DINSDAG 13 V3AART 1923
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
sssrs^vs rss
s&fsC-SsSSs»
%r»y.
14e Jaargang.
ld IfiMHm Sö<d»S No. 4084
3te£ekióelie (Bou/tattf
IMP
HEEij
KtlJ
IF
mi||
it 1
:«vF|
man
£t,
iin
PeABONNEMENTSPRÖSbedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent por week 12.50 per kwartaal-
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal-
Franco per post 12.95 per kwartaaL
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uttozonderd Zen- en Feestdagen 'J,
TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. H.
Dit nummer bestaat uit twee
bladen.
Zï
.0 cJ
V Rondom kwesties.
Dit berichten, verslagen en. ingezonden
stukken is 't den lezer bekend, dat er in
^verschillende gemeenten bij de gemeente
raadsverkiezing „kwesties" bestaan.
En dat rondom die „kwesties" een strijd
wordt gevoerd tuaschen Katholieken.
't \ViI ons toeschijnen, wij zijn er zelfs
Ivan overtuigd, dat met ernstig pogen,
[doelbewust streven vaak véél van
'het scherp-pcrsoonlijken in dien strijd
had kunnen worden afgeschaafd.
Maar de Katholieken moeten óók voor-
an staan, moeten worden erkend als de
tclijdei's van den waren Godsdienst, door
et daadwerkelijk beoefenen, het prao-
;isch beleven van de naastenliefdel
Zonder ons in het persoonlijke van dio
[rcrscheideo© strijd-kwesties te mengen,
mogen wij wel verklaren, dat het per-
loonlijko element daarin is te betreuren
dat iedere Katholiek, als zoodanig, dati j
i G«e'icuren m 0 c
Bij zakelijk meeningsverschil is wij
[even zulks gaarne toe niot altijd heb
van personen onderling te ver-
n jijden, hoezecer mem dat ook op zichzelf
jou bejammeren.
Maar_jlan moet daarbij de Christelijke
stenliefde matiging, voorzichtigheid
Jorschrijvon!
.juftn men vergeet dat laatste zoo «rc.mak-
ijk!
■t Zou pharizeïsch zijn. zoo men ande-
daarvan beschuldigde en niet zich-
llf... Praten over naastenliefde is ge-
plckeliik; cn schrijven, gelijk wij nu,
gemakkelijker, maar heb doen
lagfc offers. Ea\ iedereen of bijna
der een schiet in het brengen van
offers wel eens te kort...
ÜVaar wij_ mijtevcn. midden in eon tiid l
tjn'sl ons' (ion herinnering aan onzen
rsten Katholieken plicht va» "aas'®""
Wc, niet Ion oononmalc overbodig wor-
[n geacht!
teinlj
nkol
pperi
et \V
net El
daar
W 'iT
ottff
lap
icvat|
e|ï
72 Ca
ïedeol
amd
BUITENLAND
Aan
:i-e: L
n]|B bezetting van het Ruhrgebied
6 DE MOORDAANSLAG TE BUEIt
Nieuwe botsingen.
Bit Buer wordt gemeld: In verband met
onderzoek, dat in zako den moord op
beide Franschoii is ingesteld, arresteer
fen beambten van do Franscbo veiligheids
Solitie een man, die zich in een kast van
fijn huis verborgen had, die zich cr
pnigc dagen te voren in het openbaar op
lad beroemd, binnenkort een Fransch-
nan te zullen dooden. Voorts werd nog
ernaud gearrestoord, die de medeplich-
«go van den moordenaar scheen to zijn.
jDe beide mannen worden naar een nabu-
l ftgen post gebracht, vanwaar zij 's avonds
1 ifi®001' Fransohe gendarmes werden ge-
'J Maald. Op straat gekomen, namen de bei-
llnr:liiA r\.,;z-,u .-i,TVo cronrlarmOS
ier
dec.
|de Duitschers de vlucht. De gendarmes
lurden, waardoor twee personen werden
gedood. Er verzamelde zich daarop een
folksrnenigte; talrijke personen naderden
N post, om er een aanval op te doen.
po bedreigde soldaten moesten van hun
papenen gebruik maken en op de me-
pi'Sle vuren om zich niet te laten over-
poederen. Vijf personen werden gedood.
Gisteren zijn door do Fransche autori
teiten nog meer burgers als gijzelaars in
jhechlenis genomen. Onder deze bevinden
ph ook de onder-burgemeester en twee
leraren van het gymnasium.
[Bchorpe maatregelen der
"Czetttingsautoriteiten.
De Fransche bezcttingsautoritciten heb
rCn cen mededoeling gericht aan het ge-
peentebestuur van Buer, volgens welke
M verdere ongeregeldheden tegen de bc—
jzcttingslrocpcn de gearresteerde Oberbür
pmoister zal worden doodgeschoten.
a'1 lieden af mag de bevolking slechte
°o m het midden der straat loopen. De
goorbijgangers mogen de handen niet in
°n zak steken. De armen moeben zoo ge-
K. en worden, dat de handpalmen zicht
ar zijn. Tussclien lialf acht 's avonds en
uur 3 morgens mogen slechts zij zich
beScven> die voorzien-zijil van
11 bijzondere vergunning. Na 10 uur
i ^onds moeten allo lichten gedoofd zijn
'van samonsci10ünSen zollen met geweld
iu hVv11-9 uit€cn oOdreven worden. Wie
L. van wapen9 wordt gevonden,
den "^dcllijk voor den krijgsraad wor
ae" gebracht.
Heze'v^^J^tóbeslaiur van Buer iheefÖ
GL van den commandeeren
§Wen
Bevolk
generaal ter kennis gebraoht van de
en haar verzocht kalm. een be-
^''jvcn om het leven van den
Merburgemeister Le sparen.
Bloedige hotsing to Dortmund.
"cn caféhouder we^j J™1"" "oor
sarig van
opnieuw een twiqf t« •-> k- jCr onfs^°nd
v^chiiieS
commissaris- werd aan ri™ politio-
terxvijl vier ander» m «ewon".
getroffen °vcnoera
beider, kree"ee„ ÜX,. hen' ®®a a®-
onmidde!lijk°dood. bUlk e"was
DE (:o\fere\ te brussee
Gcc" cnthonsiasme t#
MoltS'te BrSdeeT
brengen rieVeen^dl T bcgI'oetinS t®
lijto stilte dat ,na» onder een ijse
merkt. JJgen, werd zeer opge-
teBccnheancwaten V1" hef 8latiün t"cbt-
nanaT ^'«teJJftE ytf Jmw.Vw Jo>
zantschap was binnengewipt, begon op
het ministerie van buitmlandschs zaken
in do Wetstraat do Fransch—Belgische
Ruhr-couferentie, die volgens de „Daily
Mail" moet leiden tot liet onder Fransch
Belgisch protectoraat brengen van de ge-
'heele Ruhrstreek.
Deze conferentie werd bijgewoond door
Poincaré,Maginot, Lo Trocquer, Peretti
della Rocca. Degoutte, Herbette en ver
schillende Fransche experts. Van Belgï-
chen zijde namen aan de conferentie
deel Theunis, Jaspar, Devèze, Neujean,
generaal Maglinse on de Belgische ex
perts.
Meeningsvorsoh 1.1,1 e n?
Men verneemt te Londen uit Brussel,
dat dc onderhandelingen niet zulk een
•glad. verloop hebben, omdat de Belgen
blijkbaar vreezen, dat hun handel tenge
volge van het Fransche optreden in het
Ruhrgebied zal worden benadeeld, zonder
dat Frankrijk zelf of wie dan ook, ér
voordeel van heeft.
Hot is de Belgen, méér te d'oen om scha
devergocdingen dan om wraak, zooals bij
de Fransche het geval is, en blijkbaar
willen zij de kans op betaling niet opof
feren aan de Fransche taotiek.
Naar het heet, zou Theunis zelfs hebben
gedreigd een eind te maken aan de sa
menwerking. tenzij de Fransohc politiek
geheel gewijzigd wordt of succes binnen
afzienbaren tijd zeker is.
Buitsehland's geneigdheid tot
onderhandelen.
De Pruisische minister van Binnen-
landscho Zaken, Severing, heeft te Eiber-
fel d een redo gehouden, waarin hij zich
als volgt uitliet over de kwestie van even
lucele onderhandelingen: Duitschland
heeft geen inniger wensch, dan dat de
beide regeeringen bijeen komen, maar
liet tragische van het geval is, dat de
eenc hier en de andere daar spreekt.
Voorts legde hij er dien nadruk op, dat
•liet geloof, dat er een wonder zal gebeuren
cn dat de Franschon spoedig het Ruhrge
bied zullen verlaten, on de eisch, dat de
Duitscho rijkskanselier niet eer zal on
derhandelen dan nadat het Ruhrgebied
is ontruimd, dom zijn. Wi© de natie in
deze richting lerdt, begaat een misdaad.
Do eerste stap om tot o veroons te mm rng
le goraken is, den strijd in het Ruhrge-
bier niet te maken tot een kwestie van
prestige. Dit geldt echter voor beidé par
tijen. Wiie dicleeren wil, zal den tegen
stand der arbeiders tegenover zioh vinden
Ons doel is zoolang te strijden, totdat het
verstand ontwaakt.
België.
Aanslag op een Spoorbrug.
Gisternacht werden de bewoners van
Monfzen te half drie gewokt door een
zware ontploffing. De burgemeester en
de politie zochten vergoeefe naar de
plaats, vanwaar het geluid kwam maar
een spoorwegbeambte, die langs do spoor
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewono advorlontlfin 30 oent por regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
dubbele van het tarief berekend. s
Kleine adverlenUön, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver
huur, koop en verkoop 10.50.
baan liep, welke over te brug van Mont-
zen gaat, ontdekte lego 5 uur 's morgens
waar de ontploffing Ud plaats gehad.
Midden op de brug waen dc rails van oen
der sporen over een Ingte van li meter
opgeblazen. Het sta'i'aspersoncel en de
gendarmerie waren spoedig ter plaatse.
Men vond toen in dc labijheid van bet
tweede spoor een andire bom, die half
weggestopt was onder iet grint. De mili
tairen werden onmiddelijk gewaarschuwd
en ruimden de hels city machine uit den
weg. Twee treinen, v&arin talrijke ar
beiders zaten, moesten hier langs gaan.
Het spoorwegpersonei.il deed onmiddellijk
alles om een ramp le voorkomen.
Het parket heeft ziel naax Motzen be
geven en een nauwkeuig onderzoek ingc
stcld. Gisteravond korden de treinen de
brug weer passeer en. Ié daders zijn onbe
kend. In verband hiermede zal vanaf he
den de bewaking der Jijnen Aken-Her-
besthal cn Akcn-Visó :£>anzienlijk ver
scherpt worden.
Duitschland.
DE NATIONALTSTISfliE ACTIE IN
BEIEREN.
Botsingen mei, so c i al istiso h e
a r b e i ^1 b r s.
Te Ingolsladt heeft een stormtroep der
Münchcner nationaal-socialisten een po
ging gedaan, om heb gebouw der socialis
tische vakvercenigingeo binnen te drin
gen. Het gebouw werd evenwel door de
arbeiders met succes verdedigd. Bij de
schietpartij die ontstond, werden twee
arbeiders gewond. Dc politie wist ten
slotte tusschenbeide te1 komen en de na-
tionaal-socialistcn uiteon te drijven.
Bij den terugkeer to Müncben trok de
troep, die 800 man sterk was, in optocht
door 'de straten van de stad, waarbij het
tot een botsing kwam met do politie, die
de demonstranten uitocu wilde drijven.
De leider der afdeeling nationaal-socialis
ten werd gearrestc-erdL én de stoet zelf
De kapitein ZC0--V0IJ de
den oorlog wogonsich heett doen
longontsteking overleden.
Engeland.
Do Iersche kwestie.
De arrestatie,'» Engeland
Ue cn Schotland.
schillend® andere sbctla" Ierland deelde
hun deportatie naa Zuid-Ierla^n^
de Engclscho niime er va Latcrhuis
zen van het n®staan hier )aBde
tairo orgamsatie van loren^o^ die lich
onder leiding van J Brittan-
noemt ,,^^oo™nd officier
niS" t^dw^S "ftgeen in haar vermogen
wa3 lo doen ai n®'n dc ongcre-
'gldr^prriefndd^re^ng™
SerTt^^o» Plande
daden van geweld te verplicht,
regcering. po gearr van
allen van Iorsebo!atkomst en
bovengenoenMte Zïi'zullea doorde
haar direct of indirect ZB su^
Vrijslaat-regeer.ng in haar ehou4en,
verzekerde brar'^ra^ae eenvoudigste
r^stdXofS wüze van optre-
"nn ^tSZf'gearreetearde personen
D® 16 ^,™fl,8ltking in automobielen
naar 'do S M
-r?c&l"^-n?orï
tor^ld,^n Gotland tah
nomen werden overgebracht.
^d^ooXs^-^nTr
haïacht in de haai aan^r
;^vrfenorri^
S^rtord gchoudm ^ddels^-
U'°Ud nl^isUatTanls^Se, dio d»r
leide van gepantserde autoa n
Mountjoy-sevangema te Dublin
braehti.
Volgens berichten uit Dublin heeft dc
onverwachte aankomst der arrestanten
daar veel opschudding verwekt.
Eon ter dood veroordccling.
Door de autoriteiten van den Vrijstaat
is te Cork de volgende officieele mededoe
ling gepubliceerd': „Volgens informaties,
door d'c militaire overheden ontvangen,
hebben de ongeregelde troepen officieel
tot den dood van de zuster van Michel
Collins, mrs. Powell besloten".
Opgemerkt wordt hierbij, dat (te Ier
sche rebellen tot nog toe nooit van le vo
ren hun a.s. slachtoffer publiek bekend
maakten.
Roemenië.
Rumoer in het Parlement.
'19 leden de toegang
ontz c gd.
Naar dc telegrammen uit Boekarest
melden, zijn de debatten in het parle
ment over de grondwet met grooter dan
ooit voorgekomen wanordelijkheden be
gonnen.
Do oppoaïlie, die steeds haar meening,
dat het huidig parlement niet wettelijk
zitting heeft, had gehandhaafd, had des
niettegenstaande besloten, om dé vergade
ringen bij te wonen. Alle krachten waren
gemobiliseerd en de leiders der verschil
lende oppositie-fracties lazen verklarin
gen voor, teneinde te betoogen, dat liet
aannemen der grondwet als van nul en
geenerwaarde zou worden beschouwd.
Het verschijnen van den premier op
het spreekgestoelte was blijkbaar het
signaal om de relletjes te beginnen. Hij
poogde to sproken, en de wet
in le dienen, maar hij werd over-
sohreeuwd, terwijl serpentines en andere
voorwerpen door de zaal werden geslin
gerd en oppositieleden in koor een natio
nale hymne aanhieven. Ratels cn andere
geraasmakende instrumenten deden even
eens dienst. Den tweeden zittingsdag lier-
feéflfcff'óe Jax*.*nai<ïcénes en heb ka-
ondememend lid had een film-operateur
op de tribune, toegelaten, die heb geheelo
spektakel vereeuwigde, totdat hij ^erd
ontdekt en ook hij werd uitgeworpen
Daarna kwam de disciplinaire commissie
bijeen. Negentien leden werd gedurende
10 a .20 dagen de toegang tot dc Kamer
ontzegd.
HET VQORHAAEnSTE NIEUWS.
Onzo Regcering liccft te Brussel slap
pen gedaan in zako dc moeilijkheden doop
de bezetting van het Ruhrgebied.
Een nieuw Duitsch-Ncderiandseh crc-
diet?
Do stoking in liet meubelbedrijf.
Bloedige incidenten te Buer cn Dort
mund.
De conferentie te BrusseL Mocningsvcr-
scliilien tusschcn Frankrijk cn België?
De arrestaties in Engeland cn Schotland
sio to houden
brengen.
vergadering ter sprake
Nederland cn do moeilijkheden <loor de
bezetting van het Ruhrgebied.
Onze E ógeoriug heeft te Brussel
on te Pari}® stappen gedaan.
Do Rijnvaart komt ter sprake.
Op de vragen van den heer Van Dijk be
treffende opheffing der in het bezette
Rijngebied! ondervonden belemmering bij
de verscheping van naar ens land en onzo
havens bes-temde en voor NcderLandsche
rekening afgeladen goederen, heeft Minis
ter Van Karn check geantwoord.
Wij ontkenen aan dit antwoord het vol
gende
De heffing van een uitvoerrecht van 10
pObn welk recht bij vele goederen ook ter
zake van dien invoer wond geheven, heofc
bovendien tot gevolg, dat de doorvoerhan
del zich van Rotterdam begint ai te koe
ren en naar Hamburg en Bremen afgeleid
wordt.
'De Minister hoeft zich spoedig na den
aanvaiig der bezetting door tussohenikomst
van onze gezanten te Parijs en Brussel tob
do regeeringen aldaar gewend en daarbij
do moeilijkheden, welke Nederland onder
vond uiteen doen zelbten. Do Ministers van
Buitenlar.dsche Zaken van Frankrijk en
België hebben, gelijk in de bladen reeds ia
bekend gemaakt, medegedeeld, dat 't kun.
streven is Nederland zooveel mogelijk
moeilijkheden te besparen en de Rijnvaart
akt-o te handhaven.
Daarnaast heeft de Minister, zoowel
door dé betrokken consulaire ambtenaren
in het bezatte gebied als door verdere
rechtogfareekflcho stappen bij de regeerin
gen te Brussel en Parijs, voortdurend;
met iklem doen opkomen tegen de berwa-
i cn, welke het verkeer met Nederland nog
steods ondervindt, on onderhandelingen
doon voeren om uit do moeilijkheden, dio
hierboven zijn uiteen ge-zot, een uitweg to
vinden.
De gezondheid, die bij de ondorhande-
liixgen dé betrokken regeeringen hebben
betoond, geeft hom grond tot de verwach
ting, dJat aan concrete bezwaren zal wor
den tegemoet .gekomen, al zaal, zoolang
de tegenwoordige toestanden in *t Roer
gebied voortduren, daarvan toch een zware
.terugslag worden gevoeld op het ©oono-
misch leven in Nederland en in het bij
zonder op hert. verkeer in onze haven
steden.
De belemmeringen, aan de Rijnvaart in
den weg gelogd, zal de Noderlandsche de
legatie in do Centrale Commissie voor de
Rijnvaart in een weldra door deze 'oomuiis-
De Staatscommissie voor Hoog er Orxlsrwijs
Waarom geen sociaaldemocraat
Op een vraag van den heer Troelstra.
Jad wan de Tweede Kamer, betreffende
het mert-benoemen van een sociaaldemo
cratische onder wi jsapecöaliteit in de on
langs ingcstekle Staa.tsccmmissde voor het
hooger onderwijs
Wil d« minister do ICnmar ixiccioderloo,
TOt do reden is, dat in de pas ben-emdo
ötaatscommissie voor hooger onderwijs
geen enkel sociaaldemooratiseho onder-
wijsspecoailiteat is opgenomen?
hoeft de minister van ouderwijs, kun.
tQ wetenschaPPe,n geantwoord
Do bedoelde S laalsechmmissr' is er niet
een van pélitieken aard. Daarom werd bij
de wjjze van samenstel::. 0 geen rekening
gehouden met bepaalde vertegenwoordi
ging van partijen. In dé eerste plaats
moesten daarin personen zitting krijgen.
,e z«>wol door iiun ;nnis en raring,
als door hun betrekking of ambt roikmnen
op do hoogte zijn van hot openbaar of
het bijzonder onderwijs. Vom.is het
sohe Hoogesehocl. JdixIèTïjS"V.d- v.uni
het oog op den eisch der bezuiniging noo-
dig, dat daarin ook een enkele finan deel
specialiteit werd benoemd.
Een nieuwe Duitsch—Nederlandsche
Credietoveresnkonist?
Naar de Hannoverischer Kurier meldt,
worden tusschen de Nederlandscho en d©
Duitache regsering ondorhandelingcn ge
houden over een nieuwe credietovereen-
komst, analoog aan het bestaande Neder-
landsch-Duitsche financieele verdrag. Daaj
het ter beschikking staande guldcnscredioc
bijna uitgeput is, zal ook eventueel een ver
hooging van de bestaande Nederlandsch-
Duitsche credictovorecnkomst overwogen
worden.
Het goederenverkeer met Duitschland.
Het goederenverkeer met Duitschlanxl
naar ons land via Bentueim-Oldenzaal is
zóó ontzaglijk grcot, dat de aanvoer te
Benthekn voorloopig ia stopgezet, om do
daar opgeetapeldo hoeveelheden c.rtikclen
eerste te kunnen verwerken en door te
zenden naar OMcnzaal.
Vrachtauto's.
Prov. Verkeersregeling.
God. Staten van Zuid-Holland hebbent
de volgende circulaire tot do gemeente
besturen gericht:
Ten vervolge op onze aanschrijving dd.
9/16 Jan. 11. hebben wij de oer heb volgende
ter kennis te brengen
Als gevolg van de inwerkingtreding van,
een prov. verkeersregeling in onze oven
genoemde aanschrijving, zouden de ge
meentelijke voorzieningen op dit stuk
voor het grootste gedeelte overbodig zijn.
Immers indien de toegangswegen naar do
bebouwd© kommen der gemeenten vallen
onder de pro vinei :vlo verkeersregeling, zal
heb in de meeste gevallen voor vracht-
automobiolen niet mogelijk zijn dc wegen
binnen de bebouwde kommen to berijden1,
tenzij met inachtneming van de aan do
provincialo regeling verbonden voorwaar
den, welke de strekking hebben om den
weg to beschermen tegen heb door heb
vrachtverkeer aan te richten schade.
In verband hiermede komt het ons aan.
te bevelen voor, dat dc gemeenten in af
wachting van do tet-stand-keming der.
prov. regeling, in het aJgemecn niet voort
gaan zelf regeringen v?st te stellen betref-
fendé de sluiting van wegen, bedoekt ia
art. 8, sub b dor Motor- en Rijwielweb.
Do kosten van aanschaf en onderhoud ran t
de d-oor dé wet govordèPdo waarsohu-
winigsbotrden, zouden op dexo wijze kun-1
non worden uitgespaard, terwijl 't vrauht-
verkcor gebaat wordt door cenige alge-,
meeno regelingen, z coals wij ons do
vincdalo verkeersegcling voorat alle n, inl
plaats van met een groet aantal gemeen
telijke voorschriften rekening te moeten
houden.
Hoewel het wellicht mogelijk is, dat dé
an voorziening
door
in de
jut, gedochte wijze
wbade, ifcüko het vraoia-vcTkcer «in