META Jaargang. ZATERDAG Ï4 APRIL 3923 No. 4021 Ecicbelie Sou^ont ,g'ÖWNE^ENT"S'PRIJSbecJraag.t-bij vooruitbetaling Leiden 19 cent per week 8 2.50 per kwartaal. )nze Agenten 20 cent per week fi 2.60 per kwartaal- ianco per post 8 2.95 per kwartaaL et Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver- Maar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor tbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd lodagsblad 9 ct. Dit biad verschat eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen II. Bureaux: RAPENBURG No. TELEFOON INTERC. 935 10 - LEIDEN POSTBUS No. H. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gowone advertentiën 30 cent per regel. Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het s dubbele van het tarief berekend. r Kleine adverlettifën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop 4 0.50. it nummer bestaat uit vijf aden, waaronder het GeïB- streerd Zondagblad. C" Christelijk-Historischen. jfederom hebben bij deze verkiezing de risteli jk-His torischen een f linken rong vooruit gemaakt, faaraan deze partij haar succes heeft janken? ma net anti-papisme- Neen, ons iens, althans niet op de éérste plaats, •r, er zullen ook wel „Protestanten" met een Christelijk tintje, die, de po fte beginselen der Chr.-Historische niet eens kennend, tot die partij nopen, omdat zij daar cenigo beschut- meenen te vinden tegen„Rome's lit"! Maar de echte antipapisten er de „Protestanten" hebben hun lij in de Herv. (Geref.) Staatspartij en in de Staatkundig Geref. Partij ral de eerste is anti-Roomsch. sterke aanwas van de Chris telijk- [orisclien willen wij op do eerste zoeken in het feit, dat vele libe l-gezinden in de liberale of liberali- ende partijen, als de Vrijheidsbond c. houvast meer vinden worden sslooten door de verwaterde vaagheid «werkelijke strevingen in de program- dier partijen. En dan wippen zo over de Ckr.-Historische Unie'- Christelijk-Historischen hebben ho en momenteel wel geluk, nu mannen een De Geer en De Visser als minister <c achting afdwingen en de eerste islander is van protectie, terwijl de sle wat betreft steun aan kunst-uitin- ook wel wat liberale sympathiën heeft roven. et is dan ten slotte niet Ie verwonde- dat vele zoogenaamde politiek-libera- waarvan „Het Vaderland" zegt, dat eregeld bij een orthodoxen predikant erite-gzran", gestemd hebben voor de hun religieus sentiment raakt, erklaart, dunkt ons, allereerst den en vooruitgang der Christ.-Hist, voor wie deze Statenverkiezingen ware triomf is geworden. zij geconstateerd, dat in to- de stembus-uitslag is: een groote scho overwinning; dat de duidelijke raak van het kiezerscorps is: Wij en rechts; wij willen, dat ons vader- wordt geregeerd in Christelijken I I: gySÏElSL&ÉiÖ bezetting van liet Rutirgebied DE HERSTELPLANNEN. Engelsch reparatie plan. t de Berlijnsche correspondent van Parijsche „Journal" liet sensatio- hericht betreffende de Duitsche her- jannen inmiddels officieel is tegen een, beproeven andere bladen En- -i er voor te spannen. Rest nu nog, Franschen zelf met voorstéllen ko- franscm-belgische i ministerconferentie. It! islormiddag heeft. Poincaré de Bclgi- - ministers Theunis en Jaspar ontvan- Ier besproking van den toestand. afloop dezer conferentie werd het, Jaóc officieelc communiqué uitgege- jp^sche §n Belgische regeeringen, ■1 6 beide beslotten zijn do gemeen telijke actie in het Ruhrgebied voort dien totdat Duitschland besluit recht se A j^e voorstellen te doen inzake de Al -1D? der schadevergoedingen, hebben II geheele reeks nieuwe maatregelen "mgen om den uitgeoefenden druk te tosten en dezen voort te zetten zoo- j. i [«Jnoodig is. Zij namen voorts een j| m besluit ten om het weghalen der co- Jj solen te bespoedigen, om de inning '°mnbelasting te verzekeren en om foflctioneeron van het beheer der f*egen le verbeteren. bijeenkomen om o.a. do kwes- Jjl ^effende de comptabiliteit der in- jl a''ICerde diensten, het aanwenden van Pweugst der panden, de boeten en het °le?gen op gelden, do leveringen in onz, to bcstudeeren. Sebeurtenlssen te Essen. a 1 i'a a n s c h p r o t e st. |Jjns bericht uit Berlijn hebben Ita- do p akvereenigingen een protest hansche regeering gezonden, in niet de gebeurtenissen in Essen, schon, dat aan het conflict een fa.-?»*1» gemaakt door de beslis- aei* Volkenbond in te roepen, [Urfl Weigert een hoste van 75 millioen te betalen. L.f^e duitsche avondbladen hoeft eraad van Duisburg met algem. geweigerd den e>scb. van de be zettingsoverheid lot betaling eener boete van 75 millioen wegens beweerde bescha diging van telefoonlijnen, in te willigen. Duitschland. De mijnwerkersstaking in het Saarbekken. Het „oude" mijnwerkersverbond heeft een bekendmaking uitgevaardigd, waarin het vaststelt, dat de staking een uitslui tend politiek karakter draagt, Tm besluit tot onverwijlde hervatting van het werk. Wij hebben thans, zegt het stuk, de over tuiging, dat de 72,000 mijnwerkers in het •Saarbekken voor liet kabinet-Guno de kastanjes uit 't vuur halen en het werk tuig zijn van diens politiek. Engeland. He! conflict in de bouv/vakken voorkomen, Er is overeenstemming bereikt in het geschil in de bouwvakken. De loonkwestie zal aan arbitrage worden onderworpen. Onder de arbeiders zal een stemming wor den gehouden over den werktijd. Het werk zal voorloopig worden voortgezet onder de bestaande voorwaarden. De eerste lersche bcgrooting. Reuter uit Londen; President Gosgrave heeft gisteren bij de Dail Eireann de eerste begrooting inge diend. Hij kondigde aan, dat er geen ver mindering van de belastingen zou plaats hebben, maar ook, dat er geen nieuwe be lastingen zouden wordeningevoerd, Do in voerrechten zouden blijven bestaan, maac de kwestie der voorkeurrechten zou wor den overwogen in den loop van het jaar. De inkomsten in het afgeloopen jaar be dragen 28 millioen, terwijl de uitgaven 30 millioen beloopen. Het verschil is door leeningen gedekt. Spanje. Bloedig incident. Gisterenavond heeft te Barcelona oen groep mensclien met revolverschoten den zetel van het vrije syndicaat aangevallen. De Syndicalisten beantwoordden het vuur. Een arbeider en twee voorbijgangers, waar onder een vrouw, zijn gewond. China. Muiterij op de vloot. De uit Foe-Kien afkomstige bemannin gen van een Chineeschen kruiser en drie kanonneerbooten in Sjanghai zijn aan liet muiten geslagen en hebben admiraal Lin- Tsjien-Tsjang tot opperbevelhebber be noemd, als protest, tegen de benoeming van generaal Soen-Tsjoen-Fang lot mili tair gouverneur van Foe-Kien door de regeering, De bemanningen dreigden naar Foe-Kien op te varen, tienzij Soen-Tsjoen- Fang naar Peking zou terugkeeren. Admiraal Toe-Sih-Wei, de opperbevel hebber van de vloot, is afgetreden als ge volg van de houding der vloott. Van het Vaticaan. Zaligverklaring van Pius X. Bclga seint uit Rome: 28 kardinalen hebben liet verzoek ondertoekend om lo beginnen met het proces ter zaligverkla ring van Pius X, hetgeen de eerste forma liteit is om het proces als begonnen te kunnen beschouwen. Buiten!. Berichten Ernstige scheepsramp in de Golf van Honduras. Twintig personen verdronken. Reuter meldt uit Mexico. De bisschop van Belize, twee kloosterzusters en zeven tien andere personen zijn verdronken bij het omslaan van een motorboot door hel plotseling opsteken van een storm nabij Belize aan de Oostkust van Yueatan. Vijf tig andere opvarenden werden gered. De brand van Hemnesberget. Thans is gebleken, dat de zware brand, die weinig dagen geleden het Noorsche dorp Hemnesberget heeft geteisterd, ver oorzaakt is doordien een kind met lucifers speelde. Gelijk men weet, is een honderdtal huizen in de asch gelegd. Heb vuur begon in een pakhuis nabij de fjord, en de lichte bries uit het Noorden was voldoende, om den brand te doen overslaan naar een nieu wer gedeelte van het dorp. Mcnschenlevens zijn niet te betreuren. Treinongeluk te Londen. Een vijftigtal personen zijn gisterenmor gen licht gewond, doordat een trein op het Liverpool Street-station te Londen tegen een stootblok opliep. Een oude diefstal. In 1921 werd in de kerk le Bocholtz een heiligschennende diefstal gepleegd. Een prachtige kostbare ciborie werd o.m. gestolen. Do Duitsche politie heeft te Keu len de ciborie en andere kostbaarheden opgespoord. - Nieuwe, vaste, droge Brandstof. Het ideaal voor huis, reis, sport en toilet. Inlichtingen en demonstratie bij 1 H. SlillS, Preeslraal 28. Verkiezing Prov. Staten. UTRECHT. De officieuze uitslag van de Statenver kiezing in de provincie Utrecht luidt als volgt Totaal zijn uitgebracht op den Vrij heidsbond 13.328 stemmen; Middenstands unie 3075; Comm. Partij 1418, Vrijz. Dem Bond 4548, R.-K. Volkspartij 2506, Ghr.- Hist. 17.818, Anti-Rev. 24.619, Staalk. Geref. Partij 3191, Dem. Partij 343, Oud- Lib. Partij 377, R.-K. Staatspartij 33.884, Plat tela ndersbond 746 en S.D.A.P 24.273. Gekozen zijn: Vrijheidsbond '4 leden Middenstandsunie 1 Vrijz. Dem. 2 Ghr.-Hist. Unio 6 - Anti Rev. /8 Staatk. Geref. 1 R.-K. Staatspartij 11 S.D.A.P. 8 De tegenwoordige Stalen van Utrecht, beslaande uit 41 leden, telden: 12 R.-K. Staatspartij; 8 Anti-Rev. Partij; 5 Ghr.- Hist. Unie; 8 S.D.A.P.; 6 Vrijheidsbond; 2 Vrijz. Dem. Bond. In de provincie Utrecht werden bij de Kamerverkiezingen in 1922 uitgebracht 153.065 geldige stemmen, waarvan op; R.- K. Staatspartij 41.699: A.-R.partij 30.692 C.-H. Unie 22.230; Ghr. S~?. Partij 921; Ghr. Dem. Partij 537; Staatk. Geref. Par tij 1940; S.D.A.P. 28703 Vrijheidsbond 12269; Vrijz. Dém. Bond 5196; Liberale Partij 899; Comm. Partij 887; Soc. Par tij 113; Alle Plattelandersgroepen tezamen 811. De overige stemmen waren over ver schillende kleino groepen verdeeld. NOORD-BRABANT. Gekozen zijn: R.-K. Staatspartij 51 leden R.-K. Volkspartij 2 n.l. de lieeren mr. P. M. Arts en G. Verpalen. Anti-Rev. 2 Ghr.-Hist. 3 S. D. A. P. 3 Vrijz. Dem. 1 M Vrjiheidsbond - - 2 Er hadden in de Staten van Noord- Brabant zitting: 51 R.-K., 3 Anti-Rev., 2 Ghr.-Hist., 4 S. D. A. P., 2 Vrijz. Democr., 2 -Vrijheidsbond. EERSTE KAMER. Vermoedelijke samenstel ling. Op grondslag van het aanhan-igq Re- geeringsontwerp is de vermoedelijke sa menstelling van de Eerste Kamer aldus; 16 Katholieken, 8 Anti-Revolutionairen, 7 Christelijk-Historischen, 9 S. D. A. P., i 1 7 Vrijheidshond. j 2 Vrijz. Democr., 1 Plattelander, links. Rechts Links 31 19 STATEN KIESKRING GOUDA. Van de voor onze lozers belangrijke plaatsen in den Statenkicskring Gouda hebben wij gemeld de totaal-cijfers op do verschillende lijsten. Hier volgo als nog een opgave van de in iedere gemeente uitgebrachte stemmen, wat den betrokkenen ook wel interesseeren zal. Gouda: uitgebracht 11456 st., van on- waarde 680 st., geldige st. 10776. Barwoutswaarder: uitgebracht 340 st., van onwaarde 3 st., geldige st. 337 Nieuwkoop: uitgebracht 1309 st., van onwaarde 23, geldige st. 1281. Lei mui den: uitgebracht 685 st., van onwaarde 16 st., geldige st. 669. Bod e-g rave n; uitgebracht 2273 st., van onwaarde 48 st., geldige st. 2225. Waarden: uitgebracht 351 st., van onwaarde 4 st., geldige st. 347. Zwammerdam: uitgebracht 816 st., van onwaarde 11 st., geldige st. 805. Wou brugge: uitgebracht 927 st., van onwaarde 17 st., geldige st. 9l0. B 1 e i s w ij k: uitgebracht 730 st., van onwaarde 16 st., geldige st. 714. Nootdorp: uitgebracht 431 st., van onwaardo 18 st., geldige st. 413. Rietveld: uitgebracht 281 st., van onwaai^e 2 st., geldige st. 279. Rijnzaterwoude: uitgebracht 224 st., van onwaardo 4 st., geldige st. 220. Hazerswoude: uitgebracht 1655 st., van onwaarde 43 st., geldige st. 16J2. Veur: uitgebracht 983 st., van onwaar de 19 st., geldige st. 964. N Stomp wijk: uitgebracht 1679 st., van onwaarde 29 st., geldige st. 1650. Boskoop: uitgebracht 2574 st., van onwaarde 111 st., geldige st. 2463. Alkemade: uitgebracht 2056 st., van onwaarde 19 st., geldige st. 2037. Zegwaart: uitgebracht 783 st., van onwaarde 23 st., geldige st. 760. Woerden: uitgebracht 2815 st. Ter-Aar: uitgebracht 1268 st., van. onwaarde 15 st., geldige st. 1253. Nieuw veen: uitgebracht 659 st.,van onwaardo 15 st., geldig st. 618. A1 p li e n: uitgebracht 6027 st., van on waarde 156 st., geldige st. 5871. Zevenhoven: uitgebracht 470 st., van onwaardo 15 st., geldige st. 455. Zoetermeer: uitgebracht 597 st., van onwaarde 7 st., geldige st. 590. B3a§HEÜLfi6ij3 iT.yrq^messiars. Bij Kon. besluit van 12 dezer is be noemd tot burgemeester der gemeente Heems kerk, J. J. M. Wiegman; tot burgemeester der gemeente Simpeld, J. W. H. Houbiers, burgemeester der gcm. Bocholtz; tot burgemeester der gemeente Margaten J. J. E. II. Ronckers; tot burgemeester der gemeente .Sustoren M. F. G. M. van Grunsven. Bij Kon. besluit van 12 dezer is be noemd tot burgemeester der gemeenten Hagestein en E verdingen, F. Kraay. He! Bevolkings-vraagstuk. (Vervolg.) Na de rede van prof. Aengenenl ont spon zich een korte gedachtemvisseling. Donderdagavond werd het congres voort gezet en trad prof. Veraart als spreker op, over „Het bevolkingsvraagstuk als actueel sociaal-economisch probleem voor Neder land. Aan de discussie op deze rede namen velen deel. Om tien uur werd Vrijdagmorgen «lo derde vergadering van hot R.-K. Neder- landschVlaamsch congres over het be volkingsvraagstuk geopend. Ter vergadering was aanwezig Z.Exc. mr. A. E. J. baron Van Voorst tot Voorst, Commissaris der Koningin in Noord-Bra bant. Dr. H. W. Ausems hield do rede over „Het herhaalde moederschap". Hierop werd door dr. Vorslraete uit Gent de inleiding van prof. F. Dalos, voorgedra gen over „Bescherming en verzorging vau moeder en kind'.' Ook op deze heide redevoeringen volgde een gedachtenwisseling. Daarna kwam aan het woord mr. A. E. J. baron van Voorst tot Voorst, Gommis- saris der Koningin in Noord-Brabant. Z.Exc. wees erop, dat in October van liet vorig jaar in de „Vereeniging voor do Staathuishoudkunde en de Statistiek" de vraag besproken werd, welken invloed de economische toestand heeft op het bevol kingscijfer. Deze besprekingen waren iu- teressant, echter bleek, dat enkele zaken moesten worden terechtgezet, in welk op zicht prof. Veraart en dr. Kortenhorst van hun standpunt zich zeer verdienstelijk hebben gemaakt. Als spr. zich niet ver gist, dan was deze vergadering de oorzaal: om dit congres, waarop de K. S! A. uit nemende deskundigen niet alleen uit ons land, doch ook uit Vlaanderenland ver zocht, om ons voor te lichten over deze vraagstukken. Zeer tot zijn leedwezen kon spr. wegens gebrek aan tijd de uitnoodi- ging, om het congres bij te wonen niet aannemen, doch om zijn belangstelling lo toonén had hij hedenmorgen aanwezig willen zijn. En hij kon de inleiders ver klaren, daar geen spijt van te hebben. De rede van Z.Exc. werd luide toege juicht, waarna de voorzitter namens de vergadering Z.Exc. nogmaals dank bracht voor zijn tegenwoordigheid, en er op wees, hoe in katholiek Nederland altoos één naam naar voren komt, en dat is die van Van Voorst toe Voorst, vooral ook om de groole gezinnen, die in deze familie voor komen. Voorts dankte de voorzitter do in leiders voor liun interessante en leerrijke voordrachten, waqrvan ook voor den leek geen enkel woord zonder nut voorbij zal zijn gegaan. De voorzitter beschouwde het voorts van veel belang, dat op dit congres ook zooveel geestelijken aanwezig waren, aangezien zij vooral ook op 't platteland zeer veel op dit gebied ten goede kunnen doen. Hierna sloot do voorzitter de ochtend vergadering. In de slotvergadering gistermiddag om 3 uur trad als inleider op prof. J. Salsmans S.J. over: „Het bevolkingsvraag stuk van ethische zijde beschouwd". Na de discussie op deze rede, kwam, alvorens het slotwoord werd gesproken, dr. Sassen (Rolduc) de wensckelijkheid bepleiten, dat de K.S.A. zich met het be volkingsvraagstuk zal blijven interessee ren en ook eens de biologische zijde ervan zal laten belichten; en deed dr. Meule- man in een krachtig pleidooi een beroep HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Verdere uitslagen van de verkiezingen voor de Prov. Staten. In de provincie Utrecht verliest de R.-K. Staatspartij één zetel; in Noord-Brabant blijft de R.-K. Staatspartij even sterk en behaalt de R.- K. Volkspartij twee zetels. Woensdag komt het wetsontwerp inzake Zomertijd in de Eerste Kamer. De conflicten in de meubelindustrie en bouwvakken loopen ten einde. Fransch Belgische ministerconferentie ter bespreking van den toestand en de middelen om Duitschland te nopen voor stellen te doen. Engeland ontkent evenals Duitschland herstelplannen te hebben. Muiterij op de Chineesche Vloot. Het conflict in de Engelsche bouwvak-' ken voorkomen. Ernstige luchtramp in Spanje. Scheepsramp in de golf van Honduras. op Katholiek Nederland, welks dure plicht hel is de K.S.A. moreel en financieel te steunen en dat niet mag gedoogen, dat deze organisatie aan verval van krachten zou ten gronde gaan. Dan volgde de sluiting van het Congres door praeses van Aken. Minister Aalberse woonde de slotzitting bij. De Zomertijd. Het Kamerlid Bra at is tegen ieder compromis Verschenen is -de Memorie van-Ante woord aan de Eerste Kamer in zake het ontwerp van wet van den heer Braat tot intrekking van de wet van 23 Maart 1918 tot tijdelijke afwijking van de wet van 23 duh 4008 tot invoering van een wettelij- ken tijd. Het verbaasde den voorsteller in hoogo mate, dat zoo'n onuoozel wetsvoorstel als het onderhavige, zoo van alle zijden beke ken en het voor en legen tot in de fijn ste finesses uitgeplozen wordt, temeer i.aar destijds bij de invoering dezer wet met naar de meening van den land- en tuinbouw is gevraagd. Dit wetsvoorstel nu beoogt niets dan den land- en tuinbouw niet langer onnoo- dig to hinderen in de rustige uitoefening hunner bedrijven. Dat dit zou gaanten kos to van hen, die blijkbaar meer willen doen aan genot en pleizicr, kan en mag bij de genen, die hierover to beslissen hebben, bij een onpartijdige en rustige beoordec- luig nauwelijks een punt van overweging uitmaken. Het komt den heer Braat verder vooi dat de in de door de» regeering ingewon nen en kenbaar gemaakte adviezen opge< nomen lichtbesparing overdreven en on< juist is. I' acultatiefstelling is aldus vervolgt de heer Braat m.i. juist gezien en toe gelicht zijnde practisch onuitvoerbaar door de groote verwarring, die dit zou stichten. Wat andere landen doen ten op zichte van den zomertijd kan ons betrek kelijk niet interessceren, daar elk land in dezen op zichzelf staat. Dat de zomertijd voordoelen voor de stadsbewoners zou medebrengen is den voorsteller niet bekend, wel, dat hij schade en ongerief voor het overgroote meeren- deel der plattelandsbevolking meebrengt en dat ook vele stadsbewoners niet van den zomertijd gediend zijn, blijkt wel uit het feit, dat door het comité van actie voor het behoud van den zomertijd volgens do laatste berichten der bladen nog geen 400.000 handteekeningen verzameld zijn kunnen worden, terwijl in alle streken en oorden des lands die lijsten ter teeke- ning hc-bben gelegen. Wanneer nu wordt aangenomen, dat alle handteekeningen echt zijn en de optelling juist is, dan is het verhoudingscijfer op een bevolking van ruim 7.000.000 zielen nog slechts van 2 tot 35, wat te weinig geacht moet worden om voor hen alleen den zomertijd te be houden en er op wijst, dat do bevolking in de breede lagen den zomertijd nie( wenscht. Dit handteekeningen-aantal is gezien de reclame, die daarvoor gemaakt Is, belachelijk klein, vooral als men re< kent, dat in 1921 'Amsterdam alleen een bevolking had van 684.834 inwoners, wal thans ruim 700.000 zal zijn, zoodat slechts 4/7 gedeelte van het totaal aantal inwo ners van die stad voor den zomertijd zou den zijn; dan is er verder de bevolking van het geheele land nog die men ajs te genstanders zou kunnen beschouwen. Zoo' men van de 7 millioen 3 millioen uitscha kelt, als zijnde jeugdige personen, dan staat het verhoudingscijfer nog van één tot tien.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1