binnenland
}4e Jaargang.
BONDEIiöJIG 8 FES^y^Pil 1923
No. 4066
D©Al30NNEMSNTSPRIJSbedra«gt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week fi 2.50 per kwartaal-
Bij onze Agenten 20 cent per week S 2.60 per kwartaal-
Franco per post fl 2.95 per kwartaal.
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zan- en Feesldagen
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II.
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewoae adverlentflën 30 con! psr regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
dubbelo van het tarief berekend.
ECloine ndverlenbën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver
huur, koop en verkoop (0.50.
Dit nummer bestaat uit twee
bladen.
De eigendom.
Terwijl we zoo herhaaldelijk de klacht
lebben vernomen, dat er te veel belasting
Qoet worden betaald, ook door de vermo-
jenden, hebben wij er gisteren op moeten
vijzen, dat de It. K. Volkspartij van mee
ling schijnt te zijn, dat de belasting voor
le bezitters eigenlijk nog hooger, bedui-
lend veel hooger moest zijn.
Aan wat wij gisteren reeds daaromtrent
ds onze meening hebben naar voren ge-
iracht willen wij nog iets toevoegen.
Wanneer de overheid gelden haalt van
[e bezitters, teneinde deze te doen „strek
en tot verhooging van het algemeen wel-
ija" dan doet zij dat volgens een a 1 go-
eenen regel. En aan zoo'n algemee-
:n regel zitten steeds zoovele onbillijkhe-
meermalen ook pijnlijke en
isoluut-onverdedigbare onbillijkheden!
Wat is er vaak een verschil tusschen A
die ieder bijv. vier duizend gulden
jaarB inkomen hebben. De een heeft het
ls overvloediglijkde ander moet zich
oor samenloop van omstandigheden zoo
ekrimpen, dat hij nauwelijks in staat is
jn frisschen geest te behouden voor een
agelijkschen. veel inspanning eischenden,
rbeid. En zulk een tegenstelling is er vaak
te wijzen tusschen bezitters van
logere en zelfs ook wel veel hoogere in-
imens.
En daarom is de belasting zoo'n kwaad
iddel, om daardoor den eigendom de ver-
ichtingen te doen vervullen, die hij
Christelijke opvatting inderdaad
gens de gemeenschap te vervullen heeft.
Hoewel natuurlijktot op ze-
ere hoogte de belasting daartoe
eeds wel zal moeten blijven dienon.
Maar voor alles on bij alles, wat er in
fc opzicht wordt beproefd en onderno-
en, zij als hoogste en ten slotte eenigste
medie tegen de heidensche opvatting
treffende den eigendom, in onze dagen,
lcend en beleefd de Christelijke goda-
ensfc waarin de liefde voor den even-
msch een even groot gebod is als de lief
tot O»* r«lf!
a (lit
BUITENLAND
Na de conferentie te Lausanne.
VOORLOOPIG EINDE.
De Conferentie te Lausanne kan voor-
opig als geëindigd beschouwd worden
i alle delegaties Lausanne hebben ver
ton
h'aar verluidt zou men wellicht óver
a drietal weken weer te Lausanne zijn
jfJ| r onderteekening van het verdrag.
De toestand in het Oosten zelf wordt er
ihfer verre van beter op, zooals uit on
tslaande berichten blijkt.
DE DREIGEMENTEN DER TURKEN.
Do Turksche bevelhebber te Smyrna
eft den commandanten der geallieerde
OW rlogsschepen medegedeeld, dat hij in-
uctie heeft ontvangen, om bij niet-na-
imirg van de gedane aanzegging om
nyrna to verlaten, hen daartoe te dwin-
Fransche consul heeft Verlof ge
nera 'aagd, de Fransche kolonie aan boord
er?, Fan een Franschen kruiser te mogen
Ier. 'jrengen.
taklNader wordt nog gemold, dat "de Turk-
l'ur.lhe commandant te Smyrna den ter-
JiólBïjn, binnen welken de geallieerde oor-
-Jgsscbepen Smyrna moesten hebben ver
heeft verkort van gisteren midder-
IJhfc lot zonsondergang gisteravond.
De Turksche militaire bevelhebber te
•nstantinopel heeft alle op non-actief
6 officieren gelast, onmiddellijk
III de wapenen te komen, daar zij an-
3 zullen worden gestraft.
BE HOUDING DER GEALLIEERDEN
De hooge commissarissen hebben ten
"•achLigsLe geprotesteerd tegen den Turk-
re b e'sc^ in za^Q k'et vertrek der geal-
VLNj 9, oorl°gsschepen, on zij hebben ge-
•"■arschuwd voor de ernstige gevolgen,
Turksche dwangmaatregelen in
e aangelegenheid zouden kunnen heb-
'J hebben aan "de geallieerde oorlogs-
.-.tliuf'7°oie Smyrna last gegeven, te Smyr-
e blijven totdat zij van hun respeo-
11
nrferc De
rdt
Pct| V(
age* "°cn> die haven te verlaten.
regieringen order zullen hebben ont-
irpo i e^en handhaven hun positie
^olV' info msfi& de regeling derwapenstll
overeenkomst van Moedros, en zij
idsti let voornemens zich neer te leggen
d iPb D^en' we^'° de bewegingsvrij-
racl11 LP oorlogsschepen beperken. De
O,-' .p. ..9 autoriteiten te Smyrna zullen
erkli!i icrpn ii u Vlfc An=°ra instructies ont-
)CDh> JchAn Ü- resultaat der besprekingen
a° &d'e.TCgeerin8 (le «■™-
e"ï n Mcn 1,epft «"loriloifen
RSedeeld, m 2ii. in afwaclllj van
de ontvangst dezer instructies, verant
woordelijk zullen .worden gesteld voor de
gevolgen van elk vijandelijk optreden
De regeeringen van Parijs en Londen
zijn overeengekomen, zich met kracht te
verzetten tegen den eisch van Angora, om
de geallieerde oorlogsschepen van de ree-
de van Smyrna te verwijderen.
Een nota is verzonden, waarin gezegd
wordt, dat de schepen op de reede ge
handhaafd zullen blijven en dat, zoo po
gingen worden gedaan, om ze tot vertrek
te dwingen, zij zich zullen weten te ver
dedigen.
De bezetting van het Ruhrgebied
UITBREIDING DER BEZETTING?
Volgens een bericht uit Boclium meent
mon, dat de Franschen een uitbreiding
„van het bezette gebied voorbereiden.
Uit alles blijkt dat de bezetting van
Elberfeld, Barmen en Hamm binnenkort
ie verwachten is.
Fransche troepen omsluiten het Wup-
perdal.
Te Berlijn is hiervan geen bevestiging
ontvangen.
In de omgeving van de gemeente Ber-
gischBorn zijn aanzienlijke Fransche
troepen-contingenten geconcentreerd. Men
veronderstelt dat een groot deel dezer
troepen voor de bezetting der naburige
steden en gemeenten zal worden aange
wend. Of ook het gebied van Remscheid,
dat onmiddellijk grenst, aan Bergisch—
Born, bezet zal worden, is nog niet bekend
De Fransche'troepen hebben de sta
tions van Lcnnep, Bergisch Born, en Lie
senwagen bezet. Er zijn posten geplaatst,
welke hebben toe te zien dat geen steen
kolen door die plaatsen worden uitge
voerd.
De gemeente Urloffen bij Appenwcier
is door een Fransche afdeeling van onge
veer 120 man bezet.
In Offenburg werden de postdirecteur
Krieg en de secretaris der posterijen Frey
in hechtenis genomen.
Do stakingsbeweging onder do mijn
werkers in Frankrijk cn hot Saargebicd.
De stakende mijnwerkers in het Saar
gebicd ontvingen een sympathiebetuiging
van den nationalen raad der Fransche
mijnwerkers. In het telegram wordt me
degedeeld, dat de beraadslagingen omtrent
verdere maatregelen worden voortgezet.
Duitschland en do commissio van herstel
"NVolff verneemt van bevoegde zijde ten
aanzien van het gebrek aan juridische
grondslagen voor het Fransch-Belgisch
optreden in het Rhurbekken: Het besluit
van de co'mmissie van herstel van 25 Ja
nuari, dat Duitschland's algemeen in ge
breke blijven jegens Frankrijk on België
vaststelt, ziet. over het hoofd, dat Duitsch
land zijn leveringen aan beide landen al
leen staakte wegens hun handelwijze aan
de Ruhr. Van oen onrechtmatig in gebreke
blijven van Duitschland zou daarom al
leen dan sprake zijn,als het binnenrukken
van de Franschen en Belgen in bet Ruhr-
bekken een rechtmatige daad was. Eenige
Fransche bladen meenen, dat deze recht
matigheid door het besluit van de com
missie is vastgesteld. Hadden zij gelijk,
.dan zou zoodoende aan het besluit dor
commissie eiken grondslag zijn ontnomen
daar het dan een interpretatie zou zijn
van art. 18 van het bijvoegsel nopens de
vorgoedingsbepalingen van.hot vredesver
drag en met algemeene stemmen had moe
ten worden genomen, wat niet geschied
is. Het zich onthouden van de stemming
van Engeland zou in dit geval, overeen
komstig de uitdrukkelijke bepaling van
het verdag met een afwijzing gelijk heb
ben gestaan.
Deze opmerkelijke Franscbo pogingen
om achteraf een rechtvaardiging te vin
den voor het binnenrukken van het Ruhr-
bekken schijnen er op te wijzen dat
Frankrijk zelf de juridische grondslagen
daarvoor niet erg deugdelijk acht. Ook is,
evenals de vaststelling van het algemeen
in gebreke blijven, de daaruit getrokken
conclusie onjuist, dat het Duitsche voor
stel voor de regeling van do schadever
goeding nu is vervallen cn de staat van
betaling van Londen weer van kracht is
geworden. Immers hebben alle regeeTin-
gen, die deel uitmaken van de commissie
de noodzakelijkheid erkend het totaal be
drag van de Duitsche verplichtingen te
verlagen on het valt niet in te zien in hoe
ver deze noodzakelijk ter zijde gesteld zou
zijn door het binnenrukken til de Ruhr,
dat liet centrum van de Duitsche nijver
heid bedreigt.
De commissie van herstel heeft aldus
met haar besluit do vroegere verklaringen
van de in haar vertegenwoordigde regee
ringen over de bepalingen van het vredes-
verdag, welke uitdrukkelijk Duitschland's
vergoedingsverplichtingen van zijn draag
kracht afhankelijk stellen, ter zijde ge
schoven'. Om deze redenen kan de Duit
sche regeering het besluit van de com
missie niet erkennen.Tegen verdere maat
regelen, welke Frankrijk uit dit besluit
zou meenen te kunnen afleiden, zal liet
Duitsche volk zich blijven verweren.
^Briickenkopf vcnh'eh/. tichtêpi
Neubesetzt. Getöét.
Wet?de/)hm^
Het Zaterdag en Zondag jl. door
Franschen bezette gebied van Baden.
Italië.
NieirWó arrestaties van Communisten.
De „Messagero" meldt nieuwe arresta
ties te Perugia, voorts 30 te Spezzia, 50
le Genua en verscheidene te Terni en
Aquila. Ook zijn socialisten en communis
ten gearresteerd te Foligno, waarheen de
ontdekking van oen plan lot opruiing van
het spoorwegpersoneel had geleld.
Egypte.
.Een nieuwe moordaanslag te Caïro.
Krachtige maatregelen
der Brltscho autoriteiten.
In verband met een gistoren op een
Engelschman gepleegden moord-aanslag,
die evenwel niet slaagde, hebben do Brit-
sche autoriteiten een m:'!''?.iren gouver
neur voor Caïro aangesteld. Hij zal de
noodige maatregelen nemen om tegen
deze moordaanslagen krachtig t)e kunnen
optreden.
Er is een sterk militair cordon getrok
ken om het district, waar do moordaan
slag heeft plaats gehad. Do inwoners van
de wijk zijn zwaar beboet.
Amerika.
De overeenkomst inzake do Britsche
Schuld.
President Harding heeft gisteren het
Congres de overeenkomst voorgelegd, wel
ke tusschen Baldwin, den Britschen kan
selier van de sohatkist, en de Amerikaan-
sche commissie voor het fungeeren der
Britsche schuld is tot stand gekomen.
Harding kenschetste de overeenkomst
als „de eerste zuivering van de met oor
logswolken bedekte luchten in de door
schuld bezwaarde wereld". Hij zeide dat
de regeling „in werkelijkheid een waar
borg was tegen den oorlog en de oorlogs
uitgaven en een juiste aanvaarding van
het stelsel van productie en bezuiniging,
dat de stabiliteit verhoogt evenzeer als
het de lasten vermindert".
Hij drong op een spoedige goedkeuring
aan.
De bezetting van het Roergebied.
Een rumoerige protest*
vergadering.
Gisterenavond had de Federatie 'Am
sterdam dor S. D. A. P. en van den A. B. B.
een protestmeeting belegd tegen de bezet
ting van het Roergebied, in de Beurs voor
den Diamanthandel.
Het woord hebben gevoerd mr. P. J.
Troelstra, R. Stenhuis, het Belgische Ka
merlid Ekkelers en het Duitsche Rijksdag
lid Bretscheid.
Toen om even half negen de vergadering
door den heer J. H. Huybers, voorzitter
van den A. B. B. geopend werd, deelde hij
mede van het plan om deze bijeenkomst
in de war te sturen. Het bestuur was er
tijdig van op de hoogte gesteld en had
maatregelen genomen om dit plan te ver
ijdelen. Het plan was ni. door kortsluiting
een paniek te veroorzaken. Alle schreeu
wers zouden onmiddellijk uit de zaal ver
wijderd worden.
Mr. Troelstra gaf een uiteenzetting van
het vraagstuk der schadeloosstelling en
wat er mede samenhangt. Toen hij op
merkte, dat Duitschland het verdrag, dat
de Commissie van Herstel heeft vastge
steld, onder pressie onderteekend heeft,
ontstond er achter in de zaal rumoer. Hij
gaf een overzicht van de daling van de
marken er wordt geroepen: We kun
nen niets verstaan. Mr. Troelstra gaf in
overweging, dat zij die niet uit belang
stelling gekomen waren, de zaal zouden
verlaten. (Geschreeuw en gefluit). Mr.
Troelstra wilde niet verder spreken" on
verliet het spreekgestoelte.
De voorzitter deelde mede, dat er men-
schen zijn, die den boel in de war willen
-sturen, (Algemeen rumoer). Als men zich
kalm gedroeg zou men het weer probeeren
en trachten zonder ingrijpen van de poli
tie de vergadering tot een goed einde le
brongen.
Mr. Troelstra hernam het woord, gaf een
uiteenzetting van de conferentie te Parijs
en weer ontBtond geschreeuw en gefluit.
Mr. Troelstra zei: Het is in Amsterdam
onmogelijk een protéstvérgadering te doen
slagen. Weer interrupties en rumoer. Toen
hij eenige minuten verder had gesproken,
werd het tumult steeds grooter. Er werd
geschreeuwd: Zitten! Men gooide met stoe
len en mr. Troelstra gaf het op.
Midden in de zaal verzamelen zich groep
jes, het rumoer is onbeschrijflijk. De voor
zitter kan zich onmogelijk verstaanbaar
maken. Ook achter in de zaal klinkt ge
schreeuw. Geroepen wordt van alle kanten:
Heulers met de bourgeoisie! Dit is het
sein voor de politie om in te grijpen. Drie
personen worden verwijderd. Dat helpt.
Want het wordt doodstil en Ekkelers kan
zijn rede beginnen.
Buiten ging het intusschen niet minder
heftig toe. Een man springt uit de menigte
naar voren en richt een revolver op een
politieagent. Deze wendt het wapen af, dat
zich daardoor op den dader zelf keert. In
hot tumult, dat nu ontstaat, weet deze te
ontkomen.
De aanstichters van dit tumult moeten
gezocht worden onder do menschon van het
W. A. O. Twee personen zijn gearresteerd,
van wie een wegens'ordeverstoring en een
die zich bij het gooien met een stoel zelf
zoo had gewond, dat de Geneesk. Dienst
hem moest verbinden.
Een sterke politiemacht heeft het gebouw
rondom bewaakt,
In een door den Roüerdamsehen Be-
.stuurdorsboncl en de Federatie Rotterdam
van de 8. D. A. P. belegde protestvergado-
ring tegen de bezetting van het Roerge
bied hebben gisterenavond de partijvoor
zitter W. F. Vliegen en de secretaris van
het N. V. V. F. v. d. Walle gesproken. De
vergadering werd dcor ongeveer 3000 per
sonen bijgewoond en was vooral tijdens
de redevoering van den heer v. d. Walle
rumoerig doordat communisten en aanhan
gers van het W. A. C. herhaaldelijk inter-
rumpeorden.
Het spoorwegverkeer.
TTifc Aken is aan de N. R. O. bericht, dat
het goederenvervoer van Zuid-Nederland
naar Zuid-Duitschland, dat nog door de
Nederlandscho Spoorwegen via Venlo tot
Rheidt geaccepteerd werd, thans ook go-
strernd is. Dinsdag is een trein, op weg
naar Nederland, door do grenscontrole
aangehouden en naar Aken teruggebracht.
Alleen de locomotief vertrok naar Neder
land.
De Kamercommissie.
De Tweede Kamercommissie voor buiten-
landsche aangelegenheden zal in een dezer
dagen te houden algemeene vergadering de
Roorbezetting en haar gevolgen voor Ne
derland bespreken in verband met 't voor
nemen van mr. Troelstra om de regeering
over deze kwestie te interpelleeren.
Neder 1. Scheepspersoneel
gemonsterd.
Uit Essen werd aan de' Tel. van Fran
sche zijde medegedeeld, dat Nederlandseh
scheepspersoneel gemonsterd wordt om ge-
requireerde kolenschepen naar Frankrijk
te vervoeren.
De Statenverkiezingen.
De anti-revolutionaire Statcnsectio Delft
heeft do volgende candidatenlijst opge
maakt voor de Statenverkiezing volgens
do in de kiesverecnigingen plaats gehad
hebbende stemmingen. Het Provinciaal
Comité heeft de lijst bekrachtigd. Alle
candidaten namen de candidatuur aan.
1. mr. G. van Baren te Delft (aftr.), 2
mr. dr. H. W. Hovy te Loosduinen (aftr.),
3 D. Boddeüs, notaris te Schiedam, 4 A. v.
Rijn te Vlaardingen, 4 F. van Valstar le
Naaldwijk, 6 J. Schouten, te Rotterdam
(aftr.), 7 mr. J. P. Chardon te Delft, 8 J.
H. Crezée, burgemeester van De Lier, 9
mr. J. A. do Wilde, wethouder te 's Hage,
10 C. van Sprcnsen Azn., te Loosduinen.
Bij het gisteren gehouden referen
dum voor de Prov. Staten in de afd. Den
Haag van den Vrijheidsbond, werd de
volgorde der candidaten als volgt bepaald:
1 mr. A. C. Crena do Jongh, 2 A. Vol
leer Azn., 3 Ir. R. A. van Sandick, 4 M.
Cohen TervaertIsraels, 5 rar M. de Mos,
8 Jhr. ir. A. R. L. de Muralt, 7 prof. mr.
A. C. Visser van IJzcndoorn, 8 F. van Pan-
thalcon baronesse v. Eek.
De nood van de tuinders.
Noor d-H o 11 a n d.
ragen van het lid der Staten, den
Op
heer D. Kooiman,
o.m. geantwoord
Bij de rególing
hebben Ge»d. Staten
zaJ:3 het verleen cn
boerente? mbanken
van voorschotten,
HET VOORMA WISTE HBEOVJS.
Do gemeenteraad van Nijmegen heeft
liet voorstel van I?, on W. In verbami me*
do voorgenomen stichting van een R.-K
Universiteit aldaar met 1G15 stemme*»
aangenomen.
Do bezetting van liet Ruhrgebied. PrG-
tcstvergadoringen.
Bij dc Tweed o Kamer is ingediend een
wetsontwerp houdende bepalingen om
trent ruilverkaveling.
Het antwoord van den minister van nr-
bokl, handel cn nijverheid op vragen tot
hem gericht naar aanleiding van den brief
van Wilton.
B. en W. van Leiden stellen voor een
verlenging van arbeidstijd voor het ge-
moentcporsoneel.
B. on W. van Leiden maken een plan
bekend betreffendo een nieuwe zwc:«in
richting.
Er worden opgravingen in hot vooruit
zicht gesteld van den heuvel, waarop do
Leidscho Burcht is gebouwd (zie verslag
Loidscli Universiteitsfonds).
Voorloopig einde der
Lausanne.
Conferentie te
Do Turken eischten do verwijdering
tegen gisteravond van do vreemde oor
logsschepen.
Do geallieerden hebben geantwoord,
dat dc schepen zullen blijven.
Uitbreiding der bezetting in het Ruhr
gebied.
Krachtige maatregelen der Britsche
autoritei ton in Egypte in vorlrand met do
moorden op de Engelschcn.
aan de noodlijdende tuinbouwers te ver
strekken, wedike regeling, thans in een
vergevorderd' stadium van voorbereiding
ia, moeten, de noodige waarborgen wor
den geschapen, dait alleen die tuinders
die rgeaoht kunnen worden daarvoor
redelijkerwijze in aanmerking te komen,
geholpen worden, en dat misbruik van do
voorschotten, ten nadeelo van de pro
vincie, zooveel mogelijk is uitgesloten.
Het ligt voorts in de bedoeling, de rege
ling zoodanig vast te stellen, dat. mocht
de regeering alsnog teifc borgstelling voor
te verleenen voorschotten overgaan, deze
borgstelling naast en ter aanvulling van
de provinciale steunverleening mogelijk
is, zoodat ook de Noord-Holland sche
tuinders van eventueeile regeoringshulp in
dozen vorm voordeel zullen Inmrrn trek
ken.
Op vragen van den i nan is
geantwoord
De door Gedeputeerde Slaton geraad
pleegde voormannen uit tuinbouw kringen
hebben zich eenstemmig verklaard tegen
het denkbeeld, den steun, door do pro
vincie to verleenen aan de noodiijdsnde
tuinbouwers dn «dit gewest, to doen be
staan in het geven ran uitvoer-bijslagea
voor de thans nog bij de bouwers opge
hoopt© sbapelproduoben, omdat:
a. daardoor de steun van de provincie
ten goede zou komen aan allen, die goe
deren uitvoeren, dus ook aan lien, die
daaraan voor de instandhouding van hun
bedrijven geen behoefte hebben
b. 'daardoor de tuinders, die aan steun
wel behoefte hebben, doch op het oogen-
blik geen stapclproducten in voorraad
hebben, van dien steun verstoken zouden
blijven.
R.-K. Universiteit te Nijmegen.
De gemeenteraad, heeft met 1G tegen-
15 stemmen aangenomen het voorstel van
B. en W. tot een jaarlijks olie subsidie
van 100.000 gld. aan St. Radboud Stich
ting voor een R.-K. Universiteit. Er werdi
voor en tegen dit voorstel gesproken.
Do Voorzitter sprak er zijn leedwezen
over uit, dat de met-Katholieken een
stemmig in oppositie waren tegen liet
voorstel; hij heeft zich steeds laten lei
den door het algemeen belang dat hij
voor Nijmegen zag in de komst der R.-K»
Universiteit.
Een motie van den heer Van Bijlert,
om het voorstel naar B. en W. terug te
zenden, ter nadere overweging van de
aangelegenheid1, werd met 16 tegen 15
6temmen verworpen.
De Raad vereenigde zich zocak gezegd!
met 1G tegen 15 stemmen met het voor
stel van B. en W. Alle niet-Roomschd
leden hebben tegen gestemd.
Voor deze zitting was buitengewoon;
veel belangstellingde zaal was t* leüï
om het publiek le bevatten. Een falTbWJ
menigte wachtte voor het stadhuis den;
uitslag af; er ging een gejuich op, toom
deze bekend geworden was.
Ruilverkaveling.
Een wetsontwerp.
Ingediend is een wetsontwerp met bepa*
