i. ;4e Jaargang DONDERDAG 22 MAART 1923 No. 4092 PeABONNEMENTSPRUISbedresgt bi] vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal- Bii onze Agenten 20 cent per week fi 2.00 per kwartaal- Franco per post 12.95 per kwartaal, get. Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné'a ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondaesblad 9 ct. Dit btad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zen- en Feestdagen A. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone adverlentiSn 3D cent per regel. Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het s dubbele van het tarief bërekend. r Kleine advertenifen, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop 10.50. Dit nummer bestaat uót twee bladen. iai SGEl :Ei 5t H T toe;; cca rij* „Schoft". ja, 't staat er. Een onbehoorlijk woord voor een cou rant, een Katholieke courant. L' hebt gelijk, maar, als een zekeren vorm van excuse hebben wij er de aan- halingsteekens bijgezet. Deze fraaie kwalificatie: 'n „schoft" is gisteren gebezigd in de Tweede Kamer. /Zie verslag). De sociaal-democraat J. Ter Laan voegde het den VrijhcidsbondCr Van Rappard toe I Ter Laan nam later dat woord wel „rid derlijk" lenig maar is xt niet droevig zulk 'een laag peil van zelfbedwang in ons parlement is 't niet ergerlijk? 't Peil van de vertegenwoordigende li chamen zakt zegt men. En men zoekt de oorzaak vaak daar. waar deze niet is. De oorzaak ligt o.i. hierin, dat de- zedelij ke waardo van de afgevaardigde men- echen absoluut afgezien van den maats oh a p p e 1 ij ken stand1! daalt. En in zulk een sfeer wordt dan de een aangetast door den ander. Zoo wil len wij dat woord „schoft" nieteens di rect den lieer Ter Laan ten volle aanreke-" maar voor een goed deel beschou wen als 'n uitwaseming van een in de Tweede Kamer hangende atmospheer: ek aan zelfbedwang, zooals wij 't noemden gebrek aan ware beschaving, die verdraagzaamheid insluit; verdraag zaamheid. welke een niet minder krach tige als waardige uiting van eigen- en bestrijding van anderer meening mogelijk maakt. Moge 't toch niet langs den afglijdenden [weg blijven afzakken! £UITE§3L£ll&ü De bezetting van liet Ruhrgebied Dc dader van den aanslag op Smects. In verband mot den aanslag op Smcets heeft de Britsche veiligheidsdienst huis- jpij zoekingen gedaan bij een groot aantal personen, bekend om hun nationalistische en anti-geallieerde gevoelens, met name bij Moldeiiliauer,-afgevaardigde van den 'rijksdag. Men meent thans eenige medeplichti gen in handen te hebben. To Keulen wer- 'ier personen gearresteerd, o.a. Al- bert Pass, een bekend pangermanist. De huiszoekingen worden intusschen »g voortgezet, ook in de Fransche zone, waar reeds 9 arrestaties plaats hadden. Naar het Wolff-bureau verneemt, is de Keulsche politie er in geslaagd, in de af- van den moordaanslag op Smeets [klaarheid te brengen en de identiteit van iden rlader vast te stellen. Nadere bijzonderheden kunnen, om den loop van liet onderzoek niet te storen, 'bans niet worden bekend gemaakt. Blijkens in de woning van den dader gevonden documenten moet men met een jjongen fanlast to deen hebben. Ilidii uik v.£ 1.1 Kltf klu rd? i* tof* B|j J Geen vermindering vau het Duitsche verzet. De berichten van den correspondent van de ..Manchcste Guardian" in het Ruhr gebied omtrent het verslappen van den pasoven tegenstand to Berlijn als onge grond gekenschetst. Natuurlijk zijn er in het Ruhrgebied tal van elementen, welke niet ongeneigd zijn, |j"j de invallers geld te verdienen, doch kon aantal is gering en in geen geval in (de laatste weken merkbaar toegenomen. ïan een verandering in de stemming kan dus niet gesproken worden en zeker nmt. wat de arbeiders aangaat, bil hel Ruhrgebied wordt aan het Acht TJhr Abendblatt" geseind: Een nieu we blokkadelinie langs de om het Ruhr gebied getrokken tolgrens hebben de I ranschen met de bezetting van de brug gen over het Rijn-Hcrnckanaal ingesteld. e Pranseho ondercommissaris te Essen roaakl bekend, dat hij aan de kanaalbrug- gen over hol Rijn-Hernekanaal en aan de 'Jf over heb kanaal ten Zuiden van ou-rup controleposten heeftl angesteid. L G deinen moeten hier korten tijd stop- |Pcnom gecontroleerd en onderzocht to Worden. ziin'"' ')evoe'^^0 Duitsche autoriteiten jn tegelijkertijd ook berichten ingelco- rooL a° doze controleposten «erioi f 0 10den den namiddag zijn op- poj.i 1 on dat ^°or hon geen kole.ntrans- NVfiJi w?r(,cn doorgelaten, ook niet voor pierland en Italië. vann ffcn begint heden een 24 uurstaking «ernen 86m,®entopersoneel ^wegens het Da T?Van o'jzelaars door de Fransehen 'Bidon '*T° bevat oen artikel van Henry volgens hetwelk de bewering aan- ^'eeroiing van den Duitschen tijen onjuist is. Alle Duitsche pur port (Ia Vas^ besloten den' weerstand zetten. De financieele toestand van Duitschland is sedert hot begin der Ruhrbezetting Veeleer beter geworden. Ook is nauwelijks te verwachten, dat het gebrek aan kolen Duitschland tot capi tulatie zal dwingen. Uit Berlijn wordt gemeld, dat de vcr- eeniging van mijnwerkers in Duitschland op een districtsconferentie te Hanun tot voortzetting van verbitterd verzet tegen de Franscli-Belgische Ruliractie heeft be sloten. Hetzelfde besluit is genomen door de algemeene vergadering der vakver- eeniging van Christelijke mijnwerkers in hetRuhrgebied. Duitscho protcstnota. De Duitscho zaakgelastigde te Parijs heeft opdracht gekregen de Fransche re geering een proleslnota te overhandigen tegen de gevangeneming van tien notabe len te Essen. De nota zegt dat de Fran sche bevelhebber te Essen bij een voor val dat nog geenszins is opgehelderd, ook ditmaal in plaats van den weg van het recht, dien van geweld heeft gekozen. De Duitsche regeering protesteert tegen de gevangenneming der tien gijzelaars en verlangt hun onverwijlde vrijlating. Zij stelt bovendien voor, op grond van de Haagsche Conventie van 1907, zoowel het voorval te Buer als dat te Essen voor te leggen aan een internationale commissie van onderzoek. Verder protesteert dc rijksregeering te gen het stellen van gijzelaars, diie bij da den van sabotage aan de sporen en de te legraafverbindingen in het B. G. met zwa re straffen worden bedreigd. Dc Controle-Commissie. Ook Engeland wenscht hervatting. Volgens de „Pctit Parïsicn" heeft de Britsc-ho rogecring aan de Fransche re geering medegedeeld, dat zij bereid is, ge zamenlijk met Frankrijk op te treden, ten einde te bereiken, dat de intergeallieerde militaire controlecommissie onder leiding van generaal Nollct haar laak zal hervat ten. De Turksche kwestie. DE OPENING DER LONDENSCHE CONFERENTIE. De Londensche conferentie, inzake de Turksche tegenvoorstellen is gistermid dag door Lord Curzon officieel geopend. Curzon heette de afgevaardigden wel kom en zette het doel der conferentie uit een, welke den datum en de plaats der te hervatten conferentie met de Turken moet vaststellen, alsmede de agenda van de onderwerpen, die daar ter tafel zullen komen. Er zullen verschillende commis sie van deskundigen zijn, die haar verga deringen houden in het ministerie ven fi nanciën, het departement van handel en andere departementen. Men verwacht dat ze binnen een week haar verslagen aan de voltallige conferentie izullen kunnen uitbrengen, en dat de politieke gedelegeer den het in dien tusschentijd eens gewor den zullen zijn over het gemeenschappe lijk program, dat aan dé Turken zal wor den voorgelegd. Venizelos is te Parijs opgehouden, zoo dat hij gisteren nog niet aanwezig was, doch men vernacht hem heden. Venizelos is geen lid der conferentie, maar aange zien de voornaamste taak van de confe rentie is om den vrede tusschen Grieken land en Turkije tot stand te brengen, werd het wenschelijk geacht dat ook Ve nizelos- aanwezig zou zijn, teneinde hem voortdurend te kunnen raadplegen, wat nog meer noodzakelijk is geworden aan gezien de conferentie wel in het bezit is van op schrift gestelde voorstellen d.er Turken, maar niet van de Grieken. De openingsrede van Lord Curzon geeft tot geen bijzondere opmerkingen aanleiding. Hij sprak de hoop uit, dat de onderhandelingen met succes bekroond zullen worden en legde den nadruk op de reeds dikwijls herhaalde verklaring dat Engeland zoo gaarne den vrede tot stand ziet komen en bereid is Turkije te dien einde meer dan halfweg tegemoet te ko men. Hierna werd de orde der werkzaamhe den vastgesteld en de taak onder de ver schillende subcommissies verdeeld. Men wijdt feitelijk meer aandacht aan de komst van Venizelos dan aan het doel der conferentie, die wat de formaliteiten betreft zich in niets onderscheidt van de andere conferenties. Nu vaststaat dat Ve nizelos komt, vraagt men zich af welke rol Venizelos vervullen zal en waarom de geallieerden het niet noodig. hebben ge acht eveneens een Turksclien vertegen woordiger to Londen te hebben tot het verstrekken van eventueele inlichtingen. VOLKENBOND; Bestrijding van den handel in blanko slavinnen. Öp 25 dezer komt onder de auspiciën van den Raad van den Volkenhond te Ge neve een speciale commissie voor de be strijding van don handel in vnouwen en meisjes bijeen. Blijkens het door Duitschland ver strekte materiaal zijn meer dan 90.000 Duitsche meisjes naar, - N e d er 1 a n d ge ëmigreerd, om daar een betrekking to aanvaarden. Van Nov. 1919 tot Mei 1921 zijn meer dan 3700 Duitsche meisjes in huizen van vermaak in het buitenland gekomen, voor namelijk in huizen vai> ontucht in de Bal kanstaten en Zuid-Amerika, die vol Duit sche meisjes zijn. Op de bijeenkomst te Genève zal Duitschland niet-officiuel. zijn vertegen woordigd, en wel door den president van heb nationaal comité ter bestrijding van den meisjeshandel, den heer Jung. België. De Hoogcselieol-kwestie. In den Senaat is het gisteren bij de verdere bespreking der hoogeschool- kwestie al zeer zonderling toegegaan. Nadat Dinsdag het door de Kamer ge stemde wetsvoorstel van Cauwelaert tot vorvlaamsohing der Gentsche hoogeschool was verworpen, moest gisteren over het lot der andere voorstellen beslist worden Dat heeft nogal aanleiding tot gekibbel gegeven onder de oude hoeren, die do meerderheid van den senaat uitmaken. Op een'gegeven oogenblik ging hot er zoo he vig toe, dat de voorzitter de- zitting tijde lijk moest schorsen. Toen eindelijk wat kalmte was inge treden kon men aan het stemmen gaan. Het voorstel-Dumon, om een Vlaamsche universiteit op te richten te Brugge, werd bij staan en zitten verworpen. Het voor- stel-Magnelte, dat neerkwam op hot stich ten van een Vlaamsche universiteit te Gent naast de bestaande universiteit werd verworpen met 85 tegen 48 stem men en 4 onthoudingen. Nog word verworpen met 80 tegen 54 stemmen en 3 onthoudingen het voorstel- Speyfr, dat een soort „ontdubbeling" der bestaande leergangen wilde invoeren. Toen bleef er nog^ alleen over een voor stel-Brauns, dat de 'tweetaligheid in dc universiteit van Gent wilde invoeren en een paar amendementen van weinig be- teekenis. Het was een ware coup-de- théatre toen de heer Brauns, wiens voor stel het lot der vorige zou ondergaan heb ben, en de indieners der amendementen verklaarden èn het voorstel-Brauns èn de amendementen in te trekken, zoodat de senaat, op een dood punt gekomen, in de gauw-te besloot, tot het samenstellen -van een nieuwe commissie, die trachten moet toch een uitweg te vinden. Dit nieuws zal in het geheele land, doch vooral in Vlaanderen, op een scha terlach worden onthaald, aldus de „Msbd.' Frankrijk. Dc Zomertijd. De Kamer heeft met 451 tegen 90 stem men het verzoek van den minister van openbare werken van de hand gewezen, om het ontwerp tot herstel van den zo mertijd op de agenda voor heden te plaat sen. Het schijnt, dab de vertegenwoordi gers van het platteland deze hervorming thans voorgoed willen trachten in den doofpot te stoppen. Engeland. Dc Pausclijko afgezant to Dublin aangekomen. Mgr. Luzio, die door den Paus naar Ier land is gezonden, is, naar de „Daily Tele graph" meldt, Maandag j.l. te Dublin aan gekomen. Het doel van zijn bezoek is ech ter nog niet bekend gemaakt. De republi keinen beweren, dat hij naar Ierland is gekomen naar aanleiding van de stappen, welke zij bij bet Vaticaan hebben gedaan na de jongste verklaringen der R.-K. gees lelijkheid in Ierland, Jdie heb opftreden der republikeinen veroordeeld©. Voor de ze bewering bestaat echter geen enkele grond cn het is opmerkenswaard, dat Kardinaal Loque, het hoofd der Katholie ke Kerk in Ierland, toen men hem enkel© dagen geleden om inlichtingen ter zake vroeg, verklaard heeft, dat hij officieel niets van het bezoek afwist en dat hij liet eerst uit de bladen had vernomen. Tsjeclio-Slowakije. Bouwplieht. Ondanks verschillende maatregelen en pogingen van de zijde der regeering om het bouwen aan te moedigen, is de wo ningnood in Sjecho-Slowakije den laat- sten tijd eerder toegenomen dan vermin derd. Thans doet de regeering haar best liet groote kapitaal in dienst der bouw- beweging te stellen, door het bouwen verplicht te stellen. Een wetsontwerp in dien zin wordt binnenkort ingediend. Het omvat twintig artikelen, waarvan het eerste zegt, dat geld- en verzekeringsin stellingen, handels-, industrieele, bcdrijfs- en andere ondernemingen, die het karak ter hebben van groothandel, fabriek of grootbedrijf, onverschiLig of het maat schappijen dan .wel firma's zijn, binnen twee jaar een eigen huis van een derge- lijken omvang moeten bouwen, dat de kantoren zoowel als de woningen voor de employés erin kunnen worden onderge bracht, tenzij dan dat de onderneming hiermee haar bestaan in gevaar zou bren gen. De bepaling geldt ook voor buiten landers en voor filialen van buitenland- sche ondernemingen in Tsjecho-Slowa- kije; vrijgesteld zijn zij, die reeds na 28 October 1918 hebben gebouwd. Bovendien wordt het houwen tot plicht gesteld voor degenen, die e>en vermogen van meer dan twee millioen kronen be zitten, of wel een inkomen van meer dan 200.000 kronen genieten en geen -huis be zitten. Binnen twee jaar moeten zij een eigen woonhuis bouwen. Bedraagt- het ver mogen meer dan vijf millioen, dan moet men een nieuw huis bouwen, ook al be zit men er reeds een. Met het verbouwen van een bestaand huis kan men zich aan deze verplichtingen niet onttrekken. Ont duiking der bepalingen wordt gestraft met boete tot tien millioen kronen. Tenslotte is bepaald, dat de termijn van twee jaar voor Praag, Bratislava, Brönn, Troppau, Ungvar en Pilsen met de helft wordt verminderd. Daar de coalitie-partijen het in begin sel reeds over dit. ontwerp eens zijn, is er groote kans, dat het zal worden aangeno men. gmwEBiLiiiaD DE TABAKSWET. Kaar aanleiding vau het bericht, dat de regeering ernstig overweegt een wijziging der Tabakswet, in dier voege, dat niet meer de losse sigaren, doch alleen de kistjes met sigaren gebanderolleerd zou den behoeven te worden, [ban wooden mee gedeeld, dat de minister van financiën om trent de mogelijkheid van een wetswijzi ging dn dien zin dezer dagen het oordeel heeft gevraagd van de commissie van des kundigen voor den tabaksaccijns, bedoeld in art 53 der Tabakswet. Dit advies is nog niet ingekomen. Zilverbons. Gisteren is versohenen het Staatsblad No. 70, besluit van 13 dezer, houdende we- deropenstelling van de -gelegenheid tot inwisseling van de zilverbons van 2.50, omschreven in artikel 1 van het Konink lijk besluit van 31 Maart 1915 (Stbl. No. 174), gewijzigd bij Koninklijk besluit van 14 Juni 1918 (Stbl. No. 357), als zilverborLS van f 1, omschreven in artikel 1 van het Kon. besluit van 22 April 1916 (Stbl. No. 186), zooals dat laatstelijk is gewijzigd bij Koninklijk Beek van Febr. 1920 (Stbl. No. 82), aJs 'zilverbons van de eerste soort. Land- en Tuinbouwongevallenwet. Bij K. B. is bepaald, dat een onderzoek, als bedoeld in art. 64 der Land- en Tuin bouwongevallenwet 1922, niet kan worden opgedragen aan een ambtenaar bij een Raad van Arbeid, benevens den rang van [klerk. Ten aanzien van het boven bepaalde wordt een ambtenaar bij een Raad van Arbeid, die een betrekking bekleedt, wel ke door den Raad van Arbcöd is gerang schikt in een schaal van bezoldigingen mot een aanvangs weddeniet beneden die van klerk, geacht een rang te hebben niet beneden dien van klerk L,Gt.-Ot.) Staking in het meubelmakers- en behangersbedrijf. Van werkgeverszijde boriobl men ons Dinsdag hoeft te 's-Gnavenbage een con ferentie plaats gehad tusschen de oom- missie van vertegenwoordigers van werk geversorganisaties in de meubelmakers-, stoffeerders- en aanverwante bedrijven cn de vertegenwooadigers der 3 werknemers bonden in deze bedrijven. Nadat alle voorstellen der werkgevers ten aanzien van een nieuwe collectieve ar beidsovereenkomst aan een bespreking waren onderworpen en partijen ieder af zonderlijk gedurende eenigen tijd hadden beraadslaagd, verklaarden de werkgevers zich bereid, hun eisoh, dat een regeling van den werktijd niet in het contract zou worden opgenomen, zoodat wanneer gedu rende den loop van het contract de Ar beidswet zoodanig gewijzigd mocht wor den, dat een langere werktijd dan 48 uur per week mogelijk zou zijn, de werkgevers daarvan gebruik zouden kunnen maken, prijs te geven. Zij verklaarden genoegen te willen nemen me een bepaling in het con tract, dat met betrekking tot de regeling van den werktijd de bepalingen zouden gelden van de Arbeidswet, zooals die op het oogenblik van de afsluiting dor over eenkomst luidt. Hiermede was den werk nemers dus de 4S-urige werkweek gewaar borgd. Nochtans weigerden de werknemers dit te aanvaarden, aangezien, naar him mee ning, do Arbeidswet te veel ruimte laat voor het maken van overuren. Zij wensch- tcn het aantal overuren beperkt te zien tot 150 por jaar, zooals aanvankelijk in de Arbeidswet was opgenomen en in verband daarmede ook in de beide vorige collec- HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Tweede Kamer. Het initiatief voor- stel-Boon is verworpen met 55 tegen 16 stommen. Wijziging der Registraticwet 1917; het voorstel is z.h.s. aangenomen. Tijdelijke beperking van den invoer van schoenen. De staking in het meubelmakers- en Ix-iiangersbedrijfEen conferentie tus schen werkgevers cn -nemers is onver richter zake uiteengegaan. Den dader van den aanslag op Smects is men op 't spoor. De Duitschers spreken de geruchten over vermindering van het Een zonderling besluit va igi- schen Senaat inzake do Hoogeseliool- kwestio. De opening der Londensche Conferentie tieve contracten was voorgeschreven. Hun vroeger gedaan voorsld van een loonsverlaging van 13 pOt. handhaafden dc werkgevers, alsmede hun voorstel om liet extra bedrag voor overuren te bepa len op 15 pOt. voor de eerste twee uur en 2(t pCt. voor de overige overuren De werknemers stelden hiertegenover len slotte een verlaging van pCt-, ter wijl zij voor alle overuren een extra-beta ling van 25 pOt. verlangden. Partijen gingen uiteen zondeT dat eenige verdere toenadering werd verkregen. Wat'de staking betreft, wordt medege deeld, dat in Bolsward, Rhenen, Assen, Kampen en Apeldoorn de werknemers op de verlaagde loonen nan don n rK^zijn gebleven, terwijl in Waddir --ris meer werknemers den-arbci1 'e hervatten, op de voorwaarden, door do werkgevers gesteld. De Senoritas. De gemeenteraad van 's-Hertogenhosch heeft in zijn vergadering van Dinsdag avond zijn goedkeuring gehecht aa*1 do nieiuwe regeling voor het maken van seno ritas, gelijk die dezer dagen in ens blad is meegedeeld. Middenstandsbanken. Het Nationaal Hanzc-bureau meldt: Woensdag werd te Utrecht gehouden een vergadering van het bestuur van den. Ned Middenstandsbond, het bestuur van den Ned. R.-K. Middcrstanslxnd, het bestuur van de Christelijke Vereen.giag van den Handeldrijvenden cn Industriee- len Middenstand en de besturen en Direc ties van de Algemeene Cen'ralo Bank- vereeniging voer den Middenstand, do Centrale Boazbanken, de Hanzebanken cn; de Middenstandsbanken voor Limburg. Ten onrechte was door do pers, als doei van deze vergadering gemeld, het ver krijgen van regeering3steun voor het Mid- densfcandscredietwezen. Het doel was geen ander dan te herhalen het verzoek, dat reeds meermalen gedaan was aan de ro- geering, om uitvoering te geven aan het Koninklijk Besluit, waarbij geregeld wordt de belegging van de Postohèque- en Giro- geldem Na een' inleiding van den heer Corn. Lceff, werd besloten, dat dc organisaties bij de regeering zouden aandringen tot het nemen van maatregelen, opdat de steeds groeiende postcheque- en girogelden. ten behoeve van handel en nijverheid, zullen kunnen worden aangewend Uitvoerig werd gesproken ovcir de wpn- sahclijkheid van nauwere samenwerking tusschen de Middenstandsorganisaties en haar erodictinstellinigen. Do Middenstand verleent nog niet in die mate zijn steun aan de eigen instellingen, als waartoe hij in staat is, en onderschat het groote belang van de eigen instellingen. Deze steun zal gemahkelrker verkregen wor den, naarmate de samenwerking tusschen de organisaties en haar crcddetinstellingen zoo goed mogelijk onderhouden cn ver strekt zal worden. Centrale vergadering van den Ncd. R.-K. Volksbond. Even na half elf werd gisteren in een der zalen van het gebouw „Veritas" te 's-Gravenhage door den Centraal-Voorzit ten, den heer Silvius, de vergadering van den Cenlralen Raad geopend. Sprekers re de droeg een zeer propagandistisch ka-< rak ter. De voorz. deed daarna mcdedeeling van eenige ingekomen vragen, waarna het jaarverslag werd goedgekeurd, en hij het woord gaf over de rekening cn verant woording van den penningmeester. Namens de afdeeling Leiden maakt© daarbij de heer Heemskerk aanmerking op de post 188, voor vacantietocslag ge voteerd. Ook werd ter sprake gebracht de bijdrage voor de R.-K. Universiteit, welke niet schitterend werd genoemd; deze zal beter geregeld worden. Op de begrooting werden verschillende bezuinigingen vastgesteld, w.o. enkele wat betreft salarissen of toeslag voor vacan-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1