i:j4e Jaargang. DINSDAG 27 MAART 1923 No. 4096 Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN Trap ladders jeftBONNEMENTSPRIJSbedraagl bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal* Bij onze Agenten 20 cent per week I 2.60 per kwartaal. ees: Franco per post 12.95 per kwartaal. get Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver- A ijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor afbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Sondagablad 9 ct. tea il, |it Rusnmec* beslaat uit Iweo laden, Dit blad verschBnt eiken dag uKgezonderd Zen- en Feestdagen M. TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. tl DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertontiën 30 cent per regel. Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het - dubbele van het tarief berekend. r Kleine adverienifën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop fO.50* Persoon en beginsel. ;ij leven in een verkiezingstijd. En cr zijn velen zoo warm-gestemd, [dat men haast zou kunnen zeggen, dat [zijn „warra-geloopen". len enkele vraag moge hier echter ge- v; Saai deze personen-ïjver samen t beginsel-toewijding? ;00 ja en wij willen niet anders ver- ata lerslc'len dan zien wij een prachtige, icïpjecJe verkiezingscampagne voor de lecnteraden! ii Bet voorspel daarna zal reeds mooi -klinken in de strijdleuze: Stemt jscli voor de Staten; Wij stemmen niscli en nummer één en anders geen ?o gaan wc met groot vertrouwen de kiczingen tegemoet. loerlig zal al het persoonlijke zijn aagd en vergeten, zooals wij, Ka- ioken. in de breedheid van ons he pen der dingen, vergeten kunnen... wij gaan allen te zamen op, om in ;en en Raad, eensgezind, in de ééne hoüeke partij, zooveel mogelijk Ka li eke afgevaardigden te kiezen, wij herinneren nu andermaal, voor- r 't nog noodig mocht zijn, aan den |ea verkiezingsdag, die voor de Prov. WOENSDAG 11 APRIL. Kif its bezetting van het Ruhrgebied ngen tot liet vervoeren van kolen ch cokes door do Belgen, foor de bezetting der mijn Rheinbaben leer een Belgisch bataljon heeft de Bel- clie bezetting de eerste poging gedaan felafzioJi in liet bezit van kolen en cokes ellen en deze weg te voeren, i inbeslagneming der kolen door de Isolien werd van Belgische zijde lier- liclijk becritiseerd. De bezetting der Rheinbaben, die de grootste staats- in de streek van Rcckinghausen is leeft een productie van gem. 2600 ton dag zal vermoedelijk len doel heb- den Franschen eens te laten zien, het moet, doch tot dusver hebben B-hen niet veel succes. Want onniid- ak bij hun verschijnen verlaten de ar <je Iers de mijn en de bedrijfsraad ver- j,j irde, dat hel werk zal worden ge it, zoolang zich Belgen op de mijn inden. tUÜ k exploitatie der domeïnhossclicn op t Zr den linie er-Rijn oever, t ral)? exploitatie door de hooge commis- ran de domeinboesclien op den linker oever heeft reeds zeer bevredigende ra3t®»itafen opgeleverd. n belangrijke rede ran Llcvd Gorge verwacht. )e ..Evening Standard" meent te we- dat binnenkort een belangrijke wen- in den toestand kan worden ver- bi- Naar gemeld wordt, zal Lloyd Geor Éi do debatten in het Lagerhuis in zijn belangrijke punten ter sprake bren- ;6n zal deze rede het sein zijn voor een Zf feging onder de leden van alle par- "V D'om druk op de regeering te oefenen, A einde tusschcnbeide t-e komen en er pankrijk op aan te dringen da-t het Luitschland's voorstellen zal luiste— j f Do Social islen-Conf eren tics. Kesi öo besprekingen der vertegenwoordi- B» f der sociaal-democratische fracties Frankrijk, België en Italië bet bestuur der Duitsche sociaal-de- Nische partij te Berlijn, zijn gister- p geëindigd. ^aferenGe van socialistische parle- tslcden, waaronder de Duitschers 1 ^ertegenwoordigd zullen zijn, zal i over eenigen tijd te Parijs met het taal dier besprekingen bezig houden aarna baar opvatting aan het Buit- POi'tijbestuur voorleggen. «"wies te Berlijn voerden tot tHL enstcmming ten aanzien van dc vol- Punlen: de socialistische partijen o'ml a' 'Ure brachten t-e concenlrce- I j ^ubfavontuur zoo snel moge- in j0en. beëindigen en tevens te stu- arai- r'c^ting van een oplossing der .westie 'n dien zin, dat herstel L«j Q m ^en oorlog aangerichte ver- vin^ wor(^ gegeven en dat het her- L „.,roPa hierdoor in de hand eoltschianrf Linnen de grenzen van e„8 Tn "d\praes^icvermo^n- -nJTdi r"0 socialistische afgevaardig- l[™8geiccrdhreebied hebb™ s"ocht- aan Journalisten, int doarcrl °P ofovo wijze &t ninf 5 V0e te zi-ia' de bevolking ttateripoiVer de ,llouding der bezetting 1 der bewoners o.ü.te hard, maar zulks was reeds rift een feit voor de bezetting. De arbeiders verklaren, dat onderhandeld moet worden Op voorwaarde, dat de soldaten van de stations en fabrieken verdwijnen en dat de integriteit van het Duitsche grondge bied gewaarborgd wordt, zijn zij bereid om het werk te hervatten. De Turtsche kwesiie. Do conferentie to Londen. De geallieerden kwamen gistermorgen opnieuw bijeen voor het onderzoeken der bijzonderheden der Turksche tegenvoor stellen. Morgen wordt een volledige zit ting verwacht. De afgevaardigden ver klaarden, dat de besprekingen van groote waarde waren geweeest, daar zij de een heid der geallieerden tegenover de Turk sche eischen tot gevolg hadden. De geallieerden geven de voorkeur aan Lausanne voor een hervatting der confe rentie en maken bezwaar tegen C-onslanti- r.opgl. Verwacht wordt, dat de gedelegeer den vóór Paschen uit Londen vertrekken. Conferenties van Harington met ver schillend o Britsc-lie ministers. De berichten omtrent de bevindingen waartoe de verschillende commissies, die de Turksehe tegenvoorstellen hebben on derzocht, zijn gekomen, blijven nog sieeds aan" liet publiek onthouden. Heden zullen zij waarschijnlijk aan de algemeene com missie worden overgelegd. Inmiddels.kan uit goede bron worden gemeld, dat de ver schillende naties bij de beschouwingen der tegenvoorstellen haar. grootste aan dacht hebben geschonken aan de belangen van haar eigen landen. Vermoedelijk zal tlus het resultaat zijn, dat in de alge meene commissie meerderheden zullen worden gevonden v'oor verschillende te- gencischen der Turken in zoover- die de belangen van één enkel, land raken, ter wijl, waar het algemeene belangen geld, .zal worden vastgehouden aan de oorspron kelijko besluiten van Lausanne. Inmiddels is het niet zeker dat de alge meene vergadering heden reeds zal over gaan (ot het vaststellen der definitieve redactie van het antwoord aan de Natio nale regeering van Angora, aangezien ge neraal Harington, de Engelsche Hooge Commissaris van Constantiriopel, die Zon dagavond aankwam, gisteren alleen een bezoek bracht aan het Ministerie van .Oor log en vermoedelijk eerst heden door Cur- zon zou kunnen worden ontvangen. Aan gezien van zijne mededeelingen, wat. En geland betreft, zeer veel afhangt-, komt het waarschijnlijk voor, dat de Engel sche deskundigen, gcenerlei definitieve instructies zullen verkrijgen alvorens het onderhoud met den minister van buiten- landsche zaken en misschien ook met dien van koloniën, zal hebben plaats ge had. Duitschlsnd. Di*. Cuno ziel-:. De rijkskanselier is op reis van Mun- clien naar Stuttgart Zaterdag laatstleden ongesteld geworden. Bij zijn -terugkomst te Berlijn heeft hij zich onmiddellijk te hed moeten begeven. Daaraan is toe te schrijven dat de zitting der parlementaire commissie tot Maandag werd verdaagd omdat de rijkskanselier er prijs en stelde persoonlijk deze zitting bij te wonen. Nader wordt nog gemeld: Uit de. verkoudheid, welke de rijkskan selier hij zijn bezoek aan Munchen en Stuttgart heeft opgeloopen, is een lichte ontsteking van het ribbevlies ontstaan, waardoor hij gedwongen zal zijn verschei dene dagen het bed te houden. Hij zal echter de leiding der zaken gedurende zijn ongesteldheid blijven waarnemen. Engeland. Engeland en Frankrijk. Een artikel in de „Figaro" waarin Frankrijk den raad krijgt de entente op te zeggen, en andere relaties te zoeken, wordt te Londen in welingelichte kringen beschouwd uit de pen van Poincaré te komen. Groot opzien heeft het artikel niet ge baard, aangezien ieder, die den toestand alleen naar de feiten beschouwt, over tuigd is, dat Frankrijk den hier aanbe volen weg reeds lang heeft ingeslagen. Indien mocht blijken, dat de Fransche staatkunde werkelijk dezen weg op wil, zal vermoedelijk het indienen der oude schuldvordering een der eerste Engelsche tegenzetten zijn. Rusland. Het proces to Petrograd. Cieplak en Batkewitsj -ter dood veroordeeld. Het Poolsche persbureau meldt uit Mos kou, dat gisteren in het proces tegen de Katholieke geestelijken, de aartsbisschop Cieplak en de bisschop Batkewitsj ter dood zijn veroordeeld. De overige beklaagden hebben gevange nisstraffen van 3 tot 10 jaar gekregen. Do beide doodsvonnisen zullen, Donder dag worden yoJJjrpkken, 8932 (diverse uitvoeringen) fl. H- SIMONIS, Breestraai 28. Telei. 1865 Naar de dagbladen te Warschau berich ten, heeft de Poolsche premier Sikorski den Sovjetvertegenwoordiger te Warschau niet verheeld, dat deze veroordeelingen in Polen groote verontwaardiging zullen te voorschijn roepen. S ARAH BERNHARDT f Zooal9 wij gisteren reeds meldden, was de toestand van Sarah Bernhardt zeer zorgwekkend. Thans wordt-geseind, dat aan „de gouden stem" voorgoed heb zwij gen is opgelegd. Zij is na een langdürigen doodsstrijd, gesterkt door de genademiddelen der kerk, gisteravond om half negen overle den. Zaterdag j.l. had zij den pastoor van Franciscus van Sales, den hekenden ab- bé Loutil, als literator bekend onder den naam van Pierre EHermite, aan haar sterfbed doen roepen en zich langdurig met hem onderhouden, Gisterochtend wa ren haar de H. Sacramenten toegediend. De dood van Sarah Bernhardt heeft te Parijs een ontzaglijken indruk gemaakt." Hij werd spoedig bekend en natuurlijk medegedeeld in de verschillende theaters, terwijl ook op de boulevards do mare zich snel' verspreidde. .Sarah Bernhardt heette eigenlijk Rosalie Bernard. Zij werd 12 October 1844 te Parijs geboren en is dus overleden in den gezegenden ouderdom van 78 jaren. (Volgens anderen werd zij in April 1843 geboren). Haar ouders waren van Hollandsche Israëlitische familie. Echter werd zij, naar den wensóh van haar vader, in de kathedraal van Versailles gedoopt en ge noot zij haar opvoeding in een klooster- pensionaat. Na afloop daarvan bezocht zij het Parijsche conservatorium, waar zij werd toegelaten bij eenstemmigheid van de jury om de wijze, waarop zij een fabel van Lafontaine had gereciteerd. Zij werd leerlinge van Sanson. 11 Augustus 1862 debuteerde zij aan de Comédic franc-aise in „Iphygénie" en „Aulido". Haar eerste tournée was die van I860 naar Spanje. Weldra was haar naam be roemd en haar creatie van nieuwe rollen was reeds in die jaren, die aan den oorlog van 1870 voorafgingen, een gebeurtenis op kunstgebied. Toen na den oorlog van 1870 het Theatre franpaiso weer zijn poorten open de, was het met Sarah Bernhardt in de rollen van het klassieke theater. Na 1870 namen de tournees in het buitenland zeer toe. In 1832 verscheen zij weer op de Pa rijsche planken van het Vaudeville, ter wijl zij in de Porte SI. Martin een groot aantal rollen creëerde van Sardou. In 1899 nam zij zelf de leiding van een the ater op zich, de gemeentelijke schouw burg aan het plein van Chatelet, dat sinds dien haar naam draagt. Zij behaalde in dat theater haar groote successen, vooral in 1903, toen Rostand haar de vertolking van l'Aiglon had toevertrouwd. Enkele jaren geleden moest haar een voet wor den afgezet. Tragischer dan haar grootste'tragedie- rollen is eigenlijk geweest haar jaren lange worstelen tegen den ouderdom. Nooit heeft, zooals zij, een vrouw zóó te gen den ouderdom gevochten, en met den moed der wanhoop zich. met ingenieuze, gcraffinieerde kunstmiddelen schijnbaar jong weten lo houden. Toen haar het ge bruik van een been ontvallen was, wist haar schoonzoon Louis Verneuil nog al lerlei tooneelstukken in elkaar te zetten, waarin zij zittende kon spelen en gelegen heid had de coups de theatre en thóötralo effectop te doen knallen, waarin haar fort had gelegen. Levendig ligt nog haar optreden in 't geheugen, eenige maahden geleden, in het Gebouw voor K. en W. te Den Haag. Sarah Bernhardt, bij het Parijsche pu bliek be-kend als de „gouden stem", heeft liet zeldzame geluk gesmaakt, zooals wei nig groote kunstenaars vooral op tooneel- gebied, met haar hebben mogen deelen, niet door haar roem overleefd te worden Weinig genieën hebben gedurende een zoo lango reeks van jaren hun succesvolle loophaan zien voortduren. En of zij haar talenten gaf voor de vertolking van de klassieken of voor die van het moderne theater, steeds bleek zij de ongeëvenaarde tragedienne te zijn. De zekerheid van haar zegging, de sonoriteit van het timbre ha- rer stem, de souvereiniteit van haar hou ding, de gratie van haar beweging en dat volkomen begrip van den tekst, dien zij te vertolken had, maakten haar talent gaaf en subliem. jgijggSlEglL&jtëb Do Zomertijd. Da Neid. Boerenbond, federatie der vijf gewestelijke boerenbonden, omvattende ongeveer 80,000 hoeren en tuinder-s, heeft- zich met een adres gewend' tot dc Eerste Kamer, waarin lliij als zijn meening uit spreekt, dat de nadoelen, verbonden aan de wederinvoering van den zomertijd, ver boven de voordeelen daarvan uitgaan, en vertrouwt, dat een rustige beoordeeling de Kamar er toe zal brengen deze mea ning te deelen en dat zij het voorstel van wet, waarbij deze crisismaatregel wordl- ingetrokken en dat onlangs door de Tweede Kamer is aangenomen, eveneens zal aannemen, Zilverbons. Do minister van financiën -brengt ter al- geanoene kennis, dat, ingeval ge het Kon. besluit- van 13 dezer (>c': 1 i No. 70), de in getrokken 7ilverbon-s van f 2.60 ("model 1915), zoomede zilverbons v. f 1 (model TG) alsnog - tot en met 31 December a.s. ter inwisseling kunnen worden aangeboden ten kantore van het a-gord schap van het ministerie van financiën te Amsterdam, (He oren gracht 344/46). Do9vorjangd kunnen do bons r-ctr post aan bovenstaand adres worden gezonden met duidelijke opgave van naam en adres van den afzender. Ter bevordering van "een spoedige cïMcembg zullen de inzen ders goed doen bij de bons te voegen een bchoohbjk gefrankeerd, en n hen zelf geadresseerd, formulier van een postwissel ten beloope van het bedrag der door hen ingezonden ziliverboos. Uit het bovenstaande blijkt, dat de ge legenheid tot inwisseling niet meer wordt opengesteld ten aanzien van de ingetrok ken zil verbons van f 1, f 2 50 en f 5 van den ouden vorm (model 1914) en dat op bet oogenblik nog alleen in omloop zijn de zilverbons van. f 1 en f 2.50 van liet nieuw ste tyipe. Van de laatstbedoelde zilver- bons, welke dos niet behoeven te worden ingewisseld, dragen de bons van f 1 de dagteokening van 1 Februari 1920, terwijl de bons van f 2 50 zijn gedagteekend 1 Juli 1918 of later. („St.ct.") Invoerrecht vleesch. De Minister van. Financiën brengt in de „St.-Ot." ter kennis, dat de commissie van deskundigen voor het invoenredht op versoh en gekeeld vlees-dh in liaar verga dering va-n 23 dezer do in dot- wet van 19 Mei 1922 bedoeld© prijscourant heeft vast gesteld als volgt: rund- en kalfevleesch, a orach of gekoeld, 100 K.G.: f 95; paarden- en ander vleesch, versoh of gekoeld 100 K.G.f 55. Gedurende de mo.an-cL April 1923 za-1 mils dien het invoerrecht voor de hierboven bedoelde vleeschsoortcn bedragen 10 pCt. van de hiervoor vermelde waarden. Do broadverkoop voor en na de Feestdagen. De minister van Arbeid, Handel cn Nij verheid heeft aan hoofden of bestuurders van brocd'baklvorijen in a-lle gemeenten des rijks vergund, dat in afwijking van 't bepaald© bij artikel 35 zesde lid der Ar beidswet 1919, o<p Zaterdag 31 Maart, Dinsdag 3 April, Zaterdag 19 Mei en Dins dag 22 Mei 1923 deeg of brood, dat na 8 u. dos namiddags van den vorigen dag ge bakken of opgewarmd is, van 7% uur des voormiddags of uit het gebouw mot aan- hoorighedon, waarin zich de broodbakkerij bevindt, wondt vervoerd, ©n van 8 uur des voormid'dags af wordt verkocht of afgele verd. Ovomverlivergunning in slagerijen. Op verzoek van de Slagers patroonsbon den heeft do Minister beschikt, om in de week, voorafgaande aan Paschen, 55 uur te doen arbeiden. Hierbij is rekening ge houden met den wcnsch van den R.-EL Slagersgczelleiibond „St.-Joris", om hier aan do voorwaard© te verbinden, dat op den Tweeden Paase-kdag piet gewerkt mag worden. HET VOORNAAMSTE NBEÜ^S. Do Gemeenteraad aan Leiden heeft be sloten een dor twe© Bijkantoren van do Bank van Lecning op te heffen. Pogingen van Belgische zijde tot liet vervoeren van kolen uit liet Ruhrgebied. Do bespreking der Turksche tegenvoor stellen. Do aartsbisschop van Petersburg en bisschop Batkewitsj ter dood veroordeeld. Sarah Bernhardt to Parijs overleden. Protest tegen do Tabakswet- De Eerst© Nod. Bond van Kleinfabri- kanten -in de Sigarcniao usfcrie heeft i© Amsterdam een demonsbra-t-ieve -c-rgade- ring togen de Tabaksv gehouden. De voorzitter, do heer NV. Goubitz, zei in zijn openingsrede:, dat de tabaks- en sigarenindustai© door de invoering der Tabairs wet door een groote ramp getrof fen ia. Vooal do Meinandustaie, maar deze zal zoolang het haar mogelijk is, blijven strijden tegen de Tabakswet cn in het bij zonder tegen het banderollen-systeem. Wel is waar heeft minister De Geer in een onderhoud mot- het bestuur eenige faciliteiten toegezegd en wil Lij tie art. 23 ©n 40 eenige jaren buiten werking stellen voor de klein industrie, maar dit ia nic<b voldo©nde. Hetgeen hierdoor gewonnen werd. gaat weer verleren door den eiseh, da-t do klein fabrikanten hun sigaren moe ten ban cl er o 11 ce-ren voor zij naar de droge rij gezonden wo-rden. Zoolang het bande rollen systeem riet vervangen wordt door een heffing op ruwe t-o-bak. blijft ook voor den kleinhandel de onder nng dr-'gi-n. De secretaris, de heer S. van Kleef decide mode, dat tor vergadc-ring verte genwoordigd! waren de Amslerdamsche Ver. van Sigarenwinkeliers, de Ned. Bond ram Ts/baksbs.ndelc vorder deputa ties van de ergar.ba-tri-- van kleinfabri- kanten uit Amsterdam, Hilversum, Win schoten, Krommenie, Zaanstreek, Zaan-* diarn Apeldoorn, Gro-ivgen, Leiden, Zwol le, Boverwijk, Leeuwarden, Rotterdam^ Den Haag cn Naaldwijk, terwijl Dordrecht en Valkenswaatrd schriftelijk hun instem ming hadden betoond. D© heer Kruyer uit Den Haag besprak daarop den tee- stand; in de klein-industrie Nadat verschillende sfgevaa: .- Ion het woord hadden ge voord is een motie aan genomen, welke verklaart, dat men zeer teleurgesteld is- dat vele leden van de 2da Kamer, die beloofd hebben te zullen me dewerken do Tabakswet in haar buidiven vorm te doen intrekken, daarvan niets hebben doen blijken en mc-n de regeéa-iag doet weten, dat van de uitvoering dar Tabakswet af een toestand voer de be langhebbenden is geboren, dis hun met algoheelen ondergang bedreigt. Verder wordt de meening weergegeven, dak al kan deze wet wel wat Later cr schatkist brengen, het niet goorloo: 1 raag zijn. cat daardoor het geluk van duizenden brr- gera, waaronder een 30004-rd kleinfabrjh kanten, opgeofferd moet worden en een krachtig beroep op de volksver'egenwe ir- diging gedaan, om ten spoedigste het banderoller olscl to ui- -b~c. Hot baiidcrollc-siolse!. De Kon. Nod. Sigarenfabriek Euaèno Goulmy en Baar, alsmede de N. V. Ncd'. Havana Sigarenfabrieken v/h. Maw i-9 .Azijnman, do Holl. Mij. tot Expl.' v. Si-g.- ken Henry de Leeuw, de Sigarenfabrieken F-abr., de Neder-landsche Sigarenfabrie- J. Verhoeven, te 's-Hertcgenbosoh cn de 's-Herttogenbossche Sigarenfabrieken A. Sweena Houtman hebben aan de ït.-K. Vereeniging vvrn Sigarenfabrikanten te' Eindhoven een sela" ij ven gezonden, waar in naar aanleiding va-n do berichten, dat er bij de Regeer lig plannen overwogen woadeu om bet stuksgewijs banderol!oeren: van sigaren r.f te schaffen cn de sigaren alleen per kistje le banderolIceren, ver klaard wordt, dat-, indien deze berichten juist zijn, do eens zoo bloeiende sigaren- industrie, die door alle mogelijke en on mogelijke omstandigheden in slechts lut tele jaren als het ware van de wereld markt werd verdrongen, op het punt staat dooT dezen nieuwen regeeringsmaatregel den genadestoot te krijgen. Uit de Bouwvakken. Te Rotterdam. De Bond van Patroonsvercenigingen zendt ons d© volgende mededeeling: De staking is deze week t-oit 22 firma'a uitgebreid en omvat pl.m. 340 man. De bij liet conflict betrokken werklie den -treden wat meer actief op, oa. door het opwachten van werkwilligen door groot© drommen stakers en werkloozen bij afloop der werkzaamheden. Een nieu we vorm van strijd in dezen is het aan plakken van pamfletten aan de deuren van omwonenden met do mededeeling dat - binnen enkele minuten een onderkruiper zal worden thuisgebracht. Indien dat thuisbrengen niet bestond; zouden ct bijna gee-n stakers zijn; herhaal*

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1