ZATERDAG 1 APRIL !S23
Nc. 410?
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
WOENSDAG a.s.
LSI
e Jaargang.
e CeidóoHc (Bou/tarii
gONN,Ef^^^"rsPRI^st,GC,i'asgt bij vooruitbetaling
Leiden 19 cent per week 1 2.50 per kwartaal*
nze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal*
nco per Posfc 2.95 per kwartaal.
Geïllustreerd Zondagsblad is voor do Abonné'a ver-
laar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor-
italing. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
Iagablad 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen II.
TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II.
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gev/one adverfientiën 30 conl per rage!.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
u dubbele van het tarief berekend.
Kleine^ adverSenSiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver
huur, koop en verkoop 8 0.5 O.
nummcp bestaat aast wijf
den, waarosïïSec» bet Geïfl-
ireerd ZondagbSad.
s beginsel zegevieren!
j: het beginsel!
gewurm terzijde- gesteld!
Katholiek stemt, omdat bij Katho-
P de katholieke lijst en bij
no. 1 van die lijst,
jte gemakkelijker zal bij a.s. Woens-
stemplicht wettelijk en
t: stemplicht vervullen, ah
van overtuigd is, dat de Statenver-
belangrijk zijn.
Ie eerste plaats omdat de Provinciale
de leden der Eerste Kamer verkic-
n een rechtsche Eerste Kamer is een
eerlijken steun voor een reclitscho
Kamer.
temming voor de Provinciale Staten
een stemming voor do Eerste Ka-
lve om deze belangrijke reden zijn
dezingen voor de Provinciale Staten
voor verschillendo Provinciale
[tatenleden kiezen uit hun midden
'ge van Gedeputeerde Staten, welk
belast is met de dagelijkseho lei
zaken in de Provincie, en hebben
ir grooten invloed op de gemeente-
n.
do verschillende provinciale belan-
lor do hoegrootheid der Provinciale
;cn, voor tal van andere zaken, is
ig der stemming van a.s. "YVocns-
belang.
IÏEML&ÜD
■SI
SUl M
3 L
Ü2CI
tssen)
[zetting van liet Rulirgsbicrl
ERICHTEN OVER NIEUWE
HERSTELPLANNEN VAN
DUITSCHLAND.
[ere te voorstellen te
verwachten,
oidscl Respondent van de „Baseier N'a-
~ISC Zeilimg" le Freiburg zegt uit be-
are Bcrlijnsche bron te hebben ver
dat de Duitsche regcering binnen
in groote actie zal ondernemen en
ncrele voorstellen inzake de hcr-
slie voor den dag zal komen,
actie is niet gedacht als een aaiv-
van onderhandelingen aan Frank
ij beoogt veeleer, onder principieel©
wing van de volkomen onafhanke-
ösilie van Buitschland, de bereid-
Eten eid uit te drukken om op verstan-
grondslag economische medewer-
an bet herstelprobleem te verleenen
Mtizi hiitsche regeering wil de wereld
elzinnig zeggen, lioo zij zich de op
van het herstelprobleem voorstelt
pover de „Baselor National Zei-
i Vóór Paschen drukte de „Daily
s" oen bericht af van haar Berlijn
- correspondent, waarin eveneens
aolon tsohc voorstellen werden aangekon-
ïhyll" welk beric t blijkbaar weinig do
cht heeft getrokken en in andere
■noeDii geen bevestiging vond. Niettemin
-IAR' D--n 'oen reec^s *n politieke kringen
]ijn dat dö Duitsche regeering be-
riv 3s een uiteenzetting van haar stand
ol'tea de herstelkwestie uit to
en dat zij binnennkort bepaalde
zou ondernemen.
a do „Baseier National Zcitung"
strookt in hoofdzaak volkomen met
in, doch geeft deze slechts onvol
ler. Om redenen van binncn-
i-politieken aard, omtrent welke
'dus de Berlijnsche redacteur van
«bil." nog niet gerechtigd zijn na-
j] zonderheden mede to deelen, is cr
toe evenwel geen openhaarheid aan
lil en!
4--:
j» "'betalen schadcver-
C(ling en wat or is
betaald.
JDZÖ "^c''it Parisien" geeft een overzicht
Bn staat der schadevergoedingsbeta-
op 31 December j.l. Vóór den len
"b bad Duitschland krachtens het
'ordrag 22 milliard goudmark to
J oen bedrag dat tot 155 milliard
werd verlaagd, na aftrek van
ten voor de bezetting. Gedurende
'*'ode betaalde Duitschland in baar
nalura of in requisaties aan pa-
drie milliard tien millioen
rdmark; Vóór den len Mei 1921 be
deficit 121 milliard goudmark.
i den ien jQ2l en den 3len
Ip T Z0U Duitsche Rük V°D
Londensche regeling vier mil-
k riühoen goudmark, met inbegrip
'osleu van het bezettingsleger,
iin If hebben. Duitschland be-
2eld één milliard 744 mil-
i 2°udmark, en in natura iets
een milliard goud mark, behalve
pijn I
ongeveer 130 millioen gerequireerde pa-
piermarken.Het totale bedrag der Duitsche
betalingen gedurende deze periode is al
dus twee milliard 280 millioen goudmark
en het deficit bijkans twee milliard goud
mark.
Van de ondorteekening van den vrede
tot dcn-_31en December 1922 betaalde
Duitschland vijf milliard 890 millioen
goudmark, zoodat het nog 145 milliard
goudmark aan de geallieerden schuldig
bleef. Van hot door Duitschland betaalde
bedrag, na aftrek van de kosten der Fran
sche, Belgische en Britsche bezettingsle
gers en het bedrag, dat te Spa voorge
schoten werd, voor aan de geallieerden go
leverde kolen, blijven voor schadevergoe
ding twee milliard 577 millioen 486.000
gcftidmark over.
Frankrijk ontving één milliard 779 mil
lioen 745.000 goudmark, Doch zijn be-
zettingskosten en de voorschotten voor
kolen krachlens de overeenkomst van Spa,
overschreden dit bedrag met 60 millioen
goudmark. Terwijl Frankrijk dus voor
den wederopbouw en de pensioenen tot 31
December 1922 ongeveer 95 milliard pa
pierfrancs heeft voorgeschoten, ontving
het feitelijk geen cent van Duitschland
voor de schadevergoeding.
Vc-nniscn en uitwijzingen.
Gisteren stond te Reclinkhausen in lino
ger beroep burgemeester Schaf er uit Es
sen tc-recht, die den 19en Februari door
den Franschen krijgsraad te Bredcncy
veroordeeld was lot 2 jaar gevangenis en
5 millioen mark boete, omdat hij geen ge
volg had gegeven aan een Fransch vorde
ringsbevel om binnen enkele uren tijds 72
auto's te leveren. Het militair gerechts
hof te Mainz had het vonnis wegens een
vormgebrek vernietigd en de zaak verwe
zen naar den krijgsraad te ReckÜQighau-
sen. Deze heeft de straf verhoogd 'lot 3
jaar on G millioen, Ook tegen dit vonnis
zal Schater in beroep gaan. In een vol
gende revisie-zaak daarentegen, togen dr.
Guyenz, den voorzitter van de midden
stands'vereeniging te Essen, die in ver
band met het boycotbesluit wegens ver
storing van de openbare orde tot 2 jaar en
8 millioen veroordeeld was, heeft de krijgs
raad de straf verminderd tot 6 maanden
en 100.000 mark, met aftrek van voor-ar
rest.
De bezettings-overheid heeft assessor
Staab van den landraad te Dusseldorp
uitgezet. In verband daarmee hebben ook
de bejaarde ouders van Staab, wiens va
der wijngaardenier is,, oen uitzettingsbe
vel ontvangen, hoewel zij buiten alle poli
tiek staan.
Donderdagmiddag hebben de politie en
recherche cm tot dusver onbekende rede
nen den -kleermaker August Merges, de ge
wezen president van den vrijen staat
Brunswijk, in zijn woning aangehouden
en naar het huis van bewaring overge
bracht. Ook mevrouw Minna Fasshauerl,
gewezen minister van onderwijs, en nof
een communistisch echtpaar zijn in lieck
tonis genomen.
Georgië.
Een anti-bolsjewistisch complet ts Tiflis.
In een telegram uit Tiflis wordt gemeld,
dat aldaar Egorof, de opperbevelhebber
van het roode leger in den Kaukasus, als
mede Poegatjef, chef van den generalcn
staf en verscheidene officieren- zijn gear
resteerd onder beschuldiging van samen
zwering tegen de bolsjewistische autori
teiten.
Spanje;
Kamerontbinding.
In den kabinetsraad ten paleize heeft
do koning de regeerings ver klaring goedge
keurd en het besluit geteekend tot ontbin
ding van de Kamer en het houden van
verkiezingen op 29 dezer. Het nieuwe par
lement zal 23 Mei bijeenkomen.
Het Concordaat niet hst Vaticaan.
Volgens bericht uit Rome is men in
Vaticaanscho kringen van oordeel, dat in
dien Spanje artikel 11 van zijn grondwet
wijzigt of afschaft, de grondslag van het
concordaat tusschen Spanje en het Vati
caan zal vervallen. Dit concordaat werd
in 1859 onder koningin Isabella gesloten
en geeft ook den Spaanschen monarchen
veel voorrechten in kerkelijke zaken.
Wordt artikel 11 van de Spaansche grond
wet opgeheven, dan zou het concordaat
daardoor ipso facto eindigen.
Polen
Ongeregeldheden te Warschau.
Te Warschau hebben Donderdag ernsti
ge antisemictische uitspattingen plaats ge
had. De stad was 't toonecl van een ern
stige progrom.
Na afloop van een volksvergadering,
waarin tegen de executie van don Russi-
3chcn prelaat, Mgr. Budkiewicz, werd ge
protesteerd, en waarin een motie werd
aangenomen waarbij de regeering wordt
uitgenoodigd bij den Landdag een wets
ontwerp in te dienen., cm do communisti
sche afgevaardigden van' dit wetgevend
lichaam uit te sluiten, liepen studenten en
rcclits-radicale elementen te hoop.
Gezamenlijk trokken zij door de Jood-
sche wijk en richtten daar groote ver
woestingen aan. Elke Jood, die zich toe
vallig op straat bevond, werd aangevallen
en afgeranseld.
Ten gevolge van dit gewelddadig op
treden tegen een vreedzame bevolking wer
den spoedig de gasthuizen overstroomd
met gewonden, dio zich onder geneeskun
dige behandeling kwamen stellen. Toen
de avond aanbrak, veegden zich bij de
aanvallers eek nog lichtschuwe elementen
en de uilspattingen namen dientengevolge
een nog ernstiger karakter aan. Talrijke
personen drongen do huizen van de bewo
ners der Joodsche wijk binnen en bedreig
den hen; velen werden dcor de indringers
afgeranseld. Ook werden, étalage-ruiten in
geslagen en winkels geplunderd.
Des nachts moesten troepen worden
gerequireerd. In den lcop van den nacht
gelukte het aan infanterie-soldaten en
oen eskadron Uhlunen de orde eenigszins
te herstellen.
Dertig a veer tig gewonden
Volgens een bericht uit Warschau aan
do „B. Z. a. M." zijn bij de anti-semieti-
sche uitspattingen aldaar dertig a veertig
personen gewond.
Men vreest, dat er heden weer anti-se-
mictisclio relletjes zullen plaats hebben.
Zweden.
Ministeripe'e crisis.
Het ministeric-Branting heelt zijn ont
slag ingediend, maar 2ial op verzoek van
den kroonprins-regent voorloopig de regoe
ringszaken blijven afhandelen. De koning,
die te Nice vertoeft, is telegrafisch van
het aftreden op de hoogte gesteld.
Do crisis is ontstaan, doordat de lei
ders van de 3 burgerlijko partijen, de li
beralen, den boerenbond en de conserva
tieven liet ministerie Braiding 'met be
slistheid het vertrouwen opgezegd hebben
Beslissend was de houding van Egman,
leider der liberalen, die zich bovendien
bereid verklaarde mede te werken tot de
vorming van een andere regeering.
Het is waarschijnlijk, dat er een libe
raal-conservatieve regeering Egman-Drig-
gcr gevormd zal worden, waarin ook de
boerenbond vertegenwoordigd zal zijn.
Het zal inmiddels nog wel moeilijkheid op
leveren de tegenstelling tusschen de li
beralen cn de conservatieven te overbrug-
Lcger-inkrimping?
Een divisie minder.
Naar we vernomen wordt aan het De
partement van Oorlog ernstig overwogen
do vrcdes-indeeling van het veldleger van
vier lot drie division terug te brengen.
Aan den chef van den generalen staf
wordt opgedragen, plannen^ tot reorgani
satie te ontwerpen.
De Vlcotwetcommissis.
Het rapport-ge "reed.
Naar het Corr.-Bur. verneemt,heeft dein
November 1922, onder voorzitterschap
van mr. R. J. IL Patijn, ingestelde Vloot-
wetcoimnissie haar werkzaamheden be
ëindigd en zal zij haar rapport op Zater
dag 7 dezer aan de Koningin aanbieden.
He! ontwcrp-Bioscoopwet.
Naar ons gemeld wordt, lieeft het
hoofdbestuur van den Noderl. Bond van
Bioscoopthcaterdirccteuren (Nedorland-
sche Bioscoopbond") de besturen van de bij
dien bond aangesloten afdeelingen tegen
het begin van de volgende week in een
speciale vergadering bijeengeroepen, ter
bespreking „van den ernstigen toestand,
welke door de indiening van het gewij
zigde ontwerp-Bioscoopwct door de regee
ring voor het bioscoopbedrijf is gescha
pen." Overwogen zal worden, welke hou
ding de bond tegenover dit wetsontwerp,
waarin de kern van het oorspronkelijke
regeeringsonlwerp, do centrale keuring, is
losgelaten, zal aannemen.
Dc Raadsverkiezingen te 's-Gravenhage.
Een accoord.
De politieke partijen te 's-Gravenhage
bobben een accoord aangegaan om bij de
a.s. gemeenteraadsverkiezing geen lijst
van candidaten in te zenden en den Raad
in zijn tegenwoordige samenstelling te
handhaven, tot de vereeniging van Den
Haag cn Loosduinen tot stand zal zijn
gekomen, waarna toch nieuwe verkiezin
gen zullen moeten plaats hebben.
De nood der tuinders.
Uitgestelde belasting.
Op de vragen van den heer Duys betref
fende het vorderen van rente bij het ver
leenen van uitstel van betaling van direc
te belastingen aan tuinders heeft do Mi
nister van Financiën o.m. het volgende
geantwoord:
De ontvangers der directe belastingen
zijn bevoegd aan belastingschuldigen, zon
der vordering van interest, uitstel van be
taling van bun aanslagen in de directe be
lastingen (met uitzondering van de oor
logswinstbelasting) to verleenen voor een
tijdvak van drie maanden of korter. Be
treft het uitstel een bedrag van meer dan
f 100 en een langer 'tijdvak dan drie maan
den, dan wordt voor het verleenen de
voorwaarde gesteld, dat de belastingschul
dige zich bij gezegelde verklaring ver
bindt, om ter zake van dat uitstel aan het
Rijk interest te betalen berekend naar
zc3 ten honderd 's jaars.
Aan den Minister is geen reden bekend,
waarom aan deze praktijk een einde zou
worden gemaakt, te minder, waar de di
recteuren der directo belastingen bevoegd
zijn om, indien een belasting een tuinder
of een ander) niet of niet zonder buiten-
gowoon bezwaar in staab is de verschul-
digdo rente te voldoen, kwijtschelding van
de rente te verleenen. Intusschen moge hij
opmerken, dat, zoodra de wet van 19
Maart 1920 tot wijziging van de wetgeving
nopens do invordering van 's Rijks directe
belastingen in werking zal zijn getreden,
do rente krachtens het nieuwe artikel 17
der wet op dc invordering verschuldigd is,
en. het zich bij gezegelde verklaring ver
binden om interest te betalen derhalve
uiet meer noodig zal zijn.
De redenen, die tot deze handelwijze
hebben geleid, zijn deze, dat zonder een
overeenkomst tot nu toe bij uitstel van
betaling geen rente kon worden gevorderd.
Dat rente gevorderd wordt, indien heb
uitstel van eenigszins langen duur is, is
billijk tegenover do andere belastingschul
digen, die op tijd betalen.
Keizerin Hermine niet in Duitschland
toegelaten.
Uit Berlijn meldt H. N., dat de Duit-
scho regcering op grond van par. 23 van
de wot tot bescherming der republiek aan
prinses Hormine v. Reuss, die intusschen
met keizer "Wilhelm is gehuwd en baar
kinderen in Duitschland wilde bezoeken,
bet verlof om de grenzen te overschrijden
heeft geweigerd.
Gedep. Stalen van Zuid-Holland hdV
ben ongegrond verklaard het beroep van
de hceren Harms en De Meester, leden
van do commissie van onderzoek van de
geloofsbrieven van het benoemde Havg-
sche raadslid J. M. van Kollenberg Hubar,
tegen het besluit van den gemeenterad*
waarbij genoems^, heer tot het lidmaat
schap van den raad werd toeg^V- ten.
De heer H. J. M. Dartels heeft, naar
aanleiding van het verloop der"jengste
vergadering van de R.-K. Kiesvereeniging
te Haarlem, bedankt voor een raadscandi-
datuur.
De heer mr. C. de "Wilde heeft aan
bet bestuur van dc afd. Utrecht van den
Vrijheidsbond meegedeeld, dat hij zijn
candidatuur voor den gemeenteraad, met
het htm toegekende rangcijfer op de lijst,
niet wcnsclit te aanvaarden.
De heer K. Prins, le Zaandam, die,
omdat hij zich verongelijkt achtte door de
plaats, welkehem op de candidatenlijst
voor do Prov. Staten is toegewezen, uit de
S. D. A. P. is geto-edtn. heeft thans ont
slag genomen als lid van den gemeente
raad.
Te Arnhem is, evenals eenigen tijd
geleden te Leiden, een comité gevormd,
dat actie zal voeren tegen de- navórde-
ringsasnalagen voor de gemeentebelasting
over dc dienstjaren 3919/20 en 1920/21.
Als juridisch adviseur treprlt ook hier op
mr. F. H. dc Haan, te Leiden.
Eierppijzen.
Op de weekmarkt golden Donderdag to
Bergen op' Zoom de eieren 4 a 5 ets.
Na de Paasclidagen zijn in Twente de
prijzen nog gedaald. Men betaalt thans 4
tot 5 centen. Daar het inkalken tier eieren
begint, verwacht men, dat het laagste punt
is bereikt.
Diefstal.
Te Delft is in den nacht van Dinsdag
op Vrijdag ingebroken ten huize van den
heer J. G. v. d. Volden op de Binnenwater-
sloot. Een geldkistje inhoudende f 1200
aan contanten werd gestolen.
Inbrekers aangehouden.
De recherche te Leeuwarden laat er geen
gras over groeien als het geldt de aanhou
ding van inbrekers. Bij de beroepsinbre-
kers slaat zij in slechten reuk en deze
wagen liet de laatste jaren niet Leeuwar
den als hun operatic-terrein uit te kiezen
Deze zijn er van genezen. Het vorige jaar
nqg tal van inbraken in Friesland tot do
grens van Leeuwarden, totdat de politie
commissaris Wcsscr met zijn speurders
ingreep met liet gevolg, dat dc schrik der
fccoren dc beruchte Jan Kuperus werd ge
pakt.
Gisteren zijr twee adspiranten ter be
schikking van de justitie gesteld. Zij wer
den ingerekend enkele uren na een in
braak in liet kantoor van do T- C., een
NETT imöRWa&raiSTE
Wij geven een beschouwing over het h
sluit van het bestuur der R.-K. lOsvsr.
Leiden om af te treden.
Dc nood der tuinders en de uitgesteld*
belasting.
De inkrimping van het leger.
Duitschland zou voornsmens zijn met
nieuwe, concrete hcrstelpiannen te komen.
De balans dsr Duitsche schadevergoe
ding.
Betcogingen te Warschau tegen de ver
oordeeling der Russische geestelijken.
Het ministerie-Branting ten val ge
bracht.
Een anti-bolsjewistische samenzwering
in Georgië ontdekt.
organisatie van Friesche sigarenwinkeliers
te Leeuwarden, waarbij f 800 werd gesto
len.
De aangehoudenen zijn de 21-jarige
kantoorbediendo P. V. en de 21-jarige rei
ziger R. de J., beiden aldaar, goede be
kenden van justitie en politie.
Geen rust.
Tegen L. S., timmerman le Staphorst
(zoon van het Staphorster boertje) is we
derom proces-verbaal opgemaakt wegens
onb«roegd uitoefenon der geneeskunst.
Zonder liet te weten had hij een Rijks
veldwachter als patiënt in behandeling.
Mijnongeluk.
Te Eijgelshóven geraakte ,-:*wmorgen
de gehuwde mijnwerker H. Camps e* do
ondergrondscho werken der mijn -*ura
onder neervallende steenen bedolvt met
het gevolg, dat hij korten tjjd daarna
aan dc lokomen verwondingen overleed.
Dit is hot cl? ste doodclijk ongeval if de
n ijn Laura in 1023.
Een iv.'ï*: iri Eet vischr-tt
De s toomt ra '~k' K.W. 149- .Aria"
kwam gisteren van de vissckerij I* JJmui-*
den binnen met een in de nett_*i opge-
h -vide mijn aan boord. Nadat deze ge
demonteerd was, mocht de trawler de
Visscliershaven aldaar binnenstoomen.
Verdronken.
To Rucphen is vrouw d. R., moeder van
vijf jonge kinderen, levenloos uit 'n sloot
opgehaald.
Ccsto-'tfe inbraa"
Gisternacht werd te Terborg ingebro
ken in het station der Ned. Spoorwegen
aldaar. De dieven zijn echter in bun werk,
de brandkast te forceeren, verhinderd,
aangezien de op do bovenverdiening wo
nende stationschef, meenende eenig ge
rucht te hooren, het clcclrisch licht in
schakelde. Blijkbaar werd toen door een
derde gewaarschuwd, vant kort daarop
werd een fluitsignaal gegeven, waarna
men twee personen het hazeu^ad zag kie
zen.
Gramophoonplaten in beslag genomen.
Alen meldt uit Haarlem aan de „Msb.":
Daartoe gemachtigd door den president
der Haarlemsche Rechtbank zijn Dondcr_
dag op verzoek van cenige uitgevers en
componisten door den lieer Pedro Glïg-
nolt, den hoofdverlcgcnwoeordiger voor
Nederland van do „Société Edifo", waar
van bedoelde uitgevers en componisten le
den zijn, een aantal gramoplioonplatcnbij
een winkelier te Haarlem in beslag geno
men. De platen, 9000 in getal, waren niet
voorzien van het oranje-Edifo-zegel van
twaalf cent, dat door de auteurswet worcls
voorgeschreven. Dientengevolge konden
deze gesmokkelde platen goedkooper ver
kocht worden dan de platen van de win
keliers, die zich aan de bepalingen van de
auteurswet houden.
Door een speld gedood.
Op een ongelukkige wijze is licfc 9-jarig
jongetje O. S. to IJsselmondo overleden.
Het kind had vorige week de3 nachts kies
pijn en peuterde in de kies met een speld.
Onderwijl viel bij in slaap en heeft toen
de speld ingeslikt. Den volgenden morgén
werd direct geneeskundige hulp ingeroepen
doch het jongetje is onder lievige pijn in
liet ziekenhuis overleden. „Tel."
Een 14-jarige jongen neergeschoten.
Donderdagavond te zes uur werd aart
den berg tc Stralen (Duitschland) de 14-
jarige Koenen uit Vcnlc», die met zijn
vriendje per rijwiel van een uitstapje naar
Stralen huiswaarts keerde, plotseling door
een beambte der Deutsche Lande&polizeï
in Belgischen dienst aangeroepen. Gezien
de sterke helling van den berg gelukte het
den jongens niet plotseling tot stilstand
to komen, waarop door den beambte on
middellijk werd geschoten met het gevolg,
dat genoemde K. dwars in den rug door
een kogel werd getroffen cn onmiddellijk
ter aarde viel. Do beambte, in zijn dienst-,
ijver, trok zich het let van hvi j r.gcn niet
