MAANDAG 7 MEI 1923
No. 4040
Bureaux: RAPENBURG No. IQ - LEIDEN
;8^
1H. Adverteerders
>0
jUITESaLAMD
UIT DE OMGEVING
Jaargang.
D'eABONSNEftfiENTSPRQSfcedraegtWJ vooruitbetaling
foor Leiden 10 cent, per week 2.50 per kwartaal*
jij onze Agenten 20 cent per week 6 2.30 per kwartaal*
- so per post 12.05 per kwartaal.
Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonnó's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ot. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijk© nummers 5 ct., met Geïllustreerd
Zondagsblad ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zen- en Feestdagen
TELEFOON iNTERC. S35 POSTBUS No. U.
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT;
OobLfon© adYdrfenllfn 30 ceal pev reg«£
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt bet
a dubbele van hot tarief berekend. s
KSeïttd adveslenüën, van ten hoogste 30 woorden, wi
betrekkingen worden aangebodm-of gevraagd, hum- en
hour, koop en verkoop lÖ.BO.
j;t numntei* Siss'ïaaï uit iwes
lillen.
jaar Donderdag a.s. „Da Leid-
Courant" nïeï verschijnt, verzoeken
H.H, SsSwei-ïeepsSei-s beleefd,
1119
Advertentiën, bestemd voor het
'JJitmer van Vrijdag, reeds Woensdag
"willen afgeven en niet te wachton
Vrijdagmorgen, teneinde teleurstelling
yoorkomon.
De Administratie.
Geloof en Wetenschap.
|Wij hebben in dit nummer een kort re-
ié gegeven van de rede, waarmede pa-
Wolschen O.P. opvolger van wijlen
of. dr. De Groot zijn professoraat in
ijjbegeerte aan de Arnsterdamsche Uni-
rsifeit dezen middag heeft aanvaard
ie blad).
voor de niet in de wijsbegeerte on-
ilegden is, dimkt ons, een aandachtige
van dit resumé leerzaam.
Zoo klaar wordt er gezegd en getuigd,
ilonzo Katholieke wetenschap,
Ba finer koninginne is do wijsbegeerte van
1 a H. Thomas v. Aquino een echte,
p we wetenschap is, welker bron
Ül5ffi lie't verstand.
En op die wetenschap steunt het Geloof.
„Gelooven" aldus de priester-hcog-
laar voor zijn gemengd gehoor van een
Ie uit wetenschappelijke kringen, he-
imiddag i „gelooven is een alleszins
lelijke daad, omdat op hechte wijsgec-
gronden, die eiken voorzichtigen twij-
■uitsluiten, is te bewijzen, dat God, die
Waarheid zelf is, tot de wereld heeft
•pioken".
De bevoorrechting van hen, die dat Ge-
I bezitten, is groot.Ons geloof is onze
Maar óók, het geloof legt ons
verplichtingen op jegens den Schen-
i VI en onze mede-menschen
een Sustrum.
klaag viert de R. K. Studenten-
eeniging „St. Augustinus" te Leiden
zesde lustrum,
kt feest geeft alle reden, voor een fees-
jko herdenking.
St Augustinus" onderscheidt zich van
andere studenfenveneeni'gingen,door
zij in haar program, haar statuten
haar actie de Katholieke beginselen
iilt en 'beleeft.
dijk in elk samen-zijn van menschen,
i fouten en gebreken, zoo kleven er ook
Rioomsche studenten-maat,schap-
Ijekorlkomingen.
aar to prijzen en te waarde er en
i voldoening en vreugde is het erms
I stroven der R. K. Studentenvereeni-
„St. Augustinus", welke in den loop
lustra heeft mede-gekweekt Room-
mannen, die Katholiek Nederland
kracht en eer strekken. In de R. K.
ieatenvereeniging worden beschermd
l&evonnd de zielen der jonge studenten
mor een groot deel althans, moeten
Roiomsche voormannen, Room-
lei'ders. Dat is in al dien tijd ge-
do schoone, groot sche taak van ,,SL
Inus"!
noemden zoo juist de Room sche
pten-m a a t s c h a p p ij. Gelukkig'
jest dit begrip, dat iets aparts aan-
Mn dézen tijd steecis meer van zijn
In onze stad b.v. werken le-
,,St. Augustinus" mede in St.
Hfe-ver., aan St. Franoiscus-
werlc (we meenen althans, dat 'dirt
j' 8^/al is) in „Geloof en Weten-
ook het particuliere leven
BIN»
Ooi» ijp".
id
En
Roomsche studenten vermengt zich
wet het leven der burgerij wat
verschillende omstandigheden is toe
[wijven, waariover wij nu niet zul-
titweiden, maar wat, naar onze
v overtuiging, een verheugend ver-
iel is.
besluiten namens Katholiek Lei-
«Love, groeie en bloeide „Sanctus
usLinus."
[betting van het Ruhrgebied
f| antwoord der franschen
I BELGEN OP DE DUITSCHE
I VOORSTELLEN.
enkel Duitsch voorstel kan
""Oflen worden, zoolang het verzet
voortduurt.
Schillende punten in de Duitse he
Wreff onaanns«ne!ijk, o.a. dat,
I fittende de aangeboden sommen.
Sn/6? ^oor het ministerie van bui-
r che zaken te Brussel aan den
Duitschen zaakgelastigde de nota overhan
digd, waarin verklaard wordt, dat de Duit
scbe voorstellen onaannemelijk zijn.
In het antwoord wordt o.rn. gezegd:
De regeeringen van Frankrijk en België
kunnen niet zonder ze te releveercn en te
weerleggen een groot aantal opmerkingen
laten voorbijgaan, die do Duitscbe regee
ring maakt. Eensdeels is het niet juist,
dat er door Frankrijk en België eenigcrlei
maatregel is genomen, die de bepalingen
van het verdrag van Versailles miskent.
Anderdeels zijn de .voorstellen, thans door
Duitschland geformuleerd,op verschillen
de essentieele punten in strijd met dat
verdrag.
Het verdrag bepaalde de voorwaarden,
waaronder de Duitsche schuld vastgesteld
en later betaald zou worden. Die vaststel
ling had plaats einde April 1921; de be-
talingsmodaliteiten werden op 5 Mei 1921
vastgelegd. Duitschland aanvaardde for
meel op dien datum het vastgestelde be
drag en de jnodaliteiten.
Sindsdien is het echter niet de verplich
tingen nagekomen, die het op zich had
genomen. De Commissie van Herstel con
stateerde het telkens in-gebreke-blijven
van Duitschland. Ingevolge het feit nu,
dat de G. v. H. zulks constateerde, en ter
uitvoering van het verdrag, hebben Bel
gië en Frankrijk panden genomen.
In strijd met de bewering der Duitsche
regeering heeft het nemen dier panden
zich afgespeeld zonder oenige geweldple
ging van tie zijde van België en Frank
rijk; en wanneer het slechts van die twee
mogendheden had afgehangen, zou er da
delijk samenwerking in het Ruhrgebied
zijn "tot stand gekomen tusschen de Duit
sche industrieelen, ingenieurs en arbei
ders. Slechts orders van Berlijn hebben
gemaakt, dat samenwerking onmogelijk
werd.
De Duitsche regeering beweert, dat de
bevolking van het Ruhrgebied de bezetting
beantwoordde met het lijdelijk verzet.
Niets is minder juist. Niet de bevolking,
maar de Duitsche regeering heeft het ver
zet gewild en georganiseerd.
De Duitsche rcgecring heeft niet alleen
de staking van ambtenaren uitgelokt,
maar een algemeen en stelselmatig opgezet
conflict, agressieve daden, sabotage, ver
grijpen tegen het gewone recht.
De regeeringen van Frankrijk en België
zullen geen enkel Duitsch voorstel in over
weging nemen, zoolang het verzet voort
duurt. Zij wenschen niet, dat het leven
van hun officieren, soldaten, douaneper
soneel en spoorwegambtenaren aan aan
slagen blootstaat, terwijl men bezig is aan
het onderzoek van de kwesties die geregeld
moeten worden. Zij wenschen evenmin,
dat de normale functionneering van de
militaire controlecommissies wordt be
moeilijkt en de ontwapening van Duitsch
land op losse schroeven wordt gezet alleen
op grond van het feit, dat Frankrijk en
België, daar ze geen betaling kregen, de
panden hebben genomen waarop ze recht
hadden.
De regeeringen van Frankrijk en Bel-
België moeten hieraan toevoegen, dat in
de jongste voorstellen van Duitschland
verschillende punten zijn, die volslagen on
aannemelijk zijn.
In de eerste plaats beloopen do aange
boden sommen, alle te zamen genomen,
zelfs niet een vierde van het bedrag dat
door de G. v. H. is vastgesteld en door
Duitschland erkend als het beloop van.
zijn schulden jegens de geallieerden.
Frankrijk en België hebben herhaalde
lijk verklaard, en zien zich genoopt hier
te herhalen, dat zij zich niet kunnen ver
eenigen met een vermindering van hun
eigen vordering en dat, indien zij be
reid zijn, er een gedeelte van te compen-
seeren met de intergeallieerde schulden,
zij ih de materieele noodzaak zijn, het
restant te innen, ten einde zich te herstel
len van de ontzettende verwoestingen, die
door de Duitsche invasie over hen ge
bracht zijn.
Frankrijk heeft op het oogenhlik 100
milliard francs, België 15 milliard francs
op rekening vanDuitschland voorgeschoten
Elk van beiden heeft, huiten zijn kosten
aan pensioenen, nog meer dan de helft
van zijn schade te herstellen. Het econo
misch belang van Frankrijk en België en
van de geheel© wereld, alsmede de gerech
tigheid zelf, eischen dat de geschonden
landen niet langer veroordeeld blijven om
zich te ruineeren ter verrijking van hun
schuldenaren.
In werkelijkheid gaat het in de Duit
sche voorstellen slechts in schijn om een
nominaal bedrag van 30 milliard. Inder
daad wordt slechts tegen 1 Juli 1927 een
nominaal bedrag van 20 milliard in het
uitzicht gesteld. Dat beteekent dus een al
geheel moratorium van 4$ jaar, dat
Duitschland vraagt, met ingang van 1 Ja
nuari 1923, den datum, dat het betalings
plan van Londen door de G. v. H. weer
van kracht werd verklaard. En bovendien
gaat er van die som van 20 milliard nog
heel wat af, daar tot op 1 Juli 1927 de in
terest in mindering wordt gebracht op de
opbrengst .der leening. "Wanneer men re
kent op 6 daalt dus de waarde dier 20
milliard tot 15.820 millioen.
Na een uitvoerig© beschouwing over de
voorgestelde -wijze van betalen zegt de no
ta verder, dat de regoeringen van Frank
rijk en België hebben besloten, de onlangs
bezette gebieden eerst te ontruimen, naar
mate van de gedane betalingen. Zij hebben
aan dit besluit niets te veranderen.
Voorts kunnen zij niet nalaten te ken
nen te geven, dat de Duitsche nota van be
gin tot eind een nauwelijks omsluierde be
lichaming is van een systematisch in-op-
stand-komen tegen het verdrag van Ver
sailles. Wanneer zij in overweging zou
worden genomen, zou dit. uitloopen op een
totale en definitieve vernietiging van het
verdrag,op de noodzaak, een ander te
sluiten en op een moreele, economische,
politieke en militaire revanche van Duitsch
land.
Vlak na den dag waarop de gezanten-
raad opnieuw eenstemmig geconstateerd
heeft, dat Duitschland zijn verplichtingen
niet is nagekomen op het punt van do ont
wapening, zouden dus Frankrijk en Bel
gië do vreedzame sancties moeten prijsge
ven, die Duitschland hem heeft gedwongen
te nemen. Duitschland zou dus bevrijd
moeten worden van de uitgaven, waaron
der het naar het beweert gebukt gaat en
die het „impoductief' noemt
België.
Dreigende slaking op de spoorwegen.
Sedert cenigen tijd gist het onder de
beambten in de staatsbedrijven in België.
En zulks doet zich ook in het spoorweg
bedrijf gelden.
Te Antwerpen werd Zaterdagmorgen de
staking hij den goederendienst geprocla
meerd, hetgeen voor het verkeer met Hol
land vele moeilijkheden opleverde. In al
lerijl werden echter maatregelen genomen
en het goederenvervoer via Eindhoven
naar Brussel geleid.
Do toestand was gisteren zeer verward
Overal vergaderden de syndicalisten, doch
een beslissing om de staking uit te breiden
tot de personentreinen werd nog niet ge
nomen.
Oostenrijk.
Ernstige ongeregeldheden te Weenèn.
De hotsingen, welke Vrijdag te Weenen
tusschen nationaal-socialisten en arbei
ders hebben plaats gehad, hebben zich
's nachts voortgezet en droegen in som
mige gevallen een ernstig karakter. Toen
de politie tusschenheide wilde komen,
werd er met steenen naar haar geworpen,
zoodat de agenten zich gedwongen zagen,
hun sabels te trekken. Van nationalisti
sche zijde werden eenige schoten afge
vuurd, waardoor een der leiders van de
socialistische betooging ernstig door een
schot in het onderlijf werd gewond. In
totaal werden 23 politiebeambten gewond,
waarvan één ernstig; het aantal gewonde
burgers bedroeg om middernacht onge
veer twintig. Er hadden talrijke 'arresta
ties plaats. t
Engeland.
Ds toesiarcd der vakvereenigingen.
Volgens Arthur Henderson is het aan
tal leden der vakvereeni'gingen de laatste
twee-en-een-half jaar gedaald van
6.500.000 tot 5.000.000, terwijl de geza
menlijke fondsen, welke 16.000.000 pond
sterling bedroegen, zijn opgeraakt als ge
volg van de uitgebreide werkloosheidsuit
keer ingen, terwijl het jaarlijksch© inko
men uit de contributie aanzienlijk is ver
minderd.
De algemeene raad van het vakvereeni-
gings congres begint thans een actie om de
arbeiders er toe te bewegen tot de vak-
vereenigingen terug te keeren, terwijl ook
wordt gesproken van de oprichting van
een enkele groote vakvereeniging.
Amerika.
Het Drankverbod.
Een nieuw voorstel
aangekondi g*d.
Het lid van het Representantenhuis
Grahan heeft bekend gemaakt, dat hij bij
het volgend Congres een wetsontwerp zal
indienen om aan Amerikaansch© schepen
te verbieden sterken drank aan hun pas
sagiers te schenken zoowel binnen als bui
ten do territoriale wateren.
N e w-Y ork in verzet tegen
de drankwet.
De Wetgevende Macht te Albany heeft
de drankverbodswet van den staat inge
trokken. Zij neemt zoodoende de handha
ving van de wet uit de handen van poli
tie- en andere wettelijke autoriteiten, van
den staat en de gein een ten en dwingt de
rijksautoriteiten, de taak van het „droog
houden" over te nemen.
Een protest van Pöincaró
Volgens de „Matin" heeft Poincaré een
krachtig protest tot Washington gericht
naar aanleiding van het verbod aan bui-
tenlandsche schepen om bedwelmende
dranken binnen de Amerikaansche terri
toriale wateren te brengen. Dit verbod
wordt door de Fransche regeering volko
men in strijd geacht met het internatio
nale recht.
BIMHEISLftMB
De Gezondheidscommissie.
Het bedreigde bestaan.
Te 's-Gravenhage is Zaterdag een groote
vergadering gehouden van gezondheids
commissies, om 'het opheffingsgevaar te be
spreken, dat boven deze commissies hangt.
Verschillende afgevaardigden .voerden
het woord.
De heer de Graaf, Alphen aan den
R ij n, sprak met groote voldoening over
den arbeid der commissie daar, en over
zijn resultaten bij het gemeentebestuur.
Met Bouw- en Woningtoezicht is het in
Alphen na do uitschakeling der commissie
droevig gesteld en de nieuwbouw van thans
zal over 30 jaar onbewoonbaar moeten
worden verklaard. Wij, soldaten zonder
soldij, aldus de spreker, hebben na onzen
twintigjarigen dienst recht op dank en
waardeering! Vrij reizen en hoog salaris
verlangen wij niet
Prof. v. d. Kloes, Zoeter meer, klaag
de zeer over de weinige medewerking van
de gemeentebesturen in Hillegersberg,
Sckiebrock enz., waardoor zeer vele dwaze
fouten worden gemaakt en veel schade
wordt berokkend aan de volksgezondheid.
Bestendiging der commissies in depen
vorm weuschte spreker niet. Zij moeten
meer steun van hooger hand en meer macht
krijgen.
Ton slotte werd de volgende motie aan
genomen:
De afgevaardigde Gezondheidscommis-"
sies van Nederland, te 's-Gravenhage in
vergadering bijeen, zijn van oordeel, dat
de Gezondheidscommissies niet hehoo^n
te worden opgeheven en besluit den voor
zitter der Commissie te 's-Gravenhage op
te dragen, dit oordeel ter kennis te bren
gen van Zijne Excellentie den Minister van
Arbeid en Nijverheid.
Amersfoort trekt zijn motie in en de
motie van den voorzitter wordt daarop
met algemeene stemmen en onder gejuich
aangenomèn.
De voorzitter stelt voor, dat men
voortaan elk jaar zoo'n vergadering zal
houden. (Algemeene instemming).
Het verhoudingscijfer voor de plaat
selijke inkomstenbelasting te 's-Gravenha
ge wordt van 1.5 gebracht op 1.3.
SFSBiST
VOETBAL.
Ssriewedstrijden Vivanti.
Men schrijft ons uit Alphen a. d. Rijn:
Bij de gehouden serie-wedstrijden van
wege de Voetbal vereeniging „Vivanti",
kwam gisteren bij de finale in het veld
Alphen IIVivanti I.
Na 15 min. verlenging werd 'Alphen
met 4'2 overwinnaar en behaalde daar
mede de zilveren lauwertak.
Alphen I ontving vriendschappelijk be
zoek van een Arnsterdamsche V.V.A.-com-
binatie; ook deze wedstrijd wisten onze
pïaatsgonooten met 52 in hun voordeel
te doen eindigen. -
KORFBAL.
NoordZuid 5—bi
Er was veel belangstelling gisteren voor
den wedstrijd NoordZuid, hetgeen niet
te verwonderen is,- eensdeels omdat er dit
jaar niet veel korfbal in Leiden te zien is
gegeven, anderdeels omdat deze wedstrijd
als de wedstrijd van het seizoen wordt
aangemerkt.
De twaalfde strijd tusschen beide oudé
concurrenten eindigde in een gelijk spel,
zoodat de stand thans is
gesp. gew. gel. verl. v.i. pnt. gem.
Noord 12 7 3 3 39—32 17 l.SlJ
Zuid 13 3 3 7 32—39 9 Ó.75
«JS»
De wedstrijd.
Zuid is met een invalster voor mej.
Plaisir. Mej. Schijfsma viel hiervoor in en
completeerde daardoor het Leidsche vak.
Voor rust was Zuid sterk in de meerder
heid, na do rust, toen Noord meer aan
elkaar gewend was, was zij in-de meerder
heid en wist ze een 41 achterstand ge
heel op te halen door enthousiast -en zwoe
gend spel.
Het begin was geheel Voor Zuid. Binnen
drio minuten krijgt Zuid een strafworp te
nemen, welke Sieverts door ruw spel ver
oorzaakte. Bommel zet deze worp kalm in
een worp om. Geen drie minuten later een
goeden aanval van het Leidsche vak,
waaruit Bemmel zuiver inschiet. Door
slecht uitwerken onderschept Noord den
bal en weet door Sicfmund kalm 12 te
HET VOORHMSH5TE KBEUWSc
Lustrum van ds R.-K. Studsnver. „Sfc
Augustinus" te Leiden.
Prof. Pater Weischen O.P. opent aaé
de Arnsterdamsche Universiteit zijn co Mei
ges in de wijsbegeerte.
-
F^ededesiingen van het Centraal Bureau
der K. S. A.
Een vergadering van Gezondheids-com
missies. r
De Fransch—Belgische antwoord-nota
op het Duitsche aanbod.
Dreigende staking op de Belgische spooF
wegen.
De kwestie van het Amerikaansche
drankverbod.
scoren. Het -Zuidaanvalsvak presteert wei
nig. Eenigszins gelukkig doelt mej. Vijfwin
kel 13. De Meij en Termondt zetten er
nog eens met gang achtor.Termondt zorgfc
met een fijn schot voor eén 14 stand,
waarmee rust intreedt.
Direct na de rust doelt Sieverts (24}
De Zuid-verdediging is te zwak voor de
vlugge aanval der gebrs. Madsen. Spoedig
is het 34. Dan i3 Zuid een tijd lang aan
het woprd. De Leidsche aanval heeft ech
ter verbazend veel pech ondanks haar
schitterend spel. Een plotselinge doorbraak
van Noord bezorgt haar den gelijkmaker.
Dit moedigt Noord zoo aan dat ze de over
hand blijft houden. Toch weet Zuid nog
het eerst te doelen door Ocsting, maar
direct daarop maakt Kries weer gelijk, ala
de Zuid-verd. de kluts kwijt is. Onder
groote spanning kemt dan het einde met
een 55 gelijk spel. Noord behield dus den
beker, die door den heer Wilson werd uit
gereikt. - -
LAWN-TENNIS.
Op een luer hanen van 't Posthof heeft
gisteren de competitie-wedstrijd plaats ge
had tusschen de Leidsche L. T. C. II en'
Ready (G.) De uitslag was 61.
WIELRIJDEN.
Gisteren heeft de Arnsterdamsche Sport
club Ulysses een afstandsrit gehouden van'
Amsterdam over Leiden en Utrecht naar
Amsterdam. Ongeveer half elf kwamen de
deelnemers en deelneemsters ten getal©
van ongeveer 300 alhier aan. In Zomerlust
werd gepauseerd om den inwendigen
mensch te versterken. Onder de deel
nemers was ook een jongetje van 9 jaar,
dat, hoewel hij met wind tegen van Amster
dam naar Leiden was gereden, geen enkel
spoor van vermoeidheid toonde.
Omstreeks elf uur vertrokken de deel
nemers weer van Zomerlust ter voortzet
ting van den tocht naar Utrecht.
Leidsche Ren- en Toerist-Vereeniging
Swiff.
Gistermorgen liet „Swift" een 60 K.M.
wedstrijd verrijden rondom de Haarlem
mermeer, waarvoor de deelnemers om 9
uur vanaf 't Station vertrokken naar de
sfcratplaats, .wejke was nabij de Lecgli-
water. i;-' j
Om 10 u. 15 werd heb startsein gegeven
aan K. Borsboom, J. v. d. Wilk, R. v.
We er en, „Math", P. Hoogkamer, H. Voge
lezang, A. Hens, K. v. d. Meer, W. Boeze-
lijn en I. Vink, welke allen veel last had
den van wind en regen. Ondanks dat heb
ben de jongens toch prachtig werk ge
leverd hoewel jammer genoeg R. v. Wee-
ren, P. Hoogkamer en „Math" wegens pech'
den strijd hebben moeten staken. J. v. d.
Wilk kwam bij Schiphol te vallen
waardoor voor hem de wedstrijd was ge
ëindigd. De uitslag werd K. v. d. Meer in'
2 u. 3 m. 25 sec. winnaar van den Isten pr.
geschonken door W. Boezelijnj 2e pr. A'.
Hens met gering verschil; 3e pr. I. Vinkf
de 4e die aankwam was K. Borsboom, 5©
■W. 'Boezélijn, 6e H. Vogelezang.
SASSENHEIM.
De Emmabloem. De netto-opbrengst
van de alhier ten verkoop aangeboden
Emmabloem heeft bedragen fl02.84i; een
woord van lof aan de jonge dames, die
ondanks het slechte weder dit bedrag hij
een brachten en aan mevr. v. Heemstra
ypor^dc^ organiseering van dezen dag.
WOUBRUGGE.
ue Jubileumfeesten. Vrijdagavond
had de burgemeester de heer Boumann een
tweede algemeene vergadering van dn
feestcommissie ten Raadhuize opgeroepen
Na een woord van welkom werd door
Z.Ed. de opmerking gemaakt, dat nog niet
alle comité's een voorzitter hadden ge-«
kozen, die dan in de hoofdcommissie zit
ting zou nemen. Staando de vergadering
werden deze voorzitters aangewezen.
Voordat de verdere werkzaamheden een
