heeft
een oude kwestie weer aan dc orde ge
steld.
Zij wenscht, dat geen candidaten voor
dc Tweede Kamer op het „politiek advies"
zullen worden geplaatst, alvorens ze eeD
verklaring hebben geteekend-, „dat zij in
den vervolge geen of niet nog meer neven
betrekkingen of ambten zullen aanvaarden
of bekleeden".
De Kamerleden moeten dus enkel Ka
merlid zijn.
De kwestie zal in den Bond van R. K-
Kiesvercenigingen in den Rijkskieskrin?
Utrecht worden besproken.
Maar het Bondsbestuur heeft aanneming
van het voorslel-Soest reeds ten sterkste
ontraden.
Naar onze meening volkomen terecht.
Het Bondsbestuur voert in zijn praead-
vies aan, dat de commissie-Barge waar*
schijnlijk ook over deze kwestie zal rajn-
porteeren.
Wij vermoeden, dat zij het niet zal doen,
vermits het niet tot haar opdracht behoort
en niet op haar weg ligt.
Verder wijst het Bondsbestuur er op,
dat een wetsontwerp is ingediend tot uit
voering van artikel 97 der Grondwet,
waarin de vereenigbaarheid van ambten
met het Kamerlidmaatschap wordt ge
regeld.
Ieder begrijpt, dat men niet tegelijk Ka
merlid en Van alles kan zijn en dat som
mige ambten met het Kamerlidmaatschap
onvereenigbaar moeten worden geacht.
Maar er ligt nog een heele afstand
tusschen Kamerlid en verder van alles, en
Kamerlid en verder niets.
Juist is de opmerking van het Bonds
bestuur, dat het geen aanbeveling zou ver
dienen, dat de Tweede Kamer enkel be
stond uit leden, «die Kamerlid waren en
niets anders.
Wij zouden shet sterker willen zeggen:
het zou niet goed zijn, dat de Tweede Ka
mer veel leden telde, die enkel Kamerlid
waren.
Enkel-Kamerlid wordt men een politï-
cien, heeft men enkel oog niet eens voor
de politiek, maar voor zijn Kamerzetel.
Dezen te behouden is liet cenig streven
en doel.
De Kamerleder., die nog wat anders doen
clan alleen Kamerlid tc zijn, houden meer
voeling, niet alleen met hun kiezers, of
een groep van hun kiezers, maar met het
leven in zijn vele scHakeerirgen, hebben
een ruimeren blik en wegen afwijkende en
botsende belangen beter tegen elkaar af.
Men meene niet, dat het enkel-Kamerlid
daarom ijveriger alle stukken en alle kwes
ties bestudeert en er beter thuis in is.
Niemand kan alle kwesties aan; wio
het zou willen probeeren zou ten slotte
en spoedig in een rustoord moeten wor
den opgenomen.
Het beste Kamerlid is do raar van aige-
meene ontwikkeling en ruimer blik, ar-
beidslust eu arbeidskracht, die -op zijn
terrein volkomen thuis is en zich op an
der terrein heeft leeren en weten te oriën-
teeren.
Wij spreken niet van den man. die on
der den last van tien of meer bijbaantjes
gebukt gaat en daardoor altijd in hollen
de beweging is.
Maar geen ideaal is vooral het enkel-
Kamerlid, dat zich krampachtig aan zijn
zetel klampt en voor wien de politiek zijn
levenslichaam is.
Laten we dergelijke menschen niet aan-
kweeken en de keuze der geschikte can
didaten ze zijn niet voor het oprapen
niet door dwangmaatregelen gaan bos
perken.
stroom eerst door de lamp moet gaan,
voordat hij de telephoon bereikt.
Het eigenaardige van zoo'n lamp is dat
die de wisselstroom alleen maar in één
richting doorlaat, laten wc aannemen al
leen het positieve gedeelte. (Wij hdpen
later de werking van zoo'n lamp nader on
der de oogen te zien. Maar dat is dan
enkel voor de liefhebbers, 't Is nogal inge
wikkeld).
Het beeld van de trillingen, die nu de
telephoon bereiken, ziet cr dan uit als in
bovenstaande figuur B.
De onderste (negatieve) helft is" er to-
ta-al af.
Nu zijn we er.
Want zoodra de halve slingering a aan
komt bij de electromagneet zal hij deze
zwak magnetisch maken. In do tusschen-
poos, die er verloopt, voordat do helft c
aankomt, wil de electro-magneet juist aan
stalten maken om z'n magnetisme te gaan
verliezen dat gaat n.l. zoo gauw niet,
zoo'n magneet is geen vluggerd maar
hij is nog niet goed en wel bezig of helft c
geeft, hem weer een nieuwe lading magne
tisme. De opeenvolgende positieve helften
versterken en onderhouden dus eikaars
effect.
Het beeld van de stroom ziet er dus nu
uit als in figuur C.
Dat is, vergeleken bij figuur A nagenoeg
een constante stroom.
Maar wat gebeurt er nu?
Er gaat dus we kunnen gerust zeggen
een constante stroom door de electro-mag
neet van do telephoon. De metalen plaat
zal dus iets worden aangetrokken, zal
worden gespannen zooals men dat noemt,
maardaar blijft het bij. Tenminste
zoolang do motor van het zendstation al
leen draait, zonder dat er gesproken wordt.
Want wordt er gesproken in de micro-
phoon, dan begint het kleine knopje daarin
to trillen (zie de figuur in art. III) en daar
door ontstaan onderbrekingen en
w ij z i g i n g e n in den stroom, die niet
zoo haastig gebakerd zijn (het is immers
geluid) als de aethertrillingen en dus toe
laten dat de magneet z'n magnetisme resp.
verliest of vermindert in die mate, dat het
plaatje wordt losgelaten en dan weer aan
getrokken, m. a. w. dat het gaat trillen.
Het plaatje gaat trillen, precies zooals het
plaatje van de microphoon trilt. En daar
het microphoonplaatje trilt op de cadans
en de trillingssnelheid, van de menschelijke
stem, geeft ook het telephoonplaatje die
zelfde cadans en trillingssnelheid weer. De
telephoon spreekt en wij hooren den
man aan de microphoon draadloos
spreken.
Ziehier dus het raadsel opgelost en don
sluier gelicht van het geheim der „draad-
looze".
Voor de duidelijkheid willen we nog even
nagaan, aan de hand van een drietal gra-
pliische voorstellingen, hoe het Bpreken in
z'n werk gaat.
fVww\AAAVVAA/WWVV\/1
'VIA ,/w* J\AT /y\A oAA
In figuur 1 ziet men, hoe de aethertril
lingen opgewekt door dc machine van he'
zendstation en uitgestraald door dc anten
ne, zich door dc ruimte voortbewegen. Drie.
honderd duizend golfjes vliegen per secon
de voorbij. Er wordt nog niet gesproken.
Nu komt er iemand bij do microphoon
en roept: akü
Veronderstellen wij, dat het geluid aaii
een trilling heeft van 5 per seconde ('t is
wel niet volgens de werkelijkheid, want
men kan a zeggen in verschillende toon
aarden en bovendien zijn 5 trillingen per
seconde niet eens te hooren. Doch omwille
van de teekeniüg
Het plaatje van de microphoon slaat
dus 5 maal naar links en 5 maal naar rechts
uit in de seconde; 5 maal wordt de wis
selstroom van de machine onderbroken ea
weer ingeschakeld (figuur 2). Er komen dus
telkens 5 treinen van 60.000 golven per se
conde met 5 tusschenruimten in den aether
Die golftreinen geven volgens bovenge
noemd recept het beeld van figuur 91 ?a. de
electromagneet. Viifmaal wordt dus de
magneet geladen en vijfmaal ontladen. Het
plaatje van de telephoon wordt derhalve
5 maal naar de magneet getrokken, en 5
maal weer losgelaten. Het gaat dus ook 5
maal in de seconde heen en weer. 't Kan
niet anders of we hooren roepen: hkkals
of de stem vlak bij ons oor was.
Nu is de draadlooze voor u minder ge
heimzinnig geworden, naar ik hoop. Is het
wonderbare, het verbazingwekkend» er nu
af? Voor mij niet. Het is en blijft e«i won
der der moderne wetenschap.
Nog meer wanneer men de uit»f*t fijne'
en ingewikkelde werking nagaat van de
radio-lamp, waarouer in een volgend
artikel. Tï. Q.
